Skip to main content

Full text of "Recueil des historiens de la France. Pouillés"

See other formats


^f^C 

w 

^ 

■JiT^' 


0^. 


u 

2 

3< 

m^\ 

1^ 

1 

ri 

'm 

.*» 


r<î 


#■ 


[* 


T^^.v^ 


.'  TPMJB^'^'s'I^  '  aid 

i^OJI 

»f?4?^WMEM 

^P 

1^^ 

E*-.inflll^H^^^^  •' 

Digitized  by  the  Internet  Archive 

in  2010  with  funding  from 

University  of  Ottawa 


http://www.archive.org/details/recueildeshist05acad 


RECUEIL 


HISTORIENS  DE  LA  FRANCE 


FOUILLES 


RECUEIL 

DES 

HISTORIENS  DE  LA  FRANCE 

PUBLIÉ 

PAR  L'ACADÉMIE  DES  INSCRIPTIONS  ET  RELLES-LETTRES 


FOUILLÉS 


TOME  V 


t. 5 


PARIS 

IMPRIMERIE  NATIONALE 

LIBRAIRIE  C.  KLINCKSIECK,  RUE  DE  LILLE.    M 

MDCCCC.W 


FOUILLES 


DE 


LA   PROVINCE    DE   TRÊVES 

PUBLIÉS 

PAR  M.  AUGUSTE  LONGNON 

MEMBRE    DE    L'INSTITUT 

ET  M.  L'ABBÉ  VICTOR  CARRIÈRE 

Di:    CI.ERf;É    DE    PARIS 


PARIS 
IMPRIMERIE   NATIONALE 

LIBRAIRIE   C.   KLIÎVCKSIEGK,  RUE   DE  LILLE,   li 


^J/' 


MDCCCCXV  .  i)  /--     I 


AVERTISSEMENT. 

A  la  mort  de  M.  Auguste  Longnon, le  1 1  juin  1 9 1 1 ,  le  cinquième 
volume  du  Recueil  des  Fouillés  des  anciens  diocèses  de  France, 
comprenant  les  Fouillés  de  la  province  de  Trêves,  était  presque 
achevé.  Les  65  premières  feuilles  étaient  tirées.  Il  restait  à  revoir  les 
feuilles  66  à  7^,  à  dresser  la  liste  des  corrections  et  additions,  et  à 
rédiger  l'Introduction.  L'Académie  des  Inscriptions  et  Belles-Lettres 
nous  ayant  confié  la  direction  de  la  publication  des  Fouillés,  nous 
ne  pouvions  mieux  faire  que  de  nous  en  remettre  à  M.  l'abbé  Victor 
Carrière  du  soin  d'achever  un  volume  auquel  il  collaborait  depuis 
son  commencement. 

Dès  f  année  1904  ,  M.  Longnon  avait  associé  M.  l'abbé  Carrière  à  la 
formation  de  ce  recueil.  La  même  année,  au  mois  de  juin,  l'Aca- 
démie lui  donna  mission  de  rechercher  et  de  copier  dans  les  archives 
de  fEtat  prussien  à  Coblenz  et  dans  les  archives  des  arrondissements 
de  Strasbourg  et  de  Metz  les  documents  utiles  à  la  composition  du 
volume.  Fendant  le  séjour  que  M.  l'abbé  Carrière  fit  à  Coblenz 
en  1904,  les  archivistes  de  l'Etat  ne  surent  pas  lui  communiquer  un 
compte  de  décimes  du  xiv"  siècle,  celui  qui  occupe  plus  loin  les 
pages  16  à  53,  et  que  le  D''  Becker,  précédemment  directeur  des- 
dites archives  de  Coblenz,  avait  signalé  à  M.  Longnon.  Cependant, 
dès  fannée  suivante,  ce  manuscrit  était  publié  par  M.  W.  Fabricius. 
M.  l'abbé  Carrière  retourna  donc  à  Coblenz  pour  collalionner  sur  le 
manuscrit  le  texte  nouvellement  imprimé.  Les  ('-rudits  qui  auront 


mSTOR.   DE  FRAJVCE.   —   POCILLES,  V. 


II  AVERTISSE  M  K  NI'. 

recours  à  notre  édilion  jugeronl  si  elle  a  apporté  quelques  amélio- 
rations à  l'édition  allemande. 

Le  Fouillé  de  Trêves,  formé  par  la  réunion  des  documents 
imprimés  ci-dessous  de  la  page  i  à  la  page  19^,  est  l'œuvre  de 
M.  l'abbé  Carrière,  à  l'exception  de  l'extrait  des  registres  de  visite 
de  1670  (p.  89  à  i34)i  dont  le  texte  a  été  établi  par  M.  Longnou 
d'après  l'édition  du  chanoine  Heydinger. 

C'est  aussi  à  notre  regretté  confrère  qu'appartient  l'établissement 
du  lexte  des  Fouillés  de  Metz,  de  Toul  et  de  Verdun. 

En  ce  qui  concerne  le  diocèse  de  Metz,  un  pouillé  datant  de  1670, 
et  signalé  au  wiii*^  siècle  par  les  auteurs  de  l'Histoire  de  Metz,  avait 
échappé  jusqu'ici  aux  recherches  les  plus  minutieuses,  à  celles  de 
M.  l'abbé  Dorvaux,  comme  à  celles  de  MM.  Longnon  et  Carrière. 
Toutefois  M.  l'abbé  Dorvaux  présumait  que  ce  volume  avait  appar- 
tenu au  comte  Emmery  et  que,  lors  de  la  vente  de  sa  bibliothèque, 
il  avait  été  adjugé  à  M.  l'abbé  Clouët.  Cette  indication  a  permis  à 
M.  l'abbé  Carrière  de  retrouver  ce  manuscrit  dans  la  collection 
Buvignier-Clouct.  Cette  collection,  qui  a  été  pendant  plusieurs  années 
l'objet  d'un  litige,  aujourd'hui  terminé,  est  encore  en  partie  déposée 
aux  Archives  départementales  de  la  Meuse.  Nous  devons  adresser 
de  particuliers  remerciements  à  M.  Paul  d'Arbois  de  Jubainville, 
archiviste  de  la  Meuse,  pour  avoir  poussé  l'obligeance  jusqu'à  faire 
une  copie  intégrale  de  ce  pouillé,  de  façon  que  M.  l'abbé  Carrière  pût 
le  décrire  dans  l'Introduction. 

M.  Longnon  n'ayant  pas  laissé  de  notes  pour  cette  Introduction, 
celle-ci  a  été  rédigée  par  son  collaborateur,  qui  s'est  conformé  aux 
modèles  donnés  par  le  regretté  maiire  eu  lête  des  Fouillés  des  pro- 
vinces de  Lyon,  de  Rouen,  de  Tours,  de  Sens  et  de  Reims.  Il  n'a 
rien  négligé  pour  dresser  des  pouillés  et  documents  similaires  de  la 


AVERTISSEMENT.  m 

province  de  Trêves  une  liste  aussi  complète  que  possible.  Une  nou- 
velle mission  lui  fut  confiée  par  l'Académie  en  1 9 1 3 ,  grâce  à  quoi  il 
a  pu  se  rendre  dans  les  bihliothèques  et  archives  de  la  région  rhé- 
nane; il  y  a  complété  et  vérifié  les  notes  prises  antérieurement  lors  de 
son  voyage  de  1904  ;  ainsi  ont  été  comblées  les  lacunes  que  M.  Lon- 
gnon  et  lui  avaient  constatées  au  cours  de  la  rédaction  de  leur  ouvrage. 
Enfin  la  table  des  noms  propres  de  lieu  et  de  personne  a  été 
dressée  par  M.  f  abbé  Carrière. 

Maurice  Prou. 
Paris,  le  i5  avril  191 5. 


INTRODUCTION. 

L'ancienne  province  ecclésiastique  de  Trêves  répond,  en  principe,  à  celle 
des  provinces  de  l'Empire  romain  que  la  «  liste  de  Vérone  » ,  dressée  à 
l'époque  de  Dioclétien  vers  29-7,  désigne  sous  le  nom  de  Première  Belgique'''. 
Les  quatre  cités  qui  composaient  cette  province  romaine  portent,  un  siècle 
plus  lard,  comme  en  témoigne  la  Notifia  Galliarum  rédigée  après  3 76,  les 
noms  qu'on  emploiera  vers  le  milieu  du  viii*  siècle  pour  désigner  les  quatre 
diocèses  dont  Trêves  était  la  métropole.  C'est  ce  qu'indique  le  tableau 
suivant,  où  figure  en  première  colonne  le  texte  le  plus  ancien  de  la  Notice 
des  provinces  et  des  cités  de  la  Gaule '^': 


PlîOVINCIA    BELGICA    PRIMA, 
NUMERO  un. 

Metropoiis  civitas  Treverorum. 
Civitas  Mediomatricorum,  Mettis. 
Gvitas  Leucorum,  Tullo. 
Civitas  Veroduncnsium. 


PROVINCK  ECCLESIASTIQUE  DE  TREVES 
COMPRENANT  QUATRE  DIOCESES. 

Diocèse  métropolitain  de  Trêves. 
Diocèse  de  Metz. 
Diocèse  de  Toui. 
Diocèse  de  Verdun. 


Les  quatre  diocèses  de  la  province  ecclésiastique  de  Trêves  eurent ,  à  l'origine , 
les  mêmes  limites  que  les  quatre  cités  de  la  Première  Belgique.  Mais  les  pro- 
grès du  christianisme  chez  les  populations  germaines  voisines  du  confluent  de 
la  Moselle  et  du  Rhin  amena  l'annexion  au  diocèse  de  Trêves  d'une  étendue 
de  pays  assez  considérable  de  la  rive  droite  du  Rhin,  et  la  province  ecclé- 
siastique se  prolongea  ainsi  jusqu'à  près  d'une  vingtaine  de  lieues  au  delà  de 
Coblenz  et  du  fleuve.  Cet  état  de  choses  subsista  plus  de  mille  ans. 


'"'  Belgica  prima.  Laterculus  Veronensis , 
publié  à  la  suite  de  la  Xotitia  diguilatuiii , 
éd.  Otto  Seeck,  p.  249. 

'''  Longnon,  Atlas  liùlorique  de  la   l'iaiice. 


texte,  p.  li.  —  Noiitia  Galliarum,  publiée  à 
la  suite  de  la  Notitia  dignilalnm,  éd.  Oito 
Seeck,  p.  2G5. 


INTKODl  CTION. 


I.  DIOCESE  AIETROPOEITAIN  DE  TREVES. 

Hormis  lu  Index  »  des  paroisses  du  diocèse  de  'IVéves  que  Honllieima  publié 
en  l'ySoC)  et  que  dom  Calniel  a  reproduit  en  tète  de  sa  Notice  sur  la  Lor- 
raine^'\  il  n'existe  à  |)roprenienl  parler  aueuii  pouilié  de  cette  ancienne  circon- 
scription ecclésiaslique  ^J.  lue  revue  locale,  le  Tricrisches  Arcliiv,  s'est  proposé 
de  remédier  à  celle  lacune,  et  des  érudits  ont  déjà  publié  dans  ses  cabiers  des 
rôles  de  taxes  et  maints  «  protocoles  de  visitation  ».  Ces  estimables  travaux  sont 
toutefois  en  nombre  insulTisant  pour  reconstituer  dans  son  entier  l'état  des 
bénéfices  du  diocèse  au  moyen  âge,  et  l'on  trouvera  ici,  réunis  pour  la  pre- 
mière fois,  les  éléments  constitutifs  d'un  tel  travail. 

A  défaut  d'un  pouilié  officiel  et  complet,  nous  avons  dû  utiliser  les  rôles 
de  taxes  ecclésiasiicpies,  recberclier  les  registres  de  visite  depuis  le  xn"*^  siècle, 
en  dresser  l'inventaire,  puis  choisir  parmi  ceux-ci,  pour  en  faire  des  extraits, 
les  textes  les  plus  anciens  et  les  moins  incomplets;  à  quoi  nous  avons  ajouté 
plusieurs  listes  de  bénéfices  de  date  récente.  Voici  d'ailleurs  quelques  indica- 
tions sur  cliacun  des  documents  reproduits  dans  notre  recueil  (^'. 

I.  RÔLES  DE  TWES   ECCLÉSIASTIQUES. 

Les  rôles  de  taxes  sont  au  nombre  de  cinq. 

EXTRAIT  DU   «LIBER  ANNALIUM  JURIUM   ARCIIIEPISGOPI 
ET  ECCLESIE  TREVIRENSIS» 

(1220  EWIKON). 

Cl'  documenl  (p.  1-2)  fixe  les  droits  de  «  calliédratujue  »  et  le  cens  pavés 
à  l'arcbevè(pie  de  Trêves  par  les  églises  et  les  chapelles  du  doyenné  de  Kaimt, 

'''  Nicolas    Honllieiiii,    Ilisloria    Trceirciisis  -'*  Cf.U.Ucyer,  l'rknndenhiich  znrGfschichte 

diiAomalira  et  priKjinatica  tnde  n  Iraii.ilala  Trc-  der  jcl^l  die  Prenssischen  Regicrantfshezirke  Co- 

vcri pnvferlnra  privlorio  Gnllinrum  ad  lave  nsque  hlenz  nnd  Trier  hildenden  millelrheinischen  Ter- 

lempurn.  .  .    (Augusta'  \indolicoruin  et  Herbi-  ritorien  (Coblenz,  i865),  t.  tl,  p.  r.xLV. 

poli,  1760,  3  vol.  in  fol.),  1. 111,  p.  1-5.  '*'  Je  dois  avertir  le  lecteur  que  j"ai  donné 

'''  T.  I,  p.  ix-xi.  Nancy,  lySô,  2  vol.  inlol.  partout  à  la  double  s  allemande  la  Ibrnïe  sous 


DIOCESK    METUOl'ULITVIX   l)i-:    TUEVKS.  vu 

plus  lard  doyenné  de  Zell.  Ce  lexle  a  été  publié  par  Beyer  en  i  805  ''.  Je  l'ai 
coUalionné  sur  un  manuscrit  de  la  première  moitié  du  xiv''  siècle,  conservé 
dans  les  archives  de  la  paroisse  d'Elirenljreitstein  -)  (Prusse  rhénane). 

COMPTE   DE  DÉCIMES  DU   XIV=  SIÈCLE. 

Les  impositions  du  clergé  de  Trêves  comprenaient  les  décimes  ordinaires, 
sabsidiam  consueliim ,  et  les  décimes  extraordinaires,  sahsidiuin  invonsaelum  '^).  Les 
décimes  ordinaires  étaient  levées  sur  le  haut  et  le  bas  clergé '''  sans  exception, 
tandis  que  les  décimes  extraordinaires  alTectaient  en  plus  le  clergé  du  bas 
diocèse.  On  s'en  rendra  compte  en  parcourant  le  texte  que  nous  publions 
(p.  i6-53).  Celui-ci  comprend  trois  parties.  Les  deux  premières  regardent, 
l'une,  le  haut  archevêché  (p.  i6-36j,  l'autre,  le  bas  archevêché  (p.  36-46); 
elles  présentent  ainsi  par  doyennés  la  liste  des  cures  et  des  établissements  reli- 
gieux du  diocèse,  accompagnés  de  leur  taxe  ^).  La  troisième  [)artie  (p.  46-53), 


laquelle  elle  se  présente  dans  les  chartes, 
c'est-à-dire  sz.  Ce  procédé  de  transcription 
avait  d'ailleurs  été  employé  par  M.  le  chanoine 
Ileydinger,  dans  son  édition  des  procès-ver- 
haux  de  la  visite  épiscopale  de  1570,  dont  un 
extrait  figure  dans  le  présent  volume. 

'"'  H.  Beyer,  ouvrage  cité ,  t.  II,  p.  4a--428. 

'*'  Pages  38-39.  ^^  registre  a  pour  titre  : 
«Liber  annolium  jurium  episcoporum  Trevi- 
rensiuni  ».  —  Un  second  exemplaire  du  Liber 
annaliiim ,  contemporain  du  précédent,  existe 
aux  Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz , 
sous  la  cote  AI',  n°  92.  Le  texte  que  nous 
publions  y  figure  au  folio  i4  v".  Plusieurs 
noms  de  paroisse  alFectent  dans  ce  manuscrit 
(les  formes  différentes.  C'est  ainsi  que  Alllen , 
Fîeltheim  et  Mastershausen  y  sont  écrits  Aljlo , 
lielleme  et  Malstersluisen. 

'''  Le  mot  inconsueliun  se  rencontre  pour  la 
première  fois  dans  un  compte  de  1/181  (Arch. 
de  l'État  prussien,  à  Coblenz,  .-lr(e/i  Trierer 
Landslnende ,  n°  10,  fol.  64  v");  mais  la  taxe 
désignée  sous  ce  nom  me  paraît  avoir  une  ori- 
gine plus  lointaine.  Un  texte  des  iin[)osili()ni 


dvi  doyenné  de  Dictkirchen  coulinit  cette  men- 
tion, où  l'on  verrait  difficilement  autre  chose 
qu'une  décime  supplémentaire  levée  sur  le  bas 
clergé  :  «In  regislro  Jordani.  ollicialis  Con- 
lluentini.  De  receplis  subsidiis  sub  anno  i354 
impositis  sub  rubrica  Capitultjm  DiEKincHEX  : 
A  dominis  decano  et  capitulo  in  Uiekirchen 
XLVilb.  XV sol.,  sub  rubrica  distrilnita  extraordi- 
nariii.»  (Arch.  l'Etat  pr. ,  à  Coblenz,  Relirjioitf- 
and  KirchenSuclien ,  Generalia,  n°  98  A,  fol.  3.) 

'*'  Le  clergé  du  diocèse  de  Trêves  était 
appelé  haut  clergé  [clerns  superior,  Ober  Cle- 
risey)  ou  bas  clergé  [clerus  inferior ,  Nicder 
Clerisey) ,  selon  qu'il  appartenait  au  haut  arche- 
vêché [arcliidiœcesis  superior,  Ober  Erz.ilift)  ou 
au  bas  archevêché  [arcliidiœresis  iiifcrior,  Nieder 
Erzstift).  Voir  ci-dessous,  p.  xxxi  et  98.  D'après 
,1.  Desnoyers,  cette  division  était  usitée  dès  le 
xi'  siècle.  (  Topographie  ecclésinstiijiie  de  lu  l'iuiice 
[extrait  de  VAiintuiirc  de  la  Socictc  de  l'Histoire 
de  France,  t.  II,  2°  partie,  p.  7].) 

'"'  Les  décimes  étaient  évaluées,  dans  l'olli- 
cialité  de  Trêves,  en  livres,  sous  et  deniers;  dans 
l'olVicialité  de  Coblenz,  en  livres,  sous  et  lioller. 


vm  INTRODUCTION. 

réservée  aux  décimes  exliaonlinaires,  fail  connaître  les  djapelles,  les  autels 
et  autres  bénéfues  nioinilres  du  bas  archevêché. 

Nous  coiniaissons  trois  exemplaires  du  compte  de  décimes.  Ceux  qui  pré- 
sentent un  texte  complet  le  désignent  anisi  :  n  Extract  Bûches  der  Anschlege 
seisllicher  und  weltlicher  Slende  des  Erzstiilts  Trier,  ueber  die  Steweren 
Pallii,  Reichs- und  Landsteuren,  lempore  archiepiscoporum  Bahlewini,  Boe- 
mundi,  Cunonis,  Ottonis,  Johannis  Badcnsis,  Jacobi  JJadensis,  Richard! , 
Johannis  a  Mezenhausen,  Johannis  Ludovici,  Johannis  ab  ^senburg,  Johannis 
aPetra'^).  »0n  sailpar  là  qiie  l'original  était  un  recueil  de  documents  financiers, 
rassemblésà  l'intention  de  la  curie  épiscopale  depuis  Baudouin  (  i  Soy-i  35^)  -) 
jusqu'àJean  IV  delà  Pierre  (i  556-1  567)  (^).  A  une  date  assez  rapprochée,  on 
fit  de  cet  original  un  «  extrait  »^'^  dont  trois  copies  nous  restent.  La  plus  ancienne 
est  un  fi-agnient  de  douze  feuillets,  d'une  écriture  du  xvi*  siècle,  conservé 
actuellement  aux  Archives  de  l'Etat  prussien,  àCoblenz,  sous  la  cote  Religions- 
und  Kirchen-Sachen ,  Gencralia,  n"  98  '^ .  Par  malheur,  le  premier  et  le  dernier 
feuillet  ayant  disparu,  les  doyennés  de  Trêves,  de  Piesport  et  de  Zell  n'y 
figurent  plus,  et  celui  de  Wadrill  s'y  trouve  représenté  seulement  par  vingt- 
trois  paroisses.  Nous  désignons  ce  manuscrit  sous  la  lettre  A  ''''.  Les  deux  autres 
copies,   qui    datent  du   xviii''   siècle,    ont   servi   à   combler  les    lacunes    du 


'"'  Arcllives  de  TEtat.  piussien,  à  Coblenz, 
Allen  Trierer  Lunthlacnde ,  n°  lo  et  Ad.  ii"  lO, 
fol.  2. 

'■^  I^es  l'IiMiicnts  (In  compte  de  décimes  re- 
luonlcnt  à  l'époque  de  Baudouin  de  Trêves,  le 
piemier  des  évèques  mentionnés;  mais  on  ne 
saurait  atlirmer  que  le  texte  original  appartint 
à  son  épiscopat  (  Taxa  gcncrnlis  sulisitlinruni 
cleri  Trcinrenxis ,  dans  le  Trierisvhes  Archiv , 
cahier  VIII  [Trêves,  i()o5],  p.  3).  Les  copies 
modernes  de  ce  document  ont  en  cITet  con 
-serve  dans  les  marges  la  pagination  des  an- 
ciens registres,  et  l'on  sait  par  là  que  l'original 
<lu  xvi°  siècle  faisait  commencer  le  conqite 
de  décimes  a  la  page  i  i.  Sur  les  pages  pré- 
cédentes, lies  diicumonts  ont  donc  pu  être 
transcrits,  qui  légitimaient  alors,  mais  seuls  et 
pour  ce  recueil  uniquement,  le  litre  île  l'ex- 
trait. 


'''  A  la  suite  de  l'exemplaire  que  je  dési- 
gnerai plus  loin  sous  la  lettre  C,  un  cahier 
supplémentaire  reproduit  des  extraits  de  rôles 
ilnanciers  qui  vont  chronologiquement  de  i358 
à  1567. 

'*'  Cet  «  extrait  »  du  x\  T  siècle  représente  un 
intermédiaire  perdu;  il  ne  comprenait  pas 
moins  de  1  55  pages. 

'''  Sur  le  bristol  qui  recouvre  ce  cahier,  on 
a  écrit ,  au  \ix'  siècle  :  •  Status ecclesiae  superioris 
archiepiscopatus  Trevirensis,  saeculo  \vi"»;  et, 
au-dessous,  les  noms  des  circonscriptions  divi- 
sionnaires du  haut  archevêché. 

'*'  Un  assez  grand  nombre  d'annotations 
marginales  appartiennent  à  la  seconde  moitié 
du  wT  siècle.  Les  unes  indiquent  les  paroisses 
de  l'archidiaconé  de  Tholey  qui  embrassèrent 
le  luthéranisme;  d'autres  font  connaître  .soit  le 
eoUateur,  soit  la  région  où  se  trouve  le  bené- 


DIOCESE   METROPOLITAIN  DE   TREVES.  it 

texte  précédent!".  L'un  de  ces  exemplaires  est  relié,  l'autre  non.  L'exemplaire 
relié,  que  désigne  dans  les  variantes  la  lettre  B,  est  lui  registre  in-folio  de 
g 3  feuiUcLs  intitulé  :  «  Extract  Bûches  der  Anschlege  geistlicher  und  wellliciier 
Staende  des  Erzstifïts  Trier.  1567  '-)  «(Ai'chives  de  l'Etat  prussien ,  à  Coblenz, 
Acten  Triercr  iMiidslacndc ,  n°  lo).  L'exemplaire  non  relié  (Archives  de  l'Etal 
prussien,  à  Coblenz,  Aclen  Trierer  Landslaende,  Ad.  n°  10),  désigné  par  la 
lettre  C,  comprend  huit  caliiers  cousus  mais  séparés  (^\  où  l'on  retrouve,  page 
pour  page,  la  disposition  du  texte  de  BW. 

Bien  cjue  complet,  cet  important  document  ne  fait  pas  connaître  la  division 
par  paroisses  de  tous  les  doyennés.  On  remarque  aussi  qu'il  ne  mentionne 
aucune  église  des  chapitres  ruraux  de  Haig-er  et  de  Kirberol'''.  Nous  avons 
essayé  de  remédier  à  cette  lacune  en  publiant  divers  autres  textes,  dont  je 
donnerai  plus  loin  la  description. 

Notre  compte  de  décimes  laisse  également  de  côté  les  paroisses  de  Hoehn, 
Humbach  (plus  tard  Montabaur),  et  Eslen  (aujourd'hui  Holzappel),  sur  la  rive 
droite  du  Rhin.  Ces  trois  paroisses,  exemples  de  la  juridiction  archidiaconale, 
constituaient  un  district  territorial  distinct  et  soumis  au  doyen  de  la  collégiale 
de  Saint-Florin  de  Coblenz  ("). 

Je  signalerai  enfm  la  liste  complémentaire  des  églises  de  l'archiprétré  de 
W  etzlar  au  xv''  siècle,  que  nous  avons  reproduite  en  note,  page  1^2  ,  d'après  les 
IVetzlarsclie  Bcilraccjc  de  Paul  Wiegand. 

fice.  Nous  avons  repioiliiil  ces  annotations  en  '■'''  Le  compte  de  décimes  que  nouspuljlions 

italique  (p.  3o-34).  occupe  les  60  premiers  feuillets  de  B  et  de  C. 

'"'  Le   manuscrit  B  affectionne    les   finales  M.  W.  l'abricius  en  a  donné  une  édition  dans  le 

feld,  rail,  tnijf,  tandis  que  son  contemporain  C  Trierisches  Archiv,  cahier  VIII  (Trêves,  igoô), 

préfère  écrire  felt,  railt,  dorff.  L'un  et  l'autre  p.  i-52,  sous  ce  titre  :   Taj-a   ijcncralis  siihsi- 

renferment     de     nombreuses     altérations     do  diornm  clcri   Trevireiisis. 

noms.  '    Page  44  F.  Cette  lacune  s'explique  par  le 

•^'  Le  millésime  est  écrit  au  crayon.  fait  que  les  doyens  de  ces  deux  chapitres  étaient 

'''  Le  dernier  docuujent  analysé  dans  B  et  C  taxés  ciiacun  pour  leur  circonscription, 

appartient  à  Tannée  i544.  C  est  accompagne  '"■   Au  xvi'  siècle,  les  paroisses  de  Hoehn  et 

d'un  cahier  supplémentaire  spécial  aux  taxes  du  d'Esten  embrassèrent  par  ordre   la  Réforme, 

haut  archevêché.  A  la  fin  de  ce  cahier,  on  lit  :  Quant  à  Montabaur,  restée  fidèle  à  sa  foi,  elle 

«Extractus  librorum  subsidioinini    cleri  supe-  fut  incorporée  parla  suite  au  doyenné d'Engers. 

rioris,  propria  manu  domini  Grcfrat,  registra-  (\V.  Fabricius,  ErUiciilcrunrjeii  ziiin  geschichtli- 

torii.   Exhibituni    in   Caméra    aulica   18  junii  clicn  Allas  der  Rlieitiprovin:, t.V  [Bonn,  içiio], 

1787,    manu   sccrelarii    Syré,   consiliarii   au-  p.  2  12  et  a8G.  Cf.  ci-dessous,  p.  186  ef.) 
lici.  « 

IIISTOR.    DE    PRANCE.    POCILLÉS,    V.  U 


INTriODLCTION. 


TAXE  DE  L.VRCIIIDUGONE  DE  SAINT-PIEUIIE-LE-MAJELK  (1389). 

Assez  seml)lablc  au  manuscrit  précédent,  mais  restreint  au  grand  archi- 
diaconé,  le  document  (p.  3-8)  reproduit  les  taxes  auxquelles  étaient  assujettb 
les  bcnéficiers  de  cette  circonscription.  L'original  est  un  rouleau  de  plusieurs 
feuilles  de  parchemin  attachées  ensemlDlc  et  mesurant  o  m.  i3  sm-  i  m.  29 
de  longueur.  A  cause  de  la  disparition  de  la  feuille  qui,  primitivement,  ter- 
minait le  rouleau,  les  paroisses  de  Wolf  et  de  Niedcr-Emmel  ne  sont  pas 
mentionnées,  non  plus  que  le  montant  total  du  «  cathédiatique  »  du  doyenné 
de  Piesport. 

Nous  avons  cru  utile  d'accompagner  ce  texte  d'un  extrait  des  Opnscula  de 
Neller,  où  figure,  sous  le  nom  de  «secours  chai'italjle  » ,  la  contribution  des 
paroisses  du  doyeinié  urbain  de  Trêves  (')  au  début  du  xvi*  siècle. 

RÔLE  DUNE  ANCIENNE  TAXE  DU  DOYENNÉ  DE  klRBERG 
(FIN  DL  XIV  SIÈCLE). 

Grâce  à  ce  document,  nous  connaissons  les  droits  de  calliédialicpie  que 
l'archevécpie  de  Trêves  prélevait  sur  les  paroisses  du  chapiUe  rural  de  Kirberg 
au  moyen  âge.  Le  texte  que  nous  reproduisons  d'après  M.  W.  Fabrlcius 
(p.  9-1  I  )(-)  comble  les  lacunes  du  complc;  de  décimes  relatives  à  cette  circon- 
scription d'oulre-Rliin.  J'eusse  voulu  collalionncr  l'imprimé  sur  l'original  dont 
l'éditeur  a  pris  copie,  paraît-il,  aux  archives  de  l'olTicialilé  de  Limbourg-sur- 
la-Lahn.  Mais,  àl'évèché  de  Linibourg,  il  n'existe  pas  d'ollicialité  et  les  archives 
diocésaines  ne  possèdent  pas  le  manuscrit  P'. 

'■'  Ce    doyenné   était    ainsi    appelé    parce  '"'  Lettre  de  M"' nilpiscii,  iloven  de  l'éi^^lise 

qu'il  embrassait   la  ville,  ses  faubourgs  et  ses  cathédrale  de   Linibourg,   datée   du   3  juillet 

annexes.  •9"'»-  De  son  côté,  M.  \V.  Fabricius  soutient 

'■'   Trievisches  Avclnv,  caiiier  VIII  (ii)o5),  l'exactitude  de  sa  référence.  (Lettre  du  8  juillet 

p.  48-5 1.  ■;)i'i-) 


DIOCESE   METROPOLITAIN  DE   TREVES.  m 

TAXE  DES  BÉNÉFICES  DU  DOYENNÉ  DE  DIETKIRCIIEN 
(  \\\Xr  1550 '"i. 

La  Iranscriplion  de  ce  document'-'  (p.  76-77),  antérieure  à  i55o,  appar- 
tient vTaisemJîlablement  au  deuxième  cjuart  du  xvi"  siècle.  C'est  du  moins  ce 
que  j'infère  de  récriture  du  registre,  où  l'on  a  recueilli  à  la  suite  des  extraits 
de  i355  à  10^9.  On  remarquera  que  la  taxe  du  clei'gé  et  celle  des  églises  de 
<ampagne  v  sont  exprimées  non  plus  en  monnaie  de  compte,  comme  dans  le 
passage  correspondant  du  compte  de  décimes  du  xiv*  siècle  (p.  4/l-A6),  mais 
en  monnaies  réelles,  c'est-à-dire  en  florins,  blancs  et  hellerl''.  Le  manuscrit 
existe  aux  Archives  de  l'Etat  prussien ,  à  Coblenz,  sous  la  cote  Knrfacrsteninm 
Trier,  Religions-  nnd  Kirchcn-Sachen ,  Generalia,  n°  98  a(*J. 

II.  REGISTRES    DE   \ISITE. 

Plus  détaillés  sont  les  registres  de  visite  :  ils  constituent  deux  groupes  très 
distincts  :  A.    les  protocoles  ''',  et  B.    les  procès-verbaux. 

A.  Les  protocoles  de  visite  méritent  une  attention  particulière.  Nous  n'avons 
rien  en  France  de  pareil.  Tous  les  documents  relatifs  à  la  visite  des  paroisses 
après  l'an  mil  accusent  de  ce  côté  des  Vosges  une  décadence  complète  du 
synode  rural,  tel  que  l'avaient  établi  les  Capitulaires  en  vue  de  la  réformation 
des  mœurs  dans  les  campagnes.  En  Allemagne,  au  contraire,  la  correction  des 
fautes  dénoncées  au  visiteur  pai*  des  témoins  jurés  demeura  toujours  l'objet 

<''  Et  non  «avant  iSAg».  'i   Petit  iii-quarto  de  il\  feuillets  de  papier. 

■''  Publié   par   M.   W.    Fabiicius,   dans    le  Le  document  reproduil  occupe  les  deux  cotés 

Trierisches  Arcliio,  cahier  VII I  (igo5),  p.  4i.  du  premier  feuillet. 

'■^'  Ce  rôle,    comme  la   plupart  des  textes  '■■'  Les  coulumiers   et    les   procès -verbaux 

trévirois   d'origine  ecclésiastique,    exprime  la  de  visite  sont  désignés,  indistinctement,  dans 

moitié  (1/3),  en  chiffres  romains,  par  un  trait  les  documents  d'origine  germanique,   sous  le 

barrant  la  lettre  numérale  lorsqu'il  n'y  en  a  nom  de  «protocole».  J'emploierai  ici  ce  mot, 

qu'une,  et  la  dernière  lorsqu'il  y  en  a  plu-  exclusivement   dans  son   sens    français,    pour 

sieurs.   Celte    particularité    a    parfois  été   mal  spécifier   les    textes  qui    concernent   les  céré- 

Iraduite,  et  le  lecteur  voudra  bien  rectifier  les  monies  et  les  obligations  de  la  visite. 
chilTres  inexacts  en   se  reportant  aux  correc- 
tions indiquées  à  la  fin  du  volume. 


xn  I.NTIIODI  CTION. 

principal  de  la  visite;  el  c'est  pourquoi  les  textes  désignent  celle-ci  par  le  mot 
xynodus  de  préférence  à  celui  de  visilalio.  Si  l'on  veut  connaître  les  nom- 
breuses complications  de  la  visite  synodale,  les  deux  textes  suivants  se  recom- 
niaiuleiil  par  leur  ancienneté  à  l'attention  des  érudits. 

RÔLE  DE  REDEVANCES  DU  DOYENNÉ  DE  PIESPORT 
(XIV  SlÈCLKi. 

Au  diocèse  de  ïrèves,  la  visite  des  paroisses  était  obligatone  une  fois  lan. 
A  tour  de  rôle,  révè([ue,  l'archidiacre,  le  doAcn  el  parfois  lahhé  ou  le  curé 
primitif''^  s'en  ac([uittaient,  suivant  un  roulement  prévu,  dans  les  églises  sou- 
mises à  leur  juridiction.  Le  tour  de  l'archidiacre  revenait  cluKpie  année  bis- 
sextile, et  c'était  l'usage  au  doyenné  dePiesport  de  commencer  cette  inspection 
le  premier  dimanche  de  janvier.  Le  rôle  que  nous  reproduisons  ip.  12-10  -■) 
expose,  sous  une  forme  schématique,  les  divers  prélèvements  auxquels  don- 
nait lieu  le  synode  de  l'archidiacre  :  cathédratique,  cens  des  églises'^',  droit  de 
cire  et  tout  ce  qui  tient  à  la  procuration,  l'escorte  que  le  visiteur  peut  amener 
et  faire  héberger,  fixée  pour  les  églises-mères  à  treize  chevaux  et  autant 
d'hommes,  et  pour  les  filiales  à  la  moitié  seulement,  soit  6  et  1/2  (*•• 

L'originîd  de  ce  document  est  un  rouleau  de  parchemin,  écrit  au  xiv*  siècle  î^' 
et  mesurant  1  mètre  17  de  long  sur  1  1  centimètres  tie  large.  (Archives  de 
l'Ltat  prussien,  àCoblenz,  Kurtrier,  Religions-  und  Kirclicn-Sachen ,  Gene- 
ralia,  n"  i  02  A.) 

'''  Ci-dessous,  p.  65  D.  A.  Kœniger,  Qucllcn  et  reprcscntc  ici  une  porlion  de  vivres  réduite 

cm-  Gc.uincitic  dcr  Sendiicriclile  in  Dctilschlanl  de   moitié.  Demi  -  homme,    demi-cheval,   ces 

(Munich,  ic)ioJ,  p.  189,  275.  deu\  appellalions  correspondaient,  et  partant 

'"'  La  publication  de  M.  \\  .  t'abriciiis  ne  res-  équivalaient,  chacune  pour  sou  espèce,  à  une 

pecte   pas  l'ordonnance  du  manuscrit.  (  Trier-  dcniiralion  alimentaire. 
isrlies  Archiv,    cahier  VIII   [  igoS],  p.  7-12.)  '''  Un  accident  ayant  rendu  illisibles  le  litre 

'''  L'expression  ceusiis  eccicsinriiin  [larail  dé-  et  les  premiers  articles  du  rôle,  jo  ne  puis  eu 

siguer  ici  le  syuodatique.  fixer  la  date  avec  plus  de  précision. 

'*'   Le  mol  «  demi  •  a  une  valeur  numérique 


DIOCESE    METIlOl'Ol.n.UN    DE    TP.EVES. 


IM'.OTOCOLK  DE  VISITATION  DE   L•ARCHIDI\CO^E   DE   CARDEN    (1175). 

De  même  genre,  mais  plus  riche  en  détails  que  le  précédent,  le  protocole 
de  l'archidiaconé  de  Carden  (p.  bfi-'jb)  relate  les  formalités  à  observer 
pour  l'archidiacre  au  cours  de  ses  chevauchées  officielles.  On  n'y  men- 
tionne pas  seidement  les  droits  et  les  obligations  soit  du  visiteur  envers 
les  justiciables  du  synode,  ou  réciproquement,  soit  des  seigneurs  ecclésias- 
tiques, des  pasteurs  ou  des  communautés  paroissiales;  on  y  trouve  aussi  la 
descrqjtion,  par  paroisses,  du  tram  rpie  l'archidiacre  peut  mener  à  sa  suite  et 
1  indication  des  mets  qui  seront  servis  sur  la  table  des  voyageurs.  La  Aisite 
comporte-t-elle  un  séjour,  on  lait  connaître  la  niaison  où  le  juge  synodal 
descend,  qui  de  lui  ou  du  curé  supporte  la  dépense,  et  les  convives  admis  à 
la  table.  Ces  coutumes  synodales,  différentes  selon  les  localités,  sont  réunies 
ici,  par  doyennés''',  suivant  1  itinéraire  de  la  visite  (■'. 

Une  copie  de  ce  protocole  (p.  54-7 >">)  ^^^^  exécutée  par  un  même  scribe. 
en  147Ô,  à  1  intention  de  Jean  de  Fénétrange,  archidiacre  de  Carden.  Des 
traditions  déjà  périmées  à  cette  époque  se  réfèrent  à  un  registre  plus  ancien, 
probablement  du  xiv*^  siècle.  L'emploi  de  termes  différents,  suivant  les 
doyennés,  pour  désigner  des  choses  identiques W,  fait  supposer  qu'un  texte 

'''   Il  est   évident  que   les  rôles  de  Zoll    et  aux  environs  de  la   Puriricalioii.  (Victor  Car- 

d'Ochtendung  ont  eu  un   rédacleur  différent.  riére,  Das   Itinernr   der    Visitation   im    Archi- 

Nou  seulement  les  articles  du  doyenné  d'Och-  diakonat    von    Carden   [i5H-1512),    dans    le 

tendung   présentent  une  redaclion  plus  laco-  Trierisclies  Archiv,  cahier    \I\-\\    [ujia], 

nique, —  on   note  seulement  les  dominantes  p.   i64-i83.) 

des   charges    synodales,  —   mais    les   mêmes  Au  point  de  vue  grammatical,  la  carac- 

choses  sont  désignées  par  des  termes  difl'crents:  léristique  du  protocole  de  Carden,    c'est   l'el- 

où   l'un  emploie   le   mot  custos ,  l'autre    écrit  lipse,  le  raccourci.  Chaque  mot  vise  une  idée 

canipanalor.  précise  sans  souci  de  syntaxe.   Le  scribe  rend 

'*'  L'archidiacre  commençait  son  inspection  son  idée,  la  chose,  plutôt  qu'il  n'écrit  sa  pen- 

non  dans  l'année  bissextile,  mais  l'année  pré-  sée;  son  verbe  est  schématique.  Ecrit  au  sur- 

rédente,  aux  calendes  de  novembre.  Elle  com-  plus  avec  des  termes  de   vieil  haut  allemand, 

jircnait  deux  visites  ou  synodes  destinés  à  se  le  texte  se  hérisse  parfois  de  réelles  difficultés 

compléter  l'un   l'autre  et  qui  se  succédaient  à  d'interprétation.    Nous    avons    ailleurs    essayé 

quelques   semaines   d'intervalle.    La    première  de  les  résoudre    en  partie.    (Victor    Carrière, 

visite  commençait    la   veille   de    la   Saint-Luc  Une  visite  synodale  dans  l'ancien  archidiaconé  de 

(17   octobre)  pour  se  terminer  à   l'Avent;  la  Carden  au  moyen  âtje ,  dans  la  Revue  des  Ques- 

seconde  allait  des  premiers  jours  de  décembre  tions  historiques,  juill.  iqi  a  ,  p.  117-141-) 


Mv  INTRODUCTION. 

pnmilif  a^ail  clé  spécialemonl  n'-digé  pour  chacune  des  circonscriptions 
décanalcs  de  Zell,  Oclilendung  cl  Boppard"'.  Celle  manière  devoir  explique 
le  niillésiine  de  i/jCy  (jui  figuic  en  lèle  du  doyenné  d'Ochtendung  (p.  67  : 
Iranscril  servilement  par  le  copiste,  il  indique  non  pas  la  date  de  son 
travail,  mais  l'année  du  livret  qu'il  avait  sous  les  yeux*-'. 

Le  manuscrit  est  un  registre  in-quarto  de  55  feuillets  de  papier,  conservé 
aux  Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  sous  la  rubrique  :  Kirtrier,  Reli- 
gions- und  Kirchen-Sachen,  Generalia,  n"  io3.  In  second  exemplaire,  calqué 
sur  le  précédent,  au  début  du  xvi"^  siècle  (n"  io3AW),s'en  dislingue  par  des 
corrections  en  surcharge  et  des  additions  de  quelques  années  seulement  pos- 
térieures à  la  transcription  ■''.  Nous  les  avons  utilisées,  pour  rétablissement 
du  texle,  en  désignant  les  manuscrits,  suivant  leur  ancicimeté,  par  les 
lettres  A  et  B^). 

B.  Tout  ddTérents  sont  les  autres  registres  de  visite,  les  procès-verbau\. 
Les  plus  anciens  remontent  à  l'année  iSôg,  date  à  laquelle  Jacques  d'Ellz 
entreprit  la  visite  générale  de  son  diocèse,  selon  les  prescriptions  du  concile 
de  Trente.  Celle  visite  demanda  deux  années.  Aux  xvii*  et  wiu"  siècles,  le 
diocèse  eut  encore  (jualre  visiles  générales ('"'',  en  1G09.  en  1618''',  en  i65() 
cl  111  178/1''*,  sans  parici-  d'autres  visites  parliculières,  celles  de  doyennés 
iiolainmenl. 


'"'  Le  registre  du  doyenné  de  Boppaid  >"in- 
lorron)|)t  sans  faire  connaître,  comme  pour  les 
(lovonnés  de  Zell  et  d'Ochtendung,  la  somme 
du  cathédratiqne. 

'-'  Ce  texte  de  1^67  n'était  pas  l'original, 
comme  il  appert  de  références  à  un  registre 
plus  ancien. 

1''  Le  manuscrit  est  intitulé,  au  verso  du 
feuillet  de  garde  :  «  Registrum  visifalionis 
synodi  sancte  archidiaconalus  Cardonensis  ».  11 
comprend  i35  feuillets  in-quarto  clcomporle, 
reliés  en  appendice,  les  comptes  do  synode 
des  années  i.'iia,  iSiG  et  if)'!-.  Kn  tète 
manque  un  feuillet,  où  se  trouvaient  inscrites, 
au  recto,  la  paroisse  de  Bausendorf  et,  nx\ 
verso,  celle  de  Bombogen.  Ce  manuscrit  ivpro- 


duit  également,  en  tète  du  do\enné  d'Ochten- 
dung, le  millésime  1  'iG-. 

'''  Plusieurs  rectifications  ont  passé  plus  tard 
dan»  le  manuscrit  précédent ,  où  la  même  main 
a  fait  des  additions  indépendantes. 

'''  J'avais  pris  co]>ie  des  textes  depuis  190/1 , 
lorsque  M.  W.  Fabricius  a  publié  le  pro- 
tocole sous  ce  litre  :  l  i^itationsrcriister  drs 
Arcliidialioiis  Johann  fon  Vinslinrjcn.  [Trierischcs 
Archit',  cahier  1\  [  11106],  p.  i-35.) 

'"'  La  visite  de  1 677  fut  générale  pour  le 
haut  archevêché  seulement. 

'"  I^e  registre  de  visitalion  de  l'archidiaconé 
de  Tholey  en  1618a  pour  litre  :  «Liber  visita- 
tionis  generalis».  Cf.  ci-dessous,  p.  i42. 

'*'  Les  .icles  de  cette  visite  sont  tous  perdus. 


DIOCKSH    METROPOi.iïAlN   DK   TREVES.  xv 

La  visite  donnait  lieu  pour  clia([ue  paroisse  à  un  piocès-verbal  consignant 
les  constatations  du  \isilcur  et  reproduit  sur  un  l'egistre  à  l'intention  de  l'arclie- 
véque.  D'un  siècle  à  l'autre,  l'ordonnance  des  procès-verbaux  ne  diffère  guère  : 
sous  le  nom  de  la  paroisse,  on  indique  le  nombre  de  communiants,  le  saint 
à  qui  l'église  est  consacrée,  le  collateur '')  ou  le  patron '-'  du  bénéfice  et  les 
ecclésiastiques  préposés  au  ministère  des  âmes.  Cette  mention  précède  immé- 
diatement le  nombre  des  autels  et  leurs  fondations,  s'il  en  est;  à  la  suite 
sont  inscrits  la  répartition  des  dîmes,  f inventaire  des  vases  et  des  ornements 
du  culte,  le  détail  des  revenus  et  des  cbarges  des  décimateurs,  du  curé  et  de 
lu  fabrique.  Puis  viennent  la  désignation  des  liliales,  cbapelles  ou  sanctuaires 
essaimes  par  la  pai'oisse,  findicalion  des  confréries,  des  fraternités,  etc.  Enfin 
l'acte  mentionne  le  nom  des  synodaux  en  exercice,  les  ordonnances  du  visi- 
teur et,  s'il  y  a  lieu,  les  fautes  ([ui  ont  retenu  rallention  du  tribunal  ecclé- 
siastique. 

Ces  préliminaires  étaient  indispensables  pour  faire  connaître  les  documents 
auxquels  nous  avons  dû  recourir.  Malheureusement,  la  série  des  registres 
de  visite  générale  est  loin  d'être  complète,  et  les  registres  de  visite  parti- 
culière, restreints  à  un  seul  doyenné,  reproduisent  l'arement  sans  lacunes  la 
lopograpbie  des  territoires  à  un  moment  donné.  En  conséquence,  fàge  des 
manuscrits  devenait  |)0ur  nous  chose  secondaire.  Ne  pouvant  utiliser  le  texte 
le  plus  vénérable  par  la  date,  mais  soucieux  avant  tout  cfaboulir  à  une 
reconstitution  aussi  exacte  (pie  possible  de  f  ancien  pouillé  trévirois,  nous 
avons  analysé  d'un  bout  à  l'autre,  et  quitte  à  nous  répéter  en  plus  d'un  cas, 
deux  registres  de  visite  choisis  à  la  fois  parmi  les  plus  anciens  et  les  moins 
incomplets.  En  ces  extraits,  il  va  sans  dire  que  nous  avons  constamment 
respecté  l'orthographe  des  noms  propres  et,  autant  qu'il  était  convenable, 
l'ordonnance  de  la  phrase  et  la  disposition  des  actes  analysés. 
Voici  maintenant  findicalion  des  manuscrits  utilisés: 


'''  Le  collateur  conférait  rinstilution  caiio-  '"    Le    patron    présentait    au  coHatcur  un 

nique  et  nommait  seul  de  plein  droit.  candidat. 


INTRODUCTION. 


KXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DE  1569. 

La  première  visite  générale  du  diocèse,  immédiatement  après  la  réforme 
du  concile  de  Trente,  dura  trois  années,  de  i5G()  à  1071  "'.  Les  documents 
originaux  relatifs  à  celte  inspection  ont  depuis  longtemps  disparu;  les  copies 
qui  nous  en  restent  paraissent  avoir  été  écrites  à  la  même  époque  et  concernent 
uniquement  le  haut  archevêché.  En  cette  partie  du  diocèse,  les  commissaires 
de  lôôg  visitèrent  svnodaleni'înt  les  paroisses  et  les  établissements  religieux 
de  la  ville  et  du  doyenné  de  Trêves,  puis  les  doyennés  ruraux  de  Merzijr,  Perl, 
Wadrill,  Remich,  Kilhourg  [alias  liitbourg),  Piesport  et  Zell. 

De  cette  visite,  le  fragment  que  nous  reproduisons  (p.  78-88)  comprend 
huit  feuillets  in-(juarlo.  (Archives  de  l'Etat  prussien  à  Coblenz ,  Religions-  und 
Kirchcn-Saclten,  Generaha,  n°  ici'-'.)  Unique  en  son  genre,  ce  manuscrit 
fournit  sous  une  forme  abrégée  les  éléments  essentiels  à  la  connaissance  des 
bénéfices  :  l'indication  delà  paroisse ,  celle  du  collateur  et  des  fdiales.  Seuls, 
les  archidiaconés  de  Trêves  et  de  Tboley  v  sont  mtéressés,  car  le  doyenné 
de  Zell  '^^  fait  défaut  entièrement.  Ajoutons  que  le  doyenné  de  Piesport  n'est 
représenté  que  parla  moitié  de  ses  paroisses  ('';  celui  de  Rilbourg  n'en  compte 
pas  plus  de  six'"*),  et  Remich  trois  seulement  "l 

'"'  La  visite  du  liaut  archevêché  se  fit  par  '*'  Cf.  F.   iluellen,   ]  isUalioitsprotokolle  ans 

deux  fois,  en  1 56i)  et  1 870;  celle  du  bas  arche-  ilcin  Dekanaie Piesport  i569 ,  dans  le  Trierisches 

vèché  commença  par  le  doyenné  de  Dielkir-  Archiv,  cahier  IX  (1906),  p.  6086. 

chen,  le  22  octobre  1 071.  (Archives  d'Etal  de  '"'  Ce    sont    Meckel,    Welschbillig,    Ulel, 

WhUade,  Slift  Dielkirclwii  ,\l',  •].)  Dahlem,   Speicher   et  Gransdorf  (ci-dessous, 

'■'   Ce  manuscrit  a  élé  utilisé  en  partie  par  p.  SOn-r,  p.  87  \  u). 

M.  F.  Iluellen.  (Cf.  Die  crsie  trideiilinisclie  \  i/i-  '*'  Wasserliesch ,  Temmels  et  Nillel ,  qui  ap- 

talioniniErzslifle  Trier  1569  .damlcTrierisches  partiennent  à  la  province  rlirnane  (ci-dessous, 

Arcliiv,  cahier  IX  [  ujoGJ.p.  5i-6o).  p.  86  A  b).  Le  texte  des  paroisses  visitées  dans 

'^'   M.  F.  Iluellen  est  arrivé  à  reconstituer  la  los  doyennés  de  Kilbouri;  et  de  Remich  a  été 

iopoirraphie  ecclésiastique  de  ce  doyenné  dans  publie  d'après  le  manuscrit   14^5  dos  archives 

un  article  intitulé  :   Das  Dckamil  Zell  naeh  dcr  municipales  de  Trêves,    par    M.    le    chanoine 

Visiliilion  iin  Jahre  1560,  dans  le    Trierisches  llc\d\nger  :  Arcliitliaeonalaf ,  titnli  S.  Agalhes, 

Arcliic,  cahier  X  (1907),  p.  50-85.  1/1    Longaiono.. .  (Trêves,   i88i),  p.  4o8-il5. 


DIOCESE   METROPOLITAIN  DE   TREVES.  xvii 

EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DE  L'ARCHIDIACRE  DE  LOINGUYOïN 

EN  1570 

OU  PLUS  EWCTE.MENT  EXTRAIT  DES  REGISTRES  DE  VISITE  DE    1  57o('). 

Les  procès-verbaux  de  celte  visite,  recopiés  ou  analysés  souvent,  existent 
encore  en  trois  exemplan-es,  actuellement  conservés  aux  Archives  du  Vicariat 
général  de  l'évèché  de  Trêves ('-).  L'un  de  ces  manuscrits,  le  plus  complet, 
était  jadis  dans  les  arcliives  de  l'arcliidiaconé  de  Longuyon.  Comment  devint-il 
la  propriété  de  M.  le  D"'  Holzer,  prévôt  de  la  cathédrale  de  Trêves?  C'est 
de  lui,  du  moins,  cpie  M.  le  chanoine  Heydinger  l'ohlint  en  prêt,  ainsi  qu'il 
l'affirme  dans  la  préface  de  l'édition  rpi'il  a  donnée  de  ce  texte  en  i88ii'^^. 
Suivant  cette  indication,  l'Institut  de  France  voulut  bien,  à  la  demande  de 
M.  Longnon,  solliciter  pour  nous  la  communication  du  manuscrit  à  Paris. 
Cela  se  passait  en  1907,  au  mois  de  juillet.  Mais  alors  M.  Holzer  était  mort 
et  l'obligeant  M.  Lager,  doyen  par  intérim  du  Chapitre,  ignorant  ce  qu'était 
devenue  la  bibliothèque  du  défunt,  ne  sut  que  nous  renvoyer  à  la  publication 
de  Heydinger  (').  C'est  seulement  quelques  années  plus  tard  —  trop  lard  — 
que  je  trouvai  aux  ai'chives  de  l'évèché  trévirois  l'exemplaire  cju'on  croyait 
égaré  (^h  J'ai  depuis  coUationné  le  texte  avec  l'édition  allemande,  et  je  dois 
reconnaître  que  les  fautes  de  lecture  y  sont  fort  rares.  A  défaut  du  manuscrit, 
c'est  donc  sur  un  bon  texte  que  l'un  de  nous  travaillait  quand  il  fit  le  présent 
extrait.  Les  références  à  cet  ouvrage  sont  désignées  au  bas  des  pages  par  la 
lettre  H. 

Des  trois  manuscrits  subsistants,  le  meilleur  est,  à  coup  sur,  le  n  gros  codex  » 

'*'  Cette  visite  de  1  fiyo  commença  le  26  avril  inli  xyi ,  piimiis  eriiit,   animadvcrsionibas  illu- 

pour  finir  le  1 2  août  suivant.  stravit  et  indicibut:  tiii.rit  Joannes  W.  Heydinner. 

'*'  Série  Visilalions-Bciichle ,  iovnes\-\\\.  Trêves,   éd.    Groppe,    i88/i,    in-S"    de  xvill- 

'''   Sous  ce  titre  :  Archidiaconnlns ,   titali  S.  '\b(i  pages. 

Agalhes ,  inLomjniono ,  urchidiœcesis  Treviremis,  '*'   Réponse  de  M.  le  chanoine  Lager,  datée 

in  novem  decanatas,    nimirum    in  Arlitnensem,  de  Trêves  le  26  juillet  kjot. 

Basellensem,    Ivodieiisem,    Javigniensem ,   Kyll-  '*'  C'est  un  registre  in-Iblio  de  m- 168  feuil- 

burjensem   aut  Bitbarijensem  ,  Lomjuionensem  ,  lets  de  papier.   (Archives  du   Vicariat  général 

Latzembargenseni ,  Merschensem  cl  Rem'ujenfcm  de  Trêves,  \  isltnlioiislSerichfc,  tome  I.j 
divisi,   descriptio,  quant  ex  codicibus  mss.   sw- 

HISTOR.  DE  FRA.NCE.    —   FOUILLES,  V.  G 


xvin  INTUODICÏION. 

publié  en  i88/|.  Les  lacunes  du  texte  ont  d  ailleurs  été  comblées  par  Hevdin- 
ger  à  l'aide  d'un  «  petit  codc\  »  des  archives  de  la  cathédrale  ''.  Le  texte 
imprimé  ne  respectant  pas  l'itinéraire  de  la  visite,  nous  l'avons  rétabli  (p.  89- 
i34),  conformément  à  l'ordre  indiqué  par  l'éditeur  au  commencement  de 
chaque  doyenné,  et  nous  avons  distingué  au  moyen  de  l'italique  les  passages 
extraits  d'autres  registres  ('^'.  La  seule  faute  qu'il  sied  de  relever,  car  elle  est 
«l'importance,  c'est  l'inexactitude  du  titre  placé  en  tète  de  notre  analyse.  A 
\rai  dire,  on  ne  l'eût  pas  commise  si  le  titre  de  l'ouvrage  allemand  ne  s'y  fût 
prèle  f^'.  En  fait,  il  n'est  pas  exact  que  l'archidiaconé  de  Longuyon  ail  eu  neuf 
tloyennés.  On  n'en  compta  jamais  que  sept,  et  pas  plus.  Mais  le  territoire  que 
les  visiteurs  avaient  mission  d'inspecter,  au  lieu  d'être  circonscrit  à  la  région 
arcliidiaconale  de  Longuyon,  comme  le  croyait  le  chanoine  lieydinger,  s'éten- 
ilait  en  outre  à  toute  la  partie  occidentale  du  diocèse  comprenant  les  doyennés 
de  Remich,  Luxembourg,  Bazailles,  Longuyon,  Juvigny,  Ivoy  (auj.  Carignan), 
Arlon,  Mersch  et  Kilbourg,  lous  doyennés  des  duchés  do  Lorraine  et  de 
Luxembourg.  Ces  neuf  circonscriptions  décanales  constituaient,  du  reste,  une 
région  à  part,  les  territoires  étrangers,  comme  Ion  disait,  die  aaslaendischen 
Icrrilnvicn  (''. 


'■'  Kn  voici  le  litre  :  «  Noniina  ecclesiariini 
roUegialamai  el  parochialiuiu  cum  appendici- 
hussuis  saccUis,  ilcin  nionasterioruiii  et  hospita- 
lium,  nconon  et  personamm  in  eisdcm  regcn- 
tium,  decanaluiini  niraliuni  superioris  partis 
dia-cesis  Trevirensis  ordine  et  loco,  ijiio  per 
comiiilssarios  a  reverendissinio  el  iilustrissimo 
dimiino  domino  Jarobo  Treveronini  archiepi- 
scopo...  niissos  tain  anno  i.ïlig  ipiam  1570 
visitata  sunt.  »  (Arch.  de  la  catliédrale  de  Trê- 
ves, n°  307.)  Ce  manuscrit  a  été  publié  depuis 
par  M.  F.  Ihielien.  (Cf.  Die  cifte  tridentinisclic 
\  isilation  im  Ensliflc  Trier  i.'idO.  dans  le 
Trierisches  Arcinv,  cahier  IX  [1906],  p.  5i- 
60.) 

'■''  Deux  des  registres  mis  à  contribution 
parle  chanoine  lieydinger  se  trouvent  actuel- 
lement aux  Arcliivos  du  Vicariat  général  do 
Trêves.  L'un  [ViùUilioiis-liericlile ,  tome  11)  esl 
un    recueil    in-octavo  de   aiio  feuillets  reliés. 


dont  les  136  premiers  concernent  la  visite 
de  1070.  Le  scribe  du  procès-verbal  semble 
s'être  désigné  par  ces  mots  :  •  Finis  coronat 
opus.  Marcus  Bertinus.  »  La  suite  du  registre 
renferme  les  procès-verbaux  des  visites  du 
doyenné  d' Arlon  (1611),  de  celui  d'Ochten- 
dung  (iG5fi)  et  des  districts  de  Montabaur,  Lim- 
bourg  et  Camberg  (  iGgS).  L'autre  registre,  de 
moindre  format  [V'isitatioitsBerichle ,  tome  III), 
réunit  les  procès-verbaux  de  visite  :  1°  des 
quatre  doyennés  français  de  Longuyon.  Juvi- 
gny, Ivoy  et  Ba/ailles  (1620);  a°  des  neuf 
doyennés  inspectes  en  1670  (celui-ci  compte 
I '17  feuillets);  o"  des  doyennés  de  Trêves  el 
de  Piesport  (1609);  /t'  du  dovenno  de  Kil» 
bourg  (161 3). 

'■'■   Voir  ce  litre,  cide,<sus,  p.  wil ,  n.  3. 

'*'  J.-J.  Blaltau,  Slaliila  synodalia,  ordi- 
iialioiics  el  mandata  arcliidia'ccfis  Trevirensis 
(Trêves,  i8.'i'»-i8'ii)).  I.  I\',  p.  35. 


DIOCESE   MÉTROPOLITAIN   DE   TREVES.  xi\ 

EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DU  DOYENNÉ  DE  ZELL 
EN    1592. 

Cet  extrait  (p.  i35-i38)  a  été  tiré  du  registre  original  de  la  visite  faite  an 
doyenné  de  Zell  en  i  ôga ,  du  19  janvier  au  6  septembre.  Le  manuscrit  com- 
prend 4 fi  feuillets  in-quarto  (Archives  de  l'État  prussien,  à  Colîlenz,  Reli- 
gions- nnd  Kirclicn-Sachcn ,  Generalia,  n°  io3b). 

EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DU  DOYENNÉ  DOCHTENDUNG 

(5  OCTOBRE"  1616 -2'i  JANVIER  1617). 

Le  resistre  de  la  visite  archidiaconale  de  Carden  en  1616  est  intitulé  : 
«  Acta  visitationis  sinodalis  nomine  admodum  reverendi  et  prenol)ilis  domini 
Joannis  Willielmi  Huszman  a  Namedi,  metropolitanœ  ecclesiœ  Trevirensis, 
tituli  Sancti  Castoris  in  Cardona,  archidiaconi  et  prepositi  Limpurgensis , 
factae  per  capitula  Ochtendungense,  Zellense  et  Bopardiense,  per  Eberhardum 
Escher,  scholasticum  Cardonensem,  anno  bisextili  161 G  in  anno  1617.» 
Commencée  le  5  octobre  1 6 1  6,  la  tournée  du  visiteur  dura  jusqu'au  1  7  mars 
de  l'année  suivante.  Les  circonscriptions  d'Ochtendung  et  de  Zell  furent  seules 
inspectées  intégralement'"-'.  Le  manuscrit  de  cette  visite  est  un  petit  in-quarlo 
<le  56  feuillets  numérotés  (Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  HcUijions- 
und  kirchen-Sachen ,  Generalia,  n"  io3  d).  L'extrait  que  nous  publions 
(p.  iSg-i^i)  regarde  uniquement  le  doyenné  d'Ochtendung  •*'  et  comprend 
les  feuillets  2  à  28. 

EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DE  LARCHIDIACONÉ  DE  THOLEY 

DE    l(iI8. 

La  visite  générale  de  1618  serait  inconnue  sans  le  texte  que  nous  résumons 
ici  (p.  1 /i2-i  46).  Wadrill,  Merzig  et  Perl  sont  les  seuls  doyennés  de  larchi- 

'''  Et  non  8  octobre.  note  (page    173]    l'aiticlc  du   registre  qui  ]cs 

'^'  Au  doyenné   de  Boppard,   les  paroisses  concerne. 

de   Hirschwiesen ,    Halsenbarli   et  Bickenbaoh  '''  La  visite  du  doyenné  d"Oi  blendung  eut 

furent   seules  h  recevoir  la   visite,  autrement  lieu  du  5  octobre  au  18  novemlire  i.)i6,  puis 

dite  le  saint  synode.  Nous  avons  résumé  en  du  -  au  a/i  janvier  suivant. 


XX  INTliODlCTION. 

diaconé  de  Tholey  dont  il  y  soit  question  '"'.  Ils  furent  inspectés  du  1 8  octobre 
au  3  novembre  1618  ■^'.  L'original  de  cette  visite  est  un  registre  in-f[uart(> 
de  66  feuillets  de  papier  (Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  Hclùjions- 
iind  Kirchen-Saclicri,  dcneralia,  n"  ioôa)   . 

EXTRAIT  Dl    REGISTRE   DE  VISITATION  DL    GRAND  ARCHIDIACONÉ 
E\   lf)5(). 

La  visite  générale  de  i656  fut  faite  par  exception  en  l'année  l)issextile, 
latuielle,  comme  l'on  sait,  était  réservée  au  synode  de  farchidiacre.  L'arche 
vèque  avait  obtenu  à  cet  elTet  plein  pouvoir  du  Saint-Siège.  Les  protocoles 
témoignent  du  soin  avec  lequel  les  commissaires  remplirent  leur  mission. 
François  d'Kltz,  archidiacre  de  Trêves,  avait  été  désigné  pour  inspecter  son 
propre  archidiaconé.  Il  s'abstint  toutefois  de  paraître  en  Luxembourg  «  propter 
certas  causas  » '^^,  dit  le  texte;  en  réalité,  parce  que  le  gouverneur  des  Pays- 
lias  espagnols  se  fût  alors  prêté  difficilement  à  faire  escorter  le  représentant 
de  l'archevêque  dont  la  politi(jue  nettement  française  était  hostile  aux  vues  de 
son  maître  Philippe  II.  C^'est  pourquoi  le  protocole  déclare  :  «  Sub  archidia- 
conalu  tituli  Sancti  Pétri  sunt  très  decanatus,  Trevirensis  scilicet,  Pispordien- 
sis  et  Kylburgensis.  Ili  duo  ultinii  habent  sub  se  varias  parochiales  ecclesias 
in  (liicalu  Luxemburgensi,  qua»  cum  nondum  sint  visitata\  ideo  etiam  non 
specilicatic,  nec  prothocoUo  hulc  inserta  fuerunt  nomina  ' .  " 

Le  manuscrit  que  nous  avons  utilisé  (p.  1/17-1  ôy)  est  la  copie  officielle 
rédigée  par  le  notaire  Marc  Zufinger,  ([ui  avait  assisté  l'archidiacre  dans  sa 
tournée  d'inspection  (Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  Rclifiions-  iimt 
hiirlicn-Sachcn,  Generalia,  n"  102  d)  '■''. 

'"'  li.i  circonscription    décanale  de    Uemicli  d'un  recueil  d'actes  concernant  l'arcliidiaconé 

l'ut  |)robal)lenient  visitée  en  inônie  temps  que  de  Tholey,  de  iS-i  à  i65a.  (Arch.  de  l'Etat 

les  autres  doyennés  wallons.  prussien,   à  Coblenz,  Ticligioiis-    und  kircheii- 

'^'  Trois   paroisses    lurent    omises,    notam-  Sdc/icn,  Generalia,  n°  io5.) 
ment  Pellingen ,  Schoendorf  et  Fron/.enlieim.  '*'   Folio  7'>. 

Nous  avons  porté  en  note    (p.   i/i6)  les  élé-  '*'  Folio  H. 

nienls  qui  les  intéressent,   d'après  les  visites  '*'   Registre    infolio  de    lai   feuillets,   dont 

de  la  fm  du  xvi'  siècle.  Ces  visites   lont  partie  trois  sont  restés  blancs. 


DIOCESE   METROPOLITAIN  DE   TREVES.  xxi 

EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DE  LARCIIIDIACO.VÉ  DE  CARDEN 

EN   1656  (". 

Ce  registre  appartient  à  la  visite  dont  il  vient  dètre  parlé.  Nous  en  avons 
analysé  tout  le  texte  (p.  i  58 -173],  qui  comprend  2C0  feuillets  in-folio, 
dont  un  tiers  sont  restés  en  blanc.  1  Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Cobleuz, 
Reliijions-  and  Kirchen-Sacheii ,  Generaiia,  n°  io3  H.) 

EXTRAIT  DES  PROCÈS-VERBAUX  DE  VISITE  EN  L'ARCHIDIACONÉ 
DE  DIETKIRCHEN,  DE   1767  À   1768  (*>. 

En  choisissant  le  plus  moderne  des  recueils  de  procès-verbaux  relatifs  à 
l'archidiaconé  d'outre-Rhin,  notre  analvse  a  porté  sur  le  registre  le  moins 
incomplet.  Celui-ci  fait  connaître  la  topographie  ecclésiastique  des  doyennés 
de  Dietkirchen  et  d'Engers  (p.  1  8o-i  86' ,  les  seuls  chapitres  de  la  rive  droite 
du  Rhin  qui  aient  échappé  à  la  réforme  luthérienne. 

Le  registre  est  intitulé  :  «  Protocolla  vlsilationis  decanalis  de  annis  1767- 
I  770  »  '-^K  Les  actes  de  visite  du  doyenné  de  Dietkirchen  occupent  les  feuil- 
lets 100  à  i4o'''',  et  ceux  d'Engers  •■'),  les  feuillets  07  à  7."). 

m.  LISTES  DE  BÉNÉFICES. 

Elles  sont  au  nombre  de  trois,  et  toutes  du  xviii''  siècle  : 

POIILLÉ  DU  BAS  ARCHEVÊCHÉ  DE  TRÊVES,  VERS   1700. 

Les  collateurs  des  paroisses  du  bas  archevêché  de  Trêves*")  figurent  en 
un  catalogue  transcrit  dans  les  années  qui  précédèrent  ou  suivirent  de  près 

''>  Et  non  en  1656-1657.  '*'  La  visite  eut  lieu  du  7  juillet  au  a8  oc- 

'"'  Cette   analyse  est    intitulée   par   erreur  tobre  1 767. 

(p.  180)  :  «  Extrait  du  registre  de  Visitation  du  '"'  La  visite  eut  lieu  en  1 767  et  1 768.  Nous 

doyenné  de  Dietkirchen  en  1767.»  avons  indiqué  la  date  de  la  visite  en  tête  de 

'''  Recueil  in-lolio  de  2o5  feuillets.  L'extrait  chaque  article  et  entre  parenthèses, 

relatif  au   doyenné  d'Ochtendung,  qui   figure  '''   Ce  pouillé  m'a  été  signalé  et  il  a  été  obli- 

en  note,  p.  170  et  171.  est  tiré  de  ce  registre.  geaniment  transcrit,  à  ma  demande,  par  M.  ie 


.XXII  INTUODICTION. 

le  rommenremont  dti  xvm"  siècle.  On  en  trouve  la  liste  à  la  suite  d"un  exem- 
plaire, sur  panier,  du  coulumier  de  l'ancienne  collégiale  de  Muensler-Maifeld, 
où  elle  occupe  i  o  feuillets  non  paginés.  Le  manuscrit  est  aujourd'hui  conservé 
au\  Arcliives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  Ilandschrifl.  Abt.  A  vu,  n"  106  '". 

JATRAIT  i)L>E  NOTICE  SLR  L'AIICHIDIAGOM:  DE  DIETkIRCIIEN, 
l'AR  L.  CORDEN  (1776)'". 

Essai  liislorique,  reconstitution  précieuse  de  la  topographie  ecclésiastique 
de  l'anhidiaconé  de  Dielkirchen  avant  la  Réforme  du  xvi'' siècle,  cette  notice, 
aujourd'hui  rarissime,  a  rim|)orlance  d'un  document.  L'auteur,  archidiacre 
de  Dielkirchen,  en  puisa  les  éléments  dans  les  archives  de  sa  collégiale,  dis- 
parues depuis.  Nous  en  donnons  un  extrait  (p.  1  87-192). 

L'on  ne  connaît  que  trois  exemplaires  de  cette  plaquette,  conservés  l'un 
aux  archives  de  l'Etat  prussien,  à  Cohlenz,  les  deux  autres  aux  archives 
d'Étal,  à  Wishade.  Aussi,  malgré  sa  longueur,  n'hésitons-nous  pas  à  repro- 
duire intégralement  le  titre  de  cet  opuscule  ('  : 

Lluovici  Cordkn  1  commissarii  archidiaconalis  1  DICTIOXES  GEMIN.E  I 
in  II  novissimis  electionibus  II  decanorum  capituli  ruralis  I  DIKIRCHE.NSIS  'I 
publiée  propositœ  I!  cum  II  Deductione  hislorico-diplomatica  originis,  ordinis, 
olïicii  et  pnerogalivarum  I  ARCHIDIACONORL  M  T  REVIREX  SIC. M  il 
in  specie  11  ARCIIIDIACOXATUS  DIKIRCIIEXSIS  î  ex  inserta  pra?tacli 
archidiaconatus  in  sex  capitula  ruralia     dikirchense,  wezlariense,  cinostein- 

ENGARIENSE  II  KIRBKRGENSE,  MARIENFELSENSE ,    HEYGERENSE  !'  olim  dlvisi   histOfia   I 

adjuncta  eliam  série  tam  archidiaconorum  :  cpiam  decanorum  ruralium  ' 
ex  ordine  succedentium  II    wezlari^e   11   ïypis  Wincklerianis  I  1776 

D'  Paul  Richter,  alors  premier  archiviste  aux  '''  Plusieurs   noms   de  lieu   reproduits   par 

Archives  de  l'Etat  prussien ,  à  Coblenz.  Corden    sont    tellement    défigun-s    que    non-; 

'''  ln-dou7.e  relié,  non  paginé.  La  feuille  de  avons  hésité  à  les  identifier  tous.  D'après  une 

garde  porte  l'intitulé  :  «  Ordlnaliones  et  statula  obligeante  communication  de  M.  le  LV  Schaus, 

ccclesicE  collegiataR   SS.    Martini   et  Severi  in  de  Wisbadc,   il  faut    voir   dans  llabichenboy 

monaslerio  Meinfeldia-,  anno  \'irginei  partus  (189  a)  une  forme  ancienne  de  Hochelheim, 

M.D.xciii.»  et    Hucheluclieini    (189  n)   serait    aujourd'hui 

'''   In-folio  de  ao  pages.  représente  par  Ileuchelheim.  près  de  Giesseii. 


DIOCESE   METROPOLITAIN   DE   TREVES. 


FOUILLE  DU  DOYENNE  DE  BOPPARD 
(XVIIl'  SIÈCLE). 

Le  pouillé  que  nous  publions  (p.  igS-ig^)  appartient  probablement  au 
dernier  quart  du  xviii'=  siècle.  C'est  du  moins  ce  que  j'induis  du  nom  de  Cliris- 
tian  Sturm,  doyen  de  Boppard,  dont  le  prédécesseur,  Jean  Oster,  mort  en 
1770  '"',  n'était  pas  encore  remplacé  trois  ans  plus  tard^"-).  L'original  du  docu- 
ment est  conservé  aux  archives  d'Etat  de  Wisbade,  Tabelleii  der  Pjarreien- 
Kuenfte  der  Landcapilel  WcUmich  iind  Boppard,  \,  Generalia,X  2. 

IV.  AUTRES   FOUILLÉS  ET  LISTES  DE  BÉNÉFICES. 

Nous  donnons  ici  i'énumération  des  pouillés  et  autres  documents  simi- 
laires dont  nous  avons  eu  connaissance  et  que  nous  n'avons  pas  cm  devoir 
insérer  dans  notre  recueil. 

\.  «  Register  von  Bezalonge  dero  zu  A\  ittlicli  anno  etc.  [i5]57  bewilligten 
Reichssteur.  >< 

Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  KcRTBiEii,  Reliijions-  und  Kirchcn-Suclicn,  Generalia,  g8  B. 
—  Registre  de  recettes  inutilisé ,  mais  destiné  primitivement  à  recevoir  l'indication  des  sommes 
versées  à  l'olEcialité  de  Cobienz  par  les  bénéficiers  de  la  partie  inférieure  du  diocèse.  Simple 
nomenclature  des  cures  et  autres  bénéfices  moindres  du  bas  arche\écbé  de  Trêves.  Cette  liste 
reproduit  la  deuxième  juirtie  du  comj)te  de  décimes  du  xiv'  siècle,  moins  les  taxes. 

2.  0  Liber  seu  Protocollum  decanalus  ruralis  in  Cunonis  Engers  sub  arclii- 
diaconatu  tituli  Sancti  Lubenlii  in  Dietkirchen,  Trevirensis  archidiœcesis, 
liiceptum  anno  MDCLX.  > 

Registre  puldié  par  M.  l'abbé  Volk,  sous  ce  titre  :  PvotohoUe  des  Landhnpilcls  Jinr/crj  inn  Uitill- 
i8'i6  [Triei-ischcs  Archiv.  cabier  XVI  [1910],  p.  20-53).  —  Les  premières  ])ages  contiennent  la 
liste  des  paroisses  du  doyenné  d'Engers,  sui\ies  de  l'indication  des  collateurs  et  des  saints  à  qui 
les  églises  sont  dédiées. 

''''   P,  de   Loren/.i,   Ueitraege  :ur  Gcschkhlc  Pfarreien  des  ÎSicdercizslifts  Trier  aus  deii  Juh- 

saeiiilUcher  Pfarreien der  Dioezese  Trier  [Trêves ,  icu   1772-1773,   dans  le    Trierisches   Archir , 

1S87,  2  in-8°),  t.  Il,  p.  aoi.  cahier  XII  (1908),  p.  68. 
'■'   H.     Voik,    Visilatioiisprotol.olle     von     il 


wiv  INTRODUCTION. 

.'5.   Divisions  terrilorlales  de  l'archevêché  de  Trêves. 

Liste  publiée  en  i655  par  le])cre  Gilles  lioucliier  (.Ejj;idius  Buclierius),  dans  son  Bclijiam  Romanum 
ecclesiaslicum  et  civile...  (Lléj-e,  i655,  in-fol.),  p.  Sgo-Sgi. —  Certains  vocables  géographi- 
ques alToctent  des  formes  qui  les  rendent  méconnaissables,  mais  la  statistique  par  doyennés  des 
paroisses  du  diocèse  donne  de  l'intérêt  à  celte  liste.  C'est  la  plus  ancienne,  que  je  sache. 

«Episcopatus  Trcvirensis  arcbidiaconalus  quinque  complectitur,  quorum  primus,  litulo 
Saiu  li  Pciri ,  très  sub  se  decanalus  liabet ,  Trevireiisem ,  Presjiordiensem  [  Piesporty ,  Rvlburirensem. 
Trevirensis  omnium  primus  decoralur  parocbiis  in  universum  a'i.  Secundus  dccanatus  Pre>por- 
diensis  liabet  parocliias  42.  Tertius  Kylburgcnsis  habet  parocbias  8'i. 

Secundus  arcbidiaconatus,  litulo  Sanclx  Ai;athes  in  Lon^'uiomo.  Septeni  illi  decanalus  snb- 
sunt  :  LusembiMïensis,  Arlunensis,  Mircbscensis  (Merscb),  omnes  germanicT  lingua»;  quatuor  alii 
gallicc,  Bazaillc,  Longuionensis,  Juvijiniensis  et  Ivodiensis.  Sub  Ivodiensi,  parochia;  il;  sub 
Jiiviniacensi ,  jiarochia;  3?;  sub  Loni;uionensi,  parochix  .'la;  sub  Bazalliensi,  parochia;  17. 
Va  lii  decanalus  sunt  jjallici  quatuor,  tolius  diœcescos  ab  ea  parte  maxime  méridionales.  Très 
alii  sunt  septentrionales  et  linguœ  germauicœ.  Luxemburgensis  babel  parocbias  io;  sub  Arlu- 
nensi  dccanalu,  parocbi;e  3'i;  sub  Mircbsensi  [le  nombre  des  paroisses  n'est  pas  indiqué]. 

Tertius  (aliis  quintus)  arcbidiaconalus  est  Sancli  Maurilii  in  Tboleia.  Habet  sub  se  quatuor 
decanalus,  Wadrclensem,  Marcetensem,  l'erlensem  et  Hemichensem.  Sub  Wadrelensi,  paro- 
chia; /il;  sub  Marcetensi ,  parochia;  ^i;  sub  Perletensi,  parochia'  .'1 '1  ;  sub  Remichensi,  paro- 
chix'  26. 

Quarlus  arcbidiaconalus  (aliis  tertius)  est  lituli  Sancli  Castoris  in  Cardona  et  in  urhe  Con- 
lluenlina.  Très  contini'l  decanalus  Cellensem,  Vechlendungensem  (Ochtendung" ,  et  Bnppardien- 
scni.  Celiensis  babel  |)arocliias  Ce;  Vccblendungcnsi  snhjacent  jiarochia;  20;  Boppardiensis 
habet  parocbias  10. 

Quintus  (aliis  secundus)  arcbidiaconalus ,  lituli  Sancli  Lubenlii,in  Dicckirg  ( Dietkirchen  1 , 
dioccesis  inferinris,  habet  suh  se  decanalus  sex.  Primus  est  Engers,  secundus  Marenfeit,  tertius 
Wetziar,  Ileiger,  Kirchdorfi"  sive  Kirchburg  et  DiecLirrh.  Sub  Engers  sunt  parochia-  1 3  cum 
multis  aliis  altaristis;  suh  dccanalu  Marenssell?.  jMarienfelsl,  parochia?  interna*  a  (inlra  Rhenura 
credo),  extcrnae  a5;  sub  decanalu  Wetziar,  qui  lotus  exlraneus  est  et  diœcesis  inl'erioris,  paro- 
chia; 62;  decanalus  Heiger,  lotus  extraneus,  sine  ulla  specilicalione  parochiarum;  quod  etiam 
(il  in  decanalu  Kircbdorff,  credo,  quia  jam  inler  ha-relicos;  decanalus  Dickirchensis  habel 
parocbias  1 1,  lotus  esl  diœcesis  inferioris,  e\tranei  terrilorii.> 

4.   «  Descriplio    archiepiscopalus  Trevirensis  secundum    archidiaconalu.s, 
decanalus  rurales,  monasleria  et  ecclcsias,  anno  iGgS.» 

Archives  de  l'Etat  ])russien  ù  Cobleni,  llelifjioiis-  iimt  A'irc/icn-i'uc/uvi ,  Generalia ,  n"  97.  Manuscrit 
de  G  pages  in-fulio.  —  Ce  texte  a  élé  publié,  en  1908,  par  M.  .\ndrf  Schueller,  sous  le  litre  : 
Eine  liiltilio  status  ecclisia-  tics  Tricrcr  Ei:bischt<l'is  Johann  liuyo  aus  dem  Jahre  169'i  ^  Trieiischrs 
Aichiv,  cahier  XIII  [1908],  p.  64-io5)  '■'.  L'ordre  des  circonscriptions  diocésaines  cl  le  nombre 
des  paroisses  |>ar  doyennés  sont  dill'ércnls  dans  ce  texte  des  renseignements  similaires  é«lilcs 
par  le  P.  Boucbier  eu  iC55.  En  voici  des  exlrails  : 

Tola  di(ei-esis  pro  commodiori  jurisdirlionis  evercilio  in   su|>criorem  et  inferiorcra  divisa  esl 

'''  Cf.,  p.  (")()  ili-  la  Dublicntion  tlt;  M.  Schuel-         «lu    rapport  cpiscopal    à    dater    ce  document 
Icr,    îes   raisons   (jui  ont    détermine  l'éditeur         de  iliij.i. 


DIOCESE   METROPOLITAIN  DE   TREVES.  xxv 

secundum'duo  tribiinalia  contenliosa,  qiioiuni   altcrum  Confluenlloe  per  Ji\crso<  officiales  scii 
vicarios  exercetur  et  administralur. 

I.  Supcrior  durcpsis  in  quindecim  decanatus  seu  arcliipresbYleratiis  di\tril)Uta  est,  quorum 
capila  sunt  tolidem  arcliipresbyteri  seu  decani  rurales. 

DoYF.XNÉ  DE  Trêves  or  de  Siint-Pierre-le-Mixeir.  —  Inler  liosrc  docanos,  primus 
appellatur  decanus  Sancti  Pétri,  qui  curam  habet  parocbialium  iirbis  et  aliquol  \icinaruin 
ecclesiarum  intra  uiium  tVie  niilliare  germaniciiin  ab  eadein  urbe  distanliuni. 

Remicd.  —  Decanalus  Kbemi^iensis  conlinet  sub  se  20  parocbias,  fere  omnes  quoad 
temporale  dominium  in  duratu  Lusemburaico  silas. 

LixEMnoiRG. —  Decanatus  Lnxemburgensis  constituilur  e  ào  |)arocliiis,  quarum  aliqii.v 
germanico,  alia-  vero  gallico  idioinate  utuntur. 

Arlon.  —  Decanatus  Arlunensis  32  parocbias  complectitur,  [larlini  germanicas.  partim 
gallicas. 

Bazailles.  —  Decanalus  Basellensis  numéral  27  ecclesias  parocbiales. 

Lo.xGCïoN.  —  Decanalus  Longuionensis  recensât  parocbias  '1 1 . 

JuviGM-siR-Loisox.  —  Decanatus  Juveniacensis  babet  parocbias  32. 

Ivoï,  auj.  Carignan.  —  Sub  decanatu  Ivodiensi  sunt  parocbiae  3i  ,  in  quibus,  prout  in 
tribus  superioribus  decanatlbus,  nulkis  est  usus  lingua;  gerraanica;  sed  gallica-  tanlum. 

Mersch.  —  Decanatus  Merscbensis,  prout  reliqui  sequenles,  germanico  utitur  idiomate. 
Complectitur  67  parocbias. 

BlTBOiRG.  —  Decanatus  Bidtburgensis  reliquis  aniplior  est.  utpole  conipreliendens  ultia 
80  parocbias. 

PiESPORT.  —  Decanatus  Piesportensis  io  parocbias  numéral,  quarum  tamen  paucœ  in 
comitatu  Veldensi  sita-  ad  lutberanismum  defecerunt. 

Zell.  —  Cellensis  decanatus  5o  parocbias  bine  inde  ad  nlrumque  bilus  Moselli'  silas 
habet,  quarum  tamen  aliqux  sub  comitatu  Spanbeimensi  ab  baereticis  occupatœ  fuerunt. 

Wadrill.  —  Decanatus  Waderelensis,  io  circiter  parocbias  complectens,  nonnuUas 
etiam  lulberana  baresi  infectas. 

MeR7.ig.  —  Sub  decanatu  Marretano  paroclii;c  sunt  ferme  fio,  quarum  qua>dam,  in 
extremis  finibussita;,  sub  temporali  ditione  comitum  Nasso\icorum  linejE  Sara?pontanîE  ad 
ha;resim  dellexerunt;  a  paucis  tamen  annis  catbolicœ  religionis  cxercitium  in  eisdem  reduc- 
tum  est  opéra  canonicorum  Praîmonstratensium  abbalia;  Wadegoliensis. 

Perl.  —  Decanalus  Perlensis  /j6  jiarocbias  complectitur. 

H.  Inferior  dioccesis,  juxta  catalogos  antiques  seu  registra,  in  oclo  decanatus  divisa  fuisse 
reperitur,  quorum  unus  sjjeciali  nominc  arcbipresbyteratus  dicebatur.  Nunc  vero,  sicut  ])lurim.i: 
bis  decanalibus  subjecta-  parocbia;  una  rum  dominis  eorum  lerritorialibus  catliolicam  religionem 
abjecerunt,  ita  nonnuHi  quoque  ex  diclis  decanalibus  prorsus  exlincti,  alii  vero  numéro  subjec- 
tarum  parocbiarum  imminuti  sunt. 

OcHTEXDiiXG. —  Primus  inler  bos  est  decanatus  Ocbtendunckanus,  qui  decanatus  Cellen- 
sis simul  ac  superioris  diœcesis  terminum ,  inferioris  vero  ])rincipium  constituit.  60  fere 
parocbias  babet.  Pra'cipuum  vero,  tum  dignilale  tum  incolarum  frequentia,  locum  sibi 
vindicat  civitas  Conlluenlia  (Coblenz),  qua;  post  urbem  metropolilanam  caput  est  totius 
diœcesis  inferioris. 

Engers.  —  Decanatus  Engaricensis.  Olim  idtra  io  parocbias  complertebatur,  quarum 
pluribos  in  ba-resim  prolapsis,  nunc  triginla  et  aliquot  supersunt  calboiira',  inler  qnas 
iionnulhr  cliam  ecclesi.T  catbolicis  cum  barelicis  communes  sunt. 

DiETKjRCHEN.    —   Dccanatus    Dictkircbensis,   in   quo  nunc   liaresis  <lominalur.  Mansit 

HISTOH.  DE  FRAXCF.   —   POIILLF.S,   V.  D 


IXTRODICTIOX. 

catliulica  reli^io  in  i()  parnchiis,  partiin  teroporali  ardiicpiscopatD'^  TroirensU  domiaio, 
partim  calholiro  princijii  lladaiiiarien^i  Nasso>ico  siihjertis. 

Wetzlah.  —  Arclilpresl)\tcratus  \\  etilaria'.  Modo  vi\  2  aul  '■>  Mi{)ersunt  calholicx 
ecclesia?. 

MiniEM-Ei-s,  KiRDERG,  Haiger.  —  Très  reliqiii  Irans  Rlienuin  sili  decanatiis,  viddicet 
de  Mursfcls,  de  Kyrljurg  et  Heygcr  nil  prêter  iiumioa  retinueruDt  ac  inlegri  ferme  al> 
acatliolicis  iiiliabitali ,  j>aucis  ecclesiis  parorliia]il)u>,  qua:  callioliram  li<leni  servarunt,  ad 
alios  decanatus  translati'^. 

BoPPAUD.  —  Decanatus  Boppardiensis.  20  rirriter  parochicc  ab  lior  dépendent,  ab 
utraque  lUieiii  jiartc  bine  inde  sita-. 

III.  Etat  générai,  du  diocèse.  —  Keperiuntui'  in  uni>ersa  diœcesi,  post  ccclesiam  metro- 
polilanam  et  ci  junclam  ecdesiam  Bcalie  Maria'  Virgiiiis,  collegiatac  saecuiares  16; 

Parocbia'  plus  niinus\e  83o; 

Abbalia^  nionacborum  sancli  Benedicti  ii;  —  Cisterciensinm  2;  —  canonicorum  sancti 
Augustini  abbatia  1,  ejusdem  ordinis  prioratus  1;  —  prioralus  Sanrli  Benedicti...'";  — 
abbatix  Prœmonslralensiiini  /i  ;  —  doraus  ordinis  Carthusicnsis  3;  —  Societalis  Jesu  coUegia  3. 
residentia;  2,  domus  probationis  1;  —  conventiis  fralriim  Prœdiratoruni  3;  —  Minornnn 
Conventualiiiin  3;  —  Eremitariini  sancti  Augustini  3;  —  Cariiielitarum  6,  ejusdem  ordinis 
Discalcealorinn  1;  —  Franriscanorum  de  Obser>ancia  l'i;  —  Capucinoruni  y;  —  SS.Trinitatis 
Redemptionis  caplivorum  /i;  —  Minluiorum  1; 

Monasteria  nionialiuui  sancli  Benedicti  6;  — Cistereiensium  ii;  —  samti  Augustini  (3;  — 
l'ra-monstratensiuui  '1;  —  sancti  Douiinici  3;  ■  sanrla;  Clar.i- niitigalarum  2,  reformalarum  1; 
—  Congregationis  Bnatx-  Maria;  Virginis  3;  —  Tertii  ordinis  sancti  Francise!  10;  —  Annun- 
ciatarum  ?;  —  Ser\itarum  2. 

Calalogus  paroclliaruin  ad  sedem  christianitatis  in  Diekirchen  spectan- 
liiim,  ex  alia  .spocificalione  descriplus.  »  xvu''  siècle. 

Le  docunioni  dont  il  s'agit,  si  j'en  crois  M.  W .  Fabricius  [ErhwuUi  uiujen  :iiiii  ycschichllichen  Allas 
der  liheinprorinz ,  t.  V,  p.  ao'j-îoS),  appartient  à  l'officialité  de  Limbourg-sur-la-Labn.  J'en  ai 
déjà  fait  la  remarque  :  comme  ce  diocèse  d'outre-Rbin  est  dépourvu  d'oBicialité,  on  a  \oulu 
probablement  désigner  par  là  les  arcbives  mêmes  de  l'évêché.  Le  teite  contient  en  outre  une 
description  de  l'église  collégiale  de  Dielkircben  et  la  liste  des  décimaleurs  de  l'ancien  Chapitre. 

0.   "  Cliorograpliia  Trevirensis  ecclesiastlca  et  civilis.  » 

Publiée  par  Hontbcim  dans  VHisloria  TieiirensU  diiiloimitica  cl  praiiimHica  (Augsbourget  W'urtbourg. 
1750,  3  in-fol.),  l.  m,  p.  1-12.  —  Cette  cborograpbie  tré\ii-oise  reproduit  dans  ses  premières 
pages  (p.  1-5)  la  division  ecclésiastique  de  l'arcbevèclié  en  arcbidiaconés,  ckapitres  ruraux  et 
paroisses  '".  Les  circonscriptions  divisionnaires  de  premier  et  de  second  rang  y  figurent  dans 
l'ordre  que  voici  : 

*''  Le  maniiscril  est   troue  en  cet  endroit.  iocoruin     ad    ecclesiaslicaiu    aivliicpiscopafus 

f  Celle    liste    a    élo    reproduite   par   Doni  Trevirensis  jui-isdiclioneiii  pcrlinonlium»  (éd. 

Calniet,  en   lélo  de  sa  i\olice  de  la  Lorraine,  i-bCi),  p.  I\-Xi. 

où  elle  ligure  sous  ce  tilrc  :  «Index  omnium 


a. 


DIOCESK   METROPOLITAIN    1)K    TREVKS.  xxvii 

(".rand   aicliidiaronr.  —  Doyennes  de  Trêves,  de  Bitbouri;,  de  Kilhourj;  et  de  Piesporl. 
Arcliidiaconé  de  Dielkirchen.  —  Dovennés  de  Dielkirclien  et  d'Engers. 
Archidiaconé  de  Carden.  —  Doyennés  de  Zell,  d'Ochtendiini;  et  de  Boppard. 
Archidiaconé   de  Longuyon.  Doyennés  de  Luxembourg;,   de   I^onguyon ,  d'Ivoy,  de 

Batailles,  de  Juvigny,  d'Arlon  et  de  Mersrh. 

Archidiaconé  de  Tholev.  —  Doyennés  de  Perl,  de  Remicli,  di'  Mer/ij;  cl  de  Wadrill. 

Viennent  ensuite  (p.  5-i3)  les  divisions  politiques  de  l'électorat  de  Trêves,  désignées  sous  le 
nom  de  «  satrapies  ». 

7.  «  Visilationsprotokulle  von  Ai  Pfan-eien  des  Niedereizstiits  Trier  aus 
den  Jahren  1772-1773,  veroefFentlichl  von  H.  Volk,  Plarrer.  » 

Le  texte  original  forme  un  volume  in-quarto  conservé  aus  archives  paroissiales  d  Ehrenbreitstcin. 
Son  éditeur,  M.  l'abbé  Volk,  a  reproduit,  sous  forme  de  tableau,  les  principaux  renseignements 
recueillis  par  le  visiteur  ecclésiastique  au  cours  de  son  inspection  des  paroisses  du  bas  arclie- 
vèché  de  Trêves  en  1772  et  1773.  On  y  trouve,  disposés  par  colonnes,  le  nom  des  paroisses,  le 
nom  des  curés  et  la  date  de  leur  installation,  quels  sont  les  seigneurs  temporels,  les  collateurs 
ou  patrons,  les  décimateurs,  le  nombre  des  lilialcs  et  des  autels,  le  nombre  des  commu- 
niants, etc.  Cette  publication  a  jiai'u  dans  le  Tiicrisches  Arcltiv ,  cahier  Xll  ;iyo8),  p.  65-70. 

8.  n  Aufnahme  der  Pfarreien,  der  unvfrsorgteii  Priester  und  der  mit  einfa- 
clier  Pfruende  versehenen  GeisUiclien  im  Obererzstift  Trier  i  788,  —  gesaïu- 
melt  von  Joli.  Jos.  Birk,  Paslor  in  Landkern.  » 

Anhives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblcnz,  Kurtrieb,  GcislUchen  Sachcit,  Gcneralia,  n°  116  A.  —  Ix's 
renseignements  qui  s'v  trouvent  groupés  par  colonne  font  de  ce  tableau  une  manière  d'ordo  dio- 
césain du  haut  archevêché.  On  v  Indique  en  effet,  pour  chaque  paroisse,  la  situation  topogra- 
phique, le  collatcur,  le  nom  et  l'âge  du  curé,  depuis  quand  11  exerce,  quelle  est  sa  valeur 
morale,  les  revenus  de  la  cure,  enfin  les  ecclésiastiques  résidants  qui  n'ont  aucun  bénéfice.  Cette 
liste  intéresse  exclusivement  la  partie  du  diocèse  située  en  ])ro\luce  rhénane,  c'est-à-dire  les 
doyennés  ruraux  de  Zell,  Piesport,  Perl,  Wadrill,  Kilbourg,  le  chapitre  de  Saiut-Pierre-le 
Mineur  et  Merzig.  Elle  a  été  publiée  dans  le  Bulletin  oITiciel  du  diocèse  de  Trêves  [Kircldiclu- 
Ainlsanzc'ujcr fucr  die  Diœzcse  Trier),  en  i858.  Un  tirage  à  part ,  de  format  In-quarto,  existe  aux 
Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblen/. ,  sous  la  cote  i''  B  l'r. 

9.  «Aufnahme  der  Pfarreien,  Kaplaiieien  und  unversorgten  Geisdiclien  im 
Nieder-Erzstifte  Trier,  1788.  ■> 

Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblcnz,  KonTRiEB,  Geisllichcn  Saclicn,  Generalla,  n°  1 16  A.  —  Celle 
seconde  liste,  du  même  auteur  que  la  piécédente,  est  particulière  au  bas  archevêché  de  Trêves. 
Elle  fait  connaître  par  leur  nom  quels  étaient,  à  l'époque  de  sa  rédaction,  les  paroisses  et  leurs 
filiales,  les  collateurs  et  les  ecclésiastiques  non  pourvus  de  bénéfices.  Cette  publication  comprend 
Coblenz  et  les  quatre  doyennés  de  Dielkirchen,  Cunostein-Engers,  Ochtendung  et  Boppard. 
Editée  en  1 858  par  le  Bulletin  officiel  du  diocèse  de  Trêves,  elle  a  fait  l'objet  d'un  tirage  à  part . 
distinct  du  précédent,  doiil  un  evemplaire  |ioile,  aux  Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblcnz.  la 
cote  I  ''  B  l 'i . 


INTRODUCTION. 


LK  DIOr.ESE   ET  SES  CmCONSCKIPTFONS  DIVISIONNAIRES. 

Le  diocèse,  métropolitain  de  Trêves,  au  iv*^  et  au  v'  siècle,  avait  les  mêmes 
limites  que  la  rivitas  Trevcrorum,  située  sur  la  rive  gauche  du  Rhin'''.  L'exlen- 
.sioii  ultra-rhénane  qu'il  prit  sous  les  Carolingiens  agrandit  son  territoire  de 
toute  la  partie  comprise  entre  le  Taunus  et  le  Westerwald  et  qui  s'étendait 
jusqu'à  Schifl'enherg,  au  delà  de  Giessen  -'. 

La  création  des  archidiaconés  Irévirois  remonte  au  temps  de  l'archevêque 
Radhod  (88,'^-g  i  5)(' .  Elle  coïncide  avec  la  suppression  des  chorévéques'^', 
auxquels  succédèrent  par  voie  d'extinction  les  archidiacres  ^^).  Ceux-ci  toute- 
fois conservèrent  longtemps  à  Trêves  le  titre  de  chorévèques,  et  les  chartes 
les  désignent  encore  sous  ce  nom  au  xiv*^  siècle ''').  Les  archidiaconés  du  diocèse 
figurent  pour  la  première  fois  au  nomhre  de  cinq  en  l'année  io3o'").  Ce  sont 


'''  Le  diocèse  de  Trêves ,  restreint  au  terri- 
toire de  iafii'i/«i'  Trevcrorum ,  comprenait  à  peu 
près  28  lieues  du  nord  au  sud  sur  09  maxi- 
mum de  l'ouest  à  l'est,  englobant  danscequ'on 
appelle  la  Prusse  rhénane  la  presque  totalité  de 
la  régence  de  Trêves  elles  2/3  environ  de  celle 
de  Coblenz,  à  quoi  il  iaut  joindre  la  moitié 
méridionale  de  la  principauté  de  Birkenleld 
f|ui  constitue,  dans  ladite  Prusse,  une  enclave 
du  grand -duché  d'Oldenbourg,  ainsi  que  les 
/i/5  environ  du  grand-duché  de  Luxembourg . 
le  tiers  méridional  du  Luxembourg  belge, 
(|uelques  parcelles  de  nos  départements  des 
Ardenncs  et  de  la  Meuse  où  se  trouvent  la  ville 
de  t'-arignan  (Ardenncs)  et  celles  de  Stenay  et 
de  Monlmédy  (Meuse);  enlin,  quelques  com- 
munes de  notre  ancien  déparlonient  de  la  M(v 
selle,  communes  dont  la  plus  importante  est  la 
petite  ville  de  vSierck.  Son  territoire  conlinait 
ainsi  vers  le  nord  au  diocèse  de  Cologne ,  au 
nord  à  celui  de  Liège ,  à  l'ouest  au  diocèse  de 
Reims,  au  sud  aux  diocèses  de  Verdun  et  de 
Metz,  à  l'est  au  diocèse  de  Mayence  et,  au 
nord-est  cniin,  il  était  limité  par  le  Rhin. 

'''  Au  point  de  vue  politique,  l'électoral  de 


Trêves  était  uni  à  l'archevêché  et  correspondait 
à  peu  près  au  même  territoire. 

'''  H.  Bastgen,  Die  Entstehungs-Gescliiclile 
der  Trierer  Archidiahonate,  dans  le  Trierisclicf 
Archiv,  cahier  X  (1907),  p.  3^-35. 

'■''''  Celte  suppression  eut  Radbod  pour  au- 
teur au  concile  provincial  de  Metz,  en  888. 

'"■'  Contrairement  à  ce  que  dit  Desnoyers 
{Toporjriiphie  ccclésiastiqac  de  la  France  [ex- 
trait de  V Annuaire  de  la  Société  de  l'Histoire 
de  l-'rance],  Paris,  18(11-1863,  t.  II,  2'  partie, 
p.  8  et  1 1),  la  dignité  d'archidiacre  n'était  jkis 
unie  au  titre  de  prévôt  des  principales  collé- 
giales du  diocèse.  (Cf.  \\  .Fabricius,  Erlaeutc- 
ramjen  ~um  ijeschichlliclien  Allas  der  Rheinprct- 
vinz  [Bonn,  191 3],  t.  V, a* partie,  p.  i  et  i35.1 

'"'  Les  archidiacres  de  Trêves  étaient  encore 
appelés  chorévèques  à  la  lin  du  wiiT  siècle  : 
0  In  hune  usque  diem,  metropolitanae  nostnc 
pr.elati,  qui  rêvera  archidiaconi  sunt,  et  ut 
taies  latino  sermone  audiunt,  vulgari  et  ger- 
manico  idioinatc  chorepiscopi  nuncupantur.  • 
(Ilonlheim,  Hisloria  Trevirensis,  Prodromus, 
t.  I,  p.  3l3.) 

'''  Les  noms  des  cinq  chorévèques  de  Trêves 


DIOCÈSE   MÉTROPOLITAIN  DE   TRÊVES.  x\i\ 

rarcliidiaconé  de  Trêves  ou  grand  archidiaconé,  dit  aussi  archidiaconé  de 
Saint-Pierre-le-Majeur,  l'archidiaconé  de  Longuyon  ou  de  Sainte-Agallie , 
l'archidiaconé  de  Tholey  ou  de  Saint-Maurice ,  l'archidiaconé  de  Garden  ou 
de  Saint-Castor,  enfin  Tarchidiaconé  de  Dietkirchen  ou  de  Saint-Lubin('),  situé 
au  delà  du  Rhin. 

Les  archidiaconés  trévirois  n'étaient  pas  identiques  aux  pcKji  on  circon- 
scriptions administratives  de  l'époque  francpie;  mais  les  doyennés  dont  ils 
étaient  formés  représentaient  cliacun  un  pcKjus  ou  une  fraction  de  pcujtLs.  C'est 
ainsi  que  le  pcifjus  Tri(/orias  avait  donné  naissance  au  doyenné  de  Boppard,  et 
le  pa<jus  Carasco  à  celui  de  Kilbourg  en  partie.  Plus  étendus  que  les  précé- 
dents, le  pagus  Saroensis  avait  constitué  le  doyenné  de  Merzig  et  celui  de  Perl 
en  partie,  le  paç/us  Ma(jinensis  ou  Mœjncnsis  avait  formé  les  doyennés  de  Zell 
et  d'Ochtendung,  le  pœjus  Evodiensis  les  doyennés  d'Ivoy  et  de  Juvigny,  le 
pmjus  Arrclcmis ,  le  doyenné  d'Arlon  et  celui  de  Longuyon  pour  une  part, 
le  paijiis  Matlcnsis  ou  Mcthiiij/owe ,  les  doyennés  de  Mersch,  de  Luxembourg, 
(le  Remich  et  la  presque  totalité  des  paroisses  de  Perl  et  de  Bazailles'-).  Enfin 
le  pagus  Bedensis,  le  plus  vaste  des  pacji  de  l'ancienne  cité  métropolitaine, 
avait  fourni  les  doyennés  de  Trêves,  de  Piesport,  de  Wadrill  et  une  notable 
portion  du  doyenné  rural  de  Kilbourg.  —  Sur  la  rive  droite  du  Rhin,  dans 
l'archidiaconé  de  Dietkirchen,  ï Eiujeriscjowe  correspondait  approximative- 
ment au  doyenné  d'Engers,  le  pagas  Einriclii  au  doyenné  de  Marienfels,  et  le 
pagus  Logancnsis  Inferioris  comprenait  les  doyennés  de  Dietkirchen ,  de  Kir- 
berg,  de  Haiger  et  l'archiprètré  de  Wetzlar  (''. 

Les  doyennés,  établis  dès  la  fin  du  ix'=  siècle,  sont  désignés  au  xm'^  sous 
l'appellation  de  chrétientés.  A.u  siècle  suivant,  ils  prennent  en  concurrence 

ligurent  au  bas  d'une  charte   de  rarchevêque  '''  On  l'appelait  aussi  |l'arcliidiaconé  doré, 

Poppo,  confirmant  les  possessions  de  l'abbaye  «das  goldene  Archidiakonat »  (W.  Fabricius, 

Sainte-Marie    des    Quatre-Martyrs,     pi'cs    de  Erlaeuteranijen    zum   geschichllichen   Atlas   dcr 

Trêves  :   «Facta  est  hujus  scripti  coulimialio  lilieinprovinz ,  t.  V,  3°  partie,  p.  207). 
in  generali  synodo,  presentibus.  .  .  corepisro-  >''  Les  doyennés  de  Remich,   Peil  et  Ba- 

pis  meis  Adelberone,  Hungero,  Folmaro,  item  zailles,  notamment  les  deux  derniers,  emprun- 

Folmaro,   Ramberto.  »    (Beyer,    Urkundcnbucli  tèrent  une  fraction  de  leur  territoire  au /)ai;u*' 

zur  Gescliiclile  der  jelzt  die  Preiissisclteii  Régie-  Recensis,  sorte  de  subdivision  du  MelliiiKjoive, 

rungsbezirke  Cobleriz  und  Trier  bitdenden  mittel-  dont  il  occupait  la  partie  orientale. 
rhcinisclicn   Territorien  [Coblenz,  1860],  t.  I,  '''  Bœttger,    Diœzesan-     und    Gau-Greiizen 

n"  00a,  p.  333-355.)  yorddcatscblands,  t.  I,p.  i5i. 


XXX  I\T1H)DI  CTIO.N. 

avec  ce  tleruier  tilie'  ,  laiilul  le  nom  de  chapitres  ruraux,  tantôt  celui  d'arcbi- 
prètrés'-^  encore  que  celte  dernière  appellation  semble  avoir  affecté  plus  par- 
ticulièrement au  début  la  circonscription  décanale  de  Wetzlar.  Le  compte  de 
décimes  du  xiv"  siècle  nous  montre  le  diocèse  de  Trêves  partagé  en  vingt-troi»; 
doyennés  ainsi  répartis  : 

AnrniDiAcoNK  dk  Tkkves.  —  Doyennés  de  Trèvi's.  autrement  dit  de  Saint-Pierre-le- 
Mineiir,  de  Piesjjort  et  de  kill)onr<:;. 

Archidiaconé  de  I.onguyon.  —  Dovennés  de  Mersch,  de  I.iixeniljotirfç.  d'Arlon,  de 
Bazailles,  de  I.onguyon,  de  Juvigny  et  d'Jvoy  (auj.  Carignan). 

AncuiniAcoNÉ  dk  Tholey.  —  Doyennés  de  Reniicli,  de  Merzig,  de  Perl  cl  de  Wadrill. 

AhchidiaconÉ  de  Caiiden.  —  Doyennés  de  Zell,  d'Oclitcndung  et  de  Boj)[)ard. 

AnciiiniACONÉ  de  Dietkiuchen.  —  Doycnni's  de  Dietkirclien,  d'Engers,  de  Marienfels,  de 
Kirberg,  de  Haiger  et  rarcliiprétre  de  W'et/lar. 

Tous  ces  noms  de  doyennés  reproduisent  la  dénomination  de  leur  cbel- 
lieu;  mais  celui-ci  n'est  pas  resté  toujours  le  même,  ou  bien  son  nom  a 
changé.  Le  chapitre  rural  de  Zell  est  désigné  aux  environs  de  i  220  sous  l'ap- 
pellation de  Kaimt  P'  ;  celui  de  Rilbourg  s'appelle  tantôt  de  ce  nom  seul , 
tantôt  «  doyenné  de  Rilbourg  ou  de  Bitbourg  »,  ou  bien  encore  «  doyenné  de 
Bitbourg  »  tout  court'''':  le  siège  décanal  de  Dietkirchen  est  un  moment 
déplacé  au  profit  d'Ober-Brechen (^),  paroisse  de  l'ex-doyenné  de  Kirberg; 
enfin  le  doyenné  d'ivoy  quitte  ce  nom  en  1 662  pour  celui  de  Carignan  '''''\ 

Au  xyi*"  siècle ,  les  progrès  de  la  religion  protestante  bouleversèrent  les  cadres 
des  circonscriptions  ecclésiastiques  d'outre-Rhin.  Engers,  le  moins  éprouvé 
des  doyennes  de  la  rive  droite,  perdit  à  cette  nouveauté   les  paroisses  des 

'''  i.Deiaoycis,Topo(irapliie ecdésiasliqne  (le  "idocanalus  Kylburgensis » ,  i(>55  (p.  x\iv)  et 

la  France  (extrait  de  l'Annuaire  de  la  Sociclc  l656   (ji.   i53);    «  decanalus    Bidtburgensis*, 

(le  l'Histoire  de  France),    tome  II,  a'  partie,  i^JQ^  (p-  xxv). 

p.  i/j.  '''  An.  i5/»a.  •  Diekirchon .  nunc  Brechen  • 

'''   H.  (iotTuict,  Carlulalrc  de  l'abbaYe  d'Or-  (^  Montlieim ,  Ilisloria  Trcvircnsis ,  i.  Il,  p.  68,'), 

un/ (C'o//.  c/iroH. /ie/</«  iHcV/.),  Bruxelles,  1879,  "°  97*')-    ^^  ''*'*  ^''^  dovennés  trévirois   de 

in-/i°,  p.  (j3a ,  (>/|()  et /inismi.  I.^/|8   substitue    aussi   Brccben  à  Dietkirvben 

.    '''  Voir  ci-dessous,  p.  1.  {Ibid.,  p.  71  G,  n°  ga'i).  W.  Fabricius,  Frlacn- 

''1  «  Decanatus  in  Kylburg»,  i38()  (p.  3),  et  tcrungcn  :am  gescliicluliclien  Atlas  des  Rliein- 

\n'  siècle  (p.    18);  udecanatus  kylburgensis  /HOi'inr,  t.  V,  p.  a53. 

alias  IViilburgensis»,  lâtig  (p.  8G);  idecanalus  ''^  A.  Liongnon,.-! //ns /((.«/o/ii/Hf  (/c /n  France, 

Killiurgli    aiit    Biedburgli»,    1670    (p.    in'i):  (texte),  p.  ni. 


DIOCESE   METROPOLITAIN   DE   TREVES.  x\u 

régions  de  Wied,  de  Sayn  et  de  Nassau'').  Après  la  délectioii  de  la  plus 
grosse  partie  des  paroisses  du  comté  de  Nassau,  le  doyenné  de  Dietkirciien 
eût  cessé  d'exister  si  on  ne  l'avait  réorganisé,  vers  la  fin  du  siècle,  en  groupant 
autour  de  sa  collégiale  les  paroisses  catholiques  des  environs  de  Limbourg  et 
ce  qui  subsistait  encore  des  chapitres  ruraux  de  Rirberg,  Marienfels  et  \V  etz- 
larP'.  Ces  trois  doyennés  ainsi  que  celui  de  Haiger,  passé  tout  entier  au 
luthéranisme,  ne  furent  jamais  rétablis. 

Réduites  de  vingt-trois  à  dix-neuf,  les  circonscriptions  divisionnaires  de 
second  rang  furent  portées  au  nombre  de  vingt  dans  la  première  moitié  du 
xviii"  siècle.  La  création  de  ce  nouveau  doyenné  occasionna  le  démembre- 
ment de  l'ancienne  région  décanale  de  «  kilbourg  ou  Bitbourg  » '^J.  Jus- 
que-là, parait-il,  ces  villes  avaient  eu  chacune  un  doyen  ').  On  leur  attribua 
dès  lors  un  doyenné  territorial  distinct  :  Rilbourg  conserva  sous  sa  juridiction 
les  paroisses  du  pays  trévirois,  et  Bitbourg  devint  le  centre  administratif  de 
toutes  les  paroisses  do  l'ancien  chapitre  situées  en  Luxembourg. 

L'archevêché  de  Trêves,  qui  constituait  le  temporel  du  prince  électeur, 
était  uni  à  féleclorat  :  archevêché  et  électorat  avaient  à  peu  près  la  même 
étendue  territoriale.  Diocèse  et  électoral  étaient  partagés  en  haut  et  bas 
archevêché,  ayant  chacun  une  officialité  distincte.  Le  haut  archevêché 
{(irchidiœccsis  siipcnor,  Obcrstift],  situé  sur  la  rive  gauche  du  Rhin,  était 
administré  par  l'officialité  de  Trêves  et  comprenait  les  archidiaconés  de 
Trêves,  de  Longuyon,  de  Tholey  et  la  partie  occidentale  de  l'archidiaconé  de 
Carden  représentant  le  doyenné  de  Zell  en  entier.  Le  bas  archevêché  [arclii- 
(liœcesis  iiifcrior,  Nicdcrsiift)  relevait  de  l'officialité  de  Colilonz  et  embrassait 
tout  l'archidiaconé  d'outre-Rhin  et,  dans  farchidiaconé  de  Carden,  les 
doyennés  d'Ochtendung  et  de  Boppard.  Haut  archevêché  et  bas  archevêché, 

'''  W.    Fabricius,    Erlacidciawjcn    znm    ijc-  de    WeUlar    ne    reparut   plus    sur    les    lisles 

scliichlUchen  Atlas  der  Rheiit])roi'inz ,  l.\ ,  2' pc\i-  (Archives  d'Etat  de  Wisbade,    Slip    Dietkir- 

lie,  p.  212.  chen  I). 

'"'  \V.  l'^abricius,  Ibidem,  p.    309.  —    En  '^'   Ce   démembrement   est  signalé  pour  la 

l'arcliiprêtré  de  Wetzlar,   toutes  les  paroisses,  première  fois  par  Hontheim ,  dans  son //(i^ortu 

sauf  la  collégiale  et  le  monastère  d'Allcnberg,  Trevirensis ,  imprimée  en  1730.  (Voir ci-dessus, 

passèrent  au  luthéranisme.  Quelques  paroisses  p.  xxvii.) 

situées  aux  environs  de  Mengerskirchen  revin-  '"   W  .    Faljricius,    Erl/ictileriiiKicii    siiin  ijc- 

rent  plus  tard  au  catholicisme  et  furent  réu-  M'Iiiclilliclien  Atlas  dcr  Hlieiiijiroviii: ,   tome  \i 

nies  à  Hadamar  en    iG3(),   mais  rarchiprélre  ■.>.'■  partie,  p.  3i. 


sîMi  INTRODl  C.TION. 

ces  deux  territoires  étaient  séparés,  approximativement,  par  la  rivière  dAlf, 
qui  traverse  à  l'ouest  le  doyenné  de  Zell  ^'). 

Au  terme  de  cette  notice  sur  la  chrorographie  ecclésiastique  de  Trêves, 
qu'il  me  soit  permis  de  rappeler  l'aide  appréciable  que  j'ai  trouvée,  lorsque 
je  travaillai  aux  Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz,  dans  l'érudition  et 
l'infatigable  complaisance  de  M.  le  D'  P.  Richter,  actuellement  archiviste 
d'Étal  à  Welzlar.  Je  ne  puis  oublier  aussi  l'obligeance  parfaite  de  son  con- 
frère, M.  le  D""  Rich.  Knipping.  Enfin  je  dois  un  remerciement  tout  spécial  à 
M.  le  D'  E.  Schaus,  archiviste  d'Etat  à  Wisbade,  qui  a  bien  voulu  revoir  et 
coUationner  la  dernière  épreuve  sur  les  textes  (jue  j'ai  extraits  de  son  précieux 
dépôt. 

11.   DIOCÈSE  DE  METZ. 


COMPTE   DE  PROCURATIONS  DE    iSfil 
OV  PLUS  EXACTEMENT  COMPTE  DE  L.V  COFXECTE  DE    l36o-l36l. 

11  s'agit,  en  effet,  du  subside  imposé  par  Innocent  VI  sur  les  biens  que 
l'Eglise  possédait  dans  les  terres  du  Saint-Empire,  afin  de  reconcpiérir  ses 
Étals  et  de  quitter  Avignon  (p.  195-21 4)-  Ce  subside  fut  calculé  au  double 
de  la  procuration  archidiaconale.  Peu  de  paroisses  acquittèrent  intégralement 
leur  cotisation;  d'autres,  n'ayant  rien  payé,  ne  figurent  pas  sur  la  liste. 

Le  document  a  été  publié  pour  la  première  fois  en  iSçili  par  M.  Kirsch, 
professeur  à  l'Université  de  Fribourg*-),  et  en  i()0  2,  par  M.  l'abbé  Dorvaux, 
professeur  au  Grand  Séminaire  de  MetzW.  Nous  en  avons  revu  le  texte  sur 
la  copie  qui  existe  aux  Archives  vaticanes  dans  la  série  des  Collecloriœ,  vol.  9 
(fol.  72-84),  et  que  nous  désignons  dans  les  notes  par  la  lettre  R,  initiale 
du  nom  de  la  ville  de  Rome. 

''1  \V.   Faliricius,  Ilndcm.  p.  5,  n.  3.  '''  N.  Dorvaux,  Le.<  ancieiif  fioaiUés  ilu  ilio- 

'''  P.  Kirscl\,  Die  pnepflliclicn  kotUrtoiieit  in  cise  de  Metz  [Mémoires  de  la  Société  d'arcliéo- 

Dcutsclilund  ivachrcnd  des  Ml  Jtiliiliuiiderlf  (Pa-  /071V  et  d'Iiiiloire  de  la  Moselle,  t.  X\  111.  Nancy, 

(letlxirn,  if^ij'i)-  P-  3oo  ,'ii8.  '<)03.  in-8°),  p.  7-3  1. 


DIOCKSE   DE   METZ. 


FOUILLE  DU  XIV'  SIECLE  REVISE  VERS  lô/iO. 

J'ignore  sur  quoi  fondement  s'appuyait  M.  Longnon  pour  dater  ce  pouillé 
du  XIV'  siècle.  La  mention  des  Templiers,  que  j'y  trouve  consignée  à  deux 
reprises  W,  jusliGerait-eUe  cette  assertion?  Il  ne  le  semble  pas,  puisqu'il 
s'agit  ici  d'un  texte  revisé  au  wi*^,  c'est-à-dire  à  ime  époque  où  la  mention 
des  Templiers  témoigne  seulement  du  souvenir  que  cet  Ordre  avait  laissé 
dans  l'onomastique  locale  '-'.  On  ne  peut  nier  toutefois  que  le  «  Pouillé  de 
l'évesché  de  Metz  fait  en  ioSq»'^)  n'ait  mis  à  contribution  un  manuscrit 
déjà  ancien.  Le  cas  se  reproduisit  au  cours  du  même  siècle.  D'autres  pouillés 
furent  alors  rédigés  à  l'aide  de  textes  antérieurs,  dont  une  liste  des  églises 
paroissiales  et  de  leurs  patrons,  renouvelée  en  i5/iA  par  le  chanoine  Hugues 
Nicolas  de  Tavars.  f^es  principaux  de  ces  pouillés  sont  au  nombre  de  deux. 
L'un  est  une  copie  transcrite  et  attestée  en  ib-jo,  par  Lamy,  secrétaire  de 
la  chambre  épiscopale  de  Metz.  Ce  manuscrit,  encore  inédit,  appartient  à  la 
collection  BuAignier-Clouët,  momentanément  sous  séquestre  aux  Archives 
départementales  de  la  Meuse  '*'.  On  nous  excusera  de  ne  pas  l'avoir  connu 
assez  tôt  pour  le  pulilier.  L'autre,  dont  le  texte  figure  ici,  est  un  travail  de 
J.  Humbert,  archidiacre  de  Vie.  Reconnu,  du  vivant  de  l'auteur,  en  1072, 
comme  le  pouillé  oEBciel  du  diocèse,  ce  texte  fut  transcrit  peu  d'années  après, 
et  peut-être  «  corrigé  »  '^)  en  1076  par  un  notaire  messin,  nommé  Jean  Gilles. 
Il  convient  de  remarquer  que  cette  seconde  copie  ne  fait  aucune  allusion  à 
la  revision  de  Hugues  Nicolas,  et  cela  nous  explique  pourquoi  M.  Longnon 
en  a  placé  la  recension  vers  i5/io. 

Ce  pouillé  du  xvi'^  siècle  constitue  les  feuillets  2  à  ^7  d'un  cahier  consen'é 
à  l'évêché  de  Metz  (''\  et  que  nous  désignons  par  la  lettre  M.    Il  comprend 

'''  Ci-dessous,  p.  2i6n  el  287  b.  collection  Godefroy  (Bibl.  de  l'InsUlut,  n"  33 1, 

'''  Notons,  en  outre,  que  le  texte  donne  fol.  .357-4o4). 

pour   coUateur  à   la   chapelle  du  Temple   le  ''  \oir  ci-dessus ,  p.  ii ,  el  ci-dessous ,  p.  xxxv, 

commandeur  de  Rhodes,  à  Metz  (ci-dessous,  n°  5. 

p.  287  b).  °    Le  mot  «  corrigé  »  est  écrit  sur  la  couver- 

''  Ce  titre,  de  la  main  du  chanoine  Savary,  ture  du  manuscrit  et  relié  d'un  trait  de  plume 

a   été   ajouté   dans  la    marge    supérieure    de  au  nom  de  Jean  Gilles,  Joa/iHcsA'^iV/ii,  dans  l'in- 

plusieurs   fragments    du   pouillé,   recopiés  au  tention  évidente  de  lui  en  attribuer  la  paternité. 

XVii'  siècle.  Ces  fragments  appartiennent  à  la  '-   Une  bulle  de  Clément  \  II  sur  parchemin 

IllSron.   DK  FRiNCl.  —   nilIl.LÊS,  V.  E 


XXXIV  INTRODUCTION. 

Iiols  parties,  à  savoir  :  i'énumération  des  collégiales  et  des  établissements  reli- 
gieux du  diocèse  (p.  21 5-2  18);  le  tableau  des  collateurs  et  des  bénéfices  à 
leur  collation  (p.  218-266);  enfin,  la  liste  des  églises  paroissiales  et  de  leurs 
patrons  ou  collateurs  (p.  267-287).  L'ordre  des  deux  dernières  parties  est 
diflérent  de  l'ordre  suivi  antérieurement  dans  le  pouillé  de  Lamy,  où  la  liste 
des  églises  paroissiales,  constituant  la  deuxième  partie,  est  présentée  comme 
une  copie  de  la  revision  du  chanoine  Nicolas.  J'indiquerai  plus  loin  les  manu- 
scrits qui  se  rattachent  à  l'une  ou  l'autre  rédaction,  en  recourant  à  l'excellent 
ouvrage  de  M.  l'abbé  Dorvaux  sur  Les  anciens  pouitlés  du  diocèse  de  Metz  ''). 
C'est  d'ailleurs  à  cette  édition  que  M.  Longnon  a  emprunté  les  variantes  des 
manuscrits  dilïerents  de  celui  de  l'évèché  messin,  que  l'on  trouvera  précé- 
dées, dans  les  notes,  du  mot  alias. 

Deux  autres  copies  que  n'a  pas  connues  notre  savant  devancier,  la  copie 
de  Bréquigny ('•')  et  celle  de  la  collection  Moreau'^',  accusent,  la  première 
surtout,  une  étroite  parenté  avec  le  pouillé  transcrit  par  Lamy  en  1070.  La 
seconde  est  incomplète.  Moins  servile  aussi,  elle  répartit  dans  un  ordre  par- 
fois tout  autre  les  archiprêtrés  et  les  églises,  dont  plusieurs  apparaissent  ici 
pour  la  première  fois'*)  Ce  sont  ces  additions  au  texte  traditionnel  que 
M.  Longnon  a  indiquées  en  note,  mais  à  tort,  sous  le  nom  de  liréquigny  ^'. 


forme  la  couverture  de  ce  cahier.  On  y  lit  le  '*    Lclecteur  voudra  bien  corriger  lui-même. 

litre  suivant  :  o  Poliones  sive  usitata  répertoria  Les  additions  attribuées  à  la  copie  de  Bréqui- 

ac  nomina  canonicatuum  et  prebendaruni  ec-  gny>  mais  de  fait  empruntées  au  pouillé  de  la 

clesiarumquc  parrochialium  civitatis  et   tolius  collection   Moreau,  figurent  :   p.  27^,  n.   3; 

diocesis  Metensis  ex  ihesauro  Sancti  Pétri  de-  p.  ayS,  n.   a;   p.    377,  n.   i  ;  p.  278,  n.    1  ; 

prumpti  anno  i,'')76.  »  —  Le  surplus  du  manu-  p.  279,  n.  3;  p.  a8o,  n.  i  ;  p.  aSî ,  n.  a. 

scrit  est  occupé  par  une  copie  incomplète  du  Notons  aussi    que  l'omission,   par  l'un  de 

pouillé  de  Toul.  Cf.  ci-dessous,  p.  xlvii,  n'a.  nous,  de  l'article  relatif  à  l'ecclesia  de  Hage- 

'"'  Tome  XVIII  des  Mémoires  de  la  Soclélc  villa,  lequel  doit  être  restitué  entre   l'église 

d'archéologie  et  d'Iiisloire  de  la  Moselle.  de  Chamblcv  et  celle  de  Gorae,  a  déterminé  en 

(''  Voir  ci-dessous,  p.  xxxvi,  n°  7.  partie  l'erreur  de  la  note  1,  p.  aSo.  Le  texte  de 

'''  Voir  ci-dessous,  p.  xxxviu,  n°  16.  Moreau  (fol.  a63  v°)    ajoute   à  l'archiprélré 

'''  Si  j'avoue   que  je  n'ai  pu  identifier   la  de  Gorze,  non  pas  trois,  mais  deux  paroisses 

moitié  de  ces  paroisses,  on  se  demandera  peut-  seulement  :  la  paroisse  de  Jonvillc  et  celle  de 

être  ce  que  valent  au  juste  ces  additions.  Moyanville. 


DIOCESE   DE   METZ.  ixxv 

AUTRES  FOUILLÉS  ET  LLSTES  DE  BÉNÉFICES. 

1.  Compte  de  receltes  pour  l'année  1827. 

Archives  du  Vatican,  tome  III  <les  Collectoriœ,  fol.  73v°-75.  —  Publié  par  P. Kirsch,  Die  paepsdichen 
Kollectorien  in  Dculscldand  waclirend  des  XIV  Jahrhundcrts ,  p.  iia-iiy. 

2.  «  Liber  omnium  beneficiorum  civitatis  et  diocesis  Metensis  ad  collatio- 
nem  quorumlibet  patronorum,  tam  civitatis,  diocesis,  quam  aliarum  dioce- 
seum  .spectantium.  »  xvi''  siècle. 

Bibliothèque  tle  l'Institut,  fonds  Godefroy,  n°  33 1,  fol.  357-388  v°.  Fragment  composé  de  Si  feuillets 
d'une  éiriture  du  commencement  du  xvn*  siècle,  reliés  sur  onglets.  —  Cette  copie,  incomplète, 
reproduit  la  deuxième  partie  du  pouillé  jusqu'au  paragraphe  xin  inclusivement  (ci-dessous, 
p.  260  a).  Le  chanoine  Savary,  à  qui  appartenait  le  manuscrit,  a  écrit  en  tête,  dans  la  marge 
supérieure  :  «Pouillé  de  l'évesché  de  Metz  fait  en  iSSgi.  —  Ms.  I  de  l'édition  Dorvaux. 

3.  «  Liber  omnium  beneficiorum  civitatis  et  diœcesis  Metensis  ad  colla- 
tionem  quorumlibet  patronorum,  tam  civitatis,  diœcesis,  quam  aliarum 
diœceseum  spectantium.  »  xv!*"  siècle. 

Bibliothèque  de  l'Institut,  fonds  Godefroy,  n°  33»,  fol.  SSg-Ziio  v°.  Copie  de  1667.  —  La  deuxième 
partie  du  pouillé  est  reproduite  isolément  sur  deux  colonnes  (fol.  389-io4).  suivie  d'une 
table  alphabétique  (fol.  4o5-4iov°),  où  sont  rangés,  d'après  leur  lettre  initiale  seulement,  les 
noms  de  lieu  au  nombre  de  5 10.  On  lit  en  tète  cette  mention,  de  la  main  du  chanoine  Savary  : 
«Pouillé  de  l'évesché  de  Metz  fait  en  iSSgt.  —  Ms.  K.  de  l'édition  Dorvaux. 

4.  Pouillé  de  Metz.  xvi'=  siècle. 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Metz,  portefeuille  Sg,  cahier  L  Copie  par  les  Bénédictins,  de  la  seconde 
moitié  du  xviii"  siècle.  —  Le  texte  reproduit  isolément  la  deuxième  partie  du  pouillé,  datée 
après  coup  de  i5i6.  On  lit  à  la  fin  :  «Finis  collationum  civitatis  et  diœcesis  Metensis,  in  qua 
olira  reperiebantur  572  parochiœ.  »  —  Ms.  E  de  l'édition  Dorvaux. 

5.  <i  Antiquum  diœcesis  Metensis  poleon.  Nomina  ecclesiarum  canoni[ca]- 
tuum  et  prœbendarum  necnon  monasteriorum  et  prioratuum  civitatis  et  dio- 
cesis Metensis.  »  1570. 

Collection  Buvignier-Clouët,  mise  en  dépôt  aux  Archives  départementales  de  la  Meuse,  n°  C(îLXXV-3 
de  l'inventaire  dressé  par  le  sé([ueslre.  Manuscrit  iu-quarto,  comprenant  47  feuillets  de  papier 
et  recouvert  de  parchemin.  Ecriture  du  xvi'  siècle. 

Voici  le  plus  ancien  pouillé  du  <liocèse  de  Metz,  et  cette  particularité,  jointe  à  ce  qu'il  est 


xx.xvi  INTRODUCTION. 

inijdit,  l'eût  désigné  à  noire  choix  si  nous  avions  su  le  (]écou»rir  à  temps.  J'en  dois  la  connais- 
sance à  M.  Paul  d'Arbois  de  Juhainville,  archiviste  du  déparlement  de  la  Meuse,  qui,  très  obli- 
geamment, s'est  mis  en  peine  d'en  premlre  copie  à  mon  intention.  Nous  ne  connaissons  pas 
le  texte-original,  mais  c'est  une  copie  aullienlique.  Elle  se  termine  par  ces  mots  (fol.  L-j  \°)  : 
«  Finis  collalionum  civitatis  et  diocesis  Mctensis,  quas  ego  pnblicus  apostolica  auctorilate  nota- 
rius  curiarumque  Melensium  juratus  necnon  ejusdem  episcopatus  camere  secretarius  manu  propria 
transcripsi  et  signavi,  anno  Domini  1070.  Sic  signatum  Lamï  [avec  paraphe].»  Le  texte  se  divise 
en  trois  parties.  La  première  (fol.  i-.'i  v")  contient  l'énumération  des  collégiales,  des  monastère! 
et  des  prieurés,  suivie  du  tableau  des  circonscriptions  divisionnaires  du  diocèse.  La  deuxième 
partie  (fol.  5-17  v°),  qui  correspond  à  la  troisième  partie  du  texte  que  nous  publions,  donne  la 
liste  des  églises  paroissiales  et  de  leurs  patrons;  elle  est  intitulée  :  0  Nomina  ecdesiarum  parro- 
chialium  civitatis  et  episcopatus  Melensis  et  patronorum  earundem  renovala  per  me  Hugonem 
Nicolai,  ecclesiœ  Metensis  canonicum,  anno  Domini  i5^1.>  La  troisième  et  dernière  partie 
(fol.  i8-il7  v°)  présente  le  catalogue  des  coUateurs  et  des  bénéfices  à  leur  collation.  Ce  pouiilé 
de  Lamy  l'emporte  sur  celui  de  l'archidiacre  Ilumbert  par  la  plus  grande  diffusion  de  son  texte. 
Les  copies  qui  s'apparentent  à  lui  sont  reconnaissables  à  l'interversion  des  deux  dernières  parties 
et  à  des  omissions  caractéristiques  partoutles  mèmes.En  outre,  si  aucun  des  exemplaires  connus  ne 
reproduit  exactement  les  formes  onomasliques  du  texte  de  1570,  de  ceux-ci  cependant  le 
nombre  est  tel  que  leurs  variantes,  indiquées  par  nous  en  note,  laissent  peu  de  formes  anciennes 
inédites. 

6.  '>  Poulie  de  l'évesclié  de  Metz,  recherché  et  amsi  rédigé  par  maislre 
Loui.s  Machon,  licenciez  es  droits,  archidiacre  de  Port,  chanoine  de  la  cathé- 
drale de  Toul,  chappelain  épiscopale  et  greflier  des  Insinuations  de  l'évesché 
et  diocèse  de  Toul,  i6/i2.  »  xvi''  siècle. 

Bibliothèque  nalionale,  nis.  lîSGô  du  fonds  latin,  fol.  1-57.  —  Copie  du  pouiilé  de  Lamy  ordonné 
au  dél)ut  selon  le  plan  suivi  par  le  pouiilé  de  l'archidiacre  Hunibert.  Des  accidents  de  transcrip- 
tion ont  bouleversé,  en  les  confondant,  les  deux  dernières  parties.  —  Ms.  B  de  l'édition 
Dorvaux. 


7,  «  Nomina  ecclesiarum,  canonicatuiim  et  prœbendanini  necnon  mona- 
sterioruin  et  prioratuum  civitatis  et  diœcesis  Metensis.  »  xyi*^  siècle. 

Bibliothèque  nationale.  Collection  Bréquigny,  vol.  ÔJ,  fol.  i43-i6o.  Petit  in^juarto  dérelié.  Ecri- 
ture de  la  fin  du  xyii*  siècle.  —  Ce  manuscrit  reproduit  les  deui;  premières  parties  du 
pouiilé  transcrit  par  Laniv  en  1670.  Vient  ensuite  le  catalogue  des  bénéfices  à  la  collation 
du  clergé  séculier  de  la  ville.  Ce  fragment  s'arrête  à  la  page  aiS  A  du  présent  volume. 

Au  dos  du  dernier  feuillet  (fol.  160  v°),  on  lit  de  la  main  de  Bréquigny  :  «Je  ne  sais  d'où 
me  vient  ce  ms.». 

8.  «  nOAlION  sive  matricnla  omnium  ecclesiarum  parochialiuiii  necnon 
dignilatum,  pra^bendarum ,  monastcriorum,  prioratuum  et  aliorum  heneficio- 
riim  in  diœcesibus  Molanim,  Tulli  ol  Verduni  conlfulorum,  collecta  e\  variis 


DIOCESE    DE   METZ.  wwu 

et  antiquis  exemplaribus  ac  codicibus,  pncsertim  Hugonis  Nicolai,  ecclesiae 
Metensis  canonlci  anno  i5/t/i,  Gerardi  GerblUon,  vicarii  generalis  ecclesiœ 
Virduncnsis  anno  i536,  et  Henrici  Waluerii,  clerici  et  notarii  apostolicl  ac 
imperialis  TuHensis  anno  i/io2,  aliorumque  plurimorum  aulhoriim,  et  in 
meliorem  ordinem  redacta.  »  xvi*^  siècle. 

Archives  départenienlales  à  Melz,  G  16.  Polùon  des  Trois-Evèchés.  Manuscrit  de  5/i  feuillets  in-folio. 
Écriture  du  xviu"  siècle.  —  A  part  quelques  remaniements  et  de  fréquentes  altérations  de  noms 
propres,  la  partie  du  registre  relative  au  pouillé  messin  (fol.  1-2 5)  présente  le  même  texte  que 
la  copie  de  Lamy  (ci-dessus  n°  5).  —  Ms.  G  de  Tédition  Dorvaux. 

g.   «  Antiquum  ecclesia;   Metensis  Poleon  ab  Hugone  Nicolai,  catbedralis 
ecclesise  canonico ,  compositum ,  anno  i54/i-  » 

Collection  Buvignier-Glouët,  mise  en  dépôt  aux  Archives  départementales  de  la  Meuse,  n°CCLXX\-i 
de  l'inventaire  dressé  par  le  séquestre.  Manuscrit  in-folio  de  i2  feuillets  non  numérotés,  papier. 
Écriture  du  XT1°  siècle.  —  Le  tilre  ferait  croire  que  le  manuscrit  reproduit  seulement  la  liste 
des  églises  paroissiales  révisée  par  le  chanoine  Hugues  Nicolas  en  i544.  Mais  il  s'agit  d'une 
copie  informe  du  pouillé  de  Lamy.  «Copia  extractum  authenticà  eo,  qui  in  fine  legitur  (en- 
tendez Lamy),  modo  transcriptâ  signatâque,  anno  1570.»  Communication  de  M.  Paul  d'Arhois 
de  Jubainviile,  archiviste  du  département  de  la  Meuse. 

10.  Pouillé  de  Metz,  xvi*' siècle. 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Melz,  portefeuille  5g,  cahier  H.  Copie  par  les  Bénédictins,  de  la  .seconde 
moitié  du  xviii"  siècle.  —  On  y  trouve  le  texte,  légèrement  rajeuni,  des  deux  premières  par- 
ties du  pouillé  de  Lamy.  —  Ms.  D  de  l'édition  Dorvaux. 

1 1 .  Fouillé  de  Metz.  \\f  siècle. 

Bibliothèque  nationale,  ms.  i2863  du  fonds  latin,  fol.  96-ng.  —  Deuxième  partie  du  pouillé  de 
l'archidiacre  Humbert,  transcrite  en  1678  sur  une  copie  n  authentique»  de  1587.  —  Ms.  H  de 
l'édition  Dorvaux. 

12.  n  Polium  diocesis  Metensis.  » 

Archives  départementales  à  Metz,  G  17.  Cahier  de  3i   feuillets;  écriture  de  la  fin  du  xvil"  siècle. 

—  Le  manuscrit  comprend  deux  parties  :  la  première  (fol.  i-i8)  reproduit  la  deuxième  partie 
du  pouillé  de  l'archidiacre  Humbert;  la  seconde  (fol.  ig-ig)  présente  le  pouillé  incomplet  des 
autels  ou  chapelles  des  églises  de  Metz  et  de  quelques  paroisses  voisines.  —  La  première  partie 
du  texte  est  désignée  par  la  lettre  F  dans  l'édition  Dorvaux. 

13.  Pouillé  du  diocèse  de  Metz. 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Melz,  ms.  Sg,  fol.  6-7.  Cahier  in-folio  dérelié;  écriture  du  xvn"  siècle, 

—  Ces  deux  feuillets,  privés  de  leur  commencement  et  sans  suite,  témoignent  de  la  revision 


XXXVIII  INTRODUCTION. 

faile  en  i6is,  et  resiée  incompli-lfi,  de  la  première  et  de  la  deinième  partie  du  pouiUé  du 
xvi'  siècle,  celle-ci  prenant  fin,  exactement,  avec  l'article  \n,  pa;e  22a  du  présent  \olume.  Le 
texte,  repris  et  mis  à  jour  par  l'archidiacre  Martigny,  vers  i65o,  a  servi  de  modèle  aux  deux 
copies  suivantes.  —  Ms.  L  de  l'édition  Dorvaux. 

Ik.   Il  Noiiiina  ecclesiarum,  canonicatuum  et  praebendarum  necnon  mona- 
sleriorum  et  prioratuum  civitatis  et  diocesis  Metensis.  » 

Bibliothèque  de  l'Institut,  fonds  Godcfroy,  n°  33i.  Fragment  de  1  feuillets,  écrits  sur  deux  colonnes 
et  foliotés  /iii-'ii2-  (À)pié  en  1667.  —  Le  texte  rftjiroduit  servilement  une  partie  des  rectiGca- 
tinns  du  piécédent  manuscrit.  —  Ms.  M  de  l'édition  Dorvaux. 

15.  Pouillé  du  diocèse  de  Metz. 

Uibliothèque  nationale,  Collection  de  Lorraine,  vol.  7^4,  fol.  190-198.  Transcrit  vers  le  milieu  du 
xvu*  siècle.  —  Texte  remanié  de  la  deuxième  partie  du  pouillé  du  .xvi'  sièle  et  s'arrétant  avec 
l'article  xil  de  la  page  222  du  présent  volume.  —  Ms.  N  de  l'édition  Dorvaux. 

]  G.   «  Poullier  des   bénéfices    du   diocèze    de    Saint-Estienne    de   Metz.  » 
xvi'=  siècle. 

Bibliothèque  nationale.  Collection  Morcau,  vol.  787,  fol.  j55-268.  Copie  de  la  fin  du  xvi*  siècle  ou 
du  commencement  du  xvii".  —  Le  manuscrit  donne  la  liste  des  établissements  religieux 
(fol.  255-256),  suivie  de  la  troisième  partie  du  pouillé,  relative  à  la  collation  des  églises 
rurales  (fol.  258-268).  Les  arcbipi'ètrés  et  les  paroisses  en  leur  dépendance  sont  répartis  dans 
un  ordre  différent  de  celui  des  autres  manuscrits.  On  y  signale  en  marge  les  villages  gagnés  au 
protestantisme.  Un  tableau  récapitulatif  (fol.  257)  fait  connaître  les  divisions  territoriales  elle 
nombre  des  paroisses  du  diocèse.  Le  voici  : 

«L'archidiaroné  de  Metz  comprend  trois  archiprestrés  :  Metz,  26  églises  parroissialles;  \  aux, 
i5  parroisses;  Nosseville,  17  parroisses. 

« L'arcbidiaconè  de  Marsal  [a]  six  archiprestrés  :  Marsal,  3g  parroisses;  Morhange,  60  par- 
roisses; Varise,  55  parroisses;  Bombay,  26;  Kclingue,  27;  Thionvillc,  20. 

•  L'arcbidiaconè  de  Vie  a  5  archiprestrés  :  Desme,  29  parroisses;  Nomény,  20;  Monthon,  16; 
Gorze,  22;  Ilattrizc,  19. 

«L'arcbidiaconè  de  Sarbourg  a  six  archiprestrés  :  Sarbourg,  17  parroisses;  \augaville,  39; 
Hornhach,  /i  1  ;  Neufmoustier,  46;  Saint-Arnual ,  40;  Bochrenhein,  64. 

«Nombre  audict  diocèse  de  Metz  :  ôïS  parroisses  dont  y  en  a  quelques  unes  soubz  princes  et 
seigneurs  protcstans.  » 

17.   «  Le  livre  de  tous  les  bénéfices  de  la  cité  de  Metz  ot  diocèse  dicelle.  » 

Archives  dèparlcmentales  à  Metz,  G  18.  Cahier  de  26  pages  in-quarto  rédigé  vers  1700.  —  Tra- 
duction française  prise  «sur  une  ancienne  copie  faite  le  7  septembre  1668,  appartenant  à 
M.  Uusice,  banquier  en  cour  de  Rome».  Y  Ggurent  la  troisième  partie  du  pouillé  et  le  commen- 
cement delà  deuxième,  jusqu'à  la  page  2  23  exclusivement.  —  Ms.  G  de  l'édition  Donaux. 


DIOCESE   DE   METZ.  xxxix 

18.  Poiiillé  de  1607.  «  Totius  diœcesis  Metensis  omnium  parochialium 
ecclesiarum  et  annexaium ,  earumquc  patronorum  et  patronarum  nomina  fide- 
liter  recognita  in  ultima  visitatione  de  annis  Domini  1606  et  1G07  '^  Pi- D- 
Joanne  de  Bclcliamps,  j[uris]  u[tnusque]  d[oclore],  prolhonotario  apostolico 
necnon  in  ccclesia  Metensi  archidiacono  de  Sarburgo  et  canonico,  de  man- 
dato  et  ex.  commissione  speciali  illustrissimi  et  reverendissimi  principis  et 
domini  D.  Caroli  a  Lolharingia,  S[anctae]  R[omanae]  E[cclesiae]  cardinalis 
legati  a  lalerc,  ejusdem  episcopalis  Metensis  necnon  Argenlinensis  episcopi 
merilissiuii  facta.  « 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Metz,  ms.  5g ,  fol.  8-29.  —  Rédigé  par  Jean  de  Belchanips,  à  la  suite  d'un 
essai  de  rénovation  religieuse  et  concurremment  avec  le  souci  d'une  réorganisation  administra- 
tive, ce  pouillé  redèle  dans  ses  pages  les  changements  apportés  par  le  protestantisme  à  la  vie  des 
paroisses  et  à  la  topographie  ecclésiastique  du  diocèse.  Sa  rédaction  «est  expressément  restreinte 
à  la  liste  des  cures  et  de  leurs  patrons  o,  qui  compose  la  troisième  partie  du  plus  grand  nombre 
des  pouillés  messins  du  xvi°  siècle;  mais  «les  mentions  d'annexés  rattachées  à  leur  chef-lieu 
paroissial»  constituent  un  élément  nouveau  du  plus  haut  intérêt.  A  défaut  du  texte  original  de 
1607,  la  copie  dont  il  s'agit  ici,  transcrite  par  l'archidiacre  Martigny  vers  i63o,  a  été  enrichie 
par  lui  de  précieuses  notes  relatives  à  l'administration  des  paroisses.  M.  l'abbé  Dorvaux  en  a 
donné  une  édition  dans  Les  anciens  pouillcs  du  diocèse  de  Metz,  p.  i53-i8i. 

19.  Pouillé  de  1 607. 

Bibliothèque  nationale,  (Collection  de  Lorraine,  vol.  724,  fol.  199  v°-aai.  Manuscrit  du  milieu  du 
xvu'  siècle.  — •  Même  texte  que  le  pouillé  précédent.  —  Cf.  N.  Dorvaux,  Les  anciens  pouillés  du 
diocèse  de  Metz,  p.  i5o-i5i. 

20.  Pouillé  de  1607. 

Bibliothèque  de  l'Institut,  fonds  Godefroy,  n°  33i,  fol.  4i3-4jo.  Copie  datée  de  1667.  —  Même 
texte  que  précédemment.  —  Cf.  J.  Desnoyers,  Topmjmphic  ecclésiasti/ue  de  la  France  (extrait  de 
l'Annuaire  de  il  Société  de  l'Histoire  de  France),  tome  II,  2'  partie,  p.  45,  et  N.  Dorvaux,  Les 
anciens  pouillés  du  diocèse  de  Metz,  p.   i5i. 

21.  Pouillé  de  1607. 

Bibliothèque  nationale,  fonds  latin, ms.  12865,  fol.  i48-i65.  Copie  de  1G73.  —  Ce  texte  diffère  peu 
des  précédents.  —  Cf.  N.  Dorvaux,  Les  anciens  pouillés  du  diocèse  de  Metz,  p.  i5i. 

22.  Pouillé  de  1607. 

Bibliothèque  du  Grand  Séminaire  de  Meti,  Cahier  de  i5  feuillets  in-folio,  dont  4  sont  restés  blancs. 
Copie  du  xvu"  siècle.  —  Cf.  N.  Dorvaux,  Les  anciens  pouillés  du  diocèse  de  Metz,  p.  i5i-i52. 


XI.  INTRODUCTION. 

23.  Fouillé  de  i  C07. 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Metz,  ms.  Sg  c.  Manuscrit  de  33  pages  in-folio,  wiii'  siècle.  — 
Cf.  N.  Dorvaux,  /-cj  anciens  pouillcs  du  diocèse  de  Metz,  p.  iSj. 

24.  «  Calalogus  parochiarum  capiluli  Vargavillani ,  sub  quorum  sanctorum 
palrocinlo  sint  dedicatae,  et  qui  sint  earum  coilalores.  »  1627. 

Archives  paroissiales  de  Dieuze  (Alsace-Lorraine).  Cahier  de  i3G  pages  in-ocla\o.  —  Ce  catalogue, 
qui  occupe  les  premiers  feuillets  écrits  du  registre,  lest  disposé  sur  deui  colonnes,  intitulées 
l'une  Parochiœ,  l'autre  Collatoresu.  —  Publié  par  M.  l'abbé  Dorvaux,  dans  I^s  anciens  pouillét 
du  diocèse  de  Metz,  p.  185-187. 

25.  K  Ecclesia;  dependentes  ex  archidiaconatu  de  .Sarhurgo.  »  i()43. 

Collection  Buvigiiicr-Clouét  mise  en  dépôt  aux  Archives  départementales  de  la  Meuse,  n°CCLXXV-4 
de  l'inventaire  dressé  par  le  séquestre.  Cahier  in-douze,  de  12  feuillets  non  numérotés,  papier. 
Ecriture  du  xvn°  siècle.  —  A  la  fin  :  «  Ha;  ecclesia;  et  annexa;  illarum  suprascripta;  archidiaco- 
natus  de  Sarburgo  sunt  et  faerunt  extracta?  ex  poleone  episcopatus  Metensis  per  me  infrascrip- 
lum  puhlicum  apostolica  aucloritale  notarium.  In  fidem  me  suscripsi  Métis,  die  ao  febr.  i643. 
PoERSON  [avec  paraphe],  notarios.  —  Communication  de  M.  Paul  d'Arbois  de  Jubainville, 
archiviste  du  département  de  la  Meuse. 

26.  Fouillé  de  Metz. 

Bibliothèque  do  la  Société  des  lettres,  sciences  et  arts  de  Bar-le-Duc,  ms.  n°  i ,  p.  685-7ii.  —  Cet 
état  des  bénéfices  messins  fait  partie  du  Pouillé  des  Trois-Evcchés ,  transcrit  au  xvii*  siècle  dans 
le  Polcum  de  /.onni'ne.  «Autant  que  j'ai  pu  en  juger,  m'écrit  M.  le  chanoine  .\imond,  l'auteur 
doit  être  un  oiruior  de  i'adminislraliun  du  duché  de  Bar.» 

27.  «Estât  et  dénombrement  f^énéral  des  ég-lises  catbédralle,  coUégialles, 
abbayes,  priorés,  commenderles,  paroisses,  chapelles,  couvents  et  commu- 
naultés  de  mendians,  liospitaux  et  maladeries  dudit  diocèse  de  Metz.  » 
XVI  i*"  siècle 

Bibliothèque  d'Aix-en-Provcnce,  ms.  3i2,  fonds  Méjanes,  n°  187.  Registre  grand  in-quarto,  77  feuil- 
lets, reliure  veau  brun.  —  Ce  pouillé,  de  la  fin  du  xvii*  siècle,  occupe  les  ij  premiers  feuil- 
lets du  manuscrit.  En  voici  l'analyse,  obligeamment  rédigée,  à  ma  demantle,  par  M.  Etienne 
Clouzot  : 

Fol.  1.  «Ce  diocèse  est  compris  sous  quatre  arcbidiaconats,  Si;avoir  :  sous  l'archidiaconat  de 
Metz,  où  est  le  siège  épiscopal  et  église  ratludrale;  sous  l'archidiaconat  de  Marsal,  sous  l'archi- 
diaconat de  \  ic;  cl  sous  l'archidiaconat  de  Sarbourg.  » 

«L'èvesque  estoit  autres  fois  prince  régalin.  ■  Suivent  les  indications  des  revenus  de  l'évéque  : 
3o.ooo  livres  et  âoo  muids  de  sel,  et  l'énumération  de  ses  collations. 

Fol.  2.  «  Estât  du  Chapitre.  Le  chapitre  de  ladite  église  calhédralle  a  pour  chef  un  princier.  » 


DIOCESE   DE   METZ.  xi.i 

Suit  rintlicatioii  des  revenus  cl  collations  des  difFérenIs  dignitaires  Ju  (lliapilre. 

Fol.  3.  »  Abbayes  de  Metz.  > 

Fol.  3  v°.  «  Monastères  de  Metz,  t 

Fol.  i.  «Religieux  de  Metz.» 

Fol.  i  v°.  «Abbayes  du  diocèse.» 

Foi.  5  v°.  «  Abbayes  et  priorez.  > 

«  Les  cures  du  diocèse  et  les  noms  des  collaleurs  d'icelles.  » 
Arciiidiaconat  de  Metz.  — •  «  Arcbiprestrise  de  Metz.  »  1 5  articles. 

Fol.  6.  «Arcbiprestrise  de  Vaulx.»  i5  articles.  «Dans  l'estendue  de  ladite  arcbiprestrise  sont 
trois  chappelles  au  milieu  des  cbamps.  n  3  articles. 

Fol.  6  v°.   «  Arcbiprestrise  de  iNoiseville.  »  i5  articles. 

Fol.  7.  «  Archidiaconat  de  Marsal.  —  Arcbiprestrise  de  Marsal.»  34  articles. 

Fol.  8  v°.  «Arcbiprestrise  de  Morbange. »  33  articles. 

Fol.  10.  «Arcbiprestrise  de  Haboudange. »  2  5  articles. 

Fol.  10  \°.   «Arcbiprestrise  de  Tbionville.B  22  articles. 

Fol.  11  v°.   «Arcbiprestrise  de  Rombas.»  27  articles. 

Fol.  i3.   «Arcbiprestrise  de  Kédange.  »  25  articles. 

Fol.  i3  v°.  Il  Arcbiprestrise  de  Varise.  a  53  articles. 

Fol.  i5  \°.   0  Archidiaconat  DE  Vie.  —  Arcbiprestrise  de  Delnies. »  28  articles. 

Fol.  1 6  v°.   «  Arcbiprestrise  de  Nommini.  »  2 1  articles. 

Fol,  17.   «Arcbiprestrise  de  Mousson.»  1 3  articles. 

Fol.  17  \°.   «  Arcbiprestrise  de  Gorze.  »  21  articles. 

Fol.  18  \°.   «Arcbiprestrise  de  Hatrise.»  19  articles. 

Fol.  19.   «  Arcuidiaconat  de  SARiiOURG.  —  Arcbiprestrise  de  Sarbourg.  »  3i  articles. 

Fol.  20.  «Arcbiprestrise  de  Saint-Arnual.»  2  5  articles.  A  la  suite  :  «Les  cures  de  Ormersbeim  , 
lîliscastcl,  Selbacb,  Lutzkircben,  Rubenlieim,  Reinem  :  elles  sont  toutes  occupées  par  les  héré- 
ticques  depuis  plus  de  cent  ans.  » 

Fol.  2  1  \°.  «  Arcbiprestrise  de  Vargaville.  »  25  articles. 

Fol.  22  v°.  «Arcbiprestrise  de  llornebacb.»  i3  articles.  A  la  suite  :  «Les  autres  cures  en 
nombre  de  seize,  cy  après  spécifiées,  sont  occupées  par  les  béréticques.»  16  noms. 

Fol.  23  v°.  «Arcbiprestrise  de  Neufmoustier  et  Boucknem.»  65  noms.  On  lit  en  marge,  d'une 
autre  encre  que  le  corps  du  manuscrit  :  «Cures  du  diocèse  occupées  par  les  béréticques. » 

L'origine  messine  du  recucd  est  prouvée  par  la  présence  de  quatre  autres  documents,  tous 
intéressants  au  point  de  vue  de  ia  géograpbie  ecclésiastique  : 

Fol.  27.  «  Roolle  des  villes,  bourgs,  vilages,  bameaux  et  feux  qui  despendent  particulièrement 
de  l'évesché  de  Metz  tant  en  fief  qu'en  jurisdiclion ,  à  prendre  drès  les  environs  de  ladicle  ville  de 
Metz  tournant  à  Strasbourg.» 

Fol.  33.   «Estât  des  parroisses  du  pays  mesein.» 

Fol.  53.  «Répartition  toute  récente  sur  le  pays  messin.  Regallement  faict  par  Messieurs  des 
Trois  ordres  sur  les  villages  censés  du  pays  messin  et  franc  alœuf  en  despendants. . .  conformé- 
ment aux  résultats  de  mesdits  sieurs  des  Trois  ordres  du  20  janvier  i6G3.  » 

Fol.  Sg.  «Ancienne  répartition  sur  l'évescbé  de  Metz»  pour  le  don  gratuit.  1600. 

28.   «  Melense  Poliiim  genetalis  (i/V)  nominum  ecclesiariiin  annis  1606  et 
1607,  renoiivell(''  en  17/16,  par  nioy  .S.  Roger,  résidant  à  Sponville,  17/16.  » 

Collection  Buvignier-Clouct  mise  en  dépôt  aux  Arcbivcs  départementales  de  la  Meuse,  n°  <X',L\XV-3 
de   l'inventaire  dressé  par   le   séquestre.   Cahier  in-folio   de  20  feuillets,  papier.  Ecriture  du 

IlISTOR.    DE  FRVNCE.    —    rOlII.Llis      V.  !■' 


jLii  INTRODUCTION. 

xMir  siècle.  —  Le  copiste  parait  ignorer  le  latin  et  sa  transcription  est  défectueuse.  —  Commu- 
nication (le  iM.  Paul  d'Aihois  de  Jiibaintilln,  arrliivisti;  de  la  Meuse. 

29.  Pouillé  général  et  laisoniié  du  diocèse  de  Melz.  Vers  1770. 

Bibliothèque  de  la  ville  de  Metz,  ms.  Sg  L.  Manuscrit  de  a.'i  feuillets  in-folio.  —  Premier  travail  de 
doni  Tabouillot.  —  (^f.  N.  Dorv.nuv,  />j  rmr.irns  pnuillés  du  dinnse  ilf  ^fel: ,  p.  233-235. 

30.  «  Pouillé  général  et  raisonné  du  diocèse  de  Metz,  dans  lequel  on  trou- 
vera :  i"  une  notice  de  l'évèché,  des  chapitres,  abbaves,  prieurés  et  couvents 
du  diocèse;  2"  celle  des  cures  et  annexes,  avec  la  preuve  des  droits  de  leurs 
collaleurs;  .3"  un  dénombrement  des  chapelles  bénéficiales,  avec  le  nom  des 
patrons.  Le  tout  appuyé  sur  des  preuves  justificatives.  »  Vers  1783. 

l5ibliolbè(|ue  de  la  ville  de  Metz,  ms.  5(S.  Inlolio  de  663  pages,  relié  en  veau.  Ecritures  de  plusieurs 
mains.  —  L'éditeur  de  ce  j)Ouillé,  M.  l'abbé  Dorvaux  [Les  anciens  pouilUs  du  diocèse  de  3Icl:  . 
p.  228-682  ],  indique  quel  en  est  le  plan  et  ce  qui  constitue  le  principal  intérêt  du  travail  de  doni 
Tabouillot  (p.  235).  L'auteur  olraite  d'abord  des  bénéfices  supérieurs,  auxquels  il  joint  ce  qui 
concerne  les  couvents  et  les  communautés;  puis  il  parcourt,  selon  l'ordre  des  archidiaconés  et 
des  arcbiprêtrés,  la  liste  des  paroisses;  et  enfin  il  indique  les  simples  cbapelles  bénéGciale>>. 
La  supériorité  de  ce  l'ecueil  sur  les  précédents  consiste  en  ceci  :  <iAu  lieu  d'une  liste  composée 
des  plus  simples  mentions,  nous  avons  une  petite  description  de  chaque  institution,  indiquant 
au  moins  sa  valeur  relative  et  sa  place  dans  l'bistoire  du  diocèse'"'.» 


LE  DIOCliSE   1<:T  ses   CIRCONSCRIPTIONS  DIVISIONNAIRES. 

Le  diocèse  de  Metz  répondait  à  la  civilas  Mcdiomalricorum  '-'  des  derniers 
.siècles  de  l'Empire  romain.  Il  était  partagé  en  (piatre  archidiaconés,  le  grand 

'''  Au  couis  du  xvin"  siècle,  les  pouillés  plus  dont  le  Rhin  arrosait  le  territoire.  De  son  eofë, 

anciens  furent  copiés  ou  refondus,  parfois  en  Ploléuiée  constate  la  contiguïté  des  Lingoncs  et 

tenant  compte  des  changements  survenus  dans  des  Jl/cfiioma/rici,  ce  qu'on  ne  peut  expliquer 

la  série  des  bénéliciers.  Ces  textes  ne  signa-  qu'en  attribuant  à  l'ancienne  cité  des  lÀngoncs 

lent  que  des  détails  d'intérêt  purement  local.  le  territoire  de  Chiliens,  et  aus  Mediomatrici 

M.  Dorvaux  en  a  publié  la  liste  dans  L«  «nrie».5  celui  de  Verdun.   Ainsi,  au  tenips  de  César, 

pouillés  du  diocèse  de  Melz,  p.  aaS,  note  1.  le  pays  des  Mediomatrici  s'étendait  depuis  les 

<■'   La  civilas  Mediomatricorum   représentait  hauteurs  boisées   de  l'Argonno  jusqu'au  Rhin 

la  nation  des  ^[ediol»atnri,  dont  les  frontières,  (cf.  Acudémie  des  Inscriptions  et  Bclles-Letlrcf , 

lors  de  la  conquête  par  les  Romains,  s'eten-  Comptes  rendus  des  séances,  a 7  mars  igid.  Coni- 

daient,  ù  l'orient  et  à  l'occident,  au  delà  des  munication  de  M.  .Tullian),  et  leur  territoire, 

limites  qu'elle  avait  à  l'époque  du  bas  Empire.  enti-e  ces  deux  points  extrêmes,  n'aurait  pa> 

Strabon  et    César  en   témoignent,  lorstpi'ils  mesuré  moins  de  aôo  kilomèti-es.  On  en  déta- 

classent    les   ^fcdiomatrici  parmi    les    peuple»  ciia  dabonl.  peu  do  temps  apr^s  la  conquête ,^ 


niOCRSE   DE    MKT7.  xr.iii 

arcliidiaconé,  dit  encore  l'arcliidiaconé  de  Metz,  et  ceux  de  Marsal ,  de  Vir, 
et  de  Sarrel)ourg,  déjà  constitués  en  885,  date  à  laquelle  leurs  titulaires  sou- 
scrivirent un  acte  en  faveur  de  ra])l)aye  Sainl-Arnoul  (''.  Les  archidiaconés 
messins  étaient  subdivisés  en  archiprélrés,  formés  la  plupart  ou  d'an- 
ciennes chrétientés,  ou  de  chapitres  remontant  peut-être  à  l'époque  caro- 
lingienne ("-). 

Ces  diverses  circonscriptions  avaient  emprunté  dès  le  début  les  limites  des 
pagi  de  l'époque  franque.  Les  bouleversements  politiques,  en  modifiant  la 
physionomie  des  territoires  ecclésiastiques,  ont  rendu  pai'fois  impossible  toute 
corrélation  entre  eu\  et  les  divisions  administratives  rjui  les  avaient  précédés. 
Il  n'est  pas  douteux  néanmoins  qu'au  pacjas  Meltensis  répondaient  les  arclii- 
prêtrés  de  Metz ,  du  Yal-de-Metz ,  de  ïlatrize ,  de  Rombas  et  de  Thionville ,  ainsi 
qu'une  portion  de  l'archi[)rétré  de  Varize.  Au  pofjas  Nilensis  appartenaient  les 


la  partie  comprise  entre  les  Vosges  et  le  Rhin , 
où  s'étaient  établis  les  Nemètes  et  les  Tribogaes , 
peuplades  qui  formèrent  ultérieurement  les 
cités  de  Spire  et  de  Strasbourg.  Plus  tard ,  mais 
à  une  époque  et  pour  des  causes  moins  faciles  à 
déterminer,  on  forma  de  l'extrémité  occiden- 
tale du  territoire  médiomatriipie  la  cité  de  Ver- 
dun, civUas  Viroduueiisinm. 

En  suite  de  ces  deux  démembrements  suc- 
cessifs, la  civilas  Mediomatricoram  de  la  fm  du 
ni°  siècle,  époque  à  laquelle  fut  érigé  le  siège 
de  Metz,  ne  s'étendait  plus  que  sur  une  lon- 
gueur d'cviviron  i3o  kilomètres  de  l'ouest  à 
l'est,  tandis  que,  du  nord  au  sud,  elle  mesu- 
rait 100  kilomètres  au  maximum  et  60  au  mi- 
nimum. Le  diocèse,  dont  les  limites  étaient 
identiques  à  la  cité  messine,  confinait  ainsi 
vers  le  nord  au  diocèse  de  Trêves,  son  métro- 
politain; au  nord-est,  à  celui  de  Mayence;  à 
l'est,  aux  diocèses  de  Spire  et  de  Strasbourg; 
au  sud,  au  diocèse  de  Tout,  et,  à  l'ouest,  à 
■celui  de  ^'erdun.  Son  territoire  renfermait, 
à  quelques  communes  près,  la  partie  de  la 
Lorraine  que  nous  a  enlevée,  en  1871,  le  traité 
de  Francfort;  il  englobait  en  outre,  vers  le 
nord-est,  la  partie  dite  de  la  Prusse  rhénane 
où  s'élèvent   aujourd'hui  les  petites  villes  de 


Sarrebruck,  de  Blieskastel,  de  Ilombourg,  de 
Deux-Ponts  ou  Zweibruecken  et  de  Pirmasens; 
enfin,  vers  le  sud  et  vers  l'est,  il  comprenait 
quelques  parcelles  des  départements  français 
de  la  Meuse  et  de  Meurthe-et-Moselle. 

'''  Voici  leurs  noms:  «Guntbertus,  prlmi- 
cerius  et  archidiaconus ;  Ilerveus,  abba  etarchi- 
diaconus;  Lantfridus,  al)ba  et  archidiaconus; 
Adalwala,  abba  et  archidiaconus  (Mal)illon, 
Annales  ordinis  S.  Denedicti,  l.  111,  an.  883, 
n''95,p.  25 1). 

'"^  Le  doute  est  ici  de  rigueur.  Le  di- 
plôme, au  nom  de  Louis  le  Germanique,  on 
faveur  de  l'abbaye  de  Sainte-Glossinde  (aS  no- 
vembre 876),  sur  lequel  s'appuie  l'aDirmation 
de  M.  Desnoyers,  Topnqraphic  ecclésiastKjiw  de 
la  France  (extrait  de  Y  Annuaire  de  la  Société 
de  l'Histoire  de  France),  t.  Il,  2°  partie,  p.  4o, 
est  un  acte  faux,  sauf  la  partie  empruntée 
à  un  formulaire  (Bœhmer- Mueldbaclier,  Die 
Bcgesten  des  KaiseiTeichs  unter  den  Karulingern 
[Innsbruck,  1908],  p.  6/i3,  n°  i5i6).  11  est 
possible  néanmoins  que  l'expression  «  christia- 
nitasi),  employée  dans  le  texte  pour  désigner 
une  des  régions  sur  lesr[uelles  l'abljaye,  depuis 
longtemps,  avait  des  droits  (D.  Boucjiiet,  Re- 
ctieil  des  liistoriens  de  la  France ,  I.  \  ill ,  p.  'i^'i- 


xLiv  INTRODUCTION. 

arcliiprètrés  de  Kédange  et  de  \  arizc  réunis,  sauf  nalurolleuient  la  partie  de 
rarchiprèlréde  Varize  dont  il  vient  d'être  (\\iesl\on. Le parjiis  Jilcsensis ,  région  mal 
définie,  comprenait  au  moins  les  archiprétrés  de  Neunioiitier  et  de  Ilornbach. 
Au  pagas  Hosalinsis  répondait  la  plus  grande  partie  de  rarchiprèlré  de  Saint- 
Arnual.  Le  pagus  Alheiisis  correspondait  au  pays  qui  forma  plus  lard  l'archi- 
prêtré  de  Sarrebourg,  celui  de  Bouquenom  et  une  partie  de  celui  de  Saint- 
Arnual.  Du  pacius  Salinensis  ou  Salnensis  avaient  été  formés  les  archiprétrés  de 
Nomeny,  de  Delme,  de  Morhange  et  Haboudange,  de  Marsal  et  de  Vergaville. 
Enfin  le  peKjns  Scai'ponensis ,  qui  s'étendait  à  la  fois  sur  le  diocèse  de  ïoul  et 
sur  celui  de  Metz,  avait  fourni  à  ce  dernier  les  archiprétrés  de  Gorze  et  de 
Mousson  ('). 

Plusieurs  noms  d'archipré  1res  se  rencontrent  dès  le  xii*^^  siècle '•'',  mais  leur 
appellation  ne  présente  de  fixité  que  vers  le  milieu  du  w".  Ainsi  l'arcliiprétré 
de  Noisseville  est  appelé,  en  iSoy'^),  archiprèlré  de  Magny  et,  en  1327(^1 
cl  1  338'^),  archiprétré  de  Vantoux;  celui  de  kédangc  est  désigné,  en  1  827  (*', 
archiprétré  de  Kemplich  ;  celui  du  Val-de-Metz  est  qualifié,  en  i3o7  '""^  et 
1327''',  archiprétré  de  Jouv,  en  i36i  '"■,  archiprétré  de  Sillegnv,  et,  en 
i/lKiC"),  archiprétré  du  Val-de-Metz  ou  de  Jussv,  appellations  synonymes 
qui,  en  l'espèce,  marquaient  à  son  temps  le  passage  du  titre  de  l'arcliiprétré 
de  Jussy  au  Val-de-Metz. 

/i25),  reproduise  une  appellalion  oinprunlée  à  '■'''  N.  Donaux,  Les  anciens  ponillés  du  dit- 

un  document  plus  ancien.  (>e  diplôme  fut  ron-  cèsp  de  Metz ,  p.  5. 

firme  dans  les  mêmes  termes  parle  pape  Inno-  ''   Histoire  générale  de  Metz,  t.  III,  Preuves 

cent  II,  le  28  avril  iioS.  (-^  jn'"  i3o7),  p.  a86. 

''^  A.  Longnon,  Atlas  historique  de  la  France  '*'   N.  Dor>aux,  Les  anciens  poaillés  dn  diu- 

(lexte),p.  ii5-ii6.  cèsede  Metz,  p.  5. 

'''  Voir  J.  Desnoyers,   Topographie  erclésias-  *''  Ci-dessous,  p.  199  k. 

tique  de  la  France  (extrait  de  V  Annuaire  delà  '"'  0  Johannes,diclus  Harans,  archipresbyter 

Société  de  l'Histoire  de  France) ,  t.  II ,  a"  partie,  capituli  niralis  de  \'aUe  Metensi  et  de  Juxeyo  • 

p. /il.  (lojanv.  i4i3-3)  [Histoire  générale  de  ^fet: , 

'''  Histoire  générale  de  ^[ctz ,  i.  ]U,  ï'vcu\cf:  t.    IV,    p.   Cgi].    M.    Desnoyers    a   confondu 

(3  juin  1007),  p.  a86.  Jn.rcyum  avec  le  thème  original  de  Jouy,  dont 

'*'   N.  Dorvaux,  Les  anciens  ponillés  da  dio-  il  fait  à  tort  un  archipri^tré  diflercnt   |>our  le 

rèse  de  Metz,  p.  5.  réunir   à   celui    du   Valde-Met/.    (  Topographie 

'*'   P.  Kirsch,    Die  parpsilichcn    KoUchtoricn  ecclésiastique  de  la  France  [c\WaU  de  l'AnnaaiiT 

in  Deutschland  leaehrcud  des  .v/r  Jidirhanderls ,  de  la  Société  de  l'Histoire  de   France],  t.  Il, 

p.   i/h).  i'  partie ,  p.  ,'|i). 


DIOCESE   DE   TOIL.  ii.v 

Le  pouillé  revisé  au  xYi"^  siècle  nous  montre  le  diocèse  parlaj^é  en  vingt 
arcbiprètrés ,  répartis  de  la  façon  suivante  : 

Ar.cHiDUCOMî  DE  Metz.  —  Archiprètrés  de  Metz,  du  \al-de-Metz  et  de  Noisseville. 

AncHiDiACO>É  DE  Mars.vl.  —  Archiprètrés  de  Marsal,  de  Morhange,  de  Yarize,  de 
Kédange,  de  Rombas  et  de  Thionville. 

ARCHiDr\cONÉ  DE  Vic.  —  Archiprètrés  de  Deime,  de  Xomeny,  de  Mousson,  de  Gorze 
et  de  Hatrize. 

Archidiaconé  de  Sarrebourg.  —  Archiprètrés  de  Sarrebourg,  de  Vergaville,  de  Boii- 
quenom,  de  Saint-Arnual,  de  Ilornbach  et  de  Xeumoutier. 

Cette  division  subit  quelques  changements  à  la  fin  du  \\T  siècle  et  au  cours 
du  xvii^.  L'établissement  du  luthéranisme  dans  les  terres  du  comté  de  Nassau 
amputa  l'archidiaconé  de  Sarrebourg  des  deux  archiprètrés  de  N'eumoutierO 
et  de  Bouquenom("^'.  Un  peu  plus  tard,  les  archiprètrés  de  Morhange  et  de 
Varize  furent  dédoublés  :  c'est  alors  que  le  premier  donna  naissance  à  l'ar- 
chiprètré  de  Haboudange,  avant  1607  >'',  et  le  second  à  celui  de  Saint- Avold , 
vers  1627(^1  Enfin,  après  une  première  tentative  sous  le  règne  de  François 
de  Lorraine,  l'archiprètré  de  Bouquenom  fut  réorganisé  définitivement  le 
10  juillet  1682  (^). 

in.   DIOCÈSE   DE   TOUL. 


POUILLE  DE   1402. 

0  Un  vieux  Polion  d'évesché,  qui  est  un  grand  rouleau  de  parchemin  escril 
de  vieille  lettre  gotique,  sans  datte  »  '''),  mais  antérieur  à  l'an  1  3o3,  tel  est  le 
type  le  plus  ancien  des  pouillés  du  diocèse  de  Toul.  Henri  Vautrain ,  notaire 

''  La  réorganisation  de  cet  archiprêtré  en  '*'  N.   Donaus,  Les  anciens  pouillés  (la  dio- 

I  770  n'a  pas  laissé  de  traces  dans  le  pouillé  de  cèse  de  Metz,  p.  187 ,  note  1 ,  p.  181 ,  note  2  , 

la  lin  du  xviii'  siècle.  (N.  Dorvaux,  Les  anciens  et  p.  446,  note  3. 

poaiUés  da  diocèse  de  Metz  ,^.  23ret665.n.  1.)  '''  N.  Dorvaux,  ibidem,  p.  620,  note4. 

'*'  Seize  paroisses  de  l'archiprètré  de  Horn-  '*'  Description  donnée  par  Louis  Machon, 

hach  embrassèrent  la  Réforme.  dans  son  pouillé  manuscrit  de   i635.  (Biblio- 

'''  N.  Do^^•aux,  Les  cuiciens  poaillés  dn  dio-  thèque  nationale,  ms.  français  iSgiS,  p.  94-j 
eèse  de  Metz,  p.  i49  et  157,  note  i. 


\i.vi  INTUODl  CTION. 

apostolique,  en  lit  une  adaplalion  à  Télal  du  diocèse  en  i/ioa.  Les  deux 
copies  que  nous  en  possédons  ont  été  exécutées  l'une  par  un  clerc  du  diocèse, 
nommé  Henri ''^  Garnier,  vers  le  milieu  du  xV^  siècle,  l'autre  dans  les  pre- 
mières années  du  xvi'^.  La  première  est  conservée  à  la  Bibliothèque  de  Bar- 
le-Duc,  sous  le  n"  i  i  du  fonds  des  manuscrits ('-)  :  nous  la  désignons,  dan> 
les  notes  placées  au  bas  des  pages,  par  la  lettre  B;  la  seconde,  publiée  par 
M.  Henri  Lepage'^),  forme  à  la  Bibliothèque  nationale  une  partie  du  manu- 
scrit latin  5 2 08  (''  :  les  leçons  de  cette  copie  sont  désignées  par  la  lettre  P. 

Le  pouillé  de  1/(02  comprend  trois  parties.  C'est  d'abord  la  liste  des 
paroisses  classées  suivant  l'ordre  des  archidiaconés  et  des  doyennés  ruraux, 
puis  celle  des  abbayes,  des  prieurés  et  des  coramanderies;  vient  ensuite  le 
catalogue  des  collations'''';  enfin  les  bénéfices  non  taxés  pour  leur  valeur. 
Il  faut  remarquer  en  clfet  que  le  document,  dans  la  première  partie,  indique 
la  valeur  [valor)  des  bénéfices  suivant  la  taxe  et  le'  chiffre  même  du  décime, 
tel  qu'il  existait  en   1  3o3. 

AUTRES  FOUILLÉS  ET  LISTES   DE   BÉNÉFICES. 

1 .  «  liegistium  ecclesiariiin  episcopatus  Tullciisis  factum  anno  Domini 
niillcsiino  quingentesimo(?)  qiiadragesimo  secundo.  » 

Bibliothèque  de  la  ville  de.  Meli,  ms.  Sg,  fol.  Sy-ôG.  —  Je  ne  connais  ce  manuscrit  que  par  la  des- 
cription qu'en  donne  M.  l'ahbc'  Dorvaus,  dans  Les  anciens  pouillcs  du  dioctsc  de  Metz,  p.  i5o. 

Mais  jp  110  puis  admettre,  devant  l'hésitation  de  l'auteur''',  qu'il  faille  lire  le  chiffre  de  la  cen- 

'"'  Et  non  pas  JOrônie,  comme  le  veulent  pris   le  folio  i5   qui  est  en  double.  Le  pouillé 

la  noie  placée  en  télé  du  pouillé  manuscrit  et  occupe  les  leuillets  de  i  à  27  r°  et  se  termine 

le  catalogue  des  manuscrits  do  la  i)il)li(>théi|ue  ainsi  :  «  Explicit  regislrum  beneficioiiun  et  col- 

de  Bar-le-Duc.  lationuni  civilatis  et  diocesis  Tullonsis,  recol- 

'''  I\egisire  grand  in-A°,  de  18  feuillets.  Le  leclum  ul  in  principio  ejusdeni  regislri  conti- 

pouillé  est  disposé  sur  deux  colonnes  et  com-  notur.  » 

prend  les  folios  là  i3  r°.  L'estampille   de  la  '''   Le  ms.  P  sépare  nettement  les  deux  prc- 

bibliothéque  de  Dar-le-Duc,  maladroitement  mières  parties  du  pouillé  en  laissant  blanc  le 

imposé    à   chaque   ieu'dlet,    n    rendu  certains  folio  ib  recto.  La   partie  consacrée  aux  coUa- 

noms  propres  illisibles.  leurs  part  du  verso. 

''i   l'uuillc  du  diocèse  de  Toul  rcdiijé  en  l!l0'2,  '"'   «  Hegislrum  ecclesiarnm  episcopatus  Tul- 

pubtic    pour   la   première  fois  diaprés  la   copie  lensis  factum  anno  Domini  millesinio  sexcentc- 

conservée    à   la  Bibliothèque  impériale.  Nancy,  simo  quadragesimo  secundo».  Nous  no  garan- 

L.  Wiener,  i8C3,  in -8",  cxLVi-a56  pages.  tissons  pas  absolument  la   lecture   •  sexcenle- 

'*'  Petit  in-i'olio  de  /|j  feuillets,    non   com-  simo  »,  ajoute  .M.  l'abbé  Dorvaux,  p.  IDO,  n.  l. 


DIOCKSK    DK    TOUL.  xi.vit 

laine  « sexcentesimo • ,  puisque,  de  son  aveu  même,  la  transcription  du  recueil  est  antérieure  à 
l'année  i63i.  Ce  pouillé  daterait  plutôt  de  i54s.  On  y  retrouve,  du  reste,  les  trois  parties  qui 
caractérisent  le  lîegislrum  de  lioa.  Peut-être  n'en  est-il  qu'une  copie?  Sa  transcription,  à  peine 
commencée  par  ^'.  Martigny,  archidiacre  du  diocèse  de  Metz,  fut  terminée  par  son  beau-frère, 
André  Marsal,  avant   iC^i. 

2.  «  Nomlna  ecclesiarum  et  beneficiorum  tam  cafhedraliiini  quaiii  coUe- 
gialarum  et  parrochialium  episcopatiis  Tullensls,  qui  alias  Polium  mincu- 
palur.  1)  Fin  du  xvi^  siècle. 

Archives  de  révèçhé  de  Metz,  Pouillé  du  diocèse,  fol.  ig-ôS  v°.  —  Cette  liste,  incomplète,  donne 
simplement  le  nom  des  églises.  Elle  a  été  transcrite  à  la  suite  du  Pouillé  messin  et  de  la  même 
main.  On  lit,  au  milieu  de  la  dernière  page,  mais  d'une  autre  écriture  :  «Coppie  du  présent 
polium  a  esté  tirée  et  collationnée  par  nous,  conseiller  du  roy,  commissaire  deputlé  par  Sa 
Majesté  pour  (sic)». 

3.  «  Polioii  extrait  et  compilé  du  vieux  [polion]  de  réve[s]ché  [de  Toul], 
en  roulau  de  parchemin,  sans  datte;  de  celuy  du  chapitre  de  la  cathédrale  de 
Toul,  de  l'an  i^ioa;  du  nouveau  de  l'évesché,  fait  en  l'an  1699;  ^'^"^  aultre 
de  l'an  1  556;  et  d'un  auttre  de  l'an  1  58o;  par  Louys  Machon,  archidiacre  de 
Port,  chanoine  et  chappelain  épiscopal.  i635.  » 

«Dénombrement  de  tous  les  bénéfices  de  févesché  de  Toul,  avec  les 
noms  des  patrons  et  collateurs  d'iceux,  conformément  au  Polion  général 
dudit  évesché,  fait  et  escrit  en  Pan  1599,  par  le  sieur  Louis  Machon,  con- 
seilher  et  secrétaire  dudit  évesché,  etc.  Extrait  par  le  sieur  Louis  Machon, 
archidiacre  de  Port,  chanoine  de  la  cathédrale  et  chappelain  épiscopal,  en 
l'an  i635.  » 

Bibliothèque  nationale,  manuscrit   français    i8gi3.   Petit  in-fol.  du  xvii'  siècle,  iv-i 86  pages. — 
Ce  manuscrit  est  rédigé  en  français  et  différent  pour  le  détail  des  pouillés  que   nous  venons 
d'indiquer.   Il    comprend   deux    parties  :  le  pouillé  proprement  dit   (p.   1-91],  et  un   appen- 
dice (p.  gi-iSG).  Le  dénombrement  des  bénéfices  est  ordonné  de  ia  façon  suivante  : 
Eglises  collégiales,  p.  1  ; 
Abbayes,  p.  i-3  ; 
Prieurés,  p.  3-5  ; 

Grand  archidiaconé  :  doyenné  de  Toul ,  p.  6-7. 
Arcbidiaconé  de  Saint-Nicolas-du-Port  :  doyennés  de   Saint-Nicolas-du-Port,  Denouvie,  Prénv, 

Dieulouard,  p.  7-1 3; 
Archidiaconé  de  Vittel  :  doyennés  de  Neufchàleau,  Châtenois,  \ittel,  Bourmont,  Saintois, 

p.  l3-20; 
Archidiaconé  de  Reynel  :   doyennés   de  Reynel,  la  Ri\ière  de  Biaise,  Daminarie-sur-Saulx , 

Robert-Espagne,  Bar-le-Duc ,  p.  so-25; 
Arcln'diaconé  de  Vosge  :  doyennés  d'I'^pinal,  Remiremont,  Jorxev,  Poussav,  p.  35-29; 


INTRODUCTION. 

Archidiaconé  (le  Ligny  :  doyennés  de  Rivière  de  Meuse,  Belrain,  Ligny-en-Barrois,  Gondrc- 

courl,  p.  3o-3/|. 
Collaleurs  st-culiers,  p.  37-58. 

Collaleurs  ré£;uliers:  monastères  d'hommes,  p.  59-65;  monastères  de  femmes,  p.  66-75; 
Coilalciirs  étrangers  au  diocèse  de  Toul,  p.  76-91. 

L'appendice,  qui  forme  la  seconde  partie  du  manuscrit,  a  pour  litre  (p.  94)  :  •  Additions  et  cor- 
rections,  remarques  cl  observations,  tant  sur  le  dénombrement  des  bénéfices  cy  devant  rapportés 
nue  sur  la  jurisdiction,  collation  et  patronage  d'iceux,  le  tout  diligemment  recùeilly  d'un  vieux 
polion  de  l'évesché,  qui  est  un  grand  roulc.iu  de  parchemin,  escrit  en  vieille  lettre  gotique,  sans 
<latte,  et  d'un  aultre  du  chapitre  de  Toul,  fait  et  compillé  par  Henry  \aultrin,  notaire  aposto- 
lique et  impériale,  en  l'an  idoj,  au  mois  d'aoust;  roiif'ormément  à  un  plus  ancien,  qui  fut  fait 
en  l'an  i3o3,  lequel  se  voit  dans  le  registre  intitulé  Mulla.t 


4.  Fouillé  de  Toul. 

Bibliothèque  de  la  Société  des  lettres,  sciences  et  arts  de  Bar-lc-Duc,  ms.  n°  1  ,  p.  6i5-68'i.  —  Ce 
|(0uillé  appartient  au  Fouillé  desTrois-Evéchés  mentionné  précédemment  (ci-dessus, p.  \L,  n'  26). 


5.   «  Fouiller  de  Toul.  » 

Bibliothèque  de  Carpenlras.  Recueils  de  Peiresc,  t.  XlV.ms.  1782,  fol.  dsS-iig  v°. —  Fouillé  rédige 
sur  le  vieux  polion  de  l'évêché  de  Toul  (fol.  407  v°),  vers  le  milieu  du  xvii'  siècle.  Les  paroisses 
et  les  établissements  religieux  sont  mentionnés  conformément  au  pouillé  de  i4o2,  mais  la 
rafor  <les  bénéfices  seule  figure  devant  le  nom  (fol.  4a8-/i4.'i  v°).  Fuis  vient  la  liste  des  collations 
du  diocèse  (fol.  444  v°),  rangées  sur  deu\  colonnes  et  dans  un  ordre  différent  de  celui  des  pré- 
cédents pouillés.  La  plupart  des  noms  de  lieu  sont  traduits  en  français  et  de  façon  souvent 
<léfeclueu5e.  —  Cf.  Calaloyue  général  des  manuscrits  des  bibliotlii<jues  publiijues  de  France, 
I.  XXXV,  p.  279. 

G.   «  Diœcesis  TuUensis.  Toul.  » 

Bibliothèque  nationale,  manuscrit  latin  12865,  fol.  120-147  v°.  Petit  in-folio.  Vers  1600.  —  Ce 
pouillé  comprend  deux  parties.  La  première  ajoute  à  notre  texte  (ci-dessous,  p.  189)  la  com- 
jiosition  du  clKi|)itrc  catbédral  et  celle  de  la  collégiale  de  Saint-Gengoul  (fol.  uo);  la  seconde 
se  termine  avant  la  liste  des  collateurs  étrangers  au  diocèse  (ci-dessous,  p.  34o).  Ni  la  ta/or,  ni 
la  taxe  des  bénéfices  ne  sont  indiquées. 

7.  «  Evesché  de  Toul.  Déclaration  de  touUes  les  églises  parochialles  de 
l'évesché  de  Toul ,  ensemble  le  nombre  des  monastères,  prieurez,  conimen- 
deries,  et  autres  bénéfices,  i  (58o.  » 

Bibliothèque  nationale.  Collection  de  Lorraine,  vol.  724,  fol.  107-142.  —  Simple  dénombreaienl 
des  bénéfices  diocésains. 


DIOCKSE   DE    TOLL.  xii^ 

8.  «  Poiiillé  de  révesché  de  Toiil.  » 

Bibliothèque  nationale,  CoUerlion  de  Lorraine,  \ol.  72^,  fol.  i'i3-i77  v°.  Copie  de  la  fin  du 
wii*  siècle.  —  Le  manuscrit  fournil  la  liste  des  paroisses  et  des  èlaldissements  religieux  du  <lio- 
cèse  I  fol.  i'i3v°  — 167  \°),  sui\ie  du  tableau  des  collateurs  et  des  bénéfices  à  leur  nomination 
(fol.  l68-l77^'■). 

9.  "  Registrum  ecclesiaruin  parochialium  episcopatus  Tullensis  secundum 
orduiem  alphabeticiiiii  una  ciiin  archidiaconalu,  decaiialii  et  palrnnn.  » 

Archives  départementales  à  Metz,  G  iG,  foi.  37-5o.  —  Ce  0 registrum  p  des  églises  du  diocèse  de 
Toul  appartient  au  nPoléon»  des  Trois-Evèchés,  mentionné  plus  haut  (p.xxxvi,  n"  S).  Très 
diffèrent  des  pouillés  précédents,  celui-ci  énumère  les  bénéCces  dans  Tordre  alphabétique.  Ce 
tableau  comprend  quatre  colonnes  où  figurent  sur  une  même  ligne  l'église  (opiilnni) ,  l'archi- 
diaconè  [nrcliidiiicnnatus),  le  doyenné  [dccimutas),  le  patron  [patriinus], 

10.  «Abrégé  et  lable   de  tous  les  bëncllces  du  diocèse  de  Toul.  "   '707- 

Archives  du  département  de  Meurthe-et-Moselle,  Chambre  des  Comptes  de  Lorraine, B  •29/1.  Registre 
in-folio  de  6'i  feuillets.  • —  Ce  munuscrit  forme  le  septième  volume  d'une  série  qui  ne  comprend 
pas  moins  de  onze  registres  in-folio  (B  288-298)  sur  l'ciEtatdu  temporel  des  paroisses  et  autres 
bénéfices  des  duchés  de  Lorraine  et  de  Bar».  «Celte  espèce  de  pouillé,  dit  M.  Lepage,  bien 
autrement  complet  que  celui  <lu  P.  Benoit  Picart,  jHiisqu'il  comprend  toutes  les  paroisses  de  la 
Lorraine  et  non  pas  seulement  celles  qui  faisaient  partie  du  diocèse  de  Toul,  est  extrêmement 
précieux  au  double  point  de  vue  ecclésiastique  et  cixil;  on  v  trouve,  avec  le  chiffre  de  la  popu- 
lation des  villages,  a\ec  le  nom  des  seigneurs  auxquels  ils  appartenaient,  beaucoup  de  notes 
historiques  recueillies  sur  les  lieux,  et  par  cela  même  fort  intéressantes,  la  date  de  l'érection 
des  cures,  des  cba])elles,  des  ermitages,  enfin  de  tous  les  établissements  religieux  du  paysi 
[Les  conwmnes  de  la  JUeurtlie,  t.  I,  p.  xiv-xv  ).  L'auteur  de  cet  ouvrage,  l'abbé  Antoine  Ricé, 
l'avait  entrepris,  à  la  demande  du  ducLéopold,  en  1702;  il  y  travailla  plus  de  dix  ans.  Le 
volume  dont  il  s'agit  ici  contient  :  0  j°  la  division  générale  du  diocèse;  2°  la  liste  des  paroisses 
par  ordre  alphabétique,  avec  l'indication  des  annexes,  archidiaconés,  doyennés,  collateurs  et 
officialités;  3°  le  catalogue  ou  liste  aljihabétique  des  annexes  et  succursales;  .'1°  le  pouillé  par 
ordre  des  doyennés,  avec  les  noms  des  collateurs  ou  patrons;  5°  enfin  le  pouillé  par  ordre  des 
collations»  (Henri  Lepage,  Fouille  du  diocèse  de  Tout,  p.  xix).  Le  onzième  et  dernier  volume 
de  cette  série  comprend  l'nElat  des  prieurés,  chapelles  et  autres  bénéfices  simples  dépendant 
des  diocèses  de  Metz,  Toul  et  Verdun.  .  .  r. 

11.  «  PouiHlé  ecclésiastique  et  civil  du  diocèse  de  Toul,  impfimé  par 
ordre  de  Monseigneur.  » —  A  Toul,  chez  Louis  et  Etienne  Rnliii,  imprimeurs 
et  marchands  libraires,  m.dccxi. 

L'ouvrage  comprend  deux  \()Iumes  in- 12.  Tome  1  :    3  feuillets  non  cbill'rés    d'épilre  \lédicntoire]; 
9  pages  non  chiffrées  de  préface;   472  pages  et    16  pages  non   chiffrées  de  table.  —  Tomf  H  : 
389  pages  et  i5  pages  non  chiffrées  de  table  et  d'approbation.  L'apjirobation  imprimée  en  la 
iiisTOR.  DE  rnANcE.  —  rotii.i.Ks,  v.  c 


L  INTRODUCTION. 

|)age  finale  constate  que  le  pouillé  a  clc  romposc  par  le  Révérend  Père  Benoit  Picard,  lecteur 
en  théologie  et  gardien  du  convenl  de  'i'onl.  Bibliothèque  nationale.  Département  des  Imprimés, 
Lit '063. 

12.  «  Poleum  imiversale  diœcesis  Tullcnsis.  m.d.cc.xxxiii.  » 

Bibliothèque  nationale,  manuscrit  latin,  Nouv.  acquis.  îSîG.  \  olume  in-folio  de  376  feuillets  de 
papier,  plus  7  feuillets  préliminaires  cotés  a-g. 

Le  manuscrit  a  été  rédigé  par  N.-A.  Lamant!'',  secrétaire  de  l'évéché  de  Toul  de  1783  à  1742. 
C'est  moins  un  pouillé  qu'un  recueil  d'extraits  des  registres  de  la  chambre  épiscopale  de  iHij 
a  1742.  Les  extraits  postérieurs  à  1711  ,  c'est-à-dire  à  l'année  où  parut  le  livre  du  P.  Benoit 
Picard,  sont  surtout  intéressants,  et  ils  servent  comme  de  trait  d'union  entre  cet  ouvraae  et 
le  pouillé  rédigé  à  la  fin  du  siècle  dernier.  Une  description  détaillée  de  ce  volume  a  été  publiée 
par  Henri  Lepage  dans  son  Pouillé  du  diocèse  de  Toul,  p.  xiv  et  xv. 

13.  «  Pouillié  des  bénéfices  de  la  Lorraine  et  du  Barrois  mouvant  et  non 
mouvant,  qui  sont  de  patronage  ou  de  collation  royale,  et  des  places  dans 
les  maisons,  collèges,  hôpitaux  et  hermitages  dont  Sa  Majesté  a  droit  de 
disposer.  » 

Public  par  M.  Francois-Timothée  Tliiljault  dans  son  Histoire  des  loii  et  aïojes  de  la  Lorraine  et  du 
Barrois  dans  les  matières  bénéficiâtes  (Nancy,  1763,  in-fol.),  p.  307-395.  —  Le  titre  de  ce  travail 
en  précise  à  la  fois  l'importance  et  l'étendue.  Des  neuf  diocèses  de  la  Lorraine  et  du  Barrois, 
les  quatre  principaux,  spécialement  visés  ici,  sont  Trêves,  Metz,  Toul  et  Verdun.  L'exposé  com- 
mence par  l'église  primaliale  de  Nancy,  «comme  la  plus  noble».  Les  bénéfices  sont  ensuite 
répartis  en  collégiales,  abbayes,  prieurés,  cures  et  chapelles,  et,  dans  chaque  division,  rangés 
suivant  l'ordre  alphabétique. 

14.  «  Pouillé  du  diocèse  de  Toul  avant  et  après  son  démembrement,  par 
l'abbé  L.  Ghatrian.  »  lyGSet  1782. 

Bibliothèque  de  l'évéché  de  Nancy.  Manuscrit  de  la  fin  du  xvin'  siècle,  sur  papier,  de  6oS  pages, 
mesurant  255  sur  188  millimètres.  —  Ce  pouillé  manuscrit  a  été  analyse  par  Henri  Lepai;»- . 
dans  Les  commîmes  de  la  Meurllw  (Nancy,  2  vol.  in-8°,  i853-i854),  t.  II,  p.  583-5go.  Il  com- 
prend deux  parties,  dont  voici,  d'après  l'original,  les  intitulés  et  principales  divisions  : 

PiUi.MiÈKE  PARTIE.  —  <i  Pouillié  ecclésiastique  et  civil  du  diocèse  de  Toul,  par  le  R.  P.  Benoit 
Picard,  capucin.  Nouvelle  édition  corrigée  et  considérablement  augmentée,  par  M.  l'abbé  Gha- 
trian, vicaire  il  Saint-Clément.  MDCCLW  III»,  p.  1. 
Table  de  ce  qui  est  contenu  dans  ce  volume,  p.  3. 

Mpitre  dédicatoire  à  Monseigneur  Claude  Drouas  de  Boussey,   évêque  et  comte  de  Toul. 
prince  du  Saint  Empire,  signée  L.  C. ,  p.  5-6. 


'''  J.  Dosnoyors  [Topotjraphic  cctUUitisliqne  de  la  h-imce  (eilrail  de  r.4ii«a(iiVe  de  la  Soch'lé de 
l'Histoire  de  France),  f.  II,  2*  jjartie,  p.  Gij. 


DIOCESE   DE   TOUL.  u 

Préface  <le  l'auteur.  «J'ai  cru  que,  les  ordres  du  ciel  m'ayant  attarlié  depuis  quelques 
années  au  diocèse  de  Toul,  .  .  .»,  p.  7. 

Dissertation  historique  sur  l'état  ancien  et  présent  du  diocèse,  p.  i3.  (On  y  trouve  notam- 
ment (p.  i1-i5)  des  vues  sur  l'étymologie  des  noms  de  lieu  qui  ne  manquent  pas  toujours 
de  fantaisie). 

Catalogue  des  évoques  de  Toul ,  p.  2  i . 

Pouillié  ecclésiastique  et  civil  du  diocèse  de  Toul.  ProspecUis  général,  p.  h-j. 

Etablissement  de  l'évéclié,  p.  4g.  —  Cathédrale  de  Toul,  p.  5i.  —  Collégiale  de  Saint- 
Gengoul,  p.  61. 

Grand  archidiaconé.  Doyenné  de  Toul ,  p.  63. 

Archidiaconé  de  Port,  p.  87.  —  Doyenné  <le  Port,  p.  88.  —  Doyenné  de  Deneuvre, 
p.  li;).  —  Doyenné  de  Salmes,  p.  169.  —  Territoires  prétendus  exempts  :  1°  district  de 
Saint-Diey,  p.  i85;  2°  district  de  Senones,  p.  192;  3°  district  de  Moyenmoutier,  p.  194  ; 
'1°  district  d'Etival,  p.  197;  5°  district  de  Domèvre,  p.  199.  —  Doyenné  de  Dieulouard, 
p.  201.  —  Doyenné  de  Prény  (écrit  Perny),  p.  211. 

Archidiaconé  de  Vittel,  p.  22g.  —  Doyenné  de  Vittel,  p.  23 1.  —  Doyenné  de  Saintois, 
p.  282.  —  Doyenné  de  Neufchâteau,  p.  29/1.  ■ —  Doyenné  de  Châtenois,  p.  3og.  —  Doyenné 
de  Bourmont,  p.  oih. 

Archidiaconé  de  Reyncl ,  p.  33g.  —  Doyenné  de  Reynel,  p.  3io.  —  Doyenné  de  la 
Blèze,  p.  357.  —  Doyenné  de  Dammarie,  p.  366.  —  Doyenné  de  Bar-le-Duc,  p.  378.  — 
Doyenné  de  Robert-Espagne ,  p.  397. 

Archidiaconé  de  Vosges,  p.  407.  —  Doyenné  de  Remiremont,  p.  408.  —  Doyenné 
d'Epinal,  p.  423.  —  Doyenné  de  Jorcey,  p.  445.  —  Doyenné  de  Poussay  (appelé  Porsas), 
p.  4fio. 

Archidiaconé  de  Ligny,  p.  474-  —  Doyenné  de  Ligny,  p.  474.  —  Doyenné  de  Gondri- 
court,p.  484.  —  Doyenné  de  Vaucouleurs,  p.  4g3.  —  Doyenné  de  Commcrcy,  p.  5o3.  — 
Doyenné  de  Belrain  ,  p.  5  1  'i. 

Tableau  abrégé  du  clergé  régulier  du  diocèse,   p.  526. 

Table  alphabétique  des  abbayes,  prieurés,  chapitres,  commanderies,  cures,  vicariats, 
résidents  et  annexes  du  diocèse,  p.  535.  (Cette  table  renvoie  aux  pages  qui  précèdent.) 

Dedmkme  partie.  «  Supplément  au  pouillié  toulois  ou  notice  de  l'état  actuel  du  diocèse  de 
Toul,  depuis  l'érection  des  nouveaux  diocèses  en  1778  et  la  nouvelle  répartition  du  diocèse 
ordonné  par  Monseigneur  de  Champorcin,  le  i5  avril  1780.  A  Saint-Clément.  MDCCLXXXII». 
p.  567. 

Notice  de  l'état  actuel  du  diocèse  de  Toul.  Tableau  général  du  diocèse,  p.  56g. 

Grand  archidiaconé.  Doyenné  de  Toul,  p.  571. 

Archidiaconé  de  Port,  p.  673.  —  Doyenné  de  Dieulouard,  p.  673.  —  Doyenné  de 
Prény  (écrit  Perny),  p.  574.  —  Doyenné  de  Vaucouleurs,  p.  575.  —  Doyenné  de  Com- 
raercy,  p.  677. 

Archidiaconé  de  Vittel,  p.  678.  —  Doyenné  de  Vittel,  p.  078.  —  Doyenné  de  Bourmont, 
p.  58o.  —  Doyenné  de  Neufchâteau,  p.  58 1. 

Archidiaconé  de  Reynel,  p.  583.  —  Doyenné  de  Reynel,  p.  583.  —  Dovenné  de  Bleze, 
p.  584.  —  Doyenné  de  Dammarie,  p.  585.  —  Doyenné  de  Gondrecourl,  p.  586. 

Archidiaconé  de  Vôge,  p.  588.  —  Doyenné  de  Poussay  (appelé  Porsas),  p.  588.  — 
Doyenné  de  Châtenois,  p.  589.  —  Doyenné  de  Saintois,  p.  Sgi. 

Archidiaconé  de  Ligny,  p.  593.  —  Doyenné  de  Ligny,  p.  5g3.  —  Doyenné  de  Bar,  p.  Sg'i. 
—  Doyenné  de  Robert-Espagne,  p.  5g5.  —  Doyenné  de  Belrain,  p.  5g6.  —  Détails  du 
diocèse,  p.  698. 


INTRODUCTION. 


LE  DIOCÈSE  ET  SES  CIRCONSCRIPTIONS  DIVISIONNAIRES. 

Le  diocèse  de  Toul  correspondait  assez  exacleinent  à  la  civilas  Leucorum 
des  derniers  temps  de  l'Empire  romain;  mais  il  engloba,  vers  la  fin  du 
XI''  siècle ,  le  petit  territoire  désigné  sous  le  nom  de  doyenné  de  la  Rivière 
de  Biaise  ('),  enclavé  entre  les  diocèses  de  Chàlons,  de  Langres  et  de  Troves, 
et  qui  dépendait  probablement  à  Tépoque  romaine  de  la  civilas  Tricassium, 
ou  cité  de  Troyes;  c'était  le  plus  considérable  des  neuf  diocèses  de  la  Lorraine 
et  du  Barrois  réunis!-'.  Ses  limites  se  sont  perpétuées  jusqu'en  1778,  date 
à  lacpielle  on  démembra  cette  antique  circonscription  ecclésiastique  pour  en 
l'ornier  les  trois  nouveaux  diocèses  de  Toul ,  de  Nancy  et  de  Saint-Dié. 

Le  partage  du  diocèse  en  archidiaconés  est  antérieur  à  la  seconde  moitié  du 
\'  siècle.  En  9^1  effectivement,  une  cbarle  de  l'évéque  Gaushn  signale  l'exis- 
tence de  huit  archidiacres (^'  :  ce  nombre  réapparaîtra  maintes  fois  au  cours 
des  XI''  et  xif  siècles,  multipliant  ainsi  la  preuve  que  le  diocèse,  bien  avant 
la  rédaction  du  pouillé  de  1^02,  comptait  en  plus  les  archidiaconés  de  Bar- 
le-Duc(')  et  de  Gondrecourt'-' .  Ces  liuit  dignitaires  ne  composaient  pas  d'ad- 


'''  Maxe-Werlv,  Liiniles  de  la  province  lingo- 
naise  dix  côté  du  Barrois,  dans  la  Revue  archéo- 
logique, t.  XXX  (  1875) ,  p.  3o2-3o8. 

'''  Le  diocèse  de  Toul  mesurait  donc,  dans 
les  limites  qui  furent  celles  de  la  civitas  Leuco- 
rum, une  longueur  variant  entre  gS  et  10.4  kilo- 
mètres de  l'ouest  à  l'est,  sur  une  largeur  de 
45  à  70  kilomètres  du  nord  au  sud,  compre- 
nant presque  toul  le  déparlement  des  \'osges , 
la  grande mijo  rite  de  celui  de  Meurthe-et- 
Moselle,  un  peu  moins  de  la  moitié  méridio- 
nale du  département  de  la  Meuse  et  quelques 
parcelles  du  département  de  la  Haute-Marne. 
Il  confinait,  au  nord,  au  diocèse  de  \  erdiin  et 
à  celui  de  Metz;  à  l'est,  au  diocèse  de  Stras- 
bourg et  à  celui  de  Bàlc;  au  sud,  il  touchait  au 
diocèse  de  Besançon  et  à  celui  de  Langres:  à 
l'ouest,  euRn,  il  avoisinait  le  diocèse  de  Ciià- 
lons-sur-Marne. 

'  '  Ce  sont,  outre  le  priniicicr  1  (jui  .10  porte 


pas  le  litre  d'archidiacre)  :  •  Marengerius. 
archidiaconus:  ^  arnerius,  archidiaconus:  Her- 
lardus,  archidiaconus;  Everardus,  archidia- 
conus; Girardus,  arcliidiacoous;  Gifaitius, 
archidiaconus;  Grimaldus,  archidiaconus;  Hu- 
hertus,  archidiaconus»  {  Dom  Calmet,  Histoire 
de  Lorraine,  i.  1  [1728] ,  col.  348  ). 

'''  Thierry,  archidiacre  de  Bar,  souscrit, 
comme  témoin,  une  confirmation  faite  par 
Eudes  de  Vaudémont,  évèque  de  Toul,  en 
1194  (A.  Lesort,  Chronique  et  chartes  de  l'ab- 
baye de  Saint-Mihiel,  dans  Mémoires  et  documents 
publiés  par  la  Société  nationale  des  Antiquaires 
de  France  [Pans,  1909-1912],  p.  4^0,  n.  a). 

''  L'archidiacre  de  Gondrecourt  est  men- 
tionné jusqu'à  six  fois,  de  1091  à  ii4(). 
Cf.  J.  Desnoyers,  Topographie  ecclcfiasliqac 
de  la  France  (extrait  de  l'.4HnH(iire  de  la  So- 
ciété de  l'Histoire  de  France],  t.  II,  2'  partie, 
p.  G.')-G(]. 


DIOCESE   DE   TOLL.  nu 

leurs  toul  le  collège  des  archidiacres  diocésains.  Deux  chartes  de  io57(')  et 
io65('-'  portent  la  souscription,  celle-ci  de  neuf  archidiacres,  l'autre  de  dix. 
En  faut-il  conclure  que  le  diocèse  comprenait  dix  régions  arcliidiaconales.^  Ce 
nombre  paraîtrait  excessif;  mais  je  ne  suis  pas  éloigné  de  croire  qu'il  en  eut 
un  moment  juscju'à  neuf.  Il  suffit  de  rappeler  le  différend  survenu  au  temps 
du  pape  Pascal  II  entre  les  évéques  de  Toul  et  de  Langres.  Celui-ci  prétendait 
alors  que  l'archidiaconé  du  Blaisois,  étranger  de  fait  à  la  civilas  Lcuconim , 
avait  été  distrait  de  son  diocèse  au  commencement  du  xi"  siècle.  L'évèque  de 
Toul,  Pihon  (  1070^1  107),  sans  nier  le  fait,  fit  valoir  un  argument  singulier 
en  l'espèce,  alléguant  une  prescription  plus  que  quarantenaire,  et  l'aifaire  en 
resta  là'-^).  Il  y  a  donclieu  de  penser  cpie  le  titulaire  de  cet  archidiaconé  figu- 
rait dans  la  liste  de  1057,  ce  cpii  porte  dès  lors  à  neuf  le  nombre  des  circon- 
scriptions divisionnaires  de  premier  rang.  Quant  au  dixième  archidiacre 
toulois,  si  j'ajoute  qu'il  était  en  même  temps  primicier  de  Verdun  ('',  j'indi- 
querais peut-être  par  là  que  son  titre  d'archidiacre  équivalait  à  une  dignité 
capilulaire  (^K 

A  cette  époque,  les  circonscriptions  diocésaines  de  second  rang  ont  déjà 
fait  leur  apparition  (°).  On  les  appelle  archiprètrés.  Le  nom  de  «  chrétienté  » 
paraît  avoir  eu  plus  de  vogue  au  xii'^  siècle  et  au  xiu*^  '"',  mais  il  fut  à  la  fin 

<■'  P.Benoist,  Histoire  ecclésiastique  (la  diocèse  (1186)   que  l'on  trouve  parmi  les  archidiacres 

de  Toaï,  Preuves,  p.  lxxiii.  du  diocèse,  mais  toujours  probablement  à  titre 

'^' Dom  Calmet, //isioi'rerfe  Lorrame,  r'édi-  lionorifique    et    sans    juridiction    territoriale, 

tion  (1728),  t.  I,  Preuves,  col.  àb-].  «Hugo,  primicerius  Metensis  et  archidiaconus 

''' P.  Benoist,  Histoire  ecclésiastique  du  dio-  TuUensis»   [Gallia  christiana,    t.  XIII,   Instr. , 

cèse  de   Toul,  Preuves    (Bulle  de    Pascal  11),  col.  522.) 

p.  cxxiv.  '"'  "  Episcopus  omnia  sui  eplscopatus  mem- 

'*' Année  1057.  !i  Milo,Virdunensis  cleri  pri-  bra,   videlicet    archidiaconalus,   archipresbyte- 

micerius  et  Ijeuchorum  archidiaconus  »  (P.  Be-  ralus,  décimas  vel  aliquas praposituras  ecclesia' 

noist.  Histoire  ecclésiastique. ..dadiocèse  deToul ,  su;e  canonicas  gratis...  distribuât  ».  Lettre  du 

Preuves,  p.  lxxui).    Le  même  est  désigné  en  pape   Urbain  II  à  l'évèque  Pibon  (Schannat, 

1065  :  "Millo,  archidiaconus  hujus  sedis  (Tul-  Concilia  Gcrmaniae  [Cologne,    17G0],  t.    III, 

lensis)  et  primicerius  \  irdunensis»  (Dom  Cal-  p.  22^). En  1 163,  le  doyen  de  Toul  est  appelé 

met.  Histoire  de  Lorraine,  i'°éd.  [1728],  t.  l,  encore  «  archipresbyter  civitatis»  (Gallia  chris- 

Preuves,  col.  457).  liann ,  t.  Xlll,  Instr.,  col.  517). 

'*'  L'existence  de  dignités  capilulaires  à  cette  '''  Le  Cartulaire  de  l'abbaye  de  Sainte- Hoildc 

époque  est  un  fait  curieux,  qui  mérile  d'être  (éd.  A.   Jacob  1882),  en   offre  de   nombreux 

souligne.  Peut-être    l'initiative  en  revient-elle  exemples.  Voici   qui  montre   par  surcroît  que 

aux  évoques  de  Toul.  C'est  encore  au  xu' siècle  l'on   ne    confondait  pas  le   titre   du  doyenne 


iiv  IN'J  T. 0 DICTION. 

su|)[)lanlé  par  celui  de  doyenné  ''.  La  niiilalion  eu  doyennés  des  trois  régions 
arcliidiaconales  dont  je  viens  de  parler  se  réalisa  au  profit  des  autres  archi- 
diaronés,  dont  le  nondjre  lut  ainsi  réduit  à  six.  Cette  opération  fut  pro- 
hal)lemenl  conteuiporalne  de  la  suppression  du  doyenné  du  \  al-Sainl-Dié 
(|U(!  signale  au  commencement  du  xiu'-  siècle  la  clironujue  du  monastère  de 
Senones'-J. 

Les  changements  ainsi  apportés  à  la  topographie  diocésaine  furent  accom- 
pagnés de  modifications  d'oidre  onomastique.  Je  suis  porté  à  croire  fjue 
l'arcliidiaconé  de  Brixey  ne  se  distinguait  pas,  en  11/17  *^  '  ^^  cf-'ui  de^  ittel.  De 
même,  la  chrétienté  de  Mandres,  que  je  rencontre  en  i2  7o(''',et  celle  de  Flin 
en  i2  8o(^)  désignaient-elles,  la  première  le  doyenné  de  Prénv,  la  seconde 
celui  de  Deneuvre. 

Au  siècle  suivant,  le  diocèse  de  Toul  coni[)renait  six  archidiaconés  et 
vingt-trois  doyennés  répartis  entre  eux  de  la  façon  suivante  : 

AnciiiDiAcoNÉ  DE  Toci..  —  Doyenné  de  Toul. 

Aur.iiiniAcoNÉ  DE  Port.  —  Doyennés  de  Sainl-Nicolas-du-Port,  de  Deneuvre,  de  Dieu- 
louard  et  de  Prény. 

AncniDiAcoMÎ  DE  VosGE.  —  Doyennés  d'Epinal,  de  Remiremont,  de  Jorxey  et  de 
Poussay. 

AncriiDiAcoNÉ  DE  ViTTEi.. —  Doycnnés  de  \ittcl,  de  Saintois,  de  Neufcliàteau,  de  Bour- 
niont  et  de  Chàtenois. 

AncinniACONÉ  de  Reynel.  —  Doyennés  de  Reynpl,  de  la  Rivière  de  Biaise,  de  Bar-le- 
Duc,  de  Robert-Espagne  et  de  Damraarie-sur-Saulx. 

AuciiiDiAcoNÉ  DE  LiGNY.  —  Doycnnés  de  Ligny-en-Barrois,  de  Gondrccourt,  de  Belrain, 
et  de  la  Rivière  de  Meuse. 

Quelques  uns  de  ces  doyennés  rappelaient  les  limites  d'anciens  pagi. 
Le  doyenné  de  Toul,  par  exemple,  calquait  le  Toulois  ou  payas  Tullcnsis;  le 

avec  la   n'sidence    du   doyen:  «Je  Nicholes.  l'an  1100  (Dom  Calmet, //is/oiVe  </<?  Lorraine, 

doyens  de  la  creslientei  de  Bar  et  cure!/,  de  l.  I  [1728],  Preuves,  p.  5i4). 

Condey  1  (an.  ia8i,  charte  n"  i.wi,  p.  59). —  "■    D'Acliery,    Spirilegiam,    Chion.     Senon., 

Voir  aussi  A.   Lesort,   Chronique  et  chartes  de  l.  III  (éd.  in-/i°),  t.  III,  p.  33 1. 

l'abbaye  de  Saint-MihicI .  dans  les  Mémoires  et  '''  Gallia  chiifliana,  t.  XIII,  Instr.,  coi.  00^. 

documents  fiubliés  par  la   Société  nationale  des  -*'  II.  Lepage,  Dictionnaire  lopor/raphique  du 

Antiquaires    de   France    (Paris,     i()0()-ii)i  3),  dcparlemcnt  de  la  Meurllie,  ari.  '■\ianArei-aa\- 

p.  xxxvn.  Quatre- Tours  . 

'''  Ce  ternie  parait  pour  la  première  l'ois  vers  '^   II.  Lcpaijc,  ibidem,  art.  «  Klln--. 


DIOCESK   DK   VKRDIX.  lv 

doyenné  de  la  Kivière  de  Meuse  figurait  le  Blois  ou  parjus  Bedensis;  et  celui 
de  la  Rivière  île  Biaise,  le  Blaisois  ou  pmjm  Blesensis.  D'autres  représentaient 
seulement  une  fraction  de  patjus.  Tels  le  dovenné  de  Saintois,  plus  petit  que 
le  Saintois,  pcnjus  Sucntcnsis ,  dont  il  avait  pris  le  nom;  les  doyennés  de  Xeuf- 
cliàteau  et  de  Bourmont,  issus  du  Soulossois  ou  pacj lis  Solecensis;  les  doyen- 
nés de  Dieulouard  et  de  Prény,  qui  occupaient  la  moitié  du  Scarponais  ou 
piKjiis  Scarponensis ,  tandis  ([ue  Tautre  partie  était  identif[ue  aux  arcliiprètrés 
messins  de  Gorze  et  de  Mousson;  les  doyennés  de  Bar-le-Duc,  de  Belrain  et 
de  Robert-Espagne ,  qui  avaient  primitivement  le  même  territoire  que  leBarrois 
ou  parjus  Bairensis^'^^;  les  doyennés  de  Ligny-en-Barrois,  de  Gondrecourt,  de 
Reynel  et  de  Dammarie-sur-Saulx,  formés  de  lOrnois  ou  parjus  Odornensis  ; 
ceux  encore  de  Saint-Nicolas-du-Port ,  deDeneuvre,  d'Epinal,  de  Jorxey,  de 
Poussay  et  de  Remiremont,  qui  se  partageaient  le  Chaumontois  ou  parjus 
Calmonlcnsis.  Enfin,  le  doyenné  de  Cliàtenois  comprenait  une  partie  du  Sou- 
lossois combiné  avec  l'extrémité  méridionale  du  Saintois. 

A  la  fin  du  xvii'^  siècle,  une  des  causes  qui  provoquèrent  plus  tard  le 
démembrement  du  diocèse,  je  veux  dire  la  prétention  des  grands  monastères 
des  Vosges  à  ne  pas  reconnaître  la  suprématie  des  évéques  de  Toul,  amena 
la  création  du  doyenné  de  Salm  dont  les  paroisses  furent  détachées  de  celui 
de  Deneuvre.  Au  siècle  suivant,  enfin,  vers  170g,  le  partage  du  doyenné  de 
la  Rivière  de  Meuse  donna  les  doyennés  de  Meuse-Vaucouleurs  et  de  Meuse- 
Commercy. 

IV.  DIOCÈSE  DE  VERDUN. 


DELIMITATION  DU  COMTE  DE  VERDUN  AU   XF   SIECLE. 

Ce  texte  célèbre  nous  est  connu  par  une  copie  du  xv''  siècle  insérée   dans 
un  manuscrit  de  l'al^baye  de  Saint-Vanne  de  Verdun,  aujourd'hui  à  la  biblio- 

'*'  Sous  les  comtes  hérédilaircs  de  la  période  d'où  le   surnom  «en  Barrois»  donné  à  la  cir- 

féodalc,   le   nom  de   Barrois  s'étendit  a   plu-  conscription  décanale  de  Ligny,  qui  appartient 

sieuTS  pagi  toulois  environnants  (A.  Longnon,  de  lait  à  l'Ornois. 
Atlas  historique  de  la  France,  texte,  p.   117); 


Lvi  INTRODUCTION. 

thèque  de  celle  ville ,  nis.  7,  fol.  171.  Publié  une  première  fois  par  Mahillon ") , 
il  a  élé  depuis  souvent  reproduit  ou  commenté,  notamment  par  M.  Félix 
Liéiiard  en   187  1  ('-'  et  par  M.  H.  Labourasse  en  igoi^''. 

FOUILLÉ  RÉDIGÉ  VERS  1600. 

L'original  de  ce  recueil,  composé  d'abord  à  l'aide  de  chartes  et  de  poulllés 
des  XV*  et  xyi*"  siècles,  reçut  des  additions  en  1607,  en  1618  et  en  i638t'^. 
Les  transcriptions  que  nous  en  possédons  ne  sauraient  donc  être  antérieures  à 
cette  dernière  date. 

On  n'en  peut  douter  en  ce  qui  concerne  le  pouillé  de  L.  Machon,  catalogué 
sous  le  n"  1  286/1  du  fonds  latin (^)  à  la  Bibliothèque  nationale  (fol.  73-1  10)  •'"''. 
Le  litre  sufllt  à  s'en  convaincre  :  «Poulie  de  l'évesché  de  Verdun,  recherché 
et  ainsi  rédigé  par  maisire  Louis  Machon,  licentiés  es  droicls,  archidiacre  de 
Port,  chanoine  de  la  cathédrale  de  Toul,  chappelain  épiscopale,  et  greffier 
des  Insinuations  ecclésiastiques  des  éveschés  et  diocèses  de  Metz  et  de  Toul. 
1642.  »  Nous  avons  désigné  celte  copie  par  la  lettre  P. 

La  seconde  copie  semble  contemporaine  de  la  précédente.  C  est  un  registre 
in-octavo  sur  papier,  provenant  des  chanoines  réguliers  de  Saint-Paul  de  Ver- 
dun, et  conservé  à  la  bibliothèque  municipale  de  cette  ville  sous  len^aa'"'. 
Les  vai'iantes  empruntées  à  celte  copie  sont  accompagnées  ilc  la  lettre  \. 

AUTRES  FOUILLÉS  ET  LISTES  DE  DÉNÉFiCES. 

1.  «  Collationes  ecdesiarum  prœbendarum  et  aliorum  beneficiorum  urbis 
el  diœccsis  Virdunensis.  Per  Gerardum  Gerbillon,  vicarium  generalcm. 
An.  i536.  » 

Arrliivcs  <l(-parlcmenlnles  à  Metz,  C  16,  foi.  26-36.  — Ce  pouillé,  copié  au  xviii*  siècle,  appartient 

'"'  De  7îe  (Uplomatica ,  Suppkmenlum ,  p.  100-  '''  Ce  manuscrit  est  le  même  que  celui  ilonl 

101.  nous  avons  parlé  ci-dessus,  p.  xxxvi,  n°  G. 

'"'  Dictionnaire  lopographiijue  du  dcparlemciU  ''  La   table  alphabétique  des  noms  de  lieu 

de  la  Meuse,  p.  \u-\i\.  occupe   les  feuillets  119    à    133  v°.  Cet  inde\ 

'''  liechcrchcs  sur  l'clendae  et  les  liinilis  dit  est  sans  renvoi ,  aux  pages. 
romlc  de  Verdun  et  des  deeanals  wallons,  1 150-  •     1-e  manuscrit  a  76  pages  numérotées;  le 

1510,  dans  les  Mémoires  de  ia  Société  pliiloina-  ])ouillé  se  termine  au  feuillet  70  verso;  l'index 

thiifue  de  \  rrduii ,  t.  W  (i()Oi),  p.  gS-i/ii.  alphabétique  (fol.  71-76)  a  été  écrit  sur  deux 

'''Cf.  ci-dessous,  p.  38vi,  SI)."),  303.  colonnes  avec  renvois  aux  pages. 


DIOCESE   DE   VERDI  N.  ,.vn 

au  n  Poléon  »  des  Trois-Evécliés,  dont  j'ai  rapporté  ]>Ius  haut  le  titre  gém'-ral  (  ci-dessus ,  p.  x.vwi , 
n"  8).  L'original,  aujourd'hui  perdu,  était  l'œuvre  de  Gérard  Gcrhillon,  vicaire  général  de 
\  i^nlun  en  i536. 


2.  Pouillé  de  Verdun.  1088. 

l'.p  pouillé,  désigné  dans  les  factums  du  \viii°  siicle  sous  le  nom  de  Rnliilus,  «fut  rédigé  eni  588,  sur 
l'ordre  de  l'évcque  Boucher,  par  Nicolas  Milet  de  Brimhardo,  secrétaire  et  neveu  de  re  prélat». 
D'après  l'ahhé  Rohinet,  à  qui  j'emprunte  ces  renseignements,  une  copie  du  manuscrit  t faite  en 
if>8o  se  trouve  dans  la  collection  de  M.  A.  de  Lahaiit,  à  Verdun»  I  Pouillé  du  diocèse  de  Verdun 
[Verdun,  1888-1.910,  i  vol.  in-8°],  t.  1,  p.  u\ 

3.  Pouillé  de  \  ei'dun. 

Ilibliothèque  de  la  Société  des  lettres,  sciences  et  arts  de  Bar-le-Duc,  nis.  n°  1,  p.  727-738.  —  Ce 
pouillé  a  été  inséré  dans  le  pouillé  des  Trois-Évécliés,  déjà  signalé  (ci-dessus,  p.  XL,  n"  26). 

'1.  n  Pouillé  de  Verdun.  Rolulus  sive  declaratio  omnium  et  s[in]g[u]larium 
eccl[es]iarum  catedralis,  coHegialarum,  parro[chi]alium,  monasteriorum, 
prioraluuni,  capellaniarum,  et  alioruni  beneficiorum  in  civitale  et  diœcesi 
Virdunensi  consistentium,  necnon  patronorum  et  coHatorum  eorumdeni  tam 
ex  thesauro  seu  archivis  episcopatus  quam  ex  antiquis  sparsim  regislns  col- 
lecta. » 

Bildiothèque  nationale.  Collection  de  Lon-aine,  vol.  72^,  fol.  178-189  v°.  — Celle  copie  est  un 
abrégé  du  pouillé  de  Louis  Machon  '■',  avec  cette  différence  que  les  noms  de  patron  précèdent, 
au  lieu  de  suivre ,  les  noms  de  paroisse.  L'écriture  appartient  à  la  seconde  moitié  du  xvii*  siècle. 

5.  "  Rotulus  ecclesiarum  parrochialiuni  civitalis  et  diocesis  \  irdunensis  nec 
non    patronorum  et  coHatorum  earimidem.  « 

Bibliothèque  nationale.  Collection  Moreau,  n"  789,  fol.  272-276.  —  Ces  cinq  feuillets,  de  format 
in-i°,  présentent  la  liste  des  paroisses  classées  suivant  l'ordre  du  précédent  manuscrit. 

6.  «Etat  général  des  paroi.sses  du  diocèse  de  \erdun,  dressé  en  consé- 
quence de  la  vi.site  faite  de  toutes  les  paroisses  en  i  yaS  et  i  72/i  par  Mon.sei- 
gneur  Charles-François  d'IIallencourt,  évéque  et  comte  de  Verdun,  prince  du 
Saint  Empire,  rédigé  et  dressé  par  N.  François  Pulchrone  Sauvage,  prêtre. 


'   C'est  ainsi,  par  exemple,  qu'il  reproduit  les  additions  de  P,  tandis  (|ue  celles  de  V  n'y  ont 
laissé  aucune  trace. 

UISTOn.  DE  FRVNCE.   —   rOlILLÉS,   V.  Il 


Lvni  INTRODUCTION. 

licencié  ez  droits,  chanoine  de  l'église  cathédrale  de  Verdun  et  secrétaire  de 
la  chambre  épiscopale  et  de  l'évèché,  le  19  décembre  1726.  " 

Collection  Buvignier-ClouCt,  mise  en  dé]>ot  aux  archives  départementales  de  la  Meuse ,  n°  ccLMV-35 
de  l'inventaire  dressé  par  le  séquestre.  Cahier  in-folio  de  12  feuillets  de  papier  non  numérotés. 
Écriture  de  la  première  moitié  du  xviii*  siècle.  —  Cette  copie  informe  a  été  prise  sur  le  manu- 
scrit de  Sauvage,  auteur  d'une  collection  de  statuts  et  d'ordonnances  des  évêques  de  Verdun. 
La  formule  Gnale  déclare  en  effet  :  0  Les  originaux  ont  été  renvoyés  par  le  messager  La  Croix 
qui  part  de  Nancy  toutes  les  semaines  et  auquel  je  remis  le  paquet  le  jeudy  soir  en  juillet  de  la 
|)résente  année  lySo,  à  M.  Sauvage,  chanoine  de  Verdun  1.  —  Communication  de  M.  Paul 
d'Arhois  de  Juhainvillc,  archivi'itc  de  la  Meuse. 

7.  Fouillé  du  diocèse  de  Verdun. 

Collection  Buvignier-Clouèt,  mise  en  dépôt  aux  grchives  départementales  de  la  Meuse,  n°  cccsviu  de 
l'inventaire  dressé  par  le  séquestre.  Registre  in!i°  de  101  pages  de  papier,  relié  en  veau.  Ecri- 
ture du  xviii'  siècle.  —  Ce  pouillé  est  une  copie  informe  du  manuscrit  de  Sauvage,  sans  titre 
ni  formule  finale.  Sur  un  feuillet  de  garde,  de  la  main  de  l'abhé  C.louêt  :  «Pouillé  alphabétique 
rare  et  complet».  Le  registre  se  termine  par  une  table  alphabétique  des  paroisses  écrite  sur 
trois  feuillets  non  paginés.  —  Communication  de  M.  Paul  d'.\rbois  de  JuhainviUe,  archiviste 
de  la  Meuse. 

8.  «  Codex  parocbialium  ecclesiaruni  diœccsis  A  irdunensis,  vuli/o  le  Pouillé 
du  diocèse  de  Verdun,  cum  suis  annexis  si  quas  babeant.  insuper  nomeii 
patroni  seu  tilularis  ecclesiée,  necnon  collatoris  beneficli,  cum  nominibus 
curalorum  qui  parocbialibus  ilHs  in  ecclesiis  sederunt  ab  anno  i5oo,  sedere 
((ni  |)riiis  ignoranlur.  » 

CiC  pouillé,  imprimé  à  \erdun  en  un  petit  volume  in-16,  cher  Didier  Fanart,  l'an  1738,  est 
l'œuvre  de  Nicolas-Benoît  Bricart ,  curé  de  Dugny  et  chanoine  de  la  cathédrale.  Il  contient  les 
noms  des  paroisses,  de  leurs  patrons  et  rollateurs,  comme  aussi  les  noms  des  curés  qui  les  ont 
régies  de  i56o  à  1738.  L'auteur,  dans  l'archidiaconé  de  la  Rivière,  donne  la  préséance  au 
dovenné  d'Ilattonchàlel  sur  celui  de  Saint-Mibicl. 

9.  Potiilli-  (ht  diocèse  de  ^  erduii. 

Ce  travail  du  chanoine  Roussel,  rédigé  d'après  des  titres  authentiques,  constitue  le  second  li\re 
de  son  ouvrage  intitulé  :  Histoire  ccclésiastiiiue  et  civile  de  Fcrrfiin,  avec  le  Pouillé,  la  carte  du 
dioci'se  et  le  plan  dr  la  ville  (Paris,  Pierre-Guillaume  Simon,  17^6,  in-i°  de  .wrv  (préface  et 
dissertation  préliminaire)  -f  53g  pages  (livre  premier)  -f-  clxtiii  (livre  second)-!-  '"o  pages 
(preuves)  ■{■  i  pages  (supplément)  -\-  38  pages  (table  des  matières).  —  Les  églises  parois- 
siales, saut  celles  du  dovenné  urbain  de  la  Priucerie,  v  sont  disposées  suivant  l'ordre  alpha- 
bétique par  archidiucoiiés  et  dovennés,  dans  l'ordre  de  préséance  adopte  par  le  [X)uillé  de 
Nicolas-Bricart. 


DIOCESE   DE   VERDUN.  ux 

lue  socontlc  éclilioii,  revue  et  aiigmenlée,  du  «pouillé  des  lieux  réunis  en  iSaS  à  l'aïuiea 
diocèsci  a  été  «publiée  avec  l'approbation  de  Mgr  lëvêque  de  Verdun»  [par Thomas,  vicaire 
général,  et  Janin,  chanoine  delà  cathédrale],  à  Bar-le-Diic,  chez  Contant-Laguerre,  i863-i864, 
en  dru\  volumes  in-/|°. 

10.  «  Disserlalion  sur  l'époque  de  l'église  de  Verdun  el  l'élal  général  des 
bénéfices,  cures,  annexes  el  hameaux  du  diocesse,  [contenant]  les  collateurs 
ec[l]ésiastiques  et  séculiers,  les  revenues  des  bénéfices,  les  noms  des  évêtjues 
et  des  curés,  avec  une  table  à  la  fin.  » 

Biblidlbèque  nationale,  ms.  français,  nouvelles  acquisitions  1 1333.  Volume  in-.'i°  de  Sog  pages,  dont 
18  en  blanc.  Ce  registre  est  une  compilation  des  ouvrages  précédents.  Le  pouillé  (p.  3i-25o 
est  disposé  en  tableauv,  par  colonnes.  Deux  tables  alphabétiques  terminent  le  volume  :  l'une  des 
noms  de  lieu,  l'autre  indiquant,  pour  chaque  localité.  In  nom  français,  la  forme  latine,  la 
distance  de  Verdun  el  les  ruisseaux  qui  y  passent. 

11.  «Pouillé  du  diocèse  de  Verdun  ou  dénombrement  des  bénéfices  du 
diocèse  en  1  750.  » 

Bildiolbèquc  de  Verdun,  ms.  n°  171.  «Petit  in-/i°  cartonné,  tranche  rouge,  iSi  pages,  attribué  au 
chanoine  Pulchrône  Sauvage.»  (Abbé  N.  Robinet,  Pouillé  da  diocèse  de  Verdun,  t.  I  (Verdun, 
1888),  p.  m,  note  3. 

12.  n  Polium  Virdunense.  Etat  général  des  bénéfices,  cures,  annexes  el 
hameaux  du  diocèse,  contenant  les  collateurs  ecclésiastiques  el  séculiers,  les 
revenus  des  bénéfices,  les  noms  des  évéques  et  des  curés,  avec  une  table  à  la 
la  fin.  »  Seconde  moitié  du  xviii"  siècle. 

Bibliothèque  de  Verdun,  ms.  u°  i56-  Manuscrit  in-4°  de  Sog  feuillets,  rédigé  vers  1755.  Même 
texte  que  le  pouillé  ci-dessus,  n°  10.  «  C'est  une  compilation  des  deux  ouvrages  précédents,  mise 
en  tableaux,  avec  colonnes.i  (Cf.  abbé  N.  Robinet,  Pouillé  du  diocèse  de  Verdun,  t.  1,  p.  iii, 
note  4.) 


1.x  INTRODUCTION. 

LK  DIOCÈSK  ET  SES  CIRCONSCRIPTIONS  DIVISIONNAIRES. 

Le  diocèse  de  Verdun,  le  moins  élendu  des  quatre  diocèses  de  la  province 
ecclésiastique  de  Trêves,  représentait  à  la  (in  du  iv""  siècle  la  civilas  Virodii- 
neiisiuin'^^^ ,  formée,  on  ne  sait  à  quelle  épo({ue,  d'un  démem])rement  dupa\s 
des  Médiomatriqiies.  (Voir  ci-dessus,  p.  xlii,  note  2.) 

La  division  du  diocèse  en  archidiaconés  existait  assm-ément  dès  le  pre- 
mier quart  du  x''  siècle  (-';  mais  la  plus  ancienne  mention  que  l'on  ait 
relevée  des  quatre  archidiacres  de  cette  église  n'est  pas  antérieure  à 
l'année  i  1  33  t-^'.  Le  premier  d'entre  eux,  le  primicier  ou  princier  du  chapitre 


<''  Le  diocèse  de  Verdun  avait  pour  liiiiiles  : 
au  nord,  l'archevèclié  de  Trêves;  à  l'est,  le 
diocèse  de  Metz;  au  sud,  celui  de  Toul,  et  à 
l'ouest,  les  diocèses  de  Reims  et  de  Cliùloiis-sur- 
Marne.  Cependant ,  si  l'on  en  croit  une  tradi- 
tion transmise  de  siècle  en  siècle  dans  l'église 
de  Verdun,  le  diocèse,  originairement  plus 
vaste  qu'il  ne  l'était  à  la  fin  du  moyen  âge, 
aurait  compris  jusqu'au  x'  siècle  au  moins 
lextrémilé  occidentale  du  diocèse  de  Trêves  ; 
un  séquestre  opéré  entre  les  mains  et  par  l'au- 
torité du  métropolitain  serait  la  cause  pre- 
mière de  l'annexion  faite  à  son  diocèse  des 
doyennés  d'Ivov  (''HJ-  Carignan),  de  Juvignv  , 
de  Longuvon,  de  Bazailles  et  d'Arlon ,  de  sorlc 
qu'à  répo(|ue  franque  le  diocèse  de  Verdun 
(et  plus  anciennement  la  civilas  Virodanensiam) 
auraiteu  un  territoire  doubleen  étendue  do  celui 
qu'on  lui  ;ittril)ue  généralement.  Mais  comme 
on  n'a  pas  trouvé  jusqu'ici  de  texte  sur  lequel 
puissent  s'appuyer  les  préten  lions  Iraditiounelles 
des  évèques  de  Verdun,  qui  soil  indépendant  de 
ces  prétentions  (II.  Labourasse,  Recherches  sur 
Véicnduc  et  les  limites  du  comte  de  \  crdan  et  des 
décaïKils  icdilons ,  ilans  les  Mén>oires  de  la  Société 
philomaCujiw de  1  crdan ,  t.  X\'[  l  iJO  )  ] ,  p.  gâ-i  /|/t) , 
je  me  borne  ;i  les  signaler,  en  m'en  tenant  aux 
limites  authenrupies  du  diocèse  de  \  t-rdun  (|ui 


donnent  à  la  civilas  Virodiinciisiam  68  kilo- 
mètres maximum  du  nord  au  sud  et  66  kilo- 
mètres de  l'ouest  à  l'est.  Le  territoire  diocésain 
répondait  ainsi,  à  peu  près,  à  la  moitié  sep- 
tentrionale du  département  de  la  Meuse  et  à 
(pielques  communes  de  l'arrondissement  de 
Bricv,  au  déparleruent  de  Meurthe-et-Mo- 
selle. 

'*'  Le  document  auquel  je  fais  allusion  est 
un  pouillé  des  biens  du  chapitre  de  Verdun , 
dressé  vers  l'an  921.  Plusieurs  personnages  v 
sont  nommés  «  cum  archidiaconis  Leutfredo 
et  Odilone».  (Roussel,  Histoire  ecclésiastique 
et  civile  de  Verdun  [Paris,  lyi;")].  Preuves, 
p.  3.) 

*''  Mandement  de  l'évéque  Albéron  autori- 
sant l'introduction  des  chanoines  de  l'ordre  de 
Prémoulré  dans  l'abbave  de  Saint-Paul  de  \  cr- 
ilun.  Les  principaux  signataires  sont  :  ■  Willel- 
inus,  decanus;  Alberlus,  primicerius;  Andréas, 
arcliidiaconus;  Ricardus,  archidiaconus;  Joan- 
nes,  arcliidiaconus;  Richerus,  archidiaconus». 
(Schannat,  Concilia  Germaniœ,  t.  III  [1760], 
p.  781).  Ce  texte  montre,  au  surplus,  l'erreur 
de  ceux  qui  unissent  dès  l'origine  la  dignité 
d'archidiacre  à  celle  de  primicier  de  \  erdun. 
(Cf.  N.  Robinet,  Pouillé  du  diocèse  de  Verdivi. 
(.1,1-67.) 


DIOCESE   DE   VERDI  X.  .ai 

calhédral,  avait  toute  juridiction  sur  le  grand  archidiaconé,  plus  souvent 
appelé  Tarchidiaconé  de  la  Princerie;  les  trois  autres  administraient  res()e(- 
livement  une  région  naturelle  du  Verdunois,  le  seul  pagus  à  proprement 
parler  du  diocèse'' ,  d  où  les  archidiaconés  d'Argonne,  de  Woèvre  et  de  la 
Rivière  '-'. 


Les  dovennés  ruraux  ne  sont  pas  moins  anciens.  On  les  désigna,  suivant  les 
temps,  de  noms  divers  :  ministeria  (io5i  f^'),  archiprétrés  (i  i56("',  i  i  63  '•''), 
chrétientés  (laSy'"',  laSgt"),  1292  î*',  i3o3t'').  Fixés,  avant  l'an  mil,  au 
nomlire  de  neuf,  ils  se  répartissaient  comme  suit  entre  les  quatre  archi- 
diaconés : 

Grand  Archidiaconé  ou  Archidiaconé  de  la  Princerie.  —  Doyenné  urbain  de  la  Prin- 
cerie, de  Chaumont  et  de  Forges. 

Archiduconé  d'Argoxne.  —  Doyennés  de  Ciermont  et  de  Souilly. 

Archidiaconé  de  Woèvre.  —  Doyennés  d'Amel  et  de  Pareid. 

Archidiaconé  de  la  Rivière.  —  Doyennes  de  Saint-Mihiel  et  d'Hattoncliàtei. 

Qu'il  s'agisse  des  archidiaconés  ou  des  doyennés,  le  vocable  des  circon- 
scriptions divisionnaires  de  l'ancien  diocèse  de  Verdun  semble  ne  pas  avoir 
varié  depuis  le  xiii'^  siècle.  Avant  celte  époque,  un  acte  de  1  1  56,  déjà  signalé 

'"'Au   nord-ouest  da  pagus   ]  trdunensis ,  un  '^'^  A.  hesort,  Cluunuiue  cl  chartes  de  l'abbaye 

pajus  Ornenjij,  rOrnois,  est  signalé  dans  deux  Je  Saint-Mihiel,]).  i/i2. 

chartes.  Tune  de  726,  l'autre  de  783  (F.  Lié-  ''■    Dom    Calmet,    Histoire  de  la    Lorraine, 

nard,  Dictionnaire  topographiqae  da  département  1"  éd.,  t.  II,  Preuves,  col.  cccxliv. 

delà  Meuse,  p.   173-17/i).  Mais  on  ne  saurait  ''' Idem,  iiirf.,  col.  ccclii. 

dire  s'il  fut  «à  un  certain  moraent    une    cir-  '*'  A.  Lesort,  Chronique  et  chartes  de...  Sainl- 

conscriplion  administrative  démembrée  duWr-  Mihiel,  p.  xxxvii. 

dunois»   (A.  Longnon ,  Atlas   historique  de  la  ■''  Idem,  ibid.,  p.  x  et  xxxv. 

PVance,  texte  ,  p.  119).  (»)  Idem,  ibid.,  p.  xi  et  xxxv. 

--'  Ces  quatre  archidiacres  étaient  en  même  i'i  [Louis  Tross,]  Catalogue  des  archives  de 

temps  prévôts  du  chapitre  de  la  cathédrale,  et  l'abbaye   de   Saint-Mihiel    en    Lorraine    (Paris, 

des  collégiales  de  Saint-Germain  de  Montfau-  Edwin  Tross,   i853;  Bibl.  nat.,  déparlement 

con,  de  la  Madeleine  à  Verdun,  et  d'Hatton-  des  Imprimés,  Lj^W-j),  p.  19,  n°  168. 
chàtel. 


i.xii  INTHODUCTION. 

par  J.  Desnoyers,  allribue  à  1  arc  liidiacre  d'Arf^onne  le  nom  d'arcliuliacre  de 
ClerinonlC),  el  au  doyen  d'IIaltoncliàud  le  lilre  d'archiprèlrc  de  Maizey  -'. 

Nota.  —  A  ceux  qui  consulteront  cet  ouvrage,  je  crois  utile  de  rappeler  que,  confor- 
mément à  la  méthode  adoptée  jusqu'ici  pour  la  publication  des  Pouillés,  la  forme  de 
chaque  vocable  géographique  n'est  pas  nc'cessairement  la  leçon  d'un  texte  ancien,  le  meil- 
leur. Toutes  les  fois  que  la  leçon  donnée  par  un  manuscrit  a  ('-té  jugée  trop  défec- 
tueuse, nous  l'avons  rejetéc  en  note  pour  lui  substituer  l'ancienne  forme  usuelle. 

En  outre,  les  noms  de  lieu  qui  figurent  dans  les  textes  d'origine  germanique  publiés 
dans  le  présent  volume  sont  la  plupart  précédés  de  la  préposition  latine  iu  ou  de,  qui 
appelle  le  mot  suivant  à  l'ablatif.  Ce  cas  existait-il  dans  le  vieux  haut  allemand?  J'ai  cru  en 
trouver  la  trace  dans  les  terminaisons  e  et  en  de  nombreux  vocables  géograpliiques  précé- 
dés ordinairement  des  prépositions  in  ou  de.  Ignorant  le  cas  sujet  de  ces  locatifs,  je  les  ai 
indiqués  à  la  table  en  les  faisant  suivre  immédiatement  de  leur  préposition  placée  entre 
parenthèses.  Toutefois,  quand  la  finale  e  ou  en  s'est  conservée  dans  le  nom  de  lieu  actuel 
(et  dans  ce  cas  il  s'agit  le  plus  souvent  du  pluriel  de  noms  propres),  il  m'a  semblé  pn-- 
férable  de  no  pas  mentionner  la  préposition. 

Victor  Carrière. 


'■'  Topoyrapliie  ecdésinslique   de    la    France  ''' ■  Hugo,  archipresbyterde  Magenis"  (Dom 

[Q\\.T;{ii  de  V Annuaire  de  la  Société  (h  l' Hhiohc         Calmet,  Histoire  de  Lorraine,  i"édil. ,  t.  Il, 
de  France),  t.  II,  ?/  partie,  p.  <)3.  J'i cuves,  col.  cccxi.v). 


INDEX  DES  NOMS  GÉOGRAPHIQUES. 


Albcnsis  pagus,  XLrv. 

Aif,  rivière ,  xxxii. 

Alflcn  (Vrasse  rhénane,  gouv.  de 
Coblenr,  c"'  de  Cochem).  — 
Alflo,  vu  (note  2  ). 

jl/(CTic'r5r(Hesse-Nassau,  gouv.  de 
Wisbade,  c'°  du  Taunus  Infé- 
rieur). —  Collégiale,  .\x\t 
(note  2). 

Anicl   (Meuse,  c°°  de  Spincourt). 

—  Doyenné,  l.vi. 

Argonne,  région  forestière ,  xm 
(note  2).  —  Arcliidiaconé,  lxi  , 

LXIl. 

Arlon  (Belgique,  prov.  de  Luxem- 
bourg). —  Doyenné,  xvm, 
xxiy,  xxT,  XXIX,  LX  (note  i).  — 
Visite  décanale,  XTiii  (note  2  ). 

Arrelensis  pagus,  xxi\. 

Bàlc    (Suisse).    —   Diocèse,    lu 

(note  2]. 
Bar-lc-Dac     (Meuse),     Arcbidia- 

coné,  Lii.  —  Doyenné,  xlvii, 

LI,  LIV,  LV. 

Barrensis  pagus,  lv. 

Banois,  duché,  L;  pa\s   Lir,   lv 

(et  note  i  ). 
Ba»scn(ior^(  Prusse  rhénane,  gouv. 

de   Coblenî,   c'°   de  Wittlich). 

—  Paroisse,  xiv  (note  3). 
Bazuiltes  (Meurthe-et-Moselle,  c°° 

de  Longwy).  —  Doyenné ,  xviu , 
wiv,  XXV,  XXIX  (et  note  2), 
wx,  LX  (note  1).  —  Visite 
décanale,  xviii  (note  2). 

Bedensis  pagus,  xxix,  LV. 

BfAj|i(/ne  {^Prcmicre] ,  jirovincc 
romaine,  v. 

Bclraln    (Meuse,   c""   de    Pierre- 


Ctte).  —  Doyenné,  \lviii,  li, 
Lrv,  LV. 
Beltheiin  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Coblcnz,  c'*  de  Simmern). 

—  Relleme. 

Besançon  (Doubs).  —  Diocèse, Lii 

(note  2). 
Birkcnictd   (G.-D.   d'Oldenbourg). 

—  Principauté,  xxvni  (note  1). 
Bitbottig ,  en  ali.  Bitbiirg  (Prusse 

rhénane,  gouv.  de  Trêves).  — 
Doyenné,  xvi,  xxv,  xxx,   vxxi. 

Bluisois  (/<>)  .archidiaconé  du  dio- 
cèse de  Toul ,  LU  ;  pays ,  lv. 

Blesensis  pagus,  iliv,  lv. 

Blicshastcl  (  Bavière  rhénane , 
dist.  de  Deux-Ponts).  —  Com- 
mune, XLii  (note  2).  —  Cure, 

XLI. 

Biais  (/(•),  pays,  LV. 
Bochrenheira,  archiprêlré,  xxxviir. 

—  Bouquenom  dont  la  réunion 
à  Neu-Saarwerden  a  formé  la 
ville  de  Sarre-Union,  en  ail. 
Saar-Vnion  (Als.-Lorr. ,  arr.  de 
Saverne). 

Bomhocjen  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Trêves,  c'°  de  Wittlich).  — 
Paroisse,  xrv  (note  3). 

Boppard  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Coblenz,  c'°  de  Saint-Goar). 

—  Doyenné,  xiv,  xix,  xxiv, 
xwi,  x\i\  à  \\\r.     -  Fouillé, 

\XIII. 

Bouquenoin,  dont  la  réunion  à 
NVu-.Saarwerdcn  a  formé  la 
\ille  de  Sarrc-Vnion,  en  ail. 
Saar-Vnion  (Als.-Lorr.,  arr.  de 
Saverne).  —  Archiprêlré,  \Lr, 
XLIV,  XLV.  —  Borhrenheini. 


Bourmont  (  Haute-Marne ,  arr.  de 
Chaumont). — Doyenné,  SLvii, 
LI,  Lrv,  LV. 

Brechen,  xxx  (note  5).  —  Ober- 
Brechcn  (Hesse-Nassau,  gouv. 
de  Wisbade,  c'°  de  Limbourg). 

Briej  (Meurthe-et-Moselle).  — 
Arrondissement,  LX  (note    1). 

Brixey-aux-Chanoines  [  Meuse ,  c"" 
de  Vaucouleurs).  —  Archidia- 
coné, LlV. 

Calmontensis  pagus ,  lv. 

Camberg  ou  Kamberg  (Hesse-Xas- 
sau,  gouv.  de  Wisbade,  c'*  de 
Limbourg).  —  District,  xviii 
(note  2). 

Carasco  pagus ,  xxix. 

Carden  ou  Karden  (Prusse  rhé- 
nane ,  gouv.  de  Coblenz ,  c'°  de 
Cochem).  —  Archidiaconé, 
XIII  (et  note  3),  xxtv,  xxix 
à  XXXI.   —  Registre  de  visite, 

XIII,  XXI. 

Carignan,  jadis  Ivoj  (Ardennes. 
arr.  de  Sedan).  —  Doyenné, 
XVIII,  xxrv,  xxT,  XXIX,  xxx, 
LX  (note  1  ).  —  Village,  xxviii 
(note  1).  —  Visite  décanale, 
XVIII  (note  2). 

Cella,  decanalus,  xxnr,  xxv.  — 
Zell-sur-la-MoscUe  (Prusse  rhé- 
nane, gouv.  de  Coblenz). 

Chàlons- sur -Marne  (Marne).  — 
Diocèse,  LU  (et  note  a),  L\ 
(noie  1). 

Cliàtcnois  (Vosges,  arr.  de  Neuf- 
chàteau).  —  Doyenné,  XLVii, 

LI,  LIV,  LV. 

Cliaumont  -  devant  -  Dannillcrs 


INTRODUCTION. 


(Meuse,    r:°    (lo    Dunnlllcrs). 

—  Doyenné,  i,\r. 
Cliaumoniois  [le),  pays ,  Lv. 
Clermont-en-Argonne  (Meuse,  arr. 

de    Verdun).   —  Arcliidiacrc. 
Lxi.  —  Dovenné,  LXi. 
Cnblenz   ou  Koblenz  (Prusse  rhé- 
nane, ch.-l.  de  gouvernement). 

—  Civilas,  s  XV.  —  Oflicialilc, 
xxni,  XXV.  — Régence,  xxvin 
(note  1  ).  —  Saint-Florin,  ix. 

—  Ville,  V,  XXIV.  —  Conduen- 
tia. 

Coloifnc,  en  ail.  Coeln  ou  Koeln 
(Prusse  rhénane).  —  Diocèse, 
xxTiii  (note  1  ]. 

Commercy  (Meuse).  • —  Doyenné, 

LI. 

Cunostein-Engers,  decanatus, 
XXII.  —  En(jcrs  (Prusse  rhé- 
nane, gouv.  de  Cohienï,  c''  de 
Neuv\'ied). 

Dummaric  -  sur  -  Simlx  (Meuse,  c°° 
de  Moutiers-sur-Saulx).  • — 
Doyenné,  XLVII,  LI,  LIV,  LV. 

Delme  (  Als.-Lorr. ,  c°°  de  Château- 
Salins).  —  Archiprélré ,  xxxviii, 
xi-i,  XLiv,  XLV.  —  Desme. 

Deiwuvre  (  Meurthe-et-Moselle ,  c°° 
do  Baccarat).  —  Doyenné, 
XLVII,  LI,  LIV,   LV. 

DciLv-Ponts,  en  ail.  Zircibruechen 
(Bavière  rhénane).  —  Com- 
mune, XLii  (note  i). 

Dicdenhnfcn.  Voir  Tlilomillc. 

Dielkirchen  (liesse-Nassau,  gouv. 
deWishadc,  c'"  de  Limhourg). 
—  Archidiaconé ,  xxi  à  xxiii, 
XXIX  (et  note  i),  xx\.  — 
Doyenné,  xi,  xxrv,  x\v,  x\ix, 
x\x  (et  note  5),  xxxi.  —  No- 
tire,  XXII. —  Registre  de  visite, 
N\i.  —  Sedes  christianitatis, 
XXVI.  —  Dickirch  ;  Dieckirch  ; 
Dieckirg. 

Difulouard  (  Meurthe-et-Moselle , 
c°"  de  Pont-à-Mousson).  — 
Povcnné,  XLVII,  LI,  LiV,  LV. 


Domhre-cn-Haie  (  Mcurthe-cl-Mo- 
sellc,  arr.  de  Toul).  —  Dis- 
trict, LI. 

Einrichi  pagus,  xxix. 
Engerisgoue ,    l'un    des    pagi     de 
l'ancien    diocèse     de    Trêves, 

XXIX. 

Engert  (Prusse  rhénane,  gouv.  de 
Cohleni,  c'*  de  Neuwied).  — 
Doyenné,  xxi,  xxiii  à  xxv, 
XXIX,  XXX.  —  Cunostein-En- 
gers. 

Epinal    (Vosges).     —    Doyenné, 

XLVII,  LI,  LIV,  LV. 

Esten ,  auj.  Holzappcl  (liesse-Nas- 
sau ,  gouv.  de  Wisbade ,  c'*  de 
la  Lahn  Inférieure  ) ,  ix. 

Etival  (Vosges,  c°"  de  Raon- 
rÉtape).  — District,  Li. 

Evodiensis  pagus,  xxix. 

Flin  (Meurthe- et -Moselle,  r°°  de 

Gerbéviller). —  Chrétienté,  Liv. 
Forges  (Meuse,    c""  de  Montfau- 

con).  —  Doyenné,  lxi. 
Franzenheim     (Prusse     rhénane, 

gouv.  et  c''  régional  de  Trêves) , 

x\  (note  2  ). 

Gicsscn  (G.-D.  de  liesse),  xxviii. 

Gondrccourt  (Meuse,  arr.  deCom- 

mercvl.  —  Archidiaconé,  lu. 

—  Doyenné,  xlvui,  li.    liv, 
lv. 

Goric  (Als.-Lorr.,  arr.  de  Meti). 

—  Archiprêtré,  SLiv,  xlv,  lv. 

Habiclienbey,  xmi  (note  3).  — i/o- 
chelheim  [  Prusse  rhénane  ,  gouv. 
de  Coblcni,  c'*  de  Wetzlar). 

Haboudanije,  en  ail.  Ilnbudingen 
(  .\ls.-Lorr. ,  c"  de  Château- 
Salins).  —  Archijirétré,  xliv, 
xlv. 

Hadamur.  xx\i  (note  i  ).  —  Nic- 
der-}l(tdaiitar  (liesse -Nassau, 
gouv.  de  Wi'^bude,  c'*  de  Lim- 
bouri;). 


natjrvMe  Meurlhe  cl-Moselle,  c" 
de  Charabley).  —  Ilagcvilla, 
eccl.,  xxxiv  (note  5). 

Haiger  (  Uesse-Nassau ,  gouv.  de 
Wisbade,  c"  de  la  DiU).  — 
Chapitre  rural  ou  Doyenné,  i\, 

XXII,     XXIV,   .VXVI,    XXIX     à    iXXI. 

—  Heiger  ;  Heyger. 

Ilatri:e  [Meurthe-et-Moselle,  c"* 
de     Briey'.    —     Archiprélré, 

XXXVIII,  XLI,  XLIII,  .XLV. 

Hattnnchâtel  (Meuse,  c°*  de  Vi- 
gneiillcsV  —  Doyen,  Lxii.  — 
Doyenné,  LViii,  lxi. 

Heuclicllieim  (G.-D.  de  Hcsse,  c'* 
deOiesscn).  —  Huchelucheim. 

Hocliclheim  { Prusse  rhénane ,  gouv. 
de  Cobleni,  c"  de  Wetilar).  — 
llabichenbey. 

Uoehn  [  Nassau ,  c'*  d'Oberwester- 
wald ,  par.  de  Marienberg  1 ,  ix. 

Hambourg ,  ca  ail.  Homburg  (Als.- 
Lorr.,  c"  de  Saint-Avold).  — 
Commune ,  xni  (  note  i  ). 

Holzappcl,  jadis  Esten  (He$se- 
Nassau,  youv.  de  Wisbade,  c* 
de  la  Lahn  Inférieure),  ix. 

Hornbacli  (Bavière  rhénane,  disl. 
de  Deu\-Ponts\  —  Archiprêtré . 
XLI,  XLIV,  XLV  (et  note  s). 

Huchelucheim ,  .xxii  (  note  3  ).  -  - 
Heuchellteim  (G.-D.  de  Hcsse; 
c'*  de  Giessen). 

Humbuck,  auj.  J/on(ntaiir  (  Hessc- 
Nassau,  gouv.  de  Wisbade,  c'* 
du  Weslerwald  Inférieur',  i\. 

/lov.  auj.  Cariqnan  (Ardennes, 
arr.  de  Sedan).  —  Doyenné. 

XVIII,  XXIV,   \\V,   XXIX,  XXI,  LX 

(note  i).  —  Village,  xxvni 
(  note  1  ).  —  Visite  décanale , 
xviii  (noie  i).  —  hodium. 

Joixev  (  Vosges ,  c**  de  Dompaire'. 

—  Doyenné,  XLVii,  u,  lit,  lv. 
Jour  -  aux -Arthes  (  .\ls.  -  Lorr. ,  c" 

do  Gone  V  —  .\rchiprètré,  xliv 
el  note  lol. 


INDEX  DES  NOMS  GÉOGRAPHIQUES. 


Jussj  (Als.-Lorr. ,  c™  Je  Gorzc'. 

—  Archiprètrc,  XLiv. 
Jurigny-sur-Loison  (Meuse,  c°°  de 

Montmédy  ).  — Doyenné ,  xviii , 

wiv,  x\v,  x.\ix, x\x,  Lx  (note  i). 

-  Juveniacum;  Juviniacum. 

Â'in'mt  (Prusse  rhénane,  gouv.  de 
Coblenz,  c''  de  Zeli).  —  Doyen- 
né, VI,  XXX. 

Kamberg.  Voir  Camberij. 

Karden.  \  oir  Cardcn. 

Kédange,  en  ail.  Kedinycn  (Als.- 
Lorr.  ,  c°°  de  Metzerwisse  ).  — 
Archiprêtré,  xxxTiii,  xlit,  xlv. 

—  Kelingue. 

Kemplich  (Als.-Lorr.,  c°°  de 
Metzerwisse).  —  Arcliiprètré, 

XLIV. 

Kilbourt/,  en  «U.  Kilbarrj  [Prusse 
rhénane,  c''  de  Bitbourg).  — 
Doyenné,  xvi,  xvui,  xx,  .xxiv, 
XXIX  à  XXXI.  —  Visite  décanale , 
XVIII  (note  2). 

Kirberg  (  Hesse-Nassau ,  gouv.  de 
Wisbade,  c'*  de  Limbourg).  — 
Doyenné ,  i\,  x,  xmi  ,  \xiv,  xwt , 
xxix  à  xx\[.  —  KirchdorfF  ; 
Kirchburg;  Kyrburg. 

Koblcnz.  Voir  Coblenz. 

Koeln  ou  Cneln.  Voir   Cnlngne. 

Langrcs  (Haute-Marne).  —  Dio- 
cèse, LU  (et  note  2). 

Lautzkirchen  (  Bavière  rhénane . 
dist.  de  Deu\-Ponls).  —  Cure, 
XLi.  —  Lulzkirrhen. 

Leucoruni  nvilas,  lu  (et  note  21. 

Liîujc  (Belgique).  —  Diocèse, 
XXVIII  (note  1  ). 

Lignycn-Bdrrnis  (Meuse,  arr.  de 
Bar-le-Duc).  —  Archidiaconé, 
XLViii,  Li.  — Doyenné,  XLviii , 

Ll,  LIV. 

Limbourg,  en  ail.  Limburtj  [  llesse- 
Aassau ,  gouv.  de  Wisbade  ).  — 
District,  XVIII  (note  2),  xvvi. 

Loganensis  Inferioris  pagus,  xxiv. 

Longnjon    (  Meurthc  -  et  -  .Moselle , 


arr.  de  Briey  ).  —  Archidiaconé , 
xviii,  XXIV,  x'iiv  à  xxxi.  — 
Dovcnné ,  xviii ,  wtv,  x\v,  x\i\ , 
x\x,  LX  (note  1).  —  Visite 
décanale,  ,\viii  (note  2).  — 
Longuiomum  -,  Longuionum. 

Lorraine,  eu  ail.  Lotltringen,  pro- 
vince,  Wlll,  L,  I.ll. 

LiLtenibourg ,  en  ail.  Luxcmbiirg 
(  G.-D.  de  Luxembourg).  —  Du- 
ché ,  xvrii ,  xx,  xw.  —  Doyenné, 
Wiir.  wiv,  \xi\  à  \\\i. 

Maginensis  ou  Mngnensis  pagus, 

XXIX. 

MagnY  (Als.-Lorr.,  c""  de  Verny). 

—  Archiprêtré,  xnv. 
Maizey     (Meuse,    c°°    de    Saint- 

Mihiel).  — Archiprêlre,  Lxn. 

Malslershusen,  vu  (note  2).  — 
Mustersltausen  (Prusse  rhénane , 
gouv.  de  Cobleni,  c"'  de  Zell). 

Mandres-aux-Qaalre-Tours  ( Meur- 
Ihe-et-Mosclle,  c°°  de  Domè- 
\re  I.  —  Chrétienté,  liv. 

Marcetum,  decanatus,  x\iv,  xw. 

—  Merzig  (  Prusse  rhénane . 
gouv.  de  Trêves). 

Maricnfels  (Hesse-Nassau,  gouv. 
de  Wisbade ,  c'*  de  Saint-Goars- 
hausen).  —  Chapitre  rural  ou 
doyenné,  xxii,  .v.xiv,  xxix  à 
XXM.  —  Marensseltz.  ;  Maren- 
felt  ;  Mursfels. 

Mwsal  (.\ls.-Lorr. ,  c°°  de  Vic- 
sur-Seille).  —  Archidiaconé, 
XLiii,  XLV.  —  Archiprêtré,  xliv, 

XLV. 

Mustersltausen  (  Prusse  rhénane , 
gouv.  de  Coblenz,  c'"  de  Zell). 

—  Malstershusen. 
Mattensis  pagus,  xxix. 
Maycnce    (Prusse    rhénane).    — 

Diocèse,  xxviil  (note  i),  XLii 

(note  a  ). 
Mediomalricorum  ci\ilas,  XLii(el 

note  2  j. 
Mcngershirclien     (  liesse  -  Nassau , 

"ouv.   de    Wisbade,    c'°  de  la 


Lahn  Inférieure).  —  Paroisse, 
.XXXI  (note  2). 
Mersch  (G.-D.  de  Luxembourg). 

—  Doyenné,  xvni,  xxrv,   xxv, 
XXIX,  XXX.  — Mirchscensis. 

Merzig  (Prusse  rhénane,  gouv, 
de  Trêves).  —  Doyenné,  xvi, 
XIX,  xxrv,  xxv,  X.XLX,  xv\.  — 
Marcetum. 

Methingoyve,  pavs,  xxix  (et  note 
2). 

Mettensîs  pagus,  XLiu. 

Mettis,  civilas,  v. 

Metz  (Als.-Lorr.).  —  Archidia- 
coné, XLi,  XLiii,  .XLV.  —  Ar- 
chiprêtré, XLI,  XLIII,  XLV.  — 
Diocèse,  v,  xxviii  (noie  i), 
xxxji  à  XLV,  L,  LU  (note  2), 
LX  (note  1  ). 

Mcuse-Commercy,  doyenné  du  dio- 
cèse de  Toul ,  LV. 

McuseVaucouleurs ,  doyenné  du 
diocèse  de  Toul,  lv. 

Mirchscensis  decanatus,  xxiv.  — 
Mersch  (G.-D.  de  Lusora- 
hourg). 

Moerchingen.  \  oir  Morhange. 

Montabaur,  jadis  Humbacli  (Hesse- 
Nassau,  gouv.  de  Wisbade,  c'" 
du  Westerwald  Inférieur),  ix. 

—  District,  xviii  (note  2), 
Monthon ,  archiprêtré ,  xxxviii.  — 

Mousson    (  Meurthe-et-Moselle . 

c°°  de  Ponl-à-Mousson). 
Monlmédj    (Meuse).   —    Village. 

xxxviii  (note  1). 
Morhange,    en     ail.    Moerchingen 

(.Vls.-Lorr. ,  c°°    de    Gros-Ten- 

quin).    —    Archiprêtré,    XLIV, 

\LV. 

Moselle,  rivière,  v,  x\v. 

Mousson  (Meurthe-et-Moselle, 
c""  de  Pont-à-Mousson).  —  .ar- 
chiprêtré, .XLIV,  XLV,  LV.  — 
Monlhon. 

Mojenmoutier  (Vosges,  c""  de  Se- 
nones).  —  District,  li. 

Mursfels,  decanatus,  xxwi.  — 
Marienfels  (Hessc-Xassau,  gouv. 


UISTOB.    DE  FRiXCK.    —    l'OUlLLKS 


INTRODUCTION. 


deWisbade,  c''(lcSaint-Goars- 
liausen). 

NancY  (Meurthe-et-Moselle).'  — 
Diocèse,  Lfi. 

Nassuu  (  Hesse-Nassau ,  gouv.  de 
Wisbade ,  c''  de  la  Lahn  Infé- 
rieure). —  Comté,  XXXI,  xr.v. 

Ncufcliâtcau  (Vosges). — Doyenné, 

XLVII,   LI,  I.IV,  LV. 

Neumoulier,  en  ail.  Neumuenstcr 
(Prusse  rhénane,  gouv.  de  Trê- 
ves, c''  d'Ottweiler).  —  Archi- 
prétré,  xxxviii,  XLI,  xnv,  vlv 
(et  note    i). 

Nieder-Kmmel  (Prusse  rhénane, 
gouv.  de  Trêves,  c'*  de  Bern- 
rastel  ) ,  x. 

Nieder  -  Iladamar  (  Hcsse  -  Nassau  , 
gouv.  de  Wishade,  c''  de  Lim- 
hourg).  —  Hadamar. 

Nitensis  pagus,  xLiir. 

Noissei'illc  (Als.-Lorr.,  c"°  de 
Vigy).  —  Archiprêtré,  xxxviii, 

XLI,  XI.IV,  XLV. 

Nomeny  (  Meurthe-et-Moselle,  arr. 
de    Nancy).    —    Archiprêtré. 

WXVIII,  \I.I,  XLIV,  XLV. 

Ober-Biechcn (Hesse-Nassau ,  gou v. 
de  Wishade,  c'°  de  Limhourg). 

—  Doyenné, XXX (et note  5).  — 
Brechen. 

Ochiendany  fPrusse  rhénane, 
gouv.de  Cobleni,c'°deMayen). 

—  Doyenne,  xm  (note  i),  \iv 
XIX,  XXI  (note  3),  xxv,  xxi\  à 
xx\i. —  Protocole,  xiii(note  i  ). 

—  Registre  de  visite,  xTiii 
(  note  2  ). 

Odornensis  pagus,  LV. 
Ommcvsheim     (  Bavière    rhénane , 

dist.    do   Deux-Ponts).  --  Or- 

mersheini,  cure,  xli. 
Ornensis  pagus,  LXi  (note  i  ). 
Ornais  (C),   pays,  lv  (et  noie  i  i. 

Parcid  (Meuse.    c°°  de  l'resnes). 

—  Doyenné ,  iai. 


l'ellingen  (Prusse  rhénane,  gouv. 
et  c'"  régional  de  Trêves),  xx 
(note  2), 

Perl  (Prusse  rhénane,  gouv.  de 
Trêves,  c'*  de  Sarrehourg).  — 
Doyenné,  xix,  xxiv,  xxv,  xsix 
(et  note  a),  xxx.  —  Perla; 
Perletuni. 

Picsporl  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Trêves,  c''  de  Wittlich).  — 
Doyenné,  x,  xii,  \vi,  xx,  xxiv, 
xxv,  XXIX,  XXX.  —  Visite  dé- 
canale,  xviii  (noie  2). 

Pirmasens  (Bavière  rhénane).  ■ — 
Commune,  xlii  (note  2). 

Poassay  (Vosges,  c°"  de  Mire- 
court).   —    Doyenné,    xi-vii, 

LI,    LIV,  LV. 

Pri'nj  (Meurthe-et-Moselle,  c°°  de 
Pont-à-Mousson  ).  —  Doyenné , 

XLVII,   LI,  LlV,  LV. 

Princiiie  {ta).  —  Arcliidiaconé 
de  l'ancien  diocèse  de  \  cr- 
dun,  L\i.    —   Dovcnné,    LViii, 


Recensis  pagus,   xxix  (note  2I. 

Reinu  (Marne).  — Diocèse,  xxviii 
(note  1  ),  LX  (note  i). 

Remich  (G.-D.  de  Luxembourg, 
c°°de  Grevenmacher). — Doyen- 
né, XVI,  xviil,  XX  (note  1), 
\xiv,    XXV,   xxix    [et   note  2), 

Rcniiremont  (  Vosges  . —  Doyenné , 

xr.vii,  LI,  LIV,  LV. 
liaiiihcim  (  Bavière  rhénane ,  dist. 

de   Deux-Ponts).    —   Reinem, 

cure,  XLI. 
Relleme,   vu    (note  2).    —    Bel- 

llicim  (Prusse  rhénane,    gou\. 

(le      Cohlen/. ,      c'"      de      Sin)- 

mern). 
Reyncl  (Haute-Marne,  c"  d'Andc- 

lol).    —    Archidiaconé,  XLVU, 

Li,Liv.  —  Doyenné,  XLV it.  li, 

LIV,    LV. 

/l'Ain,  fleuve,  V,  ix,  xxviii  (et 
note  1)  à  x\xi,  XLtl  (note  2). 


Ricière  [la],  archidiaconé  de 
l'ancien    diocèse   de    Verdun , 

LVIII ,  LXI. 

Rivière  de  Biaise  [la],  doyenné 
de   l'ancien   diocèse    de   Toul, 

XLVII,  LI,  Ln,  LIV,  LV. 

Rivière  de  Meuse  [la],  doyenné 
de   l'ancien  diocèse  de  Toul, 

XLVni,  LIV,  LV. 

Robert -Espagne  (Meuse,  c°*  de 
Bar-le-Duc).^ — Doyenné,  XLVii, 

LI,   LIV,  LV. 

Rombas,  en  ail.  Ronibaclt  (Als.- 
Lorr.,  c""  de  Metz).  —  Archi- 
prêtré, XXXVin,  ILIII,  .XLV.  — 
Romhay. 

Rosalinsis  pagus,  xliv. 

Rubcnheini  (Bavière  rhénane, 
dist.  de  Deux-Ponts).  — Cure, 

XLI. 

Saarburg,  Voir  Sarrebourg. 

Siiinl-Arnual,  en  ail.  Sanlu-Ar- 
iniid  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Trêves,  c''  et  c"  de  Sarrc- 
hruck).  —  Archiprêtré,  XLiv, 

XLV. 

Siiint-Avold ,  en  ail.  SaHlit-Avold 
(Als.-Lorr.,   arr.  de  Forbach). 

—  Archiprêtré,  XLV. 
Sainl-Dir    (Vosges).    —   Diocèse. 

LU.  —  District,  Li. 
Saint-Miliiet    (Meuse),     arr.      de 
Conimercv).  —  Doyenné,  LVlii, 

LXI. 

Saint-Nicolas-du-Porl  (Meurthe- 
et-Moselle;  arr.  de  Nancy).  — 
Archidiaconé,    xLVii,    Li,  lit. 

—  Doyenné,    XLVii,    li,  liv, 

LV, 

Sainlois ,  doyenné  tic  l'ancjen 
diocèse    de    Toul,    \Lvn,    Li. 

HV,    LV. 

Sainlois  (/<■).  pays.  LV. 

Salm ,  doyenné  de  l'ancien  dio- 
cèse de  Toul,  Li,  LV. 

5nnA(-.4rnuo/.  \'oir  Saint-.Ar- 
nual. 


INDEX  DES  NOMS  GÉOGRAPHIQUES. 


Sankt-Atold.  Voir  Sainl-Avold. 
Salinensis    ou    Salnensis    pagus, 

XLIV. 

Sarocnsis  pagus,  x.xi\. 

Sarrebourg,  en  ail.  Saarbiirg 
(Als.-Lorr.).  —  Archidiaconé, 
XXXVIK,  \L,  XLI,  XLin,  à 
XLY.  —  Archiprèlré,  \Li,  XLiv, 

XLV. 

Sarrebrach ,  en  ail.  Sanrbruccken, 
(Prusse  rhénane,  gouv.  de 
Trêves).  - —  Commune ,  xlii 
(note  2]. 

Sarre-Union,  en  ail.  Saar-L'nion , 
petite  ville  formée  par  la  ré- 
union de  Neu-Saarwerden  à 
Bouqucnon  (Ab.-Lorr. ,  arr.  de 
Saverne).  —  Archipritré,  xli, 
XLIT,  XLT.  —  Bochrenheim. 

Sajn,  contrée,  xxxi. 

Scarpnnais  [le),  pavs,  LV. 

Scarponensis  pagus,  xi.iv,  LV. 

Schiffenbercj  (G.-D.  de  Hesse,  c'' 
de  Giessen),  x.wm. 

Schoendorf  [Pvusse  rhénane,  gouv. 
et  c''  de  Trêves),  xx  (note  2]. 

Seelbaclt  (Bavière  rhénane,  disl. 
de    Deux-Ponts).     —     Cure, 

XLI. 

Senoncs  (Vosges,    arr.   de    Saint- 

Dié).  —  District,  LI. 
Siercli  (Als.-Lorr. ,  arr.  de  Thion- 

ville). — Village,  xxvin  [note  1). 
Silleyny  (  Als.-Lorr. ,  c°°de  Vemy). 

- —  Archiprêtré,  xlit. 
Solecensis  pagus,  lv. 
A'om'//r  (Meuse,  arr.  de  Verdun). 

—  Doyenné ,  lxi. 
Soulossois  (le),  pays,  lv. 
Spanheim ,    comitalus,    xxv.    — 

Sponheim     (Prusse     rhénane, 

gouv.  de  Coblenz ,  c''  de  Kreuz- 

nach). 
5pire  (Bavière  rhénane).  — Cité, 

XLii  (note  2).    — Diocèse  xlii 

(note  3). 
Sponheim  (Prusse  rhénane,  gouv. 

de  Coblenz,  c''  de  Kreuznachl. 

• —  Spanheim. 


Sponvillr  (Mcurlhc-el-Moselle,  c'° 
de  Chamhley),  xli. 

Stenay  (Meuse,  arr.  de  Mont- 
médy).  —  Village,  xxviii 
(note  1  ). 

Strasbourg ,  eiiall. Strassburg  (Als.- 
Lorr.).  —  Cité,  XLII  (note  2). 

—  Diocèse,  .xlii  (note  s). 
Suentensis  pagus,  lv. 

Taumis  [le],  chaîne  de  monta- 
gnes du  Nassau,  vxviu. 

TItionrillc,  en  ail.  Diedenhofen 
(Als.-Lorr.).    —    .archiprêtré, 

XLIII,  XLV. 

Tlioley  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  Trêves,  c'°  d'Ottvveiier).  — 
Archidiaconé,  vin,  xvi,  xix, 
XXIV,  XXIX  à  XXXI.  —  Tholeia. 

Tout  (Meurthe-et  Moselle).  —  Ar- 
chidiaconé, XLVii,  Li.  —  Dio- 
cèse ,  V,  xxxvi ,  xLn  (  note  2  ) , 
xLiv  à  LV,  Lx  (note  1  ). 

Toalois  [le),  pays,  nv. 

Trêves  (Prusse  rhénane).  —  Ar- 
chevêché ou  diocèse,  v  à  .xxxi, 
XLII  (  note  2  ) ,  L,  LX  (  note  1  ).  — 
Archidiaconé  de  Saint-Pierre- 
ie-Majeur,  x,  .\vi,  xx,  .xxiv, 
XXIX  à  xxxi.  — ■  Bas  archevêché 
ou  Nieder  Erzstift ,  vu  (  note  i  ) , 
X.XI,  xxin,  xxvu,  XXXI.  —  Dé- 
cimes, vu. — -Doyenné  de  Saint- 
Pierre-le-Mineur,  vui,  x,  xvi, 
xviii  (note  2),  XX,  xxiv,  xxv, 
XXIX ,  XXX.  —  Electorat,  vxviii 
(note  2  ),  XXXI. —  Haut  archevê- 
ché ou  Ober  Erzstift,  vu  (note 
/i),  XXXI.  —  ODîcialité,   xxxi. 

—  Province  ecclésiastique ,  v, 
LX.  —  Régence,  x.wiii  (note 
1  ). —  Visite  décanale,  xvni 
(note  2). 

Treverorum  ci>itas,  v,  xwiir. 
Trévirois  {le),  pays,  xxxi. 
Tricassium  civitas,  Lii. 
Trigorius  pagus,  xxix. 
Troyes  (Aube).  —  Diocèse,  lu. 
Tullcnsis  pagus,  liv. 


Val-de-Melz  [le),  petite  contrée 
naturelle  (Als.-Lorr.).  —  Ar- 
chiprêtré, XLI,  xLni,  xLrv  (et 
note  10),  XLX-.  —  Vauli. 

Vul-Snint-Dié  [le],  petite  contrée 
naturelle  (Vosges). —  Doyenné  , 

LIV. 

Vantaux  ( .\ls.-Lorr. ,  c°°  de  Metz). 

—  Archiprêtré,  xlit. 
Vargavilla  ;    VargavlUe ,     Vauga- 

ville  ;  archiprêtré,  xxxvill,  xli, 

—  capilidum,  xL.  —  Ver^ 
(jcirille  (  .\ls.  -  Lorr. ,  c""  de 
Dieuze). 

Wirize  ou  Warize ,  en  ail.  TVai- 
belsliirchen  (Als.-Lorr.,  c°°  de 
Boulay). — Archiprêtré,xxxviii, 

XLl,    XLIII,  XLV. 

Vaacottleurs  (Meuse,  arr.  de  Com- 
mercy.  —  Dovenné,  Li. 

Vaulv  ,  archiprêtré  ,  xli.  —  Le 
Val-dc-Melz .  petite  contrée  na- 
turelle (Als.-Lorr.). 

Veldensis,  comitatos,  wv. 

Verdun  (Meuse).  —  Chapitre,  lx 
(note  2).  —  Diocèse,  xxviii 
[note  1),  XXXVII,  L,  LU,  lv  à 
Lxii.  —  Eglise  Lix.  —  Terri- 
toire, XLII  (note  2). 

Verdunois  [  le),  pays,  lxi  (et  note  i  ). 

Vergaville  (Als.-Lorr.,  c""  de 
Dieuze).  — •  Archiprêtré,  xliv, 
XLV. . —  Vargavilla;  VargaviUe; 
Vaugai  illc. 

Veroduncnsium  ouViroduuensium 
civitas,  V,  XLII  (note  ■>].  lx 
(et  note  1). 

Vic-sur-Selle  [  Als.  Lorr. .  oir.  de 
Château-Salins).  —  Archidia- 
coné ,  XLIII ,  XLV. 

\  irdunensis  pagus,  lxi  (note  1). 

Vittel  [Vosges,  arr.  de  .Mire- 
court). —  Archidiaconé,  \Lvii, 
li,  lh'.  —  Doyenné,  xLVii,  li  , 

LIT. 

Vosge ,  archidiaconé  du  diocèse  de 
Toul,  XL  VU,  li,  liv. 


INTRODUCTION. 


Vnsijes  (les),  conlriic,  \Lii  (note'  2), 
i.v. 

WadriU  (Prusse  rliéiianc,  gouv. 
(le  Trêves,  c'*  de  Meriig).  • — 
Doyenné,  viii,  xvi,  xix,  xxiv, 

XXV,  XXIX,  XXX. 

Waihclskirchen.  Voir  Varhc. 
Warhe.  Voir  Varizc. 


Wcslerwald  [le],  région  du  Nas- 
sau, xxviii. 

Welzlar  (Prusse  rhénane,  gouv. 
de  CoI)lenz).  —  Archiprèlré , 
IX,  XMV,  wixàxxxi  (et note  2). 
—  Capilulum  rurale,  xxii.  ■ — 
Decanalus.  xsiv. 

JVied,  conliTC,  xwi. 


fVildich  (Prusse  rhénane,  gouv. 

de  Trêves). — Registre   xïiii. 
Woètre,  arcLidIaconé  de  l'ancien 

diocèse  de  Verdun,  lu. 
Zell  (Prusse  rhénane,   gouv.   de 

Col)leni  ).  —  Doyenné ,  vu ,  viii . 

XIV,   XVI,  MX,  XXIX  à   xxxii.  — 

Protocole  dét>anal,  xiii  (note  1) 


FOUILLES 


DE 


LA  PROVINCE  DE  TRÊVES. 


I 


DIOCÈSE  DE  TREVES. 


EXTRAIT    DU    LIBER    ANNALILM    JURILM    ARCHIEPISCOPI 
ET  ECCLESIE  TREMRENSIS. 

(1220    ENVIRON.) 


Kaimt. 


HEC  SUNT  JURA   ARCHrEPISCOPI  IN  DECANIA  KEIMTAM   DE  JURE  CATHEDR.WICO. 


NOMS    MODHRNF.S. 


A  Pommern Pumere 

Klotlen 

Kochem  .... 

Kond 

Bruttiçj 

B  Senheim. .  .  . 

Nehren 

Ediger 

ilj- 

Zell 

<;   Briedel 

Beitkirclicn. . 
Enliirch.  .  . . 
Traben 


1  a    uncie    et    (j 
(       marce. 

Klotene 8  luicie   1 2  m 

Cogeme 8  uncie     3  m 

Cunda 4  uncie  i  m.  '/. 


Prodecha.  . 
Sigenheim. 
Noren  .  .  .  . 
Edegrei .  .  . 

Alve 

Celle 

Bridai 

Rila 

Enkriga.  .  . 
Travpna.  .  . 


8  uncie 
S  uncie 
1 2  uncie. 
8  uncie 
8  imcie 
8  uncie 


3  m 
6  m 

6  m 
3  m 
6  ni 
3  m 
3  m 


1  unrie 
t'i  uncie 

Nichil. 
8  unrie     6  nn 


NOMS    MODERNES. 

llonthetin 

La„fcld 

Cilïenjeld 

IVollmeralh 

liomboijen 

IZ/Zcn 

Ml 

Mnnncbach 

liehheim 

LueU 

Ober  -  Gondershau  - 

sen 

Bealtch 

Kleinich 


Huntheira.  .  . 
Lovenvelf. .  .  . 
Gillenvelt.  .  . , 
Wolraerod.  . . 

Bumage 

Vflo 

Belle 

Mannenbacli . 

Beltemc 

Luze 


Gunterliusen . 

Buliche 

Cleniche 


4  uncie. 
8  uncie      3  ni. 
8  uncie     3  m. 
[Nichil.] 

Nichil. 

Nichil. 
4  uncie     3  m. 
8  uncie. 
4  uncie     i  ni. 
1 2  uncie. 

4  uncie     3  m. 

4  uacie      2  ni. 
Nichil. 


Kaimt. 


HEC  SUVT  CAPELLE  DECAME  IN  KEMTAM   ET    CENSUS  EARUM. 


Eltenz Elenza lo  den.  Irev. 

D  Neef. Neven 2  11  iicie. 


Bremm Breine. 

Bultay Bolei. . 


Nichil. 


IIISTOB.   nF.  FB\Nf.E.  POCILLES,  V. 


DIOCESE  DE  TREVES. 


^OMS  MODERNES. 
A     t/'^'-^'y 

BausendorJ 

Vieimerath 

Gipperath 

Nieder-Oejjlimjen. . 

B   Hertricli 

Lulzeiatli 

Sirotzbnescli.  ... 

Gillenburcn 

Ursclimitt 

c  Strimmiçi 


CAPELLE.  JUR 

Urcicha ?.  uiicie. 

Busendorf i  uncia. 

Grimolderrod 12  den. 

Gepenrod 6  den. 

Uffeningcn la  den. 

Ad   Sanctiim  Bertri-  j  «•  1   i 

ciim j 

Luccnrod 2  uncie. 

Struversbus 8  den. 

Gilleiiburen 10  den. 

Ursmieda 8  den. 

Streraiclia 2  uncie. 


•   NOMS    MODER>ES. 

Mastersliatuen . .  .  . 

Bucli 

MocrsdorJ. 

Roth 

Sabershaïueii  .  .  .  . 

/--» 

Petersliaiuen 

Dominershauseii  .  . 

Sevenich 

r.auliacli 

Horn 


Malsterhasen Nichil. 

Bucba 1  ancia. 

Moresdorf 1  uncia. 

Roda 1  uncia. 

Savershusen.' 1  uncia. 

Licha Nichil. 

Bodershusen Nichil. 

Uuininershusen ....  Nichil. 

Sevenich 1  uncia. 

Loupach 2  uncif. 

Honren 10  den. 


TAXE  DE  L'ARCHIDIACONE  DE   SAINT-PIERRE-LE-MAJELR. 

'1389.) 


Kilburcf . 


Kilhlirij.  I.    REGISTRLM  SIBSIDIORUM  DECANATUS  IN  KYLBURG 

CONSCRIPTUM  ANNO  LXXXIX. 

NOMS    MODERNES.                                                                                    BENEFICIA.  TAXATIO. 

Praem Primo  abbatia  Prumensis 60  Ib. 

Echternach Item  abbatia  Epternacensis 60  Ib. 

Himmerod Item  abbatia  H\  mmerodtensis 60  Ib. 

Prtiem Item  canonici  Béate  Marie  Prumensis ly  Ib.  10  s. 

1  Item  canonici  de  Kylburg 3  Ib.  10  s.  '''. 

I  Item  moniales  Sancti  Thome 4  IL.  10  s. 

B  Messericli Item  ecclesia  de  Messerich 3  U).     3  s. 

,,.  ,                                             (  Item  ecclesia  de  Sancto  Petro  in  BYdebure; 35  s. 

Bilbuiq {  ,     .     c  ,»    .    .     r,-  1  1 

(  Item  ecclesia  Sancte  Marie  in  Bideburg /tb  s. 

Ritlersdorf. Item  ecclesia  de  Reterstorff 22  s. 

Neidenhach Item  ecclesia  de  Nydenburg 1 1  s. 

Salm Item  ecclesia  de  Salme 12  s. 

C  Deadesjeld Item  ecclesia  de  Dudenszl'elt 1 7  s.  4  d. 

Manderscheid Item  ecclesia  de  Manderscheit 12  s. 

Bettenjeld Item  ecclesia  de  Beckinfelt 02  s. 

Ober-Kail Item  ecclesia  de  Keyle i5  s. 

Meisburg Item  ecclesia  de  Meyszbreit 1 4  s 

D  Seinsfeld Item  ecclesia  do  Syntîvelt 12s 

Gransdorf Item  ecclesia  de  GrantzdorflF. 28  s. 

Gindorf. Item  ecclesia  de  Gyngindoi-ff 12  s. 

kilbartj Item  ecclesia  de  Kylburgen 26  s. 

ErdorJ Item  ecclesia  de  Eyrdorff 12  s. 

e  Schleidii'eiler Item  ecclesia  de  Sletwylre 02  s. 

Aaw Item  ecclesia  de  Ouwe 7  s. 

Dahlem Item  ecclesia  de  DiUheym 20  s. 

Speicher Item  ecclesia  de  Spicher 'iO  s.  7  d. 

Dadeldorf Item  ecclesia  de  Dudelindorfl' 21s. 

F   WehclihiUi(j Item  ecclesia  de  Welszpillich .'12  s.  7  d. 

KssKngen Iten)  ecclesia  de  Enszlingen 7  s.  (>  d. 

Suelm Item  ecclesia  de  Sulmen .3  'i  s. 

"'  En  marge:  «per  remissionem  dominio. 


DIOCESK  DE  TREVES. 


M)MS    MODERNES. 


A   Itlcl Item  <!cclei 

Aucli Item  occlesi 

Trierwailer Item  ercicsi 

Meckel Item  occles 

l'dclfaiit/eii Item  eccles 

li   Laiiijsiir item  ccclesi 

Mesenicli Item  eccles 

Borit Item  eccles 

Rosport Item  eccles 

HaUnyeii Item  eccles 

c    I  Vinlendorf. Item  ecclesi 

Kdinqen Item  eccles 

Sleinheim Item  eccles 

Ecldenuick Item  eccles: 

hrd Item  eccles 

D  Minden Item  eccl 

OsweihT Item  ecclesi 

/)C(7i Item  eccle 

lioUendorf Item  eccle 

Alsdorf Item  eccles: 

E  ScluniktBeilcr Item  eccles 

Niisbaum Item  ecrlesi 

Pejfhigen Itcrii  eccle 

Mellcitdoif Ilciu  eccles 

Neucvbtirg lliMii  eccle; 

F  kavhliausin Item  eccle: 

Ouisclieid Item  eccle! 

liiersdiirf ]lem  eccles: 

1 1  eidingen Item  eccles 

Altscheid Item  ecclesi 

a  Baustert Item  eccle 

Wissmaiinsdorf Item  eccle 

Rinii-lliischeid Item  ecclesi 

Liclilenborn Item  eccles 

Kschjcld Item  ecclesi 

H    Waxxveiler Item  eccl 

Pron.ijeld Item  eccl 

Hoiiiincrshcim Item  ecclesi 

\]  cllrldorf Item  eccl 

!\iedcr-Pnwm item  Inlerior 

I  .\ieder-L(iuch Item  eorlesia 


d'Yttele 3^  s.  6  d. 

de  Age 1  2  s. 

de  Triewilre if)  f .  6  d. 

de  Mecliele 20  s. 

de  Odilingen 6  s.  i  d. 

de  Langesvire 1 8  s. 

de  Mesennich 36  s.  6  d. 

de  Biirne 16  s. 

de  Hoyszporten 36  s.  6  d. 

de  Uaildingen 27  s. 

de  Wyntei'storff'*' 23  s. 

de  Edingen 1  q  s. 

de  Stevnheim 5  s. 

de  Epternacho 1  o  Ib.    3  s. 

de  Eyrle 5  s.  3  d. 

de  Minde  « 3  s.  8  d. 

de  Oyszwilre 3  s.  3  d. 

de  Bêche 3  s.  8  d. 

de  Bollindorfl 26  s. 

de  All/,(loiff. 32  s. 

de  Holt/.wilre 1 7  s. 

de  Noszlioum 26  s.  6  d. 

de  l'ellingen 22  s. 

de  Mettinsztorfl'. 46  s.  6  d. 

de  Novo  Castro 38  s. 

de  Karlhnsen 12  s. 

de  Oytscheit 23  s. 

de  Byerslorff 33  s. 

de  \\  ydey 10  s. 

de  Altzscheit 5  s. 

de  Biistat 24  s. 

de  WyeszmistorlT 18  s. 

de  Huscheit 2 1  s.  G  d. 

de  Luechbieit 1  n  s. 

de  Eszlelt 12  s. 

de  A\  avsr.wilre 48  s.  6  d. 

de  Proiitzlelt 4  Ib.    6  s.  3  d- 

de  Bnmersheim 34  s.  6  d. 

de  \\  elinksdorlT i3  s.  9  d. 

Prumea 6  s.  g'd. 

de  huche 22  s.  6  d. 


porlc  il  lort  Itjcterstoij/'.  - 


Mndr 


TAXE  1)1    GRAND   AUCirfDI  VCONE.    1389. 


NOMS    MODERNES. 


A    Weinslieim Item  ccclesia  de  Wyeszheim i/(  s. 

Olziteim Item  ecclesia  de  Olmetze i  o  s. 

Biiedesheim Item  ecclesia  de  Budenszheini 62  s. 

Muerlenhacli Item  ecclesia  de  Moerelbach 35  s.  6  d. 

Sefferii Item  ecclesia  de  SefFeren 62  s. 

B  Ehlcnz Item  ecclesia  de  Eylsez 12  s. 

Bickendorf Item  ecclesia  de  Byeckendorfl' 28  s. 

FUessem Item  ecclesia  de  Vleeszheym 12  s. 

Ober-lVeis Item  ecclesia  de  Wyesz 22  s. 

(  Item  ecclesia  de  Veteri  Beltingeii 3o  s. 

Beniiufen ,     .     j    t.        ,  •  ,■ 

(  Item  ecclesia  de  r  renckingen 1  b  s. 

c  Stocliem Item  ecclesia  de  Stockheim 12  s. 

Duppach Item  ecclesia  de  Dupach 10  s. 

Nieder-Stadtfeld Item  ecclesia  de  Stadefelt lis. 

Dockendorf Item  ecclesia  de  Duckendorfl 38  s. 

Densborn Item  ecclesia  de  De\Tiszburc 8  s. 

D  i'Ieringen Item  ecclesia  de  Flercke 26  s. 

\  icder-Pruem Item  moniales  de  Inferiori  Pnimia 5  Ib. 

Summa  :  3o/i  Ib.  19  s.   11  d. 
Trêves.  II.    REGISTRIM  SIBSIDIORUM  BURDECANATUS  ECCLESIE  TREVERENSIS 

ANNO   LXXXIX   CONSCRIPTUM  '^  . 

L'/Ufe  cathédrale  de  Trêves. .      Primo  ecclesia  major  Treverensis 70  Ib. 

S.-Pauliii Item  ecclesia  Sancti  Paulini  extra  muros  civitatis 3o  Ib. 

S.-Simèon  .  à  ta  Porte-Noire,  I  ,^^_^^  ^^^j^^;^  g^^^^j  Svmeonis  inlra  civltatem 3o  Ib. 

a  1  rêves ) 

'    Si  le  chapitre  offre  une  identité  presque  absolue  avec  Ecclesia  Sancti  Lawenlii,  ta,tata  in  uno  simplo  7  libris. 

le  paragraphe  initial  d'un  compte  de  décimes  du  ait'  siècle  Ecclesiu  Sancti  Gangolphi,  tarata  in  simplo  3  Ib.,  id  csl 

dont  le  texte  est  reproduit  ci-dessous,  il  présente  une  non  30  ejus  œtatis  albis  dimidiutis  sive  1  Ijijloreno. 

moins  grande  ressemblance  avec  d'autres   comptes  concer-  Ecclesia  Deatœ  Mariœ  ad  Pontem,  ta.vata  3  Ib.  in  simpln. 

nant  le  même  doyenné  de  Trêves,  mais  appartenant  se«-  Ecclesia   Sancti  Pauli   aposloli .  taxala    10   snVulis    siie 

lement  aux  premières  années  du xvi' siècle,  que  ^fellc^  a  pris  1  112  libra. 

le  soin  de  transcrire,  pour  en  publier  le  texte,  avec  un  fort  Ecclesia  Sancti  Micitaclis ,  ta.tala  i5  sol.  sine  2  ijilibris. 

copieux  commentaire,  au  tome  III  de  ses  Opiucula,  édité  Ecclesia  Sanctœ   Walburgis  ju-rta  basilicam  Sancti   Pan- 

en  1790,  p.  69-96.  On  croit  cependant  nécessaire  de  faire  Uni,  tarata  i5  solidis. 

remarquer  que  les  dix-sept  premiers  articles  du  compte  de  Ecclesia  in  Egel,  taxala  20  solidis  sive  una  libra .  m  uno 

rSSg  n'oirt  point  leur  équivalent  dans  le  texte  imprimé  pnr  simplo. 

Neller  et  que  nous  reproduisons  ici  :  Ecclesia    in    Lûsch    supra    Montra,  valgaritei-    Luscn    et 

Ex  uniformibus  registris  suhsidii  charitativi  de  annis  150'i  Lurschberg,  taxata  8  solidis. 

ii.ï(/iie  i513  cernuntnr  ad  Burdecanatum  pertinere  panochiœ  Ecclesia  in  Zevena  vel  Ceiena.  vulgo  Zcven ,  taxala  30  so- 

seiiuenlcs,  hoc  ordine  con-ttantcr  pnsitœ  :  lidis. 


DIOCESE  DE  TI\E\ES. 


VOMS    MODBRNKS. 


BENEFICIA. 


A  S.-Maximiii Itetii 

S.-Mathias Item 

S.-Maric-den-QuatreMarlyrs.     Item 

S.-Martin /  ,   r,,  .  i  Item 

,,    ,      .  [«  Jreres.  {  . 

ci.-lninne \  /  Item 

B  Pfalzel Item 

Îltein 
Item 
Item 

Loewenhrueckeii Item 

S. -Catherine  .  .  .  .  \  /  Item 

S.-Aynè:; Item 

c  S. -Barbe I  t  Item 

S.-Germain I  |  Item 

S.-Lanrent à  Trêves.  (  Item 

S.-Gangolph i  I  Item 

S.-Marie-au-Pont  .\  |  Item 

D  S.-Paul I  Item 

S.-Gervais j  \  Item 

A  S.-Mweimin Item 

A  S.-Paulin Item 

Igel Item 

E  Liersbcrg Item 

Zewen Item 

Euren Item 

Sankt-Isidor Item 

PalUcii Item 

F 

nulzweiler Item 

Ehranif Item 

Kordel Item 


moniales  Sancli  Maximini  extra  civitalem 56  Ib. 

moniales  Sancti  Mathie  extra  civitatem 50  Ib. 

moniales  Sancte  Mane  ad  Martyres 22  llj. 

moniales  Sancti  Martini 1 5  Ib. 

moniales  Sancle  Marie  in  Orreo 45  Ib. 

canonici  Palaciolenses lolb. 

domus  Tlieutonicorum 12  Ib. 

domus  Sancti  Johannis  Jerosolomitani 5  1b. 

domus  Templi 

moniales  de  Ponte  l.eonis 3  Ib. 

moniales  Sancte  Katharine 5  ib. 

moniales  Sancte  Agnetis 

moniales  Sancte  Barbare 3  Ib. 

moniales  Sancti  Germani 

ecclesia  Sancti  Laurencii t  Ib. 

ecclesia  Sancli  Gangul|)lii 3  Ib. 

ecclesia  Béate  Marie  ad  Pontem 3  Ib. 

ecclesia  Sancti  Pauli 

ecclesia  .Sancli  Gervasii 

ecclesia  Sancti  Michaelis 

ecclesia  Sancte  Waljjurgis 

ecclesia  de  Egel 

ecclesia  de  Liiesch 

ecclesia  de  Zevena 

ecclesia  de  Urio /i  Ib. 

ecclesia  Sancti  Ysvdori 

ecclesia  de  Paliena 

ecclesia  de  Bovtzwilre 

ecclesia  de  \rancke 

ecclesia  de  Curdele 


10  s. 
)0  s. 


3o  s. 
10  s. 


3o  s. 
3o  s. 
/i5s. 
■  5  s. 
•>o  s. 

8  s. 
3os. 
10  s. 
■?.i  s.  C  d. 

6  s.  8  d. 
t4s. 

2  2  5.  6  d. 

22  S. 


Ecch'siu  in  Urio,  vnniacule  Eunn.  In.rnta  .'>  Ih.  ri  tO  (i 
sive  0  1/2  Ib. 

Errhsla  Sancti  Gervasii  '*!,  ta.rala  •>0  solidis. 

Ecclesia  Sancli  Isiilnri  quondam  imrocliidlis .  ultni  ponte 
Moselia:. 

Ecclesia  de  Paliena  sive  Besselich,  la.rata  6  sol.  S  ilcn. 

Ecclesia  de  Boitzweiler,  taxata  33  solidis. 

Ecclesia  de  Erancis .  Ia.rnla  ?2  snliilis. 

Ecclesia  de  Cordell .  ta.rula  22  solidis. 

Eecirsia  Sancti  Nicolai  in  l'ail:,  id  isl  l'l'all:rl.  latine  i 
Palatiolo  ,ta.rata  9  solidis. 

Ecclesia  .Soneti  Martini  in   l'ail:  .  Ia.vata  15  solidis. 


I.  Ecclesia    de    Fuse,    alias    Fusa,    vulgo    Ftlschs ,    la.nila 

16  solidis. 

Ecclesia  Martini  I  illa- ,  vulqo  ifertesdorff^,  Grunliaas  nun- 
»  nipata,  ta-rala  6  solidis. 

Ecclesia  de  Sancto  Germano,  quœ  appcllntvr  ad  Undas  ■  / 
siepe  in  Vndis,  ta.rata  .î  solidis. 

Ecclesia  Sancti  .Medardi.  taxata  9  solidis. 
Ecclesia  Sancti  SYinphoriani,  ta.rata  9  solidis.  Motalar  in 
marijinc  quod  est  déserta. 
Il  Ecclesia  de  Irsch,  tarata  5  solidis. 

Ecclesia  de  Sirtzenick  .  ta.vattt  3  solidis. 


SainlCiorxais,  ii  Trè\cs.  Celle  |iaroisse  ne  relire  pas  dans  les  roli-;  antorieiirs 


TAXE  Dr   r.RWD   ARCIIIDIACONÉ,    1389. 


NOMS    MODEREES. 


liEMEFICIA. 


Pfukel . 


flteiu  ecclesia  Sancti  Nicolai  Palacioli . 
Item  ecclesia  Sancti  Martini  Palacioli. 

FUsch Item  ecclesia  de  Fiisze 

Mertesdorf. Item  ecclesia  de  Mertinszdorff 

S.-Germain ,  à  S.-Mathias  .  .      Itena  ecclesia  de  Sancto  Germano  .  .  . 

Sankt-Med(ir(t Item  ecclesia  de  Sancto  Medardo. .  .  . 

B  S.-Symphorien ,  près  Trêves .     Item  ecclesia  Sancti  S\Taphorlani. .  .  . 

Iisch Item  ecclesia-  de  Eyrsche 

Sirzenich Item  ecclesia  de  Scvrtzennich 


Summa  :  /107  Ib.  17  s.  8  d.  Ireverensium. 


Piesport.  m.    REGISTRIM   SI  BSIDIORl  M  DECWATIS    IN   PYESZPORT 

ANNO   LWXIX   CONSCKIPTIM. 


TAXATIO. 

9  s. 

13  s. 

16  s. 

6  S. 

5  S. 

95. 

3  S. 

5  s. 

3  s. 

Bernkastel Primo  ecclesi 

Veldcnz Item  ecclesi 

c  Dusemoiid Item  eccl 

Wintrich Item  ecclesi 

Bisckqfslhroii Item  eccl 

Tliulfang Item  eccles: 

Bescheid Item  eccle 

D  Fell Item  eccle 

Riol Item  eccle 

Longaick Item  eccles 

Delzem Item  eccles 

Tkoeridch Item  ecclesi 

E  Koewerich Item  ecclesi 

Leiwen Iteai  ecclesi 

Neamagen Item  eccles: 

Mehring Item  eccl 

Foehren Item  eccles: 

F  Etisch Item  eccle; 

Klaesserath Item  ecclesi 

Trittenheini Item  eccli 

Bievenich Item  eccl 

Rachtig Item  ecclesi 

G  Seklem Item  ecclesi 

Heidireiler Item  ecclesi 

Arrenrath Item  ecdei 

Dreis Item  eccles 

Gross-Liligen Item  eccles 


a  de  Bercnkastil pastor  4  Ib.              vicarius  !io  s. 

de  Veldenfsen] pastor  3  Ib. 

de  Doyszmont pastor            !io  s. 

de  Wintericli pastor            21s. 

de  Drona 45  s. 

de  Tailvanck 3  Ib. 

de  Bascheit 1 5  s. 

de  Velle 3o  s. 

de  Ryoil 1 8  s. 

de  Lonquich 3o  s. 

de  Detzem 3o  s. 

de  Turnicli 1 5  s. 

de  Keverich 12  s. 

de  Lyva 4 1  s. 

de  Numagio pastor             jo  s.   vicarius  10  s. 

de  Merinche 4U).   10  s. 

de  Fuma 17  s. 

de  Entsche 8  s. 

de  Cluszart 35  s. 

de  Tryttenheym 35  s. 

de  Ryevenniche 20  s. 

de  Raychige 3  Ib.  i3  s.  vicarius  24  s- 

de  Seelheim \  P''^'°'■  .   |  45  s.                  45  s. 

I  cum  vicario\ 

de  Heydewiln- 4o  s. 

de  Arendroyl i5  s. 

de  Dreysza 3o  s. 

de  L\echti<re 44  s. 


8  diocesp:  dk  tp.kvks. 

M)\1S    .MODERNKS.                                                                             IIENKCIIIA.  TAXATIO. 

Wittlich Item  ecclesia  de  V\  ytliche 37  s. 

Allrich Item  ecclesia  de  Allreya 'lO  s. 

Osann Item  ecclesia  de  Osanna 3o  s. 

Noviand Item  ecclesia  de  Noviant 4o  s. 

Lieser Item  ecclesia  de  Lisura 3o  s. 

Kues Item  ecclesia  de  Kusze pastor  3o  s.   «carius  1  o  s. 

Piesport Item  ecclesia  de  Pyeszporlon 20  s. 

Minheim Item  ecclesia  de  Mynhciiii 7  s. 

Kesten Item  ecclesia  de  Keslene 7  s. 

Ber(jUchl Itom  ecclesia  de  Berche 27  s. 

Wahlholz Item  ecclesia  de  Wailholtz''' 22  s. 


'')  Cet  article  est  barré.  Le  reste  du  rôle  nianquc. 


RÔLE   D'UNE    ANCIENNE   TAXE   DU   DOYENNÉ    DE   KIRBERG. 

'FIN   DU  \l\'  SlÈCLi:.) 


Registi-um  subsldiorum  capituli  iii  kirpui^. 


NOMS    MODERNES. 


,.        ,     ,                                  t  Item  i)astor  ni  Kolfenbacli 'i  Ib.            as. 

A  keHenbach 1  a-      •      ■    ,- 

(  Vicarius  in  Ketteiibach :i  Ib. 

,„     ,                                              (  Pastor  in  Flavchl 8  Ib. 

l-ladit ;  .      .       •; 

(  \  icanus  in  flaycht ."»  Ib. 

„                                                (  Pastor  in  Berge G  Ib. 

liera \  .      .        " 

(  \  icarius  in  Berge .'5  Ib. 

,-.   ,     „      ,                              l  Pastor  in  Inferiori  Brechin i  t  Ib. 

\ieuer-iirechcn 

(  Vicarius  in  Inleriorl  Brecliin 6  ]b. 

,       ,                                          (  Pastor  in  Kaynbura; 13  Ib. 

Kambertj i      _       .      .       •"  '^ 

(  \icarius  in  Raynburg (j  Ib. 

R  Doersdoif Pastor  et  vicarius  in  Dorstorff. 8  Ib.          ao  s. 

.,-...,,,,        ,     ,                i  Pastor  in  Hestrich  et  Werstorff. lO  Ib.           lO  s. 

Itpftnrli:  [Voersdorf '    _. 

(  ^  icarius  in  Hestrich  et  Werstorff .">  II).             as. 

,,,.,.                                     (  Pastor  in  Bechtheim ■>.  Ib.  i/a     3  s. 

Beckthrim i     .      .      .  . 

(  ^ icarius  in  Bechtheim i  Ib.  i/a 

Diez CoUegium  in  Dietz i  •>  Ib.            3  s. 

Thierstein,  aiij.  Oranienstein.     Monasterium  in  Dyrstein 36  Ib. 

r.  Idslein )']cclesia  in  Etgenstein 'i  Ib.           lo  s. 

Haintchen Kcclesia  in  Hane i  o  s.  1 2  h 

Ober-Auroff. Ecclesia  in  Urff. a  Ib.  i/a     5  s. 

Klingelbaclt l'^cclesia  in  KHngelbach q  Ib. 

Dauborn Ecclesia  in  Dobbern /i  Ib.            6  s. 

D  Slrinz-Trinilatis Ecclesia  in  Strintzge (!  Ib.  i/a     4  s. 

Fsch Ecclesia  in  Esche \  Ib.             a  s. 

Sleinjiscltbach Ecclesia  in  Stevuefischebach 'i  ib.             as. 

I''s.<:ershan!:en Ecclesia  in  Escherszhuysen .'1  Ib.             a  s. 

Kettenischwalbarb Ecclesia  in  Superiori  Schwalbacii .3  Ib.             a  s. 

K   [Veilmiienster Ecclesia  in  Monstcr (i  Ib. 

Schoenborn Ecclesia  in  Schonenborno a  Ib.             4  s. 

h'reiendiez Ecclesia  in  Fryenchetze 4  Ih.             as. 

1  illmar Ecclesia  in  Majori  Vilinari i8  Ib. 

khberfi Ecclesia  in  Kirpurg ^  Ib.           lo  s. 

1  Monasterium  in  Walsztorff;  et  non  spectat  ad  sen-  i 

f   Wabdorf. tentiam  capituli,  sed  seorsum  senlentia  pertinet  '  3/i  Ib. 

'       domino  meo  Trevirensi ' 

iiiSTOn.  DE  kra>(;e.  —  poiilles,  v.  i 


10 


DIOCESE  DE  TREVES. 


XOMS    MODERNES. 


A   Eiseiibach Eccicsia  in  Isenbacli (J  Ib.  mini 

Hahmtaetten Ecclesia  in  Hoensteden 8  Ib. 

Mensfeklen Ecclesia  in  Mensfelden  '"' 8  Ib. 

Burnachtvalbach Ecclesia  de  Inferiori  Swalbach il  Ib. 

Ilabenscheid Ecclesia  in  IIafj,anscheit 'i  Ib. 

B  Ober-Brechen Ecclesia  in  Superiori  Brechin 4  Ib. 

Weinhach Ecclesia  in  W  ynbach , 4  1b. 

Lamjenbach Ecclesia  in  Langenbach 4  Ib. 

Trehberg Ecclesia  in  Dreysiberg 

Blessenbarh Ecclesia  de  Blessinbach 6  Ib. 

c  Enfingen Ecclesia  de  UlTinghin 

Aieder-Seelbach Ecclesia  de  Selebach 

Wenigen-Villmar Ecclesia  de  Mlnori  ^'illmal•i 

Elkerhaasen Ecclesia  de  Elkerhiiysen 3  fl.  pa. 

Ober-.\eisen Ecclesia  de  Nesen 8  Ib. 

D  Rod-sur-le-Mont Ecclesia  de  Rode 2  Ib. 

Weilmaeiisler Ecclesia  de  Wiliiionster 6  Ib. 

Panrod Ecclesia  de  Paunenrode i  Ib.  i/a 

Fachingeit Ecclesia  de  Vaclitingen 

Rod-siir-Ia-  Weil Ecclesia  de  Rotle  supra  ripani  V\  yllen 6  Ib. 


a3  s.  min. 
i5  s. 


4  s. 


3  h. 


CAPPKLI.AM,    AI.TAllIA  ET    OFFICIA    SUB  GAPITL'LO  klRPURG. 


Kirperg. 


Kaiiibe 


K  Klingelbach Item  in  Klingelbach  cappellani 

In  Kirpurg  allare  Béate  Marie  Virginis, 
Ibidem  secundaria  Sancti  Leonardi 
In  Kaynburg  altare  Sancte  Kalharine. 
I       Ibidem  altare  Sancti  Leonardi.  ... 

Altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  ïrinitatis 

Kcltenbach In  Kettenbacli  altare 

/  In  Heringin  altare  Béate  Virginis  .  .  .  . 

Heringen Altare  Beale  N'irginis 

I        Ibidem  secundaria 

Hahnstaetten In  Hoensteden  altare 

Ober-Neisen In  Neseii  altare 

[  In  Vilniare  allare  Sancte  Crucis 

Villinar 


<        Ihulem  premissana 

(        ll)idem  altare  l  ndecim  Millium  Martyrum. 
]]  ciliiiucnslcr In  \\  ilmunslere  altare 


Lanqcnbach In  Langenbach  altare  Marie  Mrginis 


1  fl. 

./a 

1  u. 

I  fl. 

,/a 

l  fl. 

,/a 

I  fl. 

■  fl. 

1  fl. 

1  fl. 

1/2 

■  fl. 

1  fl. 

i/afl 

i/a  fl 

afl. 

1  fl. 

./a 

1  fl. 

./a 

./a 

1  fl. 

a  fl. 

'*'    iiensseldcn  c. 


TAXE   DU   DOYENNE   DE   klRBERG,   \1V   SIECLE. 


NOMS    MODERNES 


liENEFlClA. 


Idslein  . 


Diez . 


Kramberg  .  . 
NiederSelterf 


In  Edirhslein  altaiia  :  item  altare  Sancte  (jrucis.  . 

.Utare  Sancte  Katharine 

Altare  Béate  Marie  Virgiiiis 

Altare  Sancti  Andrée 

In  l^ielze  :  item  altare  Sancte  Katharine 

Altare  Sancte  PetroniJle 

Altare  Sanctorum  Johannis  Baptiste  et  Evange- 
liste 

.Vltare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Sancti  Nicolai 

.\ltare  Sancte  Trinitatis 

Altare  Sancte  Crucis 

Altare  Sancti  Andrée 

Altare  Sancti  Anthonii 

Altare  Sancte  Marie  Magdalone 

Altare  Sancti  Georgii 

Capella  in  Krampurg 

Capella  in  Inferiori  Seltersz 


1   11.  ./2 

1  n.  1/2 

1  fl.  1/2 

1  il.  1/2 
1  11. 


1  11.  1/2 

1/2  n. 

18  s. 
1   11.   j/2 
1  11. 
1  il. 

1/2  fl. 

1  fl. 

2  fl. 

1  fl.  1/2 
1  fl. 


Copiatum  ex  quodam  antique  registre  cum  sigillo  curie  Conjluentiiie  sigillato  et  aascultatnm  cum  eodem 
B  antiquo  registro,  cam  quo  concordat,  quod  protester  manu  mea  propria  illa  et  infrascripta  et,  in  majorem 
cerlitudinem ,  sigillum  predicte  carie  eciam  Imic  novo  registro  est  inipressum  anno,  etc.  lxx  quinlo.  Petrvs 
Wetzflar,  notarius  pahlicus. 

Item  est  eciam    de  mente  domini  noslri  generosissimi    Treverensis  et  siioram  coniniissaiioriim,  quod  si 

aliijue  bénéficia  in  monasteriis ,  parochialibus  ecclesiis  et  in  capellis  de  novo  erigiintur  et  fundanlur ,  quod 

c  illa  scilicet  in  presenti  registro  conscribi,  et  juxta  facullatem  et  redditum  dirtorum  beneficioruni  taxari,  et 

ad  solncionem  subsidiorum  pro  taœatione  ad  instar  beneficioruni  suprascriplorum  debeant  esse  obstricta  et 

obligata  quacumqae  exceptione  non  obstante, 

Actum  feria  sexta  post  Lucie  virginis,  anno,  etc.  lxx  quinto. 
Petrus  Wetzflar,  notarius  pnblicus. 


1/175. 


1/.75, 
là  décembre. 


ROLE    \)\:   REDEVAiNCES   DL   DOYENNE   DE    PIESFORT. 

(XIV    SlÈCLK.i 


Registrum  decanatus  in  Piesporl  de  oiiinihiib  censibus  et  juril)us. 


NOMS    MOnERSES. 


„      ,        .  (  Primo  n[ei]nkastoI  lenetur  in  aiiiio  tloniiiii  aictiidiaconi  infrascripta,  videlird 

(        17  solitlos  fl('  censibus  et  comnuuiilas  x\x  solides  de  calhedratico. 
Drona  Ejiiscopi  tenchir  in  anno  doinini  arrhidiaconi   17  solides  de  censibus  el 
coiimiunilas    3o    solides   de    calhedratico.  (^ustos  de  jure  suo  pulluiu,  duos 
n-    I   f  il  .  1      panes,    sextariuni   vini  et  mensuram   avene.  et  conimunitas  libram  cere.   Et 

•''  j       dotarii   ibidem   tenentur  dominum   acceptare    vel    ejus    vices    gerentes  cuni 

loequis.  Sic  deinceps  onmes  matrices  ecclesie  cum  totidem  equis,  et  semi- 
matrices  ecclesie  G  1/2  eqiiis. 
iWailholt/.  [communitas  tenetur  libram  denariorum]  de  cathedratico  et  anexa 
capella  ecclesie  in  Berch  tenetur  17  solides  de  censibus  [ ecclesiarum ] . 
Berch  et  Wailholtz;  et  cera  ipieratur  quantum.  Quia  ibi  sunt  duo  baptist[eria'. 
dant  ar[chidiacono]  de  Berch  solidum  census,  Moirscheid  un"  solides. 
1  Tailvanck    tenetur   de    censibus    17   solidos  et  de    cathedratico   3o  solides.  t'A 

ThalfaïKj dotarii  sunt  ibi  valde  promte  ad  recipiendum  archidiaconuni  vel  sues  in  hac 

I       parte  commissarios.  Et  etiam  cera  queratur  quantum. 

I  Berch,  matrix  ecclesia,  lenetur  30  solidos  de  cathedratice  et  17  solidos  de  cen- 

Berfflicht;  Thalfang sibus  et  custos  ceram.  El  débet  poni  in  rotulo  posl  Talvanck.  Dotarii  Hentzo, 

f       Enselo.Hennekinus  irater  Bodeii.  llentzo  ejus  serorius.  et  Nycolaus  Schunigen. 
p.  .  (  Biol  tenetur    i5   solidos  de   cathedratico  et   9   solidos  de  censibus,  quia  semi- 

*  i       matrix  est.  et  unam  libram  cere.  Custos  cliam  tenetur  jus  suum. 

i  VeHe,eciani  seniimatrix  ecclesia .  lenetur  /|0  solidos  de  cathedratico  et  17  solidos 

Fell;  Riol;  Lonriiiirh |       de  censibus,  et  custos  scxtarium  vini.  pulhmi  album  et  libram  cere.  Dotarii  in 

(       Riol  cl  Longquich  moram  l'aciunt. 

iLonquich ,  matrix  ecclesia .  tenetur  3o  solidos  de  cathedratice  et  1 7  solidos  de 
censibus,  custos  sextarium  avene,  unum  pullnm.  sextarium  vini.  libram  ceif 
ut  melius  credo,  quia  Kene  et  Kirsch  tenentur  unam  libram.  Queratur  auteni 
de  verilate. 
I  Merinch,    matrix    ecclesia,   lenetur   domino    de    inIVascriplis.    Primo,   videlicel 
,,  ,    .        ,,  .1    i>  ;      1    \       Hetzcnrail  et  Bakunna  et  Vurna,  5  maldra  avene  et    i   maldnim  tritici.  Ileni 

.,  ,  ■'  .  ,      ,.    ,  <       Mermch  amain  vnu  et  '1     de  speciehus.  et  Swevcli  10  solidos  tle  poivo.  Luslos 

rtcliweicli  ;  rnchren 1       .        .  ■•  i.  ■■        1     n  ".     1     •.    1  •  u  1  , 

j      tenetur  ceram  etiam.  Item  communitas  de  llet/eirait  de  speciebus  solveruni 

I        a'(  denarios  et  Bacunna  16  denarios. 

1  Entsche,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  de  cathedratico  i5  solidos  et  de  censibus 

lùiscli ■       i)  solidos.  (|uos  decanus  Sancti   Paulini  lenetur,  et  libram  cere  tenetur  com- 

(       munitas. 

I  Det/.em,  matrix  ecclesia,  tenetur  3o  solidos   de   cathedratico  et  17  solidos  de 

c,  Delzeiii;   liuedticli;  Poeli(li  :  \      censibus,  ipios  abhas  Sancti  Maximini  tenetur.   Quatuor  sunt  custodes  (|ui 

Srlioenenhcrf/ ;  Breil \       Icncnlur  V"  pullos  cl  l"  libre  isir^  cere.  \ideliii-t  Octiem.  r>udelich,  Policli, 

(       Schonenberu.  Bre\l. 


REDEVANCES    l)(     DOVI'.WK   DE    IMESl'Or.T.    \  IV"  SIECLE. 

NOMS    MODERNES.  KEVEFICIA. 


13 


Live,  matiix  prclesia.  tenclur  iii  aiiiio  archidiaconi  3o  solides  de  calliedratko  l't 

l'j  solidos  do  censihus,   quos  doinicellus  .lohanncs  de  Nunmagio  tonetur,  et 

T  •  II  'J    k  1       dominiis  Johannes  de  Rupe,  custos,   tenetur  lihram  cere.  Commiinitas  dabit 

" 1       et  custos  in  Heydenberch  tantiim  i  libiam  cere.  Item  dotarii  sunt  isti ,  scilicet 

Tbiele  Textor.  et  Johannes   de  Andevl .  item  Olricus  de  Valmersbach  et  Ste- 
phanus  de  Bûbingen. 

I  Nomagio,  matrix  ecclesia,  tenetur   3o  solidos   de   cathedratico   et    17   de    cen- 

Nenmagen <       sibus,  quos  cornes  tenetur  Irsutus.  et  custos   3  libras  cere  et  duos  pullos  et 

(       avenam ,  ut  prescribitur. 

Enimelde,  matrix  ecclesia,  tenetur  00  solidos  de  cathedratico  et  l'y  solidos  de 

censibus,  quos    domicellus  .lohannes   de  Ponte,   prepositus  in  Luccemburg, 

Nieder-Emmel;  Leitveii  ;  Hei-  '       et  pastor  tenentur.  Noniina  dofarlonmi  sunl  Thilo  apud  Lobrum,  Kunegund 

denburg.  j       de  Breyt,  Henricus  Arnokhis,  Joannes  IVater  Rupger.  Wentzlo  fdius  Keigele, 

1       et  Arnoldus  fdius  Henniclien  ,  Hcnnccliin.  El  rusto[des]  de  Live  et  Heidenburg 

[       tenentur  2  libras  cere. 

1  \Vyntrich,  matrix  ecclesia,  tenetur  3o  solidos  de  cathedratico  et  17  solidos  de 

Wintricli <       censibus,  quos  tenentur  Cartusienses  in  Treveri  et  dominus  Enfridus  de  Gu- 

(       denburg,  et  libram  cere. 

i  Wolve,  serainiatrix  ecclesia  :  20  solidos  de  cathedratico  et  17  de  censibus.  quos 

Wolf ■       tenentur  dominas   Richardus  de  Studernheim  et  .\nna  domicella,  ceram  cl 

(       alla  jura ,  sicut  alie  semimatrices  ecclesie. 

[  Veldencia,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  in  anno  domini  archidiaconi  i5  solidos 
1^^  ,  7    ^  1       de  cathedratico  et  g    solidos  de  censibus,  quos  tenentur  domicellus  .lohannes 

' j       de  Xemagio,  et  Johannes  Bock  et  sui  consocii.  ac  dominus  Plieke  de  J,iechten- 

'       berg,  et  2  libras  cere  et  cetera. 

[  Doesmont,  semimatrix  ecclesia,  tenetur   i5   solidos  de  cathedi'atico  et  g  solidos 
Dasemond;     Miielheim-stir-  \       de  censibus,  quos  dominus  archidiaconus  de  Sarwerden  tenetur  terciam  par- 

Moselle i       tem  et  dotarii  ibidem  reliquam  partem,  2  libras  cere,  videlicet  Doiszmont  et 

'       Mulenheim. 

iw-ffi-  I  \  Witlich,    matrix   ecclesia,   tenetiu'    3o   solidos   de    cathedratico.    17   solidos    de 

I       censibus,  et  libram  cere  *',  et  alia  jura,  sicuti  indicabunt  synodales. 

[  Lietghe,  semimatrix  ecclesia.  tenetur   i5  solidos  de  cathedratico  et  9  solidos  de 

p        J -,,  )       censibus,   quos  patroni    tenentur  infrascripti .    videlicet  Cuno  de   Weylstok. 

'' I       dominus  de  Runkel,  dominus  Treverensis,  Colinus  de  Brandenburg,  dominus 

(       de  Manderscheid,  dominus  Theodericus  de  Esch. 

i  Wilre  supra  Montem  ad  Heidewilre  pertinot  et  dat  de  cathedratico  10  solidos  et 
Berguteiler ;  HeidifcHer 17  solidos  censuum.  Dat  ecclesia  Heidewilre.  quia  Wilre  est  anexa  rapella. 

f       Custos  libram  cere. 
IX.  •  .  p      1  \  Dreysa,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  i.5  solidos  de  cathedratico  et   9  solidos  de 

)       censibus,  et  2  libras  cere  de  Dreysa  et  de  Bruche. 

1  Heydewilre  est  matrix  ecclesia.  Tenetur  in  anno  domini  archidiaconi  20  solidos 
Heidweikr;  lleckenmncmter.         de  cathedratico  et  17  solidos  de  censibus.  (juos  dominus  W  ilhelmus  de  Orley 

[       tenetur,  et  2  libras  cere,  videlicet  Heidewilre  et  Monasterio  Heidewilre. 

i  Selheim,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  i5  solidos  de  cathedratico  et  9  solidos  de 
Seklein;  Esch ■       censibus,  quos  solvil  Conradus,  presbvter  de  Novo  Castro  et  Metziienningeu. 

1       (histos  ceram  .Selheim  et  Esch. 


14 


DIOr.KSK    I)K   THKN  KS. 


NOMS    MODERNES. 


Kliienseratli 


Tritlenlieim. 


1  Glussarl  tenetur  in  anno  archidiaconi  3o  solides  de  cathcdratico  et  1 7  solidos 
de  censibus,  quos  dominus  Johannes  de  Schaqîilch  tenetur,  et  unam  Hbram 

!       cere. 

1  Triltenheim,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  i5  solidos  de  cathedra tico  et  9  solidos 
de  censibus,  qiios  custos  Sanrli  Mathie  vel  camerariiis  tenentur,  et  unam  librain 


Pie^pori;  Mueflerl;  Krames 


I  Piisport,  Monasterio  et  Krampst;.  matrix  ecclesia,  lene 
.  '       dratico  et   17  solidos  de  censibus,  quos  domini  de 


ictur  3(1  solidos  de  cathe- 
ie  Sumino,  scilicet  pensio- 
naiii,  et  abbas  Mediolacensis  tenentur,  et  librarn  cere. 


Kcste 


i  Mynlieiin,  matrix  ecclesia,  tenelur  3o  solidos  de  cathcdratico  et  17  solidos  do 
Minheim censibus,  quos  tenentur  domini  de  Suimno  pensionarii ,  et  custos  de  Differ- 

I       dingen,  et  libram  cere  tenetur  custos. 

i  Keslen ,  semimatrix  ecclesia ,  tenetur  1 5  solidos  de  cathedratico  et  C)  solidos  de 
censibus,  quos  dominus  EnlTridus  de  Gudenburg,  llenricus  de  Witlich  et  Her- 

(       inanus  de  Hamerstein  tenentur,  et  librain  cere  tenetur  custos. 
^  (  Osanna ,   matrix  ecclesia ,   tenetur  de  cathedratico    3o  solidos  et  1 7  solidos  de 

(       censibus,  cum  1 1  solidis  et  4  denariis,  et  libram  cere. 

V  Noveant,  seniinialrix  ecclesia,  tenetur  i5  solidos  de  cathedratico  et  g  solidos  de 
'^'""""'' I       censibus,  et  libram  cere. 

i  Lisura,  semimatrix  ecclesia,  tenetur   i5  solidos  de  cathedratico  et  9  solidos  de 
Lieser '       censibus,  quos  dominus  Gerhardus  de  Bistonia,  bone  meniorie,  nomine  Sanrfi 

(       lluperti  tenelur,  et  pastor,  et  ceram  iljidcm.  Item  dotarii,  ibidem  Wiricus. 

I  Altreya,  semimatrix  ecclesia,  tenetur  i5  solidos  de  cathedratico  et   g  solidos  de 
A'trich \       censibus,  quos  dominus  Walterus  de  Rodelingen  et  pastor  tenentur,  et  libram 

(       cere. 
I'   ;        1  Raitlich,  matrix  ecclesia,  tenetur  3o  solidos  de  cathedratico  et  17  solidos  (quo< 
BnchUg:    Zeltmgcn;    hrdcn;  \       ,,,„,^i„;  Teuthoniri  tenentur)  de  censibus,  et  1  libras  cere  de  custodià  Raichl/ 
Loesmrn |       ^^^  Celtang,  sed  custodes  in  Erden  et  Luszenich  a  libras  cere. 

1  Kose,  semimatrix  ecclesia,  tenetur    i5   solidos  de  cathedratico  et  g   solidos  de 
j(^„^gg ,       censibus,  quos  dominus  Trevercnsis  et  Walterus  de  nodelingen  et   pastor  fe- 

'       nentur,  et  custos  libram  cere. 

Sumina  liaruiii  prescriptaruni  ecch;siaruiii  :  35. 

Sumnia  rathedratici 37  Ib.  10  s. 

Summa  censuum 'il  Ib.  5  s. 

Summa  cere '-î  'b. 


Arrenrath /  Arendenroit . 

Rievenicli I  Rievenich.  .  . 

Thoernich Turnich  ... 

Knewerich 1  Keverich. .  . 

Bescheid l  Bachschetl . 


Hoc  sunt  libère  capelle. 


REDEVANCES  DU  DOVRWÉ   DK   PIESPORT,   XIV=  SIÈCLE.  15 


Intiiiiandiis  etequitandus  [sic]  prit  sancta  synodiis  ju\ta  hanc  foiniam  iii  capitule  decaiiatus  de  Piisport. 

NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

V    Witilick  (Primo   sancta    synodus    celebratur   in    \\  itlioh  dominica    post    Circumcisionem 
I       Domini. 

Gross-Litlijen Item  in  Lietghe  leria  secunda  sequenli. 

Weiler;  Dreis Item  in  Wilre  et  Dreysa  feria  tercia  sequenti. 

Heidweiler Item  in  Heidewilre  ipsa  die  Epiphanie  Domini. 

Sehlem Item  in  Seelheim  crastino  Epiphanie  Domini. 

Il  Rievenich;  Kluesferalli Item  in  Rivenach  et  Clussart  feria  sexta  sequenti. 

Tritfenheim Item  in  Trittenheim  sabbato  sequenti. 

Piesport Item  in  Piisport  dominica  post  Epiphaniam  Domini. 

Minheim Item  in  Mynheim  feria  secunda  sequenti. 

Kesten Item  in  Kesten  feria  tercia  sequenti. 

c  Osaiin Item  in  Ossanna  in  octava  Epiphanie. 

Lieser Item  in  Lisura  crastino  octave  Epiphanie. 

Noviaiid Item  in  Noveant  feria  sexta  post  octavam  Epiphanie. 

Allricli Item  in  Altreya  sabbato  siiquenti. 

Istas  qiiinque  matrices  ecclesias  celebravimus  in  fine  predictaruni  ecclesiarum,  videlicet  : 

Kite^ Kose  crastino  Valentini. 

D   Wolf Item  Wolffe  feria  tercia  sequenti. 

Rarhtirj Item  Ratichge  feria  quarta  sequenti. 

Veldenz Item  Veldencia  feria  quinfa  sequenti. 

Diisemond Item  Doiszmonl  feria  sexta  sequenti. 


COMPTK    l)K    DKCIMKS    1)1     \1\'    SIÈCLE. 


Ta\a  «^eiioralis  siibsidioruni  cleri  superioris,  .scMunduin  quam  plerumque  alie  taxe 
pro  tempoïc  occuneiites  regulaïUur. 

lu  hoc  lej^istro  lil)ra  pro  deeeni  all)is  rotatis,  solidus  pro  6  haliensibus 
rotiitis,  denarius  pro  hallensi  rotato,  florenus  pro  24  albis  rotatis,  albiis 
pro  12  hallensil)iis  <-onipiilaliir. 


Trêves.  1.    DECANATUS  TREVERENSIS. 

NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

A  L'cfilise  cathédrale  ilr  Trevca.     l'^cclesia  Trevcreiisis 75  Ib. 

S.-Paulin Ecclesia  Saiicti  Paidini 3o  Ib. 

S.-Siméon,  à  Trêves Ecclesia  Sancti  Symeonis 3o  Ib. 

S.-Muœimin Monasteriuni  Sancti  Maxiniini 56  Ib. 

S.Malhias Moiiasteriuiii  Sancti  Matliie 56  Ib. 

B  S.-Marie-desQuatrcMurtyrs.     Monasteriuni  Béate  Marie  ad  Martyres 3  3  Ib. 

S.-Marlin J  (  Monasterium  Sancti  Martini i5  Ib. 

Sainte-Jrmine. .  .  )    "     "^'  ''  )  Monasteriuni  Béate  Marie  in  Orreo 451b. 

Pfalzel Canonici  Palaciolenses 

,'  Domus  Teutonicoruni 

A  Trêves Domus  'f  empli 

f  Doiiuis  Sancti  .Foliannis  in  Jheinisalein 

c    Locwenhrueckeii Monasteriuni  Pontis  Leonis 

Sainte-Catherine Monasteriuni  Sancte  Catherine 

Sainte-Agnès Monasterium  Sancte  Agnelis JO  s. 

Sainte-Barbe Monasterium  Sancte  Barliare 3  lli. 

S.-Germain Monasleriuin  Sancti  Gerniani 3o  s. 

D  S.-Laurent  .  .  .  .    ,  i  Ecclesia  .Sancti  Laurenlii 7  Ib. 

S.-Gangolph  ■  ■  ■  i  \  Ecclesia  Sancii  ("lanj^olphi J  Ib. 

S.Murie-au-Pont  >  u  Trcres.      Ecclesia  Sancte  Marie  ad  Pontein o  Ib. 

S.-Paul \  ;  Ecclesia  Sancii  Pauli 3o  s. 

S.-Genais.  .  .  ...  ,  Ecclesia  .Sancti  (îervasii 3os. 

1")  3tb.n. 


olb. 

10  s. 

alb. 

lOS. 

',os. 

ô  Ib. 

jlb. 

4  Ib.  '■' 

COMPTE   DE   DECIMES  DU   XIV^  SIECLE. 


17 


NOMS  MODERNES. 


A  Â  Saint -Miiximin 

A  Saint-Panlin 

V 

Liersbcrcj 

Zeiven 

B  Euren 

Sankt-Isidor 

Pallien;  Besslich 

Butzweik'r 

Ehrang 

c  Kordel. 

Pfalzel 

Fihch 

Mertesdorf. 

S. -Germain  à  S.-ÈIalhias .  .  . 

D  Sankt-Mcdanl 

S.-Sympliorien ,  près  Trêves. 

Irsch 

Sirzenich 


Ecclesia  Sancti  Michaelis 

Ecclosia  Sancio  VValpurgis 

Ecclesia  in  EgcH 

Ecclesia  de  Liiisch 

Ecclesia  de  Zeven 

Ecclesia  de  Urio 

Ecclesia  Sancti  Isidori 

Ecclesia  de  Paliena  sive  Beselicli.  .  . 

Ecclesia  de  Bozweiler 

Ecclesia  de  Erangk 

Ecclesia  de  Cordell 

Ecclesia  Sancti  Nicolai  in  Palaciolo. 

Ecclesia  Sancti  Martini  ibidem 

Ecclesia  de  Fusa 

Ecclesia  de  Martini  Villa 

Ecclesia  Sancti  Germani 

Ecclesia  Sancti  Medardi 

Ecclesia  Sancti  Symplioriani 

Ecclesia  de  Yrsch 

Ecclesia  de  Syrz.enich 


/la  s. 

i5  s.    1  d. 

20  s. 

8  s. 

3o  s. 
10  s. 

22  5.    8d. 

6  s.  8d. 

20  S. 
2  2  S. 
2  2  S. 

9  S. 

i5  s. 
i6  s. 

6  s. 

5  s. 

9  s. 

3  s. 

5  s. 

3  s. 


Pii'sport. 


II.    DECANATUS    IN   PI.SPORT. 


Bernkastel 

E   Veldenz 

Diisemond 

Winlrich 

Bischojslliron 

Thalfang 

F  Bescheid 

Fell. 

Riol 

Longnich 

Delzem 

G   Thoernich 

Koewerich 

Leiwen 

\eumagcii 

HIsrOR.    1>K    |■RA^CE. 


Pastor  in  Berncastel. . 

Vicarius  ibidem 

I  Ecclesia  de  Veldentia. 
'  Vicarius 

Pastor  de  Doissemont. 

Vicarius 

Ecclesia  de  Winterich 

Ecclesia  de  Drona. .  .  . 

Ecclesia  de  Tallanck.  . 

Ecclesia  de  Bescheid  . 

Ecclesia  de  Velle  .... 

Ecclesia  de  Riole .... 

Ecclesia  de  Lonquicli . 

Ecclesia  de  De/eiu ... 

Ecclesia  de  Turnich.  . 

Ecclesia  de  Keverich. . 

Ecclesia  de  Liven .... 

Pasior  de  Numagen .  .  , 

Vicarius  ibidem 

POIILI.ÉS,   V. 


31b. 


31b. 


10  S. 

'io  s. 

lOS. 
2  1   S. 

/i5s. 

i8s. 
3o  s. 
i8s. 
3o  s. 
3o  s. 
i5  s. 
12  s. 
'\  1  s. 
3o  s. 
lO  s. 


>OMS    MODEUKES. 


DIOCESE  DE  TREVES. 


A   Mehiiw Ecclesia  de  Merinch 

h'oehren Ecclesia  de  Fuma 

Ensch Ecclesia  de  Ensch 

Kluesseralh Ecclesia  de  Clussart 

Rievenich Ecclesia  de  Revenich 

n  Tritlenheim Ecclesia  de  Trittenheim 

Wolf Ecclesia  de  WoliT. 

(  Ecclesia  de  Selhelm  :  pastor 

Selilcm }  . 

(  V  icanus  ibidem 

Ileidwciler Ecclesia  de  Heidweiler 

Arrenratli Ecclesia  de  Arrenraidt 

C  Drcis Ecclesia  de  Dreysa 

Gross-Litlgen Ecclesia  de  Lietigh 

Witllith Ecclesia  de  Widicli 

Altrlch Ecclesia  de  Altreyer  '*' 

Osann Ecclesia  de  Osanna 

D  Noviand Ecclesia  de  Noviant 

Liescr Ecclesia  de  Lessara 

,  j  Ecclesia  de  Cusa  :  paslor 

AuM . 

(  Vicarius  ibidem 

Piexport Ecclesia  de  Pisport 

Minheim Ecclesia  de  Minhem 

E  Kesten Ecclesia  de  Kesteii 

Berglicht Ecclesia  de  Berch 

Wahlliolz Ecclesia  de  Walhol/. 

i  Ecclesia  de  Ratigh,  IncQrporata  domui  Teuthoni- 
corum  :  pastor 
Vicarius  ibidem 

Nieder-Einmel Ecclesia  de  Emmell .  .  .  . 


4ib. 


41b. 
alb. 


8  s. 
35  s. 
aos. 
35  s. 
17s. 

45  s. 

4os. 
i5  s. 
3os. 
44  s. 
37$. 
4os. 
3os. 
4os. 
3os. 
3os. 
10  s. 
aos. 

7  s. 

7  s. 
37  s. 

2  3  s. 

l3  s. 
24  S. 


Kitburg. 


III.    DECANATUS  IN  KYLBURGH. 


Pruem A!)batia  Prumiensis 

Echteinach Ahbalia  Epternaccnsis 

Himmerod Ahbatia  in  Himelrode'''' 

Sainte  Marie ,  à  Prticm  ....  Canonici  Béate  Marie  Prumiensis-''. 

Kilbuig Canonici  de  Kylburgh ''"' 

S.-Thoiiias Moniales  Sancii  Tiiomae 

Messcrieli  ....         Ecclesia  de  Meszericli  ■'' 

(  Ecclesia  Sancti  Pétri  in  Ridbarijo. .  . 

Bitkmi 


Ecclesia  Béate''    Marie  ibiilem. 


3.S  s. 
40  s. 


C)  Àltreya 
'''  Sanctœ  D. 


■  ''■'  Hymelrode  BC.  —  '''  l'rocmiensis  A;  Priimiœ  11.  —   ^''    À'vW'iirj  B;  Kilbwrgh  c.  —  >'■  Messerick  BC. 


COMPTE  DE   DECIMES  DU  XIV  SIECLE. 


19 


>OMS    MODERNES. 


A  Riltersdorf. Eccie; 

Neidenbach Eccles: 

Salm Eccles: 

Dciidesfeld EccIps 

Maiiderscheid Eccles 

lî  Belienjeld Ecclcsi 

Ober-Kuil Eccles: 

Meerfeld Eccles: 

Meùbiirg Ecclesi 

Seinsjeld Eccles: 

I'.  GindorJ. Eccle; 

S.-Mcuvimiii ,  à  Kilbarg ....  Eccles 

Erdorf Eccles 

Schleidiveiler Ecclesi 

Auw Ecclei 

D  Dahlem Eccles: 

Speicher Eccles 

Uudeldorf;  Ordoif. Eccles: 

Welschbillig Eccle; 

Esslinijcii Eccles 

R  Sitclm Eccli 

Graiisdorf Ecc]( 

Jllel Eccles 

Aach Eccles 

Mcckel Eccles 

F   Trienveilcr Eccles 

Udelfangen Eccles: 

Langsur EccL 

Meseiiich Eccles 

Bom Eccles: 

G  Ro.^port Eccle 

Ralingen Eccle 

Wintersdorj' Eccle: 

Ediiigcn Eccles 

Steiiilwiiit Ecclesi 

H  Echlcrnach Eccles: 

Irrel Eccle: 

Minden Eccles: 


a  de  Rittersdorfl'W 

a  de  Nidenbach''"'  :  duas  parles 

a  de  Salin 

a  de  Dudesfelt'''  :  duas  partes 

a  de  Manderscheit*''' 

a  de  Betlenfelt''' '. 

a  de  Reyle  ''' 

a  de  Merffeltfe) 

a  de  Meyssbergh'''' 

a  de  Synsfelt''' 

a  de  Gingendorff 

a  de  Kyll3iirgh'''parochialisSancti  Maxiniini.. 

de  Erdorff. 

a  de  Schletweiler'''' 

a  de  Auwe 

a  de  Dailheini  '■''' 

a  de  Speicher 

a  de  DudeldorfF  sive  Ordorfl. 

a  de  Welschpillig '"'' 

a  de  Ensslingen  "' 

a  de  Sulmen 

a  de  GransdorfT^"' 

a  de  Ittel'rt 

a  de  Ma"' 

a  de  Meckeli''' 

a  de  Trierweiler''' 

a  de  Odelfangen 

a  de  Langsura'*' 

a  de  Mesenich 

a  de  Bornn 

a  de  Rosport'"'  :  quinque  partes 

a  de  Ralingen 

a  de  Wintersdorfl"''' 

a  de  Edingen 

a  de  Steinlieim 

a  de  Epternaco  '"' i  o  Ib. 

a  de  Yrle 

a  de  Munden'*' 


a.'i  s. 

1  1  s. 
12  s. 

17  s. 

12  s. 
23  s. 

i5  s. 
10  s. 
là  s. 
12  s. 
12  s. 
26  s. 

12  s. 

32  S. 

7  s. 

20  S. 

ào  s. 

2  1  S. 
à2  S. 

7  s.   6  d. 
3/i  s. 

28  s. 

34  s. 

12  s. 
20  S. 

1  5  s. 
6  s. 

18  s. 

26  ! 

16  s. 
36  s. 


6d. 


6d. 
27  s.  6  d. 
23  s. 
19  s. 

5  s. 

8  s. 

5  s.  3d. 

3  s.  8d. 


W  Reltersdorf  ic.  —  '""l  ^ydenbach  ne.  —  W  Dudesfeld  B;  Dudessfell  c.  —  '''•  Manderscheid  B.  —  ^'^  Bettenfeldt  .\; 
Bettenfelde.  —  C)  KeylU.  —  '«'  Mer/fddt  a.  —  ''''  Mcysberg  b;  Meyssberch  A.  —  '•'"'  Synsfeldt  A;  SynssfeldB;  SYnssfelt  c.  — 
(')  KylbiiiyA;Kilburglic.  —  d  Srblettweiller  B.  —  '''  DalheimtiC.  —  '")  frdlzpillich  i..  —  '°>  Enslingen  \.  —  '°>  Grons- 
dorf  BC.  —  C'  YttellA.  —  W  Aa  uc.  —  W  Mechel  BC.  —  f'  Trierweillcr  li.  —  W  Lanigsara  B  c.  —  '"'  /{or/port  B.  — 
<"'  Wjntevsdorff  c.  —  (''  Eptemac  DC.  —   <*'   Miinden  B  c. 


20  DIOCESE   DE   TREVES. 

NOMS    MODERNES.  DEMEPICIA.  TWAIIO. 

A   Uswciler Ivrlcsia  do  Oyswcj-ler -'' 3  s.   3  d. 

lirrh Ecclesia  de  BechC 3  s.   8  d. 

lidllcmlorf Ecclcsia  de  BoUendorlI 3 fi  s. 

Ahilorf Ecclesia  de  Alt/dorfr''" 32  s. 

Scliankueiler Ecclesia  de  Hotzweiler '■"' i8  s. 

is   ^llsl)atlln Ecclesia  de  Nosbaum 26  s. 

l'ejfingeit Ecclesia  de  Peflingen 22  s. 

Meitcndnrf. Ecclesia  de  MettendoriT 46  s.   6  d. 

Xcmrbury Ecclesia  de  Novo  Castro 28  s. 

Karlshaiisen Ecclesia  de  Karelshuisen ''' 1  '.i  s. 

c  Oul.icheid Ecclesia  de  Oi/.scheit''' 30  s. 

Biersdorf. Ecclesia  de  BirssdorlT*' 33  s. 

I  VeidiiKjen Ecclesia  de  Widich''' 10  s. 

Altscheid Ecclesia  de  Alzscheil'"' 5  s. 

Baustert Ecclesia  de  Buistortt  ''' ai  s. 

D    Wissmaiinsdorf Ecclesia  de  Wyszniansdorff''' 18  s. 

Bing-Huscheid Ecclesia  de  Hoscheit  '"' a  1  s.   6  d. 

Lichtenboni Ecclesia  de  Lichlenberg'"'- 12  s. 

Eschfeld Ecclesia  do  Eschfelt'"' 1 3  s. 

Waxweilcr Ecclesia  de  Waisweiler'"' 48  s. 

E  Proiisfdd Ecclesia  de  Primslelin' 4  Ib.  fi  s.   G  d. 

RommiTsIieim Ecclesia  de  Boinersheim 34  s.   fi  d. 

Wetleldorf Ecclcsia  de  VVechtellendoriï  '■ l3  s.   9  d. 

.Meder-Prticm Ecclesia  de  Iiiferiori  Pruiuea  ' 6  s.   9  d. 

Niedrr-Lauch Ecclesia  de  Luich *  aa  s. 

F    I  Vchisheiin Ecclesia  de  \\  inscheim'"' l4  s. 

Olzhcim Ecclesia  de  Olmetzheiin  ''' 5  s. 

Bucdcshcim Ecclesia  de  Bùdesheim 5a  s. 

.\fu(rlciih(irli Ecclesia  de  Mûrelbach 35  s. 

Sejj'ern Ecclesia  de  Sellcien '"• Sas. 

G   Ehlcnz Ecclesia  de  El/.et  ''' 1  a  s. 

Bkkendorf Ecclesia  de  Bickendorfl' a8  s. 

l'iiesscni Ecclesia  de  Fleisshelm  ' i  a  s. 

Obcr-  Wcis Ecclesia  de  Wysz"' a3  s. 

ill-licUingeii Ecclesia  de  Veteri  Bettinga 3o  s. 

Il   Bcllingen Ecclesia  de  Frenckinga • 16  s. 

Stocliciii Ecclesia  de  Stockem 1  a  s. 

C)  OisweWcr  BC.  —  W  Bue*  c.  —  ''  Allzdovjf  k;  Abzdorff  bc.  —  ''■'■  Holtzuiler  i.  —  C  Kairhhtuen  h;  Kalrlss- 
Ituscii  c.  —  Cl  Oitschcidt  a.  —  ("  Birsdoif  a.  —  C-)  Jjydich  D  c.  —  '*'  AUzIicilt  a;  AlzMheidt  c.  —  '''  Boistort  c; 
fioiston  B.  —  '''  Wisniansdor/f  11;  H'jtmansdorff'  c,  —  '"'  Heùtheit  ne.  —  <"'  Lichtemhery  B;  Lichtrmbergh  c.  — 
'">    Eschfeld  ne.    —   '"'    Jf^ajrswjlev  ne.   —  "''  lirwisfelt   c;  Brunsfeld  B.  —    'i'    fferhtelndorff' te.  —    '''  Prumia  BC.  — 

v")  fyynstlicim   u;  ffynsihem  c.  —   ''•    Olwrzheim  ne.  --    '"'  Seffcrn  i.;  Se/fren  n.     —   ''■    Eluett  A .   —    ''"   FInsheim  i.   — 
"1    JVyss  c;  Wyls  u. 


COMPTE  DE   DECIMES  DU  XIV  SIECLE.  21 


NOMS  MODERNES. 


A  Duppach Ecclesia  de  Dupach i  o  s. 

Nicder-Sladtfehl Ecclesia  de  StattlVlt'"' lis. 

Dorkeiidorf Ecclesia  de  Dockendorfi". 28  s. 

Deushorii Ecclesia  de  Deinsburch'*'' 8  s. 

l'ierinyen Ecclesia  de  Flerinck 26  s. 

B  ÎMederPniem Moniales  de  Inferiori  Prumia'"' 10 Ib. 


Mersch.  TV.  DECANATUS  IN  MARESCHSC). 

^'iisseibillifi Ecclesia  de  Pillich  Mosella» 5  Ib. 

Momparli Ecclesia  de  Manpach'"' 5o  s. 

Berburcf Ecclesia  de  Berperch 55  s. 

Consdorf Ecclesia  de  ConzdorfT''' 35  s. 

c   Brrdorf. Ecclesia  de  Birsdorff*''' 20  s. 

!  l  aldhiUhj Ecclesia  de  Waltpillicb 4o  s. 

Osperii Ecclesia  de  Oissperen  <''' 6  Ib. 

Beckerich Ecclesia  de  Bekirchen 25  s. 

Beauforl,  en  ail.  Beforl  ....      Ecclesia  de  Befibrt 00  s. 

(  Ecclesia  de  Lynsferen  '"' ii  Ib. 

■'                                            I  Vicanus  ibidem 2  Ib. 

Biver Ecclesia  de  Bever 45  s. 

I  Ecclesia  de  Fornn''' 3  Ib. 

Vicanus  ibidem 1  a  s. 

l'iaasweiler Ecclesia  de  Flaisweiler''' 3o  s. 

Roodl Ecclesia  de  Rode  prope  Mensdorff''' 18  s. 

Rodenbourij Ecclesia  de  Rodenborn ,  /liera  ctipelht^"'''  '"' 3o  s. 

Heffingen Ecclesia  de  Hefilngen  '"' 45  s. 

Krurhten Ecclesia  de  Croicliten  Vienna 3o  s. 

Koerpericli Ecclesia  de  Kyrpurg'"' 3o  s. 

Brandenburg Ecclesia  de  Brandenburg 3  Ib.         10  s. 

F  Boarscheiil Ecclesia  de  Burscheit  ''' 3o  s. 

Eschdorf. Ecclesia  de  Eschdor£f. 35  s. 

Vichten Ecclesia  de  Fichten'''' 3o  s. 

EU Ecclesia  de  EUe 3  Ib. 

Saeul Ecclesia  de  Sull''' 4  Ib.           5  s. 

G  Tueiilinycii Ecclesia  de  Tunting'*' 35  s. 

M  Stadtjcld  B;  Slaljeldt  c.  —  W  Deinssbiinli  c.  —  '°1  Prumea  A.  —  C'  Marcstlis  ne.  —  <"'  Maupacli  Bc.  —  <'l  ConU- 
dorff  h\  Consdorfa.  —  (^1  Birsslorjf  KC.  —  <"''  Oysperenn  A.  —  '''  Lynsterenn  a;  Ljnstem  bc.  —  <^'  Firnn  BC.  —  f'  Fiais- 
iriler  A;  Flassweilcr  b  c.  —  ''  Menssdorjf  c.  —  C"'  Les  mots  libéra  capclla  n'existent  que  Jans  A  —  '"'  Hejfinij  uc. 
—  <°'  Kirpurrli  B;    Kirparg  c.   —    C'  Ihirscluidt  A.    —    ('■)    Frchtem  BC —  l''   Sulle  ne.  —    <"'    Timtimjen  BC. 

'"'   A  ajoute  en  marine  :  Abhas  ^(u;fm/i[iin,fn!w],  collnlor. 


22 


DIOCKSE   DE  TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


Simmerii  ou  Siebenborn '■' 


A  Lorenzwciler Ecclesia  de  V'iliario  Sancti  Laurentii. 

J'Jvingen;  Hobucheid Ecclesia  de  Elillingen  vel  Hapscheit  "' 

Unter-Eùeiibach Ecclesia  de  Euschenbach '""' 

Wehcheid Ecclesia  de  Wolscheit ''' 

Rambrach? Ecclesia  de  Rindenburgh''"' 

n  Useldinrjen Ecclesia  de  Oseldingen;  prior 

Nommern Ecclesia  de  Numeren  ''' 

Hemxthal Ecclesia  de  Hemestall'l 

Geichlingen Ecclesia  de  Gychlingen  ' 

Grosboas Ecclesia  de  Boiss 

r,  Marienthal Moniales  Vallis  Sancta;  Marie 

Arsdoif. Ecclesia  de  ArresdorlT 

\Volvelam/e Ecclesia  de  WolJlliiig'''' 

Ecclesia  de  Septem  Fontibus 

Vicarius  ibidem 

lieidivcilcr Ecclesia  de  Bedeweiler''' 

D  Colpach Ecclesia  de  Colpach 

I  Ecclesia  de  Schonburg;  pastor 
Vicarius  ibidem 

Heiderscheid Ecclesia  de  Hiiderscheit''' 

Crachten-sur-l'Alzette Ecclesia  de  Crochten  Alsontie''' 

Bissen Ecclesia  de  Biessen  ''' 

E  liellendoif. Ecclesia  de  lîeltendorn" 

Consluiii Ecclesia  de  Constum'"' 

lîeisdorf Ecclesia  de  Rettensdorff'"' 

Eppeldoif Ecclesia  de  Eppeladorff'"' 

Medernach Ecclesia  de  Medernach 

F  Nieder-Feulen Ecclesia  de  Fuelen'''' 

Fratres  Sanct;e  Triiiitatls  in  Vienna  .  . 

Paslor  ibidem 

Ellelbrucck Ecclesia  de  Ettelbrucken 

„    .      .  i  Ecclesia  de  Diekirchcn''^";  paslor  .... 

Dichrrh .       .  '' 

(  Vicarius  ibidem 

Helpert Ecclesia  de  Heilpcrch''' 

Useldiiiyeii Ecclesia  de  Oselding'"';  vicarius 

Meifcli Ecclesia  de  Marcschs'"' 

l'allienstcin Ecclesia  do  I-'alcopetra '" 


Vianden. 


61b. 

11b. 


51b. 


31b. 


31b 


/i  Ib. 


3os. 
i5  s. 
i3s. 
3os. 
5os. 


35  s. 
i5s. 

Sa  s. 

45  s. 
4os. 
dos. 
i4s. 
4os. 
3os. 
/io  s. 
30  s. 
30  s. 
aos. 
5os. 


oo  s. 
5os. 
35  s. 
5os. 

i5  s. 
3o  s. 

30  s. 
38  s. 
los. 
5os. 

lOS. 


'*'  Hapscheidt  A;  Hapsclieida.  —  ''"'  Enstheiibach  C;  Enstenbach  B.  —  '*'  Wolscheidl  a;  ïValscheit  BC.  —  '''  Ryndfr 
buT(j  BC.  —  '*'  Numerenn  A.  —  '''  llemstall  Q,\  llemslell  n.  — ■  '*'  Guchlingen  ne.  —  '''  fVolfflingcn  B  C.  —  '"'  Bedntfylcr  B, 
Bedetoylerc.  —  '''  Hadcrscitridt  a;  Iludcrsrheid  B.  —  '^"  AlsaùtB  a.  —  '''  Biessem  A.  —  l"  ")  a  porte  ces  articles  en  marge; 
n  cl  c  les  placent  après  EppeUlorf.  —  '"'  Eppclteiidorjf  a.  —  *''l  Furlen  BC.  —  '"  Diekirchn  A;  Dcrkirckrn  bc.  -- 
''  '  Heylperch  B  c.  —   '"'  Oseldinym  n  c.  —  <"'  ilareslhs  B  c.  —  '"■   Fo/io/w  tin  b  c. 

"'  BC.  placent  cet  article  après  celui  de  Beidweiler. 


COMPTE   DE   DECIMES  DU  XIV'  SIECLE. 


23 


ftolh. 


NOMS    MODERNES.  BENEPII 

(  Teinplarii  do  liodc  Vienna. 

(  Pastor  ibidem 

llindsclileiden Ecclesia  de  Rvmsleide.  .  .  . 

Wallendorf Ecclesia  de  Waidorfr 

Hoitz Ecclesia  de  Holtz'"' 

Steinsel Ecclesia  de  Steinsell 

ReditKjen Ecclesia  de  Redingen 

Bifjoiti'illc ,  en  itll.  Bonndorf.     Ecclesia  de  BondorlT 

Atterl Ecclesia  Atterten'''' 

Ober-PaUen Ecclesia  de  Pollen  <°' 

Wahl Ecclesia  de  W'alde 


5lb. 


;5o  s. 

/lO  s. 
M  s. 
Aos. 
4os. 
35  s. 
3os. 
5os. 
8  s. 
3os. 


Luacembourcj. 

C    \enmuenster,  à  Luxembourg. 

iJifferdange 

Bonnevoie 

-4  Luxembourg 

Sancy 

D  S.-Michel,  à  I^iixembourg. .  . 
S.-Nicolo!:,  à  Luxembourg .  . 
S.  -  Jean  -  sur  -  les  -  Pierres ,     à 

Laxembouni 

Hollerich 

Fcnnange 

^-  ft^ig 

Hoeser 

Leudelange 

Fentangc   

\oerfziingc 

r   Dudelange 

/^aj' 

Otlange 

Gondrange 

Tressaitge 

G  Boulange,  en  ail.  Bollingen. . 


V.    DECANATUS  IN  LUTZEMBURGO  ' 


Abbatia  in  Lufzemburgo'''. 


4o  Ib. 

Moniales  in  DilTerdingen lolb. 

Moniales  in  Bona  Via 

\  Moniales  de  Sancto  Spiritu 

/  Domus  Teiithonicorum 

Prioratus  in  Sinzigh''' 

Ecclesia  Sancli  Michaelis  in  Lutzenburgo  *   .... 

Ecclesia  Sancti  Nicolai  ibidem 


Sancy . 


i  Ecclesia  hospitalis  Liitzenburgensis'"''.  .  .  . 

Ecclesia  de  Holderichen 

Ecclesia  de  VinningennP' 

Ecclesia  de  Yzich''' 

Ecclesia  de  Roseriis 

Ecclesia  de  Ludelingen 

Ecclesia  de  Ventingen .     .  . 

Ecclesia  de  NorUingen  f'' 

Ecclesia  de  Dudelingen 

Ecclesia  de  Keyle  ''' 

Ecclesia  de  Uttingen 

Ecclesia  de  Gonderingen, alias  Heffingen' 

Ecclesia  de  Dressing'"' 

Ecclesia  de  Bunningcn'"',  alias  Belan'ge.  . 

Ecclesia  de  Froiivilla 

Ecclesia  de  San/.ie  '■'' 


61b. 

lO  s. 

61b. 

/,o  s. 

30  Ib. 

31b. 

DOS. 

i4s. 

3os. 

10  s. 

25  s. 

3os. 

lOS. 

35  s. 

3os. 

Mb. 

10  s. 

3o  s. 

20  s. 

30  s. 

31b. 

lOS. 

?.os. 

lOS. 

.Sos. 

'■'  Hohzs  A;  Ilolz  BC.  —  (''  Attertenn  A.  —  ''-  Pollcrn  A.  —  -'''  LiLxcnburtjo  B.  —  <"'  Lvucembarya  B;  Lazembartjo  c.  ^ 
'''  Synlzich  i;  Sinzin  B.  —  '''  Lti.iemburrjo  B;  Luzemburgo  c.  —  '""'  Luxeinbarcjensis  b;  Luzemburgensis  c.  —  '"'  Vinmingen  B  c. 
—  '')  Ytzich  A;  Yzigbtic.  —  <''  Norzingen  BC.  —  '''  Keite  BC.  —  <"''  Hefteingen  B.  — ■  <°'  Dressingen  BC.  —  '"'  Bum- 
miniien  B  c.  —  "''   Santzie  A;  51/1:17/1  c. 


2'i  DIOCESE  DE   TREVES. 

NOMS    MODERNES,  BENEFICIA.  TA\ATIO. 

A  Aiidnn-le-Bomun Ecclesia  de  Aiidiu  ■''  Gallica ao  s. 

Serrnnville Ecrlesia  de  Sororis  Villa 3o  s. 

Heavillers Ecclesia  de  Bovilers'"'' 1 2  s. 

ErrouvUle Ecclesia  de  Aurovilla lO  s. 

Aamet: Ecclesia  de  Almeck'*' 3o  s. 

1!  Crames Ecclesia  de  Cruna  '"'' ao  s. 

Tiercelet,    en    ail.    Lahr   ou  /„,.,,,     ...  i.      t        (.< 

r  !  ticclesia  ue  roiilibus,  alias  Laer" a5  s. 

Loov \ 

Ecclesia  de  Luhergo lO  s. 

77u7 Ecclesia  de  'J'hilie 1 5  s. 

Ober-Korn Ecclesia  de  Carra 3o  s. 

c  S.-Nicolas,  à  Soleiivre Ecclesia  de  .Solobrio''' 3o  s. 

S.-Victor,  à  Snteiivre Ecclesia  Sancti  Vicloris  ibidem i5  s. 

Hussaiige Ecclesia  de  Riissinga a5  s. 

Villeriipt Ecclesia  de  Villaribus l  a  s. 

Schijfflange Ecclesia  de  Schilllinga 3o  s. 

I)  Mondercanne,    en    ail.   Mon-  )  r.    i    •     i     ».      i     ■     i  « 

■  ,    •'  hicciesia  de  JMonderincne 3o  s. 

neruh ) 

ïieckange;  Beltange Ecclesia  de  Rockingen  et  Bettingen 3os. 

TAmparh Ecclesia  de  Laupach lO  s. 

Manier Ecclesia  de  Mamberen 3o  s. 

Weimersiiirch Ecclesia  de  Wymerskirchen  •' 3o  s. 

E  Bettembourg Ecclesia  de  Bettenberch  ''"' 3o  s. 

liehaux ,  en  ail.  Bêles Ecclesia  de  Belvas lO  s. 

Dorirnnije Ecclesia  de  Bvriringen a  Ib. 

\rUm.  VI.     DKCANATUS  IN  ARLLNO. 

Arlon Ecclesia  in  Arluno 4i  s. 

Freylatige Ecclesia  in  Frylingen 3o  s. 

]■■   Thiaumont ,  en    ail.    Dieden-  j  >^     ,    .     ,    w    i     i         r.\ 

,  ticciesia  de  Diedenburg" aos. 

Grand- Nobres.^art ,     en     ail.  )  i-,    >    .     ,     ■,■  i        .  i.  ~ 

Gross-Elclurodl |  ^'"'^'''''  ^^  '''-■'^^'■«d» 3a  s. 

Anlier Ecclesia  de  Ansler 44  s. 

Hacliy,  III  ((//.  Ilerizig Ecclesia  de  Herl/.ig''' a6  s. 

Vancc ,  en  ail.  Wanncn  ....      Ecclesia  de  VVannen : 48  s. 

0  Cluilillon Ecclesia  de  Castellionis lO  s. 

Mci.r-le-Tige,  en  iill.  Mcer.  .      Ecclesia  de  Meyr''' ao  s. 

Barlicconrt Ecclesia  de  Régis  Curia a4  s. 

'*>  Audax  BC.  —  ''■' iJo/iecii;  A;  BmilUrss  iic.  —  ■'•' ,l//m<'f  ii;  Mmec  c. —  '''  Coiiiia  ii.  —  ''  Larr  BC.  —  ''  Celohrio  BC. 
—  '"'  JVimmerskircbeno;  fVjmersskirchen  c.  —  '*''  /id(<'n(ifir;/i  BC.  —  ''  En  marge  <li~  cet  artiilo,  A  porto  :  rcclesin  drcit- 
iKilus  in  Bemich.  —   '')  Herzig  a  c.   —   '')  A  porle  cet  arlicle  en  marge. 


r.()\FPTE    DK    DKCIMES   DU   XIV  SlKC.I.l-:. 


XOMS    MODERNES. 


Mdimon . 


/los. 


(  Ecdesia  de  Mussono  '"' 20  s. 

I  Incorporatio  ibidem A3  s. 

Longwy-llaut Errlcsia  de  Lonckwich'"'' 20  s. 

VUliersla-MontiKjne Ecclesia  de  Villaiù  Monte As. 

llerferangc Ecclesia  de  Herckeringen 48  s. 

Ifalanzy Ecclesia  de  Hallensy '"' 36  s. 

li  Aiibange Ecclesia  de  Ubingen  '■"' 42  s. 

Aix-snr-Crouv ,  en    ail.  Ench 
atif  der  Uavl 

]\olkranqe ;  Sainte-Croix .  .  .      Ecclesia  de  Wolckeringen ,  alias  Cniiscbs  ' 26  s. 

Guerlange Ecclesia  de  Gerlingen 7  s. 

Clémency,  eu  ull.  Kueutzig  .  .      Ecclesia  de  Con/.ich  "' 34  s. 

c  Selange Ecclesia  de  Loisbnicken,  alias  Selingen '' 26  s. 

Hondelange Ecclesia  de  Hundelingen''' 26  s. 

Habergy, en  ail.  Ileverdingen.     Ecclesia  de  Heffeidingen '^' 17  s. 

Ober-Kerschcn Ecclesia  de  Superiori  Kyrsch''' 3o  s. 

Sterpenich Ecclesia  de  Stirpenich 38  s. 

I)  Koerich Ecclesia  de  Corriche  '"' 56  s. 

Garnirh Ecclesia  de  Garnich »8  s. 

liahlem Ecclesia  de  Dailheim 38  s. 

Nieder-Kemclwii Ecclesia  de  Inferiori  Rersz'"' 38  s. 

Heinstert Ecclesia  de  Heinsteden'"' 18  s. 

R   Toernich Ecclesia  de  Turnich 6  s. 

Mont-Saint-Marlin Prioratus  Sancti  Martini '9  11'- 

Clairefontaine Monasteriiim  de  Clarofonte 10  Ib. 

Messancy,  en  ail.  Metzig  .  .  .      Ecclesia  Metlizich '°l 20  s. 

Bazailles.  VII.    DECANATUS  IN  BASELI.IS. 

Mairy Ecclesia  de  Maris 5  Ib.            6  s. 

r   Bonviller.t Ecclesia  de  Bonvillers'i"' 20  s. 

Anderny Ecclesia  de  Anderney  '■■' 65  s. 

Malavillers Ecclesia  de  Malovillers ''' 23  s. 

Higny Ecclesia  de  Hengneyo'*' 18  s. 

Preutin Ecclesia  de  Protey,  alias  Protiniiiu 22  s. 

<i  Circoart Ecclesia  de  SchircourtW 55  s. 

\ivry-le- Franc Ecclesia  de  Severi  Franco 55  s. 

Mercy-le-Hattt Ecclesia  de  Marceyo'"'  Allô 38  s. 

.  <"J  Nuissono  li  r..  —  ")  Lonc/aich  B  c.  —  ''■  Jlallcnsi  B.  —  "■  '  Vbdingen  A  c.  ;  Vodinfjcn  a.  —  '•'  ImIis  n  C.  —  ''  Cruystli:  c  ;  la 
leçon  (le  Best  informe.  —  W  Gontzich\;  Conziij  B  C;  A  porte  en  marge  de  cet  article  :  decani.  —  '""'  Loissbruchen ,  alias  .S'i- 
liinjen  G;  les  deux  derniers  mots  ne  sont  pas  représentés  dans  b.  —  <''  Hondliiujcn  B;  Hondelin(jen  c.  —  ''  llejjderdimjcn  11. 
—  '')  Kyrss  BC.  —  '''  Corrichs  Bc.  —  '"i  Kerss  bc.  —  '")  Hemsteten  B.  —  '"'  Mebzig  bc.  —  "■'  Bon  Villeurs  «.  —  '■»  I» 
<l<Tnay  B.   —  M  Malo   Villeurs  B.  —  <')  Hcntjcncyo  B.  —  C  Schircoact  n.  —  t°'  B  prête  à  lire  Manerjro .  c  Maucryo. 

HISTOR.  DE   KRAXCE.   POUILLES,   V.  '' 


26 


DIOCESE   DE   TREVES. 


>OMS    MODKR>ES. 


A   Hazailles Ecclesi 

Pierrepont Ecclesi 

lieuveille Ecclesi 

Doucourt-lés-Longuyon Ecclesi 

1  illers-la-Clièvre Ecclesi 

B  l'Wmonl Eccl 

Ugny-sur-la-Chiers Eccl 

Cosnes Eccles: 

Praiiconrt Ecclesi 

lléhon Ecclesi 

c  Cutry Eccle: 

Ckenières Eccles 

Morfontaine Eccles: 

liaslieux Eccles: 

J'illières Ecclesi 

D  .loppécourt Eccles: 

Landres Eccles: 

Mercy-le-Bas Eccles: 


a  de  Basellis 

a  de  Perpont 

a  de  Bavjlle ,  alias  Bovis  Villa  . 

a  de  Duncourt'*' 

a  de  Villari  Capra 

a  de  Firmont 

a  de  Eiigiiei  '""^ 

a  Coino  W 

a  de  Pracourt'*' 

a  de  Rehons 

a  de  Custorey 

a  de  Scheniersz '*' 

a  de  Morfontaine''' 

a  de  Belliaff  fe),  alias  de  Bailodif 

a  de  Villers 

a  Jûpecourtf"' 

a  de  Landers''' 

:a  de  iMarceyo  '''  Parvo 


41b. 


Alb. 


78  s. 
as  s. 
78  s. 
3a  s. 
a8s. 
185. 
33  s. 
33  s. 
a  a  s. 
aa  s. 
66  s. 
6a  s. 

66  s. 

67  s. 
33  s. 

8  s. 

78. 

8: 


6d. 


ongnyon. 


Vin.  DEC.\NATLS  IN  LO\(;\\IO\. 


Marvillr 


{  Ecclesia  de  Marvilla A  Ib. 

(  Prioratus  ibidem 1 5  Ib. 

Sainl-Picrrevillers Ecclesia  de  Villari  Sancti  Pétri /|0  s. 

li  Coiis-la-Gramliille Prioratus  in  Conss 34  Ib. 

Uum-devanl-Marville Ecclesia  in  Hanns/, '''  ante  Marvillain  ' ao  s. 

Grand-Failly Ecclesia  de  Grandi''"'  Falleyo 45  s. 

Epiez Ecclesia  de  Epiers'"' ao  s. 

Sorbey Ecclesia  de  Sorbeyo ao  s. 

K   Arrancy Ecclesia  de  Aranlzeyo'"' 3o  s. 

Saint-Laurcnl Ecclesia  de  Sancto  Laurentio 4o  s. 

Signetilx Ecclesia  de  Singidss ao  s. 

Han-devanl- Pierrepont Ecclesia  de  Ilans""-  ante  Perpont ao  s. 

Viviers Ecclesia  de  \'ivers 5o  s. 

G  Cons-la-GrandviUc Ecclesia  de  (^ons a  5  s. 

Saint-Pancrc Ecclesia  de  Sancto  Pancratio ao  s. 

Villeltc Ecclesia  de  Villeta 1 5  s. 


'■'  Duncorl  A.  —  '""l  Les  rass  prêlciil  à  lire  Enijney.  —  ''    Conte  abc.  —  '""i  Bracourt  11.  —  '*>  Sckentesrz  a;  Sckemerss  ne. 
—  ''1  A'or/"on(oinc  B  C.    — -  '''  Belleaff  \.  —   ^'''  Japecourt  B  c.    —   '"'  A  porte  en  marge  :  decani.  —  '■'  .Viirrrro  BC    — 
'''  llannxs  uc.   —   <''  Marvillarum  11  c.  —   '"'1  Gratidiss  \  it  c.  —  '•"■    Epirrs  11  c.  —  1°'  Aarant:eio  A;   de    /Inricrvo    B  c. 
"■'  Ilanns  BC. 


COMPTE   DE   DÉCIMES  DU  XIV"  SIÈCLE. 


27 


NOMS    MODERNES. 


A  Alloiidrelte Eccl 

Saint-Léger Eccicsi 

Sainte-Marie Eccles: 

EtaUc Eccles: 

Villers-la-Loiie Eccl 

B  Robelmont Eccles: 

V  ieux-Virton Eccles: 

Rouvroj-snr-Toii Eccles: 

Mont-Qiiintin Ecclesi 

Virton Eccl 

i;  Chenois Eccles 

Elhe Ecclesi 

Bleid Eccl 

Roavroissur-Olhain Eccles: 

Pi'lit-FaiUy Eccles 

D  Pctit-Xivry Eccles 

Villers-le-Rond Eccles: 

Vezin Eccles: 

Flabeuville Eccles: 

Montiyny-sar-Chiers Ecclesi 

E  l'resnoy-la-Montagne Eccles: 

i  Canon 

^^''"^"^''" 1  Ecclesi 

Saint-Denis Eccli 

Mnssy-Ia-Vilk Eccl 

Ruette Eccles 

F   Villers-sur-Semois Eccl 

Sainl-Mard Eccles 


a  de  Alunders 

a  de  Leodogario 

a  de  Sancta  Maria  in  Urceto 

a  de  Stabulis 

a  de  Villario  Allodio 

a  de  Robert!  iMonte 

a  de  Veteri  Vertuno 

a  de  Roveri  ad  Monachos. .  .  . 

a  de  Monte  Quintini ....... 

a  de  Vertuno 


de  Cliii 


ainoy 


A') 


de  Ether 

de  Blée 

de  Rovera  super  Otliain 

de  Parvo  Falleyo 

de  Parvo  Xivreyo 

de  ViUari  Rotundo  .... 

de  Vesun 

de  Fiabuvilla 

de  Montigneio 

de  Frenoy 

ci  in  '''  Longuion 

parocbialis  ibidem 

de  Sancto  Dyonisio'^'.  . 
de  Musseyo  ''''  villa  .... 

de  Rueta 

de  Villari  super  Cisniani 
de  Sancto  Medardo. .  .  . 


IZp 


7lb. 


40  s. 
4os. 
i5  s. 
<4os. 

DO  s. 
20  s. 

65  s.C). 
42  s. 
5os. 
20  s. 
7  s. 
5os. 

20  s. 

4o  s. 
3o  s. 
10  s. 
5os. 

20  s. 

10  s. 

i8  s. 
45  s. 


20  s. 
4o  s. 
3os. 
5o  s. 
io  s. 


Juvigny-sur-Loison. 


I.\.    DECANATUS  INJEVENEIQW. 


Juvigny-fur-Loison Monasterium  in  Jeveneyo''' 55  Ib. 

Vaiix-les-Moines Prioratus  in  Vallibus 1 5  Ib. 

Margny Ecclesia  de  Maineyo 42  s. 

i)  Montntédy Ecclesia  de  Momedey '''' 38  s. 

Bièvres Ecclesia  de  Beverss 36  s. 

Gerottville Ecclesia  de  Gerovilla''' 22  s. 

Verneiiil-le-Pelil Ecclesia  de  Parvo  Vernolio 36  s. 

Rémoiville Ecclesia  de  Romovilla 42  s. 


W  ^eclOBC  —  W  20  : 
lit.  —  W  Dionisio  c.  — 
'''  Geroilla  B. 


B  c.  —  '')  ThamoY  K  c,  ;  Thnmav  "■  —  ''''  Otham  ABC.  —  '"'  Aineyo  ou  Xiveyo  ABC.  —  '''  Longuii 
''■'  Mussoyenc.  —     ')   hjcveneio  k.   — -    ''' /jei'eneyo  A;   Ii/eveneio  h  c.   —   <-^'>  Momodey  D  C.   ■ 


28 


DIOCESK    DK   TUKNES. 


NOMS    MODERNES. 


A   (hihicy Ecclcs 

Martjut Eccl 

La  Ferté-sur-Chiers Ecclesi 

Thonne-le-Thil Ek;cl 

fjOuppy-snr-Loison Eccl 

l\  .fiivigny-sttr-Loisoii EccL 

Othe Ecclesi 

■fanietz Eccles! 

Cliauvemy-Saint-Haberl. .  .  .  Ecclcs: 

Tlionne-la-Longiie Ecoles: 

C  Sigiiy Ecclesi 

Avioth Eccles: 

Flassigny-la-Grande Eccles 

Thonnclle Eccles: 

liazeilles Eccles 

1!   Villécloye Eccli 

ChuHvency-k-Chdtenu Eccles: 

Somniethoime Eccl 

Limes;  Gérouville Eccl( 

Sapoigne Eccles 

E  Torgiiy Ecclesi 

Tlwime-les-Près Eccle: 

Verneail-le-Grand Eccle 

Breux Ecclesi 

Firouennes Ecclesi 

F   frc-k-Sec Eccles 


Sancti  Martini  de  Monte  Quincev. 

de  Margulio 

de  Firmitate 

de  Thona  Tilia  (•' 

de  Lupeyo  

de  Geveneyo''' 

de  Otha'" 

de  Gameyo 

de  Chavenceio ''''  Sancti  Huherti  ' . 

de  Thona  Longa 

de  Signeyo 

de  Avioth 

,  de  Flaissigneio  ■'■ 

de  Thonclla 

de  Bazellis's' 

,  de  Cloes^''' 

i  de  Chavenceio  Castro  ' 

,  de  Sumalhona  ''' 

de  Luisch'^',  alias  Gyrovilia 

.  de  Sapongnes  ''' 

de  Torgnel  '"' 

de  Thona  '"'  in  Pratis 

,  de  Grandi  Vernolio  " 

.  de  Broeus 

I  de  Xiineyo,  alias  Bruenna 

1  de  Ira  Sirca ,  alias  Removilla .  .  .  . 


48  s. 
46  s. 
Us. 
3os. 
43  s. 

33  s. 

34  s. 
45  s. 
4a  s. 
45  s. 
4a  s. 
4a  s. 
a5  s. 
38  s. 
4a  s. 
48  s. 
4a  s. 
4a  s. 
a5s. 
45  s. 
4os. 
45  s. 
4a  s. 
36  s. 
4os. 
a  4  s. 


n!oy,  aiij.  Caiigitan. 


X.    DECANATUS  IN  UOUIO. 


(Jival Monasterium  in  Aurea  Valle 


Longlier Prlor  in  Longliors  .  .  .  . 

Chiny Prior  in  Chinev 

Muiio Prior  in  Muno  ''^ 

Stemiy Prior  de  Sathanaco  '''.  . 

Longlier Ecrlesia  de  Longliere'*' 

MelliiT Ecclcsia  de  Meliiers.  .  . 


\o  \b. 


Ivoy,  auj.  Carignan Canonici  Yvodienses 33  Ib. 


glb. 
ujlb. 

cjlb. 
lalb. 


i6  s. 
3o  s. 


<*'   Tlwnatilia    lu;;     Tliono    Tilia  A.    —   '"■'  Igevcneyo  ne.    —     '*'   Ostra  ne.    —    '*'    ThamenUyo  A;    Tlmmrnelo    BC.    — 
'"'  Hupirti  A.  —  '''  Flaissigneio  lie.  —   '"'  Iiat:ellis  A.   —  '""'  Clors  BC.  —  '')   Taventeio  abc.  —  <''  Suniathoma  a;  Sinnn- 
tlioma  BC.  —  '''  Luifchs  G.  —  C  Sapinijne^  Bc;  Snpigne:  a.  —  '"'  Torque)'  ne.  —  t*'  Thoma  ABC.  —  (*'  Grandi  Veriolo  ABC 
-  "■'    Valu  ne.  —  C'   JViimo  BC  —  !''  .Snt/idiiai o  ne.  —  ("'   Lanqliers  \. 


COMl'TK   DE    DKCIMES   DL    XIV"  SIECLE. 


29 


NOMS    .MODERNES. 

A  l^l'ly 

Oriieo 

Bel  tria- 

Cti(jnon 

Tintiyny 

li  Jamoù/ne 

Chiny 

Florenvillf 

Williers 

Chassepierre 

c.  Sainte-Cécile 

Muno 

Pure;  CléinencY 

Malton 

Giiersy,  aiij.  les  Deux-Villes 
D  Mogues 

Auflance 

Nepvunt 

Charbeaux 

Linay 

E  Blayny 

I  Vé 

looy,  aaj.  Cmignun 


BENEFICIA. 


Tétaigne . 
Euilly.  .  . 
Villy.  .  .  . 
Olizy  .  .  . 
Stenay. .  . 
Mouzay. . 
Beaufort. 
Puilly.  .  . 
Vaujc .  .  . 


Eccli 

Eccl 

Eccles 

Eccle: 

Ecclei 

Ecclei 

Eccle: 

Ecclei 

Eccle  SI 

Ecclesi 

Eccle 

Eccle; 

Eccle 

Ecclesi 

Eccles: 

Ecclesi 

Eccle; 

Eccle; 

Eccle; 

Eccle; 

Eccle; 

Eccle; 

Ecclesi 

Ecci. 

Eccles: 

Eccl 

Eccles: 

Ecclesi 

Eccle 

Ecclesi 

Eccli 

Eccles 

Locus 


a  de  Eybeley  '"' 

a  de  Orgeots  ''^ 

a  de  Berirevo 

a  de  Cognons 

a  de  Tigtignoio 

a  de  Jamognev 

i  de  Cineyo  '''' 

a  de  Flore[n]villa 

a  de  Villeres  '"' 

a  de  Cava  Petra 

a  de  Sancta  Cecilia 

a  de  Muno  ''' 

a  de  Pura;  Clemenceyo  '' 

a  de  Mayton  '' 

de  Giversy 

a  de  Mogres  ''' 

a  de  Afflantia 

a  de  Nevant  "' 

a  de  Carbaus  ''  ' 

a  de  Lyney  '"' 

a  de  Balignei  '"' 

a  de  Weytz  '"' 

a  parochialls  Ivodiensis 

a  de  Tetengne 

a  de  Eulley^''' 

a  de  Villey 

a  de  Oli/.eio  '"'' 

a  de  Sathanaco  ''' 

a  de  Mousey  '■ 

a  de  Belleforte 

a  de  Pulley 

a  de  Valliljus 

Desertus  '".  Domus  Tauton[icorunil 


TAXATIO. 

7s.(^ 

6d. 

3os. 

2ii. 

4  s. 

36  s. 

36  s. 

lOS. 

6d. 

36  s. 

3  s. 

24  s. 

36  s. 

24  s. 

28  s. 

10  S. 

6d. 

36  s. 

36  s.  (J 

36  s. 

36  s. 

7  s. 

6d. 

6  s. 

9  s. 

10  s. 

6d. 

37  s. 

6d. 

21  s. 

6d. 

2.4  s. 

36  s. 

27  s. 

36  s. 

27  s. 

12  s. 

36  s. 

24  s. 

lu'micii. 


XI.    DECANATl  s  IN   REMICII. 


l  Vusserliesch Ecciesia  de  Luischs  ■'  . 

Temmeh Ecciesia  de  Temmeltz 


i5  s. 
5o  s. 


'*'  Erbeleg  Bc.  —  ''')  6  s.  B.  —  (')  Ongerts  ABC.  —  ''l  Tineyo  A;  Tjneyo  BC.  —  W  Villeis  Bc.  —  O  Numo  uc.  —  <^'  C/t- 
mencyo  b;  Clemcnrejo  c.  —  (''>  Maytonn  A.  —  '''  Mogers  ABC.  —  (''  26s.  bc.  —  W  iVeriont  ABC.  —  ''1  Carbansoc.  -  -  '"''  Linnig 
BC.  —  !°)  Baligney  bc.  —  '")  Weyz  b;  fVeitz  c.  —  <''>  Enlley  BC.  —  ("')  Olazeyo  BC.  — ■  '''  Sathanaro  BC.  —  '"'  J/o/iJcj  ABC.  — 
'''  Ces  deux  premiers  mots  sont  en  marge  tlans  bc.  —  '")   Tuiton  BC.  —  '''  Luistlis  bc.  —  '''  Temmclts  oc. 


30 


DIOCESE   D1-:   TRKVES. 


NOMS    MODEn\ES. 


TA.\ATIO. 


A   Grevenmachcr Eccles 

Nittel Eccles 

Machtiim Eccles 

I  Vormeldange Ecclesi 

Lenningen Eccle 

li  Remerschen Ecoles: 

Remich Eccle 

Konlz-Hatitc .  Eccle 

Gandern Ecclesi 

Beyren,  en  ail.  Beiern Eccles 

c  Paltelange-lés-Rodemack. .  .  .  Eccle: 

Weiler-la-Totir Ecclesi 

Mondorf Eccles: 

Frisingen Eccli 

Contern Ex;cli 

D  Dulhvim Ecclesi 

Waldhredimus Eccles: 

Miitforl Eccl 

Oeiringrn Eccl 

Xieder-Donven Ecclesi 

R  Sandweiler Eccl 

Schutirange  ;  Hoslerl Ecclesi 

Alzingen Ecclesi 

Simmingen Eccl 


de  Macra  ' 

Nittell 

de  Mac liten 

de  \\  orineringen  ''' 

de  Lenningen  ''' 

de  Reversssingen ,  Remcrsrhein 

de  Remich 

de  Conz  '"' 

de  Ganderen 

de  Buren 

de  Putlinga  ''' 

de  Yiilario  Turri 

de  Mondorff.  .  .• 

de  Friesingen  *' 

de  Contheren 

de  UaiJheiiii  '' 

de  Walbredinis''^ 

de  Modtvart  <'' 

in  Ottrinn;en 

dcDonffen'') 

de  Sandtweiler'"' 

de  Schilringen  ciim  Hiirfteri  '"' 

de  Alzingen  '"' 

de  Simmingen'"' , 


',1b. 
31b. 

\]b. 
Mb. 
!i  11). 
31b. 


3i  s. 

3l5. 
13  S. 
13  S. 

44  s. 

44  s. 
44  s. 

i5  s. 
36  s. 


/  ="• 
-s. 
8  s. 

a5  s. 

10  s. 

3i  s. 

la  s. 

44  s. 

■  os. 

■  a  s. 


6d. 
6d. 
6d. 
6d. 


6d. 
6d. 


37  s.     6  d. 


6d. 
6d. 


6d. 


Merzig. 


XII.    DECANATUS  IN  MAUCETO. 


Mahlatl Exîclesia  de  Malstat  ""'.  Ileretici  ''.... 

Decidngen Ecclesia  de  Beckingen.  Lottringcn. .  . 

Voelklinijen Ecclesia  de  Vôlckelingen  '''.  Hereliri. 

IVahlschied Ecclesia  de  Walscheid  '■'■.  Hereliri. .  .  . 

Kocllerthal  ? Ecclesia  de  Coredal  '"'.  Hereliri 

Heiisireiler Ecclesia  de  Heuswiler  "'.//erc/iVi  .  .  .  , 

Uchieljangeii Ecclesia  de  Uclilellangen '' .  Hrrctiri 

Eppelborn Ecclesia  de  Eppelborn.  Heretiri .  ... 


33  s. 
37  s. 
33  s. 
a6s. 
4a  s. 
33  s. 
a6  s. 
a8s. 


*'  Marra  BC.  —  '"■'  A  porle  cet  aiiiclc  en  marge.  —  '''  Lemingen  bc.  —  '''  Ce  nom  n'existe  que  (Uns  .*,  où  il  est  ajoute 
d'une  autre  l'Criture.  —  '*'  Contz  A.  —  '''  Piillinje  n.  —  '''  Fresingen  a.  —  >''  Dailhfim,  corrigé  i-n  Daithrim.  b;  OniV- 
hrim  c.  —  '"'  Waltridinis  BC.  —  (''  Modenart  BC.  —  '''  Donffenn  BC.  —  '"'  Sondireiler  c;  SondwtUler  B.  —  '"'  Les  doux  mots 
en  italiques  sont  une  addition  de  a.  —  '"'  .Utzimien  A.  —  '"'  Sunwiingen  A;  HimminifeK  BC.  —  "  Malstadt  A.  —  "'  Cette 
addition  et  celles  des  articles  suivants  n'existent  que  dans  a.  —  '''  IVoIckrlinijen  bC.  —  "l  fValtehridt  x.  —  ■'  Corrl- 
</«// A  ;  Coreldal  BC.  —  '*)   Huiisxveiler  bc.   —  ''    Vrhlflfingen  Bc. 


COMPTE   DE   DECIMES   DU  XIV=  SIECLE. 


31 


NOMS    MODERNES. 


lîENEFrCIA. 


A   Eiweiler 

Heifweilcr 

Scitwarzeitholz. .  .  . 

itoiis;  Wadijnssen . 

Saurwellincjen  .  .  .  . 
B  Scliwulbach 

Ilodeii 

Dilliiigen 

\albach 

Koerprich 

V.  Knorscheid 

T.chach 

Ilcttingeit 

Hiu'ttersdorf 

Srheiiern 

u  Holzeiihauseii  .  .  .  . 

Limhiich 

1  \  icsback 

Vvnliirchen 

Rcinisbarh 

E    W'uldea 

Brotdorf 

Loslwiin 


Sankt-Gaiigol[)h. 

Montchnr 

K  Sankt-Johtinii. .  . 

Ilamm 

Ober-Eminel .  .  . 

Wihinrien 

Konz 

'^  ^-rf 

l'cllingen 

Ifcntrrn 

l'achteii 


l'jcclesia  de  IweHer'"' 

Ecciesia  de  Reisweiler  ''"'.  Lottringen 

Ecciesia  de  Schwartzenholtz  '"'.  CiipeUa 

Ecciesia  de  Boisz''''.  Annexa  Wadtgasscn  ''■''' 

Ecciesia  de  Welling  t''.  Herelici 

Ecciesia  de  Schwalbach.   Capella 

Ecciesia  de  Roden  *'.  Lottringen 

Ecciesia  de  Dullingen  <'''.  Lottringen 

Ecciesia  de  Nalbach.  Triersch 

Ecciesia  de  Kyrperch '''.  Capella  ISaUxicli 

Ecciesia  de  Knorscheid  '''.  Capella 

Ecciesia  de  Lebacli.  Triersch.  Abbas  Liitcrn 

Ecciesia  de  Betlinga'''.  Lottringen.  CuUator  :  Tliolei . 
Ecciesia    de    Heddersdorff-"'.    Triersch.     Collatnr   :  ) 

Hagen t 

Ecciesia  de  Schuren.  Triersch'-'' 

Ecciesia  de  Holtzenhusen  '"''.  Triersch 

Ecciesia  de  Liinpach.  Lottringen 

Ecciesia  de  Wieszbach  '"'.  Lottringen 

Ecciesia  de  Niinkirchen.  Triersch 

Ecciesia  de  Rumsbacli  '"'.  Lottringen 

Ecciesia  de  Walen.   Triersch 

Ecciesia  de  BrotdorlT.  Triersch 

Ecciesia  de  Loissem.  Triersch 

Ecciesia  de  Sancto   Gangulpho  '•'''■.   Abbas    Medinla-  } 

censis \ 

Ecciesia  de  Monckclor  <'''.  Lottringen.  llcretici 

Ecciesia  de  Sancto  Jolianne.  Abbas  Mediolacensis .  . 

Ecciesia  de  Ham'''.   Triersch 

Ecciesia  de  Emmel.  Triersch 

Ecciesia  de  \\illing'''.  Luxembnrg 

Ecciesia  de  Contz  '".  Triersch 

Ecciesia  de  ZerfT.  Triersch 

Ecciesia  de  Pellingen.  Triersch 

txrlesia  de  Henteren  '"'.  Trier.^rli 

Ecciesia  de  Paichten.  LollrvKjcn 


TAXATIO, 

20  S. 

3os. 

12  S. 

28  s. 

27  S. 

27  S. 

3os. 

25  s. 

35  s. 

i3s. 

i3s. 

3os. 

3os. 

28  s. 

i3s. 

22  s. 

26  s. 

2  2  S. 

26  S. 

27  s. 

29  s. 

3os. 

36  s. 

10  s. 
12  s. 
32  s. 
23  S. 
28  s. 
27  S. 

18  s. 


'*'  Yeiweiler  c  ;   Yeiweiller  B. 
lieux  derniers  mots  manquent  dansBC. 


Cet  article  est  omis  dans  n  et  c.  —  t'I  Schu'ai:cnhnlz  b  c.  —   '■*'  Boiss  kc.  —  <*)  Ces 
■  <''  Wellingen  Bc.  —  '*'  Rodenna  ABC  —  '"'>  Sullingen  BC.  —  '"'  A  portail  origi- 
nairement Kerpercli,  mais  ce  nom  a  été  corrigé  en  Kyrperch.  —  (')  Knorscheidt  ABC;  Knorsclieid  BC.  —  W  Bettingen  B.   — 
'  Heddessdorff  A;  Hettersdorjf  [t.  —  '"    llolzenhausen  BC.  —  ("'  fVcsemtiach  BC;  c'est  aussi  ce  nom  qu'on  avait  d'abord  écrit 
ilans  a;  mais  il   a   été  rayé  et  l'euiplacé  par   Wieszbach.    —    '">   liumesbach  B;    liwnesshaclt  c.    —   ''"'   Gangolpho  c;   Go'i- 
•inlffo  B.  —     (Il  Moncheler  bc.   —  '''   Hamm  B.  —  '■'■  Willingen  bc.  —  '">  Con:  Bc.  —  <■"'  Hentcrn  BC. 

'■'  Devant  cet  article,  en  marge  :  Kriveiler  suh  ea  ubi  residel  pastor.  U  s'agit  ici  de  Thalexweilcr. 


32 


DIOCESK   1)K   TJli:\  ES. 


^OUS    MODERNES.  BENEPlCrA. 

^  Koerprich;  Ntdliach Kcclesia  de  Kerperch.  Capcllu  Aalbucli 

Haustailt Kcclesia  do  Hussslal  •"'.  Lollrinyen 

Namborn Kcclesia  de  Nimhorn 

Merzig Kcclesia  de  Marceto''"'.  Trevirejisis /i  Ib. 

1,                 -,  i  Kcclesia  do  Dupweiler.  Trevirensis.  CoUator  :  aiiai  i 

I /iieppenwciler m    . 

'  '  I        Waslgassen \ 

B   [rsch;  Scrrig Ecclesia  de  Ysche  '"'  sive  Scrich.  Tricrsrh 

Meltlach Monasteriuiii  in  Medlolacu  '■" ."iS  Ib. 

n-  .  \  Kcclesia    de    Bot/.en  ''■.     CoUator    :     prwposilus    in  / 

(       Merzigh ) 

Fraiilaiderii Ecclesia  de  Lutreia  nionialiiiiu l/i  Ib. 

Kirchliofen? Kcclosia  de  Kirchweiler 


AVATIO 

.S  S. 

26  S. 

8  s. 

5  s. 

16  s. 

36! 


Pnl. 

c  Saarhnrg EccL 

Taben KccL 

kdstcl;  Frcudeiihiirg KccL 

Kirf Kcciesi 

Ober-IjPttkcn Ecoles 

D  liihlingen   [cercle    de  Sarre-  'pi 

bourg) \ 

'l'aensdorf. Eccles 

iMinifilorf. Eccles; 

llilhriiigen Ecclesi 

Huedinijcn Eccles: 

E  Fremersdorf. Eccle; 

(iiicrlfauijen Eccle 

RehUngen  [cercle   de  Sarre-  /  .>    1 

louis  ) ( 

Wallerfangen Eccle: 

lÀsdorf Eccles 

r  Differten Eccli 

Bedcrsdorf. Eccli 

Ihn Eccl 


XIII.    DECANATU.S  IN  PERLK. 

de  Sarburgh.  Trierscli 

de  Tavcna.  Seins 

de  Castell  dicta  Freudenburcii  '''.  Seiiif 

de  Kyrff*'.  Triersch 

de  Lucen  ''''.  LoUringen.  Trierscli 

de  Redlingen.  LoUringen 

de  Thunsdorff  ■'■<''.  Seinf 

do  Liinsdoi'ff'' .  LoUringen 

Hilbringon  ''■.  LoUringen 

de  Biidingen.  LoUringen 

de  Fromersdorff'''.  LoUringen 

de  Gyrillingeii  '' .  LoUringen 

de  Rullingen.  LoUringen 


de  Walderfangen  '"'.  LoUringen. 

de  Licsdorfl"'"'.  LoUringen 

de  DielTort.  LoUringen.  Filia.  .  . 
de  Biedorsdorff  '"'.  LoUringen. .  . 
de  Ynia  '''  Lnltrinqrn 


?,?,s. 

6d 

1  1  s. 

.^3  s. 

6d 

33  s. 

6d 

i3s. 

6d 

1 1  s. 

33  s. 

a8s. 

6d 

36  s. 

18  s. 

17  s. 

i6s. 

3is. 

33  s. 

6d 

33  s. 

6d 

1 1  s. 

3jis. 

6d 

3  1  S. 

<"  llu-issladt  A;  Hussslald  n.  —  *"  ,W(ir<j(ou;  Marerln  c.  —  •  /<-jr/ie  lie.  —  ''•  Mcdtnlwum  m;.  —  >*'  Boizenn  a;  Bo:fn  11c. 
—  C)  Fnudcnhimi  B;  Freudenburgh  c.  —  '"  Kirpha  BC.  —  ''"'  Le  scribe  de  A  avait  loiil  d'abord  érril  Luca;  Litru  bc.  — 
'■'  Tliuisdorff'  uc.  —  '''  Linssdorff' K c.  ■ —  (''  Fromerssdotff  c.  ;  Frommersdorff' B.  —  '"'  Gyritjingcn  BC.  — -  >"•  Jf'alderfingen  m 
l'I  primitivement  aussi  dans  A. —  !"'  Lirssdoijf  B  c. —  '"''  /iiii/eni/or^  b  c  est  aussi  leçon  primitive  de  a.  —  '"  Yma  BC  èlail 
aussi  la  leroii   primitive  de  A ,  où  on  lui  a  substitue  Knna. 

C    A  |>i)i'te  en  nini'p;  de  cet  niiiele  :  .Voln.  Pnsinr  m  DirI-  If  ii'tsttdwr,  sans  doute  le  curé  du  lieu,  à  IVjwque  où  lut 

liiigen.  _  l'aile  celle  adililion. 

'■■''  V.n  marye   de  cet  arliile ,  a   porte  le  nom  de  Jmidius 


COMPTE   1)K    DECIMES  DU   \I\'   SIECLE.  33 


NOMS    MODERNES.  IIENEFICIA. 


A  Mvdaltdorf f^clesia  do  Altdorff  ";  LoUriiii/i-K i6  s. 

Kerprick Ecclesia  de  Kerpperich  '"■'.  Lollrlngen 18  s.      6  d. 

Grosx-Hcmmersdorf. Ecclesia  de  Hymorssdorfif'''.  LollriiK/cii 2-  s. 

Schwerdorf Ecclesia  de  Schwerdorff.  Loltriiii/cu 2()  s. 

\eimliiicben Ecclesia  de  Nunkirchen.  Lotlriiujcu .")6  s.      6  d. 

l>  J.aiimesJ'fld Ecclesia  de  LiinierssdorfF.   LiimcraJ'elt  '■.   Lollriiiiirn.  1 3  s.      6  d. 

Monneren Ecclesia  de  Mondeler.  Lottringen 21s. 

Huckenberg Ecclesia  de  Hachcnberg '''.  Lottringen  dus:  dorfj"'K  .  3/i  s. 

Udern l'^cclesia  de  Uderon.  Lottringen 23  s.      6  d. 

Keilingen Ecclesia  de  Kyrlingen.  Lotlrimjcn 21s. 

c  Mallingen Ecclesia  de  Millunck  '''.  Loltrinijca 26  s. 

Retlel Ecclesia  de  Rutela.  Lottringen 18  s.      fi  d. 

Kirchnaumen Ecclesia  de  Numan.  Lottringen 23  s.     6  d. 

Reimelingen Ecclesia  de  Rumeling  '^'.  Lottringen 1 6  s. 

Mondorf Ecclesia  de  Momendorff  '''.  Lottringen 23  s.      6  d. 

D  Sierck Ecclesia  de  Sirck.  Lottringen 33  s.      6  d. 

kirsch Ecclesia  de  Kyrss.  Lottringen 1  y  s.      G  d. 

Mandern Ecclesia  de  Manderon  >' .  Luxendiurtj 21s. 

Perl Ecclesia  de  Perle.  Lottringen 21s. 

Nennig Ecclesia  de  Nenghe  ''' 21s. 

K   Tettingen Ecclesia  de  Teltingen.  Trierscli 1 5  s. 

Sinz Ecclesia  de  Syntzicli  '^'.  Treverensis 21s. 

Kreuzweiler Ecclesia  de  Wyler  '''.  Luxenihurif 21s. 

Merzkirchen Ecclesia  de  Sancto  Martine.  Trccerensis 33  s.      (J  d. 

Wincheringcn Ecclesia  de  WmdxeTsn''"'.  Luxenihnrg 21s. 

F  Uesch Ecclesia  de  Besch.  Luxemhurg 26  s. 

liettel Monasteriuiu  Rutelen.  Lottrinr/en ifi  Ib.  10  s. 

IVadgassen Monasterium  Wadegacense '"'.  Lottringen 3c)  Ib.  17  s. 

Tawern Ecclesia  de  Taverna.  Treverensis 26  s. 

Hehlingen-LittdorJ. Ecclesia  de  LittoiiT.  Luxemhurg 33  s.     6  d. 


VVadrill.  XIV.    DECAN\TUS   IN  W  VIHÎEI.IS. 

G    IVudern Ecclesia  de  \\  adoren.  Trierscii 43  s. 

Allenbach Ecclesia  de  Ellenbach.  tlcretici 27  s. 

'■'  Altorff',\;  en  marge  île  cet  article,  A  porte  monacims.  —  '''  Kerpeicli  bc  ot  iirimilivcmcnt  aussi  dans  A.  —  '°>  Hamers- 
•  lorjfr,;  Humerssdorif'c,  a  été  aussi  la  leçon  primitive  <le  A.  —  ''*'  Ce  second  nom  est  une  addition  de  A. — ■  '■'^  Hachenbnrgh 
IX. —  ''  Melanck  Bc.  —  '"'  liamelingenBC.  —  '""i  Mamendnrff' esl  de  A,  par  suite  d'une  correction.  —  '''  Mondera  Bc.  — 
''  Cet  article  n'existe  pas  dans  A.  —  '^'  Synzig  bc.  —  ''>  fVrlre  bc.  —  '•"'>  fVincherenn  x;  fVyncheren  uc.  —  >"'  JVa- 
' leijann  a\ec  alirrvialion    suspensive  B  c. 

''^  A  porte,  devant  cet  article,  les  mots;  Die  Kirrlw  lAilzniitmrn. 

IIISTOR.   DE   FRANCE.       -    l'Omi.I.KS,    V.  5 


3'i 


DIOCKSK   DK   TI'.KVES. 


NOMS    MODERNES. 


A   lieiclienlxirli l'xcles: 

;Vo/ien l%cclesi 

lileiderdinçfen Kcclesi 

liirkenfelil KccI 

Achtehharli Kccl 

B  Soelern l'>ccles: 

liosen l'jccles 

Nankirchen Eccles 

Marpiiujen Ecclesi 

Thalexweilcr l'.cclesi 


Thnley 
Theley  . 


Eccles: 

Eccle: 

Mettiiicli Eccles: 

llnshoni Eccle 

kaslt'l Ecoles: 

D  Zuescli Eccl 

lli'rmeskeil Ecclesi 

SchilliiKieii Eccles: 

LockueUer Eccles: 

Wenkirchen Ecclesi 

E   Wadrill. Eccl 

Waldrucli Ecclesi 

Giisteralh Ecclesi 

l'ranzenheim Eccl 

Srhoendorf Ecclesi 

F  Reinsfcld Ecclei 

Bescheid Ecclei 

Hinzert l^cclei 

Beuren Ecclei 

Rascheid Ecclesi 

G  Konfcld Eccl 

Farschweilei- Eccles: 

Thoiniii Eccl 

()shur<i l'xcles: 

Morscheid Eccles 

H    Wolfersiveiler Eccles: 


de  Richenbach  '*'.  Hrrelici. 

1  de  Altennae  ''' 

I  de  lUiderdingen  ''' 

1  de  Birckenfnlt  ''"'.  Herclici 
1  de  Arhtelsbach 

de  Sotreya  '*'.  Herelici.  .  .  . 

de  Bonsona.  Boten  '"^ 

1  de  Nunkirchen 

:  de  Merperdingen '"■ 

de  Exweiier 

de  Tholeia.  Loltringen. .  .  . 

de  Tliolen.  'l'riersch 

,  de  Mettenich.  Triersch  .  .  . 

de  Ilassburne  -'' .  Triersrli . 

de  Castell.  Lottringen .... 

de  Zuesclis  '"'.  Herelici. . .  . 

de  Rell  Ilermanni 

de  Schelingen.  Triersch..  . 

de  Lockweiler.  Triersch. .  . 

de  Wyskirch  '''.  Trierscli .  . 

de  Wadrela.  Triersch  "... 

de  Waltraco  l'' 

de  Gesteradt 

de  Francissem  ''' 

de  Pulclira  Villa 

deReinfeltt"' 

de  Bescheit  '■"' 

de  Hunzenradt 

de  Buren  '"' 

de  Roischeit  "■' 

de  Conevalt  '''" 

de  Farssweiier  ''' 

de  Thiimbe 

de  Arsspergli         

,  de  Mortschei  '"' 

de  WoUTersweiler*' 


3  2  s. 
9  5. 

27  s. 
45  5. 
a5  s. 
/i5s. 
26  s. 
45  s. 
a5  s. 
10  s. 

21  s. 
3o  s. 
35  s. 
18  s. 

25  s. 

26  s. 
26  s. 
35  s. 

28  s. 
38  s. 
37  s. 
26  s. 

18  s. 

2  1  S. 
2'|  S. 
18  s. 
18  S. 

fl  S. 

8  s. 

18  s. 

3  s. 

22  S. 

iSs. 

■^  S. 


41b. 


'"     ItYchcnburli    c;  i{yi7i(cii/<ii<7i  ».   —  C"'    iltennar  110.    —  ("'  Blyderdimien  iir,.   —  '''    Birckenleld  BC.  —  ■'''  Satreya  Bc. 

—  <''  ("e  dernier  nom   n'existe  que  ilans  A,  où  il  est  écrit  en  interligne,  au-dessus  du  vocable  latin.    —   '''  Mrlpfrdtmifn 
lu;.  —  <"')  Haissburne  A.  —  '''  Zwstirs  DC.  — ■  '''  If'eiskirclien  BC.  —  C  IVallraro  ne.  —  '''  Frantissrm  BC.  —  '"'  ReinfeU  B. 

—  <"'  Bescheid  B.  —  <°'  Puren  B.  —  <"  l{oilt.ulicid  i\.  —  <•"  Coneiiald  v.  —  '''  Farssueillrr  ».  —  <'■  Mortsckeid  B.  —  <'   ff'olf- 
firsxeeiller  c. ;  IVolferswexIler  11. 

■'    CVsl  ici  ([110  se  termine  le  ms.  a. 


COMPTE   DE   DECIMES  DU  XI V=  SIECLE.  35 

NOMS    MODEHNES.  BENEFICIA.  TAXATIO. 

BUesen Ecclesia  de  Blesen 26  s. 

Nonnweikr Ecciesia  de  Ninweiier 2 4  s. 

Nieder-Brombach Ecciesia  de  Branibach '1  Ib. 

Gei.ifeld Ecciesia  de  Guersfeld 35  s. 

Tlioley Monasterium  in  ïholeia u6  11). 

Z(//.  XV.    DECVNATUS   l\   CELLIS. 

Uerziçj Ecciesia  de  Urceto  '*' G  Ib. 

Kroev Ecciesia  de  Crova  '""' 10  Ib. 

Traben Ecciesia  de  Travena 1  o  Ib. 

Ecciesia  de  Enkirch;  pastor ()  Ib. 


Enkirch ,  ,, ,  „  ,, 

/  Vicanus  ibidem .1  Ib.  os.      rS  d. 

Beilkirchen Ecciesia  de  Kyle /l  Ib. 

Zell-sur-la-MoseUc Ecciesia  de  Cellis g  Ib. 

Alf. Ecciesia  de  Alff 3  Ib. 

Neef Ecciesia  de  Neefif 1  Ib. 

Ediger Ecciesia  de  Ediger 1  o  Ib. 

^ chreii Ecciesia  de  Noeren ''■ Sas. 

Senheim Ecciesia  de  Seenheiiii 10  Ib. 

Beilstein Ecciesia  de  B^dstein 1  Ib. 

Bratlig Ecciesia  de  Brotigh  '"'' 1  o  Ib. 

Kond Ecciesia  de  Conde 5  Ib. 

Kocliein Ecciesia  de  Cochme 5  Ib. 

hlotlen Ecciesia  de  Clotten .'>  II3. 

llriedel Ecciesia  de  Bredell (j  Ib. 

Pommern Ecciesia  de  Pommer g  Ib. 

Bausendorf. Ecciesia  de  BusendorfF. 2  4  s. 

liombogen Ecciesia  de  Buniagcn 4  11). 

Greinierath Ecciesia  de  Grymelradt  <°' 24  s. 

Gipperaili Ecciesia  de  Gyppenradt  '•''' lo  s. 

Nieder-Oefflingen Ecciesia  de  Ulllingent 24  s. 

Laufeld Ecciesia  de  Laufenlelt  ''' '1  Ib.  10  s. 

Gillenjeld Ecciesia  de  Gyllenfelt'''' .)  Ib.  i()  s. 

Wollmeiath Ecciesia  de  Woilmeradt  '"' 7  Ib. 

Aljlen Ecciesia  de  Alfllo 3  Ib.         10  s. 

Gillenbeiiren Ecciesia  de  Gyllenburen  '" 3o  s. 

Ecciesia  de  Luzenradt  ''' •.),  Ib. 

Vicarius  ibidem 1  Ib. 


Lulzeralh  . 


1">  (Jrento  BC.  —  C"'  Croura  Bc.  —   '''  Noesen  B.   —   fl  Prot'ujli  c.   —    '''   Grymelrad  B.   —    <''  Gyppenrad  D.  —  '"'  Lau- 
fenfeld  D;  Laiifcnfeldt  c.  —  (■")[  Gyllenjeld  B.  —    ')  WoHmenrad  ii;  JVolmeradt  c.  —  '''  GyUenbenren  c.  —  î''  Luzenrad  a. 

5. 


3G  l>IOC.ESE    DE   TUE\  ES. 

NOMS    MODKRNES.  BENEFICIA.  T.WATIO 

IJuniheim Ecclesia  de  Hontlieiu  ' 3  Ib. 

Liietz Ecclesia  de  Lu/e 6  Ib. 

lieultch Ecclesia  de  Bullich Mb.         lo  s. 

Ohcr-Gondcrshauscn Ecclesia  de  Cnintcrshusen  '' 6  Ib. 

Sevenich Ecclesia  de  Sevenich 48  s. 

Ihmmershausen Ecclesia  de  Domershusen  <° la  s. 

Sabershausen Ecclesia  de  Savershusen '^' 3a  s. 

Maniiebarh Ecclesia  de  Mannenbach 6  Ib. 

liellheim Ecclesia  de  Belthem  '*' d  Ib. 

Iloth Ecclesia  de  Rode 4  ilj- 

Lniihdcli Ecclesia  de  Laupa<'li 4  Ib. 

Ellcii: Ecclesia  de  Ellenz 9  lij. 

Ifoni Ecclesia  de  Honrey 3  Ib. 

lirll Ecclesia  de  Belle 9  Ib. 

l'xich Ecclesia  de  Boich a  Ib. 

Mocrsdorf Ecclesia  de  Morsdorff. 3  Ib. 

MiltelStrimmiy Ecclesia  de  Stiymich  "' 6  Ib.         lO  s. 

Maslershauscn l'Jcclesia  de  Mastershusen a  Ib. 

Kkinich Ecclesia  de  Cleinich  "' 8  il). 

Irmeiiach Ecclesia  de  Yrinenacho lO  s. 

Loetzbenreii Ecclesia  de  Luzenburen ao  s. 

Karden Ecclesia  de  Cardona 5a  Ib. 

Marienburg Moniales  Sancta-  Mari;r  beii/  '' 54  Ib. 

Springicrsbacli Canonici  in  Sperckersbach aolb. 

Sliihberi Moniales  in  Stuba 1 4  Ib.  8  s. 


II 

Regislrum  si\  e  taxa  subsidiorum  inf erioris  deri ,  secundum  quam  plerumque  aliae  taxa* 
pro  tempore  occurrentes  regulantur. 

In  hoc  registre  computatur  libra  pixi  lo  albis,  solidus  pro  4  deuariis  vel 
G  hallensibus,  albus  pro  8  denariis  vel  12  hallensibiis,  florenus  pn> 
2^  albis. 

Orhtcndtiini.  XVI.    CAiMTUI.L'M  OCHTKNDUNCK. 

V  S.-Casior i   .  /,  1,       t  Ecclesia  colleiriata  Sancti  tlastoris  in  Conlluentia  .  .      111  II1.  3  s. 

[  Il  Cohlcii:  !,,,.,,, 
S.-Florin )  (  Ecclesia  Sancti  l'iorini 111  llv  .■>  s. 

''  Hontem  c.  —  '''  Gun(lcr.w/iiue«  c.  —  '''  Domessbusen  c.  —    ''  Saieiliiiseii  i..  —  <'■  liellfin  c.        ''    Strrmich  c.  —  I*"  Cle- 
inich BC.  —  '*''  bery  n'existe  que  dans  c,  oit  il  a  été  ajouté  d'une  main  postérieure. 


COMl'TE   J)l-:   DECIMES  DU   XIV  SIECLE. 


37 


NOMS    MODEHNES. 


A   Miieiistermaifrld 

Miiyeii 

Ltinrh 

S,-Thomas ,  près  Anderiiorli 

Mariarolh 

i;  Oierwerlli 

Giiels 

Lelimeii 

GappenacU 

Lay 

r.  knhern 

Mckenich 

Ikr  Bealusbcr(j ,  à  Cohleiiz. 
l'iuehenach 

Miesenhciin 

D  Oher-Mcmliij 

Winninycii 

I  Vellinr, 

Bassenheiin 

Urmitz 

E  Kettig 

.\ieiler-Zissen 

Ilumhuch 

Ilaiiseii 

!\otre-Dame,  à  Cohtenz..  .  . 


DENEKICH.    • 

Ecclesia  collcgiata  in  Monastcrio  Mainl'elt '' (i(i 

Monasterium  in  Mayen 06 

Monasteriuiii  Lacense 88 

Monasterium  nionialiuni  Andernacense 7/1 

Monasiorium  iiionialium  in  Rode 5 

Monasterium  monialium  in  Superioii  Insula f) 

Pastor  in  Gulsa i  "! 

Vicarius  in  Gulsa (> 

Pastor  in  Inferiori  l^emen /i 

Vicarius  in  Inferiori  Lemen :! 

Pastor  in  Gappenach '>. 

Vicarius  il)idem 1 

Pastor  in  Leye 16 

Vicarius  in  Leye 6 

Pastor  in  Coverna 19 

\  icarius  ibidem 6 

Pastor  in  Nickenich  '''' 18 

Vicarius  il)idem y 

Monasterium  Sancti  Beati  prope  Confluentiam.  ...  16 

Pastor  in  Revenaco  <'' 19 

Vicarius  in  Revenaco ''' (j 

Pastor  in  Mesenheim a 

Vicarius  ibidem 1 

Pastor  in  Superiori  Mendich  ''' !\ 

Vicarius  il)idem 0. 

Pastor  in  VVynningen ; 10 

Pastor  in  Wellingh 8 

Vicarius  in  ^^  ellingh  ''' 4 

Pastor  in  Bassenheim 8 

Vicarius  ibidem 4 

Pastor  in  Oirmûz h 

^'ica^ius  ibidem 2 

Pastor  in  Ketge <> 

Vicarius  ibidem o 

Pastor  in  Zyssen '-o 

Vicarius  ibidem ^ \ 

Pastor  in  Ilaynbach 'i 

Vicarius  ibidem -î 

Pastor  in  Huyssen 2 

Vicarius  ibidem 1 

Ecclesia  Béate  Marie  Virginis  in  Conlluentia u) 


TA\.\Ti(> 

11>. 

10  S. 

.1  b. 

Ib. 

2  S. 

Ib. 

17  s. 

\\^ 

Ib. 

U,  S. 

'1  11 

Ib. 

1  1   S. 

SI. 

Ib. 

Ib. 

1  i)  S. 

Ib 

Ib. 

(is. 

8  11 

U). 

1  1  s. 

Ib. 

.")  s. 

6  h 

Ib. 

7  s. 

8  h 

Ib. 

\  min.  2 

Ib. 

5  s. 

ib. 

10  s. 

Ib. 

10  S. 

Ib. 

10  s. 

Ib. 

5  S. 

,/2 

Ib. 

2  s. 

ib. 

i3s. 

Ib. 

10  s. 

Ib. 

10  s. 

Ib. 

5  s. 

'ih 

Ib. 

1  s. 

/.b 

Ib. 

10  s. 

ici. 

Ib. 

10  s. 

.-.  b 

II). 

20  s. 

II.. 

1  .'>  s. 

!  b 

Ib. 

(is. 

'Ib 

Ib. 

'ib 

II). 

■..  b 

Ib. 

(ib 

Ib. 

Ib. 

lOli 

11). 

Nb 

Ib. 

Ib. 

5  s. 

ib. 

I  \  s. 

■..Il 

Ib. 

7  s. 

'ib 

Ib. 

7  *• 

2  h 

Ib. 

.ob 

Ib. 

8  s. 

M  Mainjeld  li.  —   ''''   Nicl.vitdivli  c.   —   <')  liuwenacli   B.  —   ''*'  Riivenacli  a.  —  '''  Mendùj  11.   -   '■''  Wellinij 


38 


DIOCESE   DE   TREVES. 


NOMS    MODERNKS. 

A  Moselweiss Ecrlesia 

Andeniach Ectlosia 

Kraft Ecclesia 

Lehmen Ecclesia 

Muenstermaifeld Ecclesia 

n  Gondorf Ecclesia 

LoeJ Ecclesia 

PUlig Ecclesia 

Weiler Ecclesia 

Monreul Ecclesia 

c  Pluidt Ecclesia 

Polch Ecclesia 

Nieder-Luelziiiijcn Ecclesia 

Ober-Luetziiigen Ecclesia 

Nieder-Mendi(j Ecclesia 

D  Kesselheim Ecclesia 

Sanki-Sebastinii Ecclesia 

Diirqbvold Ecclesia 

SdJJi;/ Ecclesia 

Diehiicli Ecclesia 

E  Riedeu Ecclesia 

KUriiKjen Ecclesia 

Kirchesch Ecclesia 

Kaisersescli l'îcclesia 

Welir Ecclesia 

F  Ochtendung Ecclesia 

Goennersdorf Ecclesia 

Retleralh Ecclesia 

Lungenfeld Ecclesia 

Allenz Ecclesia 

G  Melternich Ecclesia 

Wallersheim     Ecclesia 

Kolteitlu'iin Ecclesia 

Versfcld I'',cclesia 

DiiciKjenheim Ecclesia 

Il   Musburtj Ecclesia 

Kcinpciiich Ecclesia 

katviich Ecclesia 

Kcll Ecclesia 

NaclUsheim Ecclesia 


in  \\  yss '*' 511). 

in  Andernaco Sa  II). 

in  Crufft 31b. 

in  Superiori  Leinen .3  ib. 

parrochialis  in  Monasterio  Mainfelt '''' .  ...  i6  Ih. 

in  Guntravia 5  IIj. 

in  Love 4  Ib. 

in  Polche .3  Ib. 

in  W'ylre j  Ib. 

in  Monreal 2  ib. 

in  Bleyde 31b. 

in  Poilche 5  Ib. 

in  Jnieriori  Luzingk''' 5  ib. 

in  Superiori  Luzingk''' 2  Ib. 

in  Inferiori  Mendich 5  Ib. 

in  Kesselnbeim 5  Ib. 

in  Superiori  Engers 3  Ib. 

in  Burchbroil ?.  Ib. 

in  SalFigh 3  Ib. 

in  Dievelich .'î  Ib. 

in  Rodcn 3  Ib. 

in  l'.tterich 3  Ib. 

in  Esche 2  Ib. 

in  Kaysers  Esch 10  11). 

in  Wer .')  Ib. 

in  Ochtendunck 51b. 

in  Gundcrstorfl"'"' 2  Ib. 

in  Retrode 2  Ib. 

in  Langenfelt ''' 2  Ib. 

in  Alsenz 2  Ib. 

in  Metren 5  Ib. 

in  \\  allersheim 8  Ib. 

in  Kottenheini 2  Ib. 

in  Ursfeltl^' 2  Ib. 

in  Dunchingen 3  Ib. 

in  Marsprich '"■' 2  Ib. 

in  Kenipenich S  Ib. 

in  Kerlicli 6  Ib. 

in  Kelle 2  Ib. 

in  Nacluheini''' -  Ib. 


TAV.VTIO. 

I  I  S. 

10  S. 

5  s. 

5  s. 

10  s. 

4  s. 

ds. 

1  1  s. 

12  S. 

2  S. 

min.  18  h. 

2  s. 

17  s. 

12  s. 

ils. 

12  S. 

min.  13 

65. 

5  s. 

5  s. 

min.  18 

21  s. 

12  s. 

18  s. 

4  s. 

6  s. 

12 

s. 

»7 

s. 

a  s. 

17 

s. 

lin.  a 

s. 

a 

s. 

12 

s. 

5 

s. 

10 

s. 

.6  h. 


3  s. 


(")  TVeyss  B.  —  f"'  Mamfeld  b.  —  '  Lu:inrli  11.  —  ''''  LnzinrI.  B;  ci'l  nrlicle  d'aUoril  omis  dans  K,  v  a  clé  ensuite  ajouté 
Il  la  fin  de  la  page,  c'est-à-dire  cinq  lignes  jikis  loin,  à  la  .suite  do  llurglirold.  —  '*•  Gundersdor^  v.  -  '''  Lan^enjrl  c; 
LtKUjvnfeld  B.  —  l«)  UrsfM  B.  —  ''■*  Marspriclu  c.  -  t')  .YacA»j/i.t»i  B. 


COMl'TK    l)K    DECIMES   DU   XIV«  SIECLE. 


39 


NOMS    MODERNES. 


A  S.-Jnlinnn  .  près  Bueireslieini.     Ecclesia  in  Burenzheini  "' . 
Kehri(j Ecclesia  in  Keiicli 


11). 
11). 


•T  S.  1/2 
I  ■>.  S. 


Ençjcrs. 

Vallendar 

Ençjers 

Benilnrf 

B  Sclioenebei<i j 

A  iederberg ' 

Piiderbach j 

Nieder-Bieber j 

Reufjsdorf ■ 

c   Hocchsh'Jibark j 

Rucckcrolk ' 

Dierdorf 

Feldkirclieii ■ 

Heimbach 

D  Nieder-Honnejcld 

Linz-siirle-Rliin 

Nassau 

Alsbach 

Urbacb-Kirclidorf. 

E    Winden 

Leutesdorf. 

Arenbery 

Ilorhaasvn 


XVII.    CAPITULUM  DE  ENGEUS. 

Pastor  in  Vallendar ■!  1  il). 

Vicarius  ibidem 10  Ib. 

Pastor  in  Engers 2 1  11). 

Vicarius  in  Bedendorff. /i  11). 

Pastor  in  Schonenibergb 2  Ib. 

Vicarius  ibidem li  Ib. 

Pastor  in  Nerembergh  *''' 4  Ib. 

Vicarius  ibidem 2  Ib. 

Pastor  in  Puderbacli \\h. 

Vicarius  ibidem 1  Ib. 

Pastor  in  Bievern  '' 9  1'^- 

Vicarius  ibidem /(  Ib. 

Pastor  in  RengstorfifC' kVo. 

Vicarius  in  Rengstorff'"' 2  Ib. 

Pastor  in  Hoestembach''' 4  Ib. 

Vicarius  in  Hoestembach 1  ib. 

Pastor  in  Rockenrode 1  a  Ib. 

Vicarius  in  Rockenrode 5  Ib. 

Pastor  in  Dirtorfl"'^' 5  Ib. 

Vicarius  in  Dirtorff'''' 2  Ib. 

Pastor  in  Feltkirchen i5  Ib. 

Vicarius  in  Feltkirchen 8  Ib. 

Pastor  in  Heimbach 9  Ib. 

Vicarius  ibidem 4  Ib. 

Pastor  in  Hunefelf' 3  D). 

Vicarius  ibidem a  Ib. 

Pastor  in  Lynzs 3i  Ib. 

Ecclesia  in  Nassau  ''' 27  Ib. 

Ecclesia  in  Almerspach 3  Ib. 

Ecclesia  in  Urbach 8  Ib. 

Ecclesia  in  Winden ç)  II). 

Ecclesia  in  Ludestorfl"''' 23  11). 

Ecclesia  in  Aremberg 1  II). 

Ecclesia  in  Hoirhusen i  Ib. 


7  s. 

8  s. 

ab. 
3  11. 

'/■- 

4  s. 

10  b. 

4  s. 

•>.  li. 

4  s. 

ih. 

4  s. 

2  h. 

2  s. 

5  h. 

5  h. 

•A 

1/2 


10  s. 

6  s. 

2  s. 

6  s. 

6  s. 

6  s. 

6  s. 
./a    6  s. 

4  s. 
min.  4 


1/2    6  s. 
min.  2  h. 


7  s. 


min. S  h. 


3  b. 
I  b. 

8  h. 

6  h. 

6  h. 
11  h. 
lo  h. 

5  h. 


I  11. 
1  11. 

3  h. 

12  b. 

3  h. 

3  h. 
ab. 

4  b. 
1 6  h. 


'*)  Burrenzheim  B.  —  '"■'  Neremberij  a.  —  '•)  Dievem  bc.  —  '''■■'  Rengsdorff  r.  —  O  Horslembacb  bc.  —   '*'  Dittoijf  11. 
—  (''1  Disdorff-B-  Dirdorffc.  —  W  Hanefeld  B.  —  ('1  Naasaw  c.  —  ''1  Leudesdoiff  B. 


'lO 


DIOCKSK    l)K   TREVES. 


NOMS    MODKRNF.S. 


Ohei'-Lah 
Rauhnrh  . 


Ecclesia  in  Laer 

Ecclesia  in  liiipach 

Vicariii'i  in  Uu[)a<li 

Ober-Dreis Ecclesia  in  Dreysse 

Ems Ecclesia  in  Eumpis 

Dausenau Ecclesia  in  Dussenaue  ■'  .  .  . 

Gross-Maischeid Ecclesia  in  Meischeil  ■''' .  .  .  . 

Marien-Rachdorf. Ecclesia  in  RachdorfT.  .  .  .  . 

Rossbacli Ecclesia  in  Rospach 

Helfenkirchen Ecclesia  in  Helperskirchen. 

Nieder-Wamharli Ecclesia  in  \\'aml)ach  .  .  .  . 

Nordhofen Ecclesia  in  Norlhofen  ''  .  .  . 

RheinhrohI Ecclesia  in  Bmle 

Rheiiibreitlmrh Ecclesia  in  Breitbach 

Ransharh Ecclesia  in  Ranspach 

Anhausen Ecclesia  in  Aynhusen'''  .  .  . 

Neusiadl Ecclesia  in  Nnxvenstal  '  .  .  . 

Breitenau Ecclesia  in  Breidenaue.  .  .  . 

Hoennin^en Ecclesia  in  Honyngen 


Heddestorf. Ecclesia  in  Hedisdorff l 'i  Ib 

Ober-IIammersteln Ecclesia  in  Hamnierstein 

K  Rommersdorf. Monasterium  in  RoniinersdorEf. 

Sayn Monasterium  in  Sayna 

Vallendar Monasterium  in  \  allendar 

WoJfersbeiq Monasterium  in  W  oHrersl)er!;h 


TA\ATIO. 

llb. 

16  s. 

llb. 

8  S. 

5  h. 

10  s. 

1  h.  i/: 

:ilb. 

17  s. 

ah. 

iL). 

7  s. 

Ah. 

.->  Ib. 

1/2     .-is. 

5  h. 

qlb. 

ah. 

6lb. 

3  s. 

7  h. 

/,1L. 

5  s. 

2  h. 

3U). 

2  s. 

3  h. 

^{b. 

5  s. 

8lb. 

10  s. 

3  h. 

n  Ib. 

lis. 

4  h. 

9lb. 

9  s. 

3lb. 

1  s. 

',  Ib. 

5  s. 

2  h. 

1  Ib. 

18  s. 

2  h. 

',  Ib. 

5  s. 

.5  Ib. 

12  s. 

',  Ib. 

As. 

I  Ib. 

7*- 

17».. 

5  s. 

u. 

7lb. 

9  h. 

18  Ib. 

8  s. 

()  Ib. 

3h.'". 

lidpjxinl. 


XYIII.    CUMTILLM  BOPP.\HOIKNSK 


Wornts Prepositiira  \\  ormaciensis  "" 

F  Boppard Se\  prebendarii  Boppardienses 

S.-Martin  /   ,  j  Colleglmn  Sancti  Martini  \\  esalensiense 

S.-Marie.  i  1  CoUegimii  Béate  Marie  Virginis  W  esaliense. .  .  . 

S.-Goar Collegium  in  Sancto  Goare  ''' 

Marieiiberq Monasterium  <''  monialium  in  Boppardia 

G  Petcruacli Monasterium  in  Pedernaco''' 

ltir:cnarh Moiiasteriunï  in  llirxenau'' 

Hhcns Pnstor  et  vicarius  in  Rense 

i  Pastor  in  Spey 18  11'. 

1  Vicarius  in  Spey -î  ll>. 


i8lb. 
■Il  Ib. 
a.,lb. 

;,ib. 

00  Ib. 
451b. 
lalb. 
3a  Ib. 
.51b. 


NiederSimy. 


1 1  s. 

8  s. 

5  s. 
I  a  s. 
la  s. 


'  Oii.v,<.iin(iif  c.  —  >'*'  Meisduiil  11.  -  '''  XortlioJ'en  c.  —  '''  .ly-iAïueii  ».  —  '*'  .\uiirnsliild  B.  —  ''■  9  /*.  3  lol.  n; 
.''  II).  3  hal.C.  —  "'  Bopardiense  t..  -  '*''  Jf'oniiai-rnsi.i  B;  llnrimirrensisi:..  —  ''  fïoiïr  B.  —  '■'  Collcjium  B.  —  ^'  Pnirr- 
iHirn  ne.  -     ''^  Hir:eniiiw  n. 


COMPTE   DE   DÉCntES   DU   \1V    SIECLE. 


'il 


NOMS    5I0DKRNES. 


BENEFICIA. 


A   VVerlau Pcislor  et  vicarius  in  \\  crie 

Nteder-Hirzenach Ecclesia  parrochialis  in  Hirzenauw.  .  . 

S.-Goar Ecclesia  parrochialis  in  Sancto  Goarp. 

Wellmich Ecclesia  in  ^^'elmich 

liachuvach Ecclesia  in  Bacheraco^'' 

1!  Obei-Dicbacli Ecclesia  in  Dicpach 

Ilalsenback Ecclesia  in  Halslembach 

Ilirschu'iesen Ecclesia  in  Herswesten  ''"' 

Sclioenberg Ecclesia  in  Sclionemberg 

Pfalzfeld Ecclesia  in  Pfalzfelt!'' 

c   Blckenbach Ecclesia  in  Bickembach '''' 

Sanitt-Qaintin Ecclesia  in  Qiiintenach 

Leiningen Ecclesia  in  Lyninghen'"' 

DaUieim;  Kestert Ecclesia  in  Dailheym  vel  Rester 

Knmp Ecclesia  in  Campe 


h.  ./. 


•i  Ib. 

17  s. 

llllj. 

/,S. 

ib  \h. 

(J  Ih. 

lf)S. 

llb. 

1/2      ()  S. 

3  11). 

llb. 

16  s. 

1   Ib. 

1  (i  s. 

1   ib. 

l/,s. 

i5s. 

18  s. 

1    11». 

16  s. 

1  Ib. 

.s  s. 

G  h. 


Marienfels. 


XIX.    CAPITULUM  MARENFELS. 


u   Briinenbuvg 

Arnstein  .  .  , 

Sclioenaii 

Gronaa;    Altenbery;    Dicks- 
cided 

Weyer 

K  Nievein 


Lierschied 

Lipporn;  Welterod. 

Braubach 

Bornicli 

Kaab 

Nieder-Tiefenbach . 
Ober-Tiefenbach. .  . 

Singhofen  

Zorn 

Laufenselden 

Nieder-Meilingen .  . 
Marienfels 


Monasteriiini  in  Brunembergh 

Monasterium  in  Arnstein 

Monasterium  in  Schoenaw''' 

(  Monasterium     Gronawe  cum    ecclesiis    Ditrot 

/       Monte  et  Dickenscheit'*' 

(  Pastor  in  W  ylre 

/  Vicarius  in  ^^  ylre 

i  Pastor  in  Nevern 

/  Vicarius  in  Nevern 

Pastor  in  Llerscheit  (''' 

Ecclesia  in  Lippurne  et  \\  elfrode 

Ecclesia  in  Bnabaco''' 

Ecclesia  in  Burnich  l'' 

Ecclesia  in  Cube 

Ecclesia  in  Inleriori  DielTenbach  <''' 

Ecclesia  in  Superiori  DielTenbach 

Ecclesia  in  Singhoben  " 

Ecclesia  in  Zurne 

Ecclesia  in  Lauffenselden '"' 

Ecclesia  in  Mylingen 

Ecclesia  in  Mareinlels 


291b. 

5  s. 

29  Ib. 

5  s. 

2711,. 

60  s. 

mon  trev. 

facit 

10 

alb. 

2D3. 

llb. 

2lb. 

i3  s. 

\  h. 

llb. 

Os. 

2  h. 

1/2  Ib. 

?,  li>. 

;5ii). 

8  s. 

(i  ib. 

10  s. 

51b. 

1  Ib. 

1/2 

llh. 

1/2 

lib. 

1/2 

llb. 

10  s. 

llb. 

i5s. 

llb. 

20  h. 

;5  ib. 

5  s. 

'"'  liucheraroBC.  —  ''')  ]hrss>ucslen  c.  —  '■'-'  PJalzjrld  li;  PiihfeltC. 
naw  c.  —  W  Dickenschcid  B.  —    ''■'  Lieisclieul  u.  —  ''  linilinro  lie.   - 
fcn  B.  —  >"'  Laafenfeld  B. 

IlISTOR.   DE   FRANCE.  rOl'ILLHS,    V. 


'  Dicliemhach  lie.  —  '"'  Lynighen  ne.  —  <''  6\7io- 
Burwu-h  BC.  —   ''■  Diffenhach  c.  —  f'  Syngho- 


42 


DIOCKSK   1)K   T1\KVKS. 


NOMS    MODBRNKS. 

A  Nieder-Bachheim Ecclesia 

Dielhardl Ecclesia 

Uolzhaasen-sar-lu-Huidc .  .  .  Ecclesia 

Ackerbach Ecclesia 

Reiterl Ecclesia 

li  Oster-Spai Ecclesia 

Ober-Wallmenach Ecclesia 

Schiveighaimen Ecclesia 

Fniecht Ecclesia 

Weisel Ecclesia 

c  Ruppertshofcn Ecclesia 

Ober-Lahnslein Ecclesia 

lliinmighojeit Ecclesia 


BEKF.KrCU. 


n  Bacheym •■ 

n  Dirod  <">  in  Vallo 

n  Hol/husen 

n  Ackerbach 

n  Reretroth  l*' 

n  Osterpey 

n  Superiori  W'almenach 

n  Schwickhusen 

n  Frucht  

n  Wyssel lO  Ib. 

n  Roprichtshoben  ''' /i  Ib. 

n  Superiori  Lahnstein ''*' 9  Ib. 

n  HimeKoben '*' i  Ib. 


TAX-VTrO 

31b. 

2lb. 

llb. 

10s. 

ilb. 

llb. 

10  s. 

5lb. 

5  s. 

llb. 

10s. 

lib. 

10  s. 

2lb. 

20  h. 


aoh. 


20  il. 


Wetzlar. 


XX.    .XRCHIPRESBYTERVrUS  WEZFLVRIENSISO. 


Wetzlar Collegium  in  Wezflaria 

I  Veilburq CoUcg^um  in  Wilburgh''^ 

D  Ahenberg Monasterium  monialiiuii  in  Altenburg 


451b. 

2  2  Ib. 

681b. 


17  s.  10  il. 

18  s.  11  h. 
i5  s.  ai  h. 


'•)  Dirodt  c. 
')  Wilhnrg  n. 


l'"'  Reretrodt  c.  —    !°'  Broprichslwbent  c;  Piopnchtshoben  B. 


Lanstein  c.    —  '*'  Hymeyoben  C. 


C  Une  liste  des  lieux  compris  dans  l'archiprétré  de  Wclilar  figure  dans  un  manuscrit  du  xv'  siècle.  Paul  Wiegand  l'a 
insérée  dans  fVetzlarsche  Beilrmje  fiïr  Geschichte  und  Rerhlsalterthîimer.  tome  I,  p.  77  et  78.  Nous  la  reproduisons  ici  : 


HEC  IXFRA  SCRIPTA  SINT  LOCA   CAPITUI.l   RURENSICM. 


W'ctîllar. 

Lunen. 

Birlr. 

Burgsolms. 

"Daillieim. 

Aslair. 

Dilnheim. 

Kolshusen. 

Aldenkirch  juxtaHoen- 

solms. 
'Weydebacli. 
Aldenstoden. 
Erdo. 
Kroinhadi. 


Kongisberg. 

Rodoheim. 

CrofTlorlT. 

Hucliellieim. 

Dorlair. 

Garhenlirini. 

'Blaisliacli. 

Molnlieini. 

'Hoensolms. 

Giesîen. 

•Wyske. 

Roddecliiii. 

Husen. 

Alpacli. 


■Dudenliob<-n. 
Minus  Lviiden. 
^'Majds  Lyndeii. 
Hirnslieim. 
Hachcnbeim. 
Langonsse. 
Kirchgonsse. 
Pailgonsso. 
'Ebirtsgonsse. 
Volkenkirchen. 
Volpracblshusen. 
Rirbolliskirclien. 
Lunsbach. 
'Ueiblenbai  11  Int'eiior. 


Rechtenbach  Superior. 
C.leen  Inferior. 
'Hulcibusen. 
Clcen  Superior. 
Oberndorff,  juxta  Cle- 

berg. 
CrufRelbach. 
(^rafftsolms. 
'Griedelbacb. 
Obcrnweliplie. 
Nufern. 
Swalbarb. 
Banmadon. 


Aldenkirchen 

Brunfels. 
Wylburg. 
kubarfa. 
Edeisber;;. 
Niddern  RuUhusen 
Loynberg. 
Mengi-rskirchen. 
Nentenrodde. 
Obern  Rolshusen. 
Walderdorff. 
Olnien. 
Biskirrben. 


juxta 


Otte  notice  permet  d'ajouter  au  nombre  des  églises  do  l'arcbiprêtré  de  Wetilar  celles  de  Blasbach ,  Dabilieim  ,  Dornlioli- 
liausen,  Dudenhofen,  Ebers-Goens,  Grossen-Linden,  Holien^olms ,  KleinRechlenbacb ,  Nieder-Weidbach  el  \Vie,<eck  dont  loi 
noms  anciens  sont  ci-dessus  jirécédés  d'un  astérisque. 


COMPTE   DE   DECIMES  DU   \IV"  STÈCLE. 


'i3 


NOMS    MODERNES. 


A  Sclliffenberg Monasterium  Tcufhonicorum  in  Scheffenberg  '*'. 

]]'cfzlar Ecclesia  parrochialis  de  Wezflaria 

Wcilburg Ecclesia  parrochialis  in  ^^  eilbnrgh '■''^ 

Lniiq-Goens Ecclesia  in  Langunss  '"' 

Pold-Goens Ecclesia  in  Palgunss 

lî  Luetzellinden Ecclesia  in  Luzellinden 

Krofdoif Ecclesia  in  CrnJTtdorff''' 

Erda Ecclesia  in  Erde 

Hochelheim Ecclesia  in  Huchelnheym 

Braiidoberndorf Ecclesia  in  OberndorlTjuxta  Cleberg 

c  Ober-Wetz Ecclesia  in  Superiori  W'ez 

Nieder-Wetz Ecclesia  in  Inferiori  We?. 

Laiinsbach Ecclesia  in  Lunssbach 

Dnrlar Ecclesia  in  Dorlor 

AUenhirchen [Ecclesia  in]  Altenkirchen  juxta  Brunenl'els.  .  . 

D  Koenig<:berg [Ecclesia  in]  Konigsbergb^'' 

Dillheim Ecclesia  in  Dilnheim 

DUlkaasen Ecclesia  in  Dilhusen 

Pwdheim-sur-la-Bieber Ecclesia  in  Roidehe>Tn 

liiskirrhen Ecclesia  in  Biscbolskirchen''' 

E  Reiskircheii Ecclesia  in  Richulfskirchen'^' 

Menqerfkirchen Ecclesia  in  Mengerskirchen * 

Xeiiderolh Ecclesia  in  Nentrode 

KrafUoIms Ecclesia  in  Crafftsolms 

Schivalbach Ecclesia  in  Schwalbacli 

V  Giessen Ecclesia  in  Giesen 

Allendorf  sur-la- Luhn Ecclesia  in  Aldendorf  jirope  Lyaden 

Lean Ecclesia  in  Lune 

klein-Rechtenbach Ecclesia  in  Superiori  Rechtembacli 

Hoeriislieim Ecclesia  in  Hirbssheym'''' 

i:  Kircb-Goeiis Ecclesia  in  Rirchguns 

Btirgsohns Ecclesia  in  Burgsolms 

Oler-Kleen Ecclesia  in  Superiori  Clehen 

Ober  Biel Ecclesia  in  Bêle 

Muencholzhuiisen Ecclesia  in  Holzbusen 

n  Naaborn Ecclesia  in  Nufern'"' 

Ecclesia  in  Habelrenheym 

Haasen Ecclesia  in  Husen 

Ecclesia  in  Superiori  Bachdorff ''' 

Griedelbach Ecclesia  in  Gredelbacli 


f  Schifenherg  c.   —  W   JVUlburg  i).   —  ''>  Langrass  B  c.  —  Cl  Grnjtdorffz.  —  '' 
c/ien  c.  —  W  Bichnlfskirchen  c.  —  ''"'  Hirlisoheym  b.  —  C'  Nufein  B.  —  <''  liaclidorf  B. 


T  VXATIO. 

^3  Ib. 

i8s. 

Il  h. 

iilb. 

2lb. 

a  s. 

31b. 

6  s. 

ilb. 

5  s. 

alb. 

7  s. 

alb. 

1/a 

31b. 

7  s. 

3Lb. 

alb. 

As. 

alb. 

8  s. 
i8s. 

ilb. 

1  s. 

/i  Ib. 

./a 

3  S. 
1  'l  S. 

ilb. 

8  S. 

/|  ib. 

,/a 

3  S. 

i5  s. 

31b. 

ilb. 

9  s. 

2lb. 

'•>  s. 

alb. 

alb. 

As. 

alb. 

min 

.  a  s. 

ilb. 

6  s. 

31b. 

6  s. 

1  1  s. 

3  h. 

31b. 

u. 

3h.- 

i/alb. 

alb. 

3  s. 

ç,h. 

alb. 

7  s. 

9  h. 

alb. 

\  s. 

alb. 

\  s. 

8ib. 

ilb. 

,/a 

(is. 

alb. 

8  s. 

ç,h. 

ilb. 

8  s. 

ilb. 

Va 

a  s. 
3  flor. 

ilb. 

./a 

a  s. 

liqsberq 

B.    - 

_  (0 

BUchoffskii 

f\'i  DiocEsi;  j)K  Ti\K\  i:s. 

>OMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

A   Olier-Qtieinbdch Ecdcsia  in  Supeiioii  Qiieinbach 

.Meder-Queiiihach Ecclcsia  in  Inferiori  Quembach 

Roedgcn Ecclcsia  in  Roitgcn''"' 

Koehchliaiisen Ecclesia  in  Kolshusen '"■' 

flei'mannsteiii Ecclcsia  in  Mulheym 

n  Kroejfclhach ,  Scliwalbacli.  .  .  Ecclesia  in  CruiTtelbach ''■  et  Schwalbacli 

VoVnJdrchea Ecclesia  in  Foinkirchcn 

l  Im Ecclesia  in  Ulmcn 

I  VallendorJ Ecclesia  in  W  alclorfl". 

Kiibach Ecclesia  in  (]iibach 

c   Edelshcry Ecclesia  in  Edelsijcrgli 

(idrbeithcim Ecclesia  in  Gaibeiilieim 

Volpertshauseii Ecclcsia  in  Folbrechtsliusen 

lionbaden Ecclesia  in  Barnbodcn 

Krumbacli Ecclesia  in  Criimbach 

O    Asslar Ecclcsia  in  Asslar 


■A  S. 

G  s. 

6  h. 

fis. 

3lb. 

8  S. 

31b. 

31b. 

Os. 

lib. 

i8s. 

9  b. 

33  s. 

eh.f; 

5  albi. 

fis. 

ilb. 

1  s. 

>  1!.. 

I  s. 

I  b. 

ail). 

7  s. 
i5s. 

alb. 

a  s. 

ilb. 

a  s. 
13  s. 

3lb. 

ilb. 

36  s. 

qb. 

a  flor.  8  albi. 

ilb. 

i/a    a  s. 

Heimau,     aui.     Loelinberq  ;  ),,,..     tt  ;^    i    p    •      r.    i  i 

,r.   ,     7     •^                      ■'     ;  Lcciesia  m  nevmauvo'';  I nierais  l\ol/.luiscn  .... 
-\icitcrsnaasen \ 

Obevfhausen Ecclcsia  in  Superiori  Rolziiusen 

AUcnkircken[c.del'Obcrlahî).  Ecclesia  in  Altenkirchen  jii.\ta  Konigsbergh  ''  .  .  . 

Alzbach Ecclesia  in  Alubach  ■'■■' 

E  Mocltau Capella  in  Mi^ten  ^''' 

Altenkirchen  (c.  de  Wetzlur).  Altenkirchen  prope  Moliensoluis 

Nauborn? Ecclesia  in  Nyv'ern 

ilbach Ecclesia  in  Alpach i  Ib. 

Gross-Altenslaedlen Ecclesia  de  Altensteden i  Ib.  'i  s. 

Haiger.                                    \\l.    c.vimtui.lm  hkyeu. 
V  Hai(ier Decanus  ex  parle  lotius  capituli lOO  Ib. 

Kirhenj.  \\T[.    CAPITULIM  KIRPIRC.H. 

W'alsdorf. -Moiuislcriuiu  in  Walsdiii'iï' 34  Ib. 

kirberg Decanus  ex  parte  lotius  capituli a53  Ib. 

Diethiirhen.  .VXIII.     CAPH  L  Ll  M  DIEKIRCHENl''. 

Liinbiirij CoUegiuni  in  Linipuri;li 50  Ib. 

Diclliirchen Collcgiuin  in  Dickirclioii  ' i  Ib. 

'")  Itoitijin  c.  —    <"'•  Kolhusen  BC.  —  ^"1  CraJ/tilliacli  i..  —  (''   i?  sol.  6  Iml.  B.  —  '•*'  He^mame  BC.  —    ''■  koni^heriilic: 
KSiiiijsbvrii  D.  —  '*'  Ahbacit  c.  —  C"'  Mitte  c.  —  (''  Dirthivchen  B.  —  <•'  Dietkirchen  BC. 


COMPTE    I)K    DECIMES   DU   XIV"  SIECLE. 


45 


MJMS   MODERNES. 


BENEFICrA. 


A  Geiniicnileii Collci^ium  in  (iciiimiden 


Decanus  cliristianitalis  ex  parte  totius  capituli  ru-  }  ,. 

,.      .     ,     .               ,     ..'                          '  ;  looll). 

ralis,  inclusis  monasteriis ) 


Subséquentes  ecclesie  peilinent  ;k1  illiid  capitulum  et  ad  eandeni  summam. 


llumlsunijcii. 

Meiidt 

Lalir 

Seck 


Pastor  in  Iliindsangon 

Vicaiius  ibidem 

Pasior  in  Mude 

Vicarius  il)ideni 

Pastor  in  Larr 

Vicarius  in  Larr 

Pastor  in  Secken 

Vicarius  in  Secken 

B   Bealirh Monasteriuni  in  Besselich 

Seliçjensladt Monasterium  Sclgenstad'"' 

Prebenda  Philippi  in  Saizig 

lAmhuvij Ecclesia  parochialis  in  Lirapurg.  .  . 

Dietkirrlwn Ecclesia  parochialis  in  Diekirchen . 

c.  Petersberg Mens  Pétri 

Gemuenden Ecclesia  parochialis  in  Gemuudcn 

Hirschbery Ecclesia  in  Hirzbcrgh 

Eppenrod Ecclesia  in  Eppenrode  '^ 

Crross-Holhach Ecclesia  in  Hoilbacli 

D   SeidershnascH Ecclesia  in  Nentershusen ''    

Meder-Iùbacli Ecclesia  in  Erlebach 

Elz Ecclesia  in  Elsse 

Offheim Ecclesia  in  Uffheim 

Nieder-Hmhmar Ecclesia  in  Hadaniar'"' 

E  yiedcr-Zcnzhcim Ecclesia  in  Zuzheiui 

Salz Ecclesia  in  Salzc  '"' 

Sankt-Blasim-kapcUc Ecclesia  in  Blessberg''^ 

Willmenvode Ecclesia  in  Willinerode  (* 

Ilotzenhniin Ecclesia  in  Rozenhayn 

1-   Xeunkirchcii Ecclesia  in  Nuynkirchen 

Mkmiovf. Ecclesia  in  Aldendorff 

Schujihdch Ecclesia  in  Schopach 

Ileckholzliansen Ecclesia  in  Holzhusen 

Ober-Tiefcnbacli Ecclesia  in  Dieflenbach '''' 


4  11), 
alb. 
51b. 
.3  Ib. 
/i  Ib. 

31b. 
ilb. 
9  Ib. 
7lb. 
ilb. 
7lb. 
51b. 
/iVb. 
k  Ib. 
alb. 
alb. 

2lb. 

/,  Ib. 

2lb. 

alb. 
ilb. 
alb. 
51b. 
61b. 
alb. 
1  Ib. 
a  Ib. 
alb. 
alb. 
61b. 
1  Ib. 
ilb. 


uiiiuis  1  alb. 
fis. 

minus  i  alb. 
minus  6  h. 

7  s. 
i/a    i\  s. 
,33  s.  i/a 


i/a     7  s. 

6  s.     3  d. 

minus  i  a  h. 

5  s. 

minus  8  h. 
minus  6  h. 


./a 


1  s. 

3  s. 

4  s. 
3  s. 

5  s. 
3  s. 


r8h 


Sd. 


.S  h 


6  s. 
minus  4  h. 

i/a     i  s.  i/a 


'"'  Sehjenstald  i 
i"  Wilmerode  B. 


-  (">!   Oppenropile  n 
('■'  Diefembach  n. 


C;  Xeitlterslnucn  c.  :'')  Hademar  c.   —  d   Saltzc  B.  —   <''   Blesbci;;  li.   -- 


46  DIOCESE   DE   TREVES. 

>OMS   MODERNES.  BENEFICIA.  TA\ATIO 

A   ]Veyer Ecclesia  in  \\  ilcr la  s. 

Steeden;  Dehrn Ecclesia  in  Steden  et  Derne .5  Ib.  3  s. 

Summa  unius  consiieti  totiiis  resistri'"'. 


III 

Sequitur  registrum  sive  taxa,  subsidiorum  incoasuetoruin  inférions  cieri 
Inlegrum  subsidium  inconsuelum. 

Ochtendang.  1.    CAPITULl  M  OCIITENDUNCK. 

S.-Florin,  à  Cohlenz Vicarii  ecclesie  Sancti  Florini  in  Confluentia 'lO  11. 

S.Castor,  à  Cohlenz Vicarii  Sancli  Castoris 'lO  A. 

Muenstermaifeld Vicarii  in  Monaslerio  Mcjnfeld aô  fl. 

Altariste  ecclesii"    Béate  Marie    \'irginis   in    Con- 
fluentia : 

Altare  Sancti  Joannis  Evangeliste 

B  S.-Marie,  à  Cohlenz /       Altare  Sancte  Calharine  prime  misse 

Altare  Sancte  Catharine  secunde  misse 

Capella  Sancti  Michaelis 

Ossatoriimi 

In  Parva  Confluentia,  altare  -Sancte  Trinitatis. .  .  . 

Primissaria  ibidem 

Moselweis! Primissaria  in  \\  eiss 

1  Levé  :  altare  Sancte  Crucis 

1       Altare  Béate  Marie  Virginis 

^ J       Altare  Sancte  Catliarine,  S.  Michaelis'"'' 

I       Altare  Sancti  Nicolai,  in  crypta 

/  Develich  :  altare  Béate  Marie  Virpnis 

Diehlicli l       j\ltare  Sancte  Barbare 

(      Beclusorium 

.  l  Roda  :  altare  Sancti  .Jodoci 

<'.  Manaroth {        . ,         „        ....     ,  . 

I      Altare  ôancti  iVicolai 


Coblenz-Lûfzel. 


i  Supcriori  Felle  :  altare  Béate  Marie  Vir^inis 


Ober-Fell ,       ,,      ,,.,., 

(       (^apella  ibidem 

liiirgen Capella  in  Burijen 

liisrkofstein Capella  Sancti  Pauli  in  Bischofstein. 


3fl. 

ifl. 

I  fl. 

iSalbi. 

ifl. 

ifl. 

ill. 

ifl. 

i/a 

ifl. 

i/a 

ifl. 

1  11. 

iSalbi. 

afl. 

la  albi. 

ail. 

ifl. 

ifl. 

i/a 

ifl. 

./a 

afl. 

ifl. 

afl. 

■    O  nom  <'sl  écrit  en  maPL't^  Jans  ii  et  dans  c 
C   La  somme  lolale  n'i^st  [idint  ononcée. 


COMPTE   1)K   DKCI.MES   Dl    Xl\'   SIECLE. 


Ul 


NOMS    MODERNES. 


A  llatzenpori  . 
Moselkern .  . 
f^oef 

Lehmen.  .  .  . 

Goitdorf. .  .  . 

B   kohern  .  .  .  . 


VVinningen 

Gaeh l 

MetteTuirh 

Iluebenach 

C  ISassenlieiin | 

Polch 

Mertloch 

Nattnheiiii 

Mayen 

D  Miesenheim 

Nickenich 

l'rauenlcirch 

Kra/t 

Kottenheim 

E  Ober-Luetzingen 


Capella  in  Hazenjiorz 

Kerne  :  capella  sive  plebania  ibidem 

Primissaria  ibidem 

Altare  Sancf e  Crucis  in  Loeve 

Superiori  Leiuen  :  altare  Boalc  Marie  Mrginis. . 

Altare  Sancti  Michaelis 

Altare  Béate  Marie  Virginis  in  Inferiori  Lemen . 

Altare  Sancti  Nicolai  in  Guntravia 

Coverna  :  altare  Sancte  Crucis 

Capella  Sancti  Mathiaî 

Capella  Sancti  Joannis  Baptista-  sub  Castro. .  . 

Altare  Sancte  Catharine 

Altare  Sancti  Michaelis 

Altare  Sancti  Nicolai 

Capella  Nova  Trliun  Regiim 

\Mnningen  :  altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Sancti  Michaelis 

Altare  Sancte  Catharine 

_Vltare  Sancti  Nicolai 

Gulsa  :  altare  Sancte  Crucis 

Altare  Sancti  Sebastiani 

Altare  Sancte  Catharine 

Primissaria  in  Metrico'*' 

Altare  Sancte  Crucis  in  Buvenaco  '*'' 

Bassenlieim  :  altare  Béate  Barbare  prime  misse . 

Altare  Béate  Catharine  secunde  misse 

Altare  Béate  Marie  \irginis  in  Polch  ' 

Capella  in  Mertlaco  "*- 

Capella  in  Nunheim 

Meyen  :  altare  Sancti  Joannis  Baptiste 

Altare  Sancti  Antonii 

Alfare  Sancte  Catharine 

Altare  Sancti  Michaelis;  ossatoriuni 

Hospitale,  prima  vicaria 

Hospitale,  secunda  vicaria 

Altare  Sancti  Nicolai  in  Mensenhem 

Altare  Sancti  Michaelis  in  Nickendicli 

Capella  in  Frauwenidrchen 

Primissaria  in  Crufit 

Altare  Sancte  Cniris  in  Cottenheim 

Altare  Sancti  Nicoli  in  Superiori  Luzingh  '''.... 


1  (1. 

2  11. 

in. 
un. 

1  fl.  i/î 
ail." 


11.1/2 

n. 


albi. 


albi. 
albi. 


albi. 


i  albi. 
lalbi. 


lll. 

2tl. 
2fl. 

ifl. 
ifl. 
1  fl. 

1  n. 

1  fl. 


2 1  albi  1/2 


albi. 
albi. 


ifl. 
ifl. 
1  fl.  1/2 

2fl. 

ifl. 
ifl. 

1  H.  i/-A 
1  11.  1/2 
1  fl. 
1  H. 
1  fl. 


3fl. 


G  albi. 


albi. 
i  albi. 


i  fl. 


'"'  Metrico  B;  Metriro  c.  —  '''  Reicnaro  c.  --  '''  Polich  c.  —    '"'  Mertlaro  C.  —  '*'  Liizinrjli  c. 


48 


DIOCESE   DE   TUE\ES. 


NOMS    MODERNES. 


A  iedet-Liietziiujcn 


Inferioris  Luzinghk  vicarius  porpetuus 

Altare  Sancte  Catliarine 

hempeiiich Altare  Sancte  Crucis  in  Kcnipenicb 

Nieder-Zisseii Altare  Sancte  Cnicis  in  Zissen 

Fornich Capella  in  Fornick 

/  In  Andernaco  :  Altare  Sancte  Crucis 

jVltare  Sancti  Joannis  Baptiste 

Prima  vicaria  Sancti  Francisci  et  Béate  Anne  .  . 

Secunda  vicaria  Sancti  Francisci 

Allai'e  Sancti  Michaelis 

Altare  Saneli  Joannis  Evangeliste 

Altare  Béate  Marie  Magdalene 

Altare  Sancti  Nicolai 

jUtare  Sancti  Servatii 

Altare  Sancte  Catharine 

Altare  Sancti  Jacobi 

-\ltare  Sancti  Matliiœ 

Altare  Sanctorum  Gcrvasii  et  Protasii  extra  inuros. 

Capella  Sancti  Peiri  extra  tniiros  Andernacensis. 

Altare   Béate  Marie  Virginis   in   capella   Sancti 


Andernuch. 


Pétri. 


Capella  Sancti  Martini  extra  miiros 

Altare  Sancti  .Todoci 

In  nionasterio  extra  niuros  Andernacenses  :  Altare 
Sancte  Crucis 

Altare  Sancti  Joannis  Evangeliste 

Altare  Sancti  Martini 

Altare  Sancti  Michaelis 

Kvtluj Altare  Béate  Marie  in  Kettigh  -' 

Kaerlich Priniissaria  in  Kerllcii 

Nicderwertli Altare  Sancti  Mirliaelis  in  Inl'eriori  Insula 


B  S.-Tliomas ,i)iès  Aiulcniacli. 


811. 


1  2  albi. 
6  albi. 


1 8  albi. 


12  albi. 

6  albi. 

6  albi. 
12  albi. 
1 8  albi. 

12.llbi. 


i8  albi  8  h. 

10  albi. 
1 8  albi. 
12  albi. 

12  albi. 
l8;Jbi. 

1 2  albi . 
12  albi. 
ao  albi. 
lO  albi. 

I  a  albi. 
1 2  albi. 


Eriger 


II.     CMTTl  1,1  M   KNGERS. 


Pfuffendorf Plebania  in  PlaffendorlTC; 

Helfenstein Altare  Sandi  Joannis  Evangeliste  in  llelfenstein'''. 

Arzhdin Plebania  in  Arzheini 

Ehrenbreitstein '"''  :  altare  Sancti  PeIri 

Altare  Sancti  Matliia- 

„       ,.  ,  (  Besslich  :  altare  Béate  Marie  Viririnis 

h';sseUch \ 

\        Miare  Sancti  Blasn 


Ehrcnbrcilslein. 


I  11. 

1  2  albi. 

1  n.  i/a    6  albi. 

2  0. 

'.tl. 

1  2  albi. 

1  11.  l/2 


»   KettiijB.  —   <'■'   l'affendorf  c.    —■   (''   Ilel/feiislein  c.  —     '     ICrcnlneilsliin  c. 


COMPTK   DE   DECIMHS    DU    MN"  SIÈCLI-: 


'i9 


NOMS    MODERNES. 


I1F.\EK1<;1A. 


A   Vallendar 


VriUendar 

Bendorf 

fliigers 

Ileimbach 

Feldkircheii.  .  .  . 

Lentesdorf. 

Ober-Hanimerstci, 
Hkeinbrohl 

Iloenniiifien.  ... 

I.eubsdorf 

Ohlenberij 

Ihittenberçi 

IJiiz 


Vallender  ■'  :  altare  Béate  Mario  Virginis 

Altare  Sancli  Joannis  Baptiste 

Altare  Sancti  Anlonii 

i-ytare  Saneto  (lafharine 

Altare  Sancti  Slephani 

Altare  Sancte  Agnetis 

Capella  Sancti  Antonii  dicta  Feurbach 

Primissaria  vel  altare  Sancte  Crucis 

Monasterium  nionialium  propo  ValeiidarC''  :  altare 
Sancte  Crucis 

Altare  Sancte  Barbare 

Altare  Sancti  Michaelis 

Altare  Sancti  Nicolai 

Bedeiidorff  :  altare  Sancte  (]riicis 

Capella  Béate  Virginis 

Altare  Sancti  Antonii 

Altare  Deceni  Milliuin  Martyrum 

Altare  Sancte  Margarete 

Altare  Béate  Marie  Virginis  in  Engers 

Altare  Sancte  Crucis  in  Engers 

Heymbach'''  :  altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Oniniuni  Sanctoruuj 

Altare  Sancti  Jacobi 

Altare  Sancle  Catharine 

Feltkirchen  :  altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Sancti  Georgii 

Ludesstorir''''  :  altare  Sancte  Crucis 

Altare  Béate  Virginis 

Altare  Sancte  Catliarine 

Capella  in  Super.  Hamnierslein.  Curatus  ibidem. 
Rheinbruell  :  altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Sancti  Nicolai 

Hoeningen  :  altare  Béate  Marie  Virginis 

Altare  Sancti  Nicolai 

Capella  in  Lubsdorff 

Capella  in  Oleiubergb 

Capella  in  Dadembergh 

Lyns  :  altare  Beale  Marie  Virginis 

Altare  Sancte  Crucis 

Altare  Sancli  Michaelis 

Altare  Sancti  Antonii 


■  11. 

1 11. 

1 11. 

lo  all)i. 
1 8  albi. 

ail. 

1 1  albi  g  h, 
1  3  albi. 

1  11. 
1  11. 

./a 

afl. 

ifl. 

•  fi. 

1  11. 

1  o  allji. 
I  a  albi. 
12  albi. 

afl. 

]  M. 

1 8  albi. 

1  tl. 

./a 

12  albi. 
1 2  albi. 

1  11. 

./a 

3  albi. 

r  II. 

1  n. 

.11. 

i/a 
./a 

1 2  albi. 
1 2  albi. 
1  a  albi. 

a  n. 

1  fl. 

ifl. 
a  11. 

■  /a 

ail. 

a  11. 

./a 

1 8  albi. 


'"'''!    Vnlendei-  c.  —  1''    Unymbttcli  u.      -  1'''    Liidesdnif  b. 

IIISTOR.    DK    FRANCE.  POXIILLKS,    V. 


50 


DIOCESE   DE   TRE\ES. 


NOMS    MODERNES.  BliXEFICIA. 

lùiis Altare  Béate  Marie  Virginis  in  Eymbs 

Dussenau  '"   :  pritnis&aria 

Aitare  Sancli  Nicolai 

Nassau'''  :  hospitale 

Altare  Sancti  Pétri 

'       Altare  Sancli  Johannis  Baptiste.  .  . 
HuiuUangen Altare  in  Hundsangen  '■ 


Dauscnaii 


Nassau . 


TAXAIIO, 

6albi. 

fl. 

6albi. 

fl. 

6albi. 

20  albi. 

20albi. 

ao  albi. 

iSaibi. 

Boppard. 


m.    CAPITLLUM  BOPARDIENSE. 


Ober-  Wescl. 


Vicarii  ecciesie  Béate  Marie  Virginis  Wesaliensis.  . 

Virarii  Sancti  Martini  \\  esaliensis 

,  ,  (  Vicarii  [Sancti]  Severi  Bopardiensis 

B  hoppard l  .        .       ,  .  ,.  . 

(  Altansta;  in  claustre  monialium  Dopardiensium    ' . 

S.-Goar Vicarii  in  Sancto  Goare 

,    _,      ,,,     ,  I  Altare  Béate  Marie  Virginis  in  claustro  Sanctonim 

A  Ober-Wesel i  .-.       •        .1       i-       • 

(  Omnium  \\  esaliensi 

IVeUinich Primissaria  in  \\  cllmich  '' 

Kestert Primissaria  in  Kester 

c.  Salzig Capella  in  Salzigh 

Bornhofen Altare  Sancti  Antonii  in  Bornhol)cn 

Campe  :  altare  Sancte  Crucis 

Altare  Béate  Marie  Virginis 

Aitare  Sancli  Pelri 

Altare  Sancti  Bartholomei 

Ober-Sjjay Capella  Sancti  Pétri  in  Spcy 

Brey Capella  Sancte  Catharine  in  Brey 

t>  Fihen Capella  in  Filzen 

/  Rense  :  altare  Sancti  Pétri 

Bhi'iis -        llospifale 

f       Primissaria 


Kninj) 


22  n. 

20  H. 

isa. 

.611. 

i5fl. 

3tl. 

ifl. 

3fl. 

ill. 

ail. 

I  11.  i/a 

1  11. 

1  11.  i/a 

1  11. 

ifl. 

1  11. 

3fl. 

afl. 

1  a  albi 


8  albi 


Marienfeh. 


IV.   cArrn  i.i  m  marenfels. 


Ober-Lahnsleiii 


In  Superiori  Lahnstein  '   :  altare  Sancti  Spii'ilus .  .  1  11.  6  albi. 

Capella  Sancli  Antonii 2  11. 

i       Primissaria 2  fl. 

(Àipella  Sancti  Bartholomei  in  Castro 1  11. 


'■'   Dussenawe  c.  —  '''   Naussati  B;  Nnssawe  <;.  —  ''1  Hiinssmuii-i-  ( .   —    '''  Bnppardiensinm  c.  —  '"'  Ifelmick  c.  —  C  Lans- 
tein  c. 


COMPTE   DE   DECIMES   DU   XIV  SIECLE. 


51 


KOMS    MODERNES, 


BENEFICIA. 


Olier-LahiiHein . 


Brauhach  . 


Hospitale 

Altare  Sancti  Nicolai 

[       Allare  Saiicte  Catharine 

Lnhneck Capella  Sancti  Udalrici  in  Castro  Laneck 

/  Brubacho'*'  :  altare  Sancti  Nicolai 

Altare  Béate  Barbare  prime  misse 

Altare  Béate  Barbare  secunde  misse 

Altare  Sancte  Catherine 

Altare  Decem  Millinm  Martyrum 

Altare  Sancti  Marci  in  Castro  Brubach 

Hospitale  in  Brubach 

Becheln Capella  in  Bechell'''' 

Nastaellen Capella  in  Nastelten  '"' 

B  Afiholderbach Altare  Sancti  Nicolai  in  Affholterbach 

Doerscheid Capella  in  Dirscheit'*' 

Dachseiihaiisen Capella  in  Daxsenhausen '"' 

Gerolstein? Capella  in  Gunzstein''^ 

Capella  in  Melen'"' 

Altare  Decem  Miliium  Martyrum  in  Melen . 

Bornich Primissaria  in  Burnich 

Cuba  :  altare  Sancte  Trinitatis 

Altare  Sancti  Johannis  Baptiste 

Altare  Sancte  Crucis , 

Altare  Sancti  Michaelis 

Altare  Sancti  Nicolai 

Altare  Sancti  Georgii  prime  misse 

Altare  Georgii  secunde  misse 

Altare  Trium  Regum 

OfTicium  prime  misse 

\       Odlciiim  secunde  misse 

Weisel Primissaria  in  ^^■vseU'''' 

Dienethal Capella  in  Dedendaill 


Miellen. 


knub. 


•X I  albi. 
21  albi. 
1 5  albi. 


albi. 


ifl. 

ifl. 

1 8  albi. 
1 2  albi. 

lll. 

1 8  albi. 

12  albi. 

6  albi. 

1 8  albi. 

1  11. 

1/3 

2  11. 

i8  albi. 

lll. 

2  albi. 

ifl. 

ifl. 

8  albi. 

lll. 

1/2 

afl. 

ifl. 

1/2 

13  albi. 
1  a  adbi. 

lll. 

8  albi. 
1 2  albi. 
1 2  albi. 

lll. 

1/2 

ifl. 

4  albi. 

Wetzlar 


V.    ARCHIPRESBYTERATUS  WEZFLARIENSIS  «. 


Wetzlar Vicarii  in  VVe/.tlaria a5  fl. 

Il   Weilburg Vicarii  iii  W  eilburgh 1 1  fl. 

Wetzlar Camcrarius  Wezflariensis 1 4  il.         1 3  albi. 


'"'   BrubacoB.  —  C")  Brehell  Bc.  —  <"'   Nastelenc. 
len B.  —    !'')    fVysele  B.   —   '''    Wetzjlwicnsis  il. 


DirscIteldB.  —  '"'   Darsenlnisen  c. 


Gunstcin  a.  — •  (*'  Meit- 


52  DIOCESK   DE   TRE\  KS. 


Haiçjer.  VI.    IIKYGEH. 


NOMS    MODERNES. 


NiHII.. 


Kirhcrçj.  VU.     CAPITH.I  M  KIlil'lRGH. 


I  (1. 

6albi 

!Ofl. 

iSalbi 

lU. 

Diez Vicarii  in  Diez  ■"! 

Kirberg Camerarius  in  Kirpurgh 

Kaiiihertf Allaro  Béate  Marie  Virginis  in  Camher 


Dicthirchm.  VIH.    r.AI'lTULUM  DIEKIRCHliN 

iPrepositus  in  Cîomundia 2  fl. 

Vicani  in  Oemunuia a  II. 

ij  Dîetkirchen Vicarii  in  Diekirchen -j  fl. 

Linihiirg Vicarii  in  Lympurgli 38  fl. 

iAltariste  in  Montliabur 6  fl. 

Altare  Béate  Marie  Virginis  ibidem i  fl.  2  sol.  i/i 

Allare  Sancte  Crucis  sivc  ossatoriuni  ibidem i  fl. 

l'HKPOSIÏI  lu;. 

S.-lloiiii,  à  Coblen: Preposiiura  Sancli  Florini 5o  fl. 

Muenstermaifeld Preposilura  in  Monasterio  Mciiili'It  '' 5o  fl. 

<:    Wetzlnr Prepositura  in  \\  e/.flaria ao  fl. 

Weilbiirg Prepositura  in  \\  eilburgh  ■'' lo  fl. 

Limbury Prepositura  in  Limburgb''' i5  fl. 

Dietkirchen Prepositus  et  archidiaconus  in  Diekirchen*'' 30  fl. 

A  Coblenz Domus  Teutonicoruni  in  Confluentia aS  fl. 

Sumnia  .siininiarmii  iinius  integri  subsidii  inconsueti  ^K 

BEniCH  VON  DEN  SUBSIDIIS  (.ONSUETIS  ET  INCONSIETIS. 

Die  Ober-CIerisey  hal  kein  inconstieta,  sondern  allein  consuela  subsidia. 
Die  Nieder-Clerisey  bat  beide  consuela  et  inconsuela  subsidia. 

W  Diitz  a.   ~    C-'   MnuJpUii.  —  <')    JVcilburg  n.  —  l'^    LimhurgT,.  —  «   Diell.ircheiiB. 
<"    1.1'  total  n'est  point  rnnnrr  lUnis  les  nianiisrrils. 


CO.Ml'TE    1)K    DECIMES   DU   X1V«  SIECLE.  53 


[SUMME.J 

RECAPirULATIO.  SC.MMP:. 

In  Treverensi  officialatu  facit  imuui  subsidiuiii  coiisuelum  in 

moneta  Trevirensi 961  fl.        k  albi  9  heli. 

Qui  faciunt  in  moneta  rotata 53i  fl.  1/2  1  alb.  5  liell.W. 

In  oflicialatii  Confluentino  iacit  ununi  siibsidiuin  consuelum.  i,223  fl.  1/2  1  aib.  ,'>  licll.  1/2 

Et  unum  subsidium  inconsuetum 769  fl.       19  aibi  10  lieli. 

Doch  so  (jcet  an  heiden  siimmcn  cin  ^]crlli^■||s  nhc ,  auf  den  rcgistcrcn  :ii  erselien^'^^. 

'*'    4  112  hcller  c. —    ''■'  vie  auf  dm  ictjistern  :n  crsrlwn  c. 

'■'  Celle  note,  en   allemand  ,  pié^tiile  hitii  neUdiient  ie  caiatlèie  d'une  addition  cl,  pour  cette  raison,  nous  l'imprimons 
en  italique. 


PROTOCOLE   DE   VISITATION    DE   L'ARCHIDIACO.NÉ   DE    KAIIDEN. 

(1467-1475.) 


1475.  Anno  Domini  millesimo  quadringenteslmo  septuagesimo  quiiilo.  Reglstrum  visilationis 
sinocU  sancte  illustris  et  venerabilis  domini  Johanuis  de  Fynstinga,  archidiaconi  sancte 
ecclcsie  Trevercnsis  liluli  Sancti  Castoris  in  Caidono. 

Zell.  I.     IN   DEC.WATU  CELLENSI. 

Primo  iutimare  oportet  siiiodum  sanctani  circa  festum  Luce  ewangeliste. 

A  Bausendorf.  —  In  BusendorlY  cathedraticum  nuUum.  Item  receptio  in  dote  ecclesie  cum  2  et  1/2 
equis  et  tôt  viris;  habet  grossum  pabulum.  Item  campanator  cum  uxore  portaJjunt  pullum  et  mani- 
pulum  luminis  cerei,  iongitudine  a  cubitu  usque  ad  sunimitatem  poUicis,  et  inde  habent  expensas.  Item 
communitas  dabit  vecturam  iignorum  ad  domum  dotis  '")  ad  construendum  ignem  sine  fumo.  Etiam 
dalîunt  dimidium  raaldrum  avene,  parve  mensme.  Item  situlamC")  xini.  Item  sex  denarios  jiro  carnibus, 

B  6  denarios  pro  ])anibus,  3  d.  pro  sale.  Item  très  denarios  pro  pipere.  Item  sunt  ibidem  1res  sinodale*. 
Pro  quibus  juribus  communitas  dabit  1  et  1/2  florenos.  Nota  :  ofTicium  mechanicum  dabit  uniim 
pullum.  Item  sinodales  iliidem  habent  lerciam  partem.  Item  denai'ius  facit  12  hallensem. 

Bomhoijcn.  —  Bommagen.  Receptio  ibidem  de  sero  in  domo  dotis  cum  7  et  12  equis  et  personis,  et 
bene  tractare  ibidem  illa  nocte  et  non  plus.  Item  custos  et  uxor  sua  portabunt  pullum  assatum  in  sero  ' 

c  cum  mappa  et  lumina  ut  supra,  cum  cane,  et  pondus  Iignorum  siccorum  ad  construendum  ignem 
sine  fumo,  et  inde  habent  expensas  cum  cane.  Cathedraticum  nullum.  Item  quelibet  domus,  ubi  iectus 
est  integer,  tiabit  ununi  octale  siligiuis,  \-idelicet  eyn  koren  fyrtzel  plénum  avene,  de  quibus  sinodales 
volunt  habere  maldrum  avene.  Item  ibidem  sunt  très  capelle  :  Loxingen,  Floiszbach,  HartzdorfT '>.  Item 
unum  altare  sancti  Anthonii  in  Bommagen,  collât  or  dominus  graciosissimus,  et  valet  aunuatim  50  flo 

D  renos.  Item  sunt  \?>  sinodales.  Ibidem  quilibet  mcchanicns  dabit  pullum. 

Greimeraih.  —  Grymclrait.  Item  Grymelraidt,  receptio  de  sero  in  domo  dotis  cum  7  et  1/2  equis  el 
personis,  et  datiir  eis  grossum  pabulum  tantum.  Campanator  et  ejus  uxor  portabunt  pullum  et 
lumina'*''  ut  supra.  Item  communitas  dabit  quatuor  inaidra  avene  Item  mecbanicus  unum  hallensem. 
Item  ibidem  sunt  septem  sinodales;  habent  terciam  partem ('l 

<*)  Primitivement  ad  doten  k.  —  i""'  sittilum  ai..  —  '  fiiu  \.  —  l"  Iiiminaria  B.  —  ■"  B  biiïe  ces  tn)is  clerniers  mois 
el  en  indique  la  raison  lorsqu'il  ajoute  dissolittnm. 

<')   Luexciii,  Klussbach  et  probablement  Dorl. 


i'IlOTOCOLE   DE   L'AIU:H[DIAC()\E   DE  K  \RDEN,    l'i75.  55 

A  Uerzig.  —  IJrtzich.  Ibidem  dominus  archidiaconus  seii  commissarius  venietde  seix)  in  doiuum  dotis 
cuiu  7  et  iji^'^  equis  et  tôt  viris,  et  halieiit  pro  equis  gi-ossum  pabulum.  Item  i  maidrum  avene 
Duiiiisz  masz,  unam  urnam  vini,  12  d.  pro  pipere.  Item  vecturam  ligni  xci  12  d.  Item  12  d.  pro  saie. 
Pro  iilis  omnibus  dabit  communitas  1  lloreinim.  Item  cathedraticum  unam  unciam,  pro  uncia 
20  hailenses.  Item  custos  dabit  nigrum  pullum  et  manipiilum  luminis,  et  inde  habetcum  uxore  sua 

B  expensas  cum  famulo,  famuia,  cane  et  catto.  Item  mechanici  1  sextarium  ^^[ni.  Et  dicunt  synodales  se 
liabere  tertiam  partem.  Et  ibidem  ununi  altare  dotatume*. 

Nieder-Ocjffliiigen.  —  Ullyngenn.  Receptio  de  seio  ibidem  in  dote  cum  7  et  1/3  ec|uis  et  tôt  personis, 
(|uibus  pastores  satisfaciant  in  expensis ("),  et  tractabuut  eos  bene  et  i'acient  ignem  sine  f'umo,  sic  quod 
dominus  sinodi  sit  couteutus.  Domini  Kilburgeuses  sunt  pastores.  Item  carapanator  cum  uxore  iiorta- 
c  bunt  puHum  et  manipuium  luminis,  et  habent  expensas  cum  domino  sinodi.  Item  quiiibet  mechanicus 
dabit  unum  haliensem.  Item  communitas  pro  defectu  ecclesie  communiter  dant  quinque  maldra  avene. 
I  bidem  sunt  quinque  sinodales  ;  dicunt  se  habere  terciam  partem  in  omnibus  accusationibus. 

Gipperath.  —  Gepenrait.  Receptio  cum  7  et  1/2  equis  et  tôt  personis  in  domo  dotis,  et  dabunt  eis 
grossum  pabulum.    Item  campanator  cum  uxore  portabunt  unum  pullum  et  manipuium  luminis; 
n  inde  habent  expensas.  Pro  defectu  ecclesie  communiter  dant  florenum.  Itom  unus  vicariorum  Sancti 
Simeonis  est  curatus  ibidem.  Item  sunt  ibidem  très  synodales!''-'. 

Laiifeld.  —  Lauflenfelt.  Receptio  in  domo  dotis  cum  pastore,  cum  7  et  ij-i  equis  et  tôt  personis.  Pro 
equis  grossum  palndum.  Dominum'"'  cum  familiaribus  bene  tractabit  pastor  et  facietC^  ignem  sine 
l'umo.  Item  campanator  cum  uxore  portabunt  unum  pi[n]guem  pullum  cum  manipulo  luminis  a  cubita 
E  usque  ad  poUicem;  inde  habent  expensas  cum  uno  cane  et  catto.  Item  cathedi-aticum  cum  altari^^' 
3  uncias  denariorum.  Uncia  2  et  1/2  albos  C"'.  Dominus  feudi,  videlicet  de  Manderscheit,  dabit 
■>  partes''',  terciam  partem  pastor.  Sunt  7  et  1/2  albi  1  et  1/2  hailenses.  Item  ibidem  sunt  due  ca- 
pelle  sine  sacerdote^J'.  Item  communitas  pro  communi  defectu  generaliter  dant  tria  maldra  avene. 
( '.oUator  :  comes  de  Manderscheit''''. 

I  Gilleiifeld.  —  Gyllenfelt.  Receptio  in  curia  domini  prepositi  Sancti  Florini  cum  7  et  1/2  equis  et 
tôt  personis.  Curtarius  tractabit  eos  et  faciet  ignem  sine  fumo,  et  dabit  pabulum  grossum  f.  Item  cathe- 
draticum ibidem  18  s.  treverensium ;  prepositus  dabit  duas  partes,  plebanus  terciam  partem.  Item 
campanator  cum  uxore  dabunt  pullum  cum  manipulo  luminis,  inde  habent  expensas  cum  domino 
sinodi.  Item  ibidem  sunt  duo  altaria  bene  dotata  et  una  capella  ScheytvvylerC,  de  qua  dantur  duo 

G  maldra  avene  et  2   albi  schreifgeldt <"' .  Item  quiiibet  mechanicus  dabit   i  denarium.   Item  sex  sunt 

<•)  B  note  en  marge  :  nliud  linhrt  \niij,  c'cst-à  dire  i  \  el  ij-i;  cf. .  plus  loin ,  p.  66  i:.  —  ■'''  Cet  article  que  B  ajoule  à  la  suite 
(le  celui  de  Greinieratli  est  le  même,  à  quelques  variantes  près,  que  l'article  terminant  dans  l'unel  l'autre  manuscrits  la  liste 
<les  paroisses  du  doyenné  de  Zell.  —  '''  de  expensis  B.  —  ^'''  Cette  phrase  finale  est  particulière  à'  B.  —  '''  sed  dominam  b. 

—  (')  facere  A.  —  '*'  in  altari  Fi.  —  ''')  Cette  plirase  a  été  ajoutée  à  B  et  donne  la  valeur  de  l'once  en  blancs.  —  "'  duas 
imrtes  B.  —  (''  sive  sacerdotes  B.  —  '''  B  seule  désiiine  le  collateur.  —  <'■   Ces  quatre  derniers  mots  n'existent  que  dans  b. 

—  (")  Ce  dernier  membre  de  phrase  est  ajout''  dans  v  l'I  dans  ii. 

•'1  Sclieidwciler. 


56  DIOC.KSK   DR   TUKVES. 

A  sinod.'ilcs.  Itt^m  gi^neralili'i-,  pio  coinriuiiiil;ilis  di-rcclii.  diiil  quiiK|ue  maldra'*  a\eue  adcr  6,  uund  /.u 
Cocheni  Ivbbeien,  ahe  ma»  wyile.  Item  cathcdrnticum  3^  *-.  treverensium.  Domini  Sancti  Floriiii. 
ratioiie  pioposilure,  diias  partes;  pastor  tcrciam  partem''''. 

Wollmeialli.  —  Wolmerait.  Receptio  iii  doino  dotis  cum  7  et  1/2  equis  et  lot  personis.  Paslnr 
bene  recipiet  eos  et  bene  tractabit  eos;  sic  quod  non  fient  de  eo  querele.  Item  campanator  portal)il 

B  pidlum  cum  manipule  luminis,  et  usor  sua  portabit  lixiviam  cum  pectine  ad  lavaudum  capita  don)i- 
iiorum;  inde  haïrent  expensas  in  domo  pastoris.  Item  isti  de  filla  DemenrailC  tenentur  ducere  ad 
curiam  dotis  in  subsidium  pastoris  unum  plaustrum  lignorum  siccorum,  et,  si  ligna  dant  aut  la 
ciunt  fumum,  tune  ipsi  sunt  pénales,  und  ein  klein  vierlinck  pfeffers  facit  4  loettW.  Item  isti  do 
lilia  StraenC-'  tenentur  unam  urnam  vini  ad  mensam  de  mediocri  vino  in  subsidium  expensaruni. 

c  Item  isti  de  fdia  Ymgmerait^'  tenentur  ad  pabulandum  equos  diraidium  maldrum  avenarum.  Item, 
die  quo  sinodus  sancta  celebratur,  tenentur  isti  de  Wolmerait  unum  porcellum,  vulgariter  eyn 
l'ryszlynck,  de  18  denariis.  Item  cathedraticum ,  dabit  pastor  9  albos.  Item  mechanici  eyn  haller'*. 
Item  ibidem  sunt  2 1  sinodales.  Item  generaliter  pro  communi  defectu  dant  isti  de  Wolmerait  6  mal- 
dra  avenarum.  Item  isti  de  Straen  quinque  maidra.  Item  isti  de  Domenraidt  4  maldra.  Item  isti  de 

D  Imgmenrait  3  maldra.  Item  intimatio  sancte  synodi  débet  publiée  in  ecclesia  Wolmerait  fieri  trinies 
de  quindena  in  quindenam,  et  de  post  fiet  celebratio.  Item  schrifgelf  18  aibi-"'. 

lMt:eralli.  —  Lotzenrait.  Receptio  aicliidiaconi  sive  commissarii  cum  7  et  1/2  equis''^  et  personis. 
Pastor  laciet  eis  tam  viris  quam  equis  largas  expensas,  videlicet  domina  de  Sancta  Catherina.  Item  cam- 
panator portabit  pullum  et  manipulum  luminis;  uxor  sua  portabit  lixiviain  cum  pectine  ad  lavandum 
E  capita,  si  necesse  fuerit.  Item  cathedraticum  reperitur  in  altari  3  et  1/2  solidi  *^  coloniensium.  Item 
quilibet  mechanicus  dabit  unum  hallensem.  Item  generaliter  pro  communi  defectu  dabunt  sex  maldra 
avenarum.  Item  septeni  sunt  sinodales,  et  non  accusant  nisi  manifestum.  Item  ibidem  altare  Béate 
Marie  Mrginis  habet  missam  epthomodalem''"'. 

Visclimitt.  —  Oieszmit'''.  Receptio  in  curia  abbatisse  J'  de  Stidja  ibidem  cum  2  et  1/2  equis  et  toi 
F  personis,  et  dabit  eis  expensas  sinodalibus  et  uxoribus  eorum  "^l,  et  equis  gixjssum  pabulum,  et 
unam  unciam,  facit  très  albos,  et  ignem  sine  fumo,  3  maldra  aveue,  2  et  12  allws  pro  scriptore. 
Item  centurio,  videlicet  der  Heymbei^er  ville,  dabit  situlam  vini  et  12  maldrum  avene  pane 
meusure,  que  prcdicta  extendunt  se  ad  2  albos.  Item  campanator  cum  uxore  jwrtabunt  pullum  cum 
nianipulo  luminis,  inde  habent  expensas,  ahenam  [sic]  cum  lixivia  et  pectine  ad  lavandum  dominos,  si 
G  est  necesseC.  Item  cathedraticum  in  altari  una  unt/.e  dcn.;  abbatissa  de  Stuba  dabit  unciaLm  . 
2  et  1/2  albos  pro  uncia.  llem  communiter  pro  commuui  defectu  generaliter  dant  3  maldra 
avene. 

f"  si'f  iiinldra  B.  —  •'"'('.es  deux  deiiiières  phrases  sont  ajoutées  dans  11.  —  ■'''  CcHf  addilion  en  »ieil  allemaml  est  coni 
iinino  il  A  et  B.  —  '■''  Celle  phrase  est  une  addition  de  n.  —  >'  Addition  paniculièiv  «  11.  —  '-'^  ei/uis.  omis,  «  l'-lé  ajouli- 
posti-rii'ui'emcnl  en  interligne  dans  a  et  B.  —  '"  sotida  A.  —  W  Celte  phrase  rst  |>articulière  as.  —  >''  Orri;mi«  B.  — 
'''   curie  domine  B.  —   '''  Le  n-stc  de  la  plirase  n'existe  que  dans  n.  —  ■''  Les  onze  derniers  mois  sont  ajoutés  à  B. 

"1  Demornlh.  —  W   Slrohn.  —  (''   luini.-ralh. 


PROTOCOLE   DK   L' VUCIIIDIACONK   DK   K  VRDKN,    ['i75.  57 

A  Sirot:hiicscli.  —  Straiszbusch  et  filia  hrovitor  soparata ("'  a  matrice  ecclesia  in  Lul/.erait'''.  Item 
calhedraticuin  nuilum.  Recejitio  in  di)tc  cum  2  et  1/2  ecjuis  et  tôt  persoiiis.  Et  coniinunitas  dahit 
de  sero  domino  sinodi  venienti,  et  alias  non,  ut  ipsi  dicunt,  vecturam  iigni  et  3  sextaria  vini,  1  '2  mal- 
drum  avene  pai-ve  mensuie,  (3  d.  proassatura,  3  d.  pro  panibus,  3  d.  pro  sale  et  3  d.  pro  speciebus. 
Predicta  valent  16  albos.  Item  campanator  dabit  umira  pullum  et  raanipulum  Inminis;   indc  habet 

B  oxpensas  cum  uxore  et  domino  sinodi  sivc  commissario.  Item  mechanici  daiit  unusquisque  1  hallen- 
seni.  Item  communitas  pro  communi  dofectu  ecclesie  cimiterii t'''  i  maldra  avene.  Item  0  albos 
8  schryffgelt.  Item  sunt  ijjidem  domini  sinodales  ("'. 

Bertrich;  Ediger.  — Rertiich,  capella  ad  ecclesiam  Edegre.  Receptio  nuUa.  Catlicdralicum  nulluni. 
Item  ibidem  adjudicant  domino  aicliidiacono  seu  ejus  commissario  unum   maldrum  avene ,  dunsch 

o  maisse,  unam  karetam  lignorum,  unam  sitnlam  vini  et  ignem  sine  fumo,  duas  scutellas  plenas carnibus 
bovinis,  et  superadditur  senapium  sive  mustarda,  2  panes  Dunsz  spannen  \vyt,  3  d.  pro  pipere,  3  d.pro 
sale,  que  extendunt  se  ad  16  albos.  Custos  dabit  manipulum  luminis.  Communitas  dabit  omnia  ista,  et 
communiter  dant  duo  maldra  avene  pro  omnibus  illis  superius  enumeratis.  Item  quilibet  mechanicus 
I  hallensem  dabit.  Item  isti  sinodales  volunt  î"*'  vocari  cum  intimatione  ad  HontheymC-),  quia  non  trahunl 

V  morem  ibidem. 

Honilieiiit.  —  Hontheym.  Receptio  in  domo  dotis,  de  sero,  cum  7  et  1/2  equis  et  tôt  personis.  Ibidem 
pastor  satisfaciet  eis  in  expensis  —  ipse  rennuit  [sic]  quia  non  danlur  sibi  carnes W —  ut  infra.  Item 
custos  cum  uxore  porlabunt  pullum  et  lumiua  W  ;  inde  habent  expensas.  Item  cathedraticum  una 
untzefe'  den.;  ibidem  6  d.  unum  Iiallensem;  untze  facit  20  d.;  istos  denarios  solvunt  cum  3  et  1/2  hal- 

E  lensibus.  Item,  de  niane,  dabit  communitas  ibidem  pro  panibus  6  d.,  6  d.  pro  carnibus,  3  d.  pro 
pipere,  3  d.  pro  sale,  urnam  vini,  1  maldrum  avene  pai-ve  mensure;  que  prœdicta  extendunt  se  ad 
undecim  albos.  Dicunt  sinodales  quod  illa  solvant  cum  quodam  defcctuC''.  Item  quilibet  mechanicus 
dabit  I  denarium.  Ibidem  sunt  septem  sinodales,  et  habent  terciam  partem  de  emendis  accusationura. 
Item  pro  communi  defectu  generaliter  dant  7  maldra  avene,  cochemcr  maisz.  Item  est  capella  in  Heint- 

!■■  zerait'^'et  perlinet  ad  ecclesiam  quam  deservit  pastor  ibidem.  Item  sex  aibi  schryfTgelt. 

Gillenbewcn.  —  Gyllenjjuren.  Receptio  in  domo  dotis  apud  pastorem,  de  sero,  cum  7  et  1/2  equis  et  toi 
personis,  quibus  pastor  providebit  expensis.  Item  cathedraticum  3o  d.;  facit  in  toto  i5  hallenses.  Item 
campanator  portabit  manipulum  luminis  cum  pullo,  et  inde  cum  uxore  habet  expensas  in  domo  pastoris. 
Item  est  una  fdia,  videlicet  Smydl''',  (juam  etiam  deservit  pastor,  et  illi  dabit  tria  maldra  avene.  Item 
G  cathedraticum  1  uncze.  Item  unusquisque  mechanicorum  dabit  unum  hallensem.  Item  pro  communi 
defectu  et  causa  generaliter  dat  conmïunitas  G  maldra  avene.  Et  sunt  quatuor!''  sinodales  et  liaheLult 
terciam  partem  in  accusationibus'J'.  Item  pro  scrijjtore  (i  albos  ■'■1. 

'■)  sepeiala  ab.  —  ''''  cl  cimitcriii^ —  '''  n  biffe  domini  et  li>  remplace  par  duo;  une  écriture  moins  ancienne  que  cette 
correction  ajoute  dans  a  l'alinéa  :  quatuor  sunt  synodales.  —  ''i  passant  B.  —  '''  il  supprime  ce  membre  de  pbraso.  — 
''^  et  manipulum  luminis  n.  —  <»'  un(:eaB. —  ''"'  B  barre  ce  qui  précède  à  partir  de  dicunt  et  le  remplace  par  et  cedunt  pas- 
lori  in  suhsidium.  —  (''  —  El  sunt  est  une  addition  de  B.  —  '')  in  accnsatis  11.  —  ■''  Pbrase  ajoutée  dans  11. 

'■'  Lut/eralh.  !"  Heinzeralli. 

1^1  HonlbiMin.  '»)  Schmill. 

lUSTOR.  DE  FRANCE.  —  TOUILLÉS,   V.  S 


58  DIOCESE  DE  TREVES. 

A  Aljlcii.  —  AKllo.  Receplio  aj)ud  pastorem,  videlicet  doniinuni  de  ByschofTsteyn ,  cuni  7  c\  1/2  equis 
cl  tôt  personis  cum  caue,  quibus  contradicere  non  potest,  ctpastorfs  faciant  eis  sufficentiam  ut  eis  refe- 
rantur  gratiariim  actioncs.  Itom  campanator  iinum  pullum  ot  manipulum  cere.  \{cm.  cathcdraticura  3  s. 
coloniensium  et  uiium  siimmorcii  avonc.  Item  unust|uisque  mechanicornm  i  hallcnsem.  Ileni  Alfllen 
liabct  duas  fllias,  quas  deservit  plehanus,  videlicet  Gorgewyler  et  (ievenich  (''.  Item  pro  coairauni  dé- 
fi Cectu  et  causa  generaliter  daiit  12  maldra  avenanim,  videlicet  AlITlo  j,  Gorgwiler  !x  et  Gevenich  3. 
Item  ibidem  sunt  decem  sinodales  et  halient  terciam  p;u-teni  in  onuiibus  accusatis.  Item  avenam  deli- 
iierabunt  ad  Cochem  ''l 

Liielz.  —  Lutze.  Receptio  domini  aixhidiaconi  indomo  dotis  cum  2  et  1/2  equis  et  tôt  personis,  cum 
duobus  canibus  et  ancipilre;  et  nicbil  paratiir  neque  datur,  nisi  débet  reperire  in  dote  unam  oUam 

c  eream  et  unum  cremaie,  proprie  evn  kremel'""'.  Item  undecim  sunt  sinodales  qui  tenentur  obviare 
domino  archidiacono  équestres  medietas,  residui  pédestres, et, si  deGciunt  in  calcaribus  ferreis , jKJSsunt 
et  sufficit  eis  haberede  ligno  hageldoren  et  campcstri  de  canope.  Item  isti  de  Lut/,  dant  dimidium  mal- 
drum  avene,  mensure  trevcrensis,  et  quelibet  domus  unum  pondus  ligni  sicci  und  eyn  eymer  wynst''. 
Item  isti  de  filia  inDummerszhusen'-^' dant  unam  situlamcervisie''''.  Item  fdiain  Buderszhusen '^'  unum 

D  plaustrum  lignorum.  Item  filia  in  Lych'''  unum  plausti'um  lignorum.  Que  omnia  ista  que  dat  commu- 
nitas  valent  17  albos.  Item  cathedi'aticnm  3o  d. ,  faciunt  i5  hallenses.  Item  unusquisque  mechani- 
corum  I  hallensem  dabit'"'.  Item  pro  communi  defeclu  dant  iste  de  Dummerszhusen  4  maldra  avene 
und  evn  eymer  biers;  item  de  Biiderszhuszen  3  et  l'a  maldra  avene  und  cxn  eymer  wyns;  item  isti 
de  Lvch  3  et  1/2  maldra  avene,  eyn  eymer  wyns;  item  isti  de  Lutze  generaliter  3  maldra.  Et  undecim 

E  sunt  sinodales.  Dicunt  sinodales  quod  nunquam  dederunt  nisi  avenam  et  noiunt  dare  cervisiamC^  et 
\iniun  cl  lignum,  eliam  nîchil  ad  comniissarium. 

Beulirk.  —  Bulich.  Receptio  in  domo  dotis  cum  3  et  1/2  equis  et  tôt  personis.  et  dominus  sinodi 
veniet  cum  una  veltre*'  et  duobus  canibus,  et  pastor  faciet  eis  suIBcentiam  in  espensis  ut  ei  referantur 
graciarum  actiones.  Item  communitas  de  mane  dabit  domino  sinodi  i  et  1/2  maldra  C"'  avenarum,  1/2  si 
I  Udam  vini,  i5  d.  pro  assatura,  i5  d.  pro  pane,  quartale  piperis,  quartale  kumme ,  quartale  salis;  et  de 
predictis  sinodales  dicunt  se  habere  tertiam  partem.  Item  unus(|nisque  mechanicorum  dabil  1  hallensem. 
Item  cathedralicuni  iH  s.  bopardiensium;  faciunt  1  et  1  ■.>  Ilorenos.  Item  sunt  ciste  in  cimiterio:  una 
cista  dat  1  album. 

Sevenich.  —  Sevenvcli.  Receptio  de  sero  in  domo  dotis  cum  ■?.  et  12  equis.  et  lot  personis,  et  duo- 
Ci  lius  canibus  et  ancipitic ''.  Item  custos  cum  uxore  juirlahunt  pullum  cum   manipulo  lumiuis;  iude 

'")  C.i'tli'  plirase  c^isU-  si-ulomont  dans  11.  —  C"'  hrcmrci  A.  —  <"'  n  omet  les  quatre  mots  précédents.  —  '*'  crrrisii  a.  — 
t'>  Il  raye  le  surplus  de  l'arliclo  cl  njoulo  :  Ilem  prn  communi  defeclu  dant  isti  de  Dummershustn  3  et  1'9  maldra  arène  et  silu- 
lum  cervisie.  Item  isti  de  Biiders:liusen3  et  Ij2  maldra  aiene  et  situlam  vini.  Item  isti  de  Lulz  ijeneraliter  .7  maldra  arène.  — 
'')  cerriscam  .\.  —  '*'  cum  iiiio  accipitre  11.  —  <"''  2  maldra  11.  —  '')  ancipit.  a\cc  abrtMation  par  susi>'nsl.in  :  ce  mol  c»l 
suivi  dans  11  des  nuits  ijuilnis  pustor  siitislncict, 

'"  Cii.'orj;«t'ilci',  Gevenicli.  de  la  ferme  do  Pelersliauesorliof.  pK's  ilo  /iUli.iu^i  n ,  ron- 

<*'  Doniniersliausen.  serve  lo  souvenir. 

W  IVulôIre  Pelcrsliausen ,  village  disparu  dont  le  nom  '"  Ij.ilir-Lieg. 


PROTOCOLE   DE  L'ARCHIDIACONE  DE   k  VRDEN,    l'i75.  59 

A  habent  expensas.  Pastor  providebil  in  omnibus  expensis.  Item  cathodralicuiu  (iocein  denarios  leve^"' 
monete;  facit  20  hallonses,  quas  communitas  solvit.  Item  unusquisqiie  niechanicus  dabit  unutn  halicn- 
sem.  Item  de  communi  defectu  generaliler  dant  tria  maldra  avenarum.  lUmi  sex  sunl  sinodales  et  ha- 
])ent  tertiam  parteni  in  accusatis  C"). 

Ober-GondiTshaiisen.  —  Gunterszhuseu.  Item  dominus  archidiaconus  aut  sui  commiss;u'ii  per  septeni 
n  sinodales  in  via  ante  villam ,  equester  etpedester,  cum  calcaribus,  vulgariter'"'  haendorn  sporen,  et  debent 
eum  ducere  ad  domimi  dotis.  Ibidem  propinabitur  eis  vinum  <'''  cum  3  et  1/2  eqiiis  et  tôt  personis,  cum 
una  \eltre  et  ancipit[r]e  et  uno  cane,  vulgariter  eyn  vogelhont,  quibus  domina sive  moniales  de  Roide 
[et]  pastor  providebunt  de  expensis,  et  bene  tractare  et  e(|uos  pal)ulai'e,  sic  quod  de  mane  adhuc  ante 
equos  reperiri  possit  avena  post  orlum  sobs.  Item  cathedraticum  18  solidos  bopardiensium,  solidns 
c  facit  duos  albos,  et  quatuor  uncias  denariorum  levé  monete,  faciunt  4o  hallenses;  débet  reperiri  in 
altari.  Item  communilas  pro  communi  defectu  tria  maldra  avene,  mensure  bopai'diensis ,  et  3  puUos. 
Item  I  fryszlynck  pro  3o  denariis,  i5  d.  pro  panibus.  Item  duas  situlas  vini.  Item  3  quartalia 
piperis  et  salis.  Item  unam  situlam  cervisii.  Item  3  kai'ethas  lignorum  ad  domum  dotis.  Item  oiïicium'"' 
3  hallenses.  Omnia  preclicla  que  dat  communitas  extendunt  se  ad  16  albos. 

»  Mannehach.  —  ManbachC^'.  Receptio  de  sero  cum  2  et  ly'a  equis  et  tôt  personis.  ^'eniet  dominus  sinodi 
cum  duobus  canibus  et  duobus  veltris.  Item  campanator  et  uxor  porlabuntpullum  unum  et  juanipulum 
luminis;  inde  babent  expensas.  Item  si  dominus  sinodi  non  inveniat  expensas  in  domo  pastoris,  tune 
débet  invenire  sub  mappa  in  summo  altari  26  solidos,  qui'»'  faciunt  12  albos,  qui  forsitan  dantur  pro 
expensis  C''.  Item  cista  una  in  cimiterio  dabit  i  album.  Item  communitas  dabit  pro  communi  defectu 

E  4  maldra  avene,  trierscher  maissen.  Item  oflicium  unum'"'  dabit  3  liallenses.  Item  absens  i4  hal- 
lenses, sinod[alis]  28  hallenses.  Item  schryllgelt  4  albi. 

SaicrsJiausen.  —  Saverszhusen.  Ibidem  cathedraticum  nullum.  Item  receptio  apud  pastorem  in  dote 
cum  2  et  1/2  equis  et  tôt  personis,  scilicet  viris.  Pastor  faciet  ipsis  cenam  solemuem.  Item  commu- 
nitas dabit  situlam  vini  et  médium  maldrum  avene,  mensure  binger,  6  d.  pro  assatura,  1  d.  pro  sale, 
V  1  pro  pipere ,  que  extendunt  se  ad  sex  albos.  Item  campanator  portabit  unum  pullum  et  manipulum  lumi- 
nis et  uxor  sua,  inde  habent  expensas  cum  domino  sinodi.  Item  ofTiciumlJ)  3  hallenses.  Item  commu- 
nitas pro  defectu  ecclesie  iiii  maldra  avene,  trie[r]scher  maissen. 

Mannehach.  —  Mannenbach.  Rece()tio  de  sero  ufl"  dem  wide  hoiTe  aut  in  domo  dotis  cum  2  et  1/2 

equis  et  tôt  personis,  cum  duobus  canibus,  uno  accipitre C*)  et  2  veltris.  Item  campanator  et  uxor  ej us 

G  portabit  pullum  et  luanipubnu  luminis,  et  inde  hal)ent  expensas.  Et  si  dominus  sinodi  non  invcuerit 

expensas  in  domo  dotis,  tune  débet  sub  mappa  summi  altai'is  invenire  27  solidos,  qui  faciunt  12  albos. 

'"'  levis  1!.  —  ('■)  Ces  deux  mois  sont  ajoutés  dans  ii.  —  '''  vulyarilerller  a.  —  '■*'  ii  porte  ici ,  en  marge  :  arcltidiacomis 
aut  commùsariiis  comparebit.  —  f''  (judibet  mecimnicus ,  au  lieu  de  ojjicium,  D.  —  !')  Hanbach  au;  mais  c'est  assurément 
une  faute  de  transcription  pour  Manbach,  car  cet  article  fait  manifestement  double  emploi  avec  celui  qu'on  lit  quelques 
lignes  plus  bas  et  qui  n'existe  que  dans  B.  —  W  i/ue  AB. —  ''"'  Ce  mot  est  omis  dans  a.  —  '''  u  remplace  ces  doux  mots  par 

incchaiiicus.  —  O  Ilpm  ntncbumcns  ii.  —  !')  Item  wcchoninis  ipiilibet  U.  —  ''^^  (i!'i-i/ii-((c  A. 

8. 


60  DIOCESE   DE  TREVES. 

A  Item  cista  una  iii  cimiterio  dat  i  alhuiii.  Item  commuiiitas  proptcr  defectum  occlesie  'i  maldra  avene 
treverensis  mensurc.  Item  (|iiilil)et  meclianiciis  i  hallensemt". 

lieltheim.  —  In  Beltheni.  Rpce])lio  in  domo  dotis  cimi  3  et  13  equis  et  lot  viris  et  2  et  i  2  canibus, 
et  tune  pastores,  scilicet  prehendarii  in  ByschofTs  Steyn  Sancti  StefTani,  tenentiir  dare  i  maldium  avene. 
Item  dccem  deiiarios  pro  assatura,  2  et  1/2  denarios  pro  panibus  ordeaciis  pro  caniljus.  Item  unani 
B  iirnam  vini.  Item  unum  virdlinck  pro  pipere.  Item  unum  virdlinck  pro  sale.  Item  unum  vyrdliock  pro 
kome.  Ilem  comniunitas  unum  plaustrum  iignorum.  Que  predicta  extendunt  se  [ad]  18  all)Os'''.  Item 
cathedraticum  nulliini.  Item  comniunitas  tenelur  dare  9  maldra  avene.  Item  ofTicium  denarium""'. 
Item  duas  iilias  \idclicet  Gudenrait  et  Bruns/.lioren  '-  ,ha])ent  ambo  presbiteros;  et  ille  due  filieiRoide'* 
una  cum  Bcltheni ,  tenentur  10  maldra  avene  et' sempcr  dedcrunt. 

c  Roth.  —  Rode  '''.  Item  receptio  il)idem  cum  1  et  ly  2  equis  et  tôt  viris.  Pastor  faciet  eis  expensas  de 
sero.  Item  comniunitas  dat  ?>  maldra  avene.  In  Roide.  Ibidem  non  est  opus  amplius  visilare.  Solebanl 
(lare  annuatim  3  maldra  avene,  sed  amplius  nolunt  dare  quicquam-''. 

Bnvh.  —  In  Bocli.  Item  ibidem  cathedraticum  21  denarios.  Decimatores  dabunt  duas  partes  et 
|)astor  aliam  partem.  Item  leceptio  apud  pastorem  cum  2  et  12  equis  et  tôt  personis,  quibus  pastor 
D  satisfaciet  in  expensis.  Comniunitas  présentât  ad  domum  domini  predicli  unani  situlam  vini,  12  mal- 
drum  avene  et  vecturam  ligni.  Item  6  d.  pro  assatura,  3  d.  pro  pane  et  3  d.  pro  sale.  Que  omnia 
extendunt  se  ad  8  albos.  Item  canii)anafor  portahit  unum  pullum  et  manipulum  luminis,  inde  luibet 
expensas.  Item  comniunitas  pro  deiectu  ecclcsie  tenetur  '1  maldra  avenanmi. 

Bell.  —  In  Belle.  Receptio  ibidem  domini  archidiaconi  "'  cum  2  et  1  3  equis  et  tôt  nris  cum  duobus 
K  canibus  ad  domum  dotis;  ibi  pastor  seu  plebanus  disponit  eis  largas  expensas.  Item  cathedraticum 
10  denarios  levé  raonete'*^'.  Item  plura  dantur  in  parrocliia  paslori  in  subsidium  expensarum,  nicliil  ad 
commissarium.  Item  comniunitas  dabit  4  maldra  avene.  Item  die  gemeyn  geben  dem  pastoir  funfT 
vyrtzelen'^'  haberen  zu  foUest  dcr  kost,  eyu  fryscliclien  von  10  schillingen.  und  eyn  burde  rinsr,  und 
eyii  foider  lioltz. 

!■  Moersdorf.  —  MorszdorlT.  Hem  ibidem  receptio  in  dote  cum  :>  et  1  2  equis  et  tôt  viris  cum  ancipitiv 
et  cane.  Pastor  tenetur  eis  expensas  l;u-gas.  Item  custos  dabit  unum  pullum  etC'  lumina;  inde  haln'l 
expensas.  Item  comniunitas  dabit  unam  urnam  vini,  mensure  treverensis.  Item  dimidium  maldrum 
avene.  Item  sex  denarios  pro  sale.  Ilem  pro  porcello  18  denarios.  Ilem  unum  plaustrum  ligni.  Item 

("1  11  seul  iloiiiie  ce  lotal.  —  ''''  (/iiiViiet  mcchaiiicus  l\  denarios  B.  —  ''•  Le  nom  <le  la  paroisse,  placé  enlro  lignes, 
ne  Ggure  que  dans  b.  —  C*'  Cette  phrase  que  donnent  A  et  11  constituait  probablement  dans  l'original  ime  note  ècrile 
en  marge.  —  '*'  archidiaroni  sue  commissarii  b.  —  <''  levis  monete  b.  ■ —  "'  vYi:elen  \.  - —  '■  B  ajoute  en  interligne 
manipidiim. 

'"  Cet  article  n'existe  que  dans  11.  ginale    appartenant    au   manuscrit  t>-pe.    Remarquons,  en 

<*'  Goedenrotli  et  Braunsliorn.  effet,  que  B  l'ajoute,  sous  la  forme  Rodr.  au   début  de  la 

'''  Rolh.  —  La  jm'sence  du  nom  Itoidc  résulte  mani-  phrase  suivante  et  que  l'expression  ille  duf  filir  ne  Murait 

l'estemenl  de  l'inlrodiididn   à  cette  jilace  d'une  noie  mar-  s'appli<iuer  qu'à  Ciocdenroth  cl  Rraunshorn. 


PROTOCOLE   DE   L'AUC.UIDI ACONE  DE   KARDEN,    1475.  61 

A  2  liallenses  pro  piperef"'.  Omnia  cediint  pastori,q»e  omiiia  extendunt  se  ad  i/|  albos.  Ilem  de  qualibel 
domo  in  parrochia  i  haller.  Item  communitas  de  cousuetudine  dabil  7  maidra  avene,  trierscher 
maissen.  Item  o(Tîcium  ""  iinum  haUonsom. 

Maslershauscn. —  In  Masterszliiiszcn.  Item  ibidem  catbcdraticum  3  florenos  moiiete  levis,  faciuiil 
in  tolo  2  et  12  florenos,  et  hec  judicant  pro  defectn  ccclesie,  et  sinodales  rctineant  sibi  terciam  par- 

B  teni.  Item  reccptio  cmn  a  et  1/2  equis  et  tôt  personis  in  dote  ecclesie.  Et  communitas  disponit  vecturani 
ligni  et  1  2  maidrum  avene  parve  mensure,  item  unnm  pondus  vini,  et  3o  d.  pro  assatura,  et  domino 
sinodi  expensas.  Vel  solvant  predicta,  que  omnia  extendunt  se  bene  ad  viginti  albos.  Item  3  d.  pro 
piperei"',  et  2  d.  faciunt  i  hallensem.  Item  campanator  et  uxor  sua  portabunt  unum  puUum  et  mani- 
pulum  luminis,  et  inde  habent  expensas.  Item  ofRcium  unum  eyn  lubschen  ("''.  Item  sunt  due  filie  annexe 

c  ecclesie,  Addelicet  Silva  Sancti  Pétri"'  et  habet  sacerdotem,  alia'"'  Blanckerait '^'.  Illam  desei"vit  do- 
minus  pastor. 

Mittel-Strimmig.  —  In  Stremych.  Item  ibidem  cathedraticum  nuiluni.  Item  receptio  cum  2  et  1/2 
equis  et  tôt  personis,  quibus  pastor  providebit  de  sero  in  expensis.  Item  campanator  portabit  unum  pul- 
liim  et  manipulum  luminis,  et  inde  habet  expensas  cum  domino  sinodi.  Item  communitas  dabit  in  sub- 
D  sidium  pastori  unam  vecturam  Hgni  et  de  mane  eyn  baneymer  wyns  et  18  d.  pro  assatura  et  quar- 
tale  piperis  C^.  Item  sex  d.  pro  panibus.  Item  2  d.  pro  sale.  Que  omnia  extendunt  se  ad  8  aliios.  Item 
(ilficiumfe'  I  denarium.  Item  communitas  dabit  pro  defectu  ecclesie  7  maidra  avene.  Item  sinodales 
iiabent  terciam  partem  in  enendis  C''.  Item  zu  Hoenret^'  cathedraticum  3  albos'"'.  Item  communitas 
iiichil.  Item  Laupach  ''  cathedraticum  3  albos 'J'.  Item  communitas  nicliil. 

E  Poinmern.  —  In  Pumer.  Item  receptio  domini  archidiaconi  in  curia  dominoriim  de  Hymmelrait 
cum  7  et  1  2  equis  et  personis''''  cum  duobus  canibus.  Ibi  habebunt  largissimas  expensas  de  sero.  Item 
centurio  unam  vecturam  ligni,  et  inde  hal)et  expensas.  Item  custos  portabit  eyn  durre  liurde  holtz,  unum 
puUum  et  manipulum  luminis  et  inde  habet  expensas!''.  Item  faber  portabit  4  holTyszen  mit  yren  ne- 
gelen  cum  faniulo  suo  habent  expensas.  Que  omnia  extendunt  se  ad  decem  albos.  Item  cathedraticum 

r  3  marcas  3  untzen '"'';una  marca  facit  sex  albos,  una  uucza  facit  20  hallenses.  Et  pastores  dabunl 
uncias  très;  faciunt  5  albos.  Item  officium '"'  1  hallensem,  eyn  backhuisz  3  haller,  eyn  nuille 
.'5  haller.  Item  septem  sunt  sinodales  in  numéro. 

KIotten.  —  In  Clotten.  Item  cathedraticum  nullum.  Item  receptio  cum  ![  et  1/2  equis  et  tôt  viris, 
quibus  pastor  dabit  expensas.  Item  campanator  portabit  unum  pullum  et  manipulum  luminis;  inde 
G  habet  expensas  cum  uxore.  Item  officium'"'  i  hallensem.  Item  sunt  12  sinodales. 

'"'  nroprie  \;  pro  nipere  D.  —  '''  n  reiiiplarc  ojficium  par  mecliaiùeus.  —  '"'propnVA;  pro  pipore  B.  —  *''l|(cni  iiuililicl 
mechanicus  unum  lubschen  E.  —  '''  aliam  \.  —  '''  propric  a;  piparls  n.  —  "'  quilibet  mcchanicas  B.  —  ''''  Ces  deux 
mots  sont  une  addition  de  n.  —  '''  A  porte  ici  une  note  marginale  extérieure  et  d'une  autre  main:  Anno  [li]81  niliil  dédit. 
—  (''  Encore  en  marge,  dans  A  :  Anno  [1i]85 .  il  februarii,  nihil  dédit.  — •  (''  et  toi  personis  b.  —  '"'  Ces  quatre  mots  sont 
de  B.  —  '"'  ///  marcas  et  très  uncias  B. —  '"^  Item  meclianiciis  n.  —  '"'  Item  meclianiciis  n. 

'■'  Peterswald.  '"  Horn. 

'"  Blankenralli.  '*'  Laubacli. 


62  DIOCKSK   DR   TRKVES. 

A  Kocliem.  —  In  Cochine.  Ibidem  receptio  in  dote  cum  7  et  1  2  equis  et  tôt  vins.  Ibidem  paslor  salis- 
faciel  ipsis  iargas  expensas.  Item  campanalor  portaijit  pulium  et  manipulum  luminis  et  médium  sexta- 
rium  vini ,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore.  llcm  calliedraticum  3  untzen  "'  ;  —  6  albi  pro  una  uacia  '''' 
faciunt  18  albos.  .  .  —  dabit  decimator  in  PaItzHCi.  Item  isfi  de  Fryde'-'  dant  florenum''''.  Item  isti 
de Dorhe  '"' '*'  1/2  florenura.  Item  absens  ibidem  quilibet  dat  1  sextarium  vini,  et  erunt  ibidem  présentes 

B  omnes  parrochiani,  denij)tis  militibiis  eoiumi[ue  (iliis,  et  pastoribus  bur'''. 

Kond.  —  lu  Coudeu.  Ibidem  cathedraticum  9  albos.  Domiui  de  StalFcl  dal)unt  diias  partes  et  pastor 
aliam  parteni.  Item  centurio,  excepta  communitate'»),  dabit  22  denarios  et  faciunt  11  ballenses.  Item 
receptio  apud  domiuum  pastorem  cum  G  et  1/2  equis  et  lot  viris,  quibus  pastor  providebit  in  expensis. 
Item  canipnnator  i)ortabit  unum  pulium  el  manijiulum  luminis  et  fasculum  vini,  et  inde  habet  expensas 
c  cum  uxoie.  llcm  olîicium ''''  1  hallensem.  Item  sinudales  liabeul  terciani  partcm  in  emendis '''  eorum; 
sunt  quatuor. 

Ernst.  —  In  Ernslhe.  Item  ibidem  receptio  nulla.  Ista  ecclesia  separatafj'  est  a  Protghe  î''  '*',  sed 
dant  jura  sua,  sicut  isti  de  Protghe.  Item  in  Ernsth  pro  cathedratico  i5  uncias,  sicul  isti  de  Protghe. 
faciunt  12   1/2    aibosW.  Item  isti  in  Ernsth  dant  etiam  pro  omnibus  juribus,  sicut  in  Protgh,  i  ilo- 
I)  renum,  ut  infra  in  Protgh.  Nota  totum  florenum.  Très  sunt  sinodales  (■"'. 

Vahrig.  —  Valvey.  Receptio  nuHa,  et  hec  ecclesia  separata  est  ab  ecclesia  in  Protig'^'.  Dat  simililer 
nune  pro  cathedratico  6  albos*"'. 

lirulliti.  —  lu  Prolglie.  Iliidem  receptio  in  dote  cum  7  et  1/2  equis  et  tôt  personis;  ibidem  dabitur 
ijisis  pabiihnn  ru  foder.  Item  custos  dabit  unum  proximorum  prope  gallum'"'  et  nianipuliun  lumiuis. 

E  Item  cathedraticum  i5  unczen,  una  facit  loliallenses  et  pastor  dat;  faciunt  i3  albos.  Item  communitas 
tenelur  1  maldrum  avene,  dunsch  maisz.  Item  1  eymer  wyns,  trierscher  maisse.  Item  eyn  fyrlynck 
pefTers.  Item  eyn  foider  holtz  redimendum  cum  3  halleusibus.  Item  3  hallenses  pro  sale.  Item  dant 
unum  florenum  pro  omnibus.  Item  oflicium  dat  Ip'  unum  hallensem.  Item  Ernsch  et  \  alvey  et  Fanckel  ' 
sunt  filie  seu  capellc.  Item  septem  sunt  sinodales  ibidem.  Item  in  Protgh  est  premissaiia ;  habet  an- 

F  nualini  3o  florenos.  Item  in  Fanckel  etiam  est  premissaria  t|ue  habet  annuatini  3o  llorenos. 

Ellenz.  —  In  Ellentz.  Ibidem  receptio  in  dote  cuni  2  1  2  equis  et  tôt  viris.  Pastores  sunt  canonici  in 
Cardona,  et  isti  dabunl  domino  et  suis  fauiulis  expensas  el  pabulum  ])ro  equis.  Item  custos  dabit  unum 
pulluui  et  nianii)ulum  luminis;  inde  haijet  expensas  cum  cum  uxore  sua.  Item  cathedraticum  20  licht 

'"■  J  unlzt'as  u.  —  '"'■  jiro  una  iincia  est  de  11.  — -  >°'  datiit  decinuinler  in  Pals  B.  —  ''''  1  Jlorenum  B.  —  '*'  Dorme, 
dans  A;  peut-être  pour  Doeme.  —  t''  u  supprime  ce  dernier  mot.  —  !"  communitas  a.  —  '""'  Item  mechanieus  B.  —  '''  in 
emendis  sont  de  n.  —  '')  sepcrata  ab.  — •  '^'  u  supprime  le  reste  de  la  plirasc.  —  '''  13  et  12  alhos  b.  —  '"'  Celle 
plirase  est  une  addition  de  b.  • — •   '"J  Cet  article  se  trouve  seulement  dans  i).  —  <°1  dabit  nnani  gallinam  pro.rimiortm  prope 

iiallam  11.    —  "''  mcchnnici  dant  11. 

<'!   Pfalz,  ancien   village  dont  le  nom  de  IMaUcilior,  en  '''   Dolir. 

la  commune  de  Valwig,  évoque  le  souvenir.  "•^'  lirultig. 

'-'   U  faut  sans  doute  lire  Kayde,  car  il  s'agit  certaine-  ''  Ei-nst,  Nalwig  et  Fankcl. 
menl  de  Kaid. 


PROTOCOLE   DE   L'ARCHIDIACONÉ   DE  KARDEX,    l'i75.  G3 

A  |)ennyngk(°';  faciunt  lo  haller.  Item  communitas  dat  i  maldrum  avene,  duusche  maisz.  Item  pondus 
vini.  Item  pastores  dant  i  solidum  ti'everensiiim  pro  uiio  porceilo.  Que  omnia  predicta  extendunt  se  ad 
•joalbos.  Item  septem  sunt  sinodales  et  habent  tertiam  partem  in  accusationibus  et  aliis  emcndis.  Ibi- 
dem est  una  capella  PolterszdorfT'^'. 

Beilstein. —  In  Bylsteyn.  Ilndem  cathedraticuni  nullum.  Item  rcceptio  nulla.  Sinodales  solummodo, 
11  lit  dicunt,  accusant.  Et  oflicium  i  bapscheC"'.  Ibidem  sunt  duo  altai'ia  bene  dotata.  Dominus  Treve- 
leiisis  et  domicellus  de  Woiinenliurch  haïrent  conferre  aiternatis  vicibus.  Item  oiïicium  iliidem'"'  dat 
I  lypschen. 

Senheim.  —  In  Senheym.  Ibidem  receptio  domini  in  curia  dominorum  majoris  ecclesie  Coloniensis 
cum  k  et  1,2  equis  et  tôt  viris,  et  ibi  faciet  ipsis  curtarius  largas  expensas,  quod  de  mane  graciarum 

c  actiones  référant  sil)i.  Item  campanator  portât  pullum  et  lumina.  Ibidem  cathedraticum  3  Coltz 
iiiarck  et  untzen*''';  curtarius  solvit  ex  parte  dominorum  predictornm.  Item  communitas  dat  6  d.W  pro 
panibus,  1/2  pondus'*"'  vini,  1/2  maldrum  avene  dunscli  maisz,  1  liberam  piperis,  3  d. '^'  pro  sale, 
1/2  hallensem  spysszhultz  C''.  Item  eynen  brulinck  pro  9  d.  Item  unum  plaustrum  ligni.  Que  omnia 
extendunt  se  ad  1  florenum.  Ibidem  sunt  septem  sinodales  et  habent  terciam  partem  de  istis  jam  dictis. 

D  Item  officium  1  hallensem'''. 

Nehren.  —  In  Noeren.  Ibidem  receptio  domini  cum  4  et  1/2  equis  et  tôt  viris  in  dote,  et  ibidem 
ilominus  pastor  dat  eis  expensas,  tam  hominibus  quam  equis  "J";  sic  quod  de  mane  graciai'um  actiones 
référant  sibi  ('''.  Item  communitas  dabit  pastori  in  subsidium  unam  urnam  vini  et  unum  maldi'um 
avene,  dunsch  maisse,  que  extendunt  se  ad  i4^albos'''.  Item  cathedraticum  3  untzen  denariorum '"'  ; 
E  pastor  dabit'"',  20  hallenses  pro  uncia.  Item  custos  dabit  unum  pullum  et  manipulum  luminis, 
uxor  sua  cum  lixivia  et  pectine.  Item  sunt  ibidem  quatuor  sinodales.  Item  una  capella  Duppen- 
wiler '"1  sacerdotes,  et  dabunt  3  maldra  avene  'i". 

Ediger.  —  In  Edegre.  Ibidem  3  marcas  pro  cathedratico  coloniensium  et  /i  untzen,  10  hallenses  pro 
Lincza.  Item  ibidem  receptio  apud  dominum  pastorem  cum  7  et  1/2  equis  et  tôt  viris,  quibus  pastor 
1  benetraclabit  et  faciet  eis  sufficientiam.  Item  sinodales  équestres  obviabunt  domino  sinodali  apud  locum 
([ui  dicitur  ad  Tranter;  si  non  habent  calcaria  de  ferro  nec  aiiquo  alio  métallo,  sufficit  quod  habent 
calcaria  de  ramo'i'  vel  ligno  corneo.  Item  communitas  tenelur  presenlare  eyn''''  malder  avene,  dunsch 
maisse,  et  pondus  vini.  Item  unum  sextarium  salis.  Item  12  d.  pro  assatura.  Item  12  d.  pro  panibus. 
Item  vecturam   ligni  partim  viridi  et  partim  aridi.  Que  extendunt  se  ad  1  florenum.  Item  de  quolibet 

'*'  cathedraliciim  xx  denarios  levis  monete  B. —  '""'  B  raye  ul  dicnnl  et  remplace  les  trois  derniers  mots  par  :  mechanicus  dat 
«•yn  luben.  —  '''  u  remplace  ojfîciam  par  mechanicus  et  supprime  ibidem.  —  ''''  ///  marce  coloniensium  et  très  unczen,  uncia 
facit  X  hallenses  B.  —  '''  *//  d.  B.  —  '''  unum  pondus  B.  —  '^'  2  112  d.  B.  —  ''"'  spysz  grucht  {?)  a.  —  '''  Item  mechanicus 
unum  hallensem  a.  —  '''  quam  eiiuis  n'existe  que  dans  B.  —  '*'  sic  quod  ei  de  mane  graliarum  actiones  refeiantur  B.  — 
'''  B  supprime  ce  dernier  membre  de  phrase.  —  ("'  //;/  uncie  denariorum  B.  —  '"'  A  porte:  pastor  dakit  x,  laquelle  lettre 
est  suivie  d'un  /  liarré.  —  '"'  Un  blanc  dans  le  manuscrit.  —  '■'1  11  remplace  sacerdotes  cl  par  Wilre  njlre  et  termine  l'ar- 
tille  par  et  deliberahiuil  in  Cochem,  —  ">  nimmo  a.  —   '''   umim  i». 

"'    Poltersdorf. 


64  DIOCESE  DE  TREVES. 

A  ofFiciot''  I  hallor,  et  siiiodales  hal)ent  tertiam  parlem  de  predictis  omiiil)iis,  prcterquam  do  catlipdratico 
quodsoliim  est  cominissarii. 

lirciniii.  — In  Brcmugc.  Iliidem  calliedialicum  nulliim.  Receptio  cuin  9  equis''''.  Item  comtnunitas 

dabit  unum  pondus  vini.  Item  unum  maldrum  avene,dunsch  maisse  '■'''.  Item  vecturamligni.  Item  por- 

celliim  pro  12  d.  Que  omnia  extendunt  se  ad  2  3  albos  vel  quasi.  Item  una  cista''''  dabit  in  cimiterio 

B  1  album.  Item  ibidem  est  una  capella.  Item  ofliciumW  unum  hallensem.  In  Buren  O  etiam  sunt  ciste  '■'^ 

et  est  capella''-''. 

Neef.  —  In  Nevc.  lliidem  cathedraticum  una  untza''"';  abbatissa  in  Stulja  daiiit.  Item  ibidem  receptio 
de  sero  apud  abbalissam  cum  4  et  1/2  equis  et  tôt  viris,  quii)us  abbatissa  dabit  largas  e\peiisas  et  pro 
equis  duo  onera  straminis.  Item  tria  onera  fcni.  Item  unum  maldrum  avene  parve  mensure.  Item  unam 
c  vecturara  ligni.  Item  unam  situlaiu  vini.  Item  pro  assatura  quinque  solidos  colonicnsium.  Item  3  d. 
pro  pipere.  Item  2  d.  pro  sale.  Item  domina  abbatissa  omnia  dabit  ista  predicta,que  extendunt  se  ad 
17  albos.  Item  campanator  et  uxor  sua  portabunt  unum  pullum  et  nianipulum  luminis,  et  inde  habent 
expensas  cum  domino  sinodi.  Item  unum  officiuni'   1  ballenscm. 

UiilUiy.  —  In  Boley.   Item  ibidem  cathedraticum  una  untza  J  ;  pastor  dabit.  Item  communitas  dabit 

D   1/2  maldi'um  avene,  dunsch  maisse.  Item  unam  urnam  vini.  Item  2  d.  pro  pipere.  Item  2  d.  pro  sale. 

Item  2  d.  pro  lignis.  Que  omnia  extendunt  se  ad  12  albos.  Item  tercia  pars  viui  pertinet   sinodalibus. 

Zell. — In  (^,elle.  Item  ibidem  cathedraticum  3  marcas  et  iunczias,  \  albos  pro  marca  et  20  denarios 
pro  unczia  :  18  albos  8  hallenses.  Item  communitas  dabit  unum  florenum  vel  circa  pro  juribus  infra- 
scriptis,  et  solvunt  decimatores ''')  cathedraticum  ibidem  scilicet  domini,  sed  plus  valent  subsequentia 

K  quam  sex.  Item  receptio  in  dote  cum  6  et  i  1  equis  et  lot  viris  de  sero  et  satisfaciet  ipsis  in  expensis. 
Item  campanator  portahit  unum  pullum  et  manipuluni  et  policem  in  corrigio,  et  inde  habet  expensas. 
Item  communitas  dabit  unum  maldrum  avene,  dunsch  maisse.  Item  mediam  amam  vini,  mensure 
treveren$is,de  mediocri.  Item  3  solidos  pro  paiiibus.  Item  3  solidos  pro  carnibus.  Item  i  sester  saltf 
pro  6  denariis.  Item  vectuiam  ligni  pro  6  den.  monete  treverensis.  Omnia  ista  predicta  sinodalcs 

I  habent  partem,  excepta  avenaC.  Item  campanator  débet  sublevare  oflîcio  et  jiresentare  ante  secundam 
instantiani  ("''. 

Alf.  ^- In  Aille.  Receptio  ibidem   apud  doiiiinnni   j)lebanuni  cum  -  et  12  equis  et  tôt  viris,   et 

faciet  eis  expensas.  Item  custos  j^orlabit  unum  pullum  et  inanipulum  luminis.  Item  communitas  dabit 

1   maldrum  aven(>  et  pondus  vini,  et  habent  siuodales  terciam  j)artem  in  vino.  Que  omnia  extendunt 

G  se  ad  18  albos'"'.  Item  una  capella  Saucte  Aldegundis  -'.  Item  cathedraticum  ibidem  1  et  1  2  marcas; 

'■'  mecbanico  11.  —  ''"'  lieceptio  nulla  11.  —  '''  Dunlz  maisie  b.  —  C  una  casa  \.  —  '*'  Item  mechanicus  b.  —  '''  cote  \, 
■ —  '"'  11  ajoute  :  Idfin  dabiint.  —  ''''  17  tincze  B.  —  '"'  Item  mechanicus  B.  •  —  '''  mm  nnt:ia  i\.  —  !''  declmatoram  A.  — 
'''  exccptis  mena  a.  —  '"''    11  ajoute  ici  :  Item  libram  pipaiis  (sic).  —  !*'   B  ne  possède  point  cetlo  pliraso. 

"'  Beurcn.  —  '-'   Alileiruml. 


PROTOCOLK  DK   i;\l\CHIDIACO\  K    DK   K\I\I)K\,    J'i75.  65 

A  1  et  1  a  unczias.  marca  pro  (i  iilbis,  uncia  pro  lo  halleiisil)ns.  Canoiiici  l'alatziolenses ''  solvuiif.  Item 
oiricium  ^''   1  haliensem. 

Briedel.  —  In  Bredell.  Receptio  ibidem  in  curia  dominorum  Hymmclrail  cnin  7  et  1  2  equis  et  tôt 
personis;  ibi  doniiui  predicti  tenentiir  eis  satisfacere  in  expensis.  Item  ciistos  daljit  unum  pullum  et 
lumina  cerea  et  unum  sextarium  vini,  et  habebit  cenam  cum  dominis  una  cum  uxore.  Item  catliedra- 
1!  ticum  3  marcke  3  unczen;  pro  qualibet  marca  2  4  s.  treverensium  et  pro  uncia  20  liallenses  pastor 
dat.  Item  quodiibet  olHcium  "'  teiietur  sextarium  vini.  Ilem  quelibet^  domus  habens  ignem  unum 
facit''"'  1  haller.  Que  omnia  extendunt  se  ad  5  albos.  Item  septem  sunt  sinodales  qui  terciam  partem 
Yolunt  habere  in  omnibus  jam  dictis. 

lieilkirchen. —  In  RylkjTchen.  Item  ibidem  catbedraticum  2  maicas ,  2 h  soiidos  treverensium  pro  marca , 
c  et  2  uneias,  20  hallenses  pro  unczia.  Item  antiquum  registrum  tenet  4marcas  4  uncias.  Item  receptio 
ibidem  in  curia  dominorum  majoris  ecclesie  treverensis  cum  7  et  1/2  equis  et  tôt  personis,  et  tractabunt 
ipsos  bene.  Item  communitas  dabit  médium  maldrum  avene,  parve  mensure;  item  situlam  v-ini  men- 
sure  Kormesz'l,  et  quinque  denarios  pro  porcello,  et  3  d.  pro  specieijus,  et  3  d.  pro  panibus;  et  e\ 
predictis  sinodales  ("'  hal)ent  terciam  partem.  Item  communitas  dabit  ibidem  ad  curiam  dominorum 
n  1  plaustrum  lignorum.  Item  ofllcium  unum  dat  unum  sextarium  vini  "'•'.  Que  omnia  predicta  extendunt 
se  ad  duoderim  albos.  Sinodales  babcnt  tertiam  partem  accusationum  '''. 

Enkircli.  —  In  Enckiicli.  Item  in  anno  bisextili  quolibet,  per  duos  annos  contiuuos  sulise- 
quenles,  sunt  sinodi  tenendi  per  dominos  subscriptos,  in  tercio  anno  pastor.  Nota  jus  et  consuetudi- 
nem  de  cathedratico  domini  Treverensis  in  Enckircb.  Prima  nocte,  cum  dominus-sinodi  sancte  veniet, 

E  dominus  pastor  ibidem  recipiet  eum  bénévole  tJ',  in  vespere,  cum  intendit  sinodo  sancte  ibidem  presidere, 
cum  septem  equis  et  dimidio  (  et  hoc  ante  débet  intimari  per  duas  septimanas ) ,  tune  procurator  ecclesie 
tenetur,  seu  centurio  ville,  unum  plaustrum  lignorum,  1/2  sextarium  salis,  3o  d.  pro  panibus,  3o  d. 
pro  carnibus,  i  aucam,  duos  caponesC'l,  dlmidiara  libramC  piperis,  et  manebit  ibi  cum  domino  sinodi 
cum  famulo  suo  in  expensis  domini  pastoris  und  eyn  pont  was.  Item  campanarius  ibidem  veniet  ipsa 

K  nocte  cum  famulo  suo  et  presentabit  domino  sinodi  sancte  unum  pullum  etcaudelas  cereas,  complexus 
unius  manus  et  in  longitudine  unius  cubitus  ad  pollicem,  et  erunt  ibidem  in  expensis  pastoris.  Item 
campanarius  ibidem  pulsabit  duas  minores  campanas,  et  omnes  attinentes  sancte  sinodi  ibidem  audien- 
les  debent  in  mane  interesse.  Item,  in  mane,  campanarius  post  missam  sanctam  preparabit  meusam 
mensali  mundo  supertectam ,  et  superponit  reliquias,  virgam,  pectinem  et  forpicem'""'  et  induet  vestem 

<;  suam  campanalem.  Ilem  mane,  procurator  vel  centurio  presentabit  domino  saucte  sinodi  sex  maldra 
avene,  ex  quibus  ipse  recipiet  duo  octalia  presentans  (.ne)  ad  pabulum  equi  sui;  que  sex  maldra  uni- 
versitatesde  Lorentzburen  et  ^c  Relingerszburen  ''  suis  laboribus,  periculis  et  expensis  in  domo  pro- 

'■■''  Pallatziolcnscs  dans  B,  qui ,  seul,  a  ce  mot  et  le  suivant.  —  f"'  Ilem  mcr/m/iiVi  (/iii/ifcff  B.  —  '''  ijuodlibcl  mechanicus  B. 
—  '•''  (jualibet  A.  —  '''  B  remplace  facit  jiar  dat.  —  (''a  laisse  après  mensure  un  blanc  que  b  comble  avec  le  mot 
A'omieji.  —  W  A  n'a  point  le  mot  liabent.  —  ''')  Item  meclianici  unnm  sextarium  vini  b.  —  '"'  Cette  plirase  est  ajoutée 
"  B. —   ''   benivole  \.  —  ''    eampones  B  ;  caupones  A.   —  !''   ilimidium.  lihrum  .\.  —  ■"'  f'opiceni  A. 

'''  Loetibeurcn  cl  Uaversbeuren.  La  seconde  de  ces  idon-  mettre  que  lielingerszburen  est  une  mauvaise  lecture  pour 
lilications  n'est  toutefois  probable  qu'à  la   condition  d'ad-  i|iiclqiio  rliosi!  coninie  Ileiinfierszburen. 

MISTOB.  DE  FBANCE.  POCIM.ÉS ,   V.  g 


66  DIOCESE   DE  TREVES. 

A  ciiratoris  vcl  ceiiturioiiis  iii  Enckricli  presentaijit.  Item,  ipso  maiio,  postquaiu  ipsa  saiicla  siaodus  est 
complota,  ccnturio  vel  jn'ocurator  dabit  domino  saiicte  sinodi  ad  expensas  suas  uuum  pondus  vini, 
triginta  denarios  caruium,  3o  denarios  panis,  unam  anserem,  unam  Hbram  cere.  Item  cura  doiuinus 
sancte  sinodi  resurrexerit  de  sancta  sinodo  et,  ipsa  peracta,  ibil  ad  summum  altare  et  débet  inveaire 
iliidem  ilx  solidos  Ireverensium  denariorum  et  unam  unciam  treverensium  denariorum,  quos'*)  dare 

B  lonetur  dominus  pastor.  Iti'ni  tantum  dabitur  domino  Treverensi  et  archidiacon')  ia  sancta  sinodo  sua  , 
et  nnn(|uam  ex  hiis  datis  duplicabitur  vel  miniietur  quicquam,  uec  pastor,  née  plebauus,  nequ«  uni- 
versitas  in  secunda  sinodo.  in  aliqno  sunt  oltligati.  Que  omnia  jura  communitafis  extendunt  se  ad 
triginta  albos. 

Trahen.  —  In  Traven.  Item  zu  Ti'aven  wyset  man  den  sendlieren  zu  komen  myt  9  pherde  ufT  deu 
f.  vvydemhoifT,  da  gyfft  man  ym  ru  foeder.  Item  omnia  jura  domini  archidiaconi  reperietis  in  libro  missali 
et  hal)ebilis  prout  jiiris  est.  Item  receptio  parva  est,  ibidem  parum  inde  portamus.  Item  in  Traven  in 
cathedralico  9  marcke  9  untze;  4  albis  vor  i  marck,  10  haller  prouncia,  facit  in  summa  ^i  albos 
1  haller.  Miclii  medietatein  illius  facit  20  et  1/2  albos  1/2  haller.  Item  evn  ycklich  burger  eya  haller  . 
Ilem  eyn  20  et  1/2  ampl  zwen  lieller. 

D  Klcinich.  —  In  Cleyuich.  Ibidem  cathedraticum  20  solidos;  pastor  dabit,  ut  facit  in  toto  3  albos 
/(  haller.  Ibidem  receptio  cum  7  et  1/2  equis  et  lot  viris,  eyn  gegechts  honde,  et  veniunt  ad  domum 
dotis  et  ibi  pastor  tractabit  eos  bene  de  sero.  Item  campanator  et  uxor  sua  portabunt  und  eyn  vasz  foi- 
dersC"),  iinum  puUum  et  manipulum  luminis,  et  inde  habent  expensas.  Item  dominus  sinodi  dabit  in 
prima  sinodo  i/i  sinodalibus  expensas,  et   ipsi    sinodales  dabunt  domino   sinodi   in  ultima    sinodo 

E  expensas.  Item  ollicium  1  haller.  Item  communitas  ibidem  dabit  pro  defectu  ecclesie  5  et  1  '2  maidra 
aveue  per  totam  parrochiam,  sed  antiquum  reL(istruni  tenel  septem  maidra. 

Uerzig.  —  In  Urceto.  Ibidem  dominus  archidiaconus  seu  ejus  commissarius  venient  de  sero  in 
domum  dotis  cum  i4  et  1/2  e(|uis  et  tôt  viris.  Ibi  habebit  ru  foider  tantum  pro  equis.  Item  unum 
maldrum  avene.  Item  1  urnam  vini.  Item  i  libram  piperis,  12  pro  pipere.  Item  vecturam  ligni.  Item 
F  sex  solidos  pro  sale;  pro  illis  juribus  communitas  dabift]  1  florenum.  Item  cathedraticum  unam 
unciam;  pro  uncia  20  hallenses.  Item  custos  dabit  unum  grecum  puUum  et  manipulum  luminis.  et 
inde  liabet  cum  uxore  sua  expensas.  Item  officium  unum  sextariuni  vini;  et  dicunt  sinodales  se  hal>ere 
lerciam  partem.  Item  ibidem  unum  altare  dotatuni. 

Sunima  calhedratici  in  decanalu  Celleusi  i5  et  1/2  gulden  2  et  1/2  albus  [sic)  2  haller. 

'">   Quds  A 11.   —  ^""1  ein  iras  foideis  u. 


PROTOCOLE   DE   L'ARCHIDIACONE    DE  KARDEN,    l'i67.  07 

II.    IN  CAPITULOW  OCHTENDUNCRENSI. 

Registrum  pro  domino  archidiacono  anno  domini,  etc.  Lxvu°.  1467. 

Item  primo  dominus  archidiaconus  nulias  hal)et  expensas  de  mane  neque  de  sero. 

A  Hainhuch.  —  In  Hambach.  Item  quando  dominus  archidiaconus  adest  vel  comniissarius  suus,  tune 
campanator  portât  puiium  unum,  summeren  aA'ene  et  lumina,  inde  habet  expensas.  Item  in  ullima  (''' 
sinodo  dabit  communitas  ibidem  quinque  maldra  avene,  2  summeren  cum  mensura  ville,  et  inde 
sinodales  liabent  unum  maldrum  de  ista  predicta  avena.  Item  cathedraticum  in  altari  i4  albos.  Item 
officium  unum  1  lubsch.  Item  una  cista  in  cimitcrio  3  hallenses.  Item  de  omnil)us  predictis  habent 

I!  lertiam  partent  sinodales. 

Kaifenhcim.  —  In  Keyfenheym.  Item  nullum  cathedraticum;  3  et  iy'2  schilling  koltsche  secundum 
antiquum  registrum.  Item  communitas  in  ultime  sinodo  novem  summeren  avene,  et  campanator 
unum  puHum  et  summeren  avene  et  manipulum  kiminis,  et  inde  habet  expensas.  Item  cista  una  in 
ecclesia  3  hallenses.  Item  oflicium  unum  1  et  12  hallenses. 

c  Uersjeld.  —  In  Urszfelt.  Item  cathedraticum  9  albos.  Decimatores  dabunt  duas  partes,  pastor  aliam 
partem.  Item  campanator  unum  pullum,  unum  summern  avene  et  manipulum  luminis,  et  inde  habent 
expensas  ipse  et  uxor  sua.  Item  ofTiciuni  unum  1  hallensem.  Item  una  cista  6  hallenses.  Item  casa  una 
2  albos.  Item  communitas  tenetur  4  maldra  avene.  Item  septem  sunt  sinodales. 

Dneugeiiheini.  —  In  Dungingen.  Item  receptio  ibidem  domini  archidiaconi  cum  uno  scriptore  et 
n  cursore  in  curia  abbatisse  sive  conveutus  in  Stuba  super  Mosellam ;  débet  eos  bene  tractare  cum  equis. 
Item  custos  dabil  pullum  unum,  summeren  [avene]  unum  et  manipulum  luminis  et  3  maldra  avene, 
Kirszpletz  mais/,.  Item  casa  una  dabit  1  et  iy2  albos,  secundum  antiquum  registrum  2  albos.  Item  cista 
una  7  et  1,2  hallenses.  Item . .  .  W  sinodales  sunt  et  habent  terciam  pai'tem  de  omnibus.  Item  olli- 
cium  1  haller. 

E  Ncu-litsheiin.  —  In  Nachtzheym.  Ilem  ibidem  sunt  17  sinodales,  et  isti  sinodales  predicti  sententiant 
uno  archidiacono  12  maldra  avene  per  totam  parrochiam.  Item  cathedraticum  4  marcas,  unam  mar- 
cam  pro  sex  albis.  Item  campanator  dabit  unum  pullum,  unum  summeren  avene  et  manipulum 
luminis,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua  et  cum  uno  cane.  Item  olFicium  unum  i  hallensem. 
Item  casa  una  2  albos,  que  sunt  in  cimiteriis  per  totam  parrochiam.  Item  una  cista  chics  hallenses. 

r  Item  quinque  capelle  sunt  in  eadem  parrochia.  Item  sinodales  habent  expensas,  niciiil  habent  de 
accusatis. 

PiCttirath. —  In  Retenrait.  Item  cathedraticum  3  marcas;  decimatores  duas  marcas  et  pastor  unam 
'•'  capittalo  \.  —  C"'  nltimo  A.  —  '')  A  et  u  laissent  en  lilanc  le  nombre  des  synodaux. 


6S  DIOCESE  DE  TRE\  ES. 

A  niarcam  pro  sex  albis.  Item  communitas  quinque  niaidra  avi-iie:  de  istis  ijabent  siiiodales  unum  mal- 
drum.  Item  casa  una  in  ciniiterio  2  alljos.  Item  ununi  officiiiiu  unum  liallensem.  Item  campanator 
unum  pullum  et  unum  suinmeren  avene  et  manipulum  luminis,  et  inde  habet  expensas  cum  uxnri' 

sua. 

lîivden.  —  In  Roden.  Item  unam  maixam  pastor  dabit;  facit  G  albos.  Item  comnmnitas  3  solidos 
H  colonicnsium.  Item  campanator  unum  pullum,  unum  summeren  avene,  et  manipulum  luminis,  inde 
habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  una  cista  in  ecclcsia  2  hallcnses.  Item  unum  olTicium  3  hallenses. 
Item  una  casa  in  cimiterio  r>  albos.  Et  de  omnibus  sinodales  habent  terciam  partem,  et  hoc  dieu nt  de 
jure  et  bona  consuetudiue.  Item  sinodales  voiunt  habcre  expensas  pariformiter  sicut  in  nuptiis,  sic 
judicant. 

c  Langenfeld.  —  In  Langenfelt.  Cafhedralicum  65  liallenses.  Item  campanator  unum  summeren 
avene,  unum  pullum  et  manipulum  luminis,  et  inde  dominus  sinodi  dabit  ipsis  expensas.  Item  com- 
munitas dabit  in  ullima  sinodo  quinque  maldra  avene.  Item  una  cista  in  cimiterio  dat  a  hallenses. 
Item  una  casa  dat  2  albos.  Et  sunt  1 1  sinodales  et  lial)ent  terciam  partem. 

Nicdcr-Zisscn.  —  In  Cpsen.  Ilem  cathedraticum  4  marcas  minus  3  solidis  coloniensiuni ,   6  albo> 
1)  pro  marca.  Item  campanatt)r  unum  summeren  avene,  unum  pullurn  et  manipulum  luminis,  et  habet 
expensas  cum  uxore  sua.  Item  ofiicium  unum  3  haller.  Item  casa  una  in  cimiterio  2  albos.  Et  sino- 
dales habent  terciam  partem. 

Wehr.  —  In  \A  yr.  Item  receptio  nulla.  Cathedraticum  i8  s.  coloniensiuni  et  3  uncias;  curia  duas 
partes  et  pastor  unam  partem:  summa  lo  albos  et  C  d.  Item  custos  dabit  unum  summeren  avene,  unum 
E  pullum  et  lumina,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  centurio  ville  predicte  propinabit 
domino  sinodi  dimidium  quartale  vini  pro  defectibus  cimiterii,  si  esset.  Item  una  capella  Glense'"' 
dicta.  Item  quatuor  sunt  sinodales,  quibus  dominus  sinodi  tenetur  dare  expensas  in  prima  sinodo.  vel 
terciam  partem  de  accusationibus.  Item  communitas  dabit  unum  solidum.  6  hallenses  pro  solido. 

Biugbrolil.    —  lu  Broil.   Item  cathedraticum  u  et  Iy2  solidos  coloniensium.  Item  campanator  unum 
i  octale  avene,  unum  pullum  et  lumina  curta  supra  manum  et  infra  abscisa.  Item  oflicium  3  haller.  Et 
sunt  duo  sinodales  ibidem.  Item  cista  una  3   haller.  Item  cDUimunitas  si'\  liallenses.  secundum  anti- 
(pmi  registrum. 

Weikr.  —  In  Wyler.  Item  cathedraticum    18  d.;  faciuiif  9  haller.  Item  campauator  unum  octale 
avene,  imum  pullum,  ut  supra.  Dicit  quod  consuevit  totum  solvere  cum  tribus  albis.  Item  officium 
G  3  hallenses,  et  casa  una  in  cimiterio  1  album.  Item  2  sinodales  ibidem. 

Ober-Luetzingcii.  -  lu  Superiori  Lucziuck.  Item  catbedraticuui  9  hallenses.  Communitas  unum  so- 
lidum coloniensiuni.  Ilcui  cista  in  ecclesia  dat  3  haller,  et  casa  in  cimiterio  unum  halleusem.  Item 
in  eadem  ecclesia  est  uuuni  altare  dotatum  et  valet  aiuuiatim  20  florenos.  Item  custos.  ut  supra. 

Cl  Glees. 


PROTOCOLE   DE   L'ARCFHDIACONÉ   DE   KARDEN,    l'i67.  69 

A  Nicder-Luct:iiigeii.  —  In  Iiiferiori  Liilzinck.  Cathedraticiim  ibidem  7  et  1/2  solidos.  Soliduni  pro 
3  liaiiensibus,  pastor  dat;  facit  i  album  cum  xo  et  12  iiallensil)us.  Item  ciistos,  ut  supra,  et  inde  haliet 
expensas.  Item  officium  3  hallenses.  Item  casa  una  i  album.  Item  cista  una  lu  ecclesia  i  album.  Item 
begerrent  die  schefTen  eyn  suppen  von  (i  aibi. 

Gocnnersdoif.  —  In  GuuterszdoilT.   Item  cathedralicum  ^  solidos  coloniensinm.  Collatores  dabunt 
B  duos,  paslor  unum,  et  custos  unum.  Item  custos  dat  uiuim  octale  avene,  unum  pullum  et  manipulum 
luminis,  et  inde    liabet  expensas  cum    uxore  sua.  Item  casa  una  in  cimiterio  i  album.    Item  cista  in 
ecclesia  3  haller.  Item  officium  unum  3  lialler. 

Kell.  ■ —  In  Kelle  Item  cathedralicum  3  albos.  Custos,  ut  supra.  Item  cista  3  haller.  Item  casa  una 
6  hallenses.  Item  ofTicium  unum  3  hallenses. 

(;  Eicli.  —  In  EncIi.  Item  cathedraticum  3  albos;  pastores  daljunt.  Item  commnnitas  octodecim 
denarios;  facinnt  9  hallenses.  Item  campanator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore.  Item  cista 
in  ecclesia  dat  .\  mauros  et  ciste  sinod[alium]  sunt  liliere. 

Nickcnich.  —  In  Neckendich.  Item  cathedi-aticum  6  marcas  et  6  uncias  denariorum;  una  marca 
pro  6  albis,  unus  denarius  [pro]  1/2  hallensi,  10  hallenses  pro  uncia.  Pastores  sunt  Carthnsienses. 
1)  l'astores  et  plebanus  unam  partem;  facit  1  et  1/2  florenos  et  5  albos.  Item  custos,  ut  supra,  et  pro 
luminibuseyn  fyrddelinck  cere,  et  inde  habet  expensas.  Item  cista  una  in  cimiterio  solidum  colonien- 
sium  et  in  ecclesia  3  hallenses.  Item  in  eadem  parrochia  dicta  una  capella  WaszennachW.  Item  sino- 
dales  liabentterciani  partem  in  omnibus.  Item  officium  3  haller. 

Kriifl.   —  In  CrulVt.  Item  3  et  1/2  marce.  Cathedraticum  ibidem  (et  pastor  dat  3  marcas  et  commu- 
E  nitasi/2  marcam);  facit  2i  albos.  Item  custos,  ut  supra.  Item  officium  3  haller.  Item  cista  3  hallenses 
Item  sinodales  terciam  partem  in  omnibus,  et  cum  hoc  habent  25  cistas  ad  nsum  eorum.  Item  dabitnr 
sinodalibns  una  olfa  pro  sex  albis. 

Miesenheiin.  —  In  Mensenheym.  Item  ibidem  cathedi'alicum  :  6  solidos  colouieusium  pastores  dabunt. 
Item  campanator,  ut  supra ,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore.  Item  officium  unum  3  hallenses.  Item 
F  cista  una  3  hallenses.  Item  tertia  pars  cedit  sinodalibns.  Item  communilas  i  solidum  coloniensinm. 
Item  dominus  sinodi  dabit  duobus  sinodalibns  et  campanatori  expensas. 

Saffig.  —  In  Saffge.  Item  cathedraticum:  3  albos  pastor  dabit.  Item  communltas  6  hallenses.  Item 
campanator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  officium  unum  3  hallenses. 
Item  casa  una  dat  duos  albos.  Item  case  sinodalium  sunt  libère.  Item  sinodalibns,  ut  supra  t'^'. 


Cl   Wasscnach.  lenetur.  Item  lantam  dabilur  dnmino  Trcverensi  et  wchidia- 

'''   «ajoute  à  cet  article  les  données  suivantes  (cf.  |).f)()  b)  ,  rono   in  sancta   saasinodo,  et  nunquam  ex  liis  datis  dupU- 

qui,  d'ailleurs,  ont  été  barrées  :  ratur   iieijue  minuitur  (/mcquam,  nec  paslori,  nec  plebanU, 

Item    commissarius    débet    invenire   iti    summo   ahuri,    suli  iieqne   universifas  in  sancta  sinodo  sitiit  atligati.  Item  omnia 

mappn.    2i  solidos   Ireverensium ,   (jttas  (sic)   dowinns  pasinr  jura  exlcndiint  se  ad  30  albos. 


70  DIOCESE  DE  TREVES. 

A  Plaidt.  —  In  Bleyden.  Item  cathedraticum  6  albos.  Item  communitas  3  solides  coloniensium. 
Item  custos,  ut  supra,  et  inde  liabet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  cista  in  ecclesia  daljit  3  hallenses. 
Item  cista  in  cimiterio  i  aibiim.  Et  sinodaies  habent  terciam  parteni. 

IJaxsenheini.   —  In  Bnsenheym.   Item  cathedraticum:  12  albos  dabit  pastor  et  plebanus  6  albos.  Item 
custos,  ut  supra.  Item  communitas  2  albos.  Item  in  eadem  ecclesia  sex  altaria  beue  dotata,  scilicel  duo, 
B  et  liabet  altare  annuatim  3o  florenos'"'.  Item  offîcium  (3  baller.   Item  cista   (j  haller.   Item  sinodaies 
quam  minus  potueritis. 

Ovhlcnduag.  —  lu  Octhendiuck.  Item  leceptio  nulla.  Cathedraticum  :  i8  albos  pensionati ''"',  scilicct 
domini  majoris  ecclesie.  Item  campanator,  ut  supra ,  et  cum  hoc  3  et  1/2  solides  coloniensium.  Item 
cista  6  denarios;  faciunt  3  hallenses.  Item  olFicium  unum  6  denarios.  Item  eyn  wyrt  ,der  wyn  zapt,  1  sester. 

c  Gappenach.  —  In  Gappennach.  Item  cathedraticum  ibidem  marcam  et  3  uncias  coloniensium, 
6  albos  pro  maica  monete  coloniensis,  de  quibus  dant  Johannes  Gauwer  et  sui  heredes  i.">  solides  et 
dominus  Arnoldus  Herinck,  miles,  et  sui  heredes  i5  solides,  et  Lampertus  Ilerinck  i5  solides  et  sui 
heredes,  et  3  uncias,  10  hallenses  pro  uncia.  Item  nichil  dicit  de  predictis,  sed  jam  dant  18  albos. 
Item  campanator  I  summeren  avene,  unum  pullum  et  manipukun  luminis.  Item  oHicium  unum  très 

D  hallenses. 

Pillig.  —  In  Pulich.   Item  ibidem  receptie  in  dote.  Item  centurie  dabit  ex  parte  communitatisunam 

vectnram  Hgni  et  sex  summeren  avene  et  dimidium  talentum  cere  et  quartale   piperis   et    dimidium 

quartale  vini.  Item  18  d.  pro  assatura.  Item  pro  panibus  novem  d.  llem  custos,  ut  supra,  et  inde 

habet  expensas  cum  uxore.  Item  centurie  etiam  habet  expensas  ibidem.  Item  cathedraticum  18  albos; 

E  prcpositus  duas  partes  et  pastor  unam  partem.  Item  officium  7  et  1/2  hallenses.  Item  cista  3  hallenses. 

l'dirh.  —  In  Polich.  Item  ibidem  cathedraticum  2  marcas  coloniensium;  faciunt  12  albos.  Item 
si   opus  fuerit,  tune   commissarius  potest   mittere  pro  une  canonicerum   in   Monasterio  Meynfelt. 

Item  quilibet  parrochianus  dabit  unum  pullum  et  unuui ''',  exceptis  viduis  et  virisnon  habentibus 

uxeres  et  sinod  [alibus].  Item  olllcium  unum  dabit  novem  denarios.  Item  cista  in  tantum  dabit  etiam 
F  exceptis  sinodalibus.  Item  1  '1  suiit  sinodaies.  Item  custos,  ut  supra. 

Coltenheim.  —  In  Rottenbeym.  Item  cathedraticum  8  et  12  s.;  decimatores  dabunt  sex,  commu- 
nitas 2  et  1/2.  Item  6  hallenses  pro  solide.  Item  custos,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  ollicium 
3  hallenses.  Item  cista  3  hallenses.  Item  septeni  snut  sinodaies. 

Oher-Mendig.  —  In  Superiori  Mendich.  Item  cathedraticum  :  3  marcas  pastores  dabunt.  Item  com- 
G  munitas  21  denarios;  iacinntio  et  1  •.>  hallenses.  Item  custos  dabit,  ut  supra.  Item  sunt  deceni  sinodaies. 
Item   oiTicium   dat  3    hallenses.  Item   lielle  i'"    capella;    ibi    communitas  dabit    28   denarios;    laciunt 
1 '1  hallenses.  Item  cista  una  dabit  3  hallenses.  Item  dabitur  sinodalibus  (i  albos  pro  ofTa. 

'*'  1)  réiluil  ceUe  plirase  à  :  Item  in  eiulein  ecclesia  ser  altaria  annualiin  \\\  //oiviioj.  —  ''''  pensionatis  b.  —  ■''  On  blanc 
dans  les  manuscrits. 

1"  Bell. 


PROTOCOLE   DE   1/ VUCFIIIMACONÉ   DE   KARDEN,    U67.  71 

A  Majeii.  — IiiMeyen.  Item  cathedraticum  nullum,  sed  liabeiit  privilegium  perdomiiuiin  Baldewinum, 
archiepiscopum  Treverensem,  et  Heinricum,  archidiaconum  de  Paffendorlî',  quod  non  daiit  domino 
iirchidiacono  cathedraticum,  sed  dant  episcopo.  Item  quilibot  parrochianns,  da  das  jjet  fçantz  ist,  dat 
unum  heliini,'.  Ilem  cpielihet  moieiidina  et  (pielihet  pisterna  :  habet  domiiius  archidiaconus  2  dena- 
lios;  denariiisfiicit  l/2  hallensem. 

B  Allen:.  —  In  Alsantz.  Item  ibidem  cathedraticum  3  solides  coloniensium  et  unum  h;dlenseni. 
Item  campanator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  communitas  9  hallenses. 

Kehrig.  —  In  Kyerich.  Item  cathedraticum  3  albos;  pastores  dabunt.  Itfm  campanator  daJ)it  ut 
supra,  et  inde  habent  expensas  ipse  et  uxor  sua.  Item  ofilcium  unum  i  hallensem. 

Thiier.  —  In  Thuyr.  Item  reccptio  in  domo  campanatoris  et  idem  dabit  unum  summeren  avene, 
c  unum  pullum  etiumina,  et  inde  habent  fxpensas  cum  uxore  sua  a  domino  commissario.  Item  cathe- 
ilraticum  3  niarcas  coloniensium;  decimatores  dabunt.  Item  quelibet  domus in  Thur  unum  hallensem. 
Item  oUiciuni  unum  i  hallensem.  Item  cista  i  hallensem. 

Nieder-Mendig.  —  In  Inferiori  Mendicb.  Item  cathedraticum  nullum  consueverunt  darc ,  sed  jam  dant 
i5  hallenses.  Item  campanator  dabit  ut  supra,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  oUiciuni 
D  3  hallenses. 

Ettringen. —  In  Etlrich.  Item  cathedraticum  7  et  1/2  solidos  coloniensium;  decimatores  dabunt.  Item 
custos  dabit,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  ofTicium  3  haller.  Item  cista  3  haller'"'.  Item  de 
qualibet  domo  unum  hallensem. 

Hausen.  —  In  Hasen.  Item  ibidem  cathedraticum  3  albos;  pastor  dabit.  Item  idem  pastor  dabit  sum- 
E  niereri  avene,  unum  pullum  et  lumina.  Item  unum  ofTicium  3  hallenses. 

Welting.  —  In  Welling.  Item  cathedraticum  ibidem  3  albos;  collatores  dainuit.  Ilem  communitas 
dabit  g  hallenses.  Item  campanalor,  ut  supra,  summeren  avene,  ummi  pullum  et  lumina,  el  inde 
habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  ollicium  unum  à.  et  1/2  hallenses. 

Iluehenach.  — In  Revenaco.  Item  cathedraticum  ibidem  unum  florenum;  decimatores  dant  etcommu- 
F  nitas  addit  quatuor  albos  de  isto  floreno.  Item  custos,  ut  supra,  cum  hoc  eyn  burde  durres  holtzs,  et 
inde  habet  expensas.  Item  officium  sex  hallenses.  Item  cista  dabit  6  hallenses. 

Metternivh.  —  In  Metterich.  Ibidem  receptio  in  domo  custodis.  Custos  débet  prepai'are  unum  lectum 

el  ignem  sine  fumo,  imum  pullum  et  manipulum  luminis,  unum  summeren  avene  in  prima  sinodoC"'. 

Item  dominus  sinodi  débet  dare  sinodalibus  bonum  prandium,  sed  ipsi  sinodales  portabunt  secum 

G  fpiilibet  vascuhim  vini.  Item  in  ultima''')  sinodo  cathedraticum   reperitur  in   altari  ex  parte   pastoris, 

'"'   3  hallenses  B.  —  C")    l'ii  miino  sinndn  B. 


72  DIOCESE  DE  TREVES. 

A  scDiceteyn  uncz  penn\ii<!;<';  faciunt  20  hallenses.  Item  eodem  tempoie  in  mensa  coiuniuniUis  dabit 
h  albos.  Item  oCTiciiim  dal)it  6  hallenses.  De  omnibus  illis  sinodales  habent  terciam  partem.  Item 
custos  habet  expensas. 

Kettig.  —  In  Ketge.  Item  cathedraticum  3  albos;  pastor  dabit  illos.  Item  communitas  dabit  3  soli- 
des,   18    hallenses  jiro  illis.    Item  custos,  ut  supra,  inde  habet  expensas  cum  uxore.  Item  olTicinm 
B  3  haller. 

Urmit:.  —  In  Oirmut/..  Item  ibidem  cathedraticum  18  all)Os;  pastores  tcnontur.  Item  custos,  ut 
supra.  Item  communitas  2  albos.  Item  olTicium  8  liallenses.  Item  sinodales  volunt  haberc  terciam 
partcni. 

Kaerlich.  —  In  Kerlich.  Item  cathedraticum  ibidem  8  all)os;  canonici  Sancti  Florini  in  Confluentia 
c  dabunt.  Item  campanator,  ut  supra.  Item  due  communitates  tenentur  dare  2  albos.  Item  ofBcium  dabit 
6  hallenses.  Item  dominus  sinodi  tenetur  sinodalibus  dare  unam  oITam  de  septem  albis.  Item  in  omni- 
bus habent  terciam  partem,  preferquam  de  cathedratico. 

Sankt-Sehastian.  —  In  Engers  Sancti  Sebastiani.  Item  ibidem  cathedraticum  1  album.  Item  custos, 
ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  ollicium  ununidahit  10  hallenses.  Item  sinodales  habent  terciam 
D  partem  de  istis. 

Kesselheim.  —  In  Kesselheym.  Item  cathedraticum  16  albos  :  domini  de  Aquisgrani  et  pastor 
16  albos,  et  communitas  16  hallenses.  Item  campauator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  olli- 
cium unum  8  hallenses  et  sinodales  habent  de  (|uolibet  officio  1  hallensem. 

Wallersheiin.  —  InWallerszheym.  Item  cathedraticum  (i  albos.  Collatores  et  pastor  dabunt  quinque 
F.  et  communitas  unum.  Item  campanator  dabit  ut  supra.  Item  ollicium  7  hallenses,  et  sinodales  habent 
terciam  partem. 

Gueh.  —  In  Gulsz.  Item  cathedraticum  ibidem  (J  marck  j)agament;  laciunt  2  llorenos  :  pastores  et 
plebanus  dant.  Item  custos,  ut  supra,  et  iude  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  oQicium  unum 
(5  hallenses.  Item  communitas  dabit  \  allios.  Item  in  accusatiouibus  sinodales  halwnt  terciam  j)arlem. 
I-  Item  scpteni  sunt  sinodales  et  datur  ipsis  sinodalibus  expensas. 

Winniitgen.  —  In  \\  ingingen.  Item  cathedraticum  32  albos  :  domini  de  Aquisgrani  dabunt  et  cen- 
turie i()  hallenses.  Item  campanator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas  cum  uxore  sua.  Item  ollicium 
unum  quinque  hallenses.  Et  habent  sinodales  terciam  partem  in  onmibus.  excepfo  cathedratico,  et 
(labilur  eis  expensas. 

G  Kobern.  —  In  Coverna.  Ibidem  cathedraticum  quinque  mareas  pagamentz;  faciunt  2 A  albos  : 
dominus  archiepiscopus  seu  ejus  cellerarius  Ui  albos,  pastores  8.  Ab  isto  cathedratico  sini>dales 
voUuil  iiabere  3  nlbos  et  (jiiatuor  hallen-.i's  Item  (]in'lih(|  donins,  nbi  integer  est  lectus.  i  2  haller.  Item 


PROTOCOLE    DE   L'ARCHIDIACONK    1)K    K  VUDEX,    U()7.  73 

A  custos  (labit,  iit  supra,  ut  iude  liabet  expeiisas.  Item  plura  altaria  siiiit  in  eadeiu  occl(!sia  sive  parrochia  : 
altare  Sancte  Crucis,  altare  Sancti  Nicolai  episcopi,  altare  Sanctc  Catherine  virginis,  altare  Triuin 
ReguDi,  altare  Sancti  jMichaelis.  Item  ofîicium  3  liallenses.  Et  sinixlales  habent  terciam  parteni. 

Laj.  —   lu   Ley.  Item  cathedi'aticum  27  albos.   Pastores  duas  partes,  plebanus  terciam  pai'tem. 
Item  communitas  3i  hallenses.  Item  custos,  ut  supra.  Item  dominus  sinodi  tenetur  sinodalibus  nniim 
B  prandium.  Item  offîcium  très  hallenses. 

GondorJ.  —  In  Guntravia.  Item  cathedrnticiim  10  solidos  Brabancic;  faciuut  in  bona  moneta 
i5  albos.  De  hoc  dabitabbas  Sanctae  Mariœ  ad  Martyres  decera  albos,  et  domini  metropolitanœ  ecclesiœ 
Tre\'irensis  quiuque  albos'"'.  Item  campanator,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  très  domus'*"' 
1  hallensera.  Item  oflîcium  2  hallenses.  Et  sinodales  habent  terciam  partem  in  accusationibus  et  ofliciis. 

c  Lelmteit.  —  In  Lemen  Inferiori.  Item  ibidem  cathedraticum  18  albos;  decimatores  dant.  Item 
custos,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  ofBciuni  6  hallenses.  Item  oUicium  dat  solum  quinque 
hallenses.  Item  unum  altare  dotatum  quod  possidet  dominus  Johannes  Theoderici,  quod  valet  annua- 
lim  4o  florenos.  Et  domini  de  Eltz  sunt  coUatores. 

Alken.  — In  Alcken.  Item  cathedraticum  nullum,  quia  sepai'ata''!  est  a  matrice  ecclesia.  Item  ofTicium 
D  3   hallenses;  qui  scil  officio ('''  dupliciter  dat.  Centurio  6  hallenses,  ex  parte  communitatis.  Item  cam- 
panator  nichil  dat.  Sinodales  habent  in  omnibus  terciam  partem. 

Loef.  —  In  Loeve.  Item  ibidem  cathedraticum  :  3  marcas  3  uncias;   marca  l'acit  6  hallenses,  uncia 
facit  10  hallenses.  CoUatores  dant.  Item  custos,  ut  supra,  et  inde  habet  expensas.  Item  oITicium  3  hal- 
lenses. Item  quilibet  parrochianus  eyn  helling;  facit  1/2  album.  Item  ibidem  septem  sinodales  habent 
E  lertiam  paitem. 

Summa  cathedratici  ex  decauatu  Ochtendung  facit  26  et  1/2  florenos '='  8  albos  7  haller. 


Boppard.  III.     IN  DECANATU  BOPAKDIENSI. 

Hirschwiesen.  —  Primo  in  Heyschwesen.  Item  cathedraticum  3  et  1/2  solidos;  faciunt  21  hal- 
lenses. Item  receptio  apud  plebanum  cum  2  et  1/2  equis  et  toi  viris,  quibus  plebanus  satisfaciet  de 
sero  in  expensis.  Item  campanator  dabit  unum  pullum  et  manipulum  luminis,  inde  habet  expensas 
cum  uxore  sua.  Item  olficium  i  hallensem.  Item  conniiissarius  dabit  sinodalibus  unum  sextarium  vini 
et  tertiam  partem  de  accusatis  et  olîlciis.  Item  communitas  dabit  in  ultimo  [sic]  sinodo  A  maUlia 
avene,  mensure  bopardiensis.  Antlcpium  registrum  sonat  de  quinque  maklris.  Ilem  dicunt  sinodah-s 
quod  intimare  debeat  sinodus  sancta  tribus  dominicis  proxime  post  festum  Lnce  cl  non  antc. 

<•)  Celte  phrase  semble  avoir  été  ajoutée  par  une  main  du  wii"  siècle.  —  ''''  très  doinos  ab.  —  ''  sepmata  AD.  —  '  '  Dan-i 
1;,  l'ani-ieniie  leçon  ojjicio  a  été  corrigé  au   \xu'  siècle  en  officlum.  -—    °    21  H  113  JloreiiosB. 

niSTOR.  DE  FRANCE.  —  POUILLÉS,   V.  '° 


74  DIOCESE  DE   TI\KVES. 

A  Hheiis.  —  Rensze.  Item  recoptio  iii  dote  cum  3  et  12  equis  et  lot  vins  et  etiam  tôt  canibus.  Item 
custos  clal)it  iinuui  pulluin  et  nianipulum  luminis.  Item  dabitur  domino  sinodi  tantum  ru  foder,  alias 
nichil.  item  cathedraticum  i))idem  3  et  1/2  marcas  Brabantz  et  3  et  i/2  uncias,  et  quebbet  marca  facit 
1 2  aibos,  uncia  facit  20  bailenses  et  3  et  i/2  denarios.  Item  quelibet  mulier  maritata  dabit  1  hallensem. 
Item  ofiicium  3  et  1/2  hallenses,  excepte  pistore  et  molendinario,  quorum  quilibet  dat  7  halleases. 

B  Niedei-Spay.  —  In  Spe\.  Item  ibidem  reccptio  in  cuiia  dominorum  cuni  2  et  1/2  equis  et  tôt  viris. 
(|uibus  curlarius  satisfacit  in  expensis.  Item  campanator  dai)it  unum  puilum  et  manipulum  luminis,  et 
ifide  haiiet  expensas  cum  uxore  sua  de  sero  et  de  mane.  Item,  de  mane,  dominus  sinodi  dabit  7  sino- 
dalibus  et  tribus  ccnturionibus  expensas,  et  domino  plebano  et  capellano  suo.  Item  cathedraticum 
2  marcas  bopardiensium,   a/j  albos  pro  marca.  Item  2  uncias;  faciunt  ào  hallenses.  Item  oUicium 

c  6  hallenses.  Et  sinodales  habeut  terciam  partem  in  accusatis  etoQiciis  (*'.  Item  zu  Spey,  in  prima  sinodo, 
sal  man  geben  des  morgens  den  vurgen.  personen  expensas,  das  sal  syn  erbysz  und  speck.  ryntfleys 
uund  senff,  schwynenfleysz  in  geller  bruen,  swynenbraden ,  etc.  Illis  noiunt  obedire,  etc. 

Pfahfeld.  —  In  Paitzielt.  Ibidem  receptio  in  domo  dotis  cum  2  et  i  2  equis  et  tôt  viiùs.  Dominus 
pastor  dabit  ipsis  largas  expensas,  tam  pro  efpiis  quam  pro  personis.  Item  campanator  dabit  unum  puilum 
n  eliumiiia,  et  inde  habetexpensas. Item  cathedraticum  uulhim. Item  communitas  dabiti4  et  1,2  denarios, 
à  faciunt  9  hallenses;  inde  habent  etiam  terciam  partem.  Item  communitas  dabit  in  ultima 
sinodo  8  maldra  avene,  antique  mensure.  Item  officium  unum  3  hallenses.  Et  sinodales  habent  terciam 
partem.  Item  sinodales  volunt  habere  quartale  vini. 

Sainf-Goar.  —   In   Sancto  Goare.  Receptio  in  domo  scu W  ibidem   cum   2    et   l 'a    equis  et 

K  lot  viris.  Ibi  stabunt  magistri  civium  expectantes  adventum  domiui  sancte  sinodi  ''  et  interrogant 
dominum ,  quod  suis  expensis  de  sero  et  de  mane  indigel;  hoc  ipsi  magislii  predicti  domino  sinodi  coni- 
parabunt.  Item,  sinodo  celebrata,  tenetur  dominus  sinodi  7  sinodalibus  et  duobus  raagistris  civium  et 
j)reconi('''  dare  expensas.  Item  in  ultima  sinodo  tenentur  ipsi  sinodales  domino  sinodi  unam  assaturam  de 
(i  albis.  Item  quilibet  piscator.  Item  quilibet  molendinarius  9  hallenses.  Item  omnis  sutorius  ibidem 
V  ()  hallenses.  Item  quilibet  tabernarius  et  hospitilarius  dimidium  sextariumvini.  Item  quic(|uid  de  secu- 
laribus  est  agendum,  iioc  jireco  civitatis  solet  facere  vel  levare;  sed  de  spiritualibus  personis  hoc  custos 
ecclesie  ibidem  solet  levare  et  intimare.  Ilem  qui'lilict  janua  in  cimiterio  12  sextariuni  vini.  Item  in  No- 
cheren'^l  filia,  ima  quelibet  domus. 

Wi'lmicli.  —  In  Welniich.  Item  receptio  in  domo  dotis  cum  i  et  i  2  equis  et  tôt  viris,  et  bene  i-eci- 

G  piant  eos  et  dabimtur  eis  gratis  omnia  necessaina.  Item  campanator  dabit  lumiua  tantum  et  non  plus.  Item 

communitas  dabit  3  solidos  pro  catliedralico  et  faciunt  5  et  1/2  albos.  Item  très  molendinarii.  Quilibet 

molitor  portabit  in  manu  sua  duos  pullos,  et  inde  htibent  expensas  cum  domino  sinodi  et  sinodalibus, 

et  post  |)r:in(lium  ((iiilibct  fi  denarios  domino  sinodi. 

'"'   o£ic.  a»ec  ahriMaliim  linalc.  —  (''■  Ce  Maiir   txlsle  dans  le  luanusrrit.  — •  ^'-   sancif  siiwiius  m  sancti  sinodtis  B.  — 
'*''  et  precein  B. 
C)  Nocliern. 


PROTOCOLE  DE  L'ARCHIDIAGONE  DE   KARDEN,    l'i67.  75 

A  Weiien.  — In  Werle.  Item  receptioin  domo  dotis  seu  plebani  cum  2  et  1/2  eqiiis  et  tôt  viris.  Plebanus 
ibidem  bene  tractabit  eos  et  dabit  eis  largas  expensas  gratis,  tam  honiinibus  quam  equis.  Item  custos 
dabit  unum  pullum  et  lumina.  Etiam  plebanus  tenetur  dare  quatuor  sinodalibus  prandium.  Item  catlie- 
draticum  nullum.Item  communitas  iiichil,  modo  quartale  vini.  Item  ofTiciura  unum  3  hallenses.  Item 
una  domus  solvit  5  allws  rotatos  ai'chidiacono. 

B  Obcr-Wesel.  —  Wesalia.  Item ,  zu  Wesseii ,  sal  komen  die  sentherre  ray t  2  et  1  /2  pherde ,  und  2  wynden 
und  eyn  fogelihont,  und  was  der  hene  des  abentz  vertzeret'"',  dasz  sullen  die  pastor  undder  dechan  von 
sant  Martin  bezaiien.  Item  cathedraticum  i  maick;  macht  i  et  1/2  florenos.  Itemwant  der  sent  besessenn 
ist  zu  sant  Martin ,  dan  ist  der  sentherre  schuldich  goit  koist  zu  doin  1 4  scheffen ,  3  bodden ,  dechan ,  dem 
pemer,  dem  dockner,  und  4  capellanen  der  dorfrerC"',  und  zehen  doriTschefTenW,  allen  gutliche  zu  doin, 

c  adir  eyn  supp  ('''.  Item  gifl't  ("'  eyn  igliclis  hantwercksman  zu  Wesel  6  haller.  Item,  zu  Wesel,  zu  unser 
bijer'*^'  frauwen  in  der  capellen  uff  dem  mardt  wyset  man  sulchs  recht,  und  kost  alshy  zu  sant  Martyn. 

Bacharach.  —  Bacherach.  Item,  zu  Bacherach,  sali  komen  der   sentherre  myt  6  pherden  und  eyn 

muyl,  da  sali  der  pastor  dem  heren  und  den  pherden  und  knechten  3  tage  uff  na  eynander  folgende 

de  kost  doin  und  wol  entphain.  Item  auch  ist  der  pastor  schuldich  seszehen  scheffen,  und  der  dorffer 

D   capellanen  und  clockeneren   allé  tach  3  tach,  eyns  die  kost  zu  doin.  Item    cathedraticum   3  marck 

3  uncze;  item  27  albi  vur  eyn  maixk;  item  vur  die  uncz  nust.  Item  eyn  ampt  giffl  6  haller. 

Bichenbach.  —  Byckenhach.  Item  sali  komen  der  sendherenmyt'"'  2  et  1/2  pherde,  do  sali  eynprobst 
van  Bopardt  dem  hem  die  kost  doin.  Item  die  gemeyn  gifl't  /|  malder  even  aide  maisse. 

Kisselhach.  —  Kesseli)ach.  Item,  zu  Kesseibach,  sali  komen  der  sendtherre  mit  2  et  1/2  pherde,  dem 
E  sai  der  probst  von  Bopart  die  kost  doin.  Item  communitas  dat  20  denarios,  4  d.  pro  9  hallensibus; 
facit  4  et  1/2  albos  und  3  haller.  Item  communitas  7  et  1/2  malder  avene,  burger  maisse.  Item  olli- 
cium  3  hallenses.  Item  casa  dabit  3  albos.  Item  i4  sentscheffen  haut  das  drytteil  von  der  rogen. 

Hakenhach.  —  Item  Halstenbach  gifl'  5  malder  evenC'',  et,  scilicet  gestricht  maess,  facit  4  bopar- 
der  malder. 

M  vet:oetB.  —  ('')   chr  doeff'erD.  —  ^''  diof/'sclœjfeii  n.  —  ''''  ader  cjn  suypu.  —  '''   (/efft  n.  —  '''   Ijelier  B.  —  '"'   "'/ *• 
—  ''''  Ce  qui  suit  est  particulier  à  B. 


TAXE   DES   BÉNÉFICES   DU  DOYENNÉ   DE   DIETKIRCHE.V 

(AVANT  1549.) 


Under  deiii  rurall  dccanal  uiid  capitirll  Dickirchen  sindt  volgende  kiichcn  und  personen 
begriil'eii  und  liât  ein  jedcrc'  iren  soiiderlichen  anschlag. 

SOMS   MODERNES.  BENEFICIA.  TAXATIO. 

A  Limburg (Jollcgiuiii  in  Limpurg 5o  Ib.  facit20g.'*'.     20alb. 

Dietkirchcn (]ollegium  in  Diekirchn 5o  Ib.  facitaog.          aoalb. 

Gemiienden CoUegiiun  in  Gemundia 9  11).        i3  s.  facit    Ag.                            Ghlr. 

(  Pasior  in  Hunsangen 1  g.          11  alb. 

•'                                   (  \  icarius  ni  Hunsangen igalb. 

j  Pastor  in  Muda 11g.            5a!b. 

Meudt \r       ■       •     HT    1  II 

(  Vioarius  m  Muda i  g.             1  al». 

\  Pastor  in  Laro '/^"-            3  alb. 

B  Lahr 1  \-      ■      ■     1  /Il 

(  >  icanus  m  J>are 1  g  i/a  alb. 

(  Pastor  in  Secken 1  il.      91/2  alb. 

(  Vicarius  in  iSecken 1  -  ail). 

Beslich ;  .  .  .  .      Monaslenum  in  Bes/.olich  ...        i)  Ib.        /»  1/2  s.  lacit    3  g.           19 alb.        gidi'- 

SeUijenstadt Monasteriuni  in  Selgenstat. .  .        7  Ib.  (acit    3  g.  min.  1 1  alb. 

Prebenda  Philippi  de  Saitzigb i5alb. 

(  Ecclesia    parochialis    in   Lini-  1          ,   ,,  ,-    -.    n          ,.    /     n 
j            ^^    '                                   !    7i/2lb.    7  s.  lacit   3g.      6i/2alb. 


purg. 


3bl> 


Limburg 

,  .    , .    ,  l  Ecclesia    parochialis    in    Die-  )-,,     /.     011  r-,                    -u 

'.  Dietkirchcn kirchn                          .  .    .  .        '             »■  3hlr.  facit    2  g.            a  alb. 

Petersberg Mons  Sancti  Pétri V^  p-             ''  ^^^ 

(  Ecclesia    parochialis     in     Ge-  1  /   n              ,    n 

(-emuendcn j       ^^^^-^ | .  i/afl.            4alb. 

Hirschberg Pxclesia  in  Herzbcrgli 2a  i/aalb. 

Eppenrod Ecclesia  in  Eppenrade i5alb. 

D  GrossHolbach Ecclesia  in  Hoilbach I9alb.        /jhlr. 

Nentershauscn Ecclesia  in  Ncnttershusen 1/2(1.             4  alb. 

Nieder-Erbiich Ecclesia  in  Erlebach iq  1^3 alb. 

Elz Ecclesia  in  Eisa 22alb.        8hli . 

Offheim Ecclesia  in  Offhpiu 1  <>  >/^  '■*"'• 

1:   Mcdcr-IInddiiKtr Ecclesia  in  Hadamar 1 1  alb.        gbli. 

W  La  lellre  ij  indique  ici  ilcs  i/iiWc;i .  appolcs  en  lutin  /?oicni.  ol  d'ailleurs  désignes  par  ce  Icime  en  nn  rciLiin  nombri- 
d'articles  du  présent  rôle. 


TAXE    DU  DOYENNE   DE   DlETklRCHEN,   AVANT   1549.  77 

NOMS   MODERNES.  BENEFICIA.  TAXATIO. 

A  Nieder-Zeuzheiia Ecclcsia  in  Zutzheiin ail.       i  1/2 alb. 

Salz Ecclesia  in  SaiU a  fl.      81/2  al!). 

Sankt-Blasiiis-Kajjelle Ecclesia  in  Blesheigli 22 alb.        8hlr. 

IVillmcnrod Ecclesia  in  Wilmerode 16  alb.        6hlr. 

Rotzenhahn Ecclesia  in  Rotzenhain 2  2  alb.        6hlr. 

B  Neankirchen Ecclesia  in  Nuenkirchn 22  alb.        6hlr. 

Allendorf. Ecclesia  in  AllendorlT. 22  alb.        Shlr. 

Scliupbacli Ecclesia  in  Schopacli 2  (1.  g  alb. 

Heckliolzliausen Ecclesia  in  Holtzhusen galb.        Shlr. 

Ober-Tiefenbach Ecclesia  in  DilFenbacli iSalb.        gW''- 

<"■   Weyer Ecclesia  in  Wyher 6  alb. 

Steeden;  Dehrit Ecclesi»  in  Stetlen  et  Dern bs.  Shlr. 


EXTRAIT   Dl!    REGISTRE   DE    VISITATION   DE    1569. 


Ex  libro  visitatioiiis  anno  1Ô69  pert''  comniissarios  reverendissimi  celebratae. 
I.    BIHDECANATUS    TREVIRENSIs''^ 


NOMS    MODERNES.  i.onr,r.v..^. 

A  S. -Martin,    à  Trêves;    Gan- \  ^^^Y,a^^a  Sancli   Martini  Treveris   liabel  incorporatas  ecclesias  Gandern,  Irsch , 
dern;      Irsch;      Besslick;\       Beslich  et  huius  (Uiain  Paiien. 

Pallien 1  '' 

i  Conventus  sororum  zur  Affelen  Treveris.  Sunt  fundatores  domini  canonici  sumini 

S.-AJre,  a  1  rêves !       templi.  Et  dominus  cantor  est  earum  visitator. 

I  Monasterium  Sancti  Maxiinini  est   dedicatum  in   honore   Sancti   Joannis  Evan- 
]       D-elista:'     Sanctorum   confessorum   et  pontificuni   Masimini,  Agritii,     Niortii, 

S.-Maxlmin g^^j^j  ^^  Weomardi  [sic). 

'  Ecclesia  Sancti  Micliaeùsad  Sanctum  Maximiniim  est  parochialis. 

l  Ecclesia   Sancta:   ^Valpurgis   ad   Sanctum    Paulinum    est   incorporata  coUegiatse 
^  S.-Patdui j       g^^i^^i^  3^„^,i  p3„i;ni 

Sankt-Medard Ecclesia  Sancti  Medardi  parochialis  incorporata  abbati*  Sancti  Mathiae. 

B  Ekranq Eranck )  parochiales  incorporatse  sunt  abbatiae  Sanctae  Maria» 

Butzweiler Boitzwiler |       a'I  Martires. 

{  ParochiaUs  ecclesia»   in  Undis,    rétro   Sanctum  Medardum,    patronus   :  sanctus 
S.-Gerinain,  à  S.-Matlnas  .  .  s       q^^^^^^^    Collatrix  :  abbatissa  in  Horreo. 


l'I  Le  manuscrit  du  présent  extrait  porte  icr  au  lieu  Je  per. 

")  Un  document  publié  par  .Neller  au  tome  III  de  ses 
Opuscula  (p.  gG)  et  remontant,  parait-il,  à  i55o  environ, 
nous  donne  la  liste  des  paroisses  du  doyenné  de  Trêves, 
accompagnée  de  l'indication  de  leurs  collateurs.  Il  est  ainsi 
conçu  : 

NOMINA   ECCI.ESIARUM  CAPITVLO  SIVE  DECANATl  I 
SEDIS  ClIUISriAMTATIS  IN  UBBE  SUBJECTARVM. 

DENECICtA.  COLlATOnES. 

Ecclesia  S.  Laurentii Unixersiins. 

Ecclesia  S.  Gangalphi Univcrsilns. 

Ecclesia  S.  Antnnii Go//ri;ium  i'.  Pimlini. 

Ecclesia  S.  Paiili Ilnmum. 

Ecclesia  S.  Gervasii Decnnus  in  summo. 

Ecclesia  S.  Michaclis Mas  S.  Marimini. 

Ecclesia  S.  Medardi U'has  S.  Mallhiu: 


COLLlTOaKS. 


Ecclesia  Butziceilcr ibbas  ad  Marl^res. 

Ecclesia  Irsl Ibbas  S.  MarlinL 

Ecclesia  Fnsa Decanus  S.  Paulini. 

Ecclesia  S.  Martini  in  Pfaltzet.      Princeps  Treverensis. 

Ecclesia  S.  Nicolai  in  PJaltzel. .      Decanus  in  Pfaltzel. 

Ecclesia  Irancti ibbas  ad  Martyres. 

Ecclesia  Euren Monasterium  S.  Agnetis. 

Ecclesia  Zeiena Decanus  in  summo, 

Ecclesia  Ljell Prior  Cartusite. 

Ecclesia  ad  Vndas Horretun. 

Ecclesia  Cordela Bentzerath. 

Ecclesia  fFallburgis CoUeijium  S.  Paulini. 

Ecclesia  Besling Abbas  S.  Martini. 

Ecclesia  Lursch  in  Morte  (sic.  )  „ 

,,     .  ,                 *         J  Horrrum. 
pro  ;  m  Monte) ) 


VISITATION   DE    1569.  79 


NOMS    MODERNES. 


„/.  ,    ,  \  Parochialis    ecclesiip  Palatiolensis  patronus  :   sanclus  Martinus.    Collator  :  Reve- 

A    I  tdlZGi \  !• 

•^  (       rendissimus. 

S.-Laiirent,  à  Trêves Parochialis  ecclesia^  Sancti  Laurentii  Treveris  collator  :  Universitas. 

S.-Gangolf,  à   Trêves Parochialis  ecclesia^  Sancti  GangoKTi  collator  :  Universitas. 

S.-Paiil,  à  Trêves Parochialis  ecclesiae  Sancti  Pauli  collatrix  :  abbatissa  in  Horreo. 

S.-Antoine ,  à  Trêves Parochialis  ecclesiae  Sancti  Antonii  collatores  :  capitulum  Sancti  Paulini. 

■  •    /-.        ■      .    rr  ■  (  Parochialis  ecclesiœ  Sancti  Gervasii  Treveris  collator  :    dominas  decanus  maioris 

B  j.-lrervais ,  a   I  rêves !  i    •  •* 

(       ecciesKe. 

S.-Jacques ,  à  Trêves Hospitale  Sancti  Jacobi  in  civitate  Treverensi. 

P     ]•  1  i  Beslich.    Patronus  :    sanctus  Abrunculus.  Collator  :  abbas  Sancti   Martini.  Habet 

\       7  maldra  siliginis  et  -j  havenœ  et  i/a  plaustruni  vini. 

Sievenich Sevenich )         ,  _,.  ,    .     n    i-  i 

...                                                        /-.      1.  V  sunt  iJiiaB  ecclesiae  JtJesuch. 

Kimmling Cunuingen ) 

p  ,1-  l  Palien  non  habent  proprium  pastorem;  baplismum  sumunt  in  monasterio  Sancti 

)       Martini. 

I     I  j  Irsch.  Patronus  :  sanctus  \Vendalinus.  Est  incorporata  monasterio  Sancti  Martini, 

/       Habet  20  maldra  siliginis  et  a  plaustra  vini. 

Hockweiler Hockwyler  est  sub  ista  parochia. 

Eareit In  Urio.  Collatrix  :  abbatissa  ad  Sanctara  Agnetem. 

Niederkirch Inferior  Kerich  est  filia  iUius. 

D  Zewen Zevena.  GoUator  :  decanus  majoris  ecclesia'. 

Oberkircli Superior  Kerich  est  fiUa. 

(  Egell.  Patronus  :  sanclus  Dionisius.   Prior  Carthusiae  est  collator.  Sunt  lOO  com- 

I(jel I      municanles.  Habet  12  maldra  frugum,  1   1/2  plaustra  vini  et  minutas  décimas 

(       et  corta  bona  laboriosa. 

Pfalzel Collegiata  ecclesia  Palatioli. 

n  {  Rover.  Patronus  :  sanctus  Clemens.  Incorporata  decanatui  Sancti  Paulini.  Habet 

Hawer {  1 1     r  x  ,  ■   • 

()  maldra  Irugum  et  4  amas  vmi. 

Cordell.  Patronus  :  sanclus  Amandus.  Collalor  :  domicellus  Félix  Bentzeraet  in 
Longquig. 


E  Kordel . 


Merzig.  II.    PER  DECANATIM  de  MEHCETO. 

j  Conlz.  Allernativa  collatio  competit  l\overcndissinio  et  dominis  de  Brandenburg. 
Konz 1       Potuit  habere  pastor  8   plaustra  vini,    18   maldra   siliginis,    et  havenam   et 

(       fceniim. 

Hamm Ham.  Patrona  diva  Virgo  Maria.  Collator  :  decanus  majoris  ecclesiae. 

ji;-i,.  (  Wiltingen.  Patronus   :  sanctus  Martinus.  Collator  :  abbas  Sanctœ  MariiB  Virginis 

I       ad  Martircs. 

kunzem Casseni.  Subest  superiori. 

K  Sclioden Schodon.  Sacelluni. 

ni      p        1  \  Emmel  Superius.  Collator  :  abbas  Sancli  Maximini.  Bona  parochia,  quam  quon 

I       dam  '■'  dominus  Godel'ridus  a  WallendorlT,  archidiaconus  ,  possedit. 

'"'  Le  manuscrit  porte  ici  un  1/  aironi|)a;;né  d'iiii  [loinl. 


80 


DIOCESE   DE   TREVES. 


NOMS    MODEBNES. 


A  llentern  

Zerf 

Greinierath 

Oher-Zeif 

Loshcim < 

B  Nleder-Losheim 

Rimlingen 

Berijen 

Scheiden 

VValdhoelzbach 

c.  Zwalbacli 

Rappweiler 

Wuhlen S 

IStinkirchen \ 

Ikhielfanyen j 

D    Wahlschied ! 

„     ■  * 

ISetlingcn ■ 

HacUcrsdorf 

Liiiibach I 

Lcbach 

E  Eiweikr 

Reisweiler 

Heusweiler 

Koellerlhal 

PiieltUngen 

V   Voclklinçjrn 

/{o.Wc. 

1  Vndgassen 

Bous 

WaJgass'cn 

(;   Dilliniicn 

nod,n 

l'i  (tiildiilrrii ! 


Hentrcn.  Paironus  :  sanctus  Gorgins.  CoHator  :  abbas  Sanoti  MaUhia'. 
ZerfiF.  Patroniis  :   sanctus  I^aurenlins.  Collatores  :  oapilulum  Sanctl  Paulin!. 

Griminerat )  , .      ,  ,.,. 

Obcrzerfl' ) 

Loesseni.   Patroni  :  sancli  Philippus  et  Jacobus.  Collator  :   abbas  Mediolacensis. 

Est  aulein  incorporata   inonasterio    Mediolacensi.    Sacellanus    reclpit    circiler 

20  inaidra  siliginis  et  lO  maldra  avena'  et  8  florenos,  adhuc  2  maldra  siliginis 

et  4  florenos. 

Niedcr  Loessem  .  .  .  \ 

I^omlingen J 

Bergen i  j^^'  septeni  ecclesia-  subsunt  parochia;  Loessem,  ev 

Scheiden >       c|uarura   decimis    abbas    habet    annue    circiter 

Walthultzenbach..  .1        '^o  maldra  fruinim. 

Swalbach 1 

I\ap\vej'ler / 

^^  alen.   Patronus   :  sanctus  Marcus.   CoHator  ;    Joannes   Ludo\icus  ab    Hagen. 

Habet  sacellum  [Sancti  Nicolai]  annexum. 
Neunkyrchen.  Patroni  :    sancta  Barbara  et  sanctus  Sebastianus.  Collator  :  cornes 

de  Seyna. 
Otteliingen.  Patronus  :   sanctus  Blasius.  (Collator  :   domicellus  Joannes  de  Ippel- 

born  cum  suis  coheredibus. 
Walscheit.    Patronus  :     sanctus    Willibrordus.    Collator  :    comniendalor   domus 

Theuloniconuii  Treveris. 
Bettingen.   Patronus  :    sanctus  Stephanus.   Collator  :   abbas  in  Tholeia,  qui  ex 

decimis  omnibus  annis  habet  circiter  loo  maldra  frugiim.cx  qiiibus  pastori  dal 

quantum  non  suflicit. 
Ileiderstorfi".  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collatores  :  domicclli  castri  Moltensis. 
L^^Ilpach.  Patrona  :  beata  Virgo  Maria.  Collator  :  dominus  commendator  domns 

thcufonici  (sic)  Trevoris. 
Lebach.  Patroni  :  Sanctissima  Trinitas.  Coliatrix  :  abbatissa  in  Lutreya. 
Iwyler.  Patronus  :  sanctus  Erasmus.  Collatores  :  comités  de  Scvna. 
Rciszweiler.  Patronus  :  sanctus  Mauritius.  Coliatrix  :  abbatissa  in  Lutreya. 
llausz\vp\ler.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collator  :  cornes  a  Nassau. 
Kullcrdhall.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collator  :  abbas  W  adegacensis. 
Pullingen.  Patronus  :  sanctus  Michael.  Collatores  :  domini  Crichingen. 
Fulcklingen.  Patronus  ;  sanctus  Martinus.  CoUalor  :  cornes  a  Nassau. 

Sacellum  Roslc  confcrtur  per  dominos  de  Crichingen. 
Monastcrium  Wadegassen  est  abbalia  ordinis  Premonstralensis. 
Bois.    Patroni   :    sanctus   Pclrus   et    Sanctus    Paulus.    Abbas  \\  adegacensis    est 

pastor. 
Parochialis  ecclesia  in  Wadegassen.  Hujus  patrona  :  beata  Virgo  Maria.  Abbas  est 

pastor. 
DuUingen.  Patrona  :  sancta  Otilia.  Collator  :  abbas  Mediolacensis. 
Uodena.  Patrona  :  beata  Virgo  Maria.  Collator  :  abbas  in  Tholeya. 
Frauwen  Laulcrn  mouasieriuui  nionialiuni,  oixlinis  Sanctissima?  Trinitalis,  se<nni- 

dum  rey;ulam  divi  Anyiistini. 


\  ISITVTION    I)K    1  569.  81 

>0\1S    MODERNES.  UENEUCIA. 

A  SiiiirwellitKien \\ellinf;en.  Palronus  :  sanclus  Martinus.  Collatrix  :  abbalissa  in  Nou  Munster. 

\  illmch  *  Nailbacli.  Palronus  :  sanclus  Pelrus.   Collalor  :  prepositus  Sancli  Simeonis.  Paslor 

'  }       habet  circilcr  4o  uialtlra  siliginis  et  avena>. 

Uaeppcnwcilcr Dupweyler.  Palronus  :  sanclus  Leodegarius.  CoHator  :  abbas  Wadegacensis. 

Bcck'maen  ^  Beckingen.    Palronus    :    sanctus   Joannes.    Collalor  :    coUegium  Societatis  Jesu 

\       Treveris. 

Rcinulmch Rynisbach.  Palroni  :  sancli   Andréas  el  Malhias.  Collalor  ;  abbas  Mediolacensis. 

n   llniKin.h  ^  Huislal.   Patroui  :  sancli  Huperlus  cl  Maurilius.  Collalor  :  cominendalor  domus 

(       Iheutonicoruui  Ireveris. 
Ifoiizralh Ilunlzeral.  Sacelluni  spcctans  ad  eandoni  ecclesiam. 

1  Merceluni.  Paslor  qui  el  pneposilus  dicitur.  Palronus  :  sanclus  l'olrus.   CoDator  : 
Mcrzt'i abbas  Wadegacensis.   Ecclesia"  autem  parochialis  palrona  :  sancla  Walpurgis. 

I  Hospitale  ibidem. 

UroUlivf  *  Brotdorff.  Patrona  :   sancla  Maria  Magdalena.  Collalor  :   domicellus  Ludo\icus  a 

(        .Sch\varlzeni)urg. 

Moiitclair  ■  Sanhl-Gimiiolph      *  '"  Castro  Monckler  est  alfare  habens  duas  porliones  et  qua-libet  illarum 

"     '  (  habet  annue  circiler  2,")  llorenos  aureos.  Est  sub  parochia  Saneti  Gangollli. 

c    Mclllach  ■  S  -Gunnolnli  *  Mediolacense  monasterium  est  ablialia  ordinis  sancli  Benedicti.  Habel  extra  nio- 

'    (       naslerium  parocbiam  Sancli  GangoHi  incorporalani. 

Sdurhoehhach Hnllzenbach.  Habet  sacellum  incorporalum  predicla'  abbatia'. 

\  Beurich.  Ecclesia  BeaUe  Maria'  Virginis.   Est  libéra  capella.  Collatoi 
(       dissimus.  Est  lilia  ecclesia"  Serich. 

[  Irsch,  prope  Sarburg.   Est  filia  ecclesia;  Serich.  Similiter  est  filia  Ockfa  et  terlia 
Beurich.  Ecclesia^  Serich  e 
vatius  et  Malheus.  In  Ockft 
sunt  canonici  de  Kylburg. 

Perl.  [m.    DECANATUM  DE   PERL.] 

i  Sarburg,  nialrix  ecclesia,  cujus  palronus  est  di^us  Larnperlus.  Sila  est  extra  oppi- 

c        ;  1       dum.    Cujus  collatores  sunt  comités  de   Sevna    et   domicelli   de    Bourscheil. 

r)nfrcli')iii(i /  r'     i     •  ■  ■  i  ■'m  i  ^  ,• 

1  Ijcclesia  vero,  que  m  oppido  est,  est  sacellum  dependens  a  dicta  matrice 

'  ecclesia.  Ejus  palronus  est  sanclus  Laurenlius.  Ibidem  est  hospitale. 

D  l\ehUn<jen[c.  lie  Sarrehounj).     Rediingen.  Palronus  :  sanclus  Oswaldus.  Collalor  :  domicellus  a  Bellenhausen. 

Maiinehach Mannenliacli )  ..       n 

,,  ,                                                              „  }  Saceila  subsunt  prelala'  parocliue. 

kahren Karen )  ' 

Koeneii Coenen.  Palronus  :  sanctus  Magnus.  Collatores  :  capitidum  Treverense. 

Tawetn Tavern.  Palronus  :  sanclus  Peirus.  Collatores  :  canonici  Kilburgenses. 

(  Merliskirch.  Palronus  :  sanctus  Martinus.    Collalor  :  abbas  Sancli  Maximini.  l'ïsl 
K  Mcrzhinhcn <       bona  jiarochia.  Paslor  iiabuit  libère  in  abseiitia  i6  maldra  siliganis  el  i()  llo- 

(       renos  siinjilices. 

Koerriji Rerich \ 

RommelfniKien l\oinineli'ani;en.  .  .  .  '   ,  , 

,>.    ,.  .„    ,.  >  dependente^ 

Uitllinrjen I  utling""  ' 


Beaviq-  Serrin  ^  Beurich.  Ecclesia  BeaUe  Maria'  Virginis.   Est  libéra  capella.  Collalor  :  Reveren- 

'       dissimus.  Est  lilia  ecclesia'  Serich. 
sch,  prope  Sarburg.   Est  filia  ecclc 
/,c,;.-  Ç»....;,,- r)..Z-C,..  R„,.,.;-,    '       Beurich.  Ecclesia'  Serich  est  palronus  sanclus  Martinus.  In  Irsch  sancli  Ser- 

tlit  lly  lJCIIIU,   ULhfCll,  OCllIKI,    I  .  »ri  T/~kir  y-«  ïpnl 

''    '       vatius  et  Malheus.  In  Ockta  sanctus  Gangollus.  Et  harum  ecclesiarum  collatores 


SnedUiujen .Sidlingen 

W'mcl eimnaeii  ^  VVingeren.  Palronus:   .Sanctus  Eligius.  Collatores   :  capituluni  .Sanctl  Siriiconis. 

/       Estque  capilulo  incorporala. 

lUSïOR.  DE   FRANCE.  — •  POLILLES,  V.  II 


82 


DIOCESE    l)K    1  UK\  KS. 


NOMS    MODERiraS. 


A   Freadcnburif 

Kastel-Staadt 

Weiten 

W 

Faha 

B  Kesslini/cii 

BeureiL 

Kclsen 

Meurirh 

Sin: 

c  Oher-Lciikcn 

Mondorf 

Waldwiesc;  Biringen;  Silwin 
(jeii  ;  Engelfangen  ;  Bel- 
lingcii 

Buedingcn 

Reimetinqcn 

n  Hilbringen 

Fitten 

Mechcru 

Tuensdorf 

Orscholz 

K  Nohn 

Bueschdorf 

Laumdorf 

Ritzingen 

Rchlingen[c.  de  Snrrelouis)  . 
F  Sinsbcrq 

Siersdorf 

Neiinisirclicn 

Colmeii 

Waldweisdorf 

(!  Flasdorf 

Grosf-Ucmmersdorf. 

G  Ufrlfangcn 

Koeipricli  (f.  de  Sarreloiiis) . 


Freudenberf,'.  Patron!  :  Sanctissinia  'J'rinilas.  CoUalor  :  cornes  do  Sevna. 
Castell.  Patroniis  :  sancfiis  Joannes.  (^ollalor  :  cornes  de  Seyna. 
W'vten.  Patronus  :  sanclus  Pancrafius.  (^ollator  :  cornes  de  Sevna. 

SaceHurn  Sancli  Erasmi.  Collator  :  cornes  de  Seyna. 
KirlT.  Patronus  :   sanclus  Reniigius.  Collatores  :  doniicelli  de  Bellenhausen  et  de 
Hipen.  Et  est  porsonatus. 

Vha.  Patronus  :  sanclus  Stephanus. .  .  . 

Kessingen.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

Beuren.  Patronus  :  sanctus  Andréas )  fdia'  5. 

Kelsen.  Patroni  :  sancti  Syuion  et  Judas. 

Mericb.  Patronus  :  sanctus  Egidius 

Sint/.ig.  Patronus  :  sanctus  Dionisius.  Collator  :  abbas  Sancti  Mathia-. 

Leucken.  Patronus  :   sanctus  GangolfFus.  Collatores  :  canonici  ad  Sanctuni   Pau- 

linum. 
Mondorff.  Patroni  :   sanctus  Remigius  et  Sancta  Catharina.  Collator  :  abbas  Sancli 
Matthla-. 

iPastor  habet  ex  deciuùs  in   \\  vsz  et  Beringen  circiter  io  inaldra  tritici  el 
aveniE,  et  bona  qusedam  laboriosa  el   4  plans  Ira   fœni.  In  diclis  duobus  pagis 
sunt  capeUap  in  qviibus  alternativis  Testivis  diebus  célébrât.  In  pagis  qui  subsuni , 
Sylvien ,  Ingelfangen  et  Bettingen ,  non  sunt  capellse. 
(  Budingen.   Patrona  :   beata   Mrgo  Maria.    Collator  :  capitiilum  majoris  ecclesia' 
(       Trevcrensis. 
Ronilingen.   Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  CoUatrix  :  abjjatissa  in  Hon-eo. 
Helbringen.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Collator  :  abbas  in  Freisdoi-fiF. 

Feusien )  ,,       ,, 

,  Lappllii'. 

Mecliern )       '^ 

Tunstorff.  Patronus  :  sanclus  Martinus.  Collator  :  cornes  de  Seyna. 

Oi-ipll/  [  Capella-.  —    Capellanus  habet  circiter   36  maldra 

M  •  1      sili£;inis  et  1 4  avenae:  inde  dat  pensionem  colla- 
Nom /         r  ^    j.  .       r  .         „ 

1      Ion  annue   30  trancos   et  paston    ao    Horenos 

Bil-"1-" (       rolalos.  ^ 

LonsdorfT.   Patronus  :  sanctus  Huperlus.  Collatores  :  domini  de  Cricliingen. 

(  Hussingen.   Sacelluin.  Sacellanus  tune  temporis  dédit  vero  pasiori   pen- 

\  sionom  7  nialdrorum  tritici  et  1/2  nialdram  pisorum. 

Reulingen.  Palronus  :  sanctus  Nicolaus.  Collator  :  abbas  in  Busendorff. 

Sersberg 

Serstlorff. 

Neunkirchen.  Patrona  :  sancla  Maria  N'irgo.  Collator  :  dux  Lollharingia-. 

(^olnian J  ^       n  -      n  1    v 

....     ,     jj.  r  Sacolia. —  Sacellanus  dedit  vero  pasIori  ]->ensionem 

l  aa  nialdrorum  coniinuniuui  fnigiun. 

FloisdorlT ) 

Hyniniersdorir.  Patrona  :  sancta  Maria.  Collator  :  doniicellus  Jodocus  Bechtol. 
\  Gerilfangen.  Patrona  :  Sancla  Cru\.  Collator  :  domini  majoris  ecclesia-  Trevere nsis. 
I       SunI  s[al]leni  6  donuis  ibidem. 
l  Kirpurg.    Palronus   :   >ancliis   Marlinu*.  Collatores  :  abbatos  in  \\  ylor  et  Medio- 


Capella 


Capells"  seu  fili;e. 


MSITATION    DE    1569.  83 

.NO.MS    MODERNES.  BENEFICIA. 

iWaldorlangeii.   Pafronus   :    sanctus  Petms.    Collator  :   domiccHus  Alexander  de 
Bnibacli. 
Monasteriuni  Sancti  Auguslini  in  Walderlangen. 

n  \  In.  Patrona  :  diva  Virgo  Maria.   CoUatores  :  domini  de  Crichingen,  Hu '*', 

}       Freisdorff  et  Rudendorfi". 
Lisdorf  i  Liesdorir.    Patronus   :    sanctus  Crispinus.   CoHalor  :   abbas  Wadegacensis.  Et  est 

\       eidem  incorporata. 

Ensdorf. Ensch ,  filia. 

Bedersdoif. Bettersdorll".  Patronus  :  sanctus  Maximus.  Collator  :  abbas  Sancti  Matthi*, 

B  Niedaltdorf i\lttorfr.  Patronus  :  sanctus  lUifus.  Collator  :  abbas  in  Busendorfi. 

Marienflosf  )  Marien  Flos.  CoUegium  6  prebendatorum  qui  prejiositum  habent  connumeratum. 

''  (       Dux  Lottliaringia' pleno  jure  confert  omnes. 

Kirchnaumen Numen.  Patronus  :  sanctus  Albanus.  Collator  :  abbas  in  Busendorff. 

Hahdorf. Halsdorff 

Montenach Montenacb.  .  . 

c  Laumersfeld I.eniniers/.reldt.   Patrona  :  sancta  Barbara.  Collator  :  dux  Lottharingiae. 

Sierck-  Biiesdorf  ^  Syrck.  Patronus  :  [sanctus]  Joannes  Baptista.  Collator  :  abbas  in  BusendorflF.  Est 

\       filia  ecclesia>  Reusdorff.  Ibidem  est  bospitale  [ Sancta-  Barbaïae]. 
Ruefdorf-  Sierck  ^  Reusdorff.   Est  matrix  ecclesia ,  cui  subest  Syrck .  et  monasterium  monialium  de 

\       tertia  régula  Sancti  Francisri.  Pauperes  sunt. 
Jlpfipl  i  Rutela.  Carthusia.  Halient  etiain  parochialeni  ecclesiam ,  cujus  patronus  est  sanctus 

(       Laurentius. 
Niedprknntz  ^  Conts(decanal  Reniichus).  Patronus  :  sanctus  Dionisius.  Collator  :  commendator 

/       Sancti  Joannis  Treverensis. 

D  Kerlingen Kirlingen.  Patronus  :   sanctus  Joannes.  Collator  :  pater  in  Rutela. 

Sierck-Haute Udenseeck,  sacellum. 

l  Udern.    Patrona  :   sancta    Margaretha.    CoUatores   :  pensionaiii   summi   templi 
Oiidren    en  ail    l  der  Treveris,    qui    etiam  habent  tertiam  partetn  decimarum  ibidem    et,  ex  illa 

'       \      tertia  parte,  habet  pastor   unacn  tertiam  partem,  prêter  alla  bona.    Abbas 
(       Mediolacensis  babet  duas  tertias  decimarum. 

Kirsch-lés-Sierck Kirsch.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Collator  :  pater  in  Rutela. 

Kussingen.  Sacellum. 

E  MalUngen Millinck.  Patronus  :  sanctus  Severinus.  Collator  :  pater  in  Rutela, 

Manderen Mandern.  Collator  :  pater  in  Rutela. 

Monneren Mondren  ''''.  Collator  :  pater  in  Rutela. 

Hackcnberg? Falckenberg  (sic).  Contenditur  de  collatione. 

Pg,,j  \  Perfa.   Patroni  :   sancti   Gervasius  et  Protasius.    CoUatores  :    |)ensionarii  simimi 

/       templi  Treverensis. 

f  Schoengen Schengen .... 

Apach Appach 

Eft Eifft .Sunt  5  capella'  sub  l'erlensi  ecclesia. 

Merschweiler Mirswyler.  .  .  , 

Boig Borgh 

'*'  Ce  nom,  qui  lermine  la  ligne,  est  en  partie  effacé.   —  ''''  Mendren 


8^1  DIOCKSK   1)K   TI'.KVKS. 

NOMS    MODERNKS.  llKNF.Hi. H. 

~     .  i  TelliiiL'i'ii.  l'ati'oiius  :   saiictiis  l'ioiiiijriiis.  Collalores:    Bellenliaiiscn    et    Hi|»},'e 

A   Icltinqcn 1,         ••        III.-.  u- 

■'  /       altornalivo.  1  label  iiiritcr  <)  parochianos. 

Ilesch Bescli.  Palrona  :  sanria  Marfjarpllia.  CoHator  :  abbas  sancti  N[a\iinini. 

Woclwin VVochern  .... 

Swepzingen Scliwepsingcn . 

Nenniq Nennicli.  l'atromis  :  sancUis  Marlinus.  C()llatri\  ;  abbalissa  Bo|iarcliensis. 

,.  .,  (  Wvlei"  z'iiii  Heilijron  Kronlz.  l'atrona  :  Sancta  Crux.  CoHator:  abbas  saiidi  M;i\i- 

11  hreuziveiler ■'   .    .  '^ 

/        mini. 

IJilmai Dilinar.  Capella. 


Sacella 


Wadrlll. 


Wadrill.  I\-    VrSITATIO  L\  DKC\N\T(     DK  WADIilELX , 

i  ACTA    .\N\0     l  .")f);). 

\  W  atliida.  Patron!  ;  samli  Marlinus  et  .Margarelha.  CoHator:  canonici  sanrtl  l'au- 

/       linl. 

^  .    ,  1  SaceUuni  in  driinbor''  siibest   prœfalœ  parocbiii-.  Ejiis  patroni  :  sanctus 

urimbuvii ci.-  .  .ni 

■'  /  bcliaslianus  et  sancta  liarliara. 

Sitieralli Svclierl ,  sacellum.  Kjns  patronns  :  sanrtns  \  itus. 

r.  Grinderich;  Sauschied;   G«-  [  Grindcrich,  saceUnni.  Patroni:  sancta  Maria  Magdalona  et  sanctns  Pan- 

sonhurq ^  linus.  Hue  spectant  duo  pagi  Schurschit  et  Kosenberg. 

,,,.,,.  ,,.,        ,,    ,,  . ,     1  ScheJintren.  Patronus  :  sanctus  Albanns.  (]oHator  :  decanusmaioris  ecclesiaeTreve- 

Sclidlmqen;  Sitzerath  Hciil..  ;  .'^  „  ,      .    ,•        -n-    i     c-  i        •.     .  u  •  i. 

•'  /       rcnsis.  nue  spectant  etiani  uli  de  sickeroit  et  Heiut. 

Mandern Mandern j 

KcU •. Kell SaceHa. 

Waldweikv \\  Uer ) 

Coenl'elt.  Patronus  :  sanctus  Joannes.  Est  incorporata  preposilui'œ  sancii  Sinieonis 

et  est  libéra  capelia.  Baptisteriuin  est  in  \\  eiszkirchen. 

IWadren.  Patronus  :  sanctus  Laurcntius.   CoJlalor  :   abbas  Mediolacensis.  Pasior 
liabet  ad  saccuni  a/i  maldra  siliiiinis  et  avenae.  Item  lO  plaustra  iœni.  circiter 
.    J       •  .        .•  1  '^11  ,  n 

(j  jugera  terra»,  et  decunas  agnorum,  et  ratione  duomm  sacellomm  '\  tlorenos 
rotalos.  \'idetur  esse  decanatus  niralis. 

Ohci-  au  Untcr-Morscliolz .  .  Moirsholl/. 1 

Bardenbach Bardenl)acli j 

1  Wyszkirclien.  Patronus:  sanctus  Jacobus.  apostolus.  CoUator  :  abbas  Sancii  Mat- 

Weiskirchen ,       tliia'.  Pastor  doniinusNlcolaus  dixit  se  dédisse  fisco  Sdaleros,  «t  fainulam  jxjssit 

!       retinere. 

boala  \  iri,'0  Maria  el  saiulus  Marcus.  (k^llator  :  conies  île  \\  it- 


Konfeld . 


n   •  r  1 1  \  Geisleldt.  Patroni  : 

Licisjclil 

■^  /       irenstein. 


Malbani Mailborn,  sacelliiiii.  l'atroiuis  :  sanctus  Bricliiis. 

liciircn Beuren.  Patronus  :  sanctus  Paiilinus.  CoHator  :  capituliini  sancii  Paulini. 

HiTiiwslieil riermeskeell.  Patronus  :  sanctus  Marlinus.  (^ollalor  :  abbas  in  Tlioleia. 

Q.i,,.,..  i  ONSzbergb.  Patroni  :  sanctus  ("leniens  et  sancta  Calharina.  Est  incorporata  vicaria- 

'  \       Bexerendissinii  in  suniino  teniplo. 

'■■'   "'/"/  avec  al>i°t'\iation  |iar  .siis|H'n>ioii  t. 


VISlT\Tin\    DK    1569.  85 


NOMS    MODERNES. 


A    Tlwinill TIlOIll 1 

Ilerl [loill I       °'' 

RoscheitI nainschit.  Patronus  :  sanrtus  Joannes  Baplista.  CoUalor  :  cornes  a  \\  itgenstein. 

,  Ulinet.  vel  Sanctus  Thomas.  Patronus  :  saiictus  Thomas.  CoUatrix  :  abbniissa  in 

Ollinulli Horreo. 

Franzcnheini. (  Francissem,  pagiis. 

1!  Nowiweiler •. Nonwyler.  Patronus  :  sanctus  Hupertus.  Collator  :  capituluui  l'alaliolense. 

Kdstel Castell.  Patronus  :  sanctus  \Vilfridus.  Collator  :  alîbas  in  Tholeya. 

Kostenbncli Custenbacli.  Sacellum.  Patrona  :  sancta  Catherina. 

n  .    /.,.  \  Reinsfeldt.  Patronus  :  sanctus  Reniigius.  CoHator  :  capitulum  .Sancti  Svniconis 

-'        /       Treveris  et  doiniccHus  Nicolaus  a  Schmitburg. 

r     I      ■!  \  Lockw>4er.   Patronus  :  sanctus  Michael.  CoUator  :  (loniiceHus  Joannes  Vorrt   in 

LocHu'eilcr n    -     i  .   •  '^ 

(       nonnolstein. 

c   Tholey Monasteriuni  Sancti  Mauritii  in  Tholeia,  abbatia. 

,.  i  Merpin^en.   Patrona  :  beata  \  irgo   Maria.  CoHator  :  est  incoruorala  abbatiae  in 

Marpiiweii tl  i  • 

"^    •'  /       Iholeia. 


n 


,1  i  In  Tholeya  est  quoque  parocliialis  ecclesia  incorporata  abbatiae.  Ejns  patronus  : 

•    }       sanctus  Joannes. 

Alsweiler Aitzweyler,  sacellum. 

BUescn Blesen.  Patronus  :  sanctus  Reniigius.  CoHator  :  incorporata  ajjbati  in  Tholeia. 

c.  jr   i     I  i  Steflesheck,    sacellum.    Huic   detinet   domicelhis  \\  ilhelmus   a   Soetern 

T)  bleneslieck ,        ,  ,      , 

•"  •  (  annue  4  matdra  Irugimi. 

Theley Tholen.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Collator  :  abbas  in  Tlioleia. 

Hashorn Haispern.  Patronus  :  sanctus  Bartholomeus.  CoUatrix  :  abbatissa  in  Lautern. 

Thalweiler Exweyler.  Patronus  :  sanctus  Albanus.  Collator  :  abbas  in  Tholeia. 

i  In  Sancto  Wendalino  opjiido.  Patronus  :  sanctus  Wendalinus.  CoUatores  :  reve- 
S.-Wcndel rendissimus  dominus  archiepiscopus  Treverensis  et  rector  hospitalis  Cusani. 

(  Ibidem  est  hospitale. 

E  Mettnicli Mettenich.  Patrona  :  sancta  Crux.  Collator  :  Pieverendissimus. 

IVahlrach \\  altrach.  Patronus  :  sanctus  Laurentius.  Collator  :  capitidum  sancti  Paulini. 

Kasel Casel,  sacellum.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Farscliweiler Farsw^ler.  Patrona  :  beata  A  irgo  Maria.  Collator  :  cornes  de  Witgenstein. 

J.1  î  Thom  est  sacellum    et  filia  dictœ   ecclesiae.  Patronus  "'  :  sanctus  Paidus. 

(  Collator  :  domicellus  de  Kesselstat. 

r^     ,      ,1  \  Gusteraidt.  Patrona  :  sancta  Elysabeth.  CoHatrix  :  abbatissa  ad  Sanctani  Calhari- 

F  husteratk .'  •' 

(       nam. 

Filsclt;  Oleurrj \  iitz.  Sacellum  prope  Oliviani.  Ejus  patronus  :  sanctus  Agritius. 

w       1   •  7  (  Moirscbxi.  Patronus:  sanctus  Martinus.  Collator:  domicellus  Nicolaus  a  Schmit- 

burg. 

'•*'  Ici ,  le  manuscrit  porte  à  tort  collator. 


86  DIOCESK   DE  TREVES. 

i;,-iiiich.  V.    VISITATIO  IN  UECANATU  REMICH. 

AN>o  lôfig. 

NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

A    W'dsfeilicsck Wasser-Luyrsch.  Patronus  :  sanctus  Aper.  CoUatrix  :  coniilissa  in  Berburg. 

,„  ,  \   Temniolsz.  Patronus  :  sanctus  Pctrus.  CoHator  :  comniendator  domus  Theutonico- 

J  enimcls '  ,,, 

(       rum  1  revens. 

Wellen Wellen.  saccHuni. 

Nitlel iNyttel.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  CoJIator  :  abbas  ad  Marlires. 

Oimiorf. Omstorfi". 

.;..,,„  i  Sacella  Boatse  Maria;  Vireinis  in  monte  Niltel.  Alii  pastores  aliquot  fece- 

11  Aillelei-Kiinelle '  .         ■      •  i- i  ■ 

'  /  iiinl  pi'olessioneni  lidei. 


I^jll,,,,;,  VI.     VISITATIO   l>ER  DECANATIM  KYLBURGENSEM, 

nilliiini.  ALIAS  BIDHURGENSEM. 

II  I ,      I  ,.  (  Monasteriuiii  Montis  Sanctœ  Hélène,  vulgai-iter  dictum  adHospitale.  ordinis  Cru- 

•' (       ril'eroruni  sccunduin  rcgulam  sancti  Augusiini. 

Meckel Meckel,  parochia ) 

,,   ,.  „  ,.  „  )  Incorporala  diclo  inonasteno. 

hssUngen bslingen,  sacelluin.  )  ' 

1  \\  elschbillich.  Patronus  :  sanctus  Petiiis.  (]ollator  :  capitulum  majoris  ecdesiae 

\\'rh(hl>illi(i Trcverensis.  Fabnca  erclesiœ  habet  circiter  i2  maldra  siliginis  et  aliquot  mal- 

/  (Ira  avena-. 

i:   Moehii Mein 

Newel Neuffel 

Olk Olck ;  Sacella. 

Eisenach Iscrnach 

(rUzem Giltzem 

...  I  î  Ittel.  Patroni  ;  sancti  Dionisius  et  Martinus.  CoHator  :  capitulum  Palatio- 

D  Hlel !  ,  r 

(  iense. 

Idesheîm Ideshcim \ 

Hofweilei- W  yler \  Sacella. 

Ideiiheim Idem ) 

Dahlem  (c.  de  BMurg].  . .  .  Daleiii.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  CoHator  :  abbas  Hyuinierodensis. 

B  Triiiiport Trympcrten.  Patrona  :  sancta  Margareta.  Sacellum. 

Siiei'/ier                                     ^  Speicher.  Patroni  :  sancti  Philippus  et  Jacobus.  CoHator:  decanus  majoris  eccle- 

(  sia'  Treverensis. 

Hiûinijcn Betlingen 1 

Il    f     ,                                                  II           .  1  Sacella. 

Ilcrfoml llervoi-st ) 

Diideldorf DudeldorIT |  Sunt  filiae  de  Speicher  et  ejusdem  collationis,  ul 

r  Mvttericli Metlerich |       ^upra. 

Hiininerid  *  Monasterium   Hyminerodcn.so.   Abbutia   ordinis   Ciste reiensis   sub   régula   sancti 

/        Bcnedicli. 


MSITVTION    DK    ir)()0. 


87 


NOMS    MODERNES. 


r.E\KFi<:[A. 


A  PniHimrn Pomer )  .     . 

,.  .   ,  ,  T.  •  1  1                                         C  l'arorliialos  ecclesias  incorporatsR  monasteno. 

Ilncdel Bndel )  ^ 

^         1    r  {  Grainsdorff.  Patrona  :  diva  Vlriri)   Maria.   Cnilator  :  canif ulnin  sanoli  Siinconis 

trransdort i       t,      •        •                                                                              ' 

•^  [       1  revirensis. 

S.-Nicolaus Sancti  Nicolai  in  Monte . 

Dahlem  (c.  de  Wittlich) Daleni 

B  Binsfeld Binsfeldt , 

Landscheid;  Nieder-Kail  .  .  .  Lanschit,  Niderkeil .  .  . 

Burg Borg 

Schwarzenborn Schwartzenl)orn 


Piesport. 


VII.     VISITATIO   PER  DECANAÏUM  PIESPORT. 

AN\0    l56g,    MENSE  SEPTEMBRI. 


f,  alias  Meer  Lietig.  CoHator  :  caiiiluliiin  Kvlburgense. 
Karell.  Patrona  :  sancta  Baihaïa.  SaceHuin. 

Minder-Lietig ] 

llupert '  Sacella. 

Moiszw'ylor ' 

i  Altricli  vel  Kirff,  personatus.  Patronus  :  sanctus  Andréas.  CoUator  :  Kevei<'inlis- 
....  )       simus.  Plebanus  recipit,  ex  diversis  locis  et  decimis,  cirriter  \o  maldra  ulriusiiiic 


Gross-Liltgen Lveti 

Karl 

Minder-Littgen 

Httpperath 

Musweilev 


fœni  et  minutas  décimas  ;  Inde 


Platlen  .  . 
Pohlbacli 
Haardt.  . 


Kues;Bcriikuslel;  S.  Wendel. 


Benikastel;  Longkamp;  Plat- 
len. 


frumenti.   i  plaustrum  vini,   lO  plausti" 
vero  pastori  annue  /^o  florenos  aurcos. 

Platten .  .  7 1 

Polenbach |  Sacella. 

Hart ) 

Ciisa,  hospitale.  Ibidem  est  rector  ipii  débet  secuin  babere  (i  sacerdoles  e(  3,')  alio- 
pauperes.  Incorporatas  habet  3  ecclesias  in  Berncastel  et  Sanctum  \\  andelinuni . 
mise  tamen  sucs  .spéciales  habent  pastores,  et  in  Cusa  pago. 
Cusa,  parochia  in  pago.  Patronus  :  sanctus  Brictius.  Incorporata  hospitali  (aisano. 

prout  sujira. 
Berncastel.  Patronus  :  sanctus  Micbael.  CoUator  :  rector  Cusanus.  —  Altaria  : 

Sancti  Anthonii.  CoUator:  rector  Cusanus.  Habet  sextam  parlem  deciuia- 
rum  in  Lonccamp,  constituentem  circiter  la  maldra  partini  siliginis  cl 
partim  avenae,  unum  plaustrum  foeni,  e\  vineis  altaris  2  plaustra  vini. 
Sancti  Pétri.  CoUator  :  Reverendissimus.  Habet  domum,  dimidiuin  plaus- 
tram  vini  et  ex  vineis  unum  plaustrum  vini;  ex  molendino  Kolen  Mul 
i/a  maldrum  siliginis.  Item  i8  albos.  Item  i  sextarium  olei. 
Sanctae  Margarethae.    CoUator  :    rector    Cusanus.    Habet   domum.    Item 
I  pla\istrum  fœni.  Item  6  llorenos  rotatos.  Item  3  maldra  siliginis  cl 
avenne.  Item  la  quarlalia  vini  et  ex  vinea  quam  ipsemet  colil   i  plaus- 
trum vini. 
Decem  Milium  Martyrum.  (CoUator  :  Reverendissinuis.  Potest  babere  e\ 
vineis,  qiias  ipsemet  colit,  '\  plaustra  vini.  Item  \  i/a  florenos  rotatos  et 
in  Platten  2  aniplioras  olei. 


88 


DIOCKSK   I)K  Tr.K\  KS. 


NOMS    MODERNES. 


A   nrn,ko<:teI. 


\ 

(îniucli 

Wehkn 

MonzdfeU 

Lim(jhn}np 

r-   l'.hrhiflhnm 1 

Moi-lmch J 

Heinzeratk 

Gonzcralh 

lliindheim 

c  Hinzerath 

1 1 'ahralh 

Ihipperath 

Wahlhoh I 

Morscheid 

D  Koeneii 

Gutenlhcd 

Thalfang 

Vddenz 

Bergliclit 

E  Horulh 

Haa<i 

Winlricli 

Fiizeii 

Licscr 


Sancte  Cnicis.  CoUator  :  Revercndissimus.  Hal)et  donium.  Item  i/a  platis- 

truin  vini.  Item  3  i/a  inaldra  siliginis  el  ■>.  inaldra  avena-  et  J  llorenos 

rolalos. 
Sancti  Nicolai.  Collalor  :  Reverendissimus.  Habet  i  nialdrum  siliginis  el 

3  quartaHa  olei  et  e\  vineis.  si  bene  «olerentur.  |X)sset  habere  .")  vel 

G  plaustra  vini. 
Sancla-  Annie.    Collator  :   Reverendissimus.  llabet   i    plaiistruni    \ini    el 

5  nialdra  siliginis  et  uniiin  |)ratiini. 
Sancti  Spiritus,  sacellum.  Collalor  :  Reverendissimus.  Paruni  liabil.  F.sl 

altare  hosjiitalis  (sic). 
Grach,  sacellum.  Palronus  :  sancUis  Martinus. 
Welen,  sacellum.  Patrona  :  sancta  Agatha. 
Monlzell ,  sacellum.  Palronus  :  sanctus  Stephanus. 
Loncamp.  Patronus  :  sanctus  Andi-eas.  Sunt  ibidem  3  altaria. 
Drona  Episcopi.  Palronus  :  sanctus  Paulinus.  Collator  :  Reverendissimns. 
.'\llare  sancta-  Catherinœ  est  dolalum. 
-Altare  sanctœ  Luciae  parochiie  anncvum. 
Morbacli,  sacellum.  Patrona  :  [sancta]  Agaliia.  llabet  altare  sancta'  Maria? 

Virglnis. 
llentzeroidt.  Patronus:  .sanctus  Pelrus. 
Guntîcrl.  Patronus  :  sanctus  Valerius.  . 
Ilontheim.  Patrona  :  sancta  Helena  .  .  . 
Huntzeraidt.    Patronus   :     sanctus   Joannes  }  .Sacella. 

Baptista 

\\  cderoidt.  Palronus  :  sanclus  Aiillionius. . 

Raperoidt.  Patronus  :  sanctus  Jacobus 

Wailiiollz.   Palronus  :  sanctus  Malliias.  Collatores  : 

Treverensis. 

Morsclieit.  Patronus  :  sanctus  Laurentius. 

Conen.  Patronus  :  sanctus  Cuno 

Guttendall.  Palronus  :  sanctus  lluperlus. .  . 

Tall'anck ) 

„  , ,  }  Ileresi  infecta-, 

l'eltlenls ) 

Rerg.  Patronus  :  sanctus  Alexius.  Collator  :  decanus  niajoris  ecclesiic  Tix'verensis. 

Hoinroidt.  Palronus  :  sanctus  Bartiiolomeus. 

llagen.  Patronus  :  sanctus  Cuniberlus 

\\  iniricli.  Palronus;  sanctus  Stepbanus.  Est  incorporata  Carthu.>>ianis. 

Filtzen,  sacellum.  Palronus:  .sanctus  Andréas. 
Lesura.  Patrona:  sancta  Catherina.  De  «ollalione  dispulalur  an  Reverendissimus 
vel  abbas  Sancti  Huperli  sil  collator. 


pensionani  maions  ccdesia' 


"J« 


Sacella. 


Sacella. 


EXTRAITS  DU  REGISTRE  DE  VISITATION 
DE    L'ARCHIDIACRE    DE    LOAGUYOX,    EIN     1570. 


Ileniirh. 


I.    DKCVWTIS  REMICH. 


NOMS    MOUERNES.  BENEFICIA. 

(  Ecclesia  in  Cunlz''.  Pastor  :  tlominus  Ariioklus,  ordinis  Saiicti  Joaniiis  Baptiste. 
(       tsl  Jolianmtai-nni. 

...     ,  1  Ecclesia  in  Nittel.  Pasior  :  doniinus  Nicolaus  Cam|)on.  Sacellaniis  :  dominus  AiVo/a»j 

\iltcl r        •       T/-,       • 

I       Lmirjias  Vitensis. 

Onsdorf Sacelliim  Omslorjf. 

\ittelei-K(ipellc Sacelliiin  Beatœ  AJariic  itt  Monte. 

Temiiieh Kcolesia  in  Temmelsz.  Pastor  :  dominus  Joannes  r.idlingen. 

c   Welleu CapcUn  Wcllen. 

\]'us.<eiliescli Ecclesia  in  ^^  asser  Luysch.  Pastor  :  dominus  Paulus. 

i  Ecclesia  in  Remich  habet  communicantes  mille  ducentos.  Collator  :  dominus  dc- 

Reiinch canus  majoris  ecclesie  Trcverensis.  Patroni  :  sanctl  Stephanus  et  Laurentius. 

I       Pastor  :  dominus  Leonardus ,  et  decanus  ruralis. 

Xeiinkirclieii Neunkirck,  fdia.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista. 

Wellcnstein Capella  \\  ellensteyn.  Patrona  :  sancta  Anna. 

c  Bech-Kleinmacher Capella  Bech.  Palronus  :  sanctus  Hupertus. 

Bous;  Xeniihircheii Boisz  est  cajiella  spectans  ad  Neunkirch.  Patronus  :  sanclus  Eustachius. 

Stadhredimu!: Capella  Sladbredenisz  spectat  ad  Remich.  Patronus:  sanctus  \'alentinus. 

j  De  hospitali  in  Remidi.  Hospitale  Sancfœ  Elisabeth  et  Sanctl  Eligii  in  Remich  est 

A  Reiiiich '  erectum  et   fundatum  pro  infirmis,   cujus  magister  seu  prefeclus  est  Petrus 

(  Sartor.  Secundo  autom  quolibet  anno  novus  eligitur  per  communitafem. 

1  Ecclesia  Reumessen.  Sunt  35o  communicantes.  CoUatrix  :  domina  abbatissa  in 

Rciiiei\<vlteii Horreo  et  est  monaslerio  incorporata.  Patrona  :  sancta  Irmina.  Pasior  :  dominus 

'  Joannes  Bieweller. 

(  Sacellum  Wyntringen  sub  invocationc  divi  Hui)prti  et .  cum  pasior  ibi  cele- 

I)   WintruiKje j  ,j|,.^j^  communitas  dat  slbi  presentias. 

(  Ecclesia  in  Dalem.  aoo  communicantes.  Collator  :  abbas  Sanctl  Maximini.  Palro- 
Dnllicim I       nus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Reck,  canonicus  ad  Sanctum  Si- 

(       meoneni.  Ejus  sarellanus  est  dominus  Mathias  Erpeidingen. 

W  elfiuiKic Capella  Welffringen.  Patronus  :  sanctus  Marcus. 

l'Usdorf. Capella  Fyltzdorff.  Palronus  ;  sanctus  Anthonius. 

Ellmiije Capella  Eliingen.  Palronus  :  sanctus  Lamperlus. 

'    Ohn-Conl:  dans  le  Petit  Codex,  ('."est  encore  aujourd'lmi,  sons  la   graphie  Olier  Koni: ,   le  nom  allemand  du  vil- 


1II-.TOR.   DE   FRANCE.  TOI  ILLK? 


90 


DIOCESE  DE   TREVES. 


NOMS   MODERNES. 


IEcdesia    in   Waltbrenesz.   3oo    communicantes.    GoUatores  :  abhas  Lutzembur- 
gensis,  abbatissa  in  Mergendall  el  abbatissa  in  Bona  \'ia.  Patrona  :  sancta  Tri- 
nilas.  Pasior  :  Nicolaus  Ossel ,  Ticveris  dans  operam  litteris.  Ejus  sacellanas  : 
dominiis  Nicolaus,  pastor  in  Wiler  /.uni  Thorn. 
j. .        ç  ■       6  ■  ni  ^^^  saceUum  in  Monte  Sancti  Stepliani  per  certes  domicellos  fundatum  et 

mon  -laiti  -Cj  lenne ,  en  a  .  |  crectum  ac   quoque   dotalum   duodeciiu   caponibus  pro  undecim  missis 

pians    r(j.  |  quolibet  anno  celebrandis,  cujus  turrim  communitas  suc  œre  construxit. 

[  Ecclesia  in  Putlingen.  3oo  communicantes.  Collator  :  abbas  Epternacensis.  Pa- 
,,   ij   I  )       tronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  :  Cristophorus  Bentzeraidl'  .  canonicus  ad 

/  unetange-lés-Hodcmach. ...   <       Sanctum  PauIInum.  Ejus  saceUanus  :  dominus  Leonardus,  qui  binât.  —  MUris 
[       Sancti  Anthonii  possessor  est  dominus  Severinus  Calerius.  luU.emburgensb. 

Rentgen-Basse Capella  Runnicli.  Patronus  :  sanctus  Paulus. 

Preische Capella  Prysz.  Patrona'  :  sancta  Maria  Magdalena  et  sancta  Anna. 

B  HalUiifi Capella  Halingen.  Patronus  :  sanctus  Willibrordus. 

UimUnrj Capella  Hymlingen.  Patronus  :  sanctus  Ciriacus. 

1  Ecclesia  in  Beuren.  60  communicantes.  Collator  :  domicellus  Oszwaldus  a  Bellen- 

Beyien,  en  ail.  Beiern huscn.  Patronus  :  sanctus  lîartliolomous.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Rulant,  sed 

(       non  est  inveslilus,  et  binai. 
jj,     ,    ..     .    .  (  Ecclesia  in  MondorlF.  ?.  20  communicantes.  Collator  :  abbas  Epternacensis.  Patro- 

J'     '         /       nus  :  sanctus  Michael.  Pastor  dominus  Joannes  Huderschit  el  binât. 

...  l  Capella  Altwysz  habet  suum  baptisterium ,  cimiterium  et  sacramentum  Eu- 

l  charistias. 

c  Elvanfje Capella  Elfllingen.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista. 

,  Ecclesia   in  Friesingen.  3oo  communicantes.  CoUator  :  abbas  Sancti  Ma\imini. 
\      Patronus   :   sanctus  Martinus.   Pastor  :  dominus   Laurentius  ^\sselborn ,  here- 

Frisange <       tiens.  Ejus   sacellanus,  dominus   Servatius  Frisingen,  binai;  habet  suam  in- 

I       vestituram,  sed  in  iile  fuit  cum  domino  l.aurenlio.  cui  maluit  tandem  cedere 
f       quam  contendore.  Altare  Sancti  Sebastiani  est  dotatnm. 

Aspelt Capella  Aspell.  Patrona  :  sancta  Trinitas. 

Hellange Capella  Hellingen  est  reconcilianda.  Patronus  :  sanctus  Willibrordus. 

Hagen Capella  Hagen  est  reconcilianda.  Patronus  :  sanctus  Bernardus. 

!  Ecclesia  in  Gandern.  i4o  comnumicantes.  Est  monasterio  Sancti  Martini  incor- 
porata,  et  abbas  est  semper  pastor.  Sacellanus  :  dominus  Willibrordus.  Patro- 
nus :  sanctus  Stephanus. 

Burmerange Capella  Burmlingen.  Patronus  :  sanctus  Simeon. 

i  Ecclesia  in  Sumigen.   78  communicantes.   Canlor   majoris    ecclesise  Trevirensls 

Simniing .'       est  pastor,  quia  cantori^eincorporata.  Sacellanus  :  dominus  Theodoricus  Nerinck , 

(       de  Sancto  Mto.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 
p     .  (  Ecclesia  in  Contren.  -JOO  conuuunicanles.  Collatris  :  abbatissa  in  Bona  Via.  Pastor  : 

I       dominus  Henricus  Basloniensis,  et  binai, 
(j  (  Capella  Siren.  Patronus  :  sanctus  (ialius.  Hic  est  cimiterium  et  sacramentum 

^      I  Eucharistiai. 

I  Ecclesia  in  Motlfort.  5o  communicant(>s.  (Collator  :  abbas  Sancti   .Maximini.  Pa- 

E  Moutfort <       tronus  :  sanctus  Maximinus.  Pasior  :  dominus  Blasius  l.vmerleti;  est  dispensatus 

1       ad  duo ''. 


f  Critlophnnis  a  Benlzeraill  clans  le  Petit  C.oilcx.  —  ('   C'est-à-dire  à  deux  églises.  L'autre  est  celle  irŒtranao  (voir,  ri- 
a|.n's,,,.(,,  A.) 


VISITATION  DE   I/ARrjnDI  Vf.RE   DR   LONGUYON   EN   1570. 


91 


NOMS    MODERNES. 


(  Ecclosia  in  Uttriiif^cn.   60   communicantes.  CoHator  :  capitulum  Sancli  Paulini. 

A   (JEttancjc Patronus  :  sanctus  Bartholomcus.  Pastor  :  doniinus  Blasius  Lymorleti ,  pastor  in 

(       Modfort,  quia  ad  duo  provisus.  Ejus  sacdlanus  :  dominus  Michael  de  Vichten. 

Vichten Capella  Viclitcn. 

,,  .  \  Ecclesia   in   Sithingen.    35o  communicantes.  CoHator  :  abbas  Sancti  Maxiraini. 

J \       Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Rhenerus. 

-,  \  Capella  Hoistert.  Hic  sunt  omnia  sacramenta,  ut  in  matrice  ecclesia.  Pa- 
(  tronus  :  sanctus  Joannes  Baptiste. 

(Ecclesia  in  Wyler.  200  communicantes.  CoUatores  :  domicelli  de  Schwart/.en- 
burg,  van  der  Scheuwren  et  Kirprich  alternative.  Patrona:  Sancta  Catharina. 
Pastor:  dominus  Nicolaus,  sacellanus  in  V\  altbredenisz ,  et  ejus  domini  Ni- 
icolai  liic  sacellanus  dominus  Gotfridus.  —  Altare  Sanctœ  Catharinae. . .  cujus 
collator  est  domicellus  van  der  Scheuren,  et  ejus  possessor  filius  Trap  Han- 
sonis,  hospilis  in  Lutzemburgo. 
B  Hassel Capella  Hasscl.  Patrona  :  sancta  Lucia. 

!  Ecclesia  in  Santwiler.  60  communicantes.  CoHator  :  abbas  Lutzemburgensis.  Pa- 
trona :  Sancta  Trinitas.  Pastor  :  dominus  Henricus  Bastoniensis ;  binât  sine  causa 
propter  mercedem. 
...  i  Ecclesia  in   Alzingen.   60  communicantes.  Collator  :  capitulum  Sancti  Paulini. 

J     (       Patronus  :  sanctus  Victor.  Pastor  :  Henricus  Bastoniensis. 

!  Ecclesia  in  Machern.  /ioo  communicantes.  CoHatrix  :  abbatissa  in  Bardenbergh. 
Patronus  :  sanctus  Laurenlius.  Pastor  :  dominus  Joannes  Maurilius  Lutzembur- 
gensis ,  intrusus  per  gubernatorem  Lutzemburgensem.  —  .\itare  Sanctse  Lucis. 
—  Altaris  Sancta;  Maria;  Magdalcna;  collatores  sunt  domicelli  de  Enscherin- 
gcn.  Possessor  :  dominus  Michaei,  pastor  in  Maicbten. 

Muenschccker Capella  in  pago  Munlzacker.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

c  Sankt-Joliann Est  adhuc  aba  capella  Sancti  .loannis  in  Campo. 

(  Est  bic  in  Macbern  bospitalc.  Patrona  est  Sancta  Trinitas.  Et  est  fundatum  a 
A  C  •  IV'      ni-} p-  '       tjiiodam  ex  l'amilla  Oiszbcrger,  idque  pro  pauperibus  in  génère,  ut  littene  fiin- 

dationis  habent.    Collapsum    est   autem   fere   totum   aedificium ,    et  caeperunt 
in.staurare  sacelluni,  cujus  altare  cuplunt  consecrari. 
Ecclesia  in  Maicbten.  60  communicantes.  Collatrix  :  comitissa  de  Isenburgb.  Pa- 
Mnc]  tn  }       ''Ofus    •    sanctus  Dagobertus.  Pastor  :   dominus  Micbael.  Hec  ecclesia   potest 

uniri  cum  ecclesia  in  Dunffen  subscripta.  —  Pastor  habet  altare  Beatœ  Maria> 
Magdalena;  in  Machern  (vide  primum  latus  bujus  folii)'"'. 
Ecclesia  in  DunlTen.  160  comnumicantes.  Collator  :  dominus  decanus  majoris 
ecclesia'  Treverensis.  Patronus  ;  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  de 
Sancto  Vito  et  pastor  quoque  in  .Nittel.  Ejus  sacellanus,  dominus  Michael  de 
Huderscheit,  indoctus,  barbatus,  cjuorunidam  offitiatonim  l'avore  in  rcgimine 

Niedei-Donven /       ecclesiie  tueri  potius,  quam  e\  commissione.  Pastor  autem  habet  alium  bonas 

vitae  et  doctum,  cui  libenter  resignaret  ipsam  ecclesiam,  cupivit  itaque  sibi 
mandari  resignationeni ,  quo  populus   impuro  et  imperito  régente  liberatur, 
sicuti  mandalum  illl  quoque  fuit.  Ipsc  enim  bactcnus  eum  amovere  nequivit, 
',       ut  eam  ccdcsiain  ad  maims  domini  collatoris  resignet. 

•■!'"' Capella  Ayn.  Patronus  :  sanctus  CorneUus. 

Ileyern Capella  Beurcn.  Patronus  :  sanctus  Be[r]chtoldus. 

Ober-Donven Capella  Oberdunffen.  Patronus  :  sanctus  Gangolllus. 


"'  Voir,  ci-dessus,  en  cette  mén 


92 


DIOCKSK    DK    'II'.KX  KS. 


>OMS  MODERNES. 


BENEKICIA. 


[  Ecclesia  iu  Lennyngcn.  •yoo  tomiiiunicaiilcs.  Colla lor  :  ca|jilulum  Tre^cl■onse.  Pa- 
LeiiiiiiKjen '       tronus  :  sanctus  Pulrus.  Pas(<>i- :  dominus  .ioannes  W  agener,  or;,'anista  in  majori 

I       ccclesia  Ticverensi.  Kjus  sact-llanus  :  doiiiiiius  Kveihardiis  Elveraidt. 

Canach Capella  Caniiicli.  Palronus  :  sanctus  Micliael. 

Goslinqcn Capella  Goistingen.  Patrona  :  sancta  Crux. 

Elincii Capella  Enem.  Patronus  :  sanctus  Antlionius. 

Grclvchlamic Capella  Grevyngen.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

(  \Vormeiinj,'en,  liheia  capella.    i  5o  communicantes.  Possessor  est  Martinus,  iiiiu> 

1       domicclli  Wipeili  Wollicli,  qui  vcrsatus  est  in  militia  et  adhuc  vivit  mililariter 
"'"'■'/' I       Lul/embuigi ,  aiinos  viginti  natus.  et  habet  a  gubeinatore.  Ignoratur  an   sit 

[       invcstitus.  Ejus  sarcllanus  est  dominus  Dominicus  Tontlingen. 


Lnxcnibounj. 


IT.     DF.CWATIS  II  TZEMBl  RGF.NSIS. 


Neumuenster ,      à      Liu 

bourg  

Les   Franciscains    on     kiini 

licier,  à  Luxembourij .  .  .  . 


•  Mona.stciium  Beata-  Maria-  \ii'i;inis. 


.Suiil  ordinis  Sancii  Benedicii 


Saint- Jeansiir-les-Pierr( 


l'Vanciscani  Lutzcmburgen.ses. 

De  hospitali  Lut/.emburgensi.  Est  pro  inliniiis  l'undatiuu  Super  Lapides,  cujus 
patronus  est  sanctus  Johannes  Baplisia,  sed  caret  temple,  sed  abbatis  est 
procurare  et  ■Bdilicare ,  quando  quideiii  iiionasterium  suum  fuit  Hospilale.  et 
illa  conditione  est  in  monasterium  comniutatum. 

Pan-ochialis  ecclesiœ  Hospitalis  coUator  est  dominus  tein.  Possessores  sunt  qua- 
tuor, nempe  Ernestus  Chitius,  pastor,  Nicolaus  Reckingen,  Leonardus  Loei-s/. 
Joannes  Molineus,  qui  inter  se  a^qualiter  redditus  ecclesiie  dividunt.  Estque 
ip.sum  iiospitale  fundatuni  a  quondam  Henrico  Septimo,  Homanorum  inipera- 

r  ,  '  '        (        tore,    IVatre    iiuoiulain    Balduwini ,    arcbieinscopi   Treverensis,   qui.    ut  banc 

Lnxeinbourq \  ,  .  '     ...  .      i.   ■  -,   c        ■•   »f  i      i-  i  •  r  . 

•'  parrochiam  constituerel ,  divisit  ^ancti  .^urliaelis  parrocriiam.   —  tst   unum 

allare   III   Regum ,  spcctans   ad    ccclesiam,  cujus  altaris  sunt  dua-  portiones. 

(|uaruiu  possessores   sunt   dominus  Crislophorus  Bentzeraidt''',  canonicus  ad 

Sanctum  Paulinum,  et  Florenlinus  Tliierion.  —  In  eadem  ecclesia  parrocbiali 

sunt /(  altaria,  videlicel  Sancte  Crucis,  cujus  possessor  est  dominus  Leonaixlus 

Loersz;  altaris  Omnium  Sancforum  possessor  est.  .  .  '*';  altaris  Maria-  .Magda- 

lenas'*'  possessor  est   dominus  .loannes  Kilburgli,  canonicus  ad   Sanctum  Si- 

mooniMii;  altaris  Peiri  et  Pauli  possessor  dominus  .loannes  Molineus. 

Sacellnm  Sanctoî  Trinitatis  Lub.emburgi.  (^ollalor  :  dominus  a  Mcisenburgli. 
Sacellanus  :  dominus  Micliael  Kroicli.  Et  smit  dua'  portiones,  quanun  unam 
pr.-pfalus  dominus  Michael  babet  et  dominus  Cieorgius  a  Petra,  pastor  inWalt- 
jàllicli ,  alteram. 

Ecclesia  Sancii  Micbaelis  Lut/end)urgi.  Collalrix  :  priorissa  in  Mergendal.  Pati-onus  : 
sanctus  Miciuiel.  Caret  pasiore.  Administiatur  autcm  per  quendam  fralrem  Joan- 
nem  .  ordinis  Predicatorum  ,  ad  peticiuuem  scnatus  et  civium  oppidi.  —  .Vltari- 
Boala'  Maria'  Virginis  collator  est  dominus  in  Fis/.bacb.  Possessores  :  dominu> 
Nicolaus  Heckingen  et  dominus  Joannes  Espern.  — -Altaris  Sancti  .Nicolai  col- 
lator est  dominus  pastor.  Possessores  dominus  Ernestus  Clutius,  decanus.  et 
dominus  Walleiiis  Eycb,  vicarius  in  majore  U'dc  Tre\erensi.  —  .Miaris  Sancla- 
("rucis  collator  est  etiam  pastor  et  reclor.  —  Altaris  sancti  Cornelii  collalnr 
est  pastor  et  rector.  cujus  suul  dua-  p<M'liones. 


La  Trinité ,  à  Luxembourg  . 


S. -Michel,  l'i  Luxembourg  , 


■"'   Maijalcmv  ii. 

")  Le  IVlll  Co(If\  l'aiipi'llf  f;riW»/)/ioiiij  a  linil:rr»iilt. 


Lo  nom  du  clia|i<'lain  est  n-sto  en  blaiir. 


VISITATION    l)K   j;\IU,illl)l  W;r.K   DE   LOXGIjYO.N    en    1570. 


<);; 


NOMS    MODERNES 


A   Le  S.-Eiprit,  à  L 


Aixemhoarij 


Les  Dominicains ,  à   Liureiii- 
bourg  


Sninl-Nicolos ,  à  Luxembourg. 


Bonnecoie . 


Itzig. 


B  Hespetange . 
Marner  .  .  .  . 


Hollzcm 

V^  eimerskirchen ,  en  ail.  Sie- 

chenliof. 

Les  Bons-Miihides 


c  Strassen. . 
Fentange . 
Berlrange 

Hollerich  . 
S. -Ulrich 

D  Roeser. .  .  . 


Moniales  ad  Sanrluiu  Spiriliim. 

In  monasterlo   Predicatorum.   —  Non  habent  nionasterium,   sed   donmm,   iiro 
cxusto  nionasterio  ipsis  assignatam  prope  parrochiani  Sancti  Michaolis.  miain 
alter  ipsoiiim  administrât  cum  ]icentia  provintialis. 
Ecclesia  Sancti  NicoJai  Lutzeniburgi.  ColJafor  :  al)l)as  Munsteriensis.  Patronnssanc- 
lus  INicoJaus.  Pastor  :  dominus  VValtherus  Eych ,  vicarius  majoris  ecclesie  Tre- 
verensis.  Religiosus  frater  Laurentius  Dickirch,  ordinis  divi  Fiancisci,  de  con- 
sensu  sui  provintialis ,  régit  ecclesiani  et  extra  monasterium  vi\it ,  ad  peticionem 
senatus  et  civium.  —  Altaris  Sancti  Bartholomei  coUator  est  pastor.  Possessor  : 
Petrus  Clncius,  cleiicus  Treverensis.  —  Altaris   BeafiP  Maria-  Virginis  collator 
est  pastor,  et  habet  duas  portiones,  quarani  dominas  Michael  Helsingen  habet 
unam,  alteram  dominus  Petrus  W  allerboilT.  —  Altaris  Sancfcc  Crucis  coHatores  : 
pastor  et  dominus  in   Fis/.bacli ,  et  illius  sunt  dua-  portiones,  quarum  unam 
habet  dominus  Mcolaus  Rasoris,  in  Sarlmrgh  habitans,  alteram  quidam  ju- 
venis,  filius  AlexandriRasoris,  civis  Lutzemburgensis. — Altaris  Sancti  Andréa; 
collator  est  pastor,  illiusque  sunt  dua-  portiones,  quarum  possessores  sunt  do- 
minus Michael  Kroich  et  \Villielnius  llasoris,  elericus.  —  Altaris  sancti  An 
thonii   collator  est    pastor,  et  illius  sunt  du:e  portiones,  quarum  possessores 
sunt  dominus  .Tacobus,  pastor  in  Lair,  et  Petrus  Sarloris,  elericus.  —  AJtare 
I        Sanctae   Amia^  :  Petrus   Messerschmyt,  civis  Lut/.einLurgensis,  confert.   Cujus 
\       possessor  est  .Joannes  Berchem,  elericus,  lilius  Arnoldi  Berchem. 
1  In  monasterio  de  Bona  Via  Beatie  Maria;  sunt  ordinis  sancti  Benedicti  secund;e 
i       reguliB ,  lioc  est  divi  Bernardi. 

f  Ecclesia  in  Il/.ig.  Collator  :  abbas  Epternacensls.  Patroni  :  sancti  Abrunculus  et  Pe- 
I       tnis.  Pastor  :  Ernesfus  Clutius,  decanus  Lutzemburgensis.  Ejus  sacellanus  :  do- 
j       rninus  Joannes  Espern,  qui  iucri  causa  binât  et  caret  commissioiie. 
^  Capella  sancti  Huperti  in  Itzicli. 

Capella  lleszpringen.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 
I  Ecclesia  in  Mammern.  Collator  :  abbas  Sancti  Maximini.  Patronus  :  sanctus  ,Ioanne% 
'        Baptisfa.  Pastor  :  dominus  Joannes  Falck.  —  Pastor  binât. 

Capella  Holtzem.  Patronus  :  sanctus  Andréas. 
Ecclesia  in  Wymerszkirchen.  Collator  :  princeps  terrœ.   Patronus  :  sanclus  Mar- 
tinus.  Pastor  :  dominus  Severinus  Caierius. 

Est  hic  domus  leprosoria ,  cujus  pastor  curam  habet. 

Capella  Straissem.  Patronus  :  sanctus  Laurentius.  —  Custos  :  Mertisz  Claisz 
von  Eich. 
I  Ecclesia  in  Ventingen.  Collator:  abbas  monasterii  Sancti  \itoni  Virduni.  Patrona  ; 
'       beata  Virgo.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Reckingen. 

Ecclesia  in  Bertringen.    Coilatrix  :  domina  Magdalena  a  Schauwenbergh.  Patro- 
nus :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  a  Thombis. 
Ecclesia  in  Holerich.  Coilatrix  :   abbatissa  de  [Bjardenbergh.   Patronus  :  sanctus 
Petrus.   Pastor  :  dominus  conuuendator  Lutzemburgensis,   Joannes  Thierion. 
Ejus  sacellanus  :  dominus  Michael  Boindorff. 
Capella  Sancti  Lllrici. 
Ecclesia   in   Roeser.    3oo    communicantes.    CoUalores   :   domiceUi    de    F)llz   et 
Swartzenburgh'"'   alternative.    Pastor  :  dominus    Cristophorus    Benlzeraidi'"'', 
canonicus  ad  Sanctum  Paulinum.  Ejus  sacellanus  ;  dominus  Lucas  a  Wicher- 
dingen;  non  habet  couunissionem  regendi.  —  Altare  Sancti  Anthonii  est  do- 
tatum. 


'*'  Scliwart:enhurijli ,  dans  ir.  isl  une  laiilc  t\|ioi;rai>liiquc.  —   '■'''   Le  Petit  Codex  le  siu-iiominc  «a  Benl/eiaidt  « 


94 


DIOCESE   DE   TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


Bivdiiqe (;apelJa  Busingcn  (sic).  Patrona  ;  sancta  Margarelha. 

Luuiiqe (iapplla  Levvngen.  Patronus  :  sanclus  Lucas. 

l  Capella    Pepj)ingpn.    Patronus    :    sanctus   Petrus.    Habetque    sacramentum 

t  eppaitge j  Eucharislia'  et  ciniiteriuin  sa-pe  circunicinclum. 

..  (  Erdesia  in  Abwiler.   60  coniniunicanlcs.  Collator  :  abbas  Eplemacensis.  Pastor  : 

'""  <^' I       doniinus  Henricus.  Patronus  :  sanctus  Martinus.j 

Belteniboiirn Capella  Betlenbergh.  Patrona  :  sancta  Maria. 

Kcclesia  in  Fyndingen.  Coibitor  :  doniinus  de  SchenwTen.  Patronus  :  sanctos 
Lanipcrlus.  Pastor  est  doniinus  Joanncs,  sarellanus  decani  Lutzemburgensis 
in  Itzicli;  non   habet   investituram.  Saceilanus  pastoris  est  dominus  Henricus, 

l'enmiwjc ^       paslor  in  Aijwiier.  —  Vidctur  esse  consultum,  ut  ista  ecclesia  nniatur  ecclesia- 

in  Abweiler  et  hic  in  Fvndingen  constitueretur  quolibet  die  veneris  sacmoi, 
templinn  enim  est  admoduni  huniile. 
Ecclesia  in  Keyl.  35o  communicantes.  CoUatrix  :  abbatissa  in  Differdingcn. 
Patronus  :  sanctus  Petrus.  Paslor  :  dominus  Nicolaus  Ludberchem ,  sed  festo 
Joannis  proxirne  prelerito,  ob  dissentionem  quandani  cum  vicinis,  alio  migravit 
Saceilanus  :  doniinus  Theodoricus  Roderirh  :  non  habet  conimissionem  regendi. 

•' 1  Capella  in    pago   Kcill.   CoUatores   sunt  prel'ali  perceptores   decimarum  in 

parrochiali  ecclesia  '*'.    Patrona  :  sancta  Catharina.  Possessor  est  prefatus 
pastor;   coimnissum  est  sacellano  prel'ato,  ut  significet  pastori,  quatenas 
\  ostendat  douiino  decano  hujus  capellae  suam  investituram. 

Tetaiiqc Capella  Tettingen.  Patrona  :  sancta  Ursida. 

RiimelaïKje Capella  Hoemlingen.  Patrona  :  sancta  Maria. 

1  Ecclesia  in  l^udlingen.  CoUatores  :  domini  de  Scheuwren  et  Bettendorff.  Patn>- 

LeudeluwjK |       nus  :  sanclus  Cornélius.    Pastor  :  dominus  Joannes  Tinctoris.  Pastor  in  Reui- 

(  dorff  prope  Sirck.  Ejus  saceilanus,  dominus  Henricus  E\ch,  caret  commissione. 
I  Ecclesia  in  Dudlingen.  Collatrix  :  comitissa  de  Isenburgh.  Patronus  :  sanctus 
I       Martinus.  Non   habent  pastorem ,  sed  collatrix  substituit  a   decem  annis   sa- 

Dudelunçjc (.       ccllanum,  dominuui   Joanncni  Noip,  vienensem.  —  Ecclesia  fuit  incorporata 

j  oïdini  Johannitai-uni  in  Monte  Sancti  Joannis.  —  Altare  Bealap  Mari*  Virginis 
'       est  dotalum. 

l  Capella  Sancta'  Margaretha-  in   pago  Biningen  [sic]  .  .  .    cujus  collator  est 

^^"'■""5"^ I  abbas  monasierii  .lus/.bergh. 

i  Ecclesia  in  Nurtzingen.   Collator  :   abbas  Munsteriensis.  Palroni   :   beata  Maria, 
Noerizungc |       san^ju,  Andréas  et  sanclus  Hippolitus.  Paslor  :  dominus  Briclius. 

D  l  Ecclesia  in  Russiniren.  (CoUatores  :  domicelli  de   Bellenhusen   et   Hondlingen. 

niissanqf T.   .  .       T  n     .  j       •  I  ri.  • 

■'  I       Patronus  :  sanctus  Lucas.  Pastor  ;  dominus  Joannes  Dunensis. 

Audiin-lcTiche Capella  Sancti  Jacobi  in  Adicht. 

y,,  (Ecclesia  in   Wjler.    90   communicantes,    (iollatores   :   domini  in    Mailbui-gh   et 

'    I       Adicht.  Patrona  :  sancta  Maria.  Paslor  :  dominus  Henricus  a  Metzich. 

/  Ecclesia  in  Lair.  i5o  communicantes.    Collator  :   abbas  VUleriensis.   Patronus  : 

l       -sanctus  Remigius.  Pastor  :  dominus  .lacobus  Hellebronensis  est   presontatus, 

Jiercelcl ,   en    ail.    Liilir  ou  1       jp^|  ^^^^^^  inveslitus,  et  hactenus  pi-a-fuit  ecclesiop  sex  annos  absque  alla  invcs- 

i*""' '       tituia. 

Capella  in  |iai;o.  Patronus  :  sanctus  Scbastianus. 


Au  iinmier  rang  de  ces  iltcinialnn»,  lo  ivgisliv  menlloniio  (/i<iiuV<7/i  l'ii  Fiszbocli .  iJicht.  Vttinytn. 


VISITATION"  DE   L'ARCHIDIACRE  DE   LONGUYON   EN  1570. 


95 


NOMS    MODERNES. 


LIESEFICIA. 


[  Ecclesia  in  Uttingen.   3oo  comiiuinirantes.  Collalor  :  domicellus  Rornardiis  ah 
^  Oltaïuje \       Eltz,  Jominus  teiiiporalis  in  Uttlnj,'t'n.  Patronus  :  sanctus  Willihrordus.  Pastor  : 

(       doniinus  Petrus  Scopeus. 
Rochonvillers Capella  in  Roil/.wiler.  Patronus  :  sanctus  Lucas. 

(  Ecclesia  in  Schlftlingcn.  5oo  communicantes.  CoHatrix  :  priorissa  in  Mcrgendall. 
Schifflange '       Patronus:  sanctus  Martinus.  Pastor:  dominus  Florentinus  Thirion;  non  rcsidet. 

(       Sacellanus  ejus  :  dominus  Tliilmannus  Steynsel;  binât. 

„,,,.,  (  Capella  in  Esch.  Patronus  :  sanctus  Joannes.   —  Altare  Sancll  Sehasiian  i 

tsck-siir-l  Alzettc i  .    i  .  ■ 

(  est  dotatum. 

Bergein Capella  Bergen.  Patronus  :  sanctus  ISligius. 

B  Schifflange Capella  in  pago  SchilBingen.  Patronus  :  sanctus  Pancratius. 

(  Ecclesia  in  Cara  Superiori.  4.00  communicantes.  CoUatrix  :  abbatissa  In  DilTordin- 
Ober-Kuin !       gen.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :  dominus  Valerianus. 

(  Hospitale  vocant  pro  pauperum  peregrinorum  susceptione. 

Hussigny Capella  Husyngen.  6o  communicantes.  Patronus  :  sanctus  Georgins. 

Niedcr-Knrn Capella  Nvder  Cara.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 

!  Ecclesia  in  Zolver.  35o  communicantes.  CoUatrix  :  domina  comltissa  in  Pi'r[)urgli. 

S.-Nicolas,    à    Soknvre;   en  1       Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Paulinus.  —  Iiivcnitiir 

ail.  Zolwer j       in  antiquis  reglstris  dominam  abbatissam  in  DIlFerdingen  fuisse  ecclesia'  cnl- 

(       latrlcem  et  quocjue  utriusquo  vicariatus  Redingea  et  Salssenheiu. 

/  Capella  Redingen.  Patronus  :  sanctus  Brictius.  —  Supplicavit  coramunitas 

j}  ■!  1  in  Redingen,  ut  possit  uniri  ecclesi;e  de  Belvis,  qu.ne  parum  habet  et  cun- 

j  juncta  est  nedmgen,  propter  nimiam  distantiam  a  matrice  ecclesia.  In 

'  Redingen  habenl  proprium  ciinlterium  et  Eucharistiam. 

Sassenheiin Vicariatus  In  Saissenhem.  Patrona  :  Sancta   Maria. 

!  Capella  Sancti  Victoris  in  Solubrio.  Est  autem  parrochialis  ecclesia.  Patronus  : 
sanctus  Victor.  CoUatores  :  abbas  Munsteriensis  et  dominus  in  Schauwen- 
bergh.  —  Vldelur  incorporanda  et  unienda  Zolvern,  oui  pioxime  adjacot, 
et  pastori  injungendum  ut  assiduo  iiabeat  saccllanum  aut  in  saltom  Redingen 
uniatur. 
[  Ecclesia  in  Mondrich.  aSo  communicantes.  Patronus  :  sanctus  VVilllbrordus. 
Mondercange ,  en  ail.  Momie-  j       Collator  :  abbas  Epternacensis.   Pastor  :  filius  villici  ibidem,   nundum   natus 

rich 1       septendecim  annos.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Willlbrordus  Dunckerait.  —  Al- 

(       tare  Sanotie  Catharin.p. 

Pontpierre,  en  ail.  Steinbrue-  }  ^^       „    .^•.       ,        >    -n  .  ,      r>  . 

f  î  Capella  Steynbrucic.  Patronus  :  sanctus  Fetrus. 

T-         I  l  Ecclesia  in  Lampach.  Ao  communicantes.  Collator  :  dominus  in  Lampacb.  Patro- 

"       I       nus  :  sanctus  Nicolaus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus. 

I  Ecclesia  in    Belvys.   /i8  communicantes.    Collator  :  domicellus  de  Saissenhem. 
r.  .  _  , ,  „   ...  \      Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  David  de   Longovillarl .  .  .    Petit 

Helmux:  tiedange:  i.-  Victor,  t       j^j^^^  ^^  ^^^^j^  habere  ampliorem  competentlam ,  ut  huic  ecclesia;  conjungatur 

a  Ciolenvre 1       capella  Redingen  vel  capella  Sancti  Victoris  apud  Zolver,  ut  superius  petiliim 

estC). 
Libéra  capella  Thill.   /io   communicantes.  Collator  :   dominus  decanus   iiiajoris 
ecclesiae  Treverensis.  Patrona  :  sancta  Maria.  Capelianus  :   dominus  Joannes 

7^i7 /       Wagner,  organista  in  niajori  icde  Treverensi.  —  Est  solum  hic  sacrainentum 

Eucharistia' ,  et  sunt  quinque  a-des,  et  pueri  baptizantur  ubicurique  incole  vo- 
lunt. 
'■'  Voir,  ci-dessus,  p.  gS  c  (3'  article). 


96 


DIOC.KSK   I)K    ir.KVKS. 


NOMS    MODEHXES. 


I  £    EFrclA. 


Ivclpsla   in   Russinj^cn.    lOO  coimminicantos.  (lollatrix  :    piiorissa   \allis   Mariu-. 

1       Patrona  :  bcata  \  iigo.  Pastor  :  dominus  Potriis  nircLcnrell.   —  Est  locus  solas 
A  RissiiHjcii  ;  Bocdl/jcii '       absqup  inhalntoribus.  Est  aulein   pagus  contiguus  Rutgen,  in  quo   sunl  sex 

/       :i(l('s  ad  hanc  ecclesiain  spectanles,  prêter  iUas  in  capeUa  subscripta;  hal)et 

'       c'iniiteriuin  el  oiiinia  sacramenla. 
BeHuiKje Capella  Bettingen.  Patronus  :  sanctus  Mirharl. 

I  Erclesia  in  Heckingen.  3oo  communicantes.  Cullalrix  :  ])riorissa   Vallis  Maria-. 

I       Patrona  :   sancta  Aldegnndis.    Pastor  :   dominus  PetiTJS  Birckonfelt,   ratione 
Bcckanijc ;  fUssiiujrii hujus  eccIesi.-E  est  inveslitus.  —   Hahetur  in  antiquis  reglstris  quo<l  ha-  dua- 

j       ecclesiœ  sint  ronnexa-  et  unita-  monasterio  anno  i^'i'bo,  nescitur  c|uo  jure  aal 

[       privilegio. 
..■.i.     7  \  In  monasterio  DilTerdin"en.  Sunl  ordinis  Cistertiensis.  Earum  sunt  novem  professae 

/       et  una  novilia. 

rr.  (  Ecclesia  in  Dressinijen.   200  communicantes,  (^ollator  :   abbas  \\  ilierensis.   Pa- 

IressaïKic {  "  _  1      •         i  ^        i-  ■  1 

(       tronus  :  sanctus  Petnis.  Pastor  :  dommus  .loannes  LirMiiiingen  ;  residet. 

c  Bure (]apella  Beuren.  Patromis  :  sancta  Maria. 

Bassompierre  ;    en    ail.   Bel-  j  ^.       n    r.  .  r.  .  .      ^         • 

.  •  '  ;  Capella  Belsteyn.  Patronus  :  sanctus  dcorgius. 

fi,        ,  \  Ecclesia  in  Cruna.  ijo  connnunicantes.  Collator  ;  abbas  Villeriensis.  Patmnus  : 

I       sanclus  Leodegarius.  Pastor  :  dominus  Petrus  Seniius.de  \  iilario  Monte;  binai. 

Bréhain-la-Conr,  en  ail.  Bir-  )  ,.111,11  n  .  ,,.     .  . 

I  !  (-apella  l.uabercliem.  Fatroims  :  sanctus  Diomsuis. 

cliem (  ' 

i  Ecclesia  in  Sororisvilla.   aSo  communicantes.  Collator  :  capilulum   Metense.  Pa- 
tronus :   sanctus  Mailinus.  Pastor  :   dominus   Nicolaus  Herion.  —  Sunt  duo 
oralorla,  in  quorum  quolibet  unum  allare.  .  .    duo(|ue  hcreniita-,  causa  Dei, 
illa  inliabitant. 
[  Ecclesiain  Almaco.   120  communicantes.  Collator  :  cardinalis  a  Lotliaringia  ut 
j  \       abbas  in  Goirtz.   Patronus  :  sanctus  Gorgonius.   Pastor  :   dominus  Desiderius 

"^ I       Berlis,  per  cardinalem  provisus,  sed  non  in\estivil. —  Abbas  Sancii  Huperti 

'       cum  abbate  in  Goirtz  est  ordinarius  collator. 

I  Ecclesia  in  Arovilla.  Collalorcs  :  abbas  Sancii  Huperti  el  abbas  Epternacensis  aller- 

Evroavillc native.  Patronus  ;  sanctus  \\  illibrordus.  Pastor  :   dominus  .lacobus,  inveslitus 

f       ex  collationn  abbalis  Epternacensis. 

i  Ecclesia  in  Auwdeu  (jallica.  120  connnunicantes.  Collatores  :  canonici  ccclesiiE 
Beatas  Maria;  ^  ir'rinis  Virduni.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  mairister 
c-  I>  K  1       •        »I       •        AI         I    1  II-     J        ■      I.--  11 

Snnon  negnault,  canonicus  ecclesw  Mariœ  Magdaleua:'  Vu'duni.  hjus  sacella- 
nus  :  dominus  Joaiinos  Billeli  ;  non  liabol  connnissionem. 
'  Ecclesia  in  Sanceyo.  200  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancii  Huperti.  Pa- 
tronus :  sanctus  Brictius.  Pastor  :  dominus  Anthonius  de  Hault.  —  Allaiv 
I  Sancti  Johannis  Baptista^.  .  .  cujus  possessor  est  dominus  Nicolaus  Heiion . 
I  pastor  in  Sororisvilla.  Mescitur  an  sit  investil\is.  Ejns  collatores  sunl  ilomini  a 
I       Fallv.  —  Altare  Beat»  Mari;e  \  irginis  est  abbalis  coUatoris,  cujus  prior  ibidem 

SancY {       nomine  s\u>  facif  sacra  in  sunnuis  leslis  et  singulis  diebus  BeaUr  Maria*  Vir- 

•       ginisC. 

In  Castro  de  .Sancevo  est  unum  alfare  sub  invocalione  sancti  GtH>rgii  erec- 
tum,  in  (|UO  sunt  et  luerunt  sairamenlnm  Encbaristia-  cum  sacro  oleo,  abs<|ue 
cimiterlo,  el  inira  ma-nia  casiri  sunl  bcne  quadraeinla  donuis  civiuui  parro- 
cbi.niornni  ima  cum  domo  dolis. 


"'  An  cours  do  rcl  article,  li-  prieure  do  Saucj  osl  inoidoinmoul  iiiontioiuio.  Il  dopoudait  do  l'abbavc  de  Sainl-lIulnTl. 


\ISIT\TION   DE   i;\i\CIIini  VCUE   DE   LONOTYON    EN    1570.  07 


%(IMS    MODEKMiS 


,,      ,  i  Ecclesia  111   Bolineneyo.    (.oUaturcs  :  doniicelli   do  \\  atronvillc    et    Boliii''iie\u. 

■^  \       Patrona  :  beata  Mana.  Pastor  :  doiiiinus  Joannes  W  ina. 

.  i  Ecdosia  in  Gondryngen.   8o  ronnnunuantcs.  Collator  :   abbas  \iUeriensis.    Pa- 

i(>n(iaii(j( I       tronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Paslor  :  doniinus  Jacobus  Paier  NosIpi-. 

i  In  paero  autem  Heffingen   est  ununi  sacelluni  in  quo  est  unum  altare   sub 

Havunna "  ^      ,■  u      .      ivf     •     \r-     •    • 

•'  /  invocatione  beatœ  Maria-  Virgmis. 

.  Ecclesia   in    Bonvillier.    Collator  :  abbas  Sancti    \'itoni.  Patrona  :   sancfa  Maria. 

Bciivillera Pastor  :   Anthonius  Sodalis,  sfiulens;   non    liabot   suaui  provisioneni  ex  ruria, 

(       sed  exspectat;  est  salteni  sedecirn  aiinos  nains. 


Ii(i:nillrs.  HI.    DKCANATIS  BASELLKNSI.S. 

[  Ecclesia   in  Maris.   3  20  commnnicantes.   Collator  :   dominus  prepositus  niajoris 

)       ecclesia;  Treverensis.  Patronns  :  sanctus  Marlinus.  Pastor  :  doniinus  Joannes  a 
'    "   ■' i       Sereno  Campo,  provisus  aposlolicp  per  resignalionein ,  cuiii    tanien   ronsensu 

(       doniini  prepositi.  —  Aîtare  Sancti  Crislopbori. 
,,    .     ,  .„  l  (lanella    Ville,     lao   communicantes.    Patrona    :   heata   \'ir"o.    llir    est    <  i- 

\  iiiileriuni  et  venerabiie  sacramenlum. 

,  Capella   Annoul.  aao  communicantes.  Patronus  ;   sanctus  Paulinus.  Sacel- 

I  lanus  :  doniinus  Joannes  Bif^inus;  habitat  solus,  nain  nihil  liabet,   nisi 

\iiQiix \  ex  devotione  lioniinum;  babet  donium  dotis  per  vicinos  extructain.  Mie 

)  sunt  oninia   sacramenta  ecclesiasUca ,  synaxim ,   sacmm    oleuin ,   ciniite- 

[  rium ,  baptisleriuTii. 

-,       .     ,,  l  Capella  Manciola.  .44  communicantes.  Patronus  :  sanctus  Simon.  Sacellanus: 

{  prelatus  dominus  Joannes  l>ii;inus;  binai. 

i  Ecclesia  de  Monte.  -î/i  communicantes.  Collator  :  capilulum  Metense.  Patronus  : 
J/o;i( sanclus  Julianus,   iiiarlir.    Pastor  :    dominus  Joannes  a   Sereno   Campo.   Ejus 

(       saccllanus  :  dominus  Franciscus  Pictoris. 
Londres (Capella  Landria.  i  :'.o  communicantes.  Patronus  :  sanclus  Privalus. 

;  Mnrvilla,  capella.  1 20  communicantes.    Patronus    :   sanctus    Barllioloiiicus. 

c,    \[urrille Non  babenl  ciniiterium ,  neque  fontem  baptismatis,  neque  etiam. sacrum , 

(  sed  tenentur  audire  sacrum  in  Monte. 

[  f^clesia  in  Anderne\o.  3oo  communicantes.  Coilalor:  abbas  Sancti  Pétri  Montis. 

\       Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :  dominus    W'atrinus,   in  Lonwico  lia- 
'     '"^ j       bilans,  et  ibi  babet  sacellum,  et  est  niinister  secularius.  Ejus  saccllanus  :  do- 

'       minus  Joannes  a  Villiers. 

I  Ecclesia    in     Malo    Villari.    22    communicantes   Collator   :    dominus     (ierardus. 
Malavilhrs dominus  loci ,  cuin  domicello  Bernardo  de  \\  adrey.   Patronus  :   sanctus  Desi 

(       derius.  Pastor  Guilbelmus  le  Messin  '"'. 
.  (  Ecclesia  in  Bono  Mllarc ''''.  CoUafrlx  :  domina  de  Brandenbonrgb.  Palroni  :  sancti 

'*""""''" /        Slepbanus  et  Tlieobaldus.  Pastor  :  dominus  Micbael  Cutra. 

.  \  Ecclesia  in  Mortuo  Fonte.  100  coniuiunicantes.  Collator:  dux  Barreiisis.  Patrona  ; 

MorjonUanc j       j^^^^^  ^  j^,^^ .^   p^^,^^_.  .  j^ininus  Dominicus  Bourdon. 

.,  \  Ecclesia  in  Filleriis.  Collator  :  doniinus  abbas  Sancti  Agritii  Virdunensis.  Patronus: 

"        '   "'"^^ I       sanctus  Mauritius.  Pastor  :  dominus  Dominicus  démentis,  alias  l«ol\n. 

■'    ]liissin   El.    -    '■'''    Bona  Villri  il. 

niMOIl.    DE    FHAXCt..   rOlILLÉS,    V.  '  ■' 


98 


DIOCESE   DE   TIIE\ES. 


NOMS    MODERNES. 


iEcclesia  in  Ballodio.  3oo  communicantes.  Collator  :  abbas  .Sancti  Vitoni  Virdu- 
nensis.  Patronus  :  sanctus  Pctnis.  Pasior  :  dominus  Joanncs  Nicolai,  alias 
Israël,  apostolice  provisus.  —  Altare  >ancU  iSicolai  est  notatum  certis  bonis, 
e\  quibus  possessor  [est]  priorin  Donchery. 

Laie Capella  Levx.  Patronus  :  sanctus  Joannes. 

iEcflesia  in  Rehono.  /|0  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Vitoni  Virdu- 
nensis.  Patrona  :  sancta  Genovefa.  Pasior  :  dominus  Dominicus  Tridens.  — 
Altaris  Sancti  Girardi.  Collatores  :  domini  de  Tonlalon.  Possessor  :  dominus 
Cristophorus  de  Stanno. 

[  Ecclesia  in  Chenerevo.  6o  communicantes.  Collatores  :  domini  de  Criechingen, 

Chenières '       Betstevn  [vel]  Bassonpier  cum  nonnullis  aliis  conjunctim.  Patronus  :  sanctus 

(       Lupus.  Pastor  :  dominus  Anlhonius  Manette. 

(  Ecclesia  in  Petra  Ponte.  3o  conununicantes.  CoUatrix  :  abbatissa  Sancti  Pétri  ad 

Pierrenonl '       Moniales  Métis.  Patron!  :  [sancti]  Cosmus  et  Damianus.  Pastor  :  dominus  Desi- 

(       derius  Uiijon. 

[  Ecclesia  in    Basellis.   3oo  communicantes.    Collator  :   capitulum    Metense.   Pa- 
.,       ...  1       Ironus  :  sanctus  Martinus.    Pastor  :   magister  Nicolaus  Simonini.   canoniciis 

"i       catbedralis  ecclesia»  Metensis:  non  residet.   Ejus  sacellanus  :   dominus  Fran- 

(       ciscus  le  Boussou. 

Ville-uu-Montois? Capella  Villare.  Pati'ona  :  Crux  Sancta. 

Boifinonl (Capella  Boni  Montis.  Patrona  :  beatn  Virgo. 

r,      .■  i  Ecclesia  in  Protbin.  6o  communicantes.  Collator  ;  abbas  (îorziensis.  Patrona  : 

Freiilm ,  ...  „     .  i       •         r.       •       n 

(       beata  Virgo.  Pastor  :  dommus  Poncms  nampancianus. 

tt        I    1}  I  Ecclesia  in  Marceyo  Basso.   ooo  communicantes.  Collator  :  dux  Barrensis.   Pa- 

Meny-lc-Bas ."       .  .      r>       ■   •       -n    .         j      •         n  ac     . 

•'  I       tronus  :  sanctus  l^emigms.  Pastor  :  dommus  liugo  a  Monte. 

c  Saiiit-Siipplet Capella  Sancti  Supplicii.  Patronus  :  sanctus  Supplicius. 

lioudrezy (Capella  in  Budreseyo.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista. 

î  Ecclesia  in  Severevo.  aao  communicantes.   Collator  :  abbas  Munsteiiensis.   Pa- 

XiiTY-le- Franc ti-onus  :  sanctus  Simpborianus.  Pastor  :  dominus  .loannes  Desiderii,  canonicus 

(       et  arcbidiaconus  Metensis;  non  residet.   Ejus  sacellanus  :  dominus  Deodatus. 

^,.  I  Ecclesia  in  Circuria.   i5o  communicantes.   Collator  :  abbas  Mediolacensis.  Pa- 

I       Irona  :  beata  Mrgo.  Pastor  :  dominus  Joannes  Toussaniis. 

i  Ecclesia  in  lligneyo.  20  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Pétri  Montis. 

Higny <       Patronus  :  sanctus  Gorgonius.  Pastor  :  dominus  Joannes  Uoberli  ;  mandatum , 

f       ut  barbam  radat  et  caveal  conversationem  suspectarum  personaruni. 

Ecclesia  in  Jupecuria.  aoo  communicantes.  Est  benelicium  litigiosum  inter  très 

collitigaules.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Franciscus  Colini  de  Jupecuria  esl 

,        •        ,  1       sequestrator  constitutus  a  senatu  Lutzeml)urirensi  bonorum  ecclesiiB,  qui  con- 

n  Joppecourt i  .'  .  .     .  ,    .  .     ,-  V-  •     i  i  i    o   ..  • 

'  '  '       stituit  pro  regimine  ecclesia»  usque  m  hnem  hlis  domtnum  Joannem  le  ^otte. 

cui  mandalum  luit,  ut  extralial  commissionem  regendi  anie  festum  Joannis  et 

barbam  radat. 

i  Capella  .Sancti   Genesii.  Patronus  :   sanctus  Genesius.    Est  unicum  altare, 

SttiittGenest »  et  bic  babitat  heremita.  Hector  ccclesiie  lacit  somel  hic  sacrum  in  hebdo- 

(  mada. 

lit    •  ,  I    ff     I  ^  Ecclesia  in  Marceyo  Alto,  loo  comiviunicantes.  CoUatriv  :  abbatissa  Juveiniiensis. 

I       Patronus  :  sanctus  Salvinus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Silvagius. 

„        .„  l  Ecclesia  in  Bovis  \'illa  :  'Uïo  communicantes.  Collator  :  dux  Barrensis.  Patronus  : 

lieuveiUe !  ,      „       .   .        „    ,         ,  ^.  , 

/       sniirtus  Kenuij^ius.  l'aslor  :  Joannes  >>alm.in. 


VISITATION   DE   i;  \  l'.CIIlDI  \CRE   I)K   l.()\(,(!VU.\    EN   1570. 


99 


NOMS  MODERNES. 


/  Ecclcsia  in  Cutre\o.  220  comiminicantes.  Collator  :  dominus  Claudius  de  Rivière, 

^  Cidy                                         )  'l^  Desse,  Letricourt  et  Merce\   (iasfri,  ad  causani  domicella;  Margaretliœ  de 

j  -Meicy,    domina;  dicti   loci.    Pationus  ;   sanctus  Pirminius.    Pastor  :   dominas 

(  Joannes  Reginaidi. 

1  Capella  Lnceyum.   Patrona  :  sancta   Maria.   In  capella  habent  omnia  sacra- 

I  '                                               ]  menta  et  cimiteriuin  ex  gralia  reverendissimi  quondam  Ricliardi'''  nron- 

i  ter  pericula  lluminis,  salvis  juribus  pastoris,   quœ  negarunt  ei  hactenus 

(  prestare. 

Doncotnt-les-Lonqityon  \  '^'^^lesia  in  Dompcourt.  70  communicantes.  Coliator  :  dux  f.othoringiae.  Patronus  : 

(       sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Mathei. 
U„„y  (  Ecclesia  de  Ugneyo.   i  fjo  communicantes.  Collator  :  dominus  abbas  Sancti  Hu- 

■    (       perti.  Patronus  :  sanctus  Georgius.  Pastor  ;  dominus  Joannes  Loret. 

FermonI  *  Ecclesia   in    Fermont.    100   communicantes.    Collator   :    abbas  Sancti    Huperti. 

\       Patronus  :  sanctus  Privatus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Rossingen. 
1  Ecclesia  in  Villa  Capra.   60  communicantes.  Collatores  :  domini  temporales  in 

B   Vitlers-la-Clièire •.       \'illari  Cajira.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :   dominus  Franciscus  de 

(       la  Vall. 

i  Ecclesia  in  Cono.    120  communicantes.  Collatores  :   dux  Lothoringie  et  domini 

Cofnes de  Cuuis,  alternative.  Patronus  :  sanctus  Mai-tinus.  Pastor  :  dominus  .Stephanus 

(       de  Castellione. 
Pracourt  est  sacellum  in  quo  habitat  heremita ,  qui  vivit  olemosinis  piorum  homi- 
num.   Est  tamen  ecclesia  hec  compufata  inter  parrochias   a  capituio.   Solvit 
Praucomt;  Catry;  Léxy .  .     !       expensas  ut  parochus  et  confertur  per  abbatem  Sancii  Huperti,  sed  dominus 
'     '  de  Cunis  ponit  heremitam. —  Pastor  in  Cutreyo  pelit  hanc  capellam  uniri  cuiu 

ecclesia  in  Cutreyo,  et  ita  Luceyum  fieret  parrochialis  de  consensu  parrochia- 
norum  utriusque  loci. 


/. 


ongujon. 


IV.    DECANATL.S    LO-NGDIONENSIS. 


IAnno  Domini  iSyo,  die  sabatlii,  pridie  Trimtatis,  fuit  visitatum  apud  canonicos 
ecclesia-  coUegiate  Sanct;i>  Agathes  in  Louguiono. —  Sunt  septem  canonici  cuni 
decano;  Eorum  sunt  sex  résidentes;  septimus  non  residet,   dominus  .Joannes 
Lourdel,  saccrdos  et  pastor  parrochiallum  ecclesiaruni  in  Halanzeyo  et  Erche 
Halanzj;    Aix-sar-Cloix ;  <       ulT  der  Harl ,  dccanalus  Arlunensis.  Decanus  ex  canonicis  ehgitur,  et  conlir- 

Colmey 1       matur  a  .Sancla  Sede  Apostolica.   Cura  animarum  est  deeanalui  annexa,  et 

quoqne  parrochialis  ecclesia  in  Culmeyo. 
Parrochialis    ecclesia  coiïegiat;p    ecclesiae   in    Longuione.    (ioo    communicantes. 
Patrona  :  sancta  Agatha.  Decanus  electus  et  confirmatus  est  semper  pastor. 
Colmey  ^  Ecclesia  in  Culmoy).  Patrona  :  beata  Virgo.  Est  decanatui  incorporata  in  augiuen- 

(       tatione  prebendarum  quo  ad  fructus. 

/  Hospitale  Sancti  Nicolai  in  Louguiono.   Est  unum  allare  sub  invocationc  Sancti 

i       Nicolai   erectum ...  et  confertur  loco  tituli   beneficii  ecciesiastici  per  ducem 

AT.  j       Eolhoringensem,  cujus  possessor  est  dominus  Jacobus  Greyus,  canonicus  Vir- 

•^     j       dunensis  ar  olhtialis  capituli  ibidem.  —  Est  doums  pro  pauperil)us  peregri- 

/       nantibus,  quam  quidam  civis  inhabilat,  et  hal)pt   pauperum   curam,  hospita 
lilasijue  actu  exercetur. 


''  Ricliard  de  Greifenklaii ,  archevêque  île  Tiè\ 


1  3 1 1  •  1 .10 1 


i3. 


100  DIOCKSK    l)K     lliKN  KS. 


NOMS    MODERNES 


Villi-tte . 


,,       ,  ...  (  Kcrlesia  in  Han  ante  Pcrpont.  4o  coiiiinunicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Pétri 

'  I       Montis.  Pati'Diius  :  sanctus  Fetrus.  Pastoi-  :  duiiiinus  I  heodorirus. 

Kcclesia  in  Hoveriis  super  Oltban.  200  coninuinicanles.  Collalrix  :  domina  abba- 
\       lissa  Sanctii'  Glodicinda'  apiid  Metenseni  «'ivitatem.  Patronus  :    sanctus  F;p|i\. 
Roiivniis-siir-Othuin  <        Pastor  :   dominus  Joannes   Plurnont.  Pasior  liabcL    liir   sacellanuin ,  doniinuiii 

I       Nicolauni  .laiiiyn,  rcsidentciii. 
I  Kst  domus  dota  pro  hospitali  divl  picolai. 

iEccli'sia  in  Si)rbe\o.  1 ,")()  coiuniunirantes.  Est  incorporata  prepositura-  ecclesia- 
Treverensis.  Pastor  :  dominus  Nirolaus  (ien\n,  canonicus  Lon^^uionensis  : 
ipsemet  preest  ecclesia-,  cpiia  parum  distat  a  Lonj,'uiono.  Patronus  :  sanctus 
Martinus. 
[  Kcclesia  in  N'illela.  "lo  comiimnicanles.  Collator  :  abbas  Casteiiionensis.  Patronus: 
sanctus  Simphorianus.  Pastor  :  dominus  Clemens.  —  Altaris  Sancta'  Maria'  et 
Sancti  Joannis  Baptistie  coilatrix  :  domina  Margaretba  de  Baclain.  Possessor  : 
dominus  Kxcrliardus,  qui  tenotur  quotidie  cdebrarc. 
Ecclesia  in  Aranc('>o.  4o()  communicantes.  Collatri\  :  abbatissa  Sancti  Pétri  ad  Mo- 
niales Motis.  Patronus  :  sanclus  Maurilius.  Pastor  :  dominus  Pascasius  .louv  '''. 

—  Altaris  Sancti  Joliannis  Baptistu-.  (^ollatrix  :  abbatissa.  Possessor  :  dominus 
Petrus  Semius,  pastor  in  Cruna.  —  .\ltaris  Sancta-  Barbara-  in  dicta  ecclesia 

Arrniicy /       collatrix  est  ipsa  domina  abbatissa;  possessor  :  dominus  Florentinus  Thirion. 

—  Altaris  Sancta'  Scolasticic  collatrix  est  ipsa   abbatissa;  possessor  :  dominus 
Diiminirus  Huperti. 

Est  in  pago  capolla  Sancti  démentis,  cujusqiie  collatrix  est   ipsamot  abba- 
tissa, et  possessor  dominus  Bousmardus,  canonicus  Virdunensis. 
Ecclesia  Sancti  Pétri  de  \  iilario.  55  connnunicantes.  Collatrix  :  abbatissa  Sancti 
.                  .  ,       Pétri   ad    Moniales,    Métis.   Patronus  :   sanctus    Remi;;:ius.    Pastor  :   dominus 

«  Smnl-1  lerrevdlers j       Joannes  Erumcnti.  —  Altare  Sancti  .lohannis  est  dolatum .  .  . 

In  ciniiterio  est  unum  altare  in  honore  Sancti  Georgii  dicaluiii. 

Parrochialis  ecclesia  de  Viilari  Botundo.  4o  communicantes.  Collatores  :  dumini 

temporales  in    Viilari   Botundo.   Patronus  :    sanctus  Dionisius.    Pastor  :    ma- 

1/ ;;      in;  1       gister  Johannes -Moletus. -- Altaris  Beati  .loannis  apostoli  collator  est  dominus 

ViHfii-le-noiiti {       o  ïT  II-      1»  •      it-ii  ,.•  ■  «1      • 

j       al)bas  Aurea'  \  aliis.    Possessor  e.st  pastor  m    Villa  ante  Svfjneium.  —  Altaris 

f       Beata'  Maria-  VIrginis  collatores  sunt  domini  temporalis  Jacoi)i  de  Wal  hereiles. 
Possessor  :  dominus  Franciscus  Colini. 

[  Ecclesia  de  Parvo  i'"alle\o  cum  anne\o  de  Parvo  Severeyo.  i5(i  comnmnicantes. 
l'elil  I'' I  II  ■  Collator  :  dominus  Frcdericus  a  Fallevo.  Patronus  :  sanctus  Remigius  in  Parvo 

1       Falleyo.  —  In  Par\o  autem  Severeyo,  beata  Virgo.  Pastor  :  dominus  Nicolaus 

'       Danlou. 

[  Ecclesia  in  Charancevo.   aSo  communicantes.  Collatores  :    canonici  cathedralis 

ri    . .      ,  '       ecclesie  Metensis.  Patron!  :  [sancti  ^^  Petrus  et  Paulus.  Pastor  :  dominus  Cle- 

■ I       mens  Jacobi.  —  Pastor  est  possessor  altaris  .Sancti  lluporli  In  ecclesia  Marvil- 

\       lana,  cujns  collator  est  pastor. 

1  Ecclesia  [in]  Eppevo.    (io   connnunicantes.    Collatrix   :  abbatissa  in  .luxegnev»  : 
Kpic: Patronus  :  sanctus  Dionisius.  Pasior  :  donùnus  Joannes  Fonlanus,  apostolice 

f       |)ix>visus. 
I-'I  ilfiivill  ■  ^  Ecclesia  in  Flabevilla.  Go  communicantes.  Collator  :   prlor  de  Huno.   Patronna  : 

(       .sanctus  Egidius.  Pastor  :  dominus  Oesiderius  Miletus. 

'')   On  |)(iil-t'tre  ./di'i .  rominr  rini|iriinr  \f  ili^iiiuliic  lIcMliiim'r. 


visiT\Ti()\  i)K  [;\r.(;iiii)i  \<  r.K  dk  i.onm  W)\  i:\  1570. 


Mil 


\(>MS     \Inl>EK\F.S 


l'.KNKKfi   I  V 


\   Gi  aud-lùiilly 


fiiipl-sni-Otliiiin 
llfin-lès-l\l(iivillr  ' 

SiiiitlLiiiircnl  .  . 


Marcillr 


Ecciesia  in  Grandi  Failley>.  .'loo  comuiunicantes.  (^ollaloics  :  domina  al)l)alissa 
(le  Juvegnevo  et  doinini  temporales  de  Falleyo,  conjunctini.  Patronus  :  sanc- 
tus  Martinus.  Pastor  :  doniinus  Petms  Torell.  —  Altaris  Sancti  Johannis  Bap- 
tista'  collatores  :  domini  temporales  loci  cuni  pastore.  Possessor  :  uiagister  .loannes 
Firminus,  canonicus  Virdunensis.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Bertinus. 
Capella  in  pago  de  (irandi  Faileyo.  Patronus  :  sanctus  Anianus  ■'. 
Capella  But.  Patroni  :  sanctus  Nicolaus  et  sanctus  Hupertus. 
I  Ecciesia  in  Han  prope   Marviliam.   3o  communicantes.   (Jollatrix  :  abbatissa  de 
I       Juvegneyo.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Gerardus  Carmelius. 
\  Fjcclesia  in  Sancio  Laurentio.  too  comnumicantes.  Collatri\  :  abbatissa  in  Juve- 
)       gneyo.  Pastor  ;  dominus  Hugo  Brision ,  apostoiice  provisus. 
Ecciesia  parrocliialis  Marvillensis.  1,000  communicantes.  Collator  :  dominus  prior 
prioratus  Sanctorum  Nicoiai  et  llilarii.  Patroni  :   sancti  Nicolaus  et  Hilarius. 
Vicarius  per|)etuus  seu  pastor  :   niagister  Henricus  a   Monte ,  junior,  provisus 
apostoiice. 

Sunt  quindecim  altaria  '''. 

Altaris  Beats'  Maria-  Virginis,  Andreiv  aposloli  cl  Laurentii  martiris.  Colla- 
tores  :  Joannes  Geho ,  Bobertus  Drowa ,  Andréas  et  Joannes  Gotlrin  cum  non- 
nullis  aliis.  Possessor  :  dominus  Gerardus  Carmelius.  —  Altaris  BeaUe  Maria' 
Virginis  et  Sanctorum  Joannis  et  Laurentii  collator  :  domicellus  Nicolaus  d'Is- 
soncourt,  dominus  loci  de  ThiUonbois.  Est  litigiosum  inter  magistram  Nico- 
laum  le  Febere  et  Jacobum  le  Gaveroy.  —  Altaris  Beata;  Maria'  Virginis  et 
Beati  MathiiP  apostoli  collatores  :  domini  temporales  de  Schardel.  Possessor  : 
magister  Joannes  Moletus.  —  In  eodem  loco  est  altare  Sancti  Martini, 
cujus  possessor  est  dominus  Quirinus  Desideralus,  cujus  pastor  est  collatcr. 
—  Item  adhuc  in  eodem  loco  altare  Conceptionis  Beata-  Maria-  Virginis. 
Possessor  :  dominus  Franciscus  Langlols.  —  Altare  Sancti  Francisci  non  est 
dotatum.  Erectum  autem  elemosinis  piorum  hominum.  —  Altare  Sancta- 
Barbara-.  .  .  Collator  est  pastor.  Possessor  :  magister  Egidius  de  Avioth.  — 
Altaris  Sancti  Bartholomei  collator  :  societas  lanionum.  Possessor  :  dominus 
prior  Sancti  Martini  prope  Lonwicum.  —  Altaris  Diei  collatores  :  pastor 
et  capellani  ibidem  conjunctim.  Possessores  :  magister  Mcolaus  Uanloup  et 
dominus  Nicolaus  Waricus.  —  Altare  Sancti  Jobannis  Ba[)tista'  possidet  do- 
minus Fredericus,  pastor  in  Villa  ante  Signeyum;  non  n-sldel.  —  Altaris 
Sancti  Peiri  nescilur  quis  sit  possessor.  —  In  eodem  loco  aliud  altare,  cujus 
possessor  est  magister  Franciscus  Donetus.  —  In  eodem  loco  adbuc  aliud 
altare,  cujus  possessor  est  .loannes  Faber,  canonicus  Longuionensis:  non 
resldct.  —  Altare  defunctorum  est  fundatum  et  dotatum .  .  .  pro  tribus  mis- 
sis  hebdomadalibus,  qua-  liunt  nomine  cujusdam  Lovanii  studentis,  illius 
possessoris.  —  Altaris  Sancti  INicolai  collator  :  pastor  cum  sacellanis  conjunc- 
tim. Possessor  :  dominus  Petrus  Torel.  —  Altare  Sancti  Fiacrii  pastor  est 
collator.  Possessor  :  dominus  Everhardus.  —  Altaris  Sancti  Sebastiani  colla- 


")  Ijfs  aiilel-i  éiiiimérés  ci-après  sont  au  nombre  il-- 
<li\-iii-iir,  alors  qu'ici  i'on  en  annonce  quin/c  seulcnu-nl  ; 
mais  il  semble  bien  qu'on  ne  doive  considérer  comme  de 
vcrilahU-s  autels  que  reu\  dont  l'articic  commence  par  le 
mot   nlldie   [ou  (illiiris).    Les  autres  ne   semblent   que     de 


.sim|iles  rlia|)clleuies;  il  en  est  assurément  ainsi  de  Saint- 
Martin  (-t  de  la  Conception,  en  lanlel  dédié  ii  la  Vierge 
et  à  saint  Malhias;  il  en  est  é^'alem(-nt  de  même  dc-s 
deuv  bénélires  non  dénommés,  fcindés  en  l'autel  de  Saint- 
Pierre. 


102  DIOCKSK    DK   T\\K\  KS. 

NOMS     MODKKNES.  BENEFICIA. 

If  or  :  nastor  ruin  societate  laiconini,  cujus  possessor  est  magister  Egidias, 
nasior  in  Tona  Longa.  —  AJtaris  Sancti'  Agathes  collalor  est  pastor.  Vacal. 
—  Altaris  Sancla'  (Cruels  et  Beatii-  Maria'  collator  :  pastor.  Posse.ss<jr  :  dotni- 
niis  .lenessonus  .lonossoni. 

!ln  tcmplo  rimitcrii  extra  <)])piduni ,  supra  inontein,  fuit  anliquitus  parro- 
chiaiis  pcrlesi.n.  —  ^IJtaris  Sancti  Laurentii  cuilalor  pastor.  Possessor  : 
dominus  Joannes  .Martinus.  —  Altaris  Sancti  iSicolai  pastor  est  collator. 
Possessore  caret.  —  Terliuui  altare  possidet  dominiis  Kranciscus  Colini.  — 
Quartuin  altare  non  est  dotatum. 

/>(■  (lii'itcdii ,  à  Mtirville In  Castro  est  unum  altare. 

Prioratus  Sanctorum  Nicolai  et  llilarii   in  oppido  Marvillensi.  Collator  :   abbas 

Arahatensis,  Meldensis  diœcesis.  Non  solet  nisi  religiosis  .sui  ordinis  conferri. 

..,»■•,        ,   .,      -Il  1       In    coinniendaiii    aiitem  secularibus    ixitest  conferri,   et   in   suo   niense   vacal 

Saintlyicolus,  a  Marville.  .  .  (  ..  .  n     u   .    i   ■•    i     uu  .  •  .      c 

apostolice.  Hrior,  aominus  .loannes  l'uctiet,  luit  an  at)Date  provisus  et  a  ï)iiniaio 

Pontifice  confirmatus.  —  Prel'alus  prior  est  collator  ecclesia»  parrochialis.  et 

pastor  perpeluus  vicarius. 

S(tiiit-Geor(ji's Capella  Sancti  Georgii  ante  Marvillam.  CoUatores  :  prior  cum  pastore. 

Precoptoria  .Sancti  Anthonii  apiid  muros  Marvillenses.  Preceptor  domus  in  Huyst 

prope  Franclvfordiani  constituit  hujus  domus  .Sancti  Anthonii  preceptoreni  lio- 

norabileni  dominum  .lacoluim  Sobletuni,  ad  vilain  suain .  habetque  ab  eo  snam 

n  Sdint-Antoliic ,  à  MarrilUe  .  .  i       provi.sioneni ,  et  est  professus  sccundum  regidam  divi  .Augiistini.  —  Altaris  sen 

1       capellaniic  Sancti  Salvatoris,  Beatie  Maria'  Virginis  et  .Sancti  Anthonii  collator  : 

I       dominus  .lacobus,  preceptor  seu  coiuinendator.   Possessor  :  dominus  Hugo  a 

\       Monte,  pastor  in  Marceyo  Basso. 

!'  Domus  .Sancti  Spiiitiis  in  Mar\illa.  ("ollalor   :  magister  domus    Sancti   Spiritus 
TiiUcnsis,  (irdinis  Sancti  Augustin!.  Et   possessor  :  ilominus  Theobaldus  Begi- 
nakius,  ejusdciii  ordinis  prol'essus.  —  Altaris  Beat.T  Mari;e  Virginis,  Sanctorum 
..^. ,,...,  ..  ^,.„ ^.  Mathia' et  Michaclis  in  ecclesia  Marvillana  possessor:  dominus  Joannes  Nico- 
lai, alias  Israël,   pastor  in   Ballodio.  Collalor  :  pastor.  —  Altaris  Sancti  Hu- 
perll  in  eadem  ecclesia   Marvillana  collalor  :   pastor.  Et  possessor  :   dominas 
Cleniens  .lacobi ,  pastor  in  Charanceyo  (vide  apud  Charancevum). 
/.       1    /.        /  -.f                      i  Ecclesia  in  Gontz.  i5o  communicantes.  Collator  :  abbas  .Sancti  Huperli.  Patronus: 
/       sanctus  Uuperlus.  Pastor  :  dominus  Andréas  rahri. —  rnor  prioratus  inidem... 
1  Ecclesia  in  Viveriis.  3oo  communicantes.  Collator  :  dominus  prepositus  majoris 

Vivien ■       ecclesia^  Trevirensis.  Palronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  \\  althenis 

(       Ktensis. 

Telldncouvl Capella  Atlancourt.  Patrona  :  beata  Virgo. 

.  Ecclesia  in  Monligny.  8o  communicantes.  CoUatores  :  domicellus  Jacobus  de  Wal 
,.      .  ,,, .  \       et  dominus  de  Naves,  alternative.  Palronus  :  sanctus  Dionisius.  —  Dominus 

•'  ■ j       .loannes  Alexander,  pastor,  pre.sentalus  a  doniicello  Jacobo.  —  Pastor  habel 

'       nnum  altare  in  ecclesia  jiari-ochiali  X'ertonensi.  \  ide  inlra  apud  Vertonum. 

Ecclesia  de  .Sancio  Pancratio.  aoo  communicantes.  CoUatores  :  comités  de  Man- 

derscheil ,  Blanckenhem ,   .Salin,   etc.   Palronus  :  sanclus  Pancralius.    Pastor: 

Suinl-I'uiicir  }       'lo"»'n»'s  Theobaldus  Ilenrici.  —  .Mlaris  Sancti  .\nthonil  collalores  :  .lohanne.s 

Krancisci  cl  Pelrus  Hasart ,  in  Sancto  Pancratio.  Possessor  :  dominus  \\  althenis, 

pastor  in  Viveriis.  —  Altaris  Sancti  Nicolai  possessor  :   dominus  Doininirus, 

vicarius  in  Hai7.erengh. 

1  Ecclesia    in  Erenoy.    i  ao  coimiiunicanles.  (^ollalrix   :   abbalissa  de  Claro  Fonte 

/"Ves7io)-/((-il/oH(«(/ji(! prope  ,\rliinum  et  doniicelli  de  Cusiine.  Patmna  :  sancta  Maria.  Pastor  :  do- 

'       iiiimi>  .lacobus  Mai'ius.  a|Mislolice  proxisus. 


VISITATION    DE   L'A1\CIIII)I  VCIIK    DK    LONGUYOX    EX   1570. 


io;5 


NOMS  MODEBNES. 


,.  .   ,    ir    ,  1  Hic  tuil  hospitale  Sancli  Jacobi,  et  antc  quadraKinta  annos  exusluni ,  lam 

A  l' refiiois-la-Montaqne '       .  .  •.  .     i-         i-.  ' 

•'  /  vero  anno  quinqiiaffesiino  nono  a  coinuiunitate  uivendilurii. 

i  Prioratus  in  Cunis.  Fuit  prioratus  spectans  ad  mouastenura  Sancti  lliiperti.  VVruin 

^       ,    .-,        ,  .,,  1       per  abbatein  est  procuratuiu,  ut  defuncto  iiltimo  priore  desierit  esse  prioratus. 

Lons-la-trranrlvdU' (       î-       .  .  •  i-       ,.  •         n  ^ 

j       Vocatur  autem  ex  concessione    apostoiica   Lunensis   cella;    eoruiii  sunt   très 

(       monachi,  ad  nutum  domini  abbatis  amovilnles. 

i  Ecciesia  in  Blée.  i6o  communicantes.  Collatores  :  dominus  de  Montignv,  demi- 
Bleid nus  de  Goinery  et   abbatissa  de  Claro  Fonte ,  alternative.  Patronus  :   sanctus 

(       Martinus.  Pastor  :  dominas  Rainmndus  de  Iri  le  Sèche,  apostolice  provisus. 

,  Ecciesia  in  Piueta.  25o  communicantes.  Coilator  :  dominus  temporalis  in  Rueta  ; 

I  oliui  fuit  abbas  Sancti  Hnperti.  Patronus  :  sanctus  Dionisius.  Pastor  :  dominus 
Ruelle <        Ro^'erius  de  Stirpignv;  studet  Lovanii.    Ejus  sacellanus   :    dominus   Henricus 

I       Pascasius.  —  Pastor  habet  unum  altare  in  ecciesia  parrochiali  de  Halanzeyo , 

f       decanatus  Arlunensis.  ^  ide  infra ,  sub  Halanzevo. 

l  Ecciesia  in  Mussevo.  loo  communicantes.  Collatores  :  domini  de  Gvrsrh  cum 
MussY-la-VUle heredibus  progeniei  Rusi  et  aliis  nonnullis.  Patronus  :   sanctus  Petrus.  Pastor  : 

(       dominus  Joannes  GrofKus. 

1  Ecciesia  de  Villa.  loo  communicantes.  Collatores  :  canonici  cafhedralis  ecciesia' 
B   Ville J       Virdunensis.   Patronus   :   sanctns  Dionisius.   Pastor  :     dominus  Frederirus  de 

f       Bullodio,  apostolice  pro\isns. 

Sainl-Laurent  *  '"   P'''o°  ^^^  saceilum  per  incolas  exfructum   sub   invocatione  sancti   Lau- 

I  rentii,  pro  una  missa  <jualibet  hebdomada  celel)randa. 

!  FZcclesia  Sancti  Leodegarii.  260  communicantes.  Collatores  :  abbas  Aureae  Vallis 
Saint-Leaer  ^*  prior  d'Amel  conjunctim.  Patronus  :  sanctus  Leodegarius.  Pastor  :  dominus 

i       Michael  Colini,   est  sacerdos  et  studet  Coloniir.   Sacellanus  ejus   :    dominus 
'       Rochus. 

i  Ecciesia  Sancti  Remigii.  5o  comnmnicantes.  Collatrix  :  abbatissa  Sancti  Pétri  ad 

Saiiil-Remy '       Moniales.  Métis.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  :  dominus  Gerardus  Certain, 

*      f       decanus  S.  TheobaldiMetensis.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Joannes  Lothoringus. 

1  Signe>um  est  principalis  ecciesia,  eslque  una  coUatio  cum  pret'ata  ecciesia  Sancti 

Signeulx •       Remigii.   et  in  utraque   .sunt  omnia  sacramenta.  Hic  habet  donuim  dotis  et 

I       binât.  Patrona  :  sancta  Maria. 


C  Virtoii. 


Prioratus  in  Vertono.  Prior  vocatur  frater  Jacobus  Bodart,  homo  valde  indoctus. 
ordinis  sancti  Augustin!,  conventus  Sancta-  Crucis  Huensis,  Leodiensis  dioca-sis. 

Ecciesia  in  oppido  Verlonensi.  3oo  coumiunlcantes.  Collatores  :  canonici  Lon- 
guionenses.  Patronus  :  sanctus  Laurentius.  Pastor  :  dominus  Henricus  a  Monte, 
senior,  decanus  sedis  christianitatis  Sanct;c  Agathes  in  Longiiiono,  apostolice 
provisus.  —  Altaris  Beata-  Maria-  Virginis  collatores  :  domini  in  Cunis.  Pos- 
sessor  :  Joannes  Alexandei'.  pastor  in  Montignv.  —  Altaris  Sancti  Spiritus 
collatores  :  canonici  Longuionenses.  Possessor  :  magister  Joliannes  Nido.  — 
Altaris  Sancti  Huperfi  collatores  :  domini  de  Culmevo.  Et  est  annexum  par- 
rochiali ecciesia-  in  Chanois.  —  Altaris  Sancti  Joannis  Evangelista-  pastor 
coilator.  Possessor  ;  magi.ster  Henricus  a  Monte,  junior,  pastor  Marvillensis. 
—  Altaris  Sancti  Jacobi  et  Christo|)hori  collatores  :  pastor  cum  comuumitate. 
Caret  possessore.  —  Altaris  Sancti  Nicolai  coilator  :  dominus  de  X'illovn.  Pos- 
sessor :  dominus  Joannes  Pétri,  pastor  in  Chanovs. 

Saceilum  Sancta-  Catharina-  in  oppido  Vertonensi .  .  .  .Supplicatione  venerabilium 
et  honorabiliuui  dominorum  decani  et  capituli  ecclesiae  collegiatic  Sancla- 
Agathes  in  Longuiono,  ipsis  dominis  comniissariis  presentata,  intellexerunt 
quodilani  saceilum  esse  aiil  verius  Cuisse  extriiclum  seu  erectum  in  ipso  oppido 


lO'i  DIOC.KSK    DK   THKNKS. 


IMS     MOIIKHNES. 


/ 


\prtonensi,  sul)  invocalione  sanctr  Cathaiimi-,  cujas  sacolli  ipse  dominus  de- 

l       canus  cum  canitulo  essct  collator,  rector  aulciii  illius  pro  (empore  honorabilis 

1^.  '       dominus  Johannes   Farine!,    d'icUv    ecclesia-    collégial.!-    canoniciis,   ilhidque 

oiiinino,   proli  dolor.  jaiu  a  viginti  i|uiiK]uc  annis,  invasionibus  liostiuni  oni- 

nino  ai-   luiulitus  cxustiiiii  dirututnque,  ut  ex  vestigiis  illius  \iilere  liceret  cl 

domini  comniissarii  videi-unl. 

I  Kcflesia  de  Villari  super  Scisinaiii,   3oo   roniriiunicanles.    Collalrix  :    ahhatissa 

Villcrs-siir-Scninis '       Maria-    Vallis.    Patronus   ;    sanctus    Maitinus.    Pasior    :   dominas   Theodoricus 

(       BoseN,  binât. 
;    I-  •;;  i  (lapella  Ru\l.  SunI  omnia   sanaiiicnla.  Patronus  :  Sanctus  Maximinus.  — 

llttlle^:  llahayla-ViciUc;   i„-  \  p.^^,^^^.  ,^;^,^^,,  capellam  in  ^  eteri  Hahay.  sub  parrochiali  ecclesia  in  AnU . 

'    ^ * f  decanatus   Arlunensis,  cujus  patronus  est  sanctus  Slephanus. 

4  Ecclesia  in  Stabulls.    ''lOO  roiiummicaiiles.  (lolialores   :  abbas  Sancti  Huperli  el 

Eldlle dominus  in  Orhen.  Palronus  :  sanctus  Leodegarius.  Dominus  Joannes  Verlo- 

'       nensis,  pasior. 

,  Ecclesia  Sancta  Maria  in  Urcelo.  aoo  connnunicanles.  (^oUalor  :  dominus  leni{M>- 

\:  ■  ,    If     ■  '       'olis  de  Mailbrech.    Palrona   :    sancta    Maria.    Pastor  :   dominus    Joannes   la 

i       MoilV.  —  Altaris  Sancti  Georgii   collator  :  idem  dominus  de   Mailbrech.  Pos- 

sessor  :  dominus  pasior. 
1  Ecclesia  Sancti  Quintini  de  Monte  Sancii  Quintini.  .'.oo  communicantes.  (ioUator  : 

B  MunlQiiintin dominus  de  Sancto  Quinlino.  Patromis   :  sanctus  Quinlinus.  Pastor  :  Gerar 

(       dus  (^olinetus. 

1  (lapella  de  Dampicourt.    i /lO  connnunicanles.  In  ista  capella  sunt  onmia  sa- 

/>      „■         ,  )  (lamenta  ecdesiastica  cum   cimitorio,  sed   nulla  est   domus  dolis.  Sacra 

Dampicowl /  ,.  .  .  ,     .      ,,  •  ■  j  i    i 

j  autem  liunl  ut  m  matrice  ecclesia.  Hastor  vero  non  liinal,  sed  habet  sa- 

f  cellanum.ad  quein  servandum  domini  commissarii  pastorem  cogerunt. 

/  Ecclesia  in  Etlia.  /ioo  communicantes.  (loUatores  :  abbas  Sancti  llupcrti,  prior 
y.j  ]       de  Animal,  abbatissa  (Ilari  Fontis,  sacelianus  allaris  Sanctie  (^alharina-  in  \  er- 

tono,  pastor  in  Hovereyo.  Patronus  :  sanclus  Peti-us.  Pastor  :  dominus  Peirus 
\'illerue,  aposlolice  provisiis. 
Liiloiir (lapella  in  Turri. 

t  Ecclesia  in  Roverlis  ad  .Monachos.  Collator  :  abbas  et  conventus  Mirrevallis.   Pa- 
Riiiiiroy  sur  l'on tronus  :   sanctus  Marlinus.   Pastor  :   fraler  Florentinus  Vollet.  prolessus  illius 

I       ordinis  Premonsiralensis. 
Bonlicii    Capella  de  Bono  Loco. 

i  Ecclesia  in  Veleri  \  erlono.  8o  commuiiicanles.  Collatrix  :  abbalissa  (Uari  Fonlis. 
I  •         Viil  )i)  Palronus  :  sanctus  Marlinus.  Pasior:  dominas  Beiiardus  Foullon;  non  residel . 

j       sed  est  canonicus  in  S<lain.  Ejus  sacelianus  :  Joannes  Alexis.  —  Altaris  Sancti 

I       Nicolai  collator  est  pasior.  Possessor  :  Joannes  Foullon,  dericus. 
Mci r  lci'niil-\  irtoii  ^  PiCciesia  in  Meix  in  Spelunca.  a5o  comniiinicanles.  Collator  :  abbas  Aure;e  \  allis. 

\       Patronus  :  sanctus  Bernardus.  Pastor  :  dominus  Egidius  laidovici. 

,  Ecclesia   in  Villari  Allodio.  i  ao  communicantes.   Est  capella  annexa  ecclesia-  in 

,,.„       ,     r  m  il       Tona  Lon-ra  ",  decanalus  Juveirniensis.  (lollator  :  abbas  Sancti  Huperli.  Palrti- 

\  illci:i-ln-Loiie:    Ihoiuu-la-  '  .  ,  "^  ,,         ,         ,  ,   f'.,  .  .  „    ,  i       •         n     .- 

•  ni  :  sanclus  liupertus  et  sanclus  .Memmius  episcopus.  Fasior  :  dominus  Hontiiis 

•'      I       Scholde;  liabilal  in  Tona  Longa  '' .  Ejas  sacelianus  hic  :  dominus  Theodoricus 

Huilas.  San!  hic  omnia  saciamenla  cum  cimilerio. 

i-   ■  ,  i/„..  I  \  Ecclesia  in  Saiulo  Medardci.  3oo  loinnumicanles.  Collalor  ;  dominus  Henricus  de 

t        l.allie.  Palronus  :  sanctus  Medaitlus.  Pasior  :  dominus  Joannes  Ciuillornu. 

'■-'''    'l'nniilnnijii .  tl'iin  >i-iil  mol ,  v. 


MSITATION    DK    i;  VRCII  11)1  AC.HK    DK    I.()\(;i\()\    EN    J57(). 


105 


NOMS    MODERNES. 


r.ENEFICIA. 


1  Ecclesia  in  Alan(lre\o.  i5o  coinmunicanles.  Collatores  :  ahhas  AuiCic  Vallis,  <lo- 
Allomlrcllc minus  Johamies  de  Naves,   dominns  Marlinus  de  Cusllne,  dominus  Kvorliar- 

(       dus  de  Lattre.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Nitolaus  Zonoli. 

1  Ecclesia  in  Chenois.  6o  communicantes.  Collatores  :  cantores  Virdunonsos,  doini- 
(Jicnois I       cellus  de  la  Court,   Claudius  de  BeUo  Campo,  Elisabeth  de  Viliare  Kotundo. 

(       Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Pétri. 

I  Ecclesia  in  Robemonte.    loo  communicantes.  Coilator  :    episcopus  \irdunenis, 

\  ratione  monasterii  Sancti  Paiili,  cujus  est  ai)bas.  Patronus  ;  sanctus  Marlinus. 
I       Pastor  :  Irater  Franciscus  Hugueti;  die  lunae  post  Trinitatis  companiit  in  Lon- 

I       guiono   ad  capitulum,  professioneui  fidei  fecit,   et  noctu  cum  redisse!  ad  do- 

[       nuuii  suam  fuit  occisus  ''. 


Jia'iijny-sur-Loi 


\.   i)i;cANATis  Dio  .ilvi:(;m:vo. 


,'  Ecclesia  parrochialis  in  A\ioth.  aoo  comnumicantes.  Collatores  :  abbas  Sancii 
Sim|)horiani  Metensis  et  domini  temporales  de  Breux.  Patrona  :  sancfa  Maria. 
Pastor  :  dominus  Nicoiaus  d'Anly. —  Pastor  est  canonicus  Ivodiensis.  Nihil  autem 
prorsus  commodi  inde  habet ,  quia  non  potest  residere.  Habet  altare  Sancl.T 
Annaein  TonaLonga''''.Vidcinfra  sub  parrochia  deTona  Longa''''. — Altaris  Beatae 
Mariae  Magdalenae  coilator  :  dominus  de  Ivo  cum  suis  coheredibus.  Possessor  : 

Aiiolli (       lllius  Stella,  procuratoris  generalis  defuncfi,  noraine  Cornélius  Stella. —  Altare 

Sanctii  Eligii.  —  Altaris  Sancti  Spiritus  coilator  :  dominus  de  Breux.  Posses- 
sor :  dominus  Henricus  Egidii. —  Altaris  Sancti  Nicolai  coilator:  abbas  Sancti 
Simphoriani.  Possessor  :  magister  Henricus  a  Monte,  junior,  decanus  Juve- 
gniensis ,  liabetque  ex  permulatione  sua;  parrochialis  ecclesiae  de  Parvo  Vernolio. 
—  Altaris  Sancta'  Agnetis  pastor  est  coilator.  Possessor  :  dominus  Poncianus 
Camus.  —  Cetera  altaria  non  sunt  dolata. 
V,  l'ien r  ^  Ecclesia  in  Breux.   260  comnmnicantes.  Coilator  :  abbas  Sancti  Maximini  prope 

(       ïreverim.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  :  Franciscus  (jamus. 
,  I  II  ,, , ,  (  Ecclesia  in  Tona  Longa  '''.  200  communicantes.  Coilator  :   abbas  Sancti  Hu])erti. 

/       Patron!  :   sancti  Martinus  et  Vincentus.  Pastor  :  dominus  Poncianus  Scbolde. 
Ileremitorii  Sancti  Brictii. 

\  Altaris  Sanctœ  Annoe  collatores  sunt  domini  temporales  ex  lamilia  Fordoxel 

(  de  Pilirsz.  Possessor  :  dominus  Nicoiaus  d'Anly,  pastor  in  Avioth. 

i  Ecclesia   in  Gerovilla.  200  communicantes.   Coilator  :   abbas  Aurea?  ^  allis.  Pa- 

(       tronus  :  sanctus  Andréas.  Pastor  :  dominus  Petrus  Fabri. 

1  Ecclesia  in  Summatona.  70  communicantes.  Coilator  :  abbas  Sancti  Hupertl. 
Patroni  :  sanctus  Mauritius  et  sanctus  Silvcster.  Pastor   :  domimis  Johanncs 


Tltoiinc-lii-Long 

Sniiil-Brirc 

.4  Tlmnnc-]u-Lon(fiw. 

(riTonrUlc 


Sûinmrlhoniie 

'       Person. 
Tlninii'lh  ^  Ecclesia  in  Tonella.  (Jo  conmumicantes.  Coilator  ;  abbas  Aureae  Vallis.  Patronus  : 

/       sanctus  Hilarius.  Pastor  :  dominus  Petrus  a  Margnvo''"'. 

1  Ecclesia  in  Thona  Tilia'"'.  aôo  commmiicanlcs.  Capitulum  Ivodiense  coilator.  Pa- 
1  liomic-lc-Tliil tronus  :   sanctus  Marliiuis.   Pastor  :  dominus  Egidius  de  Valle,  provisus  a  reve- 

'       lendissiiiio  domino  nostro,  vigore  indulti  apostolici. 


'"■     '   ToiKilonija ,  (l'un  seul  mot,  11. 


Mufiliiyn  II.  —  1')  Tnnalilia,  en  un  sont  mot,   il. 


'     Le   l'i'lit  Codex  permet  (rajoiilcr  ici   :   «  i|iso   die  ca|iiliili,  Immbanla.   prr  fonl■^l^aln    \ilri 
M'Ili'l  innimbcrc  proprio  suo  lecto». 


In  (l(imo   sua ,   cum 


HISrcin.   PE   FRANCE. POI  ll.I.KS,    V. 


106  DIOCKSK    l)F.   TI\K\  FS. 


NOMS    MORERNES. 


1/  ■;.   p  f-,  I  Kcclesia  in  Parvo  Vornolio.  80  roniiminicantes.  (]ollatrix  :  alibatissa  in  Juvegneyo. 

I       Patronus  :  sanctiis  Martinus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Arnold! . 
i  Kcclesia  in  Magno  Vernulio.  ib  coinmunicantps.  Collatrix  :  domina  abbatissa  de 

Verneuil-le-Grand '       Juvegncyo.  Patronus  :   sanctus  Medardus.  Pastor  :   dominus  Thomas  [lodel, 

1       aposlollce  provisiis. 

'  Ecclesia    in    ViHecloé.    lOO   communicantes.   Collator  :   abbas    Sancti  Maximini 

\      pr(>|)P  civitateiii  Trevirensem.  Patronus  :  Sanctus  Maximinus.  Pastor  :  dominus 

VUlècloye '       Egidiiis  a  Margneyo'"',  provisus  a  reverendissimo  domino  nostro,  vigore  sui 

indulti  apostolici. 

In  sacello  uniim  altare.  Patrona  :  beata  Virgo. 

Flasnyny-la-Pelile Iii  capella  Sancti  Ueuiigii  in  Parvo  Flasneyo  .  .  . 

[  Ecclesia  in  Tona  Pratis  ''"'.  1 20  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  Juvegnevo. 

Tlionneles-Prés .'       Patronus  :  sanctus  Gcorgius.  Pastor  :  dominus  Thomas   Colineti,   apostolice 

(       provisus. 

1  Ecclesia   in  Margneyo.   4o  communicantes.   Collatores   sunt,   vel  abbas  Aureae 

Af  .      ,  '       Vallis,  vel  Sancti  Vitoni;  certo  nescitur  uter  illorum  sit.  Patronus  :  sanctus 

•^  i       Martinus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Gerardi ,  de  Sygnevo,  a  reverendissimo  do- 

'       niino  nostro,  vigore  indulti  apostolici  provisus. 

o  (  Ecclesia  in  Sapoingne.  200   communicantes.    Collator   :   prier   \'allis  Monacho- 

I       rum.  Patronus  :  sanctus  Odewinus.  Pastor  :  dominus  Laurentius  Dominicus. 

Capella    Herbevaix.    Hic   sunt   omuia    sacramenta   ecclesiastica   et  quo([ue 
cimiterium.  —  Est  inhibitum  paslori,   ne  quid  in  pr.ejudicium  suorum 
successorum  innovât;  tamen,  ut    communilas   suppUcet  reverendissimo 
Herbeiwal {  pro  proprio  parocho  liabendo,  et  ut  citul.  quorum  putat  esse,  novo  pas- 

lori competentiam  assignari '''  ex  eorum  decimis.  Uec  sunt  mandata, 
cum  communilas  urgeret  constitutionem  novae  et  proprise  parrcohl», 
sed  tamen  nihil  de  suis  contribuere  vult. 

rp  i  Ecclesia  in  Tornevo.  1 3o  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  Juvesrnevo.  Pa- 

lorqny \  t,      ■  r.  i-         i  r>         i- 

(       tronus  :  sanctus  Martmus.  Pastor  :  dominus  Joannes  uerardi. 

(  Ecclesia  in  llcmovilla.  80  communicantes.  (Collatrix  :  abbatissa  in  Juvegneyo.  Pa- 

fteinoiville !       troni  :  sanctus  Jacobus  et  sanctus  Cristophorus.  Pastor  :  Guillelmus  Thonias,sin, 

(       apostolice  provisus. 

Iré-le-Sec Capella  Ira  Sicca.  Patronus  :  sanctus  Cristophoms. 

,'  Ecclesia  in  Lupeyo.  1 00  communicantes.  Collatrix  :  Ludovica  de  StevlUa ,  relicla 

\       vidua  quondam  domini  comitis  de  Salines .  domina  temporahs   in    Lupevo. 

1       Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  Jeness(mus  Jenessoni;  ob  suam  adversam 

valetudincm  nequivil  comparere.  Dominus  Quirinus,  ejus  sacellanus,  nomine 

sno  comparuit.  .  .   Collatrix  fundavit  unum  altare  in  rimiterio  Janjaccnsi  '  .  in 

honorem  Beatae  Mari.i;  \iri;inis,  cujus  pos'icssor  est  pastor  in  Lupevo. 

Ecclesia  de  Juvegneyo.  600  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  loci.  Patronus  ; 

sanctus  Oionisius.  Pastor  :  dominus  Cosmas  Perceus,  canonicus  ecclesiae  cathe- 

dralis  Metensis.  VAm  sacellanus:  dominus  Nicolaus  Adart,  Remensis  dioca-sis. 

Juvigny-stir-Lohon /      —  )>^st   una  capcllania  in  monasterio  monialium,  cujus  coUatrioos  sunt  ips>e 

moniales,  sub  invocalione  Sancla;  Crucis  et  Sancla-  Lucia",  et  illius  possessor 

est  dominus  Franciscus  Hugue. 

t.apella  Sancti  Sébastian!  Patronus  :  sanctus  Sobastianus. 

'"'  Afari/uçyo  H.  —  ''"'    ï'onopatù.  en  un  si'iil  mol,  u.  —    '    Le  maïui^rrit  porte  nssitjnare. 

'■'  Le  curé  ne  Jaiuet?  ne  coin|iarut  point ,  Ir  1  {uiii  1570,  «  quia  non  |H'rn-ii-it  |>refecl»s  •  (HexlinsTer.  |>.  i5S,n°  11). 


Loupy-siir-Loison  ;  Jamelz. 


VISITATION   l)K   i;\rx(;inDIACRR   DE   LONGUYON   EN   1570. 


107 


NOMS    MODERNES. 


(  Gapella  Beat»  Mari»  Virginis. 

A  Juvif/ny-fiir-Loison •  Juvigneium.   Monaslerium   monialiiim  non  est   visitaium,  quia   pericnlum   vita   in- 

(       ftabat. 
Lv      ■        I    p .      1  \  Ecclesia    in   Flascingneyo.    6o  communicantes.  CoUatorcs  :  domini    temporales 

"  J  '  I       hujus  loci.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Henricus  Theodorici. 

!  Ecclesia   iii    Chavancevo  Castro.    i5o  comnmnicantes.    Collatores   :  canonici  de 
Monte  F;dconensi  in  Francia.  Patronus  :  sanctus  Amandus.  Pastor  :  dominus 
Thomas  Jehey. 
-\i    I     j  ,  i  Ecclesia  in  Monlemedio.  Collator  :  abbas  Aurea;  Vallis.  Patronus  :   sanctus  Mar- 

" (       tinus.  Pastor  :  dominus  Toussanus  Brision. 

1.     .     .7    1    I,  \  In  Inferiori  Monte  Medio  est  hospitale  Sancti  Michaelis,  cujus  collator  est 

•^  \  couies  a  Konnincksteyn.  Possessor  :  Martinus  Ruellius. 

„   f^.j  I  Ecclesia  in    Oth.   6o    communicantes.    Collator   :  du\  Lothoringiae.    Patronus  : 

/       sanclus  Marcellinus.  Pastor  :  dominus  Jacobus  de  Cusny. 
,,   .  •;/  .  i  Ecclesia  de  Baseîle.  200  communicantes.  CoUatores  :  domini  loci  et  de  la  \'all. 

(       Patronus  :  sanctus  Martinus.   Pastor  :  dominus  Joannes  Scola. 
i  Ecclesia  in  Beveria.  80  communicantes.  Collatores  :  abbas  Aurea'  Vallis  et  abba- 

liièvies tissa  de  Juvegneyo,  alternative.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus 

'       Joannes  Prothin. 
,r   ,  1  Ecclesia  in   Marguez.    i5o  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Huperti.  Pa- 

"'     (       tronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  :  dominus  Petrus  Rombaux. 

FroniY Capella  in  Fromey.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 

(  Ecclesia   in    Cbavanceyo  Sancti  Huperti.  i5o  conmiunicantes.   Collator  :   abbas 
<:   Chaiivency-Saint-Huberl . .  .  .  |       Sancti  Huperti.  Patronus  :  Sanctus  Hilarius.  Pastor  :  dominus  Desiderius  Goberti , 
(       apostolice  provisus. 

Sniut-Lambert Altare  Sancti  Lamperti  heremita  quidam  occupât. 

i  Ecclesia  de  Inlirmitate.  3oo  conmiunicantes.  Collator  :  abbas  Aureae  \allis.  Pa- 
ie Ferlé-sur-Chiers tronus  :  sanctus  WolITlagius.  Pastor  :  dominus  Joannes  dEstal.  Pastor  binai.  — 

/       Altaris  S.  Anna'  collator  est  prefatus  abbas.  Possessor  :  Joannes  Cato,  clericus. 
I  Capella  la  Mouly.  Sunt  triginta  quinque  aedes.  Patronus  :   sanctus    Mar- 

LainouillY •  tinus,  et  sunt  omnia  sacramenta  ut  in  matrice  ecclesia,  et  pastor  habet 

/  propriuni  sacellanum ,  dominum  Joannem  Gerardi. 

1,  .  I  Capella   Alourrv.    Sunt  3o  a'des.  Patrons  :   beata  \irE'o.  .  .   et  sunt  omnia 

Moiry r  .  •     -,     ■  " 

•'  /  sacramenta  cum  cmiiteno. 

D  La    Fertc:<iir-Chieis ;    Mont-  i  Pastor,  dominus  Joannes,  est  possessor  unius  altaris  in  Montemedio,  BeatœMari.ne 

mèdy j       Virginis,  cujus  collator  est  dominus  abbas  Aure*  Vallis. 

j  Ecclesia  in  Quinceyo.  100   communicantes.  Collatores  :  domini  temporales  loci 

Qiiincy ,       et  domini  d'Alamont,  alternative.  Patronus  :  sanctus  Martinus.   Pastor  :  do- 

(       minus  Martinus,  presentatus  per  dominum  de  Quinceyo. 

Landzécoiirt Capella  in  Landresv[court].  Patronus  :  sanctus  Mauritius. 

.     .  -    .  i  Pastor  liabet  sacelluin  in  Juvegneyo  sub  invocatione  Sancta;  Scolastica',  in 

Javiqny-sur-Loison •  •     •    1.  j       •       1      "       tu     1    u- 

''  •'  (  majori  altare,  cum  dornmo  Joanne  Itieobaidi. 

i  Ecclesia  in  Signeyo.  200  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Ma\iinini  prope 

'^^!l"y \       Treverim.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor:  dominus  Desiderius  Bloisz,  a  re- 

(       verendissimo  domino  nostro ,  vigore  indulti  apostolici  provisus. 

i  Ecclesia  de  Bruenna.   200  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Huperti.  Pa- 

E  Brouennes |       troni  :  sanctus  Petrus  et  sanctus  Hilarius.  Pastor  :  dominus  .loannes  Silvagius, 

(       senior. 

Vaux-les- Moines Piinratus  de  Vallc  Monaçhi. 


là. 


108  DIOCKSK    l)K   TI'.KVKS. 


Ivoy,auj.  Camjnan.  VF.    DECAWTI  S  FVODIENSIS. 

NOMS    MODERNES.  UENEKICIA. 

/  Ecclcsia  parrochialis  Ivodionsis.  CoUator  :  dus  LuUeiiiljur]Lrensis.  Palrona  :  saiicla 
I        Maria.  Deranus  collegiatr  ecclesiae  est  semper  paslor,  quia  decanatiii  incorpo- 
l       rata,   et    est  unicuin   altare,  ncnipe   alfare  Beatae   Mariae   \  irginis   quod  esl 
I       ecclesia  parrochialis,  in  ipsa  coHegiata  ecclesia  ante  chorum. 
I  Ecclesia  collegiata.  Sunt  duodecini  canonici  cum  decano  '  .  qui  confinnatura  rege 

A  hoy ,  auj.  Caririiiaii '        et  non  a  Suinino  Pontilicc,  qui  decanus  tandem,  ut  repertuin  est,  débet  ron- 

I       firmari  per  Revercndissiuiuin,  juxta  litteras  institulionis. 

I  Altare  Sancti  Georgii  in  novo  ciiniterio  extra  oppidum  consiructum. 

[  Prioratus  domus  Dei  in  Ivodio.  Prier  vocatur  frater  Perpetuus.  nrdiuis  (Imcifero- 

rum  (h  Ilnyo,  domus  Dei  in  l\odi(i. 
'  Xenoflocliiunt. 

Cltiny Ecclesia  in  Chineyo.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Moin. 

i  Ecclesia  de  Ecclesia.   700  communicantes.  Collatores  :  comes  de   Kônif;>leyn  el 

L'ICr/life ,        comitissa  de  Arenihrcch ,  alternative.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Paslor  :  d<>- 

I       minus  Henricus  de  Neuromont,  a  comité  |)ro\isus. 

Mellirr Capella  Melier.  Patronus  :  sanctus  Peirus. 

(  Ecclesia  in  Longliers.  3oo  communicantes  et  habet  Iriginta  duos  pagos.  Colla- 

LonijUer '       trix  :  comitissa  ab  Arembrecb  et  comes  de  Kônnigstevn,  allernative.  Patronus  : 

(       sanctus  Stephanus.  Pastor  :  dominus  Waltherus,  pro\isus  a  dicta  comitissa. 
„      .     ,  ^  (Capella  Hameprev  esl  hospitale.  Patntna  :  sancla  Maria.  Dominus  Ponlius. 

'     )  hospitalarius  "'.    Est  pro  quibuscumque  pauperibus  erectuni  et  fundatum. 

Nciifchûlean Ciipella  in  Xovo  Castro. 

Prioratus  in  Longliers.  Frater  Petrus  Hulin  lecit  profcssioneni  fidei .  .  .  Sunt  or- 

dinis  divi    Benedicii,  ax   monasterio  Flori[n]ensi .  Leodiensis  diocœsis:  lamen 

j.       ,.  ,       prioratus  est  Treverensis  dioca-sis. —  Habuenmt  antiquitus  collationem  parm 

"       '       chialis  ecclesiaî  in  Longliers  el  liospitalis  in  llaniiprey,  sed  comités  de  Kun- 

nigsteyn  et  Arenibrech  conleinnt  ecclesiam  et  hospitale,  et  extniseninl  abba- 
tem  Flori[n]ensem. 

^-v  (  Ecclesia  in  Orgaulx.  600  coimuunicantes.  Pastor  :  abbas  Sancti  .\rnulphi  Melensis. 

"     (       Patromis  :  sanctus  Peirus.  Paslor  :  dominus  Claudius  de  Tintignv. 

,,    ,  (  (Capella    Herbemonl.    100   communicantes.  Habet    omnia  sacrainenta.  Pa- 

nerhcnmonl 1,       .         '  .      x-.     1         c       n  j       •         i  »i  • 

(       Ironus  :  sanctus  iNicolaus.  ^>acellanus  :  ctounnus  Joannes  .Moianus. 

c  Le  chùlenn,  à  Oryeo Prefatus  sacellanus  habet  etiani  altare  casiri. 

j>-  ,■      .  i  Ecclesia  in  Tintignoyo.    600  communicantes.    Collalor  :  abbas   Sancii  Arnolpiii 

•'  • (       Metensis.  Patrona  :  beata  Virgo  Maria.  Pastor  :  dominus  Joannc.s  Roha. 

1  Capella  Hossignoidx.  -loo  communicantes.  Sunt  omnia  sacramenla  hic,  ut 

Rossiiinol in  parrochialis  ecclesia.  Patronus  :  sanclus  Nicolaus.  Sacellanus  :  domi- 

'  nus  Henricus. 

PII  {  Ecclesia  in  l'.inblie.  1 -io  comnninicanles.  CoUator:  abbas  Auiv.T  Vailis.  Palixmus  : 

- (       sanclus  Marlinus.  Pastor  ;  dominus  .loaunes  Conradi. 

i'I    Iwsjiilultiriu!  II. 

('■'   On  |HUl  M)ir  lis  noms  ilos  membres  ilu  cli.iiiilri'  <l  l\ii\ ,  on   1070,  rlio/  llevdinsïer,  p.  181. 


MSITVTION    I)K    I.Anc.llIDnCUK   DE   LONfiUVON    KN   1570.  lOi) 

NOMS    MODERNES.  KENEKCH. 

Beririr  i  ^cclesia  in   Berlry.   i5o   communicantes.  Coilator  :    abl)as  Sancii  Hupeiii.    Pâ- 

li      tronus  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :  doniinus  Johannes  Nicoiai. 
:  Piioratus  Chiny.  120  communicantes.  Piior  :  l'ratcr  Claudius  Golet,  ordinis  Sancii 
1       Benedicti  professus  monachus  ■'■  monasierii  Sancii   Arnulphi  Mclensis,  a  (luo 

'-'""y ipse  prioratus  dependct.  —  In  prioratu  surit  3  altaria,  quorum  unum  prior 

i       relinquit  pro  parrochia  indifierenter,  et  pnecipue  altare   Sancta'  Walpurgis; 

'       cujus  parroclii;e  pastor  est  dominus  Nicolaus  Moin. 

I  Ecclesia  in  Pully.  200  communicantes.   CoUator  :  dominus  Cristophorus   Koibe, 

'ni'ly cum  abbate  Aurea'  \'aUis  et  capitulo  Ivodiensi.  Patronus  :  sanctus  Sebastianus. 

'       Pastor  :  dominus  Wilhebnus  Zoneti. 

CItc'vre Capella  Cbeve.  Palronus  :  sanclus  Martinus. 

Charlicaii  r  j  Ecclesia  in  Charbo.  120  communicantes.  Collalor  :  abbas  Stabulelcnsis.  Patronus  : 

(       sanctus  Georgius.  Pastor  :  dominus  Johannes  Protliin. 

Ecclesia  AfHancia.  36o  communicantes.  CoUatores  :  Ludovicus  de  Custine,  Idron 
j       de   Custine.    Claudia   de    Sapoingne ''"' ,    Cafharina    de   Sapoingne'",    domini 

B  Aiifflaiicc '       temporales   do   Sapoingne '■■'.   Patronus  :  sanclus  Remigius.    Pastor  :  magister 

I       Nicolaus  Egidius.  —  CoUatores  altaris  Sancii  Pétri  et  Pauli  sunt  predicti  etiam 
coUatores;  illius  possessor,  dominus  Joannes  de  Oliseyo. 

Villrrf-devanl-Orval  ^  Capella  in   Villario.  Palronus  :  sanctus    Gangollus.    Sacellanus   :    domliuis 

(       Franciscus. 

l^Jfffmgg  \  Ecclesia  in  Mogria.  200  communicantes.  Collalor  :  aiibas  Aurcf  \  allis.  Patronus  : 

(       sanctus  Dionisius.  Pastor  :   dominus  Nicolaus  Lamperlus,  apostolice  provisus. 

Giversy,  auj.  les  Beax-Ville'    (Ecclesia  in  Gyverceyo.  3oo  communicantes.  CoHator  ;  abbas  Aure.c  Vallis.  Pa- 

'  \       tronus  :  sanclus  Ljiurentius.  Pastor  :  dominus  Pelrus  Jehennetus. 
Le  Tremblois Capella  Trembloy.  Est  unum  altare  sub  invocalione  Beat;i'  Maria-  \'irginis. 

'  Prioratus  in  Musnoz.  000  communicantes.  Dominus  Lampertus  de  Ora,  canonicus 

\       Leodiensis,  illum  occupai,  et  dependet  a  monasterio  Sancii  Viloni  Virdunensis. 
''""" {  Ecclesia  in  Musnoz.  3oo  communicantes.  CoHator  :  ab!)as  Sancti  Vitoni  Virdu- 
nensis. Patronus  :  sanctus  Marlinus.  Pastor  ;  dominus  Pontius  Gichardi.  Prior 
de  Musnoz  habet  duas  parles  decimarum  et  pastor  terliam. 

1  Vicaria  in  Purre  et  Clemencye.  3oo  communicantes.  CoHator  et  paslor  est  capi- 
Purc,  Clémency '       tulum  Ivodiense.  Patronus  :  sanctus  Marlinus.  Vicarius  :  dominus  Ludovicus 

(       Bonnay,  canonicus  Ivodiensis;  non  residet. 

1  Clemencye.  Patronus  :   sanctus  Remigius.  —  Hic  sunt  omnia  sacramenta , 

Llemency;  Pure ut  in  Purre.  Sacellanus    vicarii,  domini  Ludowici  Bonnav,  est  dominus 

(  Bichardus,  et  binât  ralione  Purre,  cum  non  succurritur  a  vicario. 

/  Ecclesia  in  Lyniaco.  60  communicantes.  CoHator  :  prior  prioratus  Sancti  Dago- 
^'""X (       berti    in   Satlianaco.  Patronus  :   sanclus    Martinus.    Paslor  :  dominus  Jacohus 

(       Reginaldi. 

1  Ecclesia  in  Osne.  3oo  conununlrantes   Hec  ecclesia  est  incorporata  <)ecanalui  Ivo- 
^•'"^■' j       diensi.  seu  ab  eo  dependet.  Sunumt  sacramentum  Eucharisli:v  ibidem  incolo. 

'       Habent  omnia  sacramenta  ccclesiaslica. 
Saillv.  ^  CapeHa  Salii.  3oo  communicantes.  Hec  quoque  capella  esl  decanalui  incorporata, 

(       sive  al)  eo  dependet,  et  sunt  omnia  sacramenta  ecdesiastica. 

Î  Ecclesia  in  Ulio.  2/10  communicantes.  CoHator  :  capilulum  Ivodiense.  Patroiuis  : 
sanctus  Ma\iminus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Theodoricus.  Ejus  saceUanus  : 
dominus  Goljcrlus. 

'*'  l"'lfessl  monacims  n. —     '  '  '   Ai/ionii/ncH. 


110  DIOCESE   DE   TREVES. 

NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 


iVcpra/if. 


1  Ecclesia  in  Nevant.  loo  communicantes.  Collatores  :  Guillemius  de  Sappoingue, 
Rodericus  de  Thona  TLlia  *'  et  Claudia  de  Sirainchamp.  Patronus   :  sanctus 
/       Ma\iiiiinus.  Pastor  ;  Jacobus  Rotarius. 
, ,     _  (  Ecclesia  de  Moseaux.  (ioo  communicantes.  CoHalor  :  Sancli  Dagoberti  in  Satha- 

~  ^ /       naco  prior.  Patronus  :  sanctus  l'etrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Coulson. 

/  Prioralus  Sancti   Dagoberti   in  Sathanaco.  Collator    :  abbas   in   Goirsz,    ordinis 
Sancti  Benedicti  in  episcopatu  Metensi.  Prior  est  dominus  archidiaconus  I^n- 
guionensis,  dominus  de  Flal)emont.  Iial)et  donmm  et  ecclesiam,  in  qua  suni 
5  allaria,  quonim  unum  est  dotatum,  nempe  altare  Sancti  Joannis  Baptista», 
sed  fuit  litigiosuni  intcr  dominum  Joannem  de  Rubo,  presentatum  ad  iilnd 
altare  per  validos  domicellos  Nicolaum  de  Fonte,  ISicolaum  de  Esnels'*',  Fran- 
ciscum  de  Bauvais,  Henricum  de  Ilatoy,  Albortinum  de  Pauliaco  ex  una,  nec- 
non  dominum  Petnim  Chesnes,  canonirum  Ivodiensem ,  per  domicellos  Theo- 
Saint-Daaoherl      ù     Sfenav  I      doricum    et  cjus  fralrem  Godelridum  de  Pouilliaco  altéra  partibus,  et,  cum 
Stenav     Linav     Moiizay  (       coram  judice  arcliidiaconl  tituli  Sanctae  Agathes  in  Longuiono  jure  contendis- 
Beaufoil  I       sent,  is  de  Rubo,  dominus  Joannes,  pastor  ecdesiae  parrochialis  in  Olisevo,  in 

eadem  causa  Iriumphasset,  numquam  autem  curavit  suam  extrabere  investi- 
turam.  —  Prioratus  habet  quatuor  incorporafas  ecclesias,  Sathanacum,  Linia- 
cum ,  Mouseaux ,  Beaufort. 

Sacellum  Sancti  Jacobi  et  [Sancti]  Cristofori.  Ejus  collatores  :  ELgidius  Remi- 
gius,  Henrirus  Floncc,  laici  oppidi.  Possessor  :  dominus  Nicolaus  Jennes- 
son. 
Sacellum  Sancli  Eligii.  Ejus  collatores  :  domicellus   Guiihelmns  de  Aarato 
^  et  ejus  nepotes.  Vicarius  :  dominus  Petms  Hulvn. 

(Ecclesia  Sancti  Gregorii  in  Sathanaco.  -oo  communicantes.  Hec  ecclesia  dependet 
., ,      .    j  ,  a  parochiali  ecclesia  Balon  ''',  cujus  collator  est  dominus  de  Flabemont.  prior 

Daulon )       prioratus  Sancti  Dagoberti  in  Sathanaco.  Patronus  :  sanctus  Gregorius.  Pastor  : 

'       magister  Franciscus  Houdyr. 

(  In  Sathanaco  est  unum  hospitale  Sancti  Antbonii.  In  isto  hospitali  est  unum  altare 
Sniiil-Aiitoine,  à  Stenay.  ■  ■  ■  ■       Sancti  Antbonii,  quod  est  presentaliile,  of  dependet  a  monasterio  Barriducis, 

(       cujus  possessor  est  dominus  Gerardus. 
.,     .  \  Balon'  '  est  parrochialis  ecclesia.  i8o  communicantes.  Patronus  :  sanctus  Petms. 

j       Sacellanus  :  dominus  ISicolaus  de  Curia. 
I  Capella  in  Martis  Curia.  5o  comimuiicantes.  Est  uniun  altare  Sancta'  Crucis. 

Maitincotiii ,  Hic  est  ciniitcrium   et   non  sacramenta.  Dominus   Franciscus  Colet   facit 

f  quolibet  die  dominica  sacrum. 

I  Ecclesia   de   Bello  Forti   est  in  Francia,  et  Novavilla  appendix   in  Lothoringia. 
300  communicantes.   Collator  est  dominus  prior  in  Sathanaco  et  pastor.  Vi- 
carius  eius  :  donunus  Andréas,  sed  non  residet.  Dominus  Itichardus  et  dominus 
.  .  . 

Malheus  faciunt  sacra  super  portatili,  templuni  enim  et  omnia  fuerimt  a  Hugo- 
nistis  comlnista  et  conflagrata ,  sed  reparatur. 

,       ,,       ...  ,,  (  In  Novavilla  nihil  luit  coinbustum.  Sunt  3  altaria  et  omnia  sacramenta  eccle- 

7,(1   Acniille-ftti-mcuse  .  .  .  .  {  ■    ,■ 

(  siastica. 

!E]cclesia  in  01ise\o.  8o  comuumicanles.  Collator  :  capituluin  Ivodiense.  Patronus  : 
sanctus  Rcuii^ius.  Pastor  :  dominus  Joannes  de  Rubo,  etiam  possessor  ailaris 
Sancli  Jonnnis  Baptista-  in  prioratu  Sancti  Dagobeili  in  Sathanaco;  binai  et 
non  i)ene  deservit. 


1")  nnualilin  II.  —   C"/»..-/*  II.  —  l'-'l  Bulo 


VISITATION    DE   LAIICIIIDIACKE    1)K    LO.\(,l  VON    EN    ir)7U.  111 

NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

A   MalaïuliY  i  Capella  Malandrie.  70  comiminicantes.  Sunl  oinnia  sacrainenta  ectlesiastica. 

(  Pafronus  :  sanclus  Macharius. 

r_  \  Capella  Igno.  100   coiiiiiiunicantes.  Pationus  ;  sanctus  Petrus.  Sacellanns: 

(  Stephanus  Colet;  residet.  Hic  siiiit  omnia  sacramenta  ecclesiastica. 

1  Ecclesia  in  Vaulx.  2^0  comuiimicantes.  Collatores  :  canonici  Ivodienses.  Pationus  : 
'<*"•'- sanctus  Sebastianus.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Appert,  provisus  a  reverondis 

(       sinio  domino  nostro,  vigore  indulti  apostolici. 

(  Wey  est  libéra   capella.   Habet   12  communicantes.  Collator  :  prior  in  Musnoz. 
''" J       Patronus  :   sanctus  Petrus.  Possessor  est  dominus  Petrus  Chesnes,  canonicus 

(       Ivodiensis. 

i  Ecclesia  in  VVullier.  200  communicantes.  Capitulum  Ivodiense,  collator.  Nullum 
Willien  Moyuea est  templum.  Audiunt  sacra  in  ])arrochiali  ecclesia  in  Mogria,  cujus  pastor  est 

(       dominus  Lampertus  et  ibi  quoque  sumunt  sacramenta.  Vide  supra  in  Mogria'''. 
B  Mallou  \  Ec<^l^"3   iri   Mathon.    1 60   communicantes.  Collator  :  capitulum  Ivodiense.  Pa- 

j       tronus  :  sanclus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Pontianus  Xie,  provisus  aposfolice. 
y-u  \  Ecclesia  in  Villy.  820  communicantes.  Collator  :  abbas  Aureip  Vallis.  Patronus  : 

(       sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Lampertus  . 
Tétaitine  (Ecclesia   in  Thetagneyo.   120  communicantes.  Collator  :  abbas  Musonensis.  Pa- 

I       tronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Lude. 
g^j^Y  {  Prioratus  in  Schussy.  Prior  :  frater  Jacobus  Baucherus,  ordinis  Cruciferorum ,  ev 

\      cœnobio  Huensi .  .  . 

(  Ecclesia  in  Jamoingne'"'.  45o  communicantes.  Collator  :  abbas  Aureae  Vallis.  Pa- 
Jamoiyiw tronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Bonus.  —  Ecclesia  est   se- 

(       parata  ab  omnibus  pagl  parrochia\  quorum  sunt  duodecim. .  . 

(  Capella  Iseyum.  3oo  communicantes.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Sacellanus  : 

*^  Jzel ,  dominus  Stephanus   (iouy.   —   Collator  altaris  Sancti  Spiritus  :    abbas 

(  Aurea'  Vallis.  Possessor  :  dominus  Stephanus  prefatus. 

Lncuisinc Coqiiiiia. 

i  Ecclesia  in  Florevilla.    /ioo  communicantes.  Collator   :  abbas  Sancti    Arnulphi 
Metensis.  Pafrona  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Jacobus  de  Gomerey.  — 
Altaris  Sancti  Joannis  Evanf;olista;  possessor  :  dominus  Walthorus ,  curatus  in 
Longliers. 
i  Ecclesia  in  Cava  Petra.  5oo  communicantes.  Collator  :  prior  de  Chiny.  Patronus  : 

Chassepierre !       sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Nicolai   Daby,  Coloniie  studens. 

(       Ejus  sacellanus  :  dominus  Nicolaus  de  Olizevo. 

i  Ecclesia  in  Sancta  Cecilia.   .'îoo  communicantes.  Collator  :  prior  in  Chinv.  Pa- 

oainte-Lecile ;       trôna    :   sancta    Cecila.    Pastor  :    dominus   Nicolaus   Lambini,   decanus  sodis 

(       chrlstianitatis  Ivotliensis. 
D  Fontenoilles  )  Capella  Fontenoyl.  Patronus  :  sanctus  Georgius.  —  Sacellanus  pastoris  :  do- 

l  minus  Henricus  de  Hosseaulx,  satis  indoctns. 

Orval In  monasterio  Aureœ  Vallis.  .  . 

Ecclesia   in  Cugnon.    100  communicantes,  (^ollalor  :  dominus  a  Huiie  Fortl.  Pa- 


Cuqnoii ,  .   . 

(       tronus  :  sanctus  Reimgius.  l'astoi'  :  dominus  Caspar  Jonel. 

Blagny Ecclesia  Blaignyum. 


'*'  Jamonigne  H. 
(I)  Page  loq  B. 


11-2  DIOC.KSK    l)K   ■\Ï\E\  KS. 


.|j/o/(.  VII.       dix:  \\\H  S   ARl.l  NKNSIS. 


)\IS    MODERNES. 


Eccle&ia   parrochialis  Arlunensis.    800   comiiiunicanli's.   Collator    :   dominus  de 

Cumch.    Palroni   :    sanctus    Madinus   cl    sanctus    .Marcus.   Paslor  :   dominiLs 

.   ,  )       Henriciis.  —    Altaris  Sancii  Dionisil   possossnr  luil  pastor;    fundator  auteiii 

\       Michael  (însz ,  qui  fiiil  scabinus  ibidem,  fuit,  illudque  dotavit.  .  .  —  Altaris 

I       Sanrli    Micliaclis   iùndalor  Joannes  HuNsziiian,  possessor  pastor.  .  .   et  onera 

liunt  per  pasioris  sacellanurn ,  Ilupertum  Klrheraidt. 

,■■./•■  1  Capella  Sancta  Cruels,   extra   oppidum.    Est  unum  allarc  sid)  invocationc 

ryniiitc-troi.v ;  l,       ..  ,,,.   ..  ,  '  r 

(  Saneti  tlign  ereelum. 

\  icillc,  en  ail.  Allenhoven . .  .  (lapella  Altenhoifien.  Patrona  :  boata  Virgo. 

Eifrhen Capella  Ischen.  Patronus  :  sanctus  Pctiiis. 

Weilcr Capella  Wiler.  Patronus  ;  sanctus  Laurentius. 

linniich Capella  Burnich.  Patronus  :  sanctus  Wiliibrordus. 

Wiihinf/cn Capella  \\alz\ngen.  Est  unum  altare  sub  invocatione  Sancii  Lamperti. 

De   hospilali  Arlunensi.  Superior  ecclesia   hospitalis  est  conibusta,  in  qua  suni 

3  allaria.  Onera  auteni  fiunt  in  inferiori  ecclesia,  cujus  patrona  est  sancta  (]a- 

tharina.  Possessor  seu  pastor  est  dominus  Nicolaus  Serrarius,  sedis  chrislianitalis 

Arbmensis  deranus.  Suuniium  vero  altare  est  vicaria.  —  Superioris  '   ecclesia- 

lidspitalis  palrona    :    sancla  Maria.  SunI    3  allaria,  et  dependet  a  parrochiali 

i't(  Icsia  conibusta  et  dcvastala  '  .  — Hospitale  Sancl;e  Catliarinae  est  pix)  oni- 

j{,l„ii  ...  (       nibus  peregrinis   et  pauperibus  œdificalum,  sed   possessor  altaris  nihil  liabet 

',       commune  cum  magistris  hospitalis,  cujus  domus  separata  est  ab  ecclesia  post 

j       exustum  oppidum.   Domus   autem   exusta^    prope    templum    locus    est   adhuc 

I       \enodochli ,  cujus  sunt  duo  pra>recti ,  scilicet  unus  ex  pastoribus  capiluli  ruralis  et 

I       alter  ex  civibus;  modo  sunI  dominus  N'alerianus,  pastor  in  Frelingen,et  Thelcn 

I       Jolian  de  Loltert. 

!  In  monasicrio  Carmelitarum  Arlunensium.  Eonuu  sunt  numcR)  quinque. 

m  ■    r    ,   ■  Il   II      I       (In  nionasterio  monialium  Bardenbourfrli.  Earum  sunt   duodecim   velata",  et  tivs 

LlmreloHlainc,  enall.  hardcn-  \       ,  .     ,  ,     1      1    "1  11  i-  , 

I    ,  \       laicales  sorores  qua'  exeunt  ad  colendos  et  parandos  liorlos.  \  eiaUv  non  exenni . 

'' '       nisi  de  consensu  abbalissa'  cl  habcnl  clausuram. 

!  Ecclesia  in  Cruysz.  aSo  communicantes.  Collalrix  :  abbalissa  Beala-  Maria>  \  aibs. 
Palrona'  :  sancta  Maria  et  sancta  Cmx.  Pastor  :  dominus  l'rbanus  W'icher- 
ilingen. —  De  capellis  W  iler  et  Burnich  recurre  apud  capellas  parrochialis 
ecclesia-  Arlunensis. 

Wolkiaiit/c (Capella  Sancti  Sebasliaui  in  pago  Wolckringen. 

I  Sdiiilc-Croiv Est  beremitorium  piiipe  lemplum  parrocliiale  penilus  collapsuni. 

■    Il  imprime  ici  Injeriorii ,  mais  c'est  là  une  l'rrcur  cvidonle  que  permet   ilo    rocllfior  la    iecliirc  allciilivo   du    pn-senl 
article. 

"'  Quelques  lignes  plus  base!  an  même  arlido,  les  causes  (Hcydinser.     p.     ii3).    El     plus     loin     encore      ihUlrm  . 

(le  celte  ruine  sont  énoncées  dans  les  termes  suivants  :  •  Ec-  p.  »  1  jj  )  :  i  Parroiliia ,  ut  premittilur,  esl  exlra  oppidum . 

rlesla  aulem  parrochialis,  jussu  et  mandatu  Caroli  Quinli,  jussu  Caroli  Quinti,  ni  aluni,  funditns  dinila.  ne  in  ea 

est    rumlilus    ibrula:    ol)     Id    ullllla     dlxina     lilr    lîuni  '  Inlerenl  liostes>. 


VISITATION   DE   L'ARCHIDIACRE   DE   LONCiUVON   EN   1570. 


113 


NOMS    MODERNES. 


1  Ecclesia  in  Hertzich.  3oo  communicantes.  Collatores  :  domini  a  Criechingen  et 
A  Ilachy,  en  ail.  Hertzig '       Pultingen.  Palronus  :  sanctus  Amandus.  Pastor  :  doniinusDominicus.  —  Altare 

(       Sancte  Cruci.s. 
Fouclies,  en  ail.   Ojfen Capella  Uffen.  Patronus  :  sanclus  Hiipertus. 

,  Ecclesia  in  Heistert.  G6  communicantes.  Collalri\   :  abbatissa  de  Juvegneyo.  Pa- 
iT  ■    ,  .,  I       trôna  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominas  Nicolaus,   provisus  a  reverendissimo 

j       domino  nostro,  vigore  indidti  apostolici  et  a  guliernatore,  ut  dixit,  Lutzenil)ur- 

'       gensi. 
,   .  I  Est  capella  in  nemore  vocala  Heremitorium.  In  iila  est  unicum  altare  Sancti 

Smnt-Tlwmas ^  Thom*. 

(Ecclesia  in  Elcberait.  i6o  communicantes.  CoUatn\  :  abbatissa  in  Bardenburgh. 
Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Pastor  :  dominus  Nicolaus,  Roniir  agens. 
(^  .    .  PI  ,    .   f  >  <       Ej"s  sacellanus  :  dominus  Nicolaus  de  Ligno.  —  Altaris  Beat^e  Mariie  Virginis 

Lrrosz-hlclteioill     i       coJjator  est   pastor;  possessor  :  cognatus  magistri  Michaelis,  burgravii  palatii 

\       Treverensis. 

(  Ecclesia  in  Freelingen.  200  communicantes.    Binât.   CoUatrix   :    abbatissa    mo- 

B  FrcylancjC {       nasterii  Vallis  Mariae,  et  est  monasterio  incorporata.  Patronus  :  sanctus  Pau- 

(       linus.  Pastor  :  dominus  Valerianus;  et  binât. 
,.  (  Capella   Meizert.  In   ista   capella  unum  est   altare  sub   invocalione  Decem 

{  Millium  Martimm. 

[  Ecclesia  in  Stirpennich.  3oo  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  Mergendall. 

Sierpenich '       Patrona   :   sancta  Aldegundis.   Pastor  :  dominus  Nicolaus  Serrarius,  decanus 

(       sedis  christianitatis  Arlunensis. 
Saint-Antoine Capella  in  Hayl  "'.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

Î'  Ecclesia  in  Wancia.  200  communicantes.  Collatores  :  domini  a  Sancta  Maria  in 
Urca-to,  a  Naves,  de  Sorvels.  Patronus  :  sanctus  VVillibardus.  Pastor  :  dominus 
Joannes  Regnesson. 
,,,  ,  .,,  (  Ecclesia  in  Castellione.  i  lo  comuumicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Pétri  Montis. 

' j       Patronus  :  sanctus  Petrus.  Paslor  :  dominus  Joannes  Henrici. 

,    ,.  1  Ecclesia  in  Anly.  ooo  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Huperti.  Patrona  : 

"  ""^ I       beata  Maria  Virgo.  Pastor  :  dominus  Nicolaus,  apostolice  provisus. 

\  Capella  Novum  Habay.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Hic  sunt  onmia  sacra- 

Hahay-la-Nenve ^  menta,  cimiterium'et  baptlslerium. 

„  ,      .y.  ...  \  Capella  Vêtus  Habav.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Sacellanus  pastoris  :  do- 

^'   '  /  minus  Petrus  Maillet,  de  Stabulis. 

1  Ecclesia  in    Heverdingen.  i3o  communicantes.   Collatrix   :  abbatissa   in  Differ- 
Habergy.   en   ail.    Heierdin-  \       jj„  Patroni  :  sanctus  Hilarius  et  sanctus  Agritius.  Paslor  :  dominus  Petrus 

5"' /       Lott'ert. 

D  Toernich Capella  Turnich.  Patronus  :  Adam. 

Tliianmont,   en   ail.   fliWen-  (  Ecclesia  in  Diedenburgh.   i5o  communicantes.  Collator  :  dominus  temporalis  in 

lerti I       Gvrsch.  Patronus  :  sanctus  Hippolitus.  Pastor:  dominus  Henricus  Feiderwiller. 

i  Ecclesia  in  Meix.  loo  communicantes.  Collator  :  princeps  terr^v.  Patronus  :  sanctiis 
Meixle-Tige,  en  ail.  Meer.  .  ?       Lucas.  Pastor  :  dominus  Joannes  Genivallus.  —  Altaris  Sanctorum  Nicolai  et 

(       Helena'  collator  est  pastor.  Possessor  :  dominus  Jacobus  Molitor,  barasiensis. 
n     ,  (  Ecclesia  in  Regiscuria.  lOO   communicantes.  Collatrix   :  priorissa  in  Mergendall. 
)       Patrona  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Joannes  Mathei. 


")  Les  deux  noms  sont  synonymes,  si  on  les  interprète,  celni-ci    par  l'allemand  nlcl llndt ,  celui-ci  par  le  français  noble 
essart.  —  ■^'  Heill,  dans  le  Petit  Codex. 


IIISTOR.  DE  FRANCE.    —   POtILLES,  V. 


1F4 


DIOC.KSI-:    l)K   THi:\  KS. 


NOMS    MODERNES. 


A  llalanz 


1- 


Messancj,  en  ail.  Melzuj  . 


Selarige . 


Aix-sar-Clotx ,  en   oit.    lu 
auf  lier  Hait 


Mus 


^  Probahlemcnl  à  Gorcy. 


Longwy-Haul. 


Ecclesia  parrochialis  in  Halanzcyo.  2 Go  cominunicanles.  Collatores  :  donilni  deSter- 
pigny  «uni  nonniilisaliis.  Patromis  :  sanclusRemif^ius.  Pastor  :  doininus  Joannes 
Lourdel,  scrilia  domini  balivi  apud  Sanctum  Michaelem.  Ejus  saccUanus  :  do- 
niinus  Jacobi  Moliloris.  —  Allaris  Sancli  Nicolai  collalores  ;  domini  [de]  Ster- 
pigny.  Posscssor  :  doininus  Hogerius,  pastor  in  Ruela. 
Ecclesia  in   Metzicli.  200  coranmnicanles.  Collator  :  princeps   lemr.  Patronus  : 
sanclus  Jacohus.    Pastor  :  doniiniis  Jacobus  Vituii.  —   Allaris  Sancli  Nicoiai 
collalrix  :   cancellaria  Lulzemburgcnsis.    Possessor  :  filius  scril)a»  jurali  oppidi 
Thconis  Villa-. 
Ecclesia   in   Seelingcn.  120  communicantes.   Collalrix  :  domina  Sancti  Pétri  ad 
Moniales,  Métis.  Patrona  :  sancta  Maria.  Pastor:  dominusLeonardus  Mondorff; 
non  n'si<let,  sed  est  saceilanus  in  Pullingen.  Sacellanus  vero  pastoris  hujus  loci  : 
dominus  Petnis  de  Garnich. 
Ecclesia  in  Erche  ulï  der  Hart.  200  comnmnicanles.  CoUalor  :  magister  QemcDS, 
scrii)a  oppidi   Lonwicensis,  cum  nonnuliis   aliis.  Patronus  :    sanctus  Michael. 
Pastor:  dominus  Joannes  Lourdel,  scriba  balivi  apud  Sanclum  Michael;  non 
residel.  l'-jus  sacellanus  :  dominus  Theodoricus  Wilhelmi.  —  Pastor,  dominus 
.lo.Tnnes  Lourdel,  nol)ilis,  petit  ob  majorem  compelentiam  et  vicinitalem  loco- 
rum  uniri  banc  ecclesiam  cum  Halan  zevo,  ubi  etiam  pastor  est. 
Ecclesia   in    Mussono.    5oo  communicantes.   Collator  :  abbas  Sancti  .\pri  prope 
Tullum.  Patronus  :  sanctus   Martinus.  Pastor  :  dominus  Florentinus  Harnon- 
c[o]url,  jure  devoluto  provisus. 
Sacellum  quod  est  in  cimiterio. 

Sacellum  Sancti  Joannis  Baptista',  sub  limitibus  hujus  ecclesi;e  .  pastor  habet 

a  dominis  de    (iorcy.  Débet  iieri    parrochia   secundum   peticionem   pa- 

gorum  Gort/.y  et  Gussigny  atque  dominomm  coUatorum  de  Gorcy.  Habet 

suliditos  parrochianas  sexaginta  familias.   Dislat  a  matrice  ecclesia  dinii- 

dio  miliari;  inmedio  sunt  svlva;,  montes  et  torrenfes;  in  hieme  est  peri- 

culum   baptisandis    et   egris.    Domini    collatores   volunt   convenire  cum 

j)astore  et  collatore  ecclesi:e  parrochialis,  ut  liât  parochia  separata;  com- 

munitas  aBdificabit  domum  dotis,  esttjue  mère  Lothoringia,  et  cimiterium 

curabit    Iieri.   lîemissi  sunt  ad  doniinum  nostrum  reverendissimum  loci 

ordinarium,  cnjus   est  novas  parrochias  œdilicare  et  anli(juas   dividere, 

etiam  invitis  pastoribus,  quando  caus;e  luultitudo  parrochianoruni  hoc 

recjuirunt. 

Ecclesia  in  Lonwico.  700  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancli  Vitoni  Virdii- 

nensis.  Patronus  .  .sanctus   Dagobertus.  Vicarius  :  dominus  Joannes   Scotus  . 

apostolice  provisus. 

Sunt  8  altaria  : 

Altare  Beata'  Maria'  Mrginis  habet  quator  IValernitates  et  oblationes.  — 
Altaris  [Sanctonnn]  Cosmi  et  Damiani  possessor  :  dominus  Dominicus 
Tridens,  provisus  jure  devoluto. —  Altaris  Sancti  Nicolai  collator  :  pastor. 
Possessor:  discretus  Waltherus  le  Febvre,  clericus. —  Altaris  Sanclonmi 
Joannis  Evangelista-,  Micbaelis  Archangeli  et  Calharina'  collatores  :  domi- 
celli  Martinus  de  Cusiinne,  Georgius  de  Desbernardi,  Guilhelmus  Des!, 
Joannes  de  Daloncourt  et  nomnilli  alii.  Ejus  possessor  :  dominus  Joannes 
Lourdel,  pastor  in  Halancevo  et  Erch.  —  ^ytaris  Sancli  Georgii  collator  : 
pastor.  Ejus  possessor  :  dominus  Joannes,  pastor  in  Gulrevo.  —  Altare 
Sancli  Tbonie  etiam  pastor  conlert  cujus  rector  est  dominus  Gerardus , 
pastoris  sacellanus.  —  Altare  Sancta'  Barbar.e  caret  j>ossessore.  —  Sum- 
mum altare  est  octavum. 


VISITATION   DE   L'ARCHIDIACRE   DE   LONGUYON   EN   1570. 


II  ri 


NOMS    MODERNES. 


Ecclesia  fie  Villano  Monte.  200  communicantes.  Collalor  :  episcopus  Virdnnensis, 

\       ralione  nionaslerii  Sancti  Vitoni.  Patronus  :  sanctus  Silvesler.  Pastor  :  doniinus 
A    Villeis-la-Montaqiie (       .loanncs  Fromey,  apostolice  jirovisus  ab  episcopo  Virdunensi,  vicecomite  car- 

I       dinalis  a  Lothoringia  ;  non  residet ,  qiiia  est  canonicus  Virdunensis.  Habet  autem 

[       sacellanum  residentem ,  .loannem  Gentilhomme. 

(  Ecclesia  in  Ilercheringa.  200  communicantes.  CoUator  :  abbas  Belli  Prati  in  Lo- 
HefseraïKjc |       thoringia,  ordinis  Cisterciensis.  Patroni  :  sanctus  Petnis  et  [sanctus]  Paulus. 

(       Pastor  :  doniinus  Theodoricus  Parvi  Hominis,  apostolice  provisus. 

Mcxy Capella  Mussy.  Patronus  ;  sanctus  Bartholonieus. 

Loiif/Iacillc Capella  Longa  ViUa.  Est  unicum  altare  Sancti  Laurentii. 

j,     ,  „   r,  ,  l  Capella  Sonem.  Sunt  2  altaria  et  hic  est   sacramentum   altaiis.    Patronus  : 

(  sanctus  Joannes. 

B  Roilaiiçjc Capella  Uedingen.  In  hac  est  unum  altare  Sancti  Remigii. 

(  Ecclesia  in  Gerlingen.   100  communicantes.  CoUator  :  domicellus  Jacol)us  ab  Ro- 
GiierlwKje |       lingen.    Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastoi"  :  dominus  Franciscus  de  Unsel- 

(       dingen. 

/  Ecclesia  in  Hondelingen.  100  communicantes.  CoUatores  :  domini  de  Buszleyden 
Honilehniçie '       et  doniinus  de  Osz.  Patronus  :  sanctus  Remaclus.  Pastor  :  dominus  Michael  de 

(       Harlingen. 

'  Ecclesia  in  Ubyngen.   200  communicantes.   CoUatores   :  domini  de  Lombart  et 

INoedlingen.  Patrona  :  sancla   Maria.    Pastor  :  dominus  Nicolaus  Eussenbach  ; 
non   residet  in   ista   ecclesia,   sed  in  altéra  quani  habet  in  decanatu  Meersz, 
nomine  Biesen.  Ejus  sacellanus  hujus  ecclesia'  dominus  Joannes  V\  aricus.  — 
,    ,                   ;;    ri-  Altaris  Sancti  Huperti  et  Sanctit  Catharina»  collator  :  dominus  in  NoedJingen. 

Anbaiiçie.  en  ail.  Ibmçjen .  .  .  p^ssessor  :  dominus  Joannes  Rolingen,  pastor  in  Keersen.  —  Altaris  Sanctœ 

1       Barbara;  CoUatores  :  domini  de  Lombart.  Possessor  :  dominus  Waltenis,  pastor 
I       in  Anderneyo.  —  Altaris  Sanctorum  Sebastiani,  Barbarae  et  Omnium  Sancto- . 
ruiii  coUatores:  Joannes  le  Lombart,  de  Lonwico;  Martinus  le  Lombart;  Nico- 
\       laus  Franciscus,  de  Ubingen.  Possessor  :  Waltrinus  le  Febvre. 
Alhus,  vnlijo  Allhein Capella  Otthem.  Patronus  :  sanctus  Stephanus. 

C  LamaJcleiiie ,    en    aV.   Rollin-  )  /^       n     n   i-  n  ^  .     m     •     ivj      ,i„l  ,„„ 

''                        '  î  (.apella  nolinsren.  Patrona  :  sancta  Maria  Magdalena. 

(jen )  ^  ° 

i  Prioratus  Sancti  Martini  de  Sancto  Martine.  Collator  :  abbas  Sancti  Mtoni  Vir- 
■nt       c  ■     Tit      ■  ]       dunensis ,  depcndetque  ab  ipsa  abbatia,  sed  dominus  prior,  Desiderius  Rian- 

Mont-ùaint-Martm <        ^iUse,  liabet  in  commendam  a  Summo  Pontifice  illiusque  possessiononi  ab  anno» 

(       sexagesimo  secundo;  non  habet  ahcjuam  oliligationem. 

SainlReiny Heremitorium  Montis  Sancti  Remigii. 

_       ^,                         ...   ,      (  Ecclesia   in  Inferiori  Kernsen.  i5o  communicantes.  CoUatrix  :  domina  abbatissa 
Bas-tharage,  eu  alLNwdev- \       ._^   Differdingen.   Patronus    :   sanctus   Maximinus.    Pastor  :  dominus  Joannes 
Kerschen ;       ,,   ,.  ° 

\       Holmgen. 

Haut-Charmje ,   en  ail.  Oher-  j  Ecclesia  in  Superiori  Kernsen.  i5o  communicantes.  CoUatores:  domini  de  Hol- 
Kerschen j       lenl'ellz.  Patronus  :  sanctus  Dionisius.  Pastor  :  dominus  Joannes  Pxolingen. 

j .  \  Cajiella  in  Lynger.  In  ista  capeUa  est  unum  altare  sub  invocatione  Sancla- 

y     (  MargarethiT. 

Sunkl-Jvliaim CapeUa  Sancti  Joannis  dependet  ab  Joannifis'"'. 


'*'  Johttn 


116 


DIOCKSh;   DK   TllKVKS. 


NOMS  MODERNKS. 


Ecclesia  in  Kurrich.    4oo   [communicanles].  CoUiitores  :  niagislri  fiiLiica-  cuin 

totii  comniunitatc.  Patronus  :  sanctus  Heinijjiiis.   Pastor  :  dominus  Hpnriciis 

....  ,       Arluncnsis. —  Altaris  Vonerabilis  Sacrariienti  collatores  :  domici-Ui  Theodoricus 

' Fuck  et  Joanncs  Landtschaidt,  alternative.  Posscssor  :  dominas  \\  allherus  Eirh , 

vicarius  majoris  ecclesia;  Treverensis. —  Est  altare  beata-  Maria- Virginis  et  vo- 
catur  «die  noith  gotz». 

Franzen-kapi-llc Altare  .Sancti  Sel)astiani  in  novo  sacello  fiindatutn. 

Goetzingen Capella  in  Giizingcii. 

IKcclesia  in  Garnich.  aoo  conunnnicantes.  Collatri\  :  abhatissa  Sancti  Spiritus 
Lut/.eniburgi  et  alibatissa  Maria-  Vallis,  alternative.  Patronus  :  sanctos  Hu- 
j>ertus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Kersen,  presentatus  per  abbatissam  Sancti 
Spirifus.  —  Pastor  binât. 

Kalder Capella  Kaler.  Patronus  :  sanctus  StiTanus. 

...  (  Ecclesia  in  Dalem.  9,00  communicantes.  Collator  :  gubernator  LutzemLurgensis. 

j       Patronus  :  sanctus  Hemigius.  Pastor:  dominus  Petnis  Leidenborn. 

t,     .   ,  (  Capella  Sprinckfinulen.  Patrona  :  Viriro  Maria.  Sunt  a  altaria.  Est  etiam  in 

Spnii/iuiKic <  '       •    ■,     •  u     •  , 

•  ■'  (  ea  cmnteruim  cum  altaris  sacramento. 

„  ,        .,  i  Capella  Scliowiller.  Patronus  :  sanctus  Simeon.  2  altaria.  Est  etiam  cimite- 

cyclmweder '.  .     i.-     1      ■  *■ 

(  rmm  cum  sacramento  hucnanstia-. 

Dipjxuli Capella  Diebach.  Patronus  :  sanctus  Leodegarius. 

i  Ecclesia  in  Cuntzich.  1 5o  communicantes.  CoUatrix  :  abbatissa  in  Difierdingen. 
Kuenlzig -       Patronus  :   sanctus   Reinigius.    Pastor  :  magnus  filius  Trap  Hansonis,  homo 

(       vagus.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Petrus  de  Selingen. 

C  Petangc Capella  Pettingcn.  Patronus  :  sanctus  Ilupertus. 

Fii'gi'J Capella  Funich.  Est  hic  ununi  altare  sub  invocatione  Sancti  Mathia-. 


Merscli, 


VIII.    DECANATIS  .MERSCH. 


,,       ,                                         (  Ecclesia  in  Meersdi.  800  communicanles.  Collator  :  abbas  Sancti  Maximini.  Pa- 

(  tronus  :  sanctus  Micliael.  Pastor  ;  dominus  ïbeodoricus. 

,  Capella  Lvngen.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 

Linlijen Allaris  Beala-  Marie  Virginis  collator  est  dominus  Rhencnis,  pastor  in  Nuui- 

(  mern;  posscssor  :  dominus  Nicolaus,  pastoris  saccUanus. 

c  I       ri                                  \  Capella  Schvnenvelsz.  Patronus  :  sanctus  Willibrordus. .  .    habetquc  cimi- 

bclweiifds ?  J    .           •'                                                                                           ' 

•'                                     (  toruim. 

D  Rechange Capella  ileckingen.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 

p.   .                                            \  Capella  in  Pittingen  habet  cimlterium.  Patrona  :  sancta  Margarellia.  .  .  [>er 

•'     l  proprium  sacellanum  dominum  Joannem  '  . 

1,1                                       \  Capella   Ajrnelszberirh  lialiet    elianv  suum    cimilerium.  Patronus   :   sanctus 

Anqelsbern J  L        ,.  f'              ° 

•'          •'                                  (  Corneluis. 

Gosselilunge Capella  Goiszseldingen.  Patronus  :  sanctus  Malliias. 

(  Ecclesia    in    Sleynsel.   G,>o    communicantes.  Collator  :  abbas   nionasterii  Sancti 

Stcinscl <  Maxiniini.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Roenier,  cauo- 

(  nicus  el  scolaslicus  in  Palaliolo.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Petrus  W'ilt/ius. 


"!   Plus  loin  (Ileydin^'cr.  p.  î53),  il  est  appelé  Jonniicj // 1/(1  iV/i. 


VISITATION  DE   L'ARCHIDIACRE   DE   LONGUYOX   EN   1570.  117 

NOMS  MODERNES.  BENEFICIA. 

A   IValferdanrjr Capella  Walszerdingon.  Patronus  :  sanctus  Geori;iiis. 

Bojferdan^ie Capella  Boferdingen.  Patrona  :  sancla  Lucia. 

Kopstal Capella  Copsieyn.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Heisdorf. Capella  Heynszdorff.  Patronus  :  sanctus  Andréas. 

^,      , .  „  . ,  (  Ecclesia  in  Cruichten  Alsali.T.  80  communirantes.  Collator  :  ahhas  Epternacensis. 

triiclilcn-surl  Alzclle {       n  »  .       \\  -ni         in.  i       •         t  r>     j  i 

(       Patronus  :  sanctus  \\  illibrordus.  Pastor  ;  tlomnius  Joannes  Gradel. 

T    .    ,     ,    1   .  \  Ecclesia  in  Lorenfzwiler.    100  communicantes.  Collator  :  abbas  î^pternacensis. 

1       Patronus  :  sanctus  Laurentius.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  de  Grissennach. 
lilaschelte Capella  Blanschyt.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 

i  Ecclesia  in  Steygen  est  libéra  capella.  80  communicantes.  Est   incorpora  ta  sco- 

Sterjen lasteriœ  ecclesiœ  Trevirensis.  Dominus  scolasticus,  illius  possessor.  Ejus  sacel- 

'       lanus  :  dominus  Joannes  Biffer,  de  Dickirchen. 

1  Ecclesia  in  Nommern.  aSo  communicantes  Collalores  :  domini  Paulus  de  Fiszbach 
Xoinincrii i       et  Bernardus  de  Muyszdoiff.  Patrona  :  sancta  Maria  Virgo.  Pastor  :  dominus 

(       Rhenerus,  regens  in  Fiszbach.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Joannes  Knaff. 

Larocltetlc ,  en  ail.  Fcls Capella  in  Fyltz.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

c  Srlirontiveiler Capella  Scbroyntwiler.  Patronus  :  sanctus  Gangolphus. 

(  Ecclesia   in   Elillingen   vel  Schweich.  22/1  communicantes.   Collatrix   :  alibatissa 
Elvaiiije;  Schwcicli J       Mariîe  \'allis.  Patrona  :  beata  Virgo  Maria.  Pastor  :  dominus  Joannes. —  Pastor 

(       binât. 

,,,,.,  (  Capella  Habscheidt   :  hic  sunt  omnia  sacramenta.  Patronus  :  sanctus  Nico- 

llobscncid i 

(  laus. 

c     ,/.    .   .  1;    c-  /       1  Ecclesia  in  Siebenborn  est  personatus.  000  communicantes.  Collatores  :  domini 

beplfontaines ,  en  ctlt.  bieben-  li-  ic-u-  .»  i-Ln.  ..i.- 

t   .  \       loci,  nempe    de  Lnectimgen  cl  Assemburgh.   Patronus  :  sanctus    Martmus. 

(       Pastor  :  dominus  Guilhelmus  Brenner. 
Calmtis Capella  Calmes.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

!  Ecclesia   in    Scboenbergh.   Aoo    communicantes.    Collator    :   abbas    monasterii 

„,       ,  1       Sancti  Maximini  prope  Treverim.  Patronus  :  sanctus  Andréas.  Pastor  :  dominus 

•' j       Franciscus  Berncastel,  canonicus  ad  Sanctum  Paulinum.  Ejus  sacellanus  :  do- 

\       minus  Theodorus  Xoiszbalt. 

Nospelt Capella  Noiszbaldt.  Patronus  :  sanctus  Thomas. 

Capellen Capella  in  Capellen.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Dondelange CapcUa  Donlingh.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

rp      ,■  (  Ecclesia  in  Tuntingen.  100  communicantes.  Est  incorporala.  Collalri^  :  abbatissa 

■'      \       ^  alhs  Maria\  Patronus  :  Sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Isaiensis. 

TY  1 ,     r  ,      A         1  i  In  Castro  Ilollenfeltz  est  unum  altare  et  in  Castro  Anszburfrh  etiam  unum,scd 

E  Holilcn  eh;  Ansemboiirq.  .  .  .  {  ii     r      .  •  •     i  j       • 

■^  (  nutia  Imnt  sacra,  nisi  ad  preces  dominorum. 

1  Ecclesia  in  Beckerich  est  incorporata.    3oo  communicantes.  Collafrix  :  abbatissa 
Bcckcrich ,       ^  allis     Mariae.     Patronus    :    sanctus    Petrus.    Pastor    :    dominus    Nicolaus   a 

(       Brittert. 

Kahlenbcrij Capella  iii  Kahlenbergli.  Patrona  :  Sancta  Crux. 

Noerdim/en Capella  in  Nardingen.  Patronus  :  sanctus  Dionisius. 

f\i   .  p  II  )  Ecclesia  in  Superiori  Pallen.   100  communicantes.   Binât.  Collatrix  :   abbatissa 

{       N'allis  Maria;.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Attert. 
rr  .  (  Ecclesia   in   Holtz.   60  communicantes.  Collator  :  gubernator  Lutzemburgensis. 

' (       Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Ruler. 


118 


NOMS    MODERNES. 


DIOCESE   DE  TREVES. 

BENEFICIA. 


A   Wolwdanije. 
Paretle  .... 


Ecclesia  in  \\  ullHinfjcii  ■'■.  60  communicantes.  Binât.  Collator  :  Hupertus  de  Vha 
et  ejus  fialer  Honricus.  Patron!  :  sanclus  Petrus  et  sanctus  Paulus.  Pastor  : 
dominas  .loannes  de  Mala  Domo. 

Capella  Parot  habel  suum  cimiteriiuii.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 

I  Ecclesia  in  Bondorfl".  1 5o  communicantes.  Est  incorporata  prebendae  Joannis 
Tcctoris,  prebendati  in  ecclesia  Beat*  Maria;  Virginis  Treviris.  Patronus  : 
sanctus  Quirinus.  Pastor  :  ipse  dominas  Joannes  Tectoris.  Ejus  saceUanus  :  do- 
ininus  Petrus  Brottert. 
[Ecclesia  in  ArestorlT.  i5o  communicantes.  Collatores  :  dominus  de  FroviJla  et 
1       Pliilippus  Mondlin, alias  Loncel,  qui  contendunt  ratione  collationis.  Présentât!  : 

/il saorj j       Jomiiuis  l'etrus  Hert/ich  et  dominas  Leonardus  Alderbom.  Patronus  :  sanctus 

(       Maximinus. 

Neiinkaiiseii Capella  Neunlmsen.  Patronus  :  sanctus  Marcus. 

B  Bihdorf. Capella  BiJszdorff.  Patrona  :  sancta  Margaretha. 

(  Ecclesia   in  Attart.  /|00   communicantes.   CoUatrix  :  abbatissa  in   Bardenburgh. 

' I       Patronus  :  sanctus  .Stephanus.  Pastor  :  dominas  Balthasarus  de  Vienna. 

Tonlclawjc Capella  Tontlingen.  Patrona  :  sancta  Trinitas. 

Posl Capella  in  Pasz.  Patronus  :  sanctus  Michael. 

Schockvillc Capella  Sackwiler'"'.  Patronus  :  sanctus  Laurentius. 

G  Nothnmh Capella  Notlium.  Patrona  :  Crus  Sancta. 

Gremlel Capella  Grendel.  Patrona  :  sancta  Maria. 

(  Ecclesia  in  Bambrocli.  120  communicantes. Collatores:  domicelli  in  EH , abbatissa 

Rambroiich |       Vallis  Mari.T  et  abiias  Aureae  V;dlis.  Patronus  :  sanctus  Egidius.  Pastor  :  dominas 

(       Henricus  de  Tuntlingen,  apostolice  provisus. 
;;    r  I    )    ■  7    i  Capella  \\  alschyt  '^'  libéra.  .36  communicantes.  CoHator  :  marchio  Badensis.  Pa- 
l'obckctlc,  en  ull.  l'olscheid.  ^       ^^^^^^^^  .  ^.^^^j^,^  Lampertus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Terminensis. 

Ecclesia  in  EH.  120  communicantes.  Binât.  Collatores  :  abbatissa  M ariae  Vallis  et 

doniini  de  Buszlevden,  alternative.  Patronus  :  sanctus  Bochas.  Pastor:  domi- 

.  ,       nus  Michael  Hert/.icli;  non  residet.  Ejus  saceHanus:  dominus  Joannes  Lullingen. 

^       —  .\llaris  Sancta'  Margaretha;  collatores  :domini  de  (îirsch.  Possessor  :  dominus 

.Joannes  Buszlevden,  pastor  in  Colpach.  —  Altaris  Sancti  Huperti  collatores  : 
doniini  de  EH. 

Capella  Boidt.  Patronus  :  sanctus  Lucas.  Ilabct  suum  cimiteriuni  et  sacr.i- 

mentuni  Eucharistia'. 

Ecclesia  in  Colpach.    i5o  communicantes.  CoHator:  princeps  lerr».  Patronus  : 

sanctus  Andréas.  Pastor  :  dominus  .loannes  de  Buszlevden.  —  Paslor  etiam  est 

possessor  libéra'  capellae  Sancti  W  illibrordi  in  viUagio  Girsch,    rujus  coHatrix 

est  domina  in  Girsch  et  Ul" . 

(Capella  Kleyn  Elgert.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 
Ecclesia  in  Unseldingen.  1  5o  communicantes.  Collator  :  prior  in  L  nseldingen , 
ordinis  Sancti  Benedicti,  a  monasterio  Molumiensi  ""  immédiate  dependenlis. 
Patronus  :  sanclus  Petrus.  —  Pastor  :  dominus  Michael  Luperscheit. 


D  Roodt . 


Nieder-Colpacli  ;  Giiii'sch 

Pelil-^iobressarl 

Useldange 


'*'  Celte  phrase  se  Irouvi'  dans  le  manuscrit  à  la  fin  de  l'article  relatif  ù  l'église  paroissiale  de  Nietler-Colpach,  c'esl-à- 
dire  après  la  mention  de  la  ilinpellc  de  Petil-Nobressarl.  —  »''■   MoUnniensi  11. 

O  Ce  nom  a  été  cori'igé  plus  lard  en  JVollJlinijcn  par  la  siibstilulion  de  0  à  11.  —  '"  SackiciUr  a  clé  corrigé  plus  lard  en 

Sclwcliweilrr.  —   ''   L'no  main  postériiMu'o  a  harré  H'alsiliyt  cl  l'a  remplace  par   Folchcl. 


VISITATION   DE   LARCHIDIACRE   DE   LONGIJYON    EN   1570. 


119 


FOMS    MODERNES. 


A  Rippiveiler? Capella  Wyler.  Patronus  :  sanctus  Quirinus. 

iEcciesia  in   Hedingen.  a4o  communicantes.  Collator  :  prier  nrioratus  in  Ussel- 
dingen.  Patronus  :  sanctus  Victor.  Pastor  :  dominus  Nicolas  Schavoau.  —  Altare 
Sancta-   Trinitalis,   cujus   coHator  est   pastor,  et  possessor   dominus  .loanncs 
Arlunensis,  pastor  in  Oszpern. 
.  (  Capella  Linden  est  fundata  a  communitate  ibidem,  et  habet  omnia  sacra- 

(  nienta  ecclesiastica.  Patronus  :  sanctus  Stephanus. 

Nmjem Capella  Narrenhuys/..  Patronus  :  sanctus  Eliglus. 

^       ,  i  Ecclesia  in  Suyll.  220  communicantes.  Collator  :  dominus  marchio  Badensis.Pa- 

(       trôna  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Arlunensis. 

B  Kapweilev Capella  Capwiler.  Patrona  :  sancta  Anna. 

^      ,  j  Ecclesia  in  Boysz.   120  communicantes.  Binât.  Collator  :  dominus  de  Wyltz.  Pa- 

(       tronus  :  sanctus  Petnis.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Bovsz. 

Mertzig-Bas Capella  in  Inferiori  Merlzich.  Patronus  :  sanctus  Servatius. 

l  Capella  Mertzig  Superior.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Habet  cimiterium 

Mertzifj-Haut 1  et  fiunt  onera  sicul  im  matrice  ecclesia  per  prefatura  pastorem  et  pastorem 

(  in  Feulen,  alternative. 

l  Ecclesia  in  Rynszleyden.  100  conununicantes.  Collator  :  dominus  commendator 
„.,,.,  1       domus  Teutonicorum ,  Treveris.   Patronus    :    sanctus   Willibrordus.   Pastor   : 

)       Harttardus  Boysz ,  clericus  Treverensis  diocesis.  —  Sacellanus ,  dominus  Joannes 
(      EU. 
l  Ecclesia  in  Eszdorff.    2  5o  communicantes.  Collatores  :  comités  de  Salm,  Man- 

t  Eschdorf |       derscheit,  Blankenhem.  Patrona  :   sancta  Helena.  Pastor  :  dominus  Joannes 

(       \\  icherdingen. 
Escli-sur-la-Sùre Capella  Esch.  Patrona  :  sancta  Catharimi. 

!  Ecclesia  in  Feulen.   25o  communicantes.   Collator  :  abbas  Sancti  Maximini,  et 
procul  ecclesia  distat   a  paeo.   Patronus  :  sanctus  Joannes  Bantista.  Pastor  : 
dominus   aalentmus,  canonicus   et  cantor  ad  aanctum  Paminum  prope  Ire- 
verim.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Harttardus  W  iltzius. 
Feiilen-Hant  ou  Ober-Feiileii.  Capella  in  Superiori  Feiden.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

/Ecclesia  in  Huderscheit.   230  communicantes.    Collator  :   dominus   Wiricus  de 

,,.,,.,  I       Criechinçen.  Patronus  :  sanctus   Petrus.  Pastor  :  dominus  Thomas,  canonicus 

Heulei'sckeid <;  ,    .    ■fp      .        .        1^  ■    <■  r-.  n  j       .        ti  .1  1 

1       ecclesiœ  Irevirensis,  a  Lru'ciimgen.  tjus  sacellanus  :  dominus  Hiiimannus  de 

(  Huderscheit. 

D  Dellen CapeUa  Dellen.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 

Merscheid Capella  Merscheidt.  Patronus  :  sanctus  Thomas. 

Tadler Capella  Tatler.  Pastor  :  sanctus  Willibrordus. 

[  Ecclesia  Walen.  120  communicantes.  Collator  :  dominus  Wiricus  a  Criechingen. 

Il'«/i/ (  Patronus  :  sanctus  Maximinus.  Pastor  :  dominus  \\  ilhelmus  Capensis,  regens 

'  in  KettenhoilTen.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Nicolaus  Terminensis. 

Baesckrodt Cajiella  Roidt.  Patronus  :  sanctus  Laurentius. 

1  Ecclesia  in  Oszpern.  55o  communicantes.  Collator  :  abbas  Sancti  Maximini.  Est 

,.  incor])orata    monasterio.    Patronus    :    sanctus    I\emigius.    Pastor   :     dominus 

'         j       Joannes  Arlunensis, a  reverendissimo  domino  nostro,  vigore  iudulti  apostolici. 

[  provisus.  Pastor  habet  unum  sacellanum,  doiuinum  Henricum  Harlingen. 

lieiliorii (Capella  Bedburgh.  Patrona  :  beata  Maria. 

Evedantje Capella  Everlingen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  .Maximinus. 

Nieder-Pallen Capella  Pallen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Bernardus. 


120 


DIOCESE  DE  TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


A   Eschetle,  en  iill.  Ksclieid.  .  .  .  Capella  Irschif.  Patronus  :  sanctus  Remaclus. 

flosterl Capella  Hoistort.  Patronus  :  sanclus  Michael. 

LSchaiulcl Capella  Schandel.  Palrona  :  Sancta  Trinitas. 

i  Ecclesia  in  Vichlen.  80  coiniminicanles.  Collatores  :  marchio  Badensis  el  cornes 

Vichtcii '       in    Spainheini.    Palronus   :    sanctus   Alexander.    Pastor    :    dominus   Joannes 

'       Basvn. 

(Ecclesia  Melbruch.   aoo  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  Horreo ,  Treve- 

llelpcrt ''[^*]'  Pali'onus  :   sanclus  Joannes  Evangelista.  Pastor  :  dominus  Joannes  a 

I       Beringen. 

Il  Boevamjc Capella  in  n>\ingen.  Palrona  :  sancta  Maria. 

Biieschdoif Capella  Bus/.dorlT.  Patronus  :  sanctus  Ânlhonius. 

/  Ecclesia   in   Biesen.    3oo  communicantes.   Binât.   Collator  :  dominus  Wiricus  a 

)       Criechingon.  Patronus  :  sanclus  Stephanus.  Pastor  :  dominus  Thomas  a  Crie- 

' \       chingen ,  canonicus  ecclesia;  Trevirensis.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Nicolaus 

(       Eussenbach. 

_  (  (Capella  Beri;h  liabet    cimitoriuni   et   Eucharisliam.   Patronus  :  sanctus  Mi- 

^"'J I  chael.        ' 

Miclielhiich Capella  Michelboich.  Patronus  :  sanclus  Nicolaus. 

Prioratus  Bcatie  Maria;  Virginis  in  Unscldingen   dependet  a   monasterio  Molu- 

inicnsi'"'  in  Alla  Burgundia.  Prier  :  frater  Tlicodoricus  \\  essem  ,  ordinis  Sancii 

Benedicii,  professus  in  monasterio  Sancii  lliiperli  in  Arduenna,  et  adeptus  est 

-,    ,,  ,       prioratum  per  resignationein  sui  predecessoris   de  Diest,  dum  viveret  etiam 

■'*' \       professi  monasierii  Sancii  Hujierti,  do  consensu  autem  abbatis  Molumiensis''"' 

et  abbalis  Sancii  Huperti,  et  deinde  per  Summum  Ponlificem  conllrniatus  cuin 

coUalionilms  benellciorum   a  prioratu  dependentium,  nempe  Unseldingen  el 

Bedingen. 

,,    .      ,    ,  lin    monasterio    \'allis  Maria'.   Karum   sunl    decem    velafa\    Sunt    ordinis     divi 

Maiicnllial 1^      ... 

(       Domimci. 

Ecclesia  in  Dieckerlch.  800  communicantes.  Collator  :  Frodericus  Kevingen,  de 
Oitscheidl,  sed  est  litigiosa   intcr  ipsum,  illos  von  der  Heyden  el  GunstorfT. 

Dieliirch (       Palronus  :  .sanclus  Laurentius.  Pastor  :  dominus  Matliias  Appert,  prcsentalus 

per  Fredericum,  sed  magister  Joannes  Bus/bach  oblinuil  in  prima  inslanlia 
senlentiam. 

Gilsdorf. Capella  (lilt/.dorll"  habel  cimiterium.  Palrona  :  sancta  (îerirudis. 

liiyehlorj ('apella  IngelddrfT  liabet  cimiterium.  Patronus  :  sanclus  Celsus. 

D  Erpddunije Capella  Erpeldingon  liabet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Michelau Capella  Michelauw  habet  eliam  cimilerium.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

,,,  ,  ,.  ,    .,  i  Capella  Fleuborn  est  ferme  col  lapsa ,  el  est  prope  pa-jum  Luperscheit.  Pa- 

rlelioni;   Linpcrschcid ;  ,      ,.-ii.i         1       '^  i      r     r  ^  r 

'■  (  Ironus  :  sanctus  W  illihroraus. 

Baslendorf, Capella  Bassendorfl  liabet  cimiterium.  Palronus  :  sanclus  Cangolfus. 

/.'//  Il    - -l-  i  Ecclesia  in  Ellcibruck.  3oo  communicantes.  Collalor  :  decanus  majoris  ecclesiae 

\       Treverensis.  Palrona  :  beala  Virgo.  Pastor  :  dominus  Peirus  MerUich. 
;  Capella   Schvren   cimiterium  et  Eucharisliam    habel.   Patroni    :   Dutxlecim 

E  Schicrcii Apostoli.  l'it  dominlcalis  iiiissa  per  pasioris  sncollanum,  dominum  Bartho- 

(  lomeuiii. 


'*'  .Vo/i;iiu>iiii  II.   -     C"'   Mnltiiniensis  11. 


VISITATION   DE   L'ARCHIDIACRE  DE   LONGUYON   EN   1570. 


121 


NOMS  MODERNES. 


A    Webcheitl. 
Bncrden  .  . 


Brandenbonr'i  ;  Weiler 

SchUitilcriDandcrschcid  .  . 


(lapella  Welsclieit  habct  ciniiteriuni.  Patronus  :  sanctus  .lacobus.  Et  fit  ner 

sacellanum,  dominum  Bartholomeum ,  cjualibct  hebdomada  semcl. 
Capella  Byrden.  Patronus  :  sanctus  Quirinus. 

Ecclesia  in  Brandenburgh.  5oo  comuiunicanti's.  Binât.  {>oUatoi'  :  comes  de  Salni. 
Patronus  :  sanctus  Pelrus.  Pasdir  :  Rhonems  Dickrich ,  clerirus  duodeciiii  vel 
tredecim  annorum.  Ejns  sacellanus  :  dominus  Nicolaus  Dîckerich.  TcMietur, 
dîel)us  nieiTurii.  facero  sacrum  sujier  altari  Sancte  Crucis,  et  sabathi  super 
altari  Béate  Marie  Virginis,  sed  negliglt.  Item  tenetur  intertenere  duos  sacel- 
lanos  proptcr  \^  iler  et  Schlinder  Manderscheit,  secunduiii  juditiiun  synodalium, 
ob  locorum  distantiam  et  œquitateni. 

Lnndschcid Capella  Landschit  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 

I  rci7cr Capella  Weiler  liabet  cimiterium.  Patrona  :  sancla  Elisabeth. 

B  Mcrschcid Capella  Meerscheit.  Patronus  :  sanctus  Panthaleon. 

£,,,.,  j       ,    .,  (  Capella  Schlvnder  Manderscheit.  Sunt  oninia  sacramenta ,  ut  in  parrocliiali 

Schlindermanderscheid i  i     •     n  .  i    m    •  ^ 

(  ecclesia.  Patrona  :  sancta  Maria. 

Hoscheid Capella  Hoichsclieit  habet  cimiterium.  Patrona  ;  sancta  Margaretha. 

i  Ecclesia  in   Bettendorff.  25o  communicantes.  CoUatrix   :   abbatissa  in  Ilorreo, 

Uettendorf. Treveris.  Patrona  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Picker,  decanus 

'       sedis  christianitatis. 

...  ,.    ,  \  Hospitale  Sancfi  Andrea^n  Dickrich.  l'ossessor  allaris  hospifalis  :  dominus  .loannes 

l       Lysz,  filius  oppidi.  Ejus  collatores  :  pastor  et  cives. 

„      ,    /   •/  (  Ecclesia  in  Borschit.  loo  communicantes.  CoUator  :  dominus  de  Metternich.  Pa- 

j       tronus  :  sanctus  Michael.  Pastor  :  dominus  Joannes  Michelawen. 

D  ■  j  ,f  (Ecclesia   in   Reiszdorff.    lOO  communicantes.   CoUatrix   :   Elisabeth   de    Lellich. 

•' )       Patrona  :  sancla  Margaretha.  Pastor  :  dominus  Egidliis  de  Dickirch. 

Moestroff Capella  Moiszdorff.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

i  Ecclesia  in    Waildorff.  i5o  communicantes.  Collatores  :  dominus  a  Palandt  in 

Wallendorf Sirck  et  domiccHus  in  Moirszdorff.  Patrona  :  Beata  Maria.  Pastor  :  dominus 

'       Rhenerus  a  Palandt,  archidiaconus  in  ecclesia  Treverensi. 

BiefdorJ Capella  Byszdoi-ff  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Remaclus. 

D  Hoesdorf Capella  Heiszdorflf  habet  ctiam  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Ammeldinç/cnstii-Our Capella  Ameldingen.  Patronus  :  sanctus  Urbanus. 

DiUinijen Capella  DiU[lg]en'''  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Elisabeth. 

[  Ecclesia  in  Forn.  i5o  communicantes.  Collatores  :  dominus  VViricus  a  Criechin- 

Foiihcn gen,  Hollenfeitz  et  Ruwgraff.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :  generosus 

'       dominus  Petrus  Ernst  a  Criechingen. 

Bellel Capella  Bitte!  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Servatius. 

E  Marjcbevr/ Capella  Sancl  Marxbergh.  Patronus  :  sanctus  Marcus. 

i  In    monasterio    Vienensi    sunt    ordinis    Sanclai    Trinitatis,    île     régula     saniti 

Vianden Augustini.  Eorum  sunt  decem  sacerdotes,  ((ualuor  novitii,  ((uoruiii  duo  fecerunl 

f       prolessionem  et  duo  laici'"'. 


"'  Dilliijrn  a  éto  ajoulé  par  le!  scribit  (|ni   avait  J'ahoi-d 
écrit  Dillni  cl  a  laisse  subsister  cette  forme. 


-    Vi)ir,  rbc/.  HcyilingiT  i  p.  29I)),  les  noms  des  mem- 
bres de  celle  commiiiiaulé  en  i57<). 


inSTOR.  DE  FRANCE.  POllLLES,   V. 


122 


DIOCESE   DE  TREVES. 


NOMS  MODERNES. 


I  Ecclesia  in   V'ienna  est  incorporata  inonasterio.  ~bo  communicantes.  Collator  : 
\       doniinus  Sebastianus''',  minister  domus  Sanctœ  Trinitatis  in  Vienna.  Patronus  : 

Vianden <       sanctus  Augustinus.  Pastor  :   frater  Laurentius  Gerardi,  de   Diekirch,  ordinis 

Sanctat  Trinitatis,  in  Vienna. 
In  opido  Vienonsi  est  hospitale  SanctiP  Elisabeth  pro  pereRiinis  et  infirmis. 

(  Ecclesia  in  Kirprirh.  100 communicantes.  Collator  :  doininus  abbas  Epternacensis. 
Koerpeiicli j       Patronus  :  sanctus  Maximinus.  Pasior  :  dominus  Joannes  Hirolt. 

Gentingen Capella  Kentingen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptisla. 

[  Ecclesia  in  Roide.  /lOO  communicantes.  Est  incorporata  commendatariae  Sancti 

j      Joannis,    Treveris,   apud    Pontem.    Collator   :    dominus    commendator.  Pa- 
wii-sai-      iii Ironi    :    sanctus   Petrus  et  sanctus  Joannes  Baplista.   Pastor  :  dominus  Thil- 

'       mannus  Hirolt. 

A  Vianden Capella  Sancti  Nicolai  habet  cimiterimn.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

B  Rodershauscii Capella  Kuters/husen.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

Obersgegen Capella  in  Superiori  Geghen.  Patrona  :  sancta  Maria  Magdalena. 

(Ecclesia  in  Gichlingen.  Go  communicantes.  Sunl   ij   domus.  Collator  :  abbas 
Geicitlingen ■       Epternacensis.  Pastor  :  dominus  Laurentius  Lersch.  Patronus  :   sanctus  Lau- 

/       rentius. 

i'  Ecclesia  in  Cruichten.  JOO  communicantes.  23  domus.  Collator  :  provisor  hospi- 
1       talis   Sancti  Geor^'ii  in  Epternaro.    Patronus   :    sanctus  MaN.Lminus.   Pastor  : 
Cruchten-en-la-Pluine dominus  Adamus  Brandi  a  Bourscheil. 

(  Capella  in  Cruichten.  Sanctus  Martinus,  patronus. 

1  Ecclesia  in   Constum.  3oo  communicantes.  Collator  :  minister    domus  Sanclae 

Consllium ■       Trinitatis  in  Vienna   et  est  incorporata   convenlui.  Patronus  :    sanctus  .Mau- 

(       niiims.  Pastor  :  IVater  Joannes  Huler,  proi'essus  dicti  ordinis  Sanctse  Trinitatis. 

c  Holzlham Capella  Holtzthum.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

Kautenbacli Capella  Kuthenbach.  Patronus  :  sanctus  Jacobus. 

TT        •     j     1  i  Ecclesia  in  Eussenbach.  8o  communicantes.  CoUatores  :  douiini  a  Faickensleyn. 

Vntereisenback ^       Patroni  :  [sancti]  Simon  et  Juda.  Pastor  :  dominus  Hupertus  de  Stockem.  " 

Gemucnd Capella  Gemun.  Patronus  :  sanctus  Servatius. 

I  Ecclesia  in  KonstdorlT.  'loa  communicantes.  Collatris  :  abbatissa  in  Horreo,  Tre- 

Coiisdorf .'       verls.  Est   incorporata  monasterio.   Patrona   :    sancta   Irmina.   E^t   aposlolice 

(       provisus  pastor  dominus  Joannes  Salssel. 

D  licrdnrf. Capella  Benlroff  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

BreidweUer Capella  Breitwiler  habet  etiam  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 

P  . ,     ..  \  Ecclesia  in  Biedtwiler.  70  comuumlcantes.  Collator  :  abbas  Epternacensis.  Patro- 

(       nus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Thilmannus  Hengerius. 
,       ..  l  Ecclesia  in  Lynster.  /i5o  communicantes.  CoUatores  :  domini  in  Lynster.  Patronus  : 

"  j       sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Bernardus  Damianus  de  Rupe. 

Imbringcn Capella  .\ngbringen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Joannes. 

F.  Ahlinster Capella  Altlynster'*'  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Cecilia. 

Godbrange Capella  (îotiiringen.  Patronus  :  sanctus  Ouirinus. 

Gondcrange Capella  (iondringen.  Patronus  :  sanctus  Valerius. 


'■'  Scbustianus  a  Cioninbiu<fli .  comme  on  l'appelle  plus  lias  ^Hev^lin!Jep,  p.  t(\6\  —   -    Le  manusoril  portait  originairc- 
nienl  l/j'nsfcr.  mais  ce  nom  a  été  corrigé  d'une  autre  main. 


VISITATION   DE   L" ARCIIIDI ACRE   DE   LOXGUYON   EN    1570. 


123 


NOMS    MODERNES. 


IlENEFrCIA. 


(  Ecclesia  in  llcirinf^en.  i)0  communicantes.  CoUalor  .  domicellus  Oszwaldus  de 

A   Hcjfinrjcn '       Rupe,   dominus  in  llciflingen  et  Meisenburgli.   Pationus   :   sanctus  Mathias. 

f       Pastor  :  dominus  Dominicus  de  Arszfelt. 

Reuland (iapelia  liulandt.  Palronus  :  sanctus  Jacobus. 

(  Ecclesia  in  Heymsfall.  170  communicantes.  CoUatrix  :  abbatissa  in  Horreo,  Tre- 

'"*     )       veris.  Patronus  :  sanctus  Brictius.  Pastor  :  dominus  Paiilus  de  Sicbenborn. 

Zitlig CapcUa  Zittingen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Rippif/ CapeUa  Repingh.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

B  Herschherg Capella  Heyszbergh.  Patrona  :  sancta  Margarellia. 

i  Ecclesia  in    Medernach.    1 5o  communicantes.  Binât.  Collatores  :  domiceUi   de 

Medernarh Rupe  et   Muyrszdorff.  Patronus  :  sanctus  Petrus.   Pastor  :  dominus  Nicolaus 

[       Stoilszbergh. 

Savelborn Capella  Schavelborn.  Patroni  :  Duodecim  Apostoii. 

j  Ecclesia    in   Eppeldorff.    i5o  communicantes.    Patroni    :   sanctus  Lanipertus  et 
Eppcldorf '       sanctus  Maximinus.  CoHator  :  abbas  Epternacensis.  Pastor  :  dominus  Joannes 

(       Dieckirch. 
Ermsdorf. Capella  Ermeszdorff.  Patrona  :  Sancta  Crux. 

1  Ecclesia  in   \\'altpillich.   260  communicantes.  CoHator  :  dominus  Bernardus  de 
c   Watdhilliy.  .  .  ; Rupe,  dominus   in   Muyrszdorff.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  :  dominus 

(       Georgius  de  Rupe. 

Christnuch Capella  Crujtznach  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Sebastianus. 

Hcdler CapeUa  Haller.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

„       .  (  Ecclesia  in  Beiffort.  1 00 communicantes.  Collatrix  :  abbalissa  in  Horreo,  Treveris. 

^'^"J"'   j       Patrona  :  sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Henricus  Dieckirch. 

(  Ecclesia  in   Flaiszwiler.    2  5o   communicantes.    Collator   :    abbas  Epternacensis. 
Flaxweikr |       Patroni  :   sanctus    Cosmas  et  sanctus  Damianus.    Pastor  :    ilominus   Joannes 

(      Vigerius. 

D  Memdorf. Capella  Meynszdorff  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Maria. 

.  (  Ecclesia  in  Biever.    1 5o  communicantes.   Collatrix  :  comitissa  in  Perpurgh.  Pa- 

"^^^^' I       tronus  :  sanctus  Andréas.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Schiltz,  epternacensis. 

Broiich Capella  Broich.  Patronus  :  sanctus  Gangolphus. 

(  Ecclesia  in  \^  asserbillich.  000  connnunicantes.  Est  incorporata  prepositura^  Sancti 
WasserUllig '       Simeonis.  CoUalor  :  abbas  Sancti  Maximini.  Pastor  :  prepositus   ad  Sanctum 

(       Simeonem.  Vicarius  :  dominus  Fredericus  Rulant. 

,,  i  Capella    Merttert   habet   cimiterium   et    Eucharistiani.    Patronus   :    sanctus 

^'"•'^'■' I  Mkhael. 

E  Ohcilrtlliii CapeUa  Oberbillich.  Patrona  :  sancta  Barbara. 

Manterniwh CapeUa  Mandernach.  Sunt  omnia  sacramenta.  Patronus  :  sanctus  Brictius. 

,   ...  l  Capella    Lellich    habet  cimiterium    et   Eucharistiam.  Patrona  :  sancta    Ca- 

Lellui i  f, 

■'  (  tharina. 

r>      1    r  \  Ecclesia  Betteszdorff.   200   communicantes.   CoUatores   :  domini  de  Boursch>t. 

'^  -'"U I       Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Mathias  Grentzenich. 

Otiiiijcn Capella  Olien  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Valentinus. 

F  Eschweilcr CapeUa  EszwUler  habet  etiam  cimiterium.  Palronus  :  sanctus  Nicolaus. 

y^    ,  i  CapeUa  Weckerich   habet    quoque   cimiterium.    Patronus   :   sanctus   \\  dU- 

)  brordus. 


124 


DIOCKSK    1)K    TKEVES. 


NOMS    MODERNES. 


(  Ecclesia  in  Perpurnli.  loo  communiriintes.  Collalrix  :  comitissa  ibidem.  Palronus  : 
A  licvbourij <        sanctus  I.aiiipei-tus.  Pastor  :  dominus  W  illibrordiis. 

'  In  Castro  est  unum  altare  Sancli  Micolai. 

(  Ecciesia  in  Mampacli.  CoUalores  :  comités  de  Brandenburgh  et  Keyl.  Patronus  : 

)       sanclus   Remigius.    Pastor   :  dominus  de  Novocastro;   non    residet,    sed    est 
Moinpiuli ,       regeiis  in  ^o^ocastro  cA  ibidem  residet,  ac  pastor  in  Stockem.  Ejus  sacellaniis  : 

[       dominus  Joannes  Beszlingh. 

Herborn Capella  Ilerbringen.  Patrona  :  Sancta  Trinilas. 

Jacobsbern Capella  Jacobs/.bergh  est  hcremitorium.  Patronus  :  sanclus  Jacobus. 

i  Ecclesia  in   I\odenborn.    ()o  communicantes.  Collator  :  abbas  Lutzemburgensis. 
Rodenboni |       Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Pastor  :  dominus  Joannes  \\arcken,  provisus  a 

(       Rcverendissimo,  vigore  induiti  a])ostolici. 
B  Roodl-sar-Syr Ecclesia  in  Roide'''.  Pastor  :  dominus  Erneslus  ab  HeistorlT. 

j  Libéra  capella  in  villagio  Gtrscli.    Collatrix  :  domina  in  Girscti  et  EU.  Paiioiiiis  : 
"^""'"^ \       sanctus  Wilhbrordus.  Possessor  :  pastor  in  Colpach'-. 


Kilhurfl;  llilharij. 


I\.    DFXANATUS  KILBUUGH  VUT  HIEDBI  IIGH. 


KilbaKj  ;  liunibogen;  (iruss- 
Lilqen;  Niedcr-Oejllingen  ; 
Irsch;  Serrig;  Tawern; 
OrdorJ;  Gindorf. 


S. -Thomas- sur -Kyll;  Bos- 
porl  ;  Riltersdorf;  Nridcn- 
bach;  Meisburg;  Dcudes- 
feld;  Scinsfeld :  Arenratli. 


Seffern . 


Bnrbacli  .  . 
lleilenbacli. 
Sejferwcirh 
Lasel 


CoUcgiala  ecclesia  in  Rilburgh.  Primo  omnes  canonici  capituli  fecerunt  profes- 
sioncs  fidei'-''.  —  Cantoria,  scolasteria,  custodia  cuni  decauatu  sunt  digni- 
tates.  .  .  —  Sunt  duodccim  prebenda.  —  Halient  incorporalas  bas  ecclcsias, 
nenipe  Bombogon,  Lietigh,  Inlerior  Ulllingon,  Irscli  seu  Serich  prope  Beurich, 
Taverna,  Ordord",  Gyndorfl",  Kylburgh.  Plebani  autem  in  Lietigh,  LlHingen 
et  Kilburgh  sunt  amovibiles. 

Tria  sunt  allaria  l'undata,  quorum  collatio  est  altcrnativa  inter  domicellos  de 

Denszbergh.  Altaris  Sancti  Nicolai  possessor  :  Jacobus  \'ianden.  de  kil- 

burgb.  • —  Altaris  Sancli  Antonii  possessor  :  dominus  Mathias  de  Oiiszfelt. 

- —  Altaris  Sancli  Cieorgii  possessor  :  dominus  Johannes  Kilburgh,  sacel- 

lanus  in  Lietigh. 

In  monasterio  monialium  Sancti  Thoma'.  Sunt  ordinis  sancti  Benedicli ,  secundum 

regulam  sancti  Bernardl.  Earum  sunl  undccim  profess;p  et  velata-.  —  Habenl 

septem  incorporatas  ecclesias  :  Boiszport ,  ReutlcrszdorlF,  Nicdenbach ,  Meysz- 

l)urgh,  Oudes/I'cll,  Syns/lelt,  Arenraidt. 

Ecclesia  in  Seffren.  35o  communicantes.  Collator  :  abbas  Prumiensis.  Et  est  in- 

corporata  monasterio  ibidem.  Patronus  :  sanctus  Laurentius.  Pastor  :  dominus 

Pptrus  Prunszfell.  Est  aulem  liligiosa   inlcr  ipsum  et  dominum  Everhardum 

Giesener,  apostolice  pro\isum.  Dominus  aulem  Petrus  est  per  abbalem  presen- 

tatus  et  quoque  investitus,  et  personaliter  residet  :  aller  autem  Conlluentia-  aul 

circa  Coniluenliam,  eslque  ibidem  lienelicialus. 

Capella  Boirbach  liabet  cimileriiuu.  Palivna  :  sancta  Margarelha. 
Capella  llellenbach  habet  eliam  cimilerium.  Patronus  :  sanctus  Petrus. 
Capella  Urwicb  eliam  habel  cimilerium.  Palronus  :  sanctus  Joannes. 
Capella  I.ansel.  Mie  sunl  onuiia  sacramenla.  Palrona  :  sancta  Helena. 


(1)   Le    l'ctil   Codiv   poitf  Ici  IXocdc  fraju-  Minsdoif 
«  CI',,  i.Uis  l.aiil,  p.  iiSi.. 


Ci  \oir,  cliei  lleyilingcr  ((>.  SSlî-SS-),  lc>  noms    de 
ililTériMils  oliuiioinc!. 


VISITATION   DE   L'ARCHIDIACRE   DE   LONCilVON    E.\   1570. 


125 


KOMS    MODERNES 


Bt.NEFK.IA. 


Ecclcsia  in  Mt-dinbadi.  70  coiniiiunicantes.  Coilatrix  :  abbalissa  Sanrli  Tlioma-. 

Patroniis  :   sancliis  l'elnis.  —  Pastor  :  doniinus  \  alentinus  a  Sancto  Thonia, 

A  Aei(lejili(i(h {       canonicus  in  Kilbui-gh  ;  non  rosidet.  Habet  autom  sacellaniun  rcsidentem ,  do- 

minum  Bartholomeum  Ucctanum ,  Leodiensis  dioca-sis,  monachum  professum 

qui  e\  Sanrto  Vito,  postquani  ecclesiœ  deservivisset.  .  . 

1  Ecclesia  parrochialis  Kilburgh.  4oo  commnnicantes.  Est  incorporala  rcclesicE  col- 

....  I       legiatir  ibidem.    Pafionns   :  sanctus    Maxlniinus.  Pastor    :   dominus  Jacobus 

J j       Mole,  deranns.  —  Dominus  Nirolaus  Pellzer,  canonicus,  deservif  ecclesi:p  nni 

I       pastore. 

Weicli Capella  \\  ich  habet  cimilerium.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

Malberg Capella  Mailbrech.  Patronus  :  sanctus  Quirinus. 

Wihecher Capella  \\'ilszacker.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

l  Ecclesia  in  GendorfF.  Go  communicantes.  CoHafor  :  decanus  in  Kilburgh.  Est  in- 

B  Giiidoif. corporata  ecclesia^  collegiala».  Patronus  :  sanctus  Urbanus.  Pastor  :  dominus 

(       Jacobus  Kilburgh ,  canonicus  ibidem  et  ecclesia'  deservit. 

(  Libéra  capella  i  rszl'ell.  ào  conmnmicantes.  Patronus  :  sanctus  Petrus,  et  dependel 

OrffM a   predicta   ecclesia   GendoriF.  Hic  sunt   omnia  sacramenta,  ut  in  parrochiali 

(       ecclesia. 

f  Ecclesia  in   Synszfelt.    000  commnnicantes.    Abbas    Sancti    Maximini    nomina- 

,.  .  ^.,  I       tionem  et  abbatissa  in  Sancto  Thoma  presentationem  habet,  estque  incorporata 

■''       j       Sancti  Thomir  monasterio.   Patronus   :   sanctus    Dionisius.  Pastor  :   dominus 

(       Michael  de  Vianden. 

Steinhoni Capella  Sleynborn.  Patronus  :  sanctus  Hupertus. 

Kilhttrgweiler Capella  Wyler.  Patrona  :  sancta  Lucia. 

•^  Sankl-Johann Capella  Sancti  Joannis.  Patronus  :  sanctus  .loannes. 

/  Ecclesia  in  OrdorlT.  200  comumnicantes.  Collator:  capitulum  in  kdburgh,  cui  est 

r\  J    (  I       etiam   incorporata.    Patronus  ;    sanctus   Martinus.   Pastor   :   dominus    Petrus 

Urdort <        t  •  •  i-  ..-       n  •  •  1  1 

j       Ljessem,  vigore  prœcum  regalium.  Saceilanus  pastons,  qm  apud  popuium  re- 

(       linquebatur  tempore  pestis,  luit  perineptus. 

„•  ,,.  (  Capella    Liessem    habet   cimiterium     et    Eucharisliam.    Patronus  :   .sanctus 

t^icKiiefseiii i,    .    . 

(  -Maxnninus. 

/^      1    r  \  Capella  GondorlT  habet  ctiain  cimiterium  et  Eucharistiaiu.  Patronus  :  Très 

Lrondoif f, 

■'  (  rieges. 

Tj    I  i)  Capella  Badenhem  etiam  cimiterium  cum  Eucharistia  habet.  Patrona  :  sancta 

l  Maria. 

(Ecclesia  in  Keyll.   2  5o  communicantes.   Collatores  :  comités  de  Manderscheit , 
o   Obcr-kail <       Dhun,  KeyU,  Salm,  etc.  Patronus  :  sanctus  Michael.  Pastor  :  dominus  Nicolaus 

f       de  Viler  prope  Kilburgh. 
Eisenschmilt Capella  Isenschmvt.  Patronus  :  sanctus  Servatius. 

1  Capella    Bettenfelt  habet    omnia   sacramenta.  Patronus   :   sanctus  .loannes 

Belteiifeld Baptista.  Pastor  habet  hic  capellammi  résident em ,  dominum  Jacoinmi  de 

f  Fabrica. 

Meerfeld Capella  Myrfelt.  Patronus  :  sanctus  Joannes. 

Dalhcm  (r.  de  Bilhiirr/) ....      Ecclesia  de  Dailhem,  Dalcm  ".  Pastor  :  dominus  Petrus  Schleitz. 


"'   Le  collaleur  île  leglLsc  de   Dahlem    n'est  point    ici 
désigné,  mais   le  registre   de    visilation    de    i5()i)   indique 


comme  tel  l'abbé  de  Himmerodt    (He\dinger,  [>.   iio;cf., 
ri-dessus,  p.  86  d). 


J26 


DIOCESE  DE  TREVES. 


NOMS  MODERNES. 


A   Trimport Capellu  Trymperteii^^K 

iEcclesia  in  Dudesîfelt.  1 5o  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  monasUrii 
Sanrfi  Thom<e  et  est  monasierio  incorporata.  Patroni  :  [sancli]  Simon  et  Jnda. 
Pastor,  (lominus  Pctras  a  Sancto  Thoma,  canonicus  ad  Sanctum  Paulinum; 
non  residet.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Joannes  Gendorff. 

(  CapcHa  A\  iedenbach  habet  ciniileriiun  et  Eucharistiam.  Patronus  :  sanctns 

Weidenbach |  i^^,^^^^  Baptista. 

1  Monastcrium  Montis  Sanctae  Helenae,  ordinis  Craciferoratn  secandam  regulam  divi 
neienenoerg j       Aiifjustini.  RcUgiosi  hic  fiint  sex,  qaoram  qiialaor  sacerdotes  et  dao  laici'''. 

S  Ecclesia  in  W  el/.pillich,  Welsbillich'  .Pnstor, dominus  Theodoricas  Colphinas  ,propter 
scft  >i  (</ I       pesiem  ibidem  grassanteni ,  non  compamit  modo. 

B  Eisenach Capelta  Isemach. 

Gihem Capella  Giltzem. 

Moehn Capella  Meyen. 

Newel Capella  Neaffel. 

Ollc Capella  Olk. 

!  Ecclesia  in  Iltel.  200  communicantes.  CoUator  :  capitidum  Palatiolense ,  cui  est 
incorporata.  Patroni  :  sanctus  Dionisus  et  sanclus  Martinus.  Pastor:  dominus 
Cristophonis  (ireilzei',  canonicus  Palatiolensis;  non  residet.  Ejus  sacellanus  : 
dominus  Petrus  Leidenborn ,  pastor  in  Frenckingen. 

Ideslieim Capella  Edessem  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Andréas. 

Jdciilicim Capella  Idenhem  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanclus  Elligius. 

Hofweiler Capella  \V\ler.  Patrona  :  sancta  Agatha. 

I  Ecclesia  in  Manderschoit.  125  communicantes.  CoUator  :  reverendissimus  doiiii- 
...  1       nus    nosler   cum  comité   de   Manderscheit,    alternative,  ut  dominus   Joannes 

Manderscheui j       vjiatfelt,  sacellanus,  retulit  ac  quoque  inlellexit.  Patronus  :  sanctus  Huperius. 

'       Pastor  :  dominus  Mathias  Statfelt. 

r>  Bleckhausen Capella  Plerkliusen.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

■     Sankt-Lucia Capella  Sancta>  Lucia\ 

i  De  ecclesia  in  Spiclier  et  de  ejus  capellis,  nempe  DudeldorlF  et  Mottrich,  habes  in 

Speicher <       registro  prioris  visitationis.  Ecclesia  in  Spicher  in  priori  visitatione  anno  15(19 

j       visitala  !''. 

Metterich Capella  .Mettrich. 

Dudeldorf Capella  Hudeldorfr. 

'■'  La  Visitation  de   1369  nous  apprend  que  celte  clia-  du   doyen   de  l'église   métropolitaine.  L'article  qui  lui  e*t 

pelle,  dédiée  à  sainte  Marguerite,  était  à  la  rollation  de  consacre  mentionne  aussi  les  chapelles  de  Beilingen  et  de 

l'abbé  de  Ilimmerodt  (Ileydinger,  p.  iio;  cf.,  ci-dessus,  llerforst,  ainsi  que  les  églises  de  Dudeldorf  et   de  Mette- 

p.  86  n).  rich  : 

'*'  Les  noms  de  ces  religieux  figurent  dans  le  Petit  Codex  Ilein  in  sacello  BitUiuien .  .  .  : 

(voir  llevdinger,  p.  334).  Item  in  sacello  Ilcnorst.  .  .; 

W  Le   registre  de  Visitation  de  i56()    permet   d'ajouter  Item  Dadeldorff'rst  parochialis  ecclesia  el  Metterich  <jUoqtii- . 

que  l'église  de  Welschbillig  était  dédiée  ù  saint  Pierre  et  que  dépendent  ah  ecclesia  Spicher  et  saut  unius  collationis. 

que  la   collation  en  appartenait  au  chapitre  métropolitain  Quulihcl  autcm  illartun  habet  propriam  sacellanum  ^Hcydin- 

(lleydinger,  p.  4i5;  cf. ,  ci-dessus,  p.  8(j  ni.  gcr,  p.  ii4;  cf. ,  ci-dessus,  p.  86  k). 

''    Selon  la  visilation  de  1 069,  l'église  de  Spiecher,  consa-  Le  curé  était  alors  un  certain  Yalentin  [  ibidem  ;  cf.  p.  3 1 3 

crée  à  saint  Jacques  et  à  saint  Philippe,  était  à  la  rollation  du  même  volume). 


VISITATION   DE   L'ARCHIDIACRE   DE  LONGUVON    EN   1570. 


127 


NOMS  MODERNES. 


^   Tj-  1.  j  Monaslerium  Hyiiiiiierodense ,  orf/mii-  Cistercieiisis.  Religiosi  aulcin  saut  quimlecim. 

\       résidentes '■^K 

Gransdorf Ecclesia  in  (ïrainszdorff '^'.  Pastor  :  dominus  Valentinus  Bynszfeit. 

BimfeU Capdla  BynsfcU. 

Dahlem  (c.  de  It  ittlicli). .  .  .  Cupella  Dahlem. 

Landsciwid Capella  Landschit. 

B  Saiikt-Nicolaus Capella  Sancti  Nicolai  '''. 

i  Ecclesia  in  Slaidtfelt.  5o  communicanles.  Collator  :  cornes  de   Keyl.  Patronus  : 
Meder-Stadfeld <       sanclus  Sehastianus.  Pastor  :  dominus  Mathias  Staitfelt,  etiam  pastor  in  Man- 

(       derscheil. 
Scliutz Capella  Schotz.  Patronus  :  sanctus  VVendaUnus. 

!  Ecclesia  in  Meiszbergh.  5o  communicantes.  Colkitrix  :  abbatissa  monasterii  Sancti 
Thomae  et  est  monasterio  incorporata.  Patroni  :  sanctus  Pancralius  et  sanctus 
Bartholomeus.  Pastor,  dominus  Joannes ,  reliquit  ecclesiam  et  alio  se  contulit  ; 
sic  carent  pastore  et  administratione  sacramentomm  a  festo  Joannis. 
1  Ecclesia  in  Prunszfelt.  900  communicanles.  CoHatrix  :  abbatissa  Inferioris  Pru- 

Pvonsfeld <       mia',  et  est  suo  monasterio  incorporata.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  : 

'       dominus  Gerardus. 

T         7     I  i  Capella  Lunenbach  habet  cimiterium  cum  sacramento.    Patrona    :   sancta 

c  Laenebacn \,  ^, 

(  Margaretha. 

r\,      jT  1     7   ■  1  i  Capella  Habscheit  habet  omnia  sacramenfa,   ut    in  parrochia.  Patronus   : 

Uber-Habscheul <  .       iv     1  ' 

f  sanctus  IVicolaus. 

Watzeraih Capella  VVatzeradt.  Patronus  :  sanctus  Bartholomeus. 

Masthorn Capella  Maistern.  Patronus  :  sanctus  Mathias. 

l  Ecclesia  in  Romerszliem  '"'.    200  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  Inferioris 
Roinmerslieini {       Prumia»,  et  est  monasterio  incorporata   Patroni  :   sanctus  Maximus  et  sanctus 

(       Hupertus.  Pastor  :  dominus  Paulus  Oidtfelt. 

i  Ecclesia   in    Wetteldorff.    55o   communicantes.  Collatrix  ;   abbatissa    monasterii 
D  Wetteldorf /       Inferioris  Prumiœ.  Et  est  incorporata.  Patronus  :  sanctus  Leodegarius.  Pastor  : 

(       dominus  Joannes  Wilferdingen. 

Schoenecken Capella  in  Schonecken.  Patrona  :   sancta  Anna. 

Seiwerath Capella  Syvert.  Patronus  :  sanctus  Lampertus. 

Nicder-Hersdorf. Capella  HeisztorfT  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Sehastianus. 

!  Ecclesia  in  Lichtenbergh.  5o  communicantes.  Collator  :  comes  de  Brandenborgh. 
Patronus  :  sanctus  Gantrolphus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Habschvt  ;  non  resi- 
1  1  11  •      Il  -1         T      ■  .     1  .  11  1         . 

det,  sed  est  sacelianus  m  VVaszwuer.  Ipsuis  vero  pastoris  hic  sacellanus  dominus 
^       Anthonius  a  Kikelszhusen. 
B  Halenbach Capella  Hallenbach.  Patronus  :   sanctus  Marcus. 

»'•   1      I        I  (  Ecclesia  in  Luvch.  i.'io  communicantes.  Collator  :  abbas  Epternaccnsis.  Patronus  : 

nieaer-LaiicIt {  %,      ■         t,  1      •        r>  t        1  " 

(       sanctus  Martmus.  Pastor  :  donunus  Fetrus  Luych. 


'*'   Rommerszhem,  clans  ii  ,  n'snlte  tl'iini'  l'aiite  typographique. 


'''  Voir  leurs  noms,  d'après  le  Petit  (lodex,  chez  Hey- 
dinger,  p.  334. 

'''  Le  coUateur,  non  nomme  ici ,  est  indique  par  la  Visita- 
tion de  1569  :  capitutum  Sancti Simconi^  (Ile\ding('r, p.  ai  1). 


<''  A  ces  quatre  chapelles  qu'elle  qualifie  sacella .  la  visite 
de  1069  ajoute  la  chapelle  de  Spang ,  Siucltum  Spangli 
(Heydinger,  p.  '1 1 1). 


128  DIOCKSK    DE   T\\\:\  ES. 

NOMS    MODERNES.  IJE\EFIi:lA. 

I  Ecclesia   in  Budeszhem.   600  communicantes.    CoUator  :  abbas  Prumiensis.  Est 

A   liiiedesheim •       inror|)()ratii  monasterio.  Patronus  :   sanclus  Petrus.  Pastor  :  dominiis   Michael 

(       a  Bes/.iingen. 

,,.  „      ,    .  (  CapcUa  V\  almers/.en  habel  rimilorium  et  Eucharistiam.   Patronus   :   sanctus 

[Valleislieim {  i,.     , 

^  Micolaus. 

Schwirzheim (^aiiclla  Scimicrtzem  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Margaretha. 

Oos Capclla  Oisz  habet  cimiterium.  Patrona  :   sancta  Maria. 

Kopp Capella  Cop  habet  cimiterium.  Patronus  :   sanctus  Elig^us. 

,,      ,    ,     ,  (  Ecclesia  Murolbach    4oo  communicantes.  CoUator  :  ablias  Prumiensis.  Patrona  : 

(       sancta  Maria.  Fastor  :  dominiis  W  ilnolmus  .Murelbach. 

...       ,  (  Capella  Beriszber  hai)et  ciiniterium  et  Eucharistiam.  Patronus   :  sanctus  Ni- 

iSirresborii ■  ■    , 

/  colaus. 

...  i  Ciipella   l.eissingen    liabel    cimiterium    et   Eucharistiam.    Patrona    :    sancta 

■^    (  Margaretha. 

Sanhl- Alcxaudev In  capella  Sancti  Alexandri  sunl  a  allaria. 

Deiisborn Denzsborn.  Pasior  fuit  citatus  per  decanum.  .  . 

^   HT-i     n  M  1   ■       n        1  Visitata;  iuerunt  moniales  in  monasterio  Inferioris  Prumiae.   Sunt  ordinis  sancti 

C  i\ieacr-l'iiiem; Mchnnq;  nom-  \       ^         ■,.    .    „  „  ,  .  .  „     ,     . 

nirrsh  im-         W  tt  1 1  ri'-  )       i>enedirti.  Earum  sunt  octo  prolessji»   et   veiata;  et  una  novma.  —  tjcclesias 
r\}  1    ■     '  n       ru  i       incorporatas   habent,    nempe   Merinch  "',  Homerszsem.  Wetteldorff,  Oitzem, 

'       Jnlerions  Pnmiiae,  Frunszleit. 

[  Ecclesia  in  Flerinck.  200  communicantes.  CoUator  :  comes  a  Manderscheit  Tlioo- 

h'I ,  .■ .    , ,  ]       dorinis.   Patronus:  sanctus  Lucas.  Pastor  :  dominus  Petrus  Sybertz ,  clericns; 

1       nescitur  ubinam  agat;  est  autem  viginti  cpiinque  annos  natus.  Ejus  saceUanus  : 

[       dominus  Joanncs  Bergh. 

Olierllersdoif Capella  in  Superiori  Ileisztorfi"  habet  cimiterium.  Patrona  :  Sancta  Crus. 

Gondehheim Capella  Gunimelzhem  habet  cimiterium.  Patronae  :    Fides,  Spes,  Charilas. 

I  Ecclesia  in  Olt/em,  800  communicantes.  Collatrlx  :   abbalissa  Inferioris  Pimniiae. 
Olzheim ,       Et  est  quoque  monasterio  incorporala.   Patronus  :   sanctus   Brictius.  Pasior  : 

(       dominus  Joannis  Stridscheit. 
/->      1     j     ..  (  Capella  Gimdenbreth  habet  riniiteriuiii  et  Eucharistiam.   Patronus  :  sanclus 

(  Dionisius. 

rr  7      I  (  Gipella   lleriiiers/.paiidt  :   cimiterium   lum    Eucharistia.    Patrona   :     sancta 

\  Ursula. 

Klein-Lungenfcld Capella  Langenfelt  :  cimiterium.  Patrona  :  sancta  .\galha. 

n     ji  \  Capella  I\u\tz,  sub  comité  a  Gerlisteyn  :  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Ni- 

\  colaus. 

i\cticndoif. (Capella  NouwendorJT:  cimiterium.  Patronus  :   sanclus  Hupertus. 

Q^Diont  \  CapeUa  Urmotten.  Sunt  omnia  sacramenta.  Est  sub  comitis  de  Manderscheit 

\  domiuio.  Patrona  :  sancta  Margaretha. 

Weindu'im  (  Ecclesia  in  Wyntzem.   200  comumnicantes.  CoUator  :   pi-^l'ectus  in   Hartelsteyn. 

)       Patronus  :  sanctus  \\  illibrordus.  Pastor  :  dominus  Georgius  Besihngen. 

i  In  ecclesia  coUegiata  Beata'    Maria-  Prumiensis.   —   Sunt   duodecim   prebenda\ 
Pnicm >       inter  quas  decanatus  solus  est  dignitas' .  —  llabcnt  duas  incorporatas  eccle- 

!       sias  ,  unam  in  (^.oloniensi ,  alternm  Leodiensi  diocesi    '  . 

W   Mn;ùrh  M. 

"'  On  |>i'iil   \oir  dans  HoMliiiger  ;p.  o.')i))  lis  noms  di-s  1  li.anoin.vs  ilo  Nolrc-Damo  do  Prnem,  on  1070.  —  '•)    Uoilol- 
l.olri.  ,1  lil,Malf(IlfuIinger}. 


VISITATION   DE   L'ARCIIIDI  \('.RE   DE   LONGIJYON   EN   1570. 


1-29 


NOMS    MODEllNES. 


1  Ecclesia  parrochialis  Inl'piioiis  Prumia'.  200  coiiiinunicanlos.  Collatiix  :  abbalissa 

A  Niedcr-Piaem Infcrioris  Pruiniae.  Et  est  monastcrio  incorporata.  Patron!  :  sancll  Gonlianus  et 

(       Epiiiiachus.  Pastor  :  doiiiinus  Joaniips  Daiszhurgh. 

Weinsfeld Capella  Wynszfelt.  Patronus  :  sanctus  Leonardus. 

In   nionasterio   Sancll  Salvatoris   Piuiiiiensis.    Sunt   ordinis   sancli    Benedicti  et 
lenent  illiiis  regulam.  Sunt  eoruin  oclo  ])respntes,  (|uorarn  unus  est  novitius 
et  sex  absentes ,  panocliiales  ecclosias  régentes. —  In  diociesi  Trcverensi  liabenl 
Priiem;  Seffern;  WiKvicuilcv.         duas  incorpoiatas  ecclesias,  nempe  Seffren  et  Waszwiler. 

J  De  hospitali  apud  ecclesiani  colleglalani  est  extructum  et  eiectum  pro  pauperibus 
f       et  peregrinis ,  cujus  magister  est  decanus  ecclesiœ  collegiate  Pruiniensis.  Caret 
\       altari  et  nunquam  ibi  fuit  altare  aliquod. 
i,i-  .  \  Ecclesia  in  Fleiszeni.  6(j  communicantes.  Collatores  :  doiniielli  de  Enscheiingen. 

j       Patrona  :  Sancta  Crux.  Pastor  :  dominus  Matliias  Bii'dburgh. 

Wachfarl Capella  libéra  Wachfart  habet  cimiterium.  Palrona  :    sancta  Maria. 

I  Ecclesia  in  Hitterszdorff.    1 5o  communicantes.  CoUatrix  :   abbatissa   monaslerii 
B  lUlf-idn-f  )       Sancli  Tlioma-,  cui   est   incorporata.   Patronus    :    sanctus   Martinus.   Pasior  : 

•' ■  ■  ■  ■  Mathias  Textor,  de  liiedburgh,  clericus.   Ejus  sacollanus   :   dominus  .lacubus 

(       Etteklorff. 

Eveil Capella  Even.  Patronus  :  sanctus  Cleniens. 

Matzen Capella  Maizen  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Nicetius. 

\  Ecclesia   in  BicLendorll".   2 50  communicantes.  Collatores  :  abbas  Epternacensis. 

Bickendoif. Patronus  ;  sanctus  Marlinus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus,  regens  in  Contz.  Ejus 

(       saceilanus  :  dominus  Joannes  Vienensis. 

Nattenheini Capella  Nattheni.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus. 

[  Ecclesia  in  Birsztorff.   25o  communicantes.  Collatores  :  domicelli  Félix    Bentze- 

c  IMcrnlorf. raidt,  Henricus  Nassauw ,  Gregorius  de  Ensclieringen.  Patronus  :   sanctus  Mar- 

(       tinus.  Pastor  :  dominus  Theodoricus  Wiler. 

Wiersdorf. Capella  WirszdorfT.  Patronus  :  sanctus  Marcus. 

Oberwciler Capella  Oberwiler.  Patronus  :  sanctus  Erasmus. 

Liessein Capella  Luessem.  Patrona  :  sancta  Catharina. 

pj  •     _  (  Ecclesia  Elenlz.    1 60  communicantes.   Collator  :  domicellus  in   Harlelsteyn.    Pa- 

(       tronus  :  sanctus  Pancratius.  Pastor  :  dominus  Mathias  Mole,  de  Kilhurgli. 

D  ScMcid Capella  Schleidt.  Cimiterium.  Patrona  :  sancta  Barbara. 

Il/-  I     /•  l  Ecclesia  in  Wissendorff.  60  communicantes.  Collator  :  domicellus  de  Meilburirh 

(       ni  Ham.  Patronus  :  sanctus  Martmus.  Pastor  :  dominus  Uonnnicus  ISoysz. 

Brecht Capella  Breicht.  Capella;  sancta  Lucia  patrona. 

'  Ecclesia  Bealt-e  Maria;  Virginis  in  Biedburgh.  35o  communicantes.  (Collator  :  do 

micellus  Joannes  de   Brandenburgh ,  dominus   in    Mcsenbergh   et   Schem'cn. 

1       Palrona    :    sancta  Maria.   Pastor   :    dominus   Mathias    Nicolai.     Sunt    G    alta- 

I       ria '".  —   Altare  Sancli  Nicolai.  .  .   cujus  pasior  est  collator.  .  .  et  ejus  pos- 

I       sessor  dominus  Mathias   Fleiszem.   —   Allare   Trium   Regum    confert   ctiani 

Notre-Dame  J  à  Bilhurij .  .  .  .  /       pastor.  .  .  Illius  rector  :  dominus  Jacobus  Etieldorff.  —  Altare  Sanclae  Cruels 

1       collatores  :  domicelli  de  Ensclieringen  in  Castro  Biedburgh.  Ejus  rector  :  do- 

I       minus   Leonardus  Cornicula,  decanus   sedis   christianitalis.  —  Allare  Sancti 

I       Sébastian!.  .  .  Ejus  possessor  :  dominus  Mathias,  pastor.  —  .Miare  Divi  Bar- 

tliolomei.  .  .  cujus  collatores    sunt  domicelli  (histophorns  Koibe  et  Joannes 

\       Koibe;  illius  autem  possessor,  dominus  pastor. 

'■'  Le  rcgislri!  ne  <léslgni'  niiiiiménient  que  cinq  de   ces    autels,  et,  ci-après,  ([ualrc  si-ulemont  des  siv  aulols  do  Saint- 
Pierre  de  Bitburg. 

HISTOR.    DE   hRAM.E.    —    rOllLLKS,   V.  >7 


130  DIOCESK   DK   TRKVKS. 


NOMS    MODERNES. 


Slaltl Capclla  Stall.  Palrona  :  sancta  Anna. 

Ecelesia  Sancti  Pelri  in  Biedburg.  200  communicantes.  Collalor  :  abbas  Beats 

Mari.T  Virginis  ad  Marlircs  prope  Treverim.  Patronus  :  sanclus  Potrus.  Pastor  : 

dominus  Mathias  Kilburgh,  de  Biedburgh.    Sex    altaria.    —  Altaris   SancUe 

Mari;e  Virginis  coUatores  :  doiiiicelli  ab  Enscheringen   in  Biedbui-gh.  Et  pos- 

sessor  :  pastor  dominas  Mathias.  —  Altaris  Sancta-  Cruels  collator  :  dominus 

Saint-Pierre ,  à  Bitbury.  .  .  .  (       pastor.  .  .    et   illius  rector  est  ipsemet  pastor  in  Dailhem,  dominus  Petrus. — 

j       Altare  Sancti  Micliaelis  conférant  doiuicclli  de  Enscheringen  in  castro  Biedburgh 

I       et  iUi  de  Elsenborn,  alternative,  cujuspossessor  est  dominus  Mathias,  pastor  in 

[       Fleiszem.  —  Altare  Beats-  Marias  Virginis  et  Sancta-  AnncE  conférant  etiam 

I       prelati  domicelli  de  Enscheringen,   cujus    rector    est   dominus    Mathias   de 

Karelszhusen. 

Mashohier Capella  Maiszholter  habet  ciiuiterium.  Patronus  :  sanctus  Nicetius. 

Moetsch Capella  Meersch  habet  cimiteriuni.  Patronus  :  sanctus  Erasmus. 

/  In  liospitali  Bidburgensi.  Hospitale  Sancti  Joannis  Evangehsta-  est  pro  debilibus 

I       personis  transeuntibus  per  noctem  suscipiendis,  cujus  coUatores  sunt  decanos 

1      christianitatis  in  Kilburgh  et  Bidburt;h,  et  justiciarius  loci,  ut  constat  ei  litteris 

j, .  ,       ,  I       approbationis   Dietheri  et  Boeiuundi   archiepiscoporum    Treverensium.    Item 

•^ j       quoque  pastor  ecclesiœ  Beatae  Maria-  Virginis,  ut  constat  ex  sententia  compro- 

i       missi  per  certos  arbitros,  anno  iSag,   vicosima  nona  mensis  martii  lata.  Pos- 

[       sessor  est  dominus   Leonardus  Cornicula.   decanus   sedis   christianitatis,  qui 

\       soluni  habet  collalionem  a  judice  looi ,  propter  certas  causas. 

I  Ecelesia  in  Schleitwiler.    25o  communicantes.   Collatrix  :  abbatissa  in  Horreo. 

B  Sclileidweiler |       Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Ilelias  Hevmansz,  celerarius  ac 

(       sigillifer  curia;  Treverensis.  Ejus  sacellanus  :  dominus  WiUielmus  Spicher. 

r»  (  ("anella  Zemmern  habet  cimiterium  et  omnia  sacramenta.  Patronus  :  sanctus 

/.emmer l  C 

(  Ivenngius. 

r\      1   J-  i  tlapolla  OrnlioilTen  habet  cimiterium  et  Eucharistiain.   Patronus  :   sanclus 

Ureiihofen l  [,   , 

•'  j  aeijastianus. 

Preisl Capella  Prvst  liabet  cimiterium  et  Eucharistiam.  Patrona  :   sancta  Cecilia. 

Rodl Capella  Boid.  Patronus  :  sanctus  Michael. 

1  Ecelesia  in   Sulm.    i5o  communicantes.   CoUatores  :   domicelli   de   Metternich 
c  Siielm Alivr,Zandt,  domini  in  Bourscheit.  Patronus:  sanctus  Petrus.  Pastor:  dominas 

f       Joannes  Horspllt. 

Scharflnllifi Capella  Scharpillich  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Maria. 

Roehl Capella  Beidlo  habet  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Martinus. 

Aiiw-1  r  1    Kil  ^  Ecelesia  in  Auw.  loo  communicantes.  Collator:  abbas  Sancti  Maximini.  Patrona  : 

j       sancta  Maria.  Pastor  :  dominus  Leonardus  Odeler. 
Preist Capella  Prysz  habet  cimiterium  cum  Eucharistia.  Patrona  :  sancta  Cecilia. 

1  Ecelesia  in  Meckel.  80  communicantes.  Est  incorporata  monasierio  Montis  Sanct.e 
D  Meckel \       Helenae.  Patronus  :  sanctus  Bartholomeus.  Pastor  :  Irater  Joannes  Roist,  ordinis 

'       Sanctœ  Crucis,  dicti  monasterii  professas. 
Esslimjen Capella  Enszlingcn.  Patrona  :  sancta  Barbara. 

1  Ecelesia   in   Dockendorff.   100  comnmnicantes.   Collator  :   Bopertus  ab   Ensclie- 
Dockendorf. ■       ringen,  prepositiis  ad  Sanctum  Sin\eonem,  cuni  suis  coheredibus.  Patronus  : 

(       sanctus  Martinus.   Pastor  :  dominus  Petrus  Messeridi. 

Inijendorf Capella  UnendorlT.  Patronus  :  sanctus  Andréas. 

n  /r  \  Ecelesia  in  Pellin^en.   /lO  communicantes.  Collalor  :  abbas   IlNmenriKlensis.  Pa- 

■^    ■'     (       troiius  :  sanotlI^  Beinigius.   Pastor  :  dcimiiius  Petrus  Beflîngen. 


VISITATION  DE   L'ARCJIIDT  VCRE   DE   LONGUYON   EN   1570. 


131 


NOMS    MODEUNKS. 


l'.ENEI'lf.rV. 


i  Ecdcsia  in  Holfzwilor,  Srhunckwilcr'''.  loo  communicanles.  (^ollalores:  domicelli 
A  Schaiilnveilar de  l'xmrschyt.  Patronus:  sanotus  Michael.  Pastor:  dominus  Pcirus  Atneldingen, 

(      de  Vienna. 
Hohthiiin Capella  Hollzem  habet  cimiterium  cuin  Eucharislia.  Patrona  :   sancla  Maria. 

1  Ecclesia  Altzdoiff.  2 5o  communicantes.  CoHafoies  :  domini  a  Meisenbergh.  Pa- 
Ahdorf lionus  :  sanclus  Petrus.  Pastor  :  dominus  Leonardus  Coinicula,  decanus  setlis 

'       christianitatis  Kilbur£;ensis. 
W lUfcl  I  S  Capella   Wolszfelt  babet   cimiterium   et  Eucliaristiam.  Patronus  :    sanclus 

\  Huperlus. 

Nieder-WeU  ^  Capella  ÎNiederwysz  babet  cimiterium  et  Eucliaristiam.  Patronus  :   sanclus 

)  Joannes  Baptista. 

B  Kaschenbach Capella  Kirszenbacb  habet  sobmi  cimiterium.  Patronus  :  sanctus  Thomas. 

I  Ecclesia  in  Messerich.  1 5o  communicantes.  Collaf  rix  :  domina  .loanneta  a  .SwarUen- 
Messerich  burgh,  relicta  vidua  quondam  domini  Joannis  ab  Enscheringen,  dum  viveret 

j       cancellarii  Treverensis.    Patronus    :    sanctus  Martinus.  .  .    Pastor  :    dominus 

(       Mathias  Wyler. 

Nieder-Stedem Capella  Stedem  habet  cimiterium.  Patronus  :   sanctus  Jacobus. 

Oher-Sledem (Capella  Oberstedem.  Patronus  :  sanctus  Brictius. 

1  Ecclesia  in  MettendorlT.   ■yOO  communicantes.  Est  incorporata  conventui  donius 
Meftendorf ■       Sanclaî  Trinitatis  Vienensis.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Pastor  :  l'ratcr 

'       Bartholomeus,  professus  monachus  dictis  domus  Vienensis. 

c  Lahr Capella  Layr  habet  cimiterium  et  Eucliaristiam    Patrona  :  Crus  Sancla. 

Huettingen Capella  Hutlingen.  Patrona  :  sancta  Catharina. 

Nieder-Geckler Capella  Jeckler.  Patronus  :  sanctus  Martinus. 

!  Ecclesia   in  Noiszbaum.    i5o  communicanles.  Est  incorporata  conventui  domus 
Sancl.TR  Trinitatis  Vienensis.  Patronus  :   sanctus  Petrus.  Pastor  :  fraler  Michael 
a  \Villz,  professus  monachus  diclœ  domus. 
Freiliiificn (lapella  Frelingen.  Patronus  :  sanctus  Gregorius. 

I  Ecclesia  in  Stockem.  5o  communicanles.  CoUator  :  abbas  Prumiensls.  Patronus  : 
sanclus  Huperlus.  Pastor:   dominus  Colinus  a  Novo  Castro:  non  residet,  sed 
1         •  •  IVT  f  !->  11  1  •  I  II 

regens  est  ecciesiae  m  INovo   Castro.  Ejus  sacelianus  :  dommus  Joannes  Ku\l, 
de  Prunszfelt. 

Ait  H  tt'  no  i  ^'^'i'^  Bettingen.  12  communicanles.  Collalor  :   comes  in   Betlingen.   Patronus  : 

I       sanctus  Petms.   Pastor  :  dominus  Joannes  Erpeldingen. 

i  Ecclesia  in  Fi-enckingen.  200  communicanles.  CoUator  :  comes  in  Bettingen. 
Patronus  :  sanclus  Maxiininus.  Paslor:  dominus  Peirus  Levdenborn:  non  re- 
■  1  1  .  1       ■  •         r         1       1.  II  1  •    •^  T  I.  1 

siuel,  sed  régit  ecclesiam  in   Ittel.   Ljus  sacelianus  :  dominus  Joannes  Erpel- 
dingen ,  pastor  in  Bettingen. 

Wcltlirirjeii (lapella  Wellingen.  Patrona  :  sancta  Agatlia. 

i  Ecclesia  in  Buysterl.  200  communicantes.  Collalrix  :  domina  comilissa  de  Salm, 

Baiistert '       Brandenburgh ,   Falckensteyn ,   Bettingen  et  Everlingen.   Patronus  :    sanctus 

'       Maxiiiiinus.  Pastor  :  dominus  Joannes  de  Schirren. 

F.  HueUcrsche'ul Capella  Huderschit.    Patrona  :   sancla  Anna. 

Oher-WeU  )  ecclesia   in   VVysz.   200  communicanles.   Collalor  :    dominus  de   Manderscheit. 

'  '  '  /       Patronus  :  sanclus  Remieius.  Pastor  :  dominus  Joannes  Fabritii  a  Novocastro. 


'■)  C, 


iHi'  ajoutr,  au-dessus  de  la  ligne,  ci  d'une  autre  main  que  le  préci' 


132 


DirX-.KSK    l)K   TliEVKS. 


NOMS    MODERNES. 


A  Netierburfi-fur-Eiiz 


Oiitsclieiil . 


Krclesia  in  Novocasiro.   700  communicantes.   Collator  :  cornes  a  Mandersclieil. 
Palronus  :  Sanctus  Nicholaus.  Pasior  :  doiiiinus  Nicolaus  Kronenburf^h.  habi- 
tans  in  Woll'apud  heielicos  et  ibidem  régit.  Ejus  sacellanns  :  dominus  Colinus 
I      a  Novocaslro,  pastor  in  Stockem. 

In  saccllo  Sancli   Klig^ii  in   oppido,   ecclesi;i'  parrochiali   incorporato,  sunt 

I  3   ultaria...     Illiusque  rector  est  dominus  Colinus  supradictus.  Allaris 

Sancli  Gregorii  cuHator  :  cornes.  Kjus  possessor  :  dominus  Joannes,  pastur 

in  Obciwys/.,  supranominatus.  — Altaris  Sancta;  Luciae  coUatores  :  domi- 

celli  de  Zyvel.  Possessor  :  predictus  dominus  Colinus'''. 

Ecciesia  in  Oidlscheidt.  65  communicantes.  Collator  :  dominus  Theodoricus  de 
Manderscheit  L.,  pr:rfectus  in  Novocastro.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Pastor  : 
Joannos  Servatius,  prelecli  filius,  clericus.  Kjus  sarellanus  :  dominus  Joannes 
de  Novocastro. 


]'\  axivcUer;  BcUiclieid;  lier- 
scbrid;  Daclisciteid  ;  Ei- 
clielnith;  Nicdei  -Greimcl- 
scheid;  Ober  -  Grcimel - 
scheid,  anj.  Lumherisberg ; 
Ifargavten  ;  Hcilhuusen  ; 
Hoellzclicn  ;  Kinzenhurg; 
Kopscheid;  Lascheid;  Lau- 
pcrath  ;  Manderfclieid-sur- 
la  Prûm;  Miiucl;  Alirls- 
cheid  ;  Ober  -  Pierscli  eid  ; 
Piniesfeld  ;  Phielscheid  ; 
Wuhchcid 


Riiighuscheid. 
Krautsclicid.  . 


B  Allscheid 

Ober-Weidingcii 
Karlshaiiseii. .  .  . 
Olinsclieiil 


Esriifeld  . 
C  Binsciteid  . 


Ecciesia  in  \\  aszwiller.  3.">o  comnmnicantes.  Collator  :  abbas  Prumicnsis.  Et  est 
monasterio  incorporata.  Patronus  :  Sanctus  Johannes  Baptista.  Pastor  :  reli- 
giosus  dominus  Bernardus  Hilleszem,  professus  monasterii  Sancli  Salvatoris 
Prumiensis. 
\  Nomina  autem  capeliaruiii  sunt  hec  et  pagorum  :  Boilscheidt,  Bereszcheidt, 
Dytzscheidt,  Ercheralt,  (ïrvmelscheidt  Infcrior,  Gmnelscheidt  Superior  habet 
cnpellam,  llargarten,  lleilhusen:  ztim  Iloltz  habet  captUani,  Kunlzenberu'h , 
Copscheidt,  Laischcidt,  Lauberaitscheidt  habet  capellant,  Manderscheit,  Mau- 
weî,  Merelschcidt,  Pûnteszfelt,  Pluitzcheidt  habet  capellam ,  Wulscheit. 

/ 

j  Ecciesia  in  Uoichscheit.  2G  communicantes.  Collator  :  dominus  in  Adicht.  Pa- 
)       tronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Jacobus  HoUennich. 

Capella  Groischcidt.  Patronus  :  sanctus  \\  endalinus. 
[  Alschidt,   libéra  capella.   3o  comnumicantes.  Sunt   oinnia  sacramenta.  Satrapes 
[       Vienensis  dicil  se  esse  collatorem ,  et  ob  id  intrusit  quendam  dominum  Henricum 
1       modo  ibidem  regenlem.  Attainen  dominus  Leonardus  Cornicula,  decanus  sedis 
<       christianitatis,  ail  collationem  ipsius  capella-  ail  eum  spectare,  et  se  aliquando 

eandem  contulisse  domino  Mathi;e  Piscatoris,  regenli  in  Melterich,  et  eundem 

in  ipsius  capelhe  possessionem  realem  induxit.  Pi-elatus  autem  dominus  Hcn- 

ricus  nuUam  habet  investituram. 
\  Ecciesia  in  \\  \dich.   90  communicantes.  Collator  :  cornes  de  Mandei-scheidi  in 
l       Novo  Castro.  Patronus  :  sanclus  Alexius.   Pastor  :  dominus  Thilmannus  Fabri. 
i  Ecciesia  in  (îarelszhusen.   'loo  communicantes.  Collator  :  minister  Vienensis.  Et 

est  incorporata  convenlui   ibidem.   Patronus  :  sanctus  Baitholomcus.  Pastor  : 
(       frater  Nicolans  RiszdorlT,  professus  monachus  ipsius  convenlus. 
\  Capella  in  Olmerszchit   habet  omnia  sacramenta.   Patronus  :    sanctus  Lau- 

\  rentius. 

I  Ecciesia  Eszfelt.  1  Tio  communicantes.  Colialor  :  minister  domus  Vienensis.  El  est 
'  quoque  domui  incorporata.  Patrona  :  sancta  Margarelha.  Pasior  :  frater  Phi- 
(       lippus,  professus  dicta'  domus  Sancta-  Trinitatis. 

Capella  Bvnschit  habet  omnia  sacramenta.  Patronus  :  sanclus  Nicolaus. 


"1   Le  Iroislèmc  an  tel  n'i<t  pas  ilcsi^nr  nommiinonl 


VISITATION    l)K   i;\  r.CHIDIAC.rxK    F)K    LONdlYON   EN    1570. 


133 


NOMS    MODEHNES. 


|-.K>KK1C[\. 


A    Bullciulorf. 

LuiKJSUl    .   . 


Mesenicli. 


Moeisdorf. 


Mclzdorf.  .  .  . 
Grewenicli.  .  . 
Mesenich;  Lu 

Boni 


sbcrg. 


Kchlejitach 

Irrel 

Menninrjeii. 
Minden.  .  . 
Steinlieim  . 
Osweiler.  . 


PritemzurlaY. 

D  Ferschweiler  . 

Ern  zen 

Bcrh 

Laaterboin  .  . 


Godeudorf. 
Stciii-Bech 

fio.iport.  .  . 


Gitst 

Diclareikr. 


F    Echlernurit 


Ecclesia  in  BoUendorfT.   1 5o  commiinicantos.  Collator  :  abbas  Kplcrnacensls.  Pa- 

tronus  :  saiuliis  Michael.  Pastor  :  dominus  Doininiciis  Lussy. 
Kcclesia  in  Loiigasura.  ç)o  communicantes.  CoHator  :  abbas  monasterii  Sancii 
Mathia»  prope  Treveiim.  Patrona  :  sancla  .Maria  Magdalena.  Pastor  :  dominus 
Jacobus  Urtzicb. 
Ecclesia  in  Mosenicb.  tTio  communicantes.  Capitulum  Sancti  Paulini,  collator.  Et 
est  incorporata  capitulo.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Pastor  :  dominus  Ber- 
nardus  Kunstorff. 

CapelJa  MeiszdorlY  habet  ciinlterium  et  Euchaiistiam.   Patronus  :    sanctus 

Martinus. 
Capella    MetzendurlT  liabel   eliani    ciuiittniuni  ruin  Eucbarislia.   Patronus  : 

sanclus  Nicolaus. 
Capella  Krevenich.  Patronus  :  sanctus  Rrictius. 
Pastor  binât   uff  Luyrscli  in   Monte'"',  qua^  ecclesia   non  spectat  ad  Mesenicli, 

sed  est  per  se  propria  ecclesia. 
Ecclesia  in  Born.  70  communicantes.  CoUatores  :   domicelli   de  Heiden    et   de 
Born.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastor  :  dominus  Theodoricus  Boysz. 
i  Ecclesia  in  Epternaco.  1200  communicantes.  Collator  :  universitas  Treverensis  et 
\       est  incorporata.  Patroni  :  sanctus  Petrus  et  sanctus  Paulus.  Pastor  :  mafiisler 
(       Joannes  Hert/.ich. 

Capella  Irrel.  Patroni  :  sanctus  Simon  et  sanctus  .ludas. 
Capella  Mennyngen.  Patronus  :  sanctus  Joannes. 
Capella  Mundem.  Patronus  :  sanctus  Silvester. 
Capella  Sleynem.  Patronus  :  sanctus  Thomas. 
Capella  Oiszwiler.  Patronus  :  sanctus  Urbanus. 
(  Capella  Prum  zur  Leyen,  libéra  capella.  Patrona  :  beata  Maria  Virgo.  Colla- 

(  tores  :  communes  domini  in  Meisenberj^'h ,  alternative.  .  . 

Capella  Ferszwiler.  Patronus  :  sanclus  Nicolaus. 
Capella  Errensem.  Patronus  :  sanctus  Marcus. 
Ex  capella  Bech  nemo  comparait  ad  visitationein. 
In  Luterborn. 

n  ;■  (  Ecclesia  in  Balingen.  80  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  llorreo.  Patronus: 

)       sanctus   Martinus.  Pastor  :  dominus  Coliniis  a  Novocastro. 


Capella  Gudendorff.  Patrona  :  sancta  Gertrudis. 

Capella  Bech  habet  cimiterium.  Patronus  :   sanctus  Gangolphus. 
Ecclesia  in  Boiszport.   100  communicantes.   CoUatrix  :  abbatissa  Sancti  Thonia' 
monasterii.  Et  est  incorporata.  Patronus  :  sanctus  Michael.   Pastor  :  dominus 
Petrus  Lesch,  reddituarius  Reverendissimi,  etc.  Ejus  sacellanus  :  dominus  Nico- 
laus Gulicb. 

Capella  Girst  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Maria. 

Capella  Dickwiler  habet  cimiterium.  Patrona  :  sancta  Maria  Magdalena. 
De  hospitali  in  Epternaco  Sancti  Georgii.  Est  ad  recipiendos  pauperes  peregrinos 
lundatum,  ut  testatur  abbas  Gollridus  l'^pternacensis  anno  millesimo  ducen- 
tesimo  septimo,  ac  llermannum  et  Gerburdim  conjuges  dédisse  sua  bona  hos- 
pitali sito  ad  radicem  montis  parrocbialis  ecclosiae,  et  quod  idem  hospitale  a 
fundamentoaedilicavit,  donis  ac  elemosinis  augmenfavit. .  . 


(')   L'église  de  Liersherg,  ici  mrnlinnncp  d'une  façon  incidente,  ne  |)nraît  en  aneime  autre  partie  du  registre 


134 


DIOCESE   DE  TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


1  Ecclesia  in  WvnterszdorfF.  60  communicantes.  Collatrix  :  abbatissa  in  Horreo.  Et 
Wintersdcrf. \       est  monasterio  incorporata.  Patronus  :  sanctus  Jacobus.   Pastor  :   dominus  Jo- 

(       bannes  Orelbach,  provisus  a  Reverendissimo ,  vigore  indiilti  apostolici. 

Kersch CapelJa  Kerisz.  Patronus  :  sanctus  Anlhonius. 

K.  7-  i  Ecclesia  in  Idingen.  5o  communicantes.  Collator  :  abbas  Epternacensis.  Patronus: 

''    (       sanctus  Lampertus.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Sutoris,  de  Epternaco. 

!In  monasterio  nionialimïi  in  oppido  Epternacensi .  Earum  sunt  novem  aul 
decem,  et  sunt  ordinis  sancti  Francisci.  Patrem  habent  senem  et  decrepitum, 
ordinis  sanrfi  Francisci,  qui  olim  fuit  guardianus  apud  Minoritas  Treveris,  et 
inidta  bona  monasterii  Trev[erensis]  alienavit. 

Udelfangen Ecclesia  in  Odelfangen,  Odenfangen.  Pastor  :  dominas  Franciscus  Bemcasld. 

j.  •         -1  ,  (  Ecclesia  in   Trierwyler,  Triertviler.  Pastor  :  dominas  Otho  in  Osan ,  regens  qaidtim 

I       Angnstinensis. 

Auch Ecclesia  in  Aha.  Pastor  :  dominas  Nicolaus  in  Horreo. 

S.-Willibrod j  à  Echtcrnack.     Monasterium  Sancti  Wilbrordi,  ordinis  din  Benedicti,  in  oppido  Epternacensi. 


EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DU  DOYEN!VÉ  DE   ZELL,   EN   1592. 


Synodalis   visitatio  celebrata  anno  1692  per  decanalum  Cellensem. 

NOMS    MOnERXES.  BENKFICLA. 

iCochme.  Palroniis  ecclesias  :  sanctus  Martinus.  Collatoics  :  deeanus  cl  capitiiluin 
Palatiolense.  Pastor  :  dominas  Matthias  Vitensis.  Habet  unum  sacellanuiii 
Joannom  PolterstorlT.  Sunt  ibidem  7  altaria,  ex  quibus  duo  sunt  dotata  :  Sancla' 
Crucis  et  Sancti  Jacobi.  CoUatores  altaris  Sancta'  (]iucis  :  familia  dicta  die 
Schniten. 
c  î  ;    ;/  -j    n  ;  i  Ecclesia  habet  3  fdias  :  Seel,  Feidt  et  Doer,  ciuas  pastor  et  sacellanus  ibidem 

(  admmistrant. 

I  EUentz.  Patronus  ecclesi.-e  :  sanctus  Martinus.  CoUatores  :  deeanus   et  capituium 

Ellenz '       Cardonense.  Pastor  :  dominus  Joannes  HeuITts  a  FanckeU.  Sunt   ibidem  tria 

'       altaria  parochiae  incorporata. 

p  II ,    I    f  ^  Parochia  habet  unam  filiam  PolterstorlT.  Ibidem  est  capella  Sancti  Andrœa', 

■' (  cujus  collatores  domicelli  de  Monreall. 

iEdiger.  Patronus  :  sanctus  [Martinus,  episcopus].  Collator  :  praepositus  summi 
templi.  Pastor  :  dominus  Joannes  Mausz.  Sunt  in  ca  septem  altaria'"',  quorum 
duo  dotata,  scilicet  altaria  Sanct<-p  Barbarae  et  Sanctœ  Anna'.   Eorum  collator 
pnppositus  summi  templi. 
1  Haijct  duas  lilias,  unam  in   Eller  qua?   habet   proprium  sacerdolcm   Ibidem 

B  Eller '.  commorantem,   dominum  Jodocum    Wurtz  de  Lutzenradt,   alteram    in 

(  Lemenn,  quam  pastor  cum  suo  sacellano  Joanne  Senhem  deservit. 

I  Brem.  Patronus  :  sanctus  Laurentius.  Habet  i  altaria,  quorum  proventus  parochla- 

Bremiii ^       sunt    incorporati.    Collator    :    pra'positus    summi    templi.    Pastor  :    dominus 

(       Joannes  Gezen  ab  Edigra. 

Bearen Habet  ecclesia  unam  lîliam  in  Beuren,  quam  pastor  administrât. 

i  Aille.  Patronus  :  sanctus  Remegius.  Collatores  :  deeanus  et  capituium  Palatiolense. 

AIJ. \       Habet  tria  altaria.  unum  nempe  Sancta;  Anns  dotatum,  cujus  collatores  domi- 

(       celli  de  Meitzenhausen. 
AU         1  (  Habet  unam  illiam  ad  Sanctum  Aldegundem ,  quam  pastor  cum  suo  sacellano 

"        j  Hermanno  Merhensi  administrât. 

[  Bolei.  Patrona  ecclesitE  :  sancta  Maria  Magdalena.  Collator  :  nobilis  Bernardus  de 

c  Ihillay •       Meitzenhausen.  Possessor  dominus  Lhconardus  Vitensis,  pastor  in  Honthem, 

f       qui  curât  illam  administrari  per  quendam  Joannem  AlITensem. 
Slttbben In  Stuba.  Patronus  ecclesiœ  parochialis  :  sanctus  Nieolaus.  Habet  G  altaria. 

i  Habet  duas  fdias,  nempe  Neffe  et  Orschmidt.  Capellam  in  NelTe  administrai 

dominus  VVilhelmus  Gulich.  Ibidem  est  unum  altare  Beatie  Virginis  do- 
tatum, cujus  collator  domicellus  de  Meitzenhausen.  Capellam  in  Orsch- 
midl  inservit  dominus  Mathias  Heuchers,  reclor  ulT  dem  Driesch. 

f'  La  Visitation  de  iGoô  mentionne  seuiiMiient  trois  autels. 


13G  DIOCESK   DE  TREVES. 

NOMS   MODERNES.  LENEFlCfA. 

i  Noren.  Ecclesia;  patrona  :  sancta  Agatha.  Collator  :  prspositus   sumini  templi. 

Nehen Possessor:  decanussiiinnii  tcinpli.  Hal)ct  3  altaria  :  ununi  Sanrti  Viti  dolafiim, 

(       cujus  collatores  sunl  lamilia  dicta  die  Grcven,  hal)itantesin  Gevi'nich  cl  \\  ciler. 

\  Habet   unain    iiliam   Doppflszwllcr,  ((uain    administrât    dominiii    .loannes 

f  Schnledl,  vicarius  in  (Àx-hme. 

Senheni.  Patronus  :  sanctus  Ilemegius.  Ciollatores  :  rapitulum  cathedralis  ecclesi* 

Coloniensis.  Ilabet  4  altaria  ([uomin  unum,  nempe  altare  Beats  Virginis,  est 

Senheiin satis  lil)erallter  dotatiim.  De  coUatura  dubitatur.  Dicunt  tamen  svnodaies  (pod 

alternalim  comités  de  Spaenheim  et  noi)ilis  l'aiiiilia    die   Mullen   von  Ulinen 

hal)eanl  pnesentafioncm. 

Parochia  habet  très  lillas;  Mesenich,  Grendcrichet  Senhaltz,  (piibiis  pastor  dotni- 

,,       .  ,      ^       I    •  I      c       1       nus  Jacobus  kelborL'h  iina  cum  sacellano  domino  Joanne  Kirchofi"  inservit.  In 

.    .  .Senhaltz ,  est  una  capella  a;inct.e  Maria'  Magdalena-  henc  clotata.    Pr<Esentatio- 

nein  hiijus  capella-  lamilia  dicta  die  Merlev  in  Conlkientia  sibi  jure  patronatus 

asscribunt. 

[  Protif,'h.  Patrona  ecclesia;  est  sancta  Margaretha.  De  coUatura  dubitatur.   Ecclesia 

p       .  \       habet  4  altaria,  quorum  nempe  Sancta- Crucis  est  dotatum.  Collatores  pastor  et 

•> ]       synodales.  Nonieii  pastoris  dominus  Lheonardus  Plaltzell.  XuUum  habet  coUa- 

'       boratorem. 

1  Ecclesia  habet  très  capellas,  qu.ne  iiabent  omnia  necessaria  parochialia. 

B  Fanhel Una  est  in  [""anckell  cui  ipse  pastor  praeest;  ibidem  est  unum  altare  Beala- 

f  Virginis  dotatuni,   cujus   collator  domicellus  de  Braunsperg. 

(  .\Uera  capella  in  Ernst,  <|UiB   habet  proprium   sacerdotem,  dominum  Da- 

Erml (  nieleiu  Engelen.  Patromis   capella;  :  sanctus  Salvator.   Collator  :   domi- 

(  cellus  de  Braunsperg. 

i  Tertia  capella  Sancti  Martini  in  Valvich,  cpia;  itideni  habet  proprium  sacer- 

Valwiij '  dotem.  dominum  Joannem  Grissen  ab  Edigra.  Collator  :  baro  de  Winnen- 

(  burgh  et  Bielstein. 

i  ^\lpheln.  Patronus  ecclesi;e  :  sanctus  Bartholomeus.  CompatroBus  :  sanctus  Joannes 

Aljlen <       Baptisla.  Habet  tria  altaria  non  dotata.  Collatores  :  domini  pra-bendati  in  Bis- 

(       scholYstein.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Hauch.  Nullum  habet  sacellanum. 

Gevenich;  Georqweikv ;  Au-  \  l'Vclesia  habet  Ires  lilias,  Gevenich,  .lurgwiler  et  Odoradt,  quibus  pastor  sa- 

deralh }  <  ramenta  ministrat. 

y~,-j,    ,  \  (jillenbeuren.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collatores  :  capituluni  Sancli  Florini 

<:  (jiUenbenrcn •     ,■     n        ,•      u  i    .  j         i.     • 

(       m  (.oniluentia.  Habet  duo  altaria. 

<•  1     ...  1  1  label  unam  Iiliam  in  Schmidt ,   iiuam    pastor,   dominus  Jodocus  Mashs   a 

MiimU ,         ,     •   •  ,     ,  '  '  "^ 

(  L,utzeradt ,  adnnnistrat. 

Wolnieradt.  Patronus  parochialis  ecclesiie  est  sanctus  Marcns.  Compatroni  :  sanc- 
tus Michaell   et  sancta   Maria   .Magdalena.   Collator  :  possessor  der  HerschafH 

Wollincralh ,       Arres.  .Sunt  ibidem  duo  pastorcs  :  nobilis  dominus  Anlhonius  Waltpodt  a  Bas- 

senhem,  canonicus  Moguntinus.  cujus  vices  gerit  dominus  Elegius  a  Sciialken- 
meren,  et  dominus  Michael  Schoenbach  qui  commoratur  in  Wolnieradt. 

F  ,1      r>  //      i.'-i      i  Habet  predicta  ecclesia   sex   lilias  seu  capellas,  Imeradt,  Demeradt,    Filli, 

Immcralli;   Uemeralh;  lui:;  \  „      i  .     ,    „     .  c  i.  iir        -i  i  j-  .•  i  j  . 

c/     I      11/-  I  I  >.■  1    I     ir  :  Mroen,  VN  mckeli  et  ochauszalH,  quibus  omnibus  ptiedicti  duo  sacertlotes 

Slinhn;  \Viiikcl;ciiliHl:alt.  .  .  '   '  r 

f  inservumt. 

1  I.utzeradt.  Patronus  :  sanctus  Slephanus.  Collatrix  :  abbatissa  ad  Sanctam  l^athe 

Lnl:cialli rinam    in  civitale  Trevirensi.   Pastor  :  dominus   Matthias  Idges,  do    Lut/.eradl. 

'       Ecclesia  habet  quatuor  altaria,  nidla  dotata. 

,-,  ■      I  \  Habel  unam  capellam   IV-aUe  \  ir''inis  in   nriesch  iiuam    reirit  dominus  Mat- 

D  Dncxch ,111       1  ,•  11  .         i.  j  •■  '  ^ 

(  lliKis  lleiuliers.  {.nllalor  :  lieverendissimus. 


VISITATION    DU    DOYENNÉ    DE   ZELE,    EN    159-2. 


137 


SOMS    MODERNES. 


1  Stroit/.Ijusfh.  Patmnus  ecclosia»  est  sanctus  Vincontius.  Collatores  :  alternis  viiihus, 
A  Strolzbuesch ■        llevoiendissiiiuis  et  abhatissa  ad  Sanrtam  Cathorinam.  Pastor  :  Maternus  Uader- 

(       mans. 
PII    f  ,1  (  Gilient'eil.  Pationvis  ecclesiœ  :  sanctus  Andraas.  Coilatorps:  dcraniis  et  capitiilum 

^'"'''y'^    l       .SanrtI  Florinl.  Pastor  :  dominas  Jacolnis  Borler. 

,..,„,.,.,  1  Ecflosia  habct  imam  capellam  in  Nedfei-lscheidtwiler,  (luam  pastor  adininis- 

l  trat. 

\  Ufllingen.   Patrona  pcclesia?  est  sanrta  Ediltiudis.  Habet  tria  altaria.  CoUa tores  : 
Amler-UeJlhiujcn decanus  et  capituluni  In  Kiliwrgh.  Pastor  :  dominus  Mattliias  Halschiedt. 

1  (iriuu'lradt.  Patronus  ecclesiœ  :  sanctus  Georgius.  Coilatrix  :  abbatissa  ad  Sanctam 

Greimeralh (^atharinam.  Sunt  ibidem  duo  altaria  non  dotata.  Pastor  :  dominus  Franciscus 

f       Lutzcradt. 

1  Boml)ayen.  Patronus  ecclesiae  :  [sanctus  Joannes  Baptista].  Collatores  :  decanus  et 

li  Boinhonrn ■       capitulum  in  Kilburg.  Ecclesia  habet  umun  altare  Sancti  Anthonii  satis  largiter 

(       fundatum ,  modo  parochiali  ecclesi»  incorporatum. 
,,,,,„,       l  Habet  très  lilias  Lutzinrren,  Floiszbacli  et  Hartzdorff,  quibus  deservit  pastor, 

'  ■'       }  dommus  Casparus  N. 

I  Busendorff.  [Patronus  :  sanctus  Servatius].  Collatores  :  nobiles  et  gratiosi  domini 

hausemioi;/ j       ^jj^^j  j;^  Brierhern  [alias  barones  de  Chrichingen].  Pastor  :  Joannes  Stadtfàet. 

\  Monthem.  [Patrona   :   sancta  Margaretha].  CoUator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

^°"""'"" I       Pastor  :  dominus  Lheonardus  Vitonsis. 

Heinzerath Ecclesia  habet  unam  fdiam  in  Heintzeradt  cui  pastor  etiam  inservit. 

(  Birtterich.  [Patron!  :  sancti  Petrus  et  Hilarius.   Collator  :  pra'positus  cathedralis 

C  Berlrich |       ecclesiae  Trevirensis].  Pastor  :  dominus  Matthias  de  Brem. 

I  Pumer.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  Stephanus  protliomartir.  Parochia  est  incorpo- 
\       rata  monasterio  in   Himelrodt.  Pastor   :   F.  Hupertus  Prumiensis.   Habet  qua- 

Pommcrii ^^^^  altaria,  quonim  unum  nempe  Sanctv   Crucis   est  dotatum,    quod  tamen 

'       parochifE  est  incorporatum.  NuUas  habet  filiales  ecclesias. 

(  Lutz.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  Masiminus.  Est  personatus.  (]ollator  :  Reveren- 

^*'" l       dissimus.  Possessor  :  nobilis  dominus  Jacobus  al)  Eltz.  Habet  duo  altaria. 

r-         r,  1  ni  Habet  ciuatuor  capellas,  unam  in  Liech  cui  dominus  Anthonius  Kernensis, 

Liey:    Dommersl.auseu :    Je-  )  plebanus  in  Lutz,  pneest.  Capellis   in  Dommerszhausen ,  Buderszhausen 

tershausen .  Eccsliaasen. .  .  ,  t  ^  ^eszhausen  praeest  dominus  Joannes  Kernensis. 

i  Saberszhausen.  Patronus  ecclesiic  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Collatores  :  decanus 

Sahershan!:cn et  capitulum  Cardonense.  Pastor  :  dominus  Joannes   Bruch.  Habet  duo   alta- 

'       ria  non  dotata.  Nullas  habet  filias  seu  capellas. 

(  Belthem.    Patronus   ecclesiae   :  sanctus  Goar.   Collatores  :  domini   prai)endati  m 
^  ^^'"x^"" \       BischolTslein.  Altaria  sunt  satis  ornata. 

i  Habet  quatuor  capellas;  unam  in  Franckwiler  et  alteram  in  Braunszhorn , 

(|uil)us  dominus  Paulus  Niechen,  plebanus  in  Belthem,  praeest.  Capellis 
in  Gudderadt  et  Irbschiedt,  quœ  a  religione  nostra  deserueranl ,  priesidet 
quidam  calvinlsta  Franciscus  Merckell. 
\  Môrstoriï.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  Castor.  Collator  :  noliilis  Rernanlus  a  Meitzen- 

06} Si  01  f ^       hauscn.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Emmelius. 

^  Buech.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  Mcolaus.  (Collator  :  ar<hidiaconus  Sancti  Cas- 
)       loris  in  Cardona.  Pastor  :  dominus  Matthias  Alphensis. 

l  Habet  unam  capellam  in  Murtz,  Beatic  Virgini   dedicatam,  cui  pastor  in- 

Moerz I  .,  ' 

(  servit. 

insTOB.  DE  FRANCE.  —    l'OUU.I.ÉS,  V.  ' '^ 


138  DIOCKSK   DK  TI\KVKS. 


NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

m#    ,     7  (  Masierszliausen.  Palrona  erclesiae  :  sancla  Luria.  Collatores   ;  decan  us  et  caplta- 

liiiii  inajoris  erclesiae  (^olonicnsis.  Pastor  :  dominas  Bernaraus  (itTistem. 

Ecclesia  hahot  diias  lilias,  unam  in  Blanckeradt  et  alteram  in    .Silva  Sancii 
Pétri.  Ltra(|uc  deljcl)at  habere  proprium  sacerdotem,  sed  modo  unus  sa- 
lilcmheiiralli  ;  l'etcvfwalil.. .  .  [  cerdos  dominus  Peirus  Croff  inservit  utrique.  CoUator  eccleslœ  in    Blan- 

ckeradt :  baro  de  Winiienbcrgh.  Collatores  ecriesi^e  in  Silva  Sancti  Pétri  : 
alternative  familia» de  Winnenbuig,  M citzenhausen  et  dicti die  vonn  Waldt . 
L  Stremirh.  Palroni  ecclesiae  in  Slremich  :  sancti  Philippus  et  Jacobus.  Collatores  : 

MilIrl-Strimiiii/j l'amilia  de  Ercnburj,'.  Pastor  :  nnbilis  dominus  I^otharius  a  Metteraich,  scholas- 

'       tiens  majoris  eoclesiae  Treveronsis. 

,,  .    .             T-       •  I         ^  I,    1  Ecclesia  habot  Ires  (ilias,  Predor,  Lesenich  et  altenim  Stremich  ,  quibus  oni- 

ISricdcrn;     Licsemcli;      AU-  \  -i        i       .         i              n      ■       i    /-.        i                                       n         »- 

,.,  •       •  nibiis  dominus  .loannes  r  astms  de  Oraech ,  una  cum  suo  sacellano  iNico- 

Slnmmui i  i        i     c      i,                     » 

f  lao  de  Senhem  ,  prœest. 

î  Condt.  Patronus  :  sanctiis  Remaclus.  CoUator  :  abbas  et  conventus  in  Stabel.  Pas- 

I-     ,  )       tor  :  tlominus  Franciscus  Schuncken.   Ecclesia  liabet  ouatuor  altaria  ornata, 

l\nii(l .'  „  .     ,   ,        .      .  ,  '     „ 

I       quorum  unum  nempc   Sancti    Sebastiani   est   dotalum.    Possessor    :  ipsemet 

'       pastor. 

Tries.  Patronus  ecclesia»  :  sanctus   (]astor.    CoUator  :  arcliidiaconus  tituli    Sancii 

Casiorisin  Cardona.  Pastor  :  dominus  lieinerus  Zander,  vitensis.  F^cclesia  habct 

Treis <       tria  altaria,  quorum  unum  Beala-Mrginis  est  dotatum  et  parochias  incorporatum. 

Allare  Sancti  Nicolai  est  etiam  dotatum,  sed  ejus  proventus  in  usas  paupemm 

convertuntur. 

Môden.  Patronus  :  sanctus  Steplianus.  CoUator  :  archidiaconus  tituli  Sancti  Caslo- 

ris.  Pastor  :  dominus  Pauhis  Rovenach.  Habct  tria  altaria,  unum  dotalum  quod 

i\f„i  j      parochiie  est  incorporatum.  Est  ibidem  pncterea  sacellum  Sancti  Joannis  Bap- 

tist:r  in  cemiterio,  cujus  coHator  est  nobilis  domiceUus  Fredericus,  dominus  in 

Eltz.  Possessor  :  pastor  in  Eltz.  Raraaul  pêne   nulla  (it  ofliciatio  in   prcdicto 

.sacello. 


EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DU  DOYENNÉ  D'OCHTENDUNG. 

(8  OCTOBRE  1616 -JANVIER  1617.) 


NOMS    MODERNES. 


Acta  visitationls  per  capilulum  Ochlendmigh 


pjll^f.  \  Puelich.  Patronus  ccclesiii-  :  sanctus  Fimiinus.  CoHator  :  Reverenclissimus.  Paslor  : 

'' (       doniinns  Anthonius  Arwiler.  Sunt  altaria. 

Gavvenach  \  Gappenach.  Patronus  ccclesia'  :  sanctus  Maxiniinus.  CoHatores  :  familia  de  MettiT- 

(       nich.  Pastor  :  dominus  Joannes  Eberhardi. 
i(  I  I  \  Pôlich.  Patronus  eccJesia;  :  sanctus  Stephanus.  Pastor  :  dominus  Joannes  Kalter; 

(       habet  collationem  a  capitule  Monasteriensi. 
Ochtendana  *  Ochtendungh.  Patronus  ecclesise  :  sanctus  Martinus.  Coliator  :  Reverendissimus. 

(       Pastor  :  doiuinus  Joannes  StaulT.  Sunt  altaria. 
Ml  ■  ;,  \  Pleidt.    Patronus    ecclesiae  :    sanctus   Willibrordus.    CoUator   :    Reverendissimus. 

}       Pastor  :  dominus  Godefridus  Jacobaeus.  Sunt  altaria. 
EUrinaen  \  Ettericli.    Patronus    ecclesiae    :    sanctus    Maxiniinus.    CoHator  :  Reverendissimus. 

/       Pastor  :  dominus  Antonius  Viti.  Sunt  ibidem  duo  altaria. 
Nieder-Mendin  i  Nieder  Mendich.  Patronus  ecclesia>  :  sanctus   Ciriacus.  Coliator  :  decanus  .sumnii 
(       tenipli  Treverensis.  Pastor  :  dominus  Bartholomaius  Haembach. 

1  In  Mendicli  Superiori.   Paùona  :  sancta  Gcnovefa.  CoUatores  :  decanus  et  capilu- 
Ober-Mendiy luin  Sancti  Florini.  Pastor  :  dominus  Joannes  Novesius.  Non  est  investitus  ab 

'       archidiacono.  Altaria. 
■nu  \  ParocLia  habet  lllialem  ecclesiani  Sancti  Florini  in  Bell,  quam  pastor  pro- 

(  curât  adniinisfrari  per  ipiendam  conventualem  Lacensem. 

1  Thur.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Joannes  Ewangelista.  Nota  hec  ecclesia  est  filia 
Thner -       ecclesiae  in  Inferiori  Mendich,  et  solet  pastor  eam  per  sacellanum  administrare, 

f       qiiem  tamen  modo  non  habet.  Altaria. 

1  Rottenheiiii.  Patronus  ecclesiiv  :  sanctus  Castor.  CoUator  :  nobilis  familia  de  Met- 
Kottenheim ^       ternlch.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Waldecker.  Est  ibidem  in  cemiterio  sacellum 

'       Sancte  Crucis  dotatum,  cujus  collatores  iidem  nobiles  de  Metternich. 

;  Nieckennich.  Patronus  ecclesiie:  sanctus  Arnulphus.  Collatores  :  Cartusiani  Trevi- 

Airkcjiirli  '       renses.  Pastor  :  dominus  Joannes  Eringius.  Est  ibidem  prin^issaria ,  cujus  coHa- 

'  j       tores  iidem  Carthusiani.  Pastor  cuin  suo  sacellano  Valerio  Lanser  primissariam 

'       administrant. 
Wassenarh  ^  l'arochia    habet   lllialem   ecclesiani    Sancti   Remegii   in  Wassenach,   quam 

)  administrât  prior  in  Tliones  Stein. 

fJduggn  \  llusen.  Patronus  ecclesia;  :  sanctus  Silvester.  Pastor  :  dominus  Anthonius  Boccli , 

/       canonicus  Meiensis,  non  investitus. 
Wellimi  ^  VV'elling.   Patronus  ecclesiie  :  Sanctus  Paulinus.  Collatores  :  capituluin    metropoli- 

'  '  '  I        tana'  ecclesia'  Coloniensis.  Pastor  :  dominus  Anthonius  Piudeger.  investitus. 

1  Trienibs.  Patronus   ecclesia'   :   sanctus  Peirus.   Collatores    :    monasleriuni   Sancti 
Ivimbs Thoma'  extra  muros    Vndernacenses.  Paslor  :  dominus   Oionisius  Meurer,  non 

'       investitus. 

iS. 


140  DIOCKSE    DE   TI'.KN  KS. 


NOMS    MODERNES. 


.„  (  Alsens.  Patronus  :  sannius  Maitlnus.  (iollator  :  neverendissinius.  Pastor  :  domlnus 

Allen: 

(       Petrus  .Nctzen. 

,    ,    .  j  Kcrich.  Patronus    pcclosiic   :   sanctus    Castor.    (>oHatores  :  clecanus  et  capituliini 

■' j       Cardoni'iiso.  Pastor  :  doiuinus  Ciriacus  Krerhelius.  Altaria. 


Kai/hih 


Clin  . 


Kpifenom.  Patronus  :  sanctus  Silvestor.  Collafores  :   decanus  et  capitulum  Sancti 

Siniconis.  Pastor  :  doniinus  Joannes  Sintzicli. 

Dueiiijenheini Dungcnheni.   Patronus  ecclesia'  :  sanctus Anthonlus.  CoHatrix  :  uiagistra  in  Stulja. 

jj.      .1     I  {  Habof  fdialcinccclpsiam  Sancti  Andre.T  dotatam  in  Ormerszbach,  cujus  col- 

(  latores  nobiiis  familia  die  Hausten  von  l  Imcn. 

,,      ,      ,  i  Ilacmbach.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptlsta.  CoHalores  ;  decanus  et  capituliim 

[1    llandiurli J         „         ,.  t;.  •      T»     .  J        •  I  r>  »u     • 

(       oancli  anuconis.  Pastor:  doininus  Joannes  liaurenus.  Altana. 

JJ  .  f  II  (  Ursfelt.  Patronus  ecclesia».  :  sanctus  Rcniaclus.  CoUator  :  conjesde  Marca.  Pastor  : 

■' I       dominus  Sebastianus  .\gricola.  Altaria. 

»,,,,■  1  Nachtsheini.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Stephanus.  CoUator   :  Reverendissinui?. 

Kuchtslwiin ,       .         n-1-        cii.  ^ 

I       Pastor  :  noininus  rredericus  .Vholtgen. 

,,    .,         ,,       ,      ,,       n    ;   1  Parocbia  babet  très  iilias,  VViler,  Wanraedl  et  Welcheradt ,  qu.x' habent  pro- 
Wcilrr;     W  ainlcralli  ;     W  cl-  \  .  ,  ,  •      i      .  •     xi     u .  •    •  •  u-     •    ■       •       i 

,       ,,  prios  sacerdotes  cnu  sotent  in  iMactitsneun  cum  suis  parocnianis  m  sinodo 

clicratli j  1  1        J  •       1         •.•  •. 

(  coinparore;  sedniodo,  quanivis  aduioniti,  nenio  companut. 

J  ,.  1 1  l  Lanijenlelt.   Patronus  ecclesia'  :  sanctus   Onirinus.    CoUator    :    Reverendissinius. 

Lanijcii  clil !        „"  ,       .  .  „ 

■    •  /       Pastor  :  doniinus  Albertus  iN. 

1  Non  procul  a  parochia,  ad  ripam  Netl,  in  antro  situiii  estsacellum  Sancti  Jo- 

f.  Saiikl-.losi ■  doci,  satis  déganter  ornatum,  qiio  mull;r  liiint  dcvotionis  causa  peregri- 

f  nationes. 

.     f  (  LoelT.  Patrona  ecclesiie  :  beata  Virgo  Maria.  CoHatrix  :  domina  niagislra  in  Ma- 

•' I       chern.  Pastor  :  dominus  Oswaldus  Koningb.  Altaria. 

A,,  i  Alcken.  Patronus  ecclesia;  :  sanctus  Michaèl.  Pastor  :  dominus  Sebastianus  SchSelT. 

\       Nullam  adhuc  habet  coUationem. 

(  In  Lhenien  Infcriori.  Patronus  :  sanctus  Slephanus.  Collaloies  :  nobiiis  familia  ab 

,   ,  '       Kltz.  Pastor  :  doniinus  Christopherus  Fedt,  cantor  Monasteriensis.  Habet  sul»- 

1       slilutuiii  dominuni  Pbilippuiii  Bielstein  ,  iiicanlationibus  utentem,  ut  dicitur. 

'       Est  in  ecclesia  altare  beabe  Virgiiiis  bene  donatuiii. 

1  Gonlorir.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Ewangelista.  CoUator  :  abbas  Sanctae  Mariic 

Gondovf ad  Marlires.  Pastor  :  dominus  Martinus  N.  Est  ibidem  altare  Sanctœ  Catbarina> 

(       dotatum,  cujus  coUator  dominas  abbas. 

i  Cobern.  Patronus  :  sanctus  Lubentius.  CoUator  :  decaruis  et  capitulum  Sancti  Cas- 

D  Kohern 1       toris  in  Coniluentia.   Pastor   :  dominus  Paulus  Policber.    Sunt  ibidem  aliquot 

(       altaria  dotata. 

ri-„;y  i  i  Habet  iilialem  ecclesiam  Sancti   Joannls   Baptisfir  in  Debelich ,  iiua»   habet 

(  propriiun  sacerdotem,  dommum  Oecliartlum  liaunensem. 

1  Habet  eliaiu   in  Londicb  Iilialem  ecclesiam  .Sancti  Jacobi,   qiiaui  lencnlur 

Lonniij canonici  Meiensos  administrare,  una  cum  sacello  in  Welchen  et  sacello 

(  Sancti  Pétri  in  Coliern.  Pastor  autem  lenetur  administrare  sacramenta. 

I  \  l.ei.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collafores  :  decanus  "et  capitulum  Monasteriense. 

• \       Pastor  non  est  investitus. 

In  Gulsz  inveni-templum  clausuni.  .\cce,ssi  pasiorem  »]ui  dixit  mibi  doniinuin  uii- 

nistrum  Jesuitarum  de  mane  ibidem  célébrasse  et  daves  tenipll   secum   detu- 

Gueh <       lisse,  et  parocbianis,  per  piilsum  campana'   oonsocalis,  mandas,se  ut  irent  ad 

labores  suos,  nec  esse  ut  ullam  milii  pnestent   obedientiam.  patres  StH'ielatis 

habere    omnem  jurisdictionem  arcbidiaconalem. 


VISITATION   Dl    DOVKWE   DOCIITKNDL  NG,    1616- IG  17.  l 'i  l 

NOMS  MODERNES.  BENEFICIA. 

1  Metteiich.  Patronus  ecclesia'  :  sanrtus  Joannes  Baptisla.  Coilalores  :  alternis  vici- 

A  Mcllernirli •       bus  conies  de  Isenburgh  et  abbas  de  Merj^enstadt  [alias  Marienstalt].  Pastor  : 

(       doiiiinus  Petius  Maringius. 

[  Rovenacb.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Mauritius.  Collatores  :  iiobilis  famiiia  ab 

Ruebciiach Elfz.   Pastor  :    pniinibilis  doiiiinus  Jacobus  ab   Eltz,    decanus   summi  tetnpli 

(       Mogxintinensis.  Substitutus  :  dominus  Antbonius  Senhein.  Altaria. 

[  Kerlich.  Patronus  :  sanctus  Mauritius.  Collatores  :  decanus   et   capitulum   Sancti 

Kaeilicli '       Florin!.  Pastor  :  dominus  Sebastianus   Zellensis,   decanus   capituli  in  Ochten- 

/       dungh. 

É  Habet  filialem  ecclesiam  Béate  Mariae  Virginis  in  Mulheiii,   quam  admlnis- 

Maelltcim Irat    pastor  bis  in  belxloniada    celelirando,  mercede  Chartusianorum  et 

f  communitatis. 

Kettich.  Patronus  :  sanctus  Bartholonieus.  CoUator  :  cornes  de  Isenburgh.  Pastor: 
dominus   Joannes  Cholinus,   presbiter  canonicus   summi  templi  Coloniensis. 
„     .  I       Sacellanus  :  dominus  Andréas   Comes.  Est  ibidem  altare  bcafcfi  Virginis  dota- 

" j       tum  et  parochia'  in  Bassenhem  incorporatum.  Altare  Sancta;  Crucis  etiam  <lo- 

tatum.  Administratur  per  pastoreni ,  qui  singulis  septimanis  célébrât  duo  sacra 
dilucularia. 
,,     .  1  Urniutz.  Patronus  ecclesi:e  :  sanctus   Georgius.  Personator   :  prenobilis  dominus 

~ j       Carolus  a  Melternich.  Plebanus  :  dominus  Servatius  Derk,  verrensis. 

i  Engers  Sancti  Sebastiani.  Patronus  :  sanctus  Sebastianus.  Collator  :  abbas  in  Bo- 

Sankt-Sebaslidii. <       merstorfi'.   Pastor  :  dominus  Petrus  Wosaliensis,   conventuaiis  in  Bomerstorff, 

(       pro\isus  et  investitus. 

(  KesseOcm.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Collatores  :  Reverendissimus  et  capitulum 

Kesselhcini <       de  Aquisgrano.    Pastor  :    decanus  in    Sintzich.    Sacellanus   dominus    Petras 

(       Maringius. 
j^  ,,      ,    .  (  Warschem.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Castor.  Collatores  ;  decanus  et  ca[)itulum 

j       Sancti  Castoris  in  Conlluentin.   Administratur  per  fratrem  minoritam. 


EXTRAIT  DU   REGISTRE  DE   MSITATION  DE  L'ARCHIDIACO.NE  DE  THOLEV, 

DE  1618. 


Liber  visitalionis  generalis  per  decanalusW  Wadrlelensem ,  Marcetend  et  Perlend    sic^. 

[Vddiill.  [l.     DECANATLS  WADKIELENSIS.] 

NOMS    MODERNES.  DENEFICIA. 

I  Tliouib,  pai-ûchialis  l'cclosia.  Collalor  :  douiicellus  de  Kesselstalt.  Pastor  :  domiiius 

A   Thomin <       Georgius  Wolffgangus  a  Kesselstatt ,  metropolitanîe  ecclesùe  Trevirensis  scho- 

(       lasticus.  Patronus  est  sanctus  Paulus.  Habet  duo  altaria. 

,,       ;      7  .  (  Farsweiler,   parochialis  ccclesia.   Collatores  :  comités  a  W  idtgcnslcin.   Patrona  : 

\       hcata  Virgo.  Pastor  :  doniinus  Joannes  Ta\crn.  Sunt  ibi  altaria  tria. 

1  Beuren,  parocliialis  ecdesia.  Coiainunicantes    i  i/j.   CoUator  :  capituluui  Sancti 

Beuren Paiilini.   Patronus  :    sanctus    Paulinus.    Pastor  :   dominus   Petrus  Thilmanni. 

(       Altaria  tria. 

If.        .  1  llunzerath,  capella.  CoUator  :  capiluium  Palatiolense.  Patronus  :  sanctus 

ninzert ,  u     .■  .      ai. 

/  Joannes  liaptista.  Altare  uniun. 

i  Rascheidt,   parochialis   ccclesia.  Communicantes    loo.    Collatores   :    comités   de 
Rasclieid <       Wiedtgenstcin.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Pastor  :  dominus  Joannes  N. 

(      Altaria  duo. 

i  Gcisfeldt ,  parochialis  ccclesia.   (Communicantes   ooo.  CoUator  :  cornes  a  Windt- 
B  Gelsfeld ,       gcnstein.  Patroni  :  beata  Virgo  et  sanctus  Marcus.  Pastor  :  dominus  Joannes 

I       Matthias. 
Malborn Mallborn,  capeUa.  Patronus  :  sanctus  Brictius.  Altaria  duo. 

j  llonncs/.keill,  [.arochialis  ccclesia.  Communicantes  ijo.  CoUator  :  abbas  in  ilio- 
llennesLeil ■       leya.  Patronus  :  sanctus  Marlinus.  Pastor  :  dominus  Lucas  Merpedingius*  Tria 

I       altaria. 

i  Castell,  parochialis  ccclesia.  Comnmnicantes   aSo.  CoUator  :  abbas  in  Tholeya. 
Kasiel Patronus  :  sanctus  WillilVidus.  Pastor  :  dominus  Gerardus  Winekelbach.  .\ltaria 

(       tria. 

(  Mettenig,  parochialis  ecclesia.   Communicantes  3oo   circiter.  CoUator  :    archi- 
Mettnich J       episcopus  Trevirensis.    Patrona  :    Sancta    Crux.   Pastor  :    dominus   Nicolaus 

(       Fûchsmannus.  Altaria  tria. 

i  In    Tholeya,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  3oo.  CoUator  et  |>astor  vigore 

f  fpL  1   ,  1       incorporationis  :  abbas  ibidem.  Regens  sive  saceUanus  :  dominus    riieodoricus 

•    j       Leuken.  Altaria  tria.  Patronus  est  sanctus  Joannes  Baptista.  SaceUmn  est  valde 

'       ruinosum. 

1  Sanctum  Wendalinum,   parochialis   ecclesia.    Coimuunicantes   Goo.  CoUatores  : 

\       archiepiscopus  Trevirensis  et  rector  hospitalis  Cusani.  Pativnus  :  sanctus  Wen- 
Saint-]Vcmlcl i       dalinus.  Hector:  dominus  Antonius  Brcmuiinger,    trevirensis.  Septem  altaria 

I       fuernnt  oliin  dotata,  modo  sex  unita  pro  tribus  porsonis  perpetuo,  scilicet  ad 

f       altare  Beata'  Mari.T  Virginis,  altare  Sancta-  Crucis,  lertium  Sancti  Dominici. 

f  Le  iiianuscril  ])ortc  ù  tort  (/(•(■mm  lu  m. 


VISITATION    DE    I/VI'.CIIIDI ACONE    !)E   THOLEV,    1618. 


143 


NOiMS    MODERNES. 


llEMiFICIA. 


A  Blicseii 


Marpinr/cii. 


Blescn,  parorliialis  ecclesia  monastcrlo  in  Tliolova  Incorporala.  Coinmunicanles 
/|oo.  Collator  :  abbas  in  Thoioya.  l'alioiius  :  sanclus  Remij^ius.  Plobanus  : 
dominus  Fianciscus  Schmeligs.  Sunt  ii)i  aharia  tria. 

Merpeding,  paiochialis  ecclesia  incorporata  monasterio  in  Thoioya.  Coinmuni- 
canles 70.  Palrona  :  beata  Virgo.  Sacellanus  :  donainus  Antonius  HelfiFant. 


Merzig. 


[il.    DKCANATUS  MARCETENSIS.] 


iEppelborn,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  3oo.  Collator  :  domicellus  Geor- 
gius   Fredericus  a  Lewenstein.   Patroni   :    beata  Virgo,    Marin   Magdalena  el 
sanctns  Rochus.    Pastor  :   Dominus  Joannes   Wilheimus,    iheovillanus.    SunI 
altaria  tria. 
1  Exweiler''',  parochialis  ecclesia.  Communicantes  200.  Collator  :  abbas  in  Tholeya. 

Thalexweiler Patronus  :  sanctus  Albanus.  Pastor  :  dominus  Honricus  Fabri,  de  LissendorlT. 

(       Sunt  altaria  tria. 
•  y.  •.     ,  (  Wiesbach,   parochialis  ecclesia.   Communicantes  4o.  Collator  :    princeps  Lotha- 

\       ringiae.  Patronus  :  sanctus  Alljanus.  Pastor  :  dominus  Andréas  Remsbacli. 
B  Betliiincif  Cre^aiihich  -Cnll  (  Bettingen ,  parochialis  ecclesia.    Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Collator  :  abbas  In 
bttch  ■  i^ï^c;  '  1       Tholeya.   Pastor  :   dominus  Joannes  Ittelius,   Irevirensis.    Sunt    tria    altaria. 

'       Coinmunicanles,  in  Bettingen ,  Seubacli,  Goltbach  et  Aussem ,  23o. 
Hiiptlpi'; Inrf-  Rrinrlrh  -P  ■'    ■   l  Hederstorff,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  ibidem  in  Boppergh  et  Brins- 
•1        -l'       "        '  ,       weiler  200.  Collator  :  domicellus  Castrii  [sic]  Mottensis,  vulgo  «  zum  Motten». 

(       Pastor  :  dominus  Mathias  RaaskopflF.  Sunt  ibi  altaria  tria. 
(  Limbach ,   parochialis   ecclesia.   Communicantes    100.   Patronus  :   sanctus  Willi- 

Limbacli (       brordus.  Collator   :    dominus  domus  Teutonicse.    Pastor  :   dominus    Mathias. 

(       Altaria  duo. 
Lebach  ;     Niedcr  -  Satiback  ;  i  Lebarh ,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  3oo  in  Lebach,  Seubach,  Landt- 
Landsiveiler;    Hahn;    .Ta-  |       weiler,   Han   et  Jebach.  Patrona   :  beata   Virgo.   Collator  :   abbas  in  Fraucn 

bach (       Lauteren.  Pastor  :  dominus  .loannes  Gaigei-us.  Sunt  tria  altaria. 

Nalbach;  Diefflen;  Piesbach;  l  Nalbach,  parochialis  ecclesia.  Habet  communicantes  /ioo  ibidem ,  ex  Diefifenthall , 

Bihdoif;  Bettsladt |       Piesbach,  Billszdorff  et  Bettstatt.  Collator  :  praspositus  ad  Sanctum  Simeonem. 

i  Dullingen,   parochialis  ecclesia.  Communicantes   100.  Collator  :    baro   dominus 

c  DiUinyen <       Wilhemus,  baro  de  Brubach.  Palrona  :  sancta  Udilia.  Pastor  :  dominus  Cor- 

(       neMus  Fiichsman.  Sunt  tria  altaria. 

(  Paichten ,  ca])ella.  Patronus  :  sanctus  Maximinus.  (loHatrix  :  abi)alissa  in  Fraw 

Pachten <       Lauteren.  Communicantes   100.    Pastor  :   dominus  Cornélius   Fiisclismannus. 

(       Tria  altaria. 

i  Roden ,    parochialis  ecclesia.   Communicantes  3oo.  Collator  :  abbas  in  Tholeya. 

Roden <       Palrona  :  beata  Virgo.  Pastor  :  dominus  Andraeas  Bockenheimer.  Sunt  tria 

(       altaria. 

'  Hutzweiler,  parochialis  ecclesia.   Communicantes   70.  CoUatores    :    amptmannus 
in  Siersburgh,  Bockenheimer  cum  suis  cohœredibus.  Patronus  :   sanctus  Lau- 
.            .  .       rentius.  Pastor  :  dominus  Andraeas  Bockenheimer.  Duo  sunt  altaria,  quorum 

eusweitei {       umun  sub  invocatione  Beat;p  Mari.ne  Virginis. 

Huit/.  Weiler,  capella  libéra.  Nescitur  a  quibus  fuudata.  Palrona;  :  très 
Virgines  sancta  Maria  Magdalena,  Maria  Jacobe  et  Salome. 


'"'  Celle  paroisse  d/'pendail  du  doyenné  de  AVadrill  (voir,  ci-dessus,  p.  85  b). 


14'4 


DIOCESE  DE   TREVES. 


Peil. 


[m.     DECANATUS  PKlil.KVSIS.  J 


NOMS    MODERNES. 


nENEFICIA. 


A    I  VdUerfunjen 


Bedersdoif. 
Guisingen  . 


Lindorf. 


Ptielllinyeii . 


B  Ei'hUngen  (c.  de  Sarreloiiis)  ; 
Jtzbach 


Becinngcii .  . 
Fickingen  .  . 
Frciiwrsdwf. 
Merzig .... 


c    Hilliriiigen?;  Mechern? . 


Baedingen 

Waldwiese  ;  Moiuloif. 

iMiimdnrf;  7îi/ ; ingcn . 


liciiiicliiiijcn 


Walderlanj,',  parochialis  occlesia.  Communicantes  800.  Patroni  :  sanctus  Petrus 
'  et  sanrtus  Paulus.  CoUator  :  generosus  W'illu-lnius  Marceloff  île  Bruliach,  baro. 
f       Pastor  :  dominus  Joanncs  Karicher.  Spx  altaria. 

l  Bol/.  Dorff,  parocliialis  ecriesia.  Patronus  :  sanctus  Maximinus.  CoUator  :  abbas 
I       .Sancti  MatthiiE.  Pastor  :  dominus  Matthias  Backenhcim.  .Utaria  tria. 

In  Geulzig  est  capclla. 
i  Licszdorpff,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  /loo.  Patroni  :  sancti  Crispinus 

et  Cris|)ini;iims.    CoUator  :   ahi)as  in  Wadtgasscn.   Pastor  :    fratcr  Jacobus   de 

.Sancto  Wendelino,  uli  vicarius.  Quatuor  altaria. 

Putlingen,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  i3o.  Patronus  :  sanctus  Michael 
arrhangelus.  CoUator  :  dominus  de  Crichingen.  Pastor  :  dominus  Haberlus 
Klein.  Tria  altaria. 

Uaillingen ,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  1.10.  Patronus  :  sanctus  Nico- 
laus.  CoUator  :  abbas  in  BussendorfiF.  Pasior  :  frater  Henricus  Regius,  >icarius 
in  Jal/.bacli.  Altaria  tria  hic  et  in  Jelzbach,  lUialis. 

1  Bcckingen''',  parochialis  ecclesia.  l'atroni  :  sancti  Joannes  et  Paulus.  CoUator  : 
Pater  coUegii  Societalis  Jesu  Treviris.  Pasior  :  dominus  Scbastianus  de  Dideloh. 
(       Altaria  tria. 

Annexum  liabet  in  Fickingen. 
i  Fremersdorff,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  100.  Patronus  :   sanctus  .Mau- 
,       ritius.  CoUalor  :  dominus  de  Braubach.  Pastor  :  dominus  \  incentius  Biringen. 
(       Tria  altaria,  quomm  altare  Beafa'  Virginis. 

Marccten«(Nihil). 
.  llaibungen,   ecclesia  parochialis.  CoUator  :  abbas  in  FriesdorfiF,  ex  libéra  dona- 
.       tione     abbatis    de     Mettloch.    000    sunl    et    ultra    communicantes.  Parochia 
[       annexam  habet  capellam  de  Muliren,  ducafus  Lotharingine. 

1  Budingen,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  i3o.  Patrona  :  beata  \  irgo  Maria. 
CoUalores  :   pensionaril   ecclesia'  motropolitana'  Trevlrensis.  Pastor  :  dominus 
(       Mathias  Baldringen.  Altaria  tria. 

(  Wald\vei/.7.  et  MondorfT.  Parochialis  ecclesia  est  Mondorff.  Filialis  Waldweisz. 
}  Communicantes  100.  Patrona  :  sancta  Catharina.  CoUator  :  abbas  Sancti  Matlùa^ 
(       Treviris.  Pastor  :  dominus  Paidus  Vas.  Altaria  tria. 

f  [Le  nom  de  la  paroisse  manque],  parochialis  ecclesia.  Habet  sub  se  unain  capeUani 
1  Roilzungen  et  habet  indilTerenter  centum  communicantes.  CoUator  :  baro 
j  Christophorus  do  Chrichingen.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Jagerzerff.  Patroni  : 
f       sanctus  Martinus  et  sanctus  Hubertus.  l'ria  sunl  altaria. 

1  Reuinblingcn  est  |)arochialis  ecclesia.  Communicantes  60.  Pastor  :  sanctus  Joannes 
Baptlsta.    CoUalrix  :   abbatissa   in   Horroo  Treviris.    Pastor   :  dominus    Paulus 
'       .Sierck.  Duo  altaria. 


'■'  La  paroisse  de  Bcclingi'ii  faisait  ]iarli<'  du  dovi'niié  de 
Mer/.ig. 


'-'  On  ne  *ail  Irop  ce  <|iie  \iout  faire  ici  celte  indication 
étrangère  an  doyenné  de  Perl. 


VISITATION   DE   L' AncilTOI ACONK   DK   TIIOLEY,    1618. 


145 


NOMS    MODERNES. 


EENEFICIA. 


A  Sierck. 


Kirf. 


Schwerdorf. 


B  Kerlingen. 


SiiTck-Hutiie . 
Kirchnainnen . 
Monlenach  .  . 


Maîlingen;  Tiienliiiyen;  Oii- 
dren,  en  ail.  Uilern 


C   Oiidren,  en  ail.  Uilern;  Klein- 
Hettingen;  Lemmersdorf . 


Meurich;       Kehen;      Falia  ; 
Kesslinfjrn;  Bcuren 

Rnstroff,  en  ail.  Ruenlorf.  .  . 


Laiimcsfeld;  Monneren. 


Hackcnijc 


Bidlingen 

Baedingen 

D  Klein-Brehdorf . 
Ehingen 


Sierck,  parochialis  pcciosia.  Coniiuunicantes  loo.  l'aiionus  :  sancti  .loannis  Bap- 
tistip  DecoUalio.  Conator  :  abbas  in  BusendoriT.  Pastor  :  Nicolaus  HcspiiviUanus. 
Habet  domum  dotisin  ReusdorlT,  sod  babitat  in  rpiadani  fdialis  pcclosinc  doino. 
(       Sex  altaria. 

\  Rirft.  Patronus  :  sanctus  Bemigius.  Coilator  :  peisonisia  lori.  Pastor  :  dominas 
(       Paulus  Merseh.  Tria  altaria. 

!  Habet  annexas  in  Meurich.  Kclsen,  Faa,  Keslingen  et  Beuren. 

i  Reuszdorfl'  est  parochialis   ecclesia  Sirck.  Communicantes  /|3.  Patronus  :  sanclus 
Maiiinus.  Coilator  :  alibas  in  Dusendorfl".  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Rosevil- 
(       lanus.  vSex  altaria. 

i  Schwerdorff  est  parochialis  ecclesia.  Communicantes  i  oo.  Patrona  :  beata  Virgo. 
\  Coilator  :  dominus  a  Brauliach.  Pastor  :  dominus  Mathias  Limpurgh.  Tria 
'       altaria. 

Kirlingen  est  parochialis  ecclesia.  Communicantes  i5o.  Patroni  :  sanctus  Lucas 
evangelista,  et  sanctus  Nicolaus  et  sanctus  Joannes  Baptista.  Coilator  :  prior 
Carthusianonim  in  Rutela.  Pastor  :  dominus  Georgius  W  intrincherg.  Duo 
altaria. 

Est  quoddam  sacellum,  cujus  patrona  est  sancta  Régula,  in  ipso  cœmi- 
terio  parochi»,  quod  prophanatum  est  et  valde  ruinosum. 

Aiiain  capellara  habet  in  Udensirck. 

Nunian ,  mater;  filia  HausdorlT.  Parochialis  ecclesia.  Communicantes  180.  Patronus  : 
sanctus  Albanus.  Collaior  :  abbas  in  Busendorff.  Pastor  :  dominus  Adamus 
Ronten,  siercensis.  Duo  altaria. 

Montbach,  capella. 
Mallingh,  parochialis  ecclesia,  habet  sub  se  Tunling  capellam  pro  tertio  anno, 
reliquiis  duobus  annis  Uderen.  Patronus  :  sanctus  Severinus.  Coilator  :  pater 
in  Rutela.  Duo  altaria.  Pastor  :  dominus  Henricus  Alber;  non  resldet,  sed  halief 
sacellanum,  dominum  Michaelem  Bnino.adannum  conductum. 
Uderen,  parochialis  ecclesia,  habet  suIj  se  duas  capellas,  nempe  Klein  lletting, 
Lemmerszdorir  per  duos  annos  etiam  pastor  in  Uderen.  Patrona  :  sancta  Mar- 
garetha.  CoUatores  :  pensionarii  majoris  ecclesia'  Trevirensis.  Pastor  :  dominus 
Adamus  Mompach.  Habet  tria  altaria. 
Lummersfell,  capella.  Monderen,  mater.  Parochialis  ecclesia  sive  sacellum  libe- 
rum  sub   nomine  diva'  Barbara-,  virginis  et  martyris.  Altare  unum   in  choro 
consecratum ,  et  duo  in  navi  non  dudum  erecta  et  nondum  consecrala.  Com- 
municantes 33o.  Parochus  est  BenecUctus   Bardinus.  Collaior  :  illustrissimus 
Lotharingiae  princeps. 
Hackenberg,  parochialis  ecclesia.  ('omnnmicantes  000.  Pastor  :  domiims  Nicolaus 
Weckringen.  Patroni  :  sancti  Sebastianus  et  Maximinus.  Collator[esj  :  nobilis 
dominus  Samson  de  Warsberg,  habitans  in  arce  Freiszdorff,  et  nobihs  dominus 
Christophorus  de  Leuwenstein,    nobilis  Joannes   de  Stromborgh,   Salentinus 
Faust  von  Stromborgh. 

Pudlingen , 

Budingen '  Omnes   iiuola'    horam    pagnrum    perti- 

Breuszdorff. l       nent    ad  parochiam   in   Hackenberg. 

lilsineen     ,..,.,     


mSTOR.  DE  FRANCE. 


146 


DIOCESE   DE   TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


A   Helliiigen Hellingen  '*' )  Qmnes   incola!   honim  paîronim   perti- 

Weclcringen Weckiingen j       nent  ad  parochiam   in  Hackenberg. 

fy    .  I-     ,  I  Ober  Conlz,    parochialis    ecclesia.   Collator  :    dominus  Dedarios   de    Dadeberg. 

" /       Patroni  :  sancti  Joannes  et  Dionisius.  3oo  communicantes.  Ses  altaria. 

Medcr-Konz Nider  Conlz,  capellain. 

(  Manderen   est  parochialis  ecclesia.  Couunimicantes  120.  Pafronus  :  sancti  Ste- 

Mandern phani  Inventio.  Collator  :  pater  in  Riitela.  Pastor  :  dominas  Joannes  Beschig. 

(       Tria  altaria.  NuUam  capeliam  habet  sul)  parochia. 

i  l'crrel,  parochialis  ecclesia.  Communicantes  1000.  Patroni  :  quatuor  Coronatorom 

B  Perl sancti.  CoUatoi-  :  decanus  ecclesia'  majoris  Trevirensis.  Pastor  :  dominus  Lani- 

f       berlus  Gennerus  ctiani  \icarius.  Tria  allai'ia. 

Apach 

Schengen 

Borgh \  Capellae. 

Eiff 

Merszweiler 

[  Tettiiigen.  Collatores  sunt  generosi  domini  Mosgel.  Fundatores  sunt  Nicolaus  zu 
„     .  )       Kurron,  Burghman  von  Burgh,  Lani|>erich  von  Gunderssergh  et  uxor  ejusEUi- 

>'      i       sabetha.    Pastor  :   dominus  Mattha'us  Sevenich  in  Tcttingen.   Altère  recenter 

(       ereclum  non  est  consecralum. 

i  Nittel  '■',   parochialis  ecclesia.  Communicantes  3oo.  Patronus  :  sanctus  Martinus. 

Nitlel •       Collator  :  abbas  ad  Martyres  Treviris.  Pastor  :  dominus  Gerhardus  Scharflbillig . 

(      Tria  altaria. 

Onsihrf. Capella  Sancti  Huberti  in  Omstorff. 

Capella  Beat<T  Virginis  in  Monte. 

1  Monderen,  parochialis  ecclesia.  Coumiunicantes  190.    Patrona  :  sancta  Qecilia. 

Monneren Collator  :  pater  in  llutcla.  Pastor  :  litigantes  dominus  Joannes  Lahr  et  dominus 

(       Antonlus  Bedingen ,  tertius  dominus  Petrus  DudeldorfT.  Tria  altaria  '''. 


Apach 

Schengen  . . . 
Borg 

£/î •• 

c  Merschweiler 


'■'  Le  manuscrit  porte  Uelbinijin. 

f  La  paroisse  de  Nitlel  était  comprise  dans  le  doyenné 
de  Remicli  (voir,  ci-dessus,  p.  3oa,  86  \  et  88  a). 

'*'  On  ne  croit  pas  inutile  de  noter  ici  les  données  que 
fournissent,  au  point  de  vue  de  trois  paroisses  de  l'arcbi- 
diaconé  de  Tholcy  non  visitées  en  1618,  les  registres  de 
Visitation  du  xvi*  siècle  finissant.  Ce  sont  la  paroisse  de 
Peilingen,  au  doyenné  de  Mcrzig,  et  deux  paroisses  du 
doyenné  de  Wadrill,  Schoendorf  et  Franienhcim  : 

Peilingen.  Patronns  :  sanctns  Anthoiiiiis.  Collator  :  abbas 


Sancti  Matthia:  Pastor  :  dominas  Nicolaus  Fui,  titnneiuis 
(visitée  en  1687  :  Archives  de  TEtat  prussien,  à  Cobleni, 
Religions  und  Kirchen-Sachen,  Generalia,  n"  io5). 

Schoendorff,  Patronas  :  sanctas  Andritas.  Collatores  :  ca- 
pituli  Sancti  Paulinu  Pastor  :  dominus  Mathias  Schôndorjf 
(visitée  en  lâSg;  ibidem,  p.  n5}. 

Francissem.  Ecclesia  Sanrti  Thomir  in  Francissem.  Col- 
latrix  :  abhatissa  in  Orreo.  Pastor  :  dominus  Philippus 
jyUlenius  (visitée  en  lôgS;  ibident,  p.  288). 


EXTRAIT  DU  REGISTRE  DE  VISITATION  DU  GRAND  ARCHIDIACONÉ, 

EN   1656. 


ProthocoHum  visitationis  generalis  arcliidiaconalus  tituli  Sancti  Pétri 
factae  et  habitœ  anno  i65G. 


Trêves. 


I.    DECANATUS  SANCTI  PETRI  AUT  TREVIRENSIS. 


NOMS  MODERNES. 


Parochialis  ecclesia  Sancti  Laurentii  in  ci  vitale  Trevirensi.  Communicantes  778. 
Hs'c  ecclesia  est  incorporata  almœ  nniveisitati  Trevirensi,  (juae  simul  investit 

A  S.-Laarent ,  à  Trêves (       et  conl'ert.  Pastor  :  dominus  Nicolaiis  W  eckber.  Sunt  hic  aitaria  novem,  omnia 

indotata,  praeter  iliud  in  sacelio  cœmeterii  qnod  spectat  ad  tiibum  lanaetex- 
torum  et  est  violatum. 
[  Parocliialis   ad  Sanctum   Gangolphum.    Communicantes    610.    Est   inrorporala 

S.-Gan(jolf,  à  Trêves <       almae  universitati  Trevirensis  a  (pia  institutus  et  provisus  [est]  dominus  Johannes 

(       Molitor.  Habentur  in  hoc  tempio  altaria  septem  indolata. 

!  Parochialis  ad  Sanctum  Anthonium.   Communicantes   /i4o.    Palronus  hujus   ec- 
clesi.TB   :  sanctus  Anthonius.  Coiiatores  :  decanus  et  capitulum  Sancii   Pauiini 
prope  Trevirim.  Pastor  :   dominus  Hector  Mettendorff,  qui  etiam  est  decanus 
ruralis  capituli  Sancti  Potri.  Sunt  ses  altaria  non  dotata. 
i  Parochialis  ad  Sanctum  Paulum.  Communicantes  260.  Est  incorporata  nionasterio 

S.Paul,  à  Trêves ;       Sanct.ie  Irminœ  in  Horreo.  Pastor  :  dominus  Henricus  Heesz.  Sunt  altaria   sex, 

(       scptimum  in  sacelio  Sancti  Michaelis  (juod  corruit  ex  negligentia. 

(  Ecclesia  parochialis  ad  Sanctos  Gervasium  et  Prothasium.  Conununicantes  2U). 

S.-Gervais ,  à  Trêves '       Collator  est  decanus  summi  tempii.    Pastor  :  dominus  Vitus  Bourgh.  Altaria 

(       fpiinque  indotata. 

1  Ecclesia  parochialis  Sancti  Martini  in  Palatiolo.  Communicantes  220.  Collator  : 

Pfalzel <       re\erendissimus  et   eminentissimus  Trevirensis,  qui  simul  investit.  Pastor  :  do- 

(       minus  Gerhardus  \\eiz,  canonicus  ibidem.  Altaria  tria. 

[  Erangk.  Communicantes  1  5o.  Palronus  :  Sanctus  Petrus.  Est  incorporata  abbatial 
p,  j       Div:E  Virginis  ad  Martyres,  cujus  dominus  abbas  est  vei-us  pastor;  vicarius  ejus 

•^ J       temporalis,   perpetuus  tamen   est  dominus   Johannes   Fontanus.   Altaria  tria: 

'       nullum  dotatum. 

/  Cordell ,  etiam  parochialis.  Conmumicantes  56.  Ha?c  est  sub  invocatione  Sanctoruni 
jr  .11  ]       Amandi,  Joannis  et  Huberti.  Coiiatores  :  domicelli  Leudolph  do  Biedburg  et 

■  ■  ' I       Môrll   ex   Bettingen   conjunctim.    Pastor  :    Cornélius    W  iltzius.  Altaria  tria; 

'       nullum  dotatum. 

(  Rower.  Communicantes  60.  Est  incorporata  decanatui  ad  Sanctum  Paulinum.  Pa- 

Buwer I       tronus  :   sanctus  Clemens,   martyr  et  pontifex.   Modernus   curatus  :   dominus 

(       .loannes  Scheidtweiller,  vicarius  in  coUegiata  Sancii  Paiilini.  Altaria  duo. 

c   i,!-  I   /     -  c    1»      •    ■  (  Ecclesia   .Sancti     Michaelis    iirope     temiiluin    Sancti    Maximini     est    parochialis. 

b.-Michel ,  (i  S.-Maximiii  .  .  .  .  ,     •    •         '      '■      c      .    1.     •     .  • 

I       quamvis  nionasterio  incorporala.  c>unt  altaria  Iria. 


148 


DiocKSK  i)K  Tiu:vi:s. 


NOMS    MODERNES. 


,,         ,     „  l  Dependet    MertesdoitT.    (llialis,    cuius    palionus    sanclus    Marlinas.   Allare 

A  MerU'sdorf. '  ^        ' 

■'  [  ununi. 

Malien In  Mattcii  oliiii  erat  sacellum. 

I  Eureh.  Communicantes  ijo.  Haec  ecclesia  est  sub  invocationc  Sancta'  Heiena'. 
Euien I       CoUalrix  :  priorissa  ad  Sanctam  Agnetcm  Treviiis.  Pastor  :  dominus  Matthias 

(       FerhiT,  pra^hendatus  ad  Divam  Virgineni  Majorctn.  Altaria  quatuor. 

IZeven.  Coinniunicantes  i46.  Patronus  ;  sanctus  Martinus.  Est  incoqwrala  deca- 
natui  majoris  ecclesiii;  Trevircnsis.  Modernus  rcclor:  dominus  ÎSicolaus  Xaadt- 
scliicdt,  allarisia  suinini  tcnipli.  Sunt  hic  altaria  lria,(|uorum  duo  non  consc- 
rrala. 

Obciliirch Dcpendcl  Oiierkcrich.  Patronus  :  sanctus  Mlchael.  Altarc  unum. 

1  Parochialis  ad  Sanclum  Mcdankun.  Conuminicantes  76.  Hœc  ecclesia  est  incor- 

B  Sunkl-Mcdard ■        porata  ahbatia'  Sancti  Mattliia^.  Virarius  :   jiatcr  Anihonius,  professus  conven- 

(       tualis  dirtiu  ai)hatia'.  Sunt  hic  tria  altaria. 

I  Ecclesia  ad  Undas.  CoUatrix  :  domina  abhatissa   in   Horreu.   Patronus  :   sanctus 
^'.  Germain,  à  S.-Miilliia^.  .  '       Albanus.  Deservitur  modo  ab  aliquo  venerabili  pâtre  ordinis  divi  Augustini. 
(       Altaria  duo.  Ecclesia  niinat  i-uinam. 

I  Ecclesia  in  Guttweiiler.  Communicantes  3o.  Est  incorporala  collegiatae  sivc  deca- 
]       nalui   ad   Sanctum  Simeoncm.  Dominus  decanus  est   pastor.  Modernus  ejus 
]       vicarius  :   dominus  (^oliiuis  Bruerius,  canonum  doctor   et   canonicus   ibidem. 
'       Patroni  :  sancti  Cosmas  et  Damianus.  Altaria  tria. 
I  Irsch.  Communicantes   G8.   Patroni  :  sanctus  Georgius  et  sanctus  Wendalinus. 

Irsch Incorporataest  monasierio  ad  Sanctum  Martinum.  Regitur  a  domino  Magnerico 

(       Rode ,  sacellano  domini  abbatis.  Altaria  tria  indolata. 

,,     ,      .,  1  Hockweiller,  capella.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Altare  unmn  violatum. 

tiochweder {  mu-         .  .  -i  ■  •       i 

(  INiilli  pro  lempore  sunt  ibi  incola". 

i  Ecclesia  Sancta;  \\  alburgis  in  collegia(a  Sancti  Paulini.  Communicantes  i5o.  Est 
incorporala  dicta'  colle"iala'  Sancti  Paulini  scu  potius  decanatui  ibidem.  Pas- 
'     ■'  )       tor  :  (lonunus  (lecanus.  Modernus  rector;  donunus  Donunicus  Smionis.  ordmis 

(       Pra'dicalorum. 

Kuennz Currentz,  capella.  Patronus  :  sanctus  Cornélius.  Altare  unum. 

Lorich Lorich,  capella.  Patronus  :  sanctus  Joannes  E\  angelista.  Altare  unum. 

Sirzenich Sietzenich,  capella.  Patronus  :  sanclus  Joannes  Baptista.  .\ltare  unum. 

Pallivn PalgcnC). 

IBoulzwciller.  Communicantes  /lo.  Palronus  :  sanctus  Remigius.   Ha-c   ecclesia  est 
incorporala  monasterio  Beata'  Maria;  Virginis  ad  Martyres.  Pastor  :  dominus 
ai)bas.  Vicarius  :  pater  Paulns  Madert ,  dicti  monasterii  professus  convenlualis. 
Altaria  tria,  quorum  illud  Diva-  Virginis  non  est  consecratum. 
Aach Aach;^ 


''•''.  Les  noms  <lc  ces  douv   paroisses  lii;mcnl  non  senlenienl  en  lote  de  leur  folio  resiH'clif  laissé  en  blanc,  mais  cmon' 
à  la  table  du  registre. 


VISITATION   DU  GRAND   ARCHIDIACONE,   EN    1656. 


149 


Piesport.  II.    DEC.VNATl.  S  PISPORDIKNSIS. 

Absunl  variii;  parochiales  ecclesiœ  in  ducatu  f^uxemburgensi  non  visitatif. 


NOMS    JIODERXES. 


BENEFir.IA. 


1  Parochialis  ecclesia  in  Schweich.  Comaïunicantes  35o.  Patronus  est  sanctus  Mar- 
A  Schtvekh ,       timis.  CoUator  :  aichiepiscopus  Trevirensis.  Pastor  :  doininus  Joannes  Curianus, 

I       professus  in  Vianden.  Altaria  tria. 

(  Lonquich,  etiam  parochialis.  Communicantes  36o.  Patronus  :  sanctus  Laurentius. 
Lonyuich :       Coilator  :  abhas  ad  Sanctum  Maximinum.  Pastor  :  dominus  Matthias  \\  agener. 

f       Tria  aitaria. 

Kenn , Kehnn,  filialis.  Patrona  :  sancta  Margaretha.  Altaria  tria. 

hsel Iszell,  capeila.  Patronus  :  sanctus  Georgius.  Altaria  duo. 

i  Rioll,  parochialis.  Communicantes  78.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  CoUator:  al- 
liiol «       teniative  eum  eminentissimo  principe  Trevirensi  abbas  ad  Sanctum  Matthiam. 

(       Altaria  tria,  quorum  unum  est  \iolatum. 

L  Ecclesia  in  Meringh.  Communicantes  Sso    Patronus  :  sanctus  Medardus.  lîst  de 

....  j       collatione  domina'  in  Nieder  Prum.  Pastor  :  dominus  Henricus  Orth.  Ecclesia 

•' j       noviter  ex  l'undamentis  est  exstrucla,  sed  nondum  perfecta.  NuUum  adhuc  nisi 

(       sunimmn  altare  est  exstructum  et  adhuc  insecratum. 
Loersck Dependet  capeila  Loersh.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  .Mfare  unum. 

i  Longen,  etiam  capeila.  Patronus  :   sanctus   Elogius.   Altare  unum.   Altare 

Loiigcn I  Sancta^  Anna'  est  (undatuni.  Modernus  oITicians  :  pater  Petrus  Keverich, 

(  professus  in  Prumia. 

1  Entsch,  etiam  parochialis.  Communicantes  i5o.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Col- 
Enscli ^       lalores  :  decanus  et  capitidum  Sancli  Paulini.  Pastor  :  dominus  Bartholomaeus 

(       Schullesz.  Altaria  tria.  In  sacello  sub  invocatione  Sancti  Nicolai  est  unum  altare. 
Schleich Schleich,  hlialis.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Altaria  duo. 

i  Defzem,  ecclesia  parochialis.  Communicantes  i4o.  Patronus  :  sanctus  Agrltius. 
c  Detzcin <       Coilator  :  al)l)as  ad  Sanctum  Maximinum.  Pastor  :  dominus  Servatius  Huper- 

(       dingen.  A.ltaria  tria. 

Poelich Poelich,  fdialis.  Patronus  :  sanctus  Andréas.  Altaria  duo. 

Cluszerath,   quoque    parochialis.   Connnunicantes    ajo.    Patrona   :   beata    Virgo 

Maria.  CoUatores  :  comités  de  Crichiiigen.  Pastor  :  dominus  \\  ilhelmus  Beiss. 

,       Altaria  tria.  Altare  Sanrti  Joannis  est  dofatum.  Communitas  juxta  fundationem 
Siaessemlh (       ^p,^,-^,., 

Capeila  Sancti  Michaelis,  olim  parochialis,  sub  invocatione  Sancti  Michaelis 
et  Sancti  Remigii.  Altare  unum. 
1  Turnich ,  capeila  libéra.  Communicantes  3o.   Patronus   hujus   ecclesiap  :   sanctus 

Thoernich <       Maternus.  CoUatores  :  comités  a  Crichingen.    Pastor  :   dominus   .Tacobus  Mal- 

(       bourgh.  Altaria  duo. 
r-  •  I  l  Keverich,  capeila  libéra.  Communicantes  36.  Patronus  :  sanctus  Cunibertus.  Coi- 

lator :  abbas  Epternacensis.  Pastor  :  dominus  Matthias  Jacobi.  Altaria  tria. 
Leiven,  parochialis  et  personalus.  Communicantes  ayti.  Patronus  :  sanctus  Ste- 
phanus.  CoUatores  :  eminenlissimusTrevirensis  et  nobiles  a  Warsclibergh,  alter- 
.   .  1       native.  Personatista  :  dominus  Joannes  Sfickart,  pastor  in  \\  inchern.  \  icarius 

'"'*" ^       perpetuus  :  dominus  Wilhelmus  Speicher.  Altaria  quatuor,  coniprehenso  islo 

in  sacello  Sancti  Nicolai. 

Sacellum  in  T.ei\en.  Patronus  :  sanctus  Eucharius. 


150 


DIOCESE   DE  TREVES. 


NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

A  Heidenburg Hpidonhorf^h  ,  liliaiis.  Palroniis  :  sancUis  Michael.  AJlaria  duo. 

STrillonlieim,  parorhialis.  Communicantes  -îbo.  Patroniis  :  sanctus  Clemens.  Col- 
lalor  :  ablias  ad  Sanclum  Mattliiam  prope  ïreverim.  Paslor:  dominas  Gerlacas 

■■  '  "•— "■ \       Kùniges.  .y laria  tria. 

'  Dependet  saceUum  Sancti  Laurentii ,  in  quo  est  unum  altare  insecratnm. 

iNcumagen,  parochialis.  (Communicantes  directi  4oo.  Patrona  :  diva  \  irgo  Maria. 
Collator  :  coines  a  Wittgenstein.  Pasfor  :  dominus  Phiiippus  Coppenroth.  Sunl 
liir  altaria  quinque. 
Saceilum  Sanrli  Peti-i,  in  paf;o  situm,  habet  unumaltare. 
ISacellum  SanrtT  Catharinœ,  cujus  toctum  corruit ,  habet  tria  altaria. 
Saceilum   sub  invocatione  Innumerabilium   Martvruni  ad  MoselJam ,  snpra 
pagiiin,  habet  unum  altare  non  consecratum. 
ÎEmmell,  ecclesia  parochialis.  Communicantes  aâo.    Patronus   ëccleslae   :   sanctus 
Marlinus.  Collafores  :  Carlhusi;r  sancti  Albani  prope  Trevirim.  Paslor  :  R.  D. 
Joannes  Nicolaus  MettendorlT,  pro  tempore  christianitalis  Pispordiensb  decanus. 
Altaria  tria  et  unum  in  sacrislia. 
Pieszporlt  est  sedes  christianilatis.  Communicantes  210.  Ecclesia  parochialis  est 
in  monte  sub  invocatione  Sancti   Michaelis.  Collator  :  decanus  nielropolilana" 

Piespovt /       Trevirensis.  Pastor  :  dominus  (îeorgius  Turck.  .Vltaria  duo.  In  bac  ecclesia  hajje- 

I       tur  baptisteriuni  et  oHicium  divinum  in  solcmnioribus  festivitatibus,  caeteroquin 
(       lit  in  saeello  inferioii  cujus  patronus  sanctus  Sebastianus.  .Vltaria  tria. 

,,  i  Dependet  Munster  sub  invocatione  Omnium  Sanctorum.  Duo  sunl  hic  alla- 

R   Mue^tei't  ■  •  •  1 

(  na  ,  quomm  unum  violatum. 

„  1  Dependet  etiam  Crames,  cujus  sanctus  Thomas  est  patronus.   Habet  unum 

Krames '1.  ,„„ 

(  altare. 

i  Wintrich,  parochialis.  Communicantes  3oo.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Colla- 

Wintrich ■,       tores  :  Carthusia-  sancti  Albani  prope  Trevirim.  Pastor  dicta"  :  Carthusi.-F  prior. 

(       Vicarius  perpetuus  :  dominus  Wilhehuus  Hev.  Altaria  quatuor. 

Filzen Fillzen,  filialis.  Patronus  :  sanctus  Andréas.  Altaria  tria. 

■.,.  T   .  \  Minham,  parochialis.    Communicantes  ga.    Sub   invocatione  Sanctorum  Joannis 

leini ^       Baptista'  et  Huberti.  Collator  :  decanus  inelropolitana>  Trevirensis.  .\ltaria  tria. 

\  Kesten,  etiam  parochialis.  Communicantes  go.  Patronus  :  sanctus  (ieortnus.  Col- 
" \       latrix  :  abbatissa  ad  Macram.  Pastor  :  dominus  Matthias  Georgii.  .\llaria  tria. 

IOsann.  Communicantes  i5o.  Ecclesia  parochialis  suh  invocatione  Sancti  Pétri. 
Collatores  :  pra-nobiles  ab  Escli ,  Auvvach ,  Collebach,  haeredos  Johann  Brixii. 
et  plures  alii.  Pastor  :  dominus  Wilhelmus  Bretzius.  Allaria  tria,  quorum  unum 
violatum. 

Monzel Montzell,  liliaiis.  Patronus  :  sanctus  .Nicolaus.  .Allaria  tria. 

.  l.vsur.  Communicantes  160.  Patroni  :  sanctus  Petrus  et  sancta  Catharina.  Collator  : 
1       eminontissimus  Trevirensis.  Pastor  :  dominus  W  alterus  Langh.  .-ytaria  tria ,  qiio- 

Lieser •        rum  illud  Sancti  Joannis  dotatum. 

f  Capella  Sanli  l'auli  in  Monte  dcservilur  a  domino  Bernardo  Fabritio,   alla- 

'  rista  (licl;r  capella',  cujus  collator  eminenlissinuis   Trevirensis. 

1  Novigandt,  etiam  parochialis.  {Communicantes  aoo.  Patronus  ;  sanctus  Lamber- 

Xoiiaiid lus.  Collatores  :  decanus  et  capiliilum  in  l'alatiolo  prope  Trevirim.  Pastor  :  do- 

(       minus  Joannes  WolITsfeldt.  Sunt  hic  altaria  tria. 

D  Murinf/ Marinfîh,  liliaiis.  Patronus  :  .sanctus  Remigius.  Allaria  tria. 

,.  I  Cousz,  parociiialis  ecclesia.  Communicantes  aao.  Est  incorporata  hospitali  Cusano. 
(        Patronus  :  sanclus  Brixius.  Pastor  :  rector  dicii  liospitalis.  Allaria  quatuor. 


MSITATION   DL:   GRAND   ARCHIDIACONE,   EX    1056. 


151 


NOMS   MODERNES. 


JIENEFICIA. 


Wehlcn  .  . 
Bernkuslel. 


Graacli 


Monzdfdd  . 


Loncjkamp. 


B  Rachtiy. 


Zcltlngen 

Loesnicli  . 
Erdeii.  .  . 


BLschqfslhron;  Morbach;  Rcip- 
peratli;  Heinzcrath;  Gon- 
zeralh;  Wedevath;  Hinze- 
rath;  Hundheim 


c  Morbach .  . 
Rapperath  . 
Heinzerath 

Gonzerath . 

Hundheim . 

D  Heinzerath 
Wederath . 


Morscheid;  VVahlholz 


Giitenlhid.  . 
Sankt-Kuno . 


VVehlen,  modo  parocliialis.  Communicanles  i5o.  Haec  ecclesia  est  eliam  hospi- 
tali  piu'dicto  incorporata.  Patrona  est  sancla  Agatha.  Habet  tria  altaria. 
[  Beincastell,  ecclesia  parochialis.  Communicantes  800.  Est  etiam  incorporata  hos- 
J  pitali  Cusano,  et  sub  invocatione  Diva'  Virginis  et  Sancti  Michaelis.  Collator  : 
j  rector  dicti  hospitalis.  Paslor  douiinus  Jacobus  Faber.  Altaria  quatuor  indo- 
[       la  ta. 

/  Grach ,  filialis.  Communicantes  220.  Est  sub  invocatione  Sanctorum  Simeonis 

I  et  Juda^!.  Curatus  :  dominus  Nicolaus  Hernies,    j)riBbendatus  in  Berncas- 

(  tell.  Altaria  tria. 

1  Monizelfeldt,  etiani  (llialis  ex  Berncaslell.  Communicantes  66.  Patronus  : 

sanctus  Siephanus.  Pnpbendatus  in  dicto   Berncastell,  dominus  Joannes 

[  Crames  est  curatus.  Altaria  tria,  quorum  summum  violatum. 

1  Longcamp,  quoque  filialis  Berncastell.  Communicantes  80.  Patronus  :  sanc- 

tus Andréas.  Rector  :  dominus  Stephanus  Urbani ,  prœbendatus  in  Bern- 

f  castell.  Altaria  tria,  quorum  ctiam  summum  est  violatum. 

1  Rattigh ,  parochialis.  Communicantes  in  universum  700.   Patrona  :  diva  Virgo. 
Collator  :  comniendalor  ordinis  Teutonicorum  Treviris.  Pastor  :  dominus  Joannes 
[       Martini.  Altaria  tria. 

(  Zeltangh,  filialis.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Allarista  :  dominus  Joannes 

(  Georgius  Rusch.  Allaria  tria. 

(  Lôsenich,  olim  mater  ecclesia,  modo  fdialis  ex  Rattigh.  Haec  ecclesia  est  sub 

}  invocatione  Sanctorum  Viti  et  Modesti.  Altaria  duo  nondum  consecrala. 

Erden,  etiam  fdialis.  Patronus  :  sanctus  Tabertus.  Altaria  duo. 

Bischoffs  Drona ,  parochialis.   Communicantes   126.  Patronus  ecclesiae  :   sanctus 

Paulinus.  Collatores  :  decanus  et  capitulum  in  Palatiolo.  Pastor  :  dominus  Ber- 

nardus  Flesch.  Altaria  tria,  omnia  violata.  Dépendent  velutl  filiales  et  sacelli 

Morbach,    Rapert,   Huntzeradt,   (îontzert,  Wedert,   Heintzert    et    Honthem, 

omnes  violatœ  et  combustœ ,  ut  sequitur. 

Morbach,  filialis,  sub  invocatione  Sanctarum  Annœ  et  Agathae.  Altaria  duo 

violata. 
Rapert.  Patronus  :  sanctus  Jacobus.  Altare  unum. 
Hoint/erdt,   lilialis  tertia.   Patronus  :    sanctus   Petrus.   Altaria  duo,  quomm 

suinnmm  violatum. 
(ionlzert.  sacellum  sub  invocatione  Sanctorum  Antlionii  et  Valerii.   Altaro 

unum  violatum. 
Honthem,   etiam  sacellum,  sub   invocatione   Omnium    Sanctorum.    Allarc 

unum  violatum. 
Sacellum  Hunlzerodt  combustum. 
Similiter  sacellum  in  Wedert. 
Morscheidt  et  Wallioltz.  Communicantes  i5o.  Patronus  in   Morscheidt  :  sanctus 
Laurentius.  Collator  :  decanus  majoris  ecclesiae  Trevirensis.  Altare  unum.  Pa- 
tronus ecclesiœ  :  in  Wallioltz  est  sanctus  Matthias.  Altaria  duo.  Pastor  alterna- 
tive hic  in  Morscheidt  ad  officium,  sed  in  sunmiis  feslivitatibus  tenentur  ounies 
comparere  in  Walhollz. 

Gudenlhall,  sacellum  sub  invocatione  Sanctorum  Anthonii  et  Huberti.  Allarc 

imum. 
Patronus  capellœ  ad  Sanctum  Cunonem  vulgarlterdiclae,  est  Sanctus  Mcolaus. 
Altare  unum. 


152 


DIOCKSE  DE  TREVES. 


NOMS    MODERNES. 


(  Bergh,    |)arochialis.   Communicantes   160.   Patron!  sunt   diva   Virgo    et   sanctus 

A  Beiglicht |  Aiexlus.    (^ollator  :   dccanus  majoris  ccclesi.-K  Trevironsis.    F'astor    :    dominas 

(  l'elrus  Hourdl.  Allaria  quatuor  indolata,  quorum  summum  est  violatum. 

Merscheid Mersclicidt,  fiJialis.  Palronus  :  sanctus  Georgius.  .\ltare  unum  violatum. 

Horalli Honrath,  sacellum.  Patronus  :  sanctus  Bartholoma-us.  Altare  unum  violatum. 

(  Haagh,  etiaiii  sacellum  sive  fdialis  parochi;e  de  Bergh.  Patronus  :  nt  dise- 

"'^"9 I  runl  paslor  et  synodales,  sanctus  Agnelus.  .\ltare  unum. 

I  Budelich,  parochialis.  Communicantes  186.  Palrona  :  sancta  Agatha.  CoUator  : 

Biiedlicli •       abbas  Sancli  Maximini  prope  Trevirini.   Pastor  :  dominus  Joannes  Ix)rscheidt. 

(       Altaria  tria. 

D  Schoenberg Schonbrigh.  Patronus  :  sanctus  Vitus.  .\ltaria  duo. 

i  Besscheidt.  Communicantes  34.  Haec   ecclcsia  est  sub  invocatione  Sanctis- 

Bcsclieid •  sim.TB  Trinitatis.  CoHator:  abbas  ad  Sanctos  Martyres  prope  ïrevirim.  Caret 

'  pro  nunc  ])astore.  Altaria  duo,  quorum  summum  violatum. 

1  Fcli ,  parocbialis.  Communicantes    i4o.   Patronus:   sanctus  Martinus.  CoUator: 

F.elt ■       abbas  ad  Sanctuin   Ma\iminum  pro|)e  Trevirim.   Paslor  :  dominus  Magnericus 

(       Lôwenbrucken.  Altaria  tria. 

Lorsclieid Lorscheidt,  filialis.  Patrona  :  sancta  Gerlrudis.  Altare  unum. 

Fastrau Fasteraw,  etiaiii  fdialis.  Palrona  :  sancta  Agatha.  .\llare  unum. 

(  Fulirna,  parocliialis.  (Communicantes  afio.  Palronus  :  sanctus  Barlholom;eus.  Col- 
c  Foehren l       latrix  :  domina  Inlerioris  Prumiu-.  Pastor  :  dominus  Joannes  Driesch.  Altaria 

(       tria,  quorum  unum  non  consecralum  et  tamen  3oo  florcnis  dotalum. 

Ilolzeralh Helzeradt,  fiiialis,  cujus  patronus  sanctus  Goar.  .\ltaria  duo. 

Bekond Beconda  est  capella  sub  Invocatione  Sancti  Nicolai.  Altare  unum. 

Nauralli Naurodt,  efiam  capella,  cujus  patrona  sancla  Elisabeth,  .\ltare  unum. 

I  Arenrodt,  parochialis.  (Communicanles  ^S.  Patrona  :  diva  Virgo  Maria.  Collatrix  : 
Arrenrath •       domina  ad  Sanclum  Thomam.  Allaria  tria.   Pastor  :  dominus  Martinus  Lans- 

(       cticidl. 

i  Selhem,  parochialis.  Communicantes  a6o.  Patronus  :  sanctus  Georgius.  Collator  : 
D  Sehlem <       eminenlissimus  'Irevirensis.  Pastor  :  dominus  Joannes  Oligh.  .Vllaria  tria  ,  quo- 

(       rum  illud  Sancli  Miobaelis. 

(  Salinenrohr,  liiialis.  Palronus  ;  sanctus  Martinus.  .\ltaria  duo,  quorum  illud 

'^'''""^'"' (  .Sancli  Sebastiani. 

_^      ,     ,  \  Dierbadi,  liliails  (luoque  ex  Seleni.  Patronus:   sanctus  Gan^olphus.   .\ltare 

^0" '>"''' (  unum. 

Esch Esch,  capella  sub  invocatione  Sancli  Nicolai.  Altare  unum. 

1  Rivcnich,  parochialis.  (Communicantes  ()0.  Patronus  :  sanclus  Brixias.  Collator  : 
iJiei'CHic/i illuslrissimus  cornes  ( Cral/  a  ScharlTcnstein.  Paslor  :  dominus  Nicolaus  Fusenich. 

f       Altaria  tria,  nullum  dolatum. 

i  Bergweiller,  fdialis  Hcidtweiller  in  ducalu    l.uxemburgensi.   Communicantes  7G. 

I)  ..  '       Patronus  :  sanclus  Joannes  Evanwlista.   Paslor  idem  qui  in   Ileidlweiller  do- 

•'  * I       minus  Nicolaus  SchônolFen,  olliciatur  tamen  per  alium  conduclum,  ad  noluni 

'       i)asloris  amovibilem.  Altare  unum. 
Finhenliof Finlen,  sacellum,  dependet  a  Bergweiller.  cujus  sancta  Helena  est  pati-ona. 

i  Dree.sz.  Cou\municantes  ajo.  Palronus  :  sanctus  Martinus.  Collator:  abbas  E]>ter- 
iireis nacensis.  Paslor  :  dominus  Joannes  Petrus  W  ollTsI'eldl.  Altaria  tria,  nullam  do 

(       talum. 


VISITATION   DU   GRAND   ARCIIIDI ACONE,   EN    I65G.  153 

NOMS    MODERNES.  BENEFir.H. 

_       ,  i  CapeHœ  in  Brouch  dicitur  patronus  sanctus  Sebastianus.   Sunt  allaria  duo 

briicli 1  -11.      ■  •  . 

(  indotata  et  insecrata. 

„,    „     ,  l  (jladtbach,  capella  sub  invocationc  Sanctorum  W'illibrordi  et  Valcnlini.   \l- 

Gludbuch ,  ' 

(  lare  ununi. 

1  Kirchhoff,  personatus.  Communicantes  210.  Patronus  :  sanctus  Andréas.  Collator  : 

Kiichhof;  Aldiich eminentissimus  Trevirensis.  Personalista  :  I\.  D.  Joannos  IIoHer,  oflicialis  Trevi- 

(       rensis.  Vicarius  ejus  perpetuus  :  dominas  Petrus  Lucas.  Aitaria  tria. 

Platten Plallen,  lilialis  Kirchboff.  Patronus  :  sanctus  Marlinus,  Aitaria  duo. 

Pohlbach Polenbach,  saceiluni.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Altare  unum. 

'  WiltUch,  ecclesia  parocbialis.  Communicantes  53o.   l'atronus  :   sanctus  Marcus. 
(^oîlator  :  eminentissimus  Trevirensis.  Paslor  :  dominus  Quirinus  Molitor.  Ai- 
taria novem  :  altare  Sanctse  Crucis  est  dotatum  (Ulius  possessor  dominus  Simon 
....    ,.  .  j      Torn,  una  et  altarium  Sanctae  Annas  et  Sancti  Nicolai,  qua;  dicuntur  olim  ab 

^       eminentissimo  incorporata);   altare  Sanctissimae  Trinitatis  est  etiam  dolatum. 

Modo  nulium  habet  possessoreni;  administratur  in  connnuni   a  dominis  pas- 
tore  et  altaristis  aliis.  Altaris  Sanctorum  Huberti  et  Matthias  modernus  possessoi- 
est  dominus  Jacobus  Poulch. 
1  Dépende!  Plein  et  Anckes.  E\   conventione   facit  ibidem  officium  dominus 

Plein <  pastor  in  Greimerbatt.  In  Plein  non  est  calix;  in  Anckes  unum  quodiibel 

I  sacellum  habet  unum  altare. 

.  .^.   ,.  .  l  Hospitale  in  Wittlicb.  Patronus  :  sanctus  Wendalinus.  Hospitalarii  sive  jiro- 

\  visores  :  doniini  Johannes  Kietsch  et  Nicolaus  Neander. 

(Leethigh,  major  parochialis.  Communicantes  a4o.  Patronus:  sanctus  Martinus. 

GrossLiltgen <       Collator  :  capitulum  Kylburgense,  cui  etiam  est  incorporata.   Pastor  :  dominus 

(       Johannes  Bettenfeldt,  canonicus  ibidem.  Aitaria  tria;  nulkini  dotatum. 
Karl Caril,  fdiaiis.  Patrona  :  sancta  Barbara.  Altare  unum. 

,,         .,  (  Moszweiller,  capella  sub  invocatione  Sancti  Matthias  et  Sanct;e  Appolloniae. 

Miisweiler J  .,,  ■  ^^ 

(  Altare  unum. 

Miiider-Littgen .Minderleethigh ,  filialis.  Patrona  :  diva  Virgo.  Aitaria  duo. 

rr  1  \  Hupcrath,   etiam  lilialis  a   Leetbigh.   Patronus  :  sanctus  Huberlus.  Altare 

Hupperath !  •     „ 

"r  /  unicum. 


Kilbnrg.  III.    DECaNATLS   KYLBURGEXSIS. 

Scquuntur  ecclosiie  sub  decanatu  riirali  Kyll)iu'gensi ,  maxime  vero  quœ  sunt  patri;e  Trevirensis, 
quia  illœ  in  ducatu  Luxcmburgensi  non  sunt  propter  certas  causas  visitatte. 

i  Welschbilligh,    parochialis.    Communicantes  3oo.  Patronus  hujus    ecclesiae    est 

...      (;•,;■                                 1  sanctus  Petrus.  Collator:  decanus  majoris  ecclesiip  Trevirensis.  Pastor:  dominus 

*■  '  '  'j 1  Bernardus  Roberti,  pro  tempore  ruralis  capituli  Kylburgensis  decanus.   Sunt 

!  aitaria  quatuor,  nulium  dotatum. 

Moeliii Môhn,  filialis  sub  invocatione  Sanctae  Luciae.  Aitaria  duo. 

Neivcl Nowell,  etiam  lilialis  sub  invocatione  Beatae  Marie  Virginis.  Altare  unum. 

Eisenacli Eysscnach,  quoque  filialis.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Allaria  duo. 

Giheni Giltzem ,  siinililer  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Baplista.  Altare  unum . 

Olk OIck,  sacellum.  Patronus  :  sanctus  Clemens.  Altare  unum. 

IIISTOR.  DE  FR.\NCE.  —  PODILLÉS,  V.  20 


154 


DiocKsr.  DK  Ti'.i:\  i:s. 


NOMS    MODERNES. 


IIKNKI-ICIA. 


i  Sulm,  parochialis.  (lommnnicanles  ijo.  Patronus  :  sanclus  Pelrus.   (JoIJator  :  do- 

A  Sitelm minus  a  McUeinich  in  Dourscheidl.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Sartorius.  Altaria 

I       tiia,  nullum  dolatum. 

iiucld Riilil,  (ilialis.  Patronus  :  sanclus  Maitinus.  Altaria  duo. 

Scliwfbillin Schariïljiiligh,  etiam  fillalis,  sub  invocalione  Diva»  \irginis.  Altaria  duo. 

(  Dahlem  caret  pastore.  Communicantes  3o.   Patronus  :  sanctus  Lambertus.  Col- 
^  '  *'" \       lator  :  abbas  Hiinmerodensis.  .Altaria  tria,  omnia  violata. 

,„  .  (  Triuipirten,  filialis  seu  capella,  cujus  patrona  sancta  Margaretha.   Altare 

ï^^"«/'°'' î  unum.  1  J       F 

(  Idem  dependel  iiarlim  e\  Dalhem.   Patronus  :   sanctus  Sebastianus.  Deser- 

B  l'ienheim |  ^■^^^.  ^  p^^^^..^  j,,  i„^.y 

Ittell,  parochialis.  Communicantes  124.  Patronus  :  sanctus  Dyonisios.  Est  de  col- 
latione  capituli  in  Palatiolo.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Schwarlz.  Altaria  qua- 

Ittel /       tuor  abs(|ue  uUa  luudafionn,  nisl  quod  ipse  dominas  pastor  instituerit  sacrum 

singidis  cliebus  sahathinis  legendum,  mediantibus  200  daleris  summx  capi- 
talis. 

Idcshcim Ides7.heim,  filialis.  Patronus  :  sanctus  .loannes  Baptista.  Altaria  tria. 

Idenhcim Idem,  etiam  filialis,  sub  invocatione  Sancti  Sebastiani.  Altaria  duo. 

Hofweiler Weiller,  capella,  cujus  patronus  sanctus  Marcus.  .\itare  unum.  sed  violatum. 

(  l'rierweiller,  libéra  capella.  Communicantes  36.  Patronus  :  sanctus  Dionysius.  Est 

c   Trierweiler <       decollatione  abbatis  Epternacensis  et  commendatoristeutonici  Treriris.  Paslor  ; 

(       dominus  Erasmus  Lielï.  Altaria  duo. 

!  Parochialis  in  Kylbourgh  est  incorporata  collegiatae  ecclesiae  sive  capitnlo  ibidem. 
Communicantes  2  5o.  Patronus  :  sanctus  Maximinus.  Decanus  est  verus  pastor. 
Guratus  :  dominus  Balduinus  Xandin,  canonicus  ibidem.  Altaria  tria. 

Malberg Malbergh  ,  filialis.  Patronus  :  sanctus  Quirinus.  Altare  unum. 

Malbergtveich Weicb,  capella  sub  invocatione  Sancti  Nicolai.  Habet  unum  altare. 

Wilseckcr Wils/.acker.  Patronus  :  sanctus  JNicolaus.  Altare  unum. 

1  Orschfeldt,  capella  libéra  pra-diclae  coUegialœ  in  Ivylbourgh  incorporata.  Commu 
D  Orsfeld ■       nicantes  26.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Capltuluui  Kvlburgense  confert.  Cura 

(       tus  :  dominus  Joannes  Schotder,  canonicus  ibidem.  Altare  unum. 

i  Neidenbach,  parochialis.  Communicantes  56.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Collatrix  : 
Neidenbacli \       domina  ad  Sanctiim  Thomam.  Pastor  :  dominus  Petrus  Fischer.  Altaria  duo 

'       noviter  reconciliata. 

i  Ellentz,   etiam  parochialis.   Communicantes  4o.  Patronus  :  sanctus  Pancratius. 
Ehlenz •,       Collator  :  coines  ( jat/.  a  Scharffenstein.  Pastor  :  dominus  Jacobus  Roben.  Alta- 

(       ria  duo,  quorum  illuil  Sancte  Lucia-  olim  habuit  bebdomadale  saci'um. 

Scldeid Schleidt,  filialis.  Patrona  :  sancta  Barbara.  Altare  unum. 

m    •  W >'l  ■  !  OberweiUer,  capella.  Deservitur  alternative  a  pastore  ia  BirsdorlT.  Patronus  : 

(  sanctus  llubertus.  Altare  unum. 

(  llofl' SelTorn.  Communicantes  i4o.  Patronus  parochialis  ecclesiœ  :  in  Seflern  est 

<j  _  1       sanclus  l.aurenlius.   Collator  :  eminentissimus  Trevirensis  tanquain  adininis- 

''        J       tralor  Priimieusis.  Paslor:  dominus  Maurilius  Fontanu*.  Altaria  tria,  quonim 

(       illud  Sancti  Sebastiani  est  dotatum. 

Biirbacli Bourbarb,  capella.  Patrona  :  sancla  Margaretha.  Altaria  duo. 

,,.,,,  I  Helleiiliarli,  eliam  capella  omnino  ruinosa  et  violala ,  cujus  patronus  sauc- 

llcilcnhach s  1      n  .  vi.  •   1  .  j       > 

tus  l'etrus.  Altare  unum  violatum. 


VISITATION   DU  GRAND   ARCHIDIACONÉ,   EN    1656. 


155 


NOMS    MODERNES. 


A  Sejferwcich 
Lasel 


Wettelilojf 


Sclioenecken  .  .  . 

Seiweralh , 

B  NiederHcrsdovJ. 


Fleringen. 


Gondehhein 


Ober-Hersdorf. 
Rommersheim  . 


ebach 


Habscheid. 


D  Watzeralh 
Maslhorn . . 


Lichtenborn . 


Hale'ibuch. 


Nieder-  Priiein 
E  Wciiisfeld.  .  . 


c  Niedcr-Laacht 

Heisdoif;  Winrinijen;  Diiii/- 
dorf. 

Pronsfcîd 


(  Urweich,  capella  siib  invocalione  Sancti  Joannis  Bapliste.  Allare  unum  vio- 

I  latuni. 

\  Lasell,  filialis  ex  SelTcren,  hal)cns  pro])ter  distantiam  a  paiochiali  omnia  sa- 

}  cramenta.  Communicantes  60.  Patrona  :  sancta  Helena.  Altaria  tria. 

1  Wettcldorff,  parochialis.  Communicantes  35o.  Patroni  :  sanctus  Leorlegarius  el 
,  sancta  Lucia.  Collatrix  :  domina  abbatissa  in  Nieder  Primi.  Pastor  :  dominus 
(       Henricus  Foxius.  Altaria  quinque ,  quorum  illud  Sancti  Michaelis  dotatum. 

i  Schônecken,  capella,    niinatur  ruinam.  Est  sub  invocatione  Sanctae  Annae. 

(  Altaria  quatuor. 

Syverath,  capella.  Patronus  :  sanctus  Lambertus.  Alfare  unum. 
Herszdorff,   capella.   Est  sul)   invocatione  Sanctorum   Jarobi  el  Sebasiiani. 
Altaria  duo. 
Fleringh,  parocbialis.   Communicantes  90.  Patronus  :   sanctus  Lucas.    Coliator  : 
olim  cornes  a  Marka,  modo  domina  in  Horreo  Treviris.  Pastor  :dominus  Hen- 
ricus Rollinqen.  Altaria  tria. 
1'  Gondelszheim,  filialis.  Dicitur  tamen  ecclesia  separata,  seu  privata  et  parti- 

'  cularis.  Patronae  :  sanctae  Fides.  Spes  et  Cbaritas.  Est  locus  ad  peregrina- 

1  tiones  faniosus.  Altaria  quatuor.  Quintum ,  quod  erat  violatum ,  sublatum 

f  est. 

\  Oberherszdorff,  filialis,  in  honorera  Sanctae  Crucis  dedicala.  Sunt  hic  altaria 

(  tria. 

(  Rommersheim,  parochialis.  Communicantes  io5.  Est  sub  invocatione  Sanctorum 

l       Maximini  et  Huberti.  CoUatrix  :  domina  Inférions  Pi-umiae.    Pastor  :   dominus 

'       Servatius  Leodegarii.  Altaria  tria,  cpiorum  summum  est  violatum. 

\  Lauich,  parochialis.  Communicantes  7/1.   Patronus  :  sanctus  Martinus.  Coliator: 

I       abl)as  Epternacensis.  Pastor  :  dominus  Joannes  Breidt.  Sunt  hic  tria  altaria. 

(  Dépendent  Ileiszdorff.   Winrichen  et   Dcidendorff,   ubi   tamen   nullae  sunt 

/  capellae. 

i  Prunszfeldt,  parochialis.  Communicantes  45o.  Patronus  :  sanctus  Kemigius.  Col- 

<       latrix  :  domina  Inferioris  Prumias.  Pastor  :  dominus  Valentinus  Volmarus.  Altaria 

(       tria. 

(  Lunebach ,  filiahs  priuiaria  ,  sub  invocatione  Sanctas  Margarethae.  Altaria  tria , 

(  quorum  unum  violatum. 

(  Haabscheidt,  altéra  filiahs,  cujus  patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Habenlur  omnia 

)  sacramenta  .sicuti  in  parochiali.  .\ltaria  tria. 

Watzerodt,  etiam  filialis.  Patronus  :  sanctus  Bartholoma'us.  Altaria  duo. 

Masthorn,  capella.  Patronus  :  sanctus  Matthias.  Altaria  duo. 
[  Liechtenberg ,  parochialis.   Communicantes  5o.  Patronus  :  sanctus  Gangolphus. 
\       Collalores  :  domini  de  Brandebourg.  Pastor  :  dominus  Matthias  Faber.  Altaria 
'       tria. 

(  Hallenbadi,  capella  plane  ruinosa,  cujus  patronus  sanctus  Marcus.  Altare 

}  unum,  in  quoofini,  ut  referont  incola',  servabatur  sacrum  hebdomadalo. 

i  Nieder  Prum,  parochia.  (Jonnnunicantes  lao.  Hase  ccclosia  est  sub  invocatione 
)  Beata?  Marian  Virginis,  Sanctorum  Gordiani  et  Epimagi,  martvrum.  CoUatrix  : 
j  domina  in  Nieder  Prum.  Modernus  curatus  :  dominus  .loannes  Bernardus  (]re- 
(       meiius.  Altaria  tria,  nullum  dotatum. 

j  U  einszfeldt,    capella.    Patronus   :    sanctus    Eeonardus.    AUarc  unum    viola 

I  tum. 


156 


DIOCESE   DE   TUEVES. 


NOMS    MODERNES. 


Prum.  Communicantes  Ago.  H.tc  ecclesia  Pst  sub  invocatione  Bcatae  Marie  Vir^- 

nis,  Sanctornm  Nazari  et  Celsi.  Capilulum  ibidem  habet  jus  praesentandi  ali- 

,       quein  ad  parochiani.  Eiiiincntissiiiius  Tre\irensis  ex  tune  conlert,  et  dominus 

'  '"'"' \       archidiaconus  investit.  Modernus  pastor  :  doiuinus  Nicolaus  Watzerodt ,  canoni- 

I       eus  ibidem.  Altaria  novem.  -\Itare  Sancta;  Crucis  est  a  pellioribus  et  sartoribns 
I       dotatuni,  in  quo  annuc  fmnt  duo  sacra. 

(  Olt/.heim ,  parocbialis.  Communicantes  3oo.  Patronus  :  sanctus  Bricins.  Collatrix  : 

Olzitelm     1       domina  in  Nieder  Prum.  Pastor  :  dominus  Petrus  Thoma'.  Altaria  tria,  nollum 

'       dotatum. 

\  GundcUhieidl   lilialis,    cujus   patronus  est   sanctus  Dionvsius.  Altaria  tria. 

'    "        j  quorum  unum  violalum,  neutriun  vero  dotatum. 

\  Hcrmeszpfandt,  etiam  fdialis.    Palrona  extat  sancta  Ursula.    Altaria    duo, 

Uamespand |  ^^^jl^,^^  dotatum. 

Rlein-Lunnenfeld Langenfeldt,  capella.  Patrona  est  sancta  Lucia.  .\ltare  unum. 

B  Nt'itemiorf. NeuendorlT,  capella.  Patronus  :  sanctus  Hubertus.  Altare  unum. 

Ilculh Rcudt,  etiam  capella,  cujus  patronus  sanctus  Nicolaus.    Altaria  duo. 

iBudiszheim,  parocbialis  habens  communicantes  3oo.  Est  suIj  invocatione  Sancti 
Pétri  et  Sancta;  Lucia-.  Collator  :  arcbiepiscopus  Trevirensis.  Pastor  :  dominus 
.loannes  Textor.  Altaria  quatuor,  quorum  illud  in  medio  ecclesia'  tollendum  et 
transferendum. 

\]  (illcrshciiii W  almerscheidt ,  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Altaria  duo. 

Schirirzheim Scliwirtzbeim,  capella,  cujus  patrona  est  sancta  Margaretha.  .\ltare  unum. 

j  Oisz,  capella   sub  invocatione   Beat;r    Maria-  Virginis.   Altaria  duo,  unum 

^  Oo.v I  violatum. 

Kopp Kopir,  etiam  capella.  l'alronus  :  sanctus  Eligius.  Duo  sunt  hic  altaria. 

i  VVeintzheim,  parocbialis.  Communicantes  /lO.  Patronus:  sanctus  W  illibroi-dus. 
Wcinshciiii <       Collator  :  pra-nobilis  a   W  iltbergb   in  Harlelstein.    Pastor  :   dominus  Joannes 

(       Pasz.  Altaria  liia,  nullum  dotatum. 

i  Dubach,  |)arocbialis.  Communicantes  45.  Patronus  :  sanctus  Hubertus.  Collator  : 
Diijinacli \       cornes    in   Gerolstein.    l'astor  :   dominus   Johannes    Hansonius.    Altaria   tria. 

(       nullum  dotatum. 

iMurlebach,  parocbialis.   Conununicantes  afio.  Est  sub  invocatione  Beala?  Mari.T 
Virginis  et  Sanrlie  Luci;e.  Collator  :  eminenlissimus  Trevirensis.  Pastor  :  do- 
minus Gerhardus  PoUenbacb.  .\itaria  ([uatuor,  (juoiaim  illud  in  medio  ecclesi.T 
impetliens  prospcctum  ad  summum  altare  tollendum. 
,'  Bireszborn  ,   lilialis.   Patronus  :  sanctus   Nicolaus.  .Mtaria   tria,  nullum  do- 

...  1  tatum. 

I  Capella  Sancti  Alexandri  spertat  cum  onere  et  honore  ad  communitatem  in 

'  Bireszborn.  Duo  sunt  altaria. 

.    .  \  Lissingen,    etiam    lUialis,   cujus  patrona   sancta   Margaretha.  Altaria   tria, 

"*    •'     (  quorum  unum  dicitur  a  pnenobilibus  dominis  locis  exstructum. 

(  Mandersrheidt,  parocbialis.  Communicantes  aoo.  Patronus:  sanctus  Hubertus. 
M     j        I    ■]  ]       Collator  :  eminenlissimus  Trevirensis.  Pastor  dominus  Philinnus  Dorler.  .\ltaria 

1       quatuor,  nullum  dotatum ,  et  illud  m  sarello  ^aneLl•  Lncia-  nondum  consecra- 
(       tum. 
(  l'ieckbausen,     capella,     cujus     patronus    est     sanctus     Antbonius.    .\ltare 

lilvckaiifcn |  unum. 

[  In  arce  est  sarellum  sub  invocatione  Sancti  Joannls  Bajitista'. 


VISITATION  DU   GRAND   ARC.HIDIACONÉ,   EN    1656.  157 

^OMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

Meiszbourgh ,  jjarochialis  liabens  nonnisi  .\o  communicantes.  Ilœc  ecclesia  est  sul) 
liatrocinio  sanclorum  Baitholoniai  et  Pancratii.  Collatiix  :  abbatisa  ad  Sanctuin 
Thomam.  Pastor  :  Joannes  Fabiitius  non  erat   investitus.  Dicit  ([uod  domina 

Meisburij /       collatiix  prœtendat jus  conlerendi  et  etiam  investiendi.  Contradicendo  prœsensa- 

huic  imagination!,  mandavit  visitator  rpatenus  ipse  dominus  pastor  intra  quin- 
denam  provideat  sibi  de  investitura ,  alias  Ibie  ut  dicta  parochia  alteri  confeietui-, 
idque  ex  jure  devoluto. 

Deudeszfeldt ,  parochialis.  Communicantes  loo.  Est  sub  invocationc  Sanctorum 
I       Simonis  et  Juda-.  Est  etiam  de  collatione  dominas  ex  Sancto  Thoma ,  qua;  pariter 

Deuilcsjdd ,       hic,  uti  in  Meiszbourgh ,  prétendit  jus  investiendi.   .Sed  injunctum  est  pastori 

I       ut,  sub  pra!comminata  pa-na,  quaneret  apud  domlnum  archidiaconum  inves- 
[       tituram.  Altaria  habentur  tria,  nullum  autem  dolatum. 

Weiilcnbacli  *  \>eidenbach,  capella  sive  fdialis.  Habet  patronum  sanctuui  Joannem  Baii- 

l  tistam.  Altare  unum. 

I  Slattleldt,  parochialis.  Habet  communicantes  5o.  Patronus  est  sanctus  Sebastianus. 
Nieder-Stad/cld  '       Collator  prariobilis  a  \\iltbergh.  Pastor  :  dominus   Joannes  Fabri,   non   habet 

j       investiluram,  nec  cupit  0I5  e\iyuitatem  parochia;  et  redituum  investir!.  Altaria 

(       duo. 
Schutz Schotz,  capella.  Habet  patronum  sanctum  Wendalinum. 


EXTRAIT  DL   REGISTRE  DE  VISITATION  DE  L'ARCHIDIACONE   DE  KARDEN, 

DE  1656-1657. 


Protocollum  visitalionis  archidiaconalus  Cardonensis,  de  anno  i656. 

Zell.  I.    DECANATLS  ZELLENSIS. 


XOMS    MODERNES.  BEXEFICU. 

iUiizigh.  Palronus  ecclesiae  :  sanctus  Maternus.  Collator  personatus  est  eiiiinenlis- 
simus  Trevircnsis.  Personatista  :  episco()iis  Wormatiensis,  cornes  Cralz  de 
Scharfifenstein.  Vicarius  ejusdem  perpetuus  :  dominus  Joannes  Adamus  Zorn. 
Altaria  qualuor,  duo  sunt  dotata,  scilicet  altare  Sancli  Anthonii  et  altare 
.Sancta»  Cracis.  Fuit  oliin  primissaria  in  Orlev  titulo  Sancti  Michaelis,  modo 
translata  ad  altare  Sanct;p  Crucis  in  parochiaii  ccclesia.  Communicantes  a5o. 
Croeff.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Collator  :  abbas  Eptemacensis.  Pastor  : 
dominus  Matthias  Rlentsch,  sacne  theoloj^ae  licenliatus.  Altaria  tria,  quorum 

iiliid  Sancla'  Ann;pest  fundalum.  Altare  .Sancti  Sébastian!  confert  communilas. 

Kroev <       /^  ,      o 

(communicantes  ooo. 

Ecclesia   Sancti   Pelri  qua'   olim  eral  matrix.  Patroni   :  sancti  Petrus  et 

PauUis.  Altaria  tria ,  nuilum  est  fundatum. 

,,.  ,    .  (  Kinheim,  lllialis.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Altaria  sunt  Beativ  Mariiv 

I  Virginis,  quod  est  fundatum.  et  SancUe  Lueia». 

Bengel Bengeil,  lilialis.  Palronus  :  sanctus  Quirinus.  Altaria  duo. 

Kinderbeaeni Kieder  Beuren.  capella.  Patroni  :  Très  l\eges.  Altare  unum. 

1  Heillkirchcn.    Patrona  :    bcata    Maria  \  Irgo.   Collatores  :   pr.epositus  et  decanus 
Reilltirchen ecclesi;e  Trevirensis,  alternative.  Pastor  :  dominus  Quirinus  Frietzen.  Altaria 

(       tria;  nulluni  est  dotatum.  (^onnnunicantes  3oo. 
Tj  .,  j  Reili,  capella.  Palronus  :  sanctus  Joannes.  Altaria  duo,  quonim  altennn 

j  non  est  consecratum. 

,,  i  Bourch,  fdialis.  Patronus  :  sanctus  Brixius.  Altaria  tria,  quorum  illud  ad 

liurq 1  *.  . 

•'  (  dextrum  cornu  non  consecratum. 

l'riedell.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  Pastoria   incorjxirala  pra'latura?   Himme- 
\       rodiensi  qui  est  pastor  loci ,  et  deservitur  per  conventualem ,  modo  jier  fratrem 
Briedel ,  \       Ilugonom  Minlenich.  Altaria  (juatuor.  Altare  Sancti  Nicolai  est  dotatum  pri- 
missaria; confert  communitas.  Altare  Sanctae  Ci-ucis  et  Beatap  Mariae  Virginis. 
Connnunicantes  aoo. 
Zell.    Patroni  :  sancti  Petrus  et  Paulus.   i'arociiia   est   incorporata   pnelalura-   in 
SpriiigiiMs/.bach    qui    est     pastor.    Pastor    sive    vicarius   perpetuus    :   dominus 
„  ,.  I       Petrus  Ilodensteln.  Altaria  quatuor:  unum  quod  erat  Sancli  Seitastiani  jussum 

j       est  démolir!;  nuilum  est  fundatum.  Connnunicantes  3oo. 

/  Capella   in   Zell   cuni   annexo   liospilali.    Palronus   :    sanctus  Anlhonius. 

\  l'num  altare. 

,-  .  l  Capell.e  in  Keiinpt  sunt  dii.e,  una  cujus  patronus  est  sanctus  .lacobus  et 

liaUel  tria  altaria.  Altéra  est  sancio  (^lementi.  Conununieantes  i  ."lO. 


VISITATION   DE    i;  VRCFIIDIACONK   DE   kVRDEN,    1656. 


NOMS    MODERNES. 


159 


i  Cai)çIIa  Correv.  Pationus  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Allaria  tria.  Commu- 

(  nicantes  26. 

Merll,  filialis.  Patronus  :  sanctus  Michaei.  Altaria  quinque.  Nominantur 
^   ,  1  "''''>'■»'''  Sancti  Michaelis,  Sancta-  Crucis,  Beatœ  Maria;  Virginis,   cujus 

^^^ '  propria  dornus  modo  totalitcr  corrait.  Ibidpm  est  hospitale.  Communi- 

cantes 200. 

Capella  S.  Stephani.  CoUator  est  abbasin  Springierszbach.  Altare  unum. 

Pttenderwh j  Punderich.  Patronus  ecclesiae  :   sanctus  Marcus.  Collator  :  eminentissimus  Trevi- 

{       rensis.  Pastor  :  dominus  Joannes  Fridcrici.  Aitaria  tria. 

i  ^;  Patronus  ecclesia;   :   sanctus  Remigius.    Incorporata   est    coilegiatae   Beat* 
,,/     AU         ,  ]       ™^"*  ^"'&'"'*  '"  Palatiolo,  prope  Treverim.  CoUatores  sunt  ejusdem  ecclesiœ 

■''  ^""y""^ {       decanus  et  capituium.  Pastor  :  dominus  Hyeronimus  Sintz,  ordinis  conven- 

/       .'^^-  ^'îf  ^  *"a  '  quorum  iUud  Sanctae  Anna;  est  dotatum.  Communicantes 
I       m  Alff  et  Aldegundt  3oo. 

Aldegund *  Aldegundt,  fdialis.  Patroni  :  sanctus  Bartboloma;us  et  sancta  Aldegundis. 

(  Altaria  tria,  quorum  unum  altare  Sancta;  Annae  fuit  dotatum. 

j  Boley  est  filialis  de  Mannebach.  Patrona  :  sancta  Maria  Magdalena.    Coliator  : 

B  BiiUay;  Mannebach c'omicellus  a  Metzenhauszen.  Administratur  per  conventualem  fratrem  Diony- 

1       syum  Lmdemans ,  ex  Merll.  Altaria  duo ,  ([uorum  unum  Divœ  Vireinis.  Commu- 
\       nicantes  yo.  ^ 

I  Brem.   Patronus   :    sanctus  Laurentius.   Collator    :    prœpositus    majoris    ecclesia; 
^^"'"' )       Irevirensis.  Pastor    :  dominus  Petrus  .Schienen.  Altaria   tria,   quorum  unum 

(       Sancti  Sebastiani  est  dotatum.  Communicantes  1,^)0. 

^^"'■^" Capella  in  Beuren  est  filialis.  Patronus  :  sanctus  Anthonius.  Altare  unum. 

„  1  StiJjen  est  ecclesia  matrix.   Ibidem   est    monasterium  sanctimonialium    ordinis 

'^'"''''^" divi  Augustmi  regularium,  ubi  abbas  in  Springierszbach  instituit  priorem  ,  qui 

(       virgmibus  admmistrat  divina.  In  iila  ecclesia  est  fons  baptismalis  et  crisma. 

;  Habet  filiales  ecclesias  subséquentes  : 

\  Neeff.  Patronus  :  sanctus  Mattliias.  Aljbatissa  de  Stuben  per  capeilanum 

Neef '  ibidem  curât  fieri  et  administrari  divina.  Altaria  duo.  Altare  Diva;  Vir- 

'  ]  S'nis  confenmt   domicellus  a    Matzenhauszen    et  domina   in   Stuben , 

I  alternative.  Altare  Sancti  Matthia'.  Comnumicantes  70. 

\  Capella  Sancti  Pétri  in  Monte.  Patronus  :  sanctus  Petrus.  Unum  altare. 

iUrschmidt ,  filialis.  Patronus:  sanctus  Quirinus.  Est  incorporata  cœnobio 
Stuben  et  deservitur  per  capeilanum  ii)idem.  Pastor  :  dominus  Quirinus 
Fnetzen.  Altaria  duo,  quorum  alterum  Sancti  Quirini  est  dotatum. 
Communicantes  in  Urscbmitt  et  Kledingh  5o. 
,  Edigera.  Patronus  ecclesiœ  :  sanctus  Martinus ,  episcopus.  Pastoi-  loci  :  priP|)ositus 
l       metropolitana;  Trevirensis.  Pastor  sive   vicarius  |)erpetuus  :   dominus  Nicolaus 

Ediger ]       ^^'^^^^-  Altaria  sex,  quorum  dotata  Sanctarum  Anna'  et  Barbara'    Altare  Sanc- 

j       t*  Ann;econfertur  asynodalibus;  alterum  altare  Sanctœ  Barbara-  confert  pastor 

/       prœpositus,  qui  supra.  Hospitale  liabet  propriam  donuim.  Communicantes  360. 
\  Capella  in  Monte  vocatur  Sanctie  Crucis,  vulgo  «  zum  Hohen  Creutz  ... 

S  Capella  in  Lebmen.   Patronus  :   sanctus  Nicolaus.  Altare  unum  in  feslo 

(  sancti  Tiburtii  est  dedicatum. 

iEller  est  filialis.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Hilarius.  Collator  ideui  qui  in 
Edigra.  Pastor  sive  vicarius  :  dominus  Laurentius  Breidtsclieidt.  Habet 
altaria  quatuor;  nullum  est  dotatum.  Communicantes  100. 
Capella  Sancti  Arnolplii  liabet  altare  unum. 


160 


DI(3CESE   DE  TREVES, 


NOMS    MODERNES. 


r.E\F.FICIA. 


IScnheiii).  Est  parochialis.  Palrona  :  sancla  Catharina.  Habet  pnelerea  sanctos  Re- 
inigiuin  et  Gertnulem.  (ioUatores  et  pastor  sunt  capitulum  Colonionse.  Vicarius 
perpetuus  :  doininus  Joanncs  Antlionii.  Altaria  quatuor,  quorum  dntata  duo. 
j       Altcruin  Diva-  Vir|,'inis  princeps  de  Birckenfeldt  et  domiceUus   de  Nickenich 
I       alternalim  confenint.  Alterum  altare  Sanctomm  Fabiani  etSebastianiconfertur 
a  cominunitate.  Communicantes  43o  in  Iota  parochia. 

i  Moszenich,  filialis.  Patronus  :   sanotus  Nicolaus.   Altaria   duo;   neutrum 

Mesemch |  iundatum. 

Grendericli (irendcncli,  ctiam  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Matlliias.  Altare  unum. 

Senhab Senhaltz,  cajiella.  Palrona  :  l)eata  Maria  Magdalena.  Altare  unum. 

(  Nôhren.  Patrona   :   sancta  Agatha.  Collator  :   pr.Tpositus  ratlicdralis  Troirensis. 
Nehren;  Weiler '       Pastor    :   dominus  Valontinus   Malburf,'h.    Altaria  tria,   quonim   altare  Beat.T 

(       Mariai  Virginis  est  dotatum.  Communicantes  in  Nohren  et  Weiller  60. 

„   „,  .,  (  Weiller,  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Marlinus.  Altaria  duo,  quorum  unum   Sanctl 

bebastiani  contratermtatis. 
EUentz.  Patronus  :  sanctus  Martinus.  CoUalores  :  decanus  et  capitulum  in  Carden. 
Pastor  seu  vicarius  perpetuus  :  dominus  Servatius  Haimesz.  Habet  altaria  tria, 
quorum  unum  Diva-  Vii'ginis  et  .Sanctie  Otilia'  est  dotatum.  Aliud  est. 

Elknz  ;  Poltcsdorf Altare    sul)    invocatione   Sanctii'  Crucis.    Hospitale   est.    Communicantes 

in  Ellentz  et  PolterszdorlT  i4o. 
Capella  in  EUentz.  Patroni  :    beata    Maria  Virgo,   sanctus  Sebaslianus  et 
sanctus  Severinus  Enimericus.  Altare  unum. 
i  PolterszdorlT  est  capella  et  in  titulum  benellcii  erecta.  Patronus  :  sanctus 

PoUerstorf. |  Andréas.   Collatores  dicuntur  domini  de  Metternich.  Deservitur  per 

(  patres  Carmelitas  in  Beilstein. 

IBeilstein.  Ecclesia'  patronus  dicitur  sanctus  Cbrislophonis;  in  libro  visitationis 
vero  de  anno  1G20  invenitur  sanctus  Sylvester.  CoUalores  :  domini  de  Metter- 
nich. Deservitur  per  patres  Carmelitas  ibidem  résidentes.  Altaria  tria,  quorum 
unum  Sancti  Eberhardi  est  dotatum.  Comnumicantes  3o. 
;  Proltigh.  Patroni  :  sanctus  Remigius  et  sancta  Margarelha.  Collatores  :  domi- 
\       ceUi  a  Petra,  Elt/. ,  Metzenhauszen  et  Willbergh.  Pastor  :  dominus  llenricus  a 

Bruttig;  Fankel !       Bocheini.  .\llaria  (piatuor,  quorum  illud  Sancta'  Crucis  fundatum.  Altare  Diva' 

Virginis  et  altare  Sancta-  Cnicis.  Communicantes  in  Prottigh  et  Fanckell  35o. 
CapeUa  in  Monte  Prottigh.  Est  altare  ibidem  Sancta-  Crucis. 
i  Fanckell,   lilialis.  Patroni  ecclesiir   :   div.i  \  irgo  et  sancti  Cosmas  el  Da- 

c  Fankel }  mianus.  Altaria  tria,  quorum  unum  Sancliv  Catharinx  est  dotatum  et 

(  confertur  ado(niceUis  in  BourgbrôU. 

1  Ober  Ernsf.   Est    modo  ecclesia   parochialis,  olim   filialis  a   Prottigh.  Patronus  : 

Ober-Eriisl Salvalor  Mundi.  CoUator  :  domiceUus  a  Braunszbergh.  Pastor  :   dominus  Fri- 

'       di-ricus  Hallenbach.  .\ltaria  tria.  Communicantes  io5. 

Nicder-Ernsl CapeUa  Meder  Ernst.  Patronus  :  sanctus  Quirinus.  .\ltare  mnuu. 

i  Walvicli,  olim  quoque  lilialis  a  Prottigh,  modo  in  parochialem  erectn.  Patronus: 
1/  I    •  !       sanctus   Marlinus.    Collatores   :   domini    de    Winnenberjr.   Pastor   :    dominus 

i       .ioannes  Kempelen.  Aitana  tria,  quorum  illuil  Sanclir  Martha^  dotatum  a  com- 
'       munitate  et  confertur  ab  eadem.  Communicantes  80. 

1  ('onda.   Patronus  :  sanctus   llemaclus.  CoUator  :  abbas  .Stabulensis.  Pastor  :  do- 

Koml minus  Petrus  llerbartz.  Altaria  quatuor,  quorum  ilhul  .Sanct.e  Crucis  est  dotatum. 

(       Conuuunicanles  -o. 


VISITATION    DE    1/ \  nc.IIIDI  VCOM-;    ,),.;    KAliDKN,    |  r,r,6.  161 

NOMS    '\IODER\ES. 

IlENEFICIA. 

Cnrl.me.  Patronus  ecdesk.  :  sanclus  Marlînus.  Coilatores  :  decanus  et  capihdun, 
Beafa.  Mana-  Vnpnis  ,n  Palat.olo.  p,ope  Trevirin,.  Pastor  :  dominus  A.lamus 
Uohren  ,  p,o  lempore  ehnslianitatis  Zellensis  decain.s.  .\ltaria  sentcn ,  quorum 

A  Kochcm /       l"'"^  -'•••'"'■t^''  (''«cis  confeitur  a  la>..iJia  Scheindt.  Altare  Sancti  Jarol'i  •  col 

Jal,,i-  :  sonatus  Cochmensis.  Altaro  I5,.nta.  Maria.  Virginis  adminislralu^  per 
pastoren,.  .\llare  Sancti  hel>astia,u  non  est  fundatum.  Altare  Sanctp  \nna. 
l-cmmunicantes  looo. 

^  , ,  Hospitale.  Ecclcsia  est  dedicata  in  honorera  Sancti  Spiritus.  Altare  unum. 

p[ ''^'"«'^''^'  capella.  Patronus  :  sanctus  Anihonius.  Altare  ummi. 

1"", ^"y^^'  fi'"'^''^  '"  monte.  Patronus  :  sanctus  Stephanus.  Allaria  duo 


Poinmcni. 


,  Clotten    paroch.ahs.  Patronus  :    sanclus  Maximinus.  CoUator  :  decanus  ecclesia; 
'■«'heclra  .s   Irevnens.s.  Pa.stor   :  dondnus  Hennanus  Cratz.  Alfaria  nuinque, 

^'o/toi fP'orara  Bçate  Mana.  ^ngmis  est  dofatum  et  confeitur  a  domina  in  l'utzf'.ldl 

et  domiceil.s  I-rey  von  Deren,  conjunctim.  Altare  Sancti  Huherli  est  incorpo- 
rafum  pnmLssana-.  Altare  Sancti  Jacobi.  Primissaria  conlertur  a  conmumitite 
1  iiospifale.  Patronus  est  sanctus  Nicolaus. 

B  Lundkcrn  i  Landlkern ,  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Servatius.   Paslor   et  synodales  in 

)  \:l,       sun     coliatorcs.   Vicanus   sive    sacellanus  :   dominus  Severas 

(  Mockoner.  Altaria  duo,  nullum  dolatun. 

^""■'c'' S  Capella    Illerich    perlinel   ad  Landtkern.    Palronus  :  sanclus  \'incontius 

(  Inum  altaro. 

'^"■^"'" Wirbesz,  cliam  capella.  Palronus  :  sanctus  Nicolaus.  Altare  unum. 

Grcimerslmrg |  Greimerszbourgh ,   cpioque   capella.   Palronus  :  sanctus  Anihonius.  \ltarc 

(  unum. 

Pommeren.  Palronus  :  sanctus  Stephanus.  Parochia  incornoiata  abbatia.  Himme- 
rodensi.  Pastor  :  Irater  Simon  TiUy,  ordinis  divi  Bernarch,  ex  cœnobio  Himme- 
rodensi.  Altana  quatuor.  Altare  Sancta>  Ci-ucis,  olim  in  Utulo  benelicii  fuerat 
ercctum,  ejusque  collator  erat  eminentissimus  Treverensis;  ab  immemoriali 
famen  temporc,  aucforilale  aposlohca  dicitur  incorporatum  Himmerodien- 
s.i.us.  Altare  Beata-  Maria.  Virginis.  Altare  Sancti  Nicolai.  Communicantes  3oo. 
(  T'-'^iss  Patronus  :  sanctus  Castor.  Collator  :  archidiaconus.  Pastor  :  dominus 
-   TreU  '       ^Vf'^«^li'''"-'l?clsz.  Altaria  quatuor,  quorum  illud  Beafa-  Virginis  fundatu.n  est. 

\       t"^'""    S=l"'t'    ^'^ol^'    confertur   a    synodalibus.    Hospitale    habel    propriam 

I       domum.  Communicantes  200. 

(  Capella  SancUe  Ciciliœ  [sic)  habet  altare  unum. 

iCarden.  Patrona  :  diva  Virgo.  Collator  :  archidiaconus.  Paslor  :  dominus  Matthias 
tiler,  canomcus  ibidem.  Altaria  tria;  nullum  dotatum.  Omncs  de  Caidona  per- 
tinent ad  hanc  ecclesiam  j.arochialem,  exceptis  canonicis  et  eorum  familiis. 
Cohabitant  ecclcsia"  moniales  terlia.  regul;..  sancti  Francisci,  oiue  sub  lecto 
possunt  accedere  ad  paiochialem,  ubi  habent  redusum  chorum  ibidemoue 
communicant.  Est  ctiam  hospitale.  Communicantes  5o. 
Capella  Sancti  Maximini  confertui-  a  domino  archidiacono.  Est  separala  a 
\  parociiiali.  ' 

[  ^Zt^"'  ^''*™T  ;  '^"'^*"'  Stephanus.  Collator  :  archidiaconus.  Pastor  :  dominus 
Mueden  '       Phd.ppus  W  ilhelmus  HolTman.  Allaria  Iria .  cpiorum  illud  Divic  Virginis  est  do- 

\       Y'""  '■'  '""'''•  """  '^"  ^'■"■«^ll"'"  '^.'"cti  Joannis  lîaptista^  in  Ôssario,  nbi 

<       .allari.  unum.  Collalores  dicunlui'  domlni  ab  EU/,  de  Albo  Leone.  Ho.spitale  ha- 
[        bel  |)ro|)n,im  domum.  Conimuniranles  1/16. 

lUSTOR.  DE  FRANCE.  POlIM.l's,   y. 


162  DIOCESE   DE   TliKNKS. 

VOMS    MODKRNF.S.  UE.XEFItlA. 

',  ForlT  in  Cardon.  Palronus  :  sanctus  Castor.  CoHator  :  archidiacnnus.  Pastor  :   do- 
\       minus  Bcinardus  f-'abri.  Altaria  tria;  niilluni  dolalum.  Connnunicanles  3oo. 
j  lîiooll ,   lilialis.    Palronus   :    sanctus   Nirolaus.    Altaria  duo,    ambo   pro- 

'  pbanata. 

fioes I^oensz.  Palronus  :  sanctus    Eg^ldius.  .Altaiiu  duo  inviolala. 

,,.     .  i  BinninL'cn,   capcHa.    Patroni    :   sancli   Ma\in)inus    et    Remirius.    Altare 

limmiKii'ii •  ^  ° 

•'  I  uniini. 

/  (ireinicrodt.  Palronus  ccclcsia>  :  sanclus  Gcorgius.  CoHatrix  :  priorissa  ad  Divaiii 
Gielmrralh Calliarinani  Troviris.  Pastor  :  doniinus  lîcniigius  Caspari.  AJtaria  duo;  neutruni 

f       dotât  mil.  Coniniunicanli's  80. 

I  Ufllinf^ei).  l'alrnnus  ecdesia'  :  sanctus  Joannes  Baptisla.  CoHatores  :  decanus  et 
Nieder-Oeffliiigcii capiluluiii    kilbiirgcnsc.    Pastor   :   doniinus  Ludolphus  Simonis.  Altaria  tria; 

(       nulliiiii  (li)taluiii.  Communicantes  5o. 

I  Gipperadt  in  Nieder  l'dlinjfcn.  Palronus  ecclesia'  :  sanctus  Quirinus.  CoUatores  : 
Giliiierulh decanus  et  capituiuni  Sancli  Simeonis  Treviris.  Plebanus  :  doniinus  Ludolphus 

(       Simonis ,  pastor  in  Nieder  U(Tlingcn.  Allarc  uniim.  Communicantes  3o. 

I  (îillcnfcldt.  Palronus  ecclesia'  :  sanclus  .\ndreas.  CoHatores  :  decanus  et  capilulum 

„...    ,.,  )       cnllcjjiata'  Sancti  Florini  (^onllucntia'.    Pastor  :   dominas  Anthonius  Conlzen 

■'      1       Allaria  tria,  quorum  illud  Saïuti  Si-bastiani  lialjel    Iralernitatem.  Item  altare 

'       Sanclaî  Catharina'  est  fundaluni.  Communicantes  io5. 

,..,,,,.,,  l  Scheidtwevller,  lilialis.   Palronus  :  sanctus  Hidjertus.  Altaria  duo  intégra 

i\ie(lci-^chei(lu'edci- {  *  •    j  i'  >     r  ■       â      q" 

(  et  indotata.  Comuiumcantes  00. 

I  Luizeradt.  Palronus  ecclesia'  :  sanclus  Steplianus.  Collalrix  :  priorissa  ad  Sanctam 

\  Catliarinam  Treviris.  Pastor  :  doniinus  Georgius  Matihia'.  .Vltaria  quatuor, 
Lnelzcratli '.       quorum  illud  Div:r   Virginis  nuncupatur   primissaria'.   lllud  Sancli  Sébastian! 

J       habct  fratcrnilalem.  Altare  Sanctic  Crucis   dicilur   fuisse  dolalum  olim;   bona 
tlotalia  inierunt  in  oblivioneiii.  Communicantes  i  a5. 
.,  .      ,  \  Driscli ,  ca]«'lla  libéra  sub  nomine  rcctoria-.  Patrona  :  diva  Mrgo.  Pastor 

'  (  qui  supra.  Allaria  tpiinque;  nulhmi  dolatum. 

1  Strolzbuscb.  Palronus  ecclesia'  :  sanctus  Yincenlius.  Collalrix  :  priorissa  ad  Sanc- 
Strol:biiescli ■       lani   Catbarinam   Treviris.    Pastor  :  doniinus  Nicolaus  Stephani.  Altaria  tria: 

(       iiullum  dotalum.  Communicantes  -o. 

1  W  oUmeratb.  Palronus  ecclesia'  :  sanclus  Marcus.  Collalor  :  domicellus  a  Zandt 
IVoIbncialli in  Airas.  Pastor  el  per.sonatisia  simul  :  doniinus  Jacobus  Walrodt.  Altaria  tria: 

f        niilkim  (lotalum.  Communicantes  in  universum  2ÔO. 

(  .Stroen ,  filialis.  Palronus  ecclesia'  :  sanctus  .loannes   lîaplista.  Pastor  qui 

Siroliit \  supra,  ciijus  oITicialura  (il  per  pastorem  in   Bradischeidt.  .\llaria  duo; 

(  neutrum  dolalum. 

ScliiitziIJ. Capella  Sancta'  Crucis  in  Scliaflsalff.  Allare  unum. 

r,  .,  l  Demeratb,  lilialis.  Patroni  bujus  ecclesia- :  sancli  Petrus  el  l'aïUus.  Pastor  qui  in  Wol- 

Ueinenilli !  ,,  .     ,i'  •  ,  ■     •        •  \i  »i.     •      1       ■    1   .   1 

(       meracit  curai  ollicialuram  per  prmussarium  /.u  Aliiien.  .Vltaria  ituo  inuolala. 

ImiiuTiilh Immeradi ,  eliam  lilialis.  Patrona  :  diva  Margaretlia.  Allare  unum. 

,,.,  \  Fillz,  capella.  Patroni  ecclesia-  :  sanclus  Nicolaus  cl   sancta   Catharina. 

rih 1  .1,       ^ 

I  Allare  unum. 

Ailllcn.  Patroni  ecclesia'  :  sanclus  .loannes  Baptista  el  sanclus  Barlholomaeus.  Col- 

Aljifii lalores  :    pra'benilali  in   Bischoflstein.  Pastor  :    dominus  Fridericus  Leonaitli . 

Altaria  Iria;  nullum  dolalum.  Communicantes  in  univei-smu  •i(>0. 

-1        •  ;  \  GcM'nicb .  lilialis.  P.ilroni  ecclesia' :s;iiulusHemit;ius  el  sanclus  Huberlus. 

(sei'cmch \i,     •      1 

/  Ait  aria  duo. 


\IS1TATI()\    OK    L'AliCniDlACUNK    1)K    KVF.DKN,    I(i56. 


IG3 


NOMS  MODERNES,  i;i;\i:Kii;i  \. 

i  Goerii^sHi-ilIcr,   eliam  lilialis.  Patronus  :    sanctus  Georgiiis.  Allai-o  uiuiiii 

A  Geomu'eder ■  violalun,. 

1  Auderatli,  eliam  lilialis  al)  Alfllcn.  Palroni  :  sancii  Sfbasiianus  et  Roclius. 

Aiideralk ,  ai,  „ 

;  Altare  unum. 

,  GiHenbeiiren.  Patronus  eecli'si;r  :  sancltis  Marlinus.  Collalores  :  dccanus  et  capi- 
Gillenbeiircn  .         lulutn  Santli  Florini  CDiilluonlia'.   Pastor   :  doniinus  Polriis  BaiiHer.   Allaria 

f       (liio  iiulotata.  Communicantes  •jô. 
Schmilt Schmidt,  lilialis.  Patronus  erclesia^  :  sanctus  .Maïuitius.  Allaie  unum. 

I  Honthem.  Patrnna  ecclesi;p  :   sancla  Margaretha.    Conl'eiimt    alternalim    arclii- 
Hontheim episcopus   et  familia  de  Funtz.  Pastor  :  dorainus  Christophorus  Greisz.  Allaria 

'       tria  indotala.  Coiimiunicantes  35o. 
B  Heinzeratli Heinszradt,  lilialis.  Patrona  :  sancta  Barbara.  Altaria  duo. 

.  Bieririch.  Patroni  ecclesiip  :  sancti  Petrus  et  Hilarius.  Collator  :  episcopus  \\'or- 
1,    ,  •  ,  1       matiensis,  ufi  pr;rpositus  cathedralis  ecclesiae  ïrevirensis.  Pastor  :  dominus 

I       Joannes  reidt.  Aitaria  tria,  quonmi  unum  tantum  consecralum;  nuiiinn  do- 

'       tatum.  Communicantes  200. 

1  Bombos^en.  Patronus  ecclesia*  :  sanctus  Joannes  Baptista.  Collatores  :  decanus  el 
Boinho<jen •       capitulum  in   Kvlljurgh.  Pastor  :   dominus  Petrus   Bernardi.  Altaria  quatuor, 

(       (|uorum  illud  Diva'  Calharina?  est  fundatum.  Communicantes  3oo. 

Fliisshach Floszbach ,  fdialis.  Patronus  :  sanctas  Servatius.  Altare  unimi. 

LiwjLem Luxen,  capella.  Patrona  :  sancta  Maria  Magdalena.  Altare  unum. 

c  yeuerbiirg Neurbourgli ,  capella.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Altare  uniun. 

,jr  ,  (  Wenig-cnrobr,  eliam  filialis.  Patronus  :   sanctus  Joannes  evano-elista.  AJ- 

■'  j  lare  unum  vioiatum. 

(  Lulz.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Maximinus.  CoUator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 
Luetz '       Pastor   sive    vicarius  :   domimis  Micbael  Serarius.  Allaria  duo  indotala.  Com- 

'       municanles  aôo. 

Lieg Liecht ,  capella.  Patronus  :  sanctus  Goar.  Altare  unum. 

n  ;  [  Dommerszhausen,  filialis.  Patronus  ecclesiiE  :  sanctus  Marcus.  Altaria  duo 

Uommershausen '  .    , 

(  indotala. 

D  Petershaaseii Buderszhausen.  Patrona  :  beala  Maria  Virgo.  Altaria  duo  indotala. 

Kveshaiisen Elserszhausen ,  capella.  Patroni  :  sancti  Vitus  et  Modestus.  Altare  unum. 

i  Maclien.  Patronus  ecdesia'  :  sanctus  Castor.  Collatores  :  decanus  et  capitidum  in 
Macken Cardona.  Pastor  :  dominus  Joannes  Paxius.  Altaria  duo  indotala.  Communi- 

/       cantes  4o. 

ÎBeidicb.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Lauienlius.  Collalores  :  decanus  et  capitulum 
Monasicril  Mcinfeldia'.  Pastor  :  dominus  Joannes  Pislorius.  Allaria  tria,  quo- 
rimi  duo  \iolata  ;  neutrum  dolatum.  Communicantes  160. 

Morshausen Capella  Morshauszen.  Patronus  :  sanctus  Lambertus.  Allaria  duo  inviolata. 

i  Belthem.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Goar.  Collatores  :  pra?bcndati  in  Bischoff- 

E  BeMeim !       stein.  Pastor  :  dominus  ïheodorus  Cronenbourgh.  Altaria  duo  indotata.  Com- 

'       municanles  1  5o. 
;,-      /      ■■  \  Franche e\ lier,  filialis.  Patronus  :  sanctus  Maiiritius.  Allaria  duo,  nuoriuiï 

(  alterum  est  vioiatum. 

n-         I    ,  i  Braunszboren.   Capella    sub   invocatione   l^eala'    Mari;e    ^'il•ginis.   Altare 

\  unum. 

É  Mannebacb.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Marlinus.    Collator  .■  dominus   Booss   a 

Manmbach Waldeck.  Pastor  :  dominus  Petiois  l\eineri.  Altare  unum  vioiatum.  Communi- 

/      cantes  5o. 


164  DIOCESK   1)K   'II'. i:\KS. 

NOMS    MODERNES.  I:ENEFI<:IA. 

\  Capi'lla   J)or\\o\ller  est  suJ)   invocatione   Bealae   Marias   Virginis.    Habet 

"'""  "^ (  unum  altare  non  consccralum. 

(  Boiicli.  Palronus  occlcsia-  :  sanclus  Nicolaus.  CoUator  :  archidiaconus  Sanctl  Cas- 
Biich I       loris  in  Caidona.  Pastor  :  dominus  Paulus  Artopaeus.  Allaria  duo  indotata. 

'       (lonnnunicanles  70. 

\  Capella  Moert/.  ost  sul)  invocatione  Beat»  Maria-  Virginis.  ,\ltaro  unum. 

^°'^''- /  Capella  Sancll  .Maitini. 

1  Moerstorff.  Patronus   ecclesia'  :   sanclus  (iaslor.  CoUalor  :  domicellus  a  Melzen- 
Mocralorf •       hauszen.  Pastor  :  dominus  Rcmigius  Franci.  .\itaria  tria,  quorum  illud  Divx' 

'       Virginis.  Communicantes   76. 

(  Saberszliauszen.  Patronus  :  sanclus  Sebastianus.  Collatores  :  decanus  et  capitulum 
Sahcrsliuiiscn |       iii  Canlona,  qui  etiani  dicuntur  vere  pastores.   Vicarius   perpetuus  :  dominus 

(       .loannes  Weinrodc.  Allaria  duo  indotata.  Communicantes  34- 
Mastcrshauszen.  Patrona  ecclesia'  :  sancla  Lucia.  Collatores  :    septeni  archipres- 
j|.  .  r       i)\lori  cathcdralis  ecclcsiie  Colonionsjs.  l'astor  :  dominus  Sebastianus  Quitter, 

i       septuagenarius  et  ultra.  Mtaria  tria,  quorum  illud  .Sancti  Sebastiani  dotatum. 

'       Communicantes  1 00. 

l  IManchardt ,  (llialis.   Patronus   ecclesia':   sanclus  Georgius.   Collatores   a 

Blaiilii'iiralli ■'  Melternicli.  Pastor  sive  vicarius  :  dominus  .loannes  Wurlz.  Allaria  duo 

(  indotata  et  violata. 

1)11  l  Petersy.\valdt,  capella.   Patroni    :   sancti  Peirus  et   Paulus.    Allaria   duo. 

(  alterum  est  violalum,  indotata.  Communicantes  000. 

î  Mittel  Strimmich  ,  parochia.  Patroni  ccclesia>  :  sancti  Philippus  et  Jacobus.  Col- 
Millcl-StrimmKj |       lalor  :  baro  de   llorsbrucb.    Pastor   :  Joannes  Bochliollz.  Allaria  tria  indotata. 

f       (Communicantes  in  universum  /loo. 

Liesenich (]apella  Lisznich.  Patrona  :  sancta  Catliariua.  Altare  unum. 

c  Ah-Slrimmiii Alt  Strimmich,  capella.  Patrona  ;  diva  Virgo.  .Mtare  unum. 

\  Prieder  ad  Moscllam ,  filialis  von  Strinunich.  Patronus  ecclesia'  :  sanclus 

\  Servatius.  /Vltaria  tria,  quorum  illud  Sancti  Sebastiani  est  dotaliun. 


Briedern . 


OihlenduiKJ.  ir.    DECANAÏl  .s    OCHTENDONT.ENSIS. 

(Looll.  Patrona  :  diva   Virgo   Maria.   Collatrix  :   abbalissa  in  Machern.    Pastor   : 
dominus  Pctrus  iSicderkorn.  Allaria  quatuor,  quorum  illud  Sancta-  Lucia-  est 

•■' 1       dotatum.  Altare   Sancla'  Crucis  dicitur  incorporalum   pasloratui.   Comuiuni- 

(       cantes  3oo. 

Moevz Moertz.  Capella.  Patronus  :  sanclus  VVendalinus.  Altare  unum. 

1/  Il      .  1  Cathenesz.  Capella  e\  LoelT.  Patroni  :  sancta  Anna  et  sanclus  Bernardus. 

I  Altare  unum. 

Ehrcuhinii Ehrbourgh.  Patronus  :  sanctiis  Georgius.  Altare  unum  sed  violalum. 

I  Alclien.  Patronus  :  sanclus   .Micliael.   (lollatrix  :   communifas.    Olim   luit  fdialis 
i .,  1       ecclesia-  parochialis  Loell ,  nuiic  auti-m  in  matricem  a  midto  tempore  erecla. 

(Pastor  :  dominus  Hcnrirus  Matthia-,  ex  ducatu  Luxemburgensi.  Altaria  tria  non 
dolata.  Fuit  bospitale,  sed  corruit.  Comnuuiicanles  i.'io. 
1  Obcrlcll.    Patronus  :  sanclus    Nicolaus.   Collatores   :   decanus    et  capitulum    in 

Obcvfcll ■       Cardona.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Simonis.  Altaria  duo,  quorum  illud  Div* 

(       \  irjjinis.  Couunmiicanlcs  1  1 '.k 


VISITATION    DE   L' VUCIII  1)1  VCONK    DE   kARDKN,    1656. 

NOMS    MODEREES.  IIKMCKICIA. 


165 


A  Noerlerslmuseii . 
Ple'uhnhctuj ... 


Olier-Lelii 


Nieder-Lclih 


B  GondorJ . 


NiederfcU . 
Drechenucli 


Kobern . 


DiMich. 


Palronus  :  sanctus 


)anicliia'   OlicrA; 

Vi];t;o.   Allaria   ([iiatuoi',  quoiuin 


(liv 


Capolla  Narlerszhausen  incdiporat 

Antlionius.  Altare  ununi. 

(japolla   in    l'Ieidenljurgli.    Palidii 

unuiii  violalum. 

Oberlchiiu'ii.  Palronus  :  .sanctus  Castor,  (^ollator  :  capituluni  Cardonense.  Pasior  : 

doiuinus  Joannos  Manderschcidt.  Allaria  (jualuor,  quorum  illud  Diva'  Virginis 

dotatum;  illud   conferunl  decanus  cl  capiluhnn   Cardonense.  Altare  Sancla; 

Elisabetha'  confcrlur  a  pastore  cum  synodalibus.  Altare  Sancti  Micliaelis  con- 

fertur  a  capitiJo  Cardonense.  Communicantes  6o. 

iLehraen  Inferius.  Patroni  :  sanctus  Slephanus  et  sancta  Barbara.  Collatores  : 
domini  ab  Ellz  de  Albo  Leone.  Pastor  sive  vicarius  perpetuus  :  dominus 
Joannes  Reiserl.  Altaria  tria ,  ([uoruni  illud  Diva-  Virginis  dotatum.  Collatores  : 
dicti  ab  Ellz.  Altare  sancta>  Barbarae  est  indotatum.  Conununicanles  6o. 
Soerscb.  Capella.  Patronus  :  sanctus  .Egidius.  Altare  unum. 
,'  Gontorff.  Patronus  :  sanctus  Joannes  Evangelista.  Coliator  :  abbas  ad  Sanctos 
Martyres  prope  Treviros.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Adami.  Altaria  quatuor, 
((uorum  illud  Div;p  Virginis  seu  Sancta>  Cruels  confertur  a  monialibus  in  Rodt. 
Altare  Sanct.-e  Catharin:p  conlertur  a  supradicto  abbate  ad  Martyres.  Est  etiam 
altare  Sancli  Wendalini.  Hospitale  institutum  in  honorem  Beata'  Maria'  Vir- 
ginis, matris  misericordiir,  in  usum  pauperum.  Communicantes  s5o. 

Nieder  Fell,  illialis.  Patronus  :  sanctus  Lambertus.  Altaria  tria,  ((uorum 
unum  non  est  consecratum. 

Dreckenacli  etiam  capella  erecla  sub  tiliilo  Sancla'  Crucis.  Altaria  tria, 
quorum  unum  non  est  consecratum. 

Coberen.  Patronus  :  sanctus  Lubentius.  Collatores  :  decanus  et  capiluluin  Sancli 
Castoris  in  Conlluentia.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Hllleszheim.  Altaria  quinque. 
Altaria  Sanct;c  Crucis ,  Sancta^  CalharinoB  et  Sancti  Nicolai  conl'erunt  iidem 
canonici  Castorenses.  Altare  Sancla^  Anna;  conlert  communilas.  Conmiuni- 
canles  3oo. 

Capella  Sancti  Micliaelis  e  regionc  moderna'  parochialis  situala.  Confertur 

a  Castoronsibus.  Altare  ununi. 
Capella  Trium  Regum.  Confertur  a  doniicellis  de   Petra,  Ellz  et  Bosz. 

Altare  unum. 
Capella  Sancti  Pétri  in  Valle.  Possident  canonici  in  Meyen  ,  cpiibus  putatur 

incorporatam. 
Capella  Sancli  .loannis  Baptist:r.  Est  incoiporata  parochiuli  in  Dievclicii 

et  confertur  ab  Eminentissimo. 
Capella  Sancti  Mattliia;  in   Monte ,  prope  castrum  antiquum 'i'emplario- 
rurn.  Confertur  a  canonicis  Castorensibus. 

Wollicn Capella  S.  Margaretba'  in  Wolken.  Dicitur  iiicorporata  canonicis  in  Meyen. 

C  Loninri Capella  Sancti  Jacobi  in  Lonnigb. 

Diewelicli  est  illialis  matricis  in  Covern,  dudum  vero  in  parocbialem.  erecla. 
Palronus  :  sanctus  Joannes  Evangelista.  Coliator  :  archiepiscopus  Treverensis. 
Pastor   :  dominus   Mallbias  Keuffer.   Habet  altaria  tria.   Non    constat   ulrum 

Diellich i       aliquod  slt  fundatum.  Unum  est  sub  invocalione  Divas  Virginis.  Altare  Sanche 

Barbare  est   violalum.    Communicantes   loo. 

CapcUa  Sanc'i   Dominici,  olim   rcclusoriuni  monialium ,  est  incorporata 
ecclosia'  parochiali.  Collatores  :  domicelli  a  Petra.  Altare  violalum. 


haerliclt 


DIOCKSK   DE   TRKVKS. 

NOMS    MODERNES.  LENEFICIA. 

Ley.  l'atronus  ecclcsiii'  :  sanctus  Martiiiiis.  Collatoi'es  :  ilecanus  et  capituluni  Mo- 
nastoriensis  ciillegii.   Pastor  :   clominus  Lu(lo\icus  \\  eberusz.   Altaria  «piatuor, 
I       (iiiorum  illiul  Sancii  Nicolai  in  cripla  plane  dcspi-tum ,  ncc  habel  amplias  col- 

'.) \       lalorcni,  nec  fit  ibi  oflicium,  ([uod  cicdalnr  violatiiin.  Altaiia   Diva-   Vir^jinis, 

/       SaïK'ti  Mifliaclis  et  Sancta'  Crucis  siinl  indotata  ft  siint  inrorporata  plebania-. 
1       Coinmiinicanlcs  loo. 

lUsIiohler Capella  in  Biszholter  est  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Anthonins. 

Gulsa.  Patronus  :  sanclus  Servalius.  Collatoros  :  decaniis  et  canoniri  Trajectenses. 
Pastor  :  dominus  Matthias  Eberlz.  Altaria  sunt  ipiatuor,  scilicel   altare  Sancta- 

Quels \       Crucis  (|uod  confert  coinniunitas,    altare  Sancii   Sei)asliani,  DivcP  Catharina- 

et    Beala'    Maria'    Virginis.    Hospilale    habet    domuui    propriam.    Communi- 
cantes 2/10. 
1  Rivenach.  Patronus  :  sanctus   Mauritius.  Coilatores  :  domicelli   ab  Eltz  de  Albo 

Piiichmach Leone.   Pastor  sive  \-icarius  perpeluus  :  dominus  Joannes  Binckers/..  Altaria 

'       tria,  (piorum  illud  sancta-  Crucis  dolatum.  Conitnunicantes  260. 

\  Ca|)el!a    in   Bunenheini.    Patronus  :   sanctus    Maternus.    Confert   custos 

(  oancli  rionni. 

B  A  Riubenach Capella  Sancii  Michaelis  in  cemilerio.  Habet  altare  unum  indolaluni. 

/  Kerlicli.  Patron!  :  sancii  Main'itius  et  Maria  Magdalena.  CoUator  :  decanus  piT» 
1  tenipore  ad  Sancluiii  Florinuni.  Pastor:  dominus  Anthonins  Doelsch , 
1  meyensis.  Altaria  ipialuor,  quorum  illud  Sancta-  Cnicis  dolatum.  Ejiis  funda- 
tionis  et  coUationis  synodales  non  habent  scienliam.  Invenitiir  tamen  in  quo- 
dam  non  adeo  vetuslo  visitalionis  prolhocoUo  quod  coUatio  spectet  ad  scnatum 
Andernacenscm.  Altaria  Diva-  Virginis  et  SancU  Bernardi  sunt  indotata. 
Altare  Sancti  Nicolai  in  cœmllerio,  prophanatum.  dicilur  anle  memoriaie 
tempus  ecclesia-  incorporatum.  Conniiunicantes  3jo. 
i  Capella   in   Muhlein.  Patrona  :  diva   Virgo.  Supra   fundatione   et  jurlbus 

Miielheim •  ecclesia-  non  > oient  deponcre  svnodales.  Intérim  reperitur  in  aniiquis 

(  visitationum  libris  in  fundo  curtis  Carthusianorum  esse  eitruclani. 

'.  Kettidi    est   personalus.   Patronus  ecclesia'   :   sanclus    Bartholoma-iis.   CoUator  : 
.  1       comes  ab  Isenbourgh.  Pastor  :  dominus  Laurentius  Rhein.    .Vllaria  quinque. 

^'    '^ j       Altare  Sancta'  Crucis  conlertur  a  communitate  in  Kettigh.  Allare  Dlv;r  Virginis 

(       conlertur  a  dominis  de  Bassenheim.  Communicantes  aoo. 

1  Wallersclieim    est    incorporata    coUegiata'    S.-incti    Casloris.    Palroni    ecclesia"    : 
.    .  '       sanctus  Castor  et  sanctus  Simon.  Coilatores  :  decanus  et  capitidum  Sancii  Cas- 

"     '■'"  ' j       toris  Conlluentia-.  Pasfor  :  dominus  Paulus  Wirechem.  Altaria  duo,  nuUum 

'       dolatum.  Communicantes  3o. 

SKesseliheim ,  personalus.  Patronus  ecclesia-  :  sanclus  Marlinus.  Clonferlur 
a  capitulo   Aquisgranense.  Pastor  sive  personatisia  :  dominus  Christo- 
I  |)liorus  llonseler,  canomrus  ad  Sanclum   r  lonnum.  Altaria  tria;   nul- 

f  lum  dolatum.  Conununicanles  5o. 

Sankl  Sébastian  Engers.  Patronus  ecclesia-  :   sanclus  Sebastianus.  CoUalor  :  do- 
I       minus  [iralatus  in   Bommerssdorlï;  luerunl   olim  comités  de  \\  iedt.  Pastor  : 

Sdiilil-Seliastian •,       dominus  JacobusKônigszl'eldl,  conventuaiis  cœnobii  Bommei-ssdolï.  Allaria  tria, 

I       quorum    sununum    ex  parte  la'sum,   non   tamen  violaluni:  nuUum    dolatum. 

'       (communicantes  60. 

l  rmitz.  Patronus  ecclesia"  :  sanclus  Georgius.  Benelicium  est  pei-sonatus.  Possessor 

est  dominus  ab  Eltz,  archidiaconus  tituli  .Sancii  Maurilii.  Quis  sit  coUalor?  Non 

rr      -,  )       \oluerunl  deponere  svnodales,  lamen  e\relalione  privata-  persona'  intelleclum 

(|uo(t  ex  collalione  conulis  de  Cral/  liaheal,  cpn  coennt  iina  cum  pr.i-dutis  juri- 

i)us.  eliaui  Jus  palronalus  luijus  loci.  \  icarius  perpeluus  :  dominus  Sebastianus 

Scliwan.  Allarl.i  Iria;  niilluii  dolatum.  ('omunuiicanles  i  •.!,"). 


/ 


Nicb 


eniq 


MSITATION    DE   i;\  HCfllDI  VCON  K    |)K    kVUDKN,    1650.  107 

NOMS    MODERNES.  hl-.NEKIClA. 

iMeUer[nji<;li.  P.itioiius  ccdcsia'  ;  suiictus  Joannes  Ra|)tista.  (lollatoro  :  coiiiilcsal) 
Eyszenhourgh  pro  diiabus  viiibus,  et  aljbas  in  Marionstalt  pio  tcrila  vice. 
Pastor  :  IVater  Joannes  Glaszcrsz,  convenlualis  prolossus  in  Maricnstall.  Altaria 
liia,  quoium  illud  Sancfcf  Anna>  et  altare  Sancti  Mcolai.  Coniinunicanlcs  80 
i  MoseJl  Weisz.  Patroniis  ecdesiji;  :  sanctus  Laurenlius.  Collationeni  o[  in\psti- 
^       luvaiii    liabont    docanus    et    capitulnin  Sancti  Casforis  Conlluontia'.    J'asfor  : 

Moselnviss dominus  VVilbelnius    VVeiscbem,  canonious  Sancti   Casloris.    Altaria  quatuoi-; 

I       nuUum  est  dnialniii.  IFospilalls  doinus  oral  ipia'  plane  corruit.  Coninuuiicantes 
'       i3o. 

Coblcntz.    Patroiia    leaipli   :    beata    Maiia    Virgo.   Collalores  :  decanus   et  capi- 
tuluni    Sancti  Castoris.  Pastor  :    roverendus   Matthias   Dur.   Altaria   sex ,   quo- 

Cohhnz runi  ilbid  SanrUi-  Ann»  est  l'undatuni  a   fralernitate   ejusdem   tituli.  Hospitale 

sub  invo.-atione  Sancti  Nicolai  habet  propriam  domuni  cuni  capella  et  duobu;. 
allaribus.  Communicantes  in  universum  3000. 
Vnhlcnz-Lnelzel  *  EutzerCoblentz,  lilialis.  Patroni  ecclesi;p  :  sancti  Petnis  et  Paulus.  .Altaria  tria, 

/  quorum  altare  Sancti  Joannis  Evangelista'  et  altare  Sanctissirna'  Trinitatis. 

hciicwloij ^  NeuendorlV,  capella.  Patronus  ecclesiip  :  sanctus  .lobus.  Altare  unum. 

i  Sanclus  Casior.    Ecclesia  parochialis    in    coUegiata   Sancti  Castoris  Conlluenlia'. 

U  S.-Ciislor.  à  Cobleii: )       ^^'''"'e  •^nl'    invoratione  Sancla^    Crucis  est    parochiale.  CoUatores   sunt  deca- 

j       nus  cl  capi(ulnrn,  (pii  constituunl  vicarium  perpeluum.  Pastor  :  dominas  Kon- 
f       radus  Konningh.  Communicantes  ."^oo. 

i  Capellen.  Patronus  ecclesiir  :   .sanctus   Menna.  Collatores   :  decanus   et    cajiilu- 
Knncllcii  )         ""    Sancti   Castoris.    Pastor    :   dominus  Andréas   Reyser.   Altaria    duo;    nul- 

i       lum  dotaluiu.  Fuit  bospitale,   quod  habuit  proprias  a'des  modo  incineratas. 
f       Capella  Sanctissimœ  Trinitatis  ibidem  combusfa.  (Communicantes  .So. 

Wdhicsrh 1  Waldte.sli.  Sacellum  in   honorem   sancti  Antlionii.  Altaria   duo,    iilrumque 

(  violalum. 

;  Baszenheim    est    personatus.    Patronus    :    sanctus    Martinus.   Collator  :    baro  a 
Basfcnhchn '       Baszenheim.    Pastor  sive    vicarius   :    dominas   Jacobus    Farschweiller.   Altare 

1       Sanctorum  Nicolai  et  Catharina',  cui  conférât  supradictus  collafor.   Communi- 

f        cantes  yo. 

^  Safligh.  Patroni  ecclesia-  :  sanctus  Valentiims  et  sancta  Cecilia.  (Collatrix  :  abba- 

■S'#^ ■        tissa  ad  Sanctam  Ceciliam  Colonia-.  Pastor  :  dominus  Adam  Pûtz.  .\ltaria  tria. 

f       Communicantes  1  18. 

iOchlendongh.   Patronus   ecclesiie  :  sanctus   Martinus.    Collator  :    arcbiepiscopus 
Treverensis  :  Pastor  :  dominus  Arnoldus  Welller.  Altaria  quatilbr:  mdlum  do- 
tatum.  Communicantes  200. 
Capella  sancti  Michaelis  in  cœmiterio  :  totaliler  concldit. 
I  Pleidt.  Patronus   ecclesia;  :  sanctus  Willibrordus.  Collator  :  eminentissimus  Tre- 

Piaidl <       virensis.    Pastor  :  dominus  Carolus  Rholesz.  Altaria  tria;    nullum    specialiter 

(       dotatum.  Communicantes  125. 
Nichenicb.  Patronus  ecclesia-:  sanctus  Aiiiolphus.  Collalores  :  prinr  el  convenlus 
sancti  Albani  (Carthusianorum  prope  Trexlros.  Pasior  :  dominus   Jacobiis   Ber- 
nardi,    pro   tempore   capilull    iiualls   Ochtendongensis  decanus.   Altaria  sex  : 

'       altaria  .Sancti  Michaebs,  Sancii  Mcolai  el  Sancti  Arnolphi  couferuut  supradicti; 

altare   Sancta'   Anna-    conrerlur   a    synodalibus;    altare   Sancla-  Luci;e  ;    altare 
Sancti  Sebasliani.  Communicantes  3oo. 
i  Wassenach,  lilialis  de  Mchenich.  Patronus  :  sanctus  Remigius.  Olliciatur 

Wassenuch ^  per  capcllanum  pastoi-is  in  Nichenicb.  Allaria  tria.  Unum  est  sub  in- 

(  vocalioue  Diva'  Virginis.  (lomnumicaulcs  100. 


TIluer 


168  DIOCESE   I)K   TREVES. 

NOMS  MODEHNES.  IlENEKICIA. 

1  Eich.   Pati'ona  ecilesia;  :  sancta   Catharina.    Collatores   :  tlecanus  et  r;ipituliiin 

A  Eicii Sancti  Casioris  Confluenti.-r.  Paslor  :  dominus  Anthonius  Molir.   Allaria  tria; 

I       nullum  esl  dotalum.  Communicantes  75. 

[  (]r()fft.   Paironus  occlesiiiî  :  sanctus   Dionisius.  Est   incorporata  abbalia-  Lacensi. 

,-     r,  I       (]on(crtiir  ah  al)l)ate.   Pastor  :  dominus  Arnoldus  Lont'enberjrh ,  ciinventualis 

hi'iill  ,  ,     /  ,  ,  .  .       "  ~ 

■' j       Jjacensis.  Altaria  quatuor,  quorum  unuin  Venerabilis  Sacramenli,  aliud  Sanctae 

[       Crucis.  Communicantes  3oo. 

[  Oherniendigli.   Patrona-   :    diva    Viign    Maria    ol   sancta   (ienoveva.   CoUatores  : 
-..     1       1,  Il  )       (lecanus  cl    capilulum   Sancti  Florini   Conduentia'.  Paslor  :   dominus  Joannes 

'  ''     '"'.'/'         j       Gillenfcldt.  Allaria   quatuor,  indotata   omnia.   Conmumicanlcs  c\    Mendii;!) . 

(       25o,  ex  Bdl  5o,  ex  Volchsfcldt  a4. 

„  ,,  (  Bell,  lilialis  ex  Obermcndigli.  Patronus  :  sanctus  Florinus.  Altaria   qua- 

l  (uor,  quorum  duo  sunt  viola  la;  nullum  est  dotatum. 

i  Ktlpriugh.  Patronus  ccclosia^  :  sanclus  Maximinus.  CoUalor  :  archiepiscopus  Tre- 

Etlrlngeii <       vireiisis.  Pastor  :  dominus  Petrus  Pescli.  -\ltaria  duo,  nidluni  dotatum.  l  num 

'       est  sub  invocatione  Sanclie  Anna'.  Communicantes  66. 

1  Nieder  Mendigli.  Patronus  ecclesia^  :  sanclus  Ciriacus.  CoUalor  :  decanus  cathe- 

B  Nicdcr-Mi'niUtj dralis  'iVcvirensis.  Pastor  :  dominus  Mathias  Leonardi.  ^Ularia  quinque,  indo- 

(       tata  omnia.  Communicantes  200. 

[  ïhuir.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Joannes  Evangelista.  Collator  :  decanus  catlie- 
dralis  Trevirensis.  Pastor  :  dominus  Nicolaus  Esch,  canonicus  in  Meyen.  Al- 
taria tria  ,  (juoruin  illud  Sancti  Scbastiani   a  synodalibus  conferlur.  Conunu- 
[       nicantes  1 5o. 

/  Coflenheim.  Patronus  ecdesiiP  :  sancti  Nicolaus  et  Castor.  Collatores  :  domlni  de 
I       Metlernich  in  Naunbeim.  Pastor  :  dominus  Michael  Tboniir.  Altaria  quatuor  : 

KoUeiihtiin /       altare  Sancla'  Crucis  est  dotatum  et  incorporatum  parochiali;  aliuni  SancUe 

I  Annie  dedicatum  esl;  alium  sub  invocatione  Sancti  Nicolai.  (-ouimuni- 
1  cantes  i5o. 
Meyen.  Patron!  ecclesia'  :  sanclus  (démens  el  beata  Virgo.  Collalor  duarum 
pra'bendarum  :  emineiitissiiims  Trevirensis,  dominus  archidiaconus  unius  et 
domini  ad  Sanctum  Florinum  Coniluenlia'  (piatuor  aliarum  pra-bendarum.  De- 
,.    ^  canus  et  capilidum  veri  siml  pastores.  Altaria  novcm,  quorum  illud  Sancte  An- 

•''       '       tluinii  est  jure  ''patron[al]us.Prescnlationembabpl  lamiliadeGillcs/boim.  Allare 

Sancta"  Anna-  olim  luit  juris  patronatus,  modo  dicitur  a  moderno  archipnesule 
capitule  incorporatum.  Allare  Sancii  Bartholoma'i.  Presentationcm  habet 
l'amilia  Gobelsz.  Cictera  altaria  sunt  incorporata  capitule.  Communicantes  800. 

Kiierrciiheni Capella  in  Kirenbourg.  Paironus  :  sanclus  Bernardus.  .Allare  untun. 

f.    A  ]lf    „  \  llospitale  sub  invocatione  Sancti  Spiritus  habet  propriam  capellamcum  altari 

•^     j  uno. 

i  Ilauszen.  Patronus  ecclesiie  :  sanclus  Sylvester.  CoUatores  :  decanus  el  capilulum 

Haiiseii Sancii  Gereonis   Colo[niensis].    Pastor  :   dominus  Matthias  Bram,  canonicus 

(       Meyensis.  Altaria  tria  indotata.  Communicantes  5o. 

iTrimpsz.  Patronus  ecclesiac  :  sanclus  Pelnis.  CoUalrix  :  domina  ad  .Sanclum 
Tliomam  extra  muros  Andcrnarenses.  Pastor  :  dominus  Joannes  Neilzer, 
canonicus  in  Meyen.  .Mtaria  tria  ,  (|uorum  illud  Sancii  Sebasiiani  esl  dotatum. 
Connnunicanles  /to. 

<''   Le   nnviuiscril  |)orlc  jus  patinmitiis. 


Msn'\Ti()\  1)1-:  i;\u(:im)i  \r.o\K  dk  k\ni)i;\,   ig5h. 

NOMS    MODEREES.  l;l,\l,Hi,]l 


169 


,  Wellin-cii.  Pationi  :  sancti  Agiitius,  Pauliiuis  <>l  suinta  Lucia.  Collalio  est  aller- 
A    Wellinq                                     ■  nalha  inter eminentissimuniTrevirensem  et  capitulum  met^opolifana"ecclesi;l• 
" I       Coloniensis.    Pasior  :   pater   Huzerath,   conventualis  professiis  ad   Laciira.  AI- 

'  taria  tria,  omnia  indotata.  Comiiiunionntes  60. 

1  Nachstlieiinl).    Pationus   :   sanctus   Stephanus.  Collator  :   eminentissimus   Trevi- 

Nachtsheiiii                                '  lensis.  Pasior  :  domimis  Lauientius  Kirschbach.  Altaria  quatuor;  altare  Beata- 

j  Viiginis     est    fundatum;    altare    Sancti    Stephani    est    dotatuiii.    Coiiimuni- 

(  cantes  3oo. 

Ijg^^                                          (  Boss,  niialis  Nachtsliciiii.  Patroiius  :  sanctus  Bartholomaais.  Altaria  duo, 

(  ununi  vioiatum. 

Aiischau Capella  Anschawen  nondum  consecrata.  Patronus  :  sanctus  Malthias. 

,  Wanratli.    Patroni    ccclesiai   :   sanctus  Valerius   et   sanctus    Urbanus.    Fuit   alias 

W'anderath                               (  ''^''''''^  Nachtsheim,  modo  habet  omnia   sacra.  Dicitui'  conferri   a   comité   de 

i  Vinenbourgli.  Pasior  :  doiuinus  Ch[r]isantus  Fabritius.  Altaria  quatuor;  nullum 

'  dotatum.  Communicantes  35o. 

Herresbuch  \  Capella  in  Hereszbach.  Patronus  :  sanctus  Matthias,  .\ltaria  tria  necduin 

/  consecrata,  sicut  nec  ipsum  sacellmu. 

Drees Capella  in  Dreisz.  Patronus  :  sanctus  Anthonius. 

1  Welcheratli.  Patronus  ecclesia?  :    sanctus  Chrysantus.   Collator  :   archlepiscopus 
Welcherath s       Trevirensis.    Pasior   :    dominus   Joannes   Breitscheitt.   Altaria    tria,    indotata 

(       omnia.  Communicantes  80. 

i  Ursclifeldt.  Patronus  :  sanctus  Remaclus.  Collatores  :  comités  de  Marck 

UersJ'eld et  A'ierneburgh,  alternative.  Pasior  :  dominus  Joannes  NeefF.  Altaria 

(  tria  indotata.  Commimicantes  176. 

I  Rittei-adt.   Patronus  :  sanctus   Remigius.  Collatores  :  barones  de  Winnenburgh 
Rellerath  '       ^'  domicelli    a  Zandt,    alternatim.    Pastor   :    dominus    Wolffgangus     Mandt. 

I       Altaria  duo  intégra,  tertium  est  vioiatum;  neutrum  dotatvun.  Communicantes 

(      1 5o. 

C  Maiinehacli Capella  in  Maiiiienbacli  sul)  tilulu  Sanckf  Criicis.  Altare  unuui. 

Oberelz Capella  Obereltz.  Patronus  :  sanctus  Aicolaus.  Altaria  duo. 

I   Monreal.  Patrocinium  sub  invocatione  Sanctisslma"  Trinitalis.    Collator  :   arcbi- 

^       cpiscopus  Trevirensis.  Pastor  :    dominus  Anthonius  Stahl.  ^Vltaria   undecini: 
Monreal altare  Sancti  Anthonii ,  cujus  collator  est  archiepiscopus  ;  altare  Sancti  Sylvestri: 

I       altare  Sancti  Laurentii;  altare  Divae  Virginis;  altare  Sanctaî  Mariae  Magdelenar. 

!        reliqua  altaria  sunt  indotata.  Communicantes  1  5o. 

I  Dunchelheini.  Patroni  ecclesiœ  :  sanctus  Anthonius  et  sanctus  Simeon.  Collatrix  : 
Diiengeuheim •       domina  in  Stuben.  Pastor  :  dominus  Joannes  Leonardus  Hereszbach.  Altaria 

(       duo,  quoi-um  iUud  Sancti  Anthonii  est  dotatum.  (Communicantes  60. 

rr  ;     1  \  Capella  Sancti  Andréa-  in  Urmeschbach.  Collatores  rdomini  de  Pufzleldt  et 

Urniershficli {  U  .. 

(  rrey  von  Ueren. 

i  Maszbourgh.    Patroni  ecclesiœ  :  sancti  Laurentius  et  Petrus.  Collatores  :  decanus 
D  Masburg et  capitulum  in  Cardona.   Pastor  :    dominus  Mauritius  Stabell.  Altaria  tria: 

f       nullum  dotatum.  Connnunicantes  3oo. 
Muellenbach iMuhenbach,  capella.  Patroni  :  sancti  llubertus  et  Anthonius.   Altare  unuiii. 

i  Keyserszesch.    Patronus  ecclesire  :   .sanctus  Pancratius.  Collator  :  eminentissimus 
Kdiseiscsch ,       Trevirensis.    Pasior  :   dominus    Mathias   Heinserus.   Altaria  quatuor,  quorum 

(       Divaî  Virginis,  Sancte  Annie  et  Sancii  Blasii.  Communicantes  135. 

/  Keivenhehu.  Patroni  ecclesia'  :  sanctus  Nicolaus  et  sanctus  Sylvester.  Collatores  : 
Kuifenlieiin ?       decanus  et   capitulum  Sancti  Simeonis.  Pastor  :  dominus  Weinandus  Hosibacli. 

'       Altaria  duc),  (]uonun  iliud  Sancii  .S\  ivcsiri.  Comiuuniianlcs  (jo. 

lUSrOR.   DE   rR.\NCE. PODILI.KS.    \.  -j  2 


17(1 


hlOCKSK    l)K   TUEVKS. 


NOMS    MODF.RVKS. 


1  llambucl).  Palionus  ecclesLe  :  sanctus  Joannes  Bapti^la.  Collatores  :  decanus  et. 

\   Hamliucli <       capitulum  Sanrti  Siuieonis  Treviris.  Pasior  ;  doiuiniis  Nicolaus  HanncPUS.  Com- 

(       municanles  200. 

liraclileiidorf. Brachtendorfl";  capella.  Patronus  :  sanctus  Goar.  Altare  unuiii. 

Gainkii Gammellen,  etiam  capella.  Palronus  :  sanclos  Petrus.  Altare  unuiu. 

Eidncm Eidchem.  Capella  noviter  exstructa.  Patrona  :  sancta  Anna.  Altare  anani. 

1  Kciirli.   Patromis  ecclesiae  :  sanctus  Castor.   Collatores   :   decanus  et  capitnliun 

t^rltrin Cardonense.  Pastor  :  doiiiinus  Godefridus   Weckius.    .Vltaria  Iria;   nnam  est 

(       stil)  invocationc  Div.-e  Virginis,  alium  Sancti  Pétri.  Communicantes  120. 

Il  Maedburg Capella  Sanct;e  Luciœ  in  Medenbourgh. 

à  Alseiilz.   Patronus  ecclesi.T   :  sanctus  Briccius.  CoUator   :   arclùepiscopos  Tre\i- 

Allenz ■        rcnsis.   Pastor    :    Ciiristopliorus    Hasoris.    .\ltaria    duo    indotata.    Commnni- 

f       canles  5o. 
Poidch.  Patroiuis  ccclesia'  :  sanclus  Slephanus,  prothomartyr.  Pastores  loci  :  de- 
canus et  capitulum  Monaslerii  Meinl'eldia'.  Plebanus  sive  >icarius  perpétuas  : 
Balfhasar  Marci.    Altaria   quinque,    quorum    illud    Div«   Virginis    est  incor- 
I)  I  ;  /       poratum    pleliani^c;    alia  sunt    Sancti    Sebastiani,    Sancti   Nicolai   et    Sancta» 

Crucis.  Couimunicantes  .S5o. 

Capella  Uoetsch,  Sanctii'  Crucis,  liabot  altare  unum. 
Capella  Sancti  Georgii. 
[  Gappenach.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Maxiniinus.  CoUator  :  domus  Naunheim 
]       baronum  de  Metternicli.  Antiquum  protliocollum  facit  mentionem  alternative 

(.TappeniKli ".       qi,a„i  habet  Kminentissimus.  Pastor  :  dominus  Joannes   Cappios.  Altaria  tria 

■        indotata. 

1  Capella  Sancta*  Margaretlia'  in  Rôveren.  Altaria  duo;  iitrumque  dotatuui. 

fiueber Unum  est  sid)  invocationc  Sancla<  Margarcthie ,  altenim  .Sancti  Anthonii. 

1  Comiuunicantes  in  Gappenach  et  Rôveren  126. 

I  Naunheim.  Patronus  ccclesia'  :  sanctus  Albanus.  CoUator  :  pastor  in  Munster 
Y       ;    ■  )       Mainteldt.  Pasior:  dominus  Sebastianus  Klockener.  Altaria  tria,  quonnn  iUud 

1       Sancta>  Anna'  dotatum,  cujus   collatores  sunt  barones  de    Metternich:   altare 

'       Beabe  Mari;r  Magdalena".  Communicantes  100. 

1  Poelich.  Patronus  ecclcsia»  :  sanctus  Firminus.  (CoUator  :  arcbiepiscopus  Trevi- 
l'illig rensis.   Pasior   ;   dominus  Anlhonius   Arweiller.  Altaria    duo .   quorum   illud 

'       Diva'  MarfrarethiP.  Communicantes  ioo<''. 


"  Reproduisons  ici,  eu  les  empruntant  aux  registres  de 
Visitation  de  1767  et  de  1770,  les  notions  relatives  à  di- 
verses paroisses  du  doyenné  d'Ochtendung  qui  ae  figurent 
point  dans  les  registres  de  visitalioii  antéricnrs  :  Moscl- 
kcrn,  Burgen,  llalzenport  el  Woiler  : 

iloselli  Kern,  l'arochus  :  Arnoldiu  Barthotoni<vus  Linz .  vx 
Cardona,  arcltidiacescos  Suiterioris  Treviiensis,  reiiil  imi-ochinm 
ab  ORno  172Î.  Coltator  :  decanus  ad  Sanctiim  Casloicm  Cnn- 
llaentia.  Communicantes  ad  Q50  ulsiléo  le  xTt  juillet  i"'>7), 
fol.  i58. 

Bartjen.  Paroclius  .Joannes  Jf'endalinus  Mel:en.  e.v  Killr 
l'Iirenhrellsteiniana,  ret/it  para-clam  ab  unnn  1760.  Putrnni  : 

l'i  Uoiu.  —  l'i  BisclioMoin ,  111  Uxmmmmx.-  .1.    1..ismiv. 


sancti  Mai'tius,  Laurentius  et  Sebastianas.  l'arochuun  hahrl 
/ilialem  nomine  Rhom^'\  Competit  pastnri  .Vonaslerii  Mayn- 
leUHajuspalmnatus.  Sunt  intra  parochiit  limites  duo  sacelii 
in  Bischofsstein  •'" .  Parochiani  omnes  ad  300  pracepii 
communionis  pcuchalis  satisfecerunt  ,  visiti'r'  le  i  i  juillet 
1767K  fol.  lâg. 

Hat:eni)ort.  Parockus  :  Petrus  Uenricus  Lauxen,  oriundn.' 
f.r  PomnifTcn  .  rtgit  paraciam  ab  anno  17 5ù.  Jas  pmtronalu.' 
competit  ftastori  Monasterii  Haynjeldiee.  Sacellam  adest 
unum  in  honorem  sancti  liocbi.  Numeras  commnnictmtiwHiôO 
j\isiti5e  le  1  S  juillet  1767',  fol.  160. 

U'ciirr.  l'aroclius  :  Mcolaus  Ihffman ,  e.r  diaceti  Treri- 


VISITATION    DE  L'ARCIIIDIA  CONE  DE   KARDEN.    1056.  171 


Boppard.  111.    DEt'.ANAÏUS  BOPPARDIENSIS. 

>OMS    MODERNES.  BENEFICIA. 

Reensz,  ecclesia  parrochialis.  Patronus  :  sanctus  Dyonisius.  CoUatrix  :  comitissa 
ad  Sanctam  Ursulam  Colonb'.  Pastor  :  dominus  Joannes  Vianden.  Habet  altaria 

Rlienf /       quatuor,  nuliuiii  violatuiu ,  (|uoruni   illud   Divi  Pétri   olim  fuerat   fundatuin, 

sed,  piopter  irreptioneni  ha'ieseos,  tum  hona  tuiii  olFiria  inere  in  ol)livioneiii. 
Hospitale.  Communicantes  ao/». 
Kiesellspey.  Patronus  ecclesiic  :  sanctus   Ijamhertus.  (Jollatoros  :  decanus  et  capi- 
\f   1      c        }  I       lulum  Sancti  Martini  \\  ormatiiE.  Pastor  :  dominus  Paulus  Wairaff.  Altaria  sunt 

'  '  •    )       quatuor  oriinia  violata.   Unum  altare  Sanctse  Anna'  dcdicatum  est.  Communi- 

'       cantes  3oo. 
„.      ^  (  Saoellum  in   Oberspey.   Patroni  :  sancti  Petrus  et  Paulus.  Confertur  altare 

'  '    • l  ibidem  a  suprafatis  decano  et  capitulo  in  Wonnatia. 

lirev Sacellum  in  Brev.  Patrona  :  sancta  Margaretha.  Est  annexum  pastoratui. 

iOsterspey.  Patronus  ecclesia'  :  sanclus  Martinus.  Collator  :  domicellus  Bosz  a 
\A  aldeck.  Pastor  :  dominus  Anthonius  Meuror.  Altaria  tria,  quorum  duo  violata. 
Altare  sancti  Sebastiani  est  dolatum.  Communicantes  loo. 
'  Boppardt.  Patronus  ecclesi.e  :  sanctus  Severus,  episcopus  Ravenatensis.  Collator  : 
I  eminentissimus  Trcvirensis,  uti  pi-aepositus  coUegiat*  Sancti  Martini  VVorma- 
i  tiensis.  Pastor  :  dominus  Joannes  Theelen.  Altaria  septem  in  ecclesia,  in  cripta 
I  duo,  in  tosali  tria,  quorum  duo  violata,  et  illud  Sanctae  Ci-ucis  dotatum  et 
I  incorporatum  pastoratui.  Altaria  Sancta'  Barbara',  Sancti  Jacobi,  loooo  Mar- 
B  Bimpanl.  tyrum,  Sanctae  Agatha^,  Sancta»  Catharina-,  Sancti   Nicolai   sunt   omnia  pas- 

i  toratui  incorporata.  Item  illud  .Sancti  Matthia;  apostoli,  Sancti  Sebastiani,  et 
1  Agnetis  conferuntur  rcvercndissimo  archiepiscopo.  Habet  altaria  duo,  quonim 
[  unum  non  est  consecratum.  Hospitale  sub  invocatione  Sancti  Spiritus  habet 
I        propriam  domum.  Communicantes  looo. 

\  Capella  Sancti  Anthonii  extra  civitatem ,  habet  proprium  cemiterium. 

1  Filtzen ,    lilialis.    Patrona  :   sancta    Margaretha.    Dicuntur   coUatores  fuisse 

l'ilzen <  olim  doniini  a  Crichingen,  modo  a  quadraginta  annis,  nunc  per  Carme- 

(  litas,  nunc  Franciscanos  luit  deservita.  Communicantes  ho. 

Camp.  Patronus  ecclesia'  :  sanctus  Nicolaus.  CoUatio  spectat  ad  nobiles,  et  ad 
communitatem  ibidem ,  et  ad  reverendissinum  Trevirensem  alternative.  Archi- 
diacono  competit  investitura  quoties  communitas  coiifert.  Pastor  dominus 
Kuiiip {  Joannes  Jacobus  Umbescheiden  ,  pro  tenipore  christianitalis  Boppardiensis  de- 
canus. Altaria  quinque ,  quorum  illud  Div.ne  Virginis  confert  pastor  et  commu- 
nitas conjunctim.  Unum  est  sub  invocatione  Sanctae  Crucis.  Hospitale;  habet 
propriam  domum.  Communicantes  200. 

r>      ,    „        ,-  l  Bornhoffen,  filialis.  Patrona  :  diva  Virijo.  Incorporata   parochia;  Campensi. 

Dornhofen;  Kami) {  ai.     •         •  11        j  .  . 

J     '  r  ^  Altaria  quinque,  nullum  Qotatuni. 

(  Saltzigh.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  /Egidius.  Collator  :  archiepiscopus  Trevirensis, 

Snlzly <       cpialenus  prsepositus  \\  ormatiensis.  Pastor  :  dominus  Peti'us  Hellenus.  Altaria 

(       tria  indotata.  Est  hos|>italis  domus.  Communicantes  •'.oo. 

rensi,  régit  parochiam  ab   anno   17 iO.  Jus  pationaius    lom-  et  Xieder-Eliz  "    riim   laprllis.  (^nmwnnicnnlcs  ad  350  prie- 

petit  comitibus  de  Vimenburg.  Allaria  adsiml  (riVi.  Viror'.us  csl  repto  rommuitinnlK  iin.ulinlis  tn(/ï/cc('riin(  (visitée  le  2  octobre 

Léonard  Steffcns.  Filiales  habel  pnrroclna  :  Lii.rnn .  Hyrtlim  '77ol>  f"''-  -'Ol. 
'■'  I.uxem,  HlrlPii  H  Niedcrclz. 


172  DKX.KSK    l)i:    1  r,K\  KS. 

NOMS    MODFIIVKS.  KEXEflCIV. 

Weilei Katzweiller,  lilialis.  Patronus  :  sanctus  Pelrus.  Altaria  dno  indotata. 

1  Rester,  olim  Cliaiis,  modo  mater.  Patronus  ecclesi.-e  :  sanctus  Georgius.  CoUator  : 
kestert eminentis'^linus  Trevironsis.  Pastor  :  dominas  Hermannus  Lrbani.  Altaria  dno, 

(       quonim  iilud  sancti  Jodoci.  Communicantes  loo. 

iDahleim.  Olim   erat  ecclesia    mater,   modo  recipit  baptismum    ex  Rester, 
propter  IVactum  baptisterium  iijidem.  Palroni  ecclesie  :  sancti  Jacobus  et 
Christophorus.  Altare  unum. 
Proidt,  capoUa.  Patronus  :  sanctus  Goar.  .\ltare  unum. 

Ilirt/.enaw  et   Rheinl)oy.    Patronus  ecclesiii'  parochialis  :   sanctus  Bartholomaeus. 
1      Dominus  pnvlatus  in  Siebergh  constituit  ibidem  pr.rpositum,  qui  perse,  vel 

ffiizcnarh;  Bheinbdy {       per  sacellutii,  administrât  sarramenta.  Altare  unicuin.  E/;clesia  Divae  Virginis 

ibidem,  llabcl    quinque  altaria,  c|uorum  duo  sunt  violata,  nullum  singulariter 
dotatum.  CiOmmunicantes  8o. 

(  Welmich.  Patronus  ecclesia'  :  samtus  Martinus.  GoUator  :  eminentissimus  Trevi- 

Wi'llmicli .       rensis.   Pastor  :  dominus  Petrus   Breder.  Altaria  tria,  quorum  illud  Sancte 

f       Catharina'  est  incorporalum  pastoria'.  Communicantes  l5o. 

n  S.-Goar Sanctus  Goar  [Nihil]. 

I  Wesalia.  Parochia  Beale  Mari;r  Virginis  confertur  a  baronibus  de  Petra  in  Aden- 
Oher-Wi'sel dorll.  Pastor  :  dominus  Henricus  Soen ,  decamis  pnefata;  ecclesi«Diva?  Virginis. 

f        Mtarc  unum  duntaxat  parochiale.  Conmiunicantes  4oo. 
Dtllhofen Delhofscn.  Kcclesia  inrendio  periit. 

i  Hcclcsia  parochialis  Sancli  Martini  ibidem,  olim  semi  coUegiata.  Collator  :  emi- 
S.-Murtin,  à  Ohcr-Wc^cl . .  .  }       nentissimus   Trevirensis.  Pastor  :  dominus   Joannes  Sibertus.  Altaria  septem  , 

(       nullum  dotatum.  Communicantes  a6o. 

i  l  rbar,   capella.   Patronus  :  sanctus  Anihonius.  Tria   altaria  ,   quorum   duo 

^'l""' I  violata. 

c   Wiebelsheim Wiewelszheim ,  capella.    Patronus  ;  sanctus  Petras.  .\ltare  unum  riolatum. 

Laiiderl Laudert  ;  ecclesia  corruit. 

\  Hospitale  in  Wesalia.    Habet   sacellum  sub  invocatione  Spiritus  Sancti.  Pa- 
/  tronus  :  sauctus  \\  ernems.  Altare  unum. 

I  Perscheidt.  Patronus  ccclesinp  :   sanctus  .\lbanus,  Collator  :  decanus  et  capitulum 

Persdieid <,       Beata'  Marie  \  irginis  in  \\  esell.  Pastor  :  dominus  W  endalinus  Pieler.  .\ltiria 

(       duo;  ncnlruni  est  dolaluui.  Comnumicanles  loo. 

i  Rie.scllbach.  (Capella  olim  jam  erat  prophaaata  ab  hsereticis,  tractu  temporis 

Kisselbach restiluta  catholicis,  modo  rursum  a   bimestri  clam  despoliata  altari,  et 

(  occupala  a  subditis  romitis  Palatini  iii  Siinmeren. 

,  .  ,  ,  \  Capella  Sancti   Anilionii   in    Liebszliausen.   Patmnus  :  sanctus    .\nlhonius. 

I)   lAchshaiifcn 41.     ■    j  i  r      1   ■ 

I  Altaria  duo;  neutnim  tiindalum. 

...  \  Lanscheidi .    ecclesia   baptismalis.  Patrona  :  diva  Virço  assuranta  in  crt'lum. 

(  Altaria  tria,  quorum  illud  >ancla-  \nna". 

1  Mederbourgli,  parochialis.  Patronus  ecclesia-  :  sanctus  Stephanus.  Collator:  pasior 

\ic(hrhiir<j .Sancti   \lartini  in  W  esell.  Pasior  :  dominus  Sevcrus   Poelicher.  .\ltaria  tria; 

(       luiUiim  dotatum.  Communicantes  90. 

i  naiimsclicidt .    ecclesia    baptismalis.    Patronus    ecclesia-  :   sanctus   Joannes 

/)«m.<c/i«iW 1  Baplisla.   Collai  ri\  :  l'cdesia   .Sancli    Martini  W  esaliiT.   Allaria    tria   indo- 

lala. 


Il 


VISITVTION    DK    I.VHCII  I  l)l  \  C.ONF.   DE    K\I\nK\.    l(J5(i. 


173 


NOMS  MODERNES. 


l'.EXKlIClV. 


.,.  ,     ,      .                                   ^  Jîickfiibacli.    Palioni  :   baiicfi   Sle|)hanus  et  Calliaiina.  CoUator  :  cminentissinui-; 

)  Trevirensis.  Pastor  :  «lominus  Geihardus  Kicll.  Altaria  tria  indotata''^ 

^.        ,    ,                                   (  Capella  sive  lilialis  IJngerhaen.  Patronus  :  sanctus  Sebastianus.  Altareunuiii. 

•'             I  Communicantes  in  Bickenbach  et  Linj^erhaen  loo. 

1  Capella  Leinningen  non  spectat  quideni  ml  banc  parochiain,  administratur 

Leininqen <  tanien  a   pastore  in   Bichenl)ach.   Est  ererta  in  bonorem  Sancfte  Cnicis. 

(  Communicantes  /|0. 

1  Herscbwiesen.  Patronus  ecclesiœ  hujus  parocbialis  :  sanctus  Pancratius.  Coliator  : 

Hirschwieseii eininentissinius  Trevirensis.  Pastor  :  dominus  Tbeodorus  ^^  ever.  Altaria  duo. 

'  neutram  dotatum.  Communicantes  133. 

Oppetihatisen Capella  in  Odenbausen.  Patronus  :  sanctus  Nicolaus.  Altare  unum  violatuiu. 

„     ,  ,    ,                                        1  Bucboltz   habuit  olim  capellam,  modo  igné  absumptam.  Patronus  :  .sanctus 

B  Bnchhok Cl.-            Al,           '                           "                  ^ 

I  aebastianus.  Altare  unum. 

i  Hals/.enbach.  Parocbia.  Patronus  ecclesiae  :  sanctus  Lambertus.  Coliator  :  eminen- 

Hulfviibacli tissimus  Trevirensis.    Pastor  :   dominus  Joannes  Conradus   MalFevC'"-    Altaria 

'  tria,  quorum  illud  Sanctae  Crucis  dotatum.  Communicantes  i5o. 

Bassehcheid Filialis  Basselscheitt.  Conflagravit  bello  suecico.  Patrona  fuit  Sancta  Lucia. 

,■11                                     l  Ecclesia  Sancti  Quindni  in  Carbach.  Est  parochia  habens  omnia  sacramenta 

(  et  sepulturain.  Altare  unum.  Communicantes  5o'''. 


'"  Les  trois  dernières  paroisses  du  doyenné  de  Boppard , 
llirscLwiesen,  Halsenbach  et  Bickenbach,  figurent  déjà  dan< 
le  registre  de  visitalion  de  i6i6  à  i6i8.  Nous  empruntons 
à  ce  document  les  notions  suivantes  : 

Herszwiesen ,  sub  decanata  Bopardiensi.  Patronus  ecclesiœ  : 
sanctns  Pancratius.  Coliator  :  Revendissimus,  Pastor  :  dominas 
Joannes  Notten. 

Halszenhach ,  sub  decanatu  Bopardiensi.  Patronus  eccUsiœ  : 
sanctus  Lambertus.  Coliator  :  Reverendissimus.  Pastor  :  do- 
minus Vitus  fVeberas. 

Bickenbach ,  sub  decanata  Bopardiensi.  Patronus  ecclesiœ  : 
sanctus  .Stephanns.  Coliator  :  Rei^erendissimus.  Pastor  :  do- 
minas Wemerus  Roel.  Habet  Jilialem  ecclesiam  .Sancti  .Sebas- 
tiani  a  Linqerhaen  '■'',  quam  etiam  administrât  pastor. 

'''  I.ingerbabn.  ''*'  Braunshom.  —  '''  I.einingen. 


-  La  paroisse  de  Norath ,  au  doyenne  de  Boppard , 
londée  en  1710,  n'apparaît  dans  aucun  registre  de  visita- 
tien  avant  1770  (Archives  de  l'Etat  prussien,  à  Coblenz  . 
Religions  und  Kirchen-Sachen ,  Generalia,  n°  101  A,  fol.  5.'i- 
56).  A  cette  date,  on  trouve  sur  elle  les  renseignements 
suivants  : 

Norath.  Joannes  Georgius  Bachem ,  conjlucntinus ,  régit paro- 
chiam  ab  17 i3.  Jus  patronatus  in  !Vorath  et  Braunshom  '''- 
competit  comiti  de  Mettemich.  qui parochiam  17 10  fundavil. 
Altaria  duo  non  consccrata.  Prœter  Braushorn .  una  /ilialis  est 
in  Leiningen  'K  Ex  Iraditione  majorum  tialielur  ecclesiam  iri 
Leiningen  ante  hanc  fuisse  ecclesiam  parrochialem.  Cnmmuni- 
cantlum  numerus  500  rirriter. 


POIILLK    DL    BAS    ARCHEVECHK    DE    TREVES, 
VERS    1700. 


Catalogus  coUaloruin  parochiarum  diœcesis  inferions  Trevireasis. 

Envers.  [l.    CAPITIIUM  ENGVRIENSE.] 


IHRBOCHIt;. 


\it/.hacli.  .  .  . 

\il/.lu'im .  .  . 

B.MKlorir 

Breidenaw. .  . 
Il  Biiljelskii'chen 

(  '.Linoslein-Engers 

Rlironbreltstein 

\rxW 

Kinl)s  zuin  Spiess 
c.  (  lebcrtshahu . 

I  Luiimerstein 

I  lurteufelz. .  . 

I  leilitçenroth . 

lliMiiibach.  .  . 
Il  lli'ltVr.skirchpn 

I  lorshach. .  . 

lloniiingen . 

Ilinxheim.  . 

Ilorlianspii . 
r.  Inlicli 

Iscnlmrg.  .  . 

Kirckhàhr.  . 

Kirilii'ii  .  . 


'"'   Ici,  le  niniiiiM-i'il  por 
'"  (le  tcrjiip  lalin  Hi-^iui 


j  Praesentatores  '"'  alternatini  snnt  domini  de  Hunoldstein  et  domini  de  IJel- 
I      tesdorf  et  Wreden.  Filialem  liahct  Saiicti  Erasmi  in  Ininiendorf. 

( jollator  :  capitiiliim  Saiicli  Florin!  Confliienti*. 

(/)lIatores  :  custos  et  scholaslicus  Sancii  Castoris  Coufluentiœ.  alternative. 

Collator  :  al)bas  in  Seyn. 

Collatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Lubentii  in  Diekiichen. 

(  A)llatores  :  decanus  et  capitulum  Sancii  Florini  Confluentiae. 

(jollator  :  ;u'chicpiscopus  Tre\ireusis. 

(Jollator:  abbas  ad  Sanctum  Matlii;un  ïreviris. 

Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

Collator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Palronus  :  dux  Saxo  Eysenaceusis. 

Collator:  ai-chiepiscopus  Trevirensis. 

Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

(joilatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Fiorini  (JonHuenti*. 

(jollator  :  abbas  in  Romniersdorff. 

Collator:  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

Collatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Simeonis  Treviris. 

(jollator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

(JoUatores:  decanus  et  capitulum  Sancii  Florini  Contluentia;. 

(Jollator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Pncsentator  :  cornes  de  WaldersdorfT. 

(jollalores  :  decanus  et  capitulum  Sancii  Florini  Conllueutiw. 

Palronus  !''•  :  dubium  est  an  du\  Saxo  Kvsenacensis  an  vero  familia  de  Bieken. 


ait  oiii;in»in'iiii'nl  Cotttilnres  seu  pra-sentaiores.  —   »''  Ci-  termi»  a  éti-  •iiibçliliié  au  mot   Collator. 
I.l.inni.nt  Ir  cliàtiiui  (ri'.liiiiilinil-l.-in. 


FOUILLE   D(     B\S    \H(.HK\KCHE,  VERS    1700.  17,^ 


PIRROCIIIE. 


.A  Li'vdesdorlT. CoHator  :  archiepiscopiis  TrevirensLs. 

Linfz CoHatrix  :  domina  abbatissa  in  Gerresheiin. 

Maria?  RarlidorlV GîHator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Mevscheid Pr.-psentator  :  comes  df  Waldcrsdorf. 

Montahaiir Collatores  :  decanus  et  capitnlum  Sancti  Fiorini  r.ontliiiMilia'. 

lî  \aiiert CoHator  :  abbas  Seynensis. 

Nenwied Pastor  :  canonicus  regius  ex  abbatia  Romraersdorlï. 

Neiistadt CoHator  :  abbas  in  Heisterbach. 

Niebeni Prassentator  :  comes  a  Petra. 

Niederlischbacli Patronus  :  diix  Saxo  Eysenacensis. 

c  Xiederlahnstein CoHator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Niedernlierg Collator  :  abbas  Sancti  Mathiœ  Treviris. 

Oberlalinsteiii Praisentator  :  princeps  de  Nassau»Idstein. 

Paffendorff Praesentator  :  princeps  de  Nassau-Idstein. 

Petersiahr Collator  :  prior  Sancte  Crucis  in  Ehrenstein. 

i>  Ransbach Praesentator  :  liber  baro  '''  de  Boos. 

Vallendar Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

Rheinbrol Collatrix  :  canonia  ad  Sanclum  Thomam  prope  Andenuich. 

Waldbreitbacli Prsesentator  :  dominus  commendator  teutonicus. 

Winden Collator  :  abbas  in  Ahrenstein. 

E  Wii'ges CoUatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Fiorini  Confluentia-. 

Ochtenduny.  II.    CAPITILU.M    OCHTEXDUNGENSE. 

Meinfeld.  tractcs  meyxfeldijE. 

(■•  onn    'h  *  Collatores:  archiepiscopus  Trevirensis  et  comes  a  Metternich  iii  Beilstcin 

(       alternative. 

MiTtloch Collator:  custos  Sancti  Castoris  Coniluenlia;. 

Miinstermeinfeld Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

Naunheim Collator  :  pastor  Monasteriensis. 

I   Ochtenduny Collator  :  archiepiscopus  Trewensis. 

Polch Collator  :  capitulum  Alonasteriense  Meinfeld. 

Pidich Collator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

Eifel.  TRACTUS    EIFLIiE. 

Aleiis Collator  :  archiepiscopus  Trewensis. 

niuiclicnlit'im Collatrix  :  abbatissa  in  Stuben. 

'*'  Ici,  comme  plus  loin,  l'expression  /i/xr  Imrn  figure  sons  la  forme  ahn'géc  f..  />. 


176  niOCKSK    l)K    TI'.EVKS. 

l'^RBOCHIK.  I>ATR0M. 

A  keillifnheijn Collalor  :  rapitulmii  Sancli  Siiiieonis  Tnniris. 

Kt'vsersesch (loilator  :  arcliif'pi.scopus  Trevin'iisis. 

llaiiibuch Collator  :  capitiiiuin  Sancti  Sinieonis  'J'nviris. 

Masburg CoHator:  capitiiliim  Cardonense. 

Kerig Coilator  :  capitulum  Cardonense. 

B  Nachtsheini Coilator:  archiepiscopus  Trevirensis. 

/  Patroni  :  domiiii  comités  a  Metlernich,  Vimeburg  et  a  Leyen.  Liber  baro  a 

ISiMIfiadt <.       Bourscheid  a  Buif^brohl,  de  Zaïidt  ab  Arras  et  altarista  Sanctae  Anna»  in 

'      Adenau. 

l  i-stokl CoHatores  :  doniiiii  comités  a  Marca  et  \  irneburg. 

Waliiirad Patroni  :  comités  de  Lôwenstein. 

\^  elcbradt Coilator:  parocbus  in  Nachtstheim. 

c  VVciler Pra'senlatores  :  comités  de  Wertheim-Loweiistein. 

Monreal Coilator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

IHACTUS  PEI.I.EMlyt. 

Andernacli Coilator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Bur^l)ni]il Prii'sentator  :  liber  baro  de  Bourscheidt  in  Burgbrohl. 

(^ruft Coilator  :  abbas  ad  Lacum.  Pastor  :  professus  ibidem. 

D  Cottenheim Prœsentator  :  dominus  cornes  a  Metternich  in  Beilslein. 

Ëttringen Coilator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Kich CoHatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Castoris  C.onfluentia?. 

Cuuuersdorf Praïseutator  :  dominus  de  Waldbott  in  Olbrùck. 

S.-Johan Pravsentator  :  liber  baro  de  Breitbacli  in  Biirresheini. 

E  ilausen CoHatores  :  decanus  et  capitulum  Maionense. 

Kell Patronus  ("'  :  liber  baro  de  Clair,  resideus  Bonn;i'. 

Kempenich Patronus  :  liber  baro  ab  Kltz-Kempenich. 

Langenfeld Coilator:  ai'chiepiscopus  Trevirensis. 

Miesenheim CoHatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Castoris  Confluentiae. 

K  Maycn Decanus  collegiata'. 

Nickenig Collalrix  :  Carthusia  su]>ra  Treviros;  Inijus  apjiertinentia  est  Wassenach. 

-Medermennig Coilator:  decanus  ecclesia-  cathedralis  Tre^■irensis. 

Niederliit/.ingen Patronus  :  dominus  de  Geyer  a  Sch\vappenbui"g. 

Oberliit/.ingen Patronus  C"' :  liber  baro  de  Bourscheidt  de  Bui-gbr>ihl. 

G  Obermendig CoHatores  :  decanus  et  capitulum  Sancti  Florin!  in  Confluentia. 

Pleidt Coilator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

Biiden Palninus  :  liber  baro  de  Breidbach  in  Biirresheim. 

'■'''    1,1-  iiianiisciil  porlnil  d'alKiiil  collulm ,  el  le  nuil  /«ilrniuij  ivsiillo  d'uiit-  coiiwlioii. 


POriLl.H    1)1     BVS    \n('.IIK\  ECHE,   \  KE\S   1700.  177 


A  Thiir Collator  :  decanus  ecclesia^  cathedralis  Trevirensis. 

Trimps CoHatrix  :  canonia  nolîiliuni  prope  Audernach. 

VVassenach [  Videatur  Nickenig ,  supra,  p.  176f]. 

W^eiler  prope  Buchholtz. .     Coiiator  :  abl)as  Gladbacensis. 

Wehr Collator  :  abbas  Steinfeldensis. 

.»-  Il-   ^  j  Collator  :  olim  N.  \iippeney,  praetor  Andt-rnacensis,  nunc  ecclesia  nicli< 

°  I       polis  Coloniensis. 

Zissen Patronus '^  :  liber  baro  a  Waklbott  de  Bassenheini. 


TRACTUS   BERCil'HLEG.E. 

Bassenheini Est  personatus  et  vicaria  perpétua.  Litiinopr.Tsentavit ''  conies  de  Bassenheiiii. 

Cârlicli Collatores  :  capituium  et  decanus  Saiicti  Florini  Confluentiie. 

Gùlz Collator  :  capituium  Sancti  Servatis  ad  Mosam. 

c  Kesseiheiiu Collatores  :  iirchiepiscopus  Trevirensis  et  capituium  Aqueuse  alternative. 

Kettig Patronus  (''  :  dominus  de  Sohlern  a  Lohrig. 

Lev Collator  :  capituium  Monasterii  Meinfeldiœ. 

.  j  .  ]  (  Patronus  ('')  :  pro  duabus  vicibus  serenissimus  palatinus.  modo  dominus  de 

j       Sohlern  a  Lohrig,  tertia  \'ice  abbas  in  Marienstadt. 

Mosehveis Collator  :  capituium  Sancti  Castoris  Conlluentiae. 

1  Est  personatus  et  vicaria  perpétua.  Ad  personatum  praesentat  '*'  alternative 

1)  Riibeuach •       domini  ab  Eltz  in  Kempenich  et  Rodendorf;  vicai-i;mi  vero  confert  per- 

(       sonatista. 

Saffig Collatrix  :  abbatissa  ad  Sanction  Cœciliani  Coloniœ. 

Sébastian  Engers (Collator  :  abbas  in  Rommersdorf. 

,•      •.  (  Personatista  :  dominus  liber  baro  a  Quadl.  ^  icarius  curatus  :  nersonalisla 

Lrmitz ri  ^  r.1 

(       Johannes  Ceorg  nodt. 

Moselle.  rnACTUs  muselle. 

\lcken Patronus  '  :  communitas  ibidem. 

E  Burgen Collator:  pastor  Monasterii  Meinfeldia-. 

Cobern Collator  :  capituium  Sancti  Castoris  Conlluenti;e. 

Diebelich Collator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

(  iondorf Collator  :  abbas  ad  Sanctos  Martyres  Trevh-is. 

Hatzcuport Collator:  pastor  Monasteiii  Meinfeldia'. 

kern Collator  :  decanus  ad  Sanctum  Castorem  Confluentia». 

*'  Le  manuscrit  portait  d'abord  to//o(or  et  le  mol /«((roiiui  résulte  d'une  correction. —  ''"'  pripienfai'it  a  été  substitué  ici 
à  conlulit.  —  ''•'')  Patronus  résulte  ici  d'une  correction  et  le  manuscrit  portait  tout  d'abord  collator.  —  -''  La  leçon  pri- 
mitive était  confert,  corrigé  ensuite  en  pr<c«ii(n(.  —   '''   Patronus  a  pris  ici,  par  suite  d'une  correction ,  la  place  de  collator. 

HISTOR.  DE  FRANCE.  —  POCILLÉS,    V.  5 3 


178  DIOCESE   DK   TREVES. 


PARR0C1II,E. 


A  OI)er-Lehmen Collator:  capitidum  Cardonensc. 

Mcder-Lphmen Collatores  :  porsonatista  ibidem  el  libei'  l)aro  de  llûhenach. 

Oherfell Collator  :  capituhim  Cardonense. 

LoelT. Collatrices  :  iiioni;iI(";  in  MacluTcn. 


lU.     DKCANATIS   SIVK   SEDES   CHIUSTIAMTA  IIS    IN    lllK  rklRCHEN. 

Baldiiiii  S((»iii Palronus  "i  :  liber  baro  ab  Eltz C"'. 

B  Caniberg Collator  :  capituluin  Saiicti  Georgii  Limburgi. 

Dietkirchen Collator  :  archidiaconus  Saiicti  Lnl)entii  in  Dielkircben. 

Eisenbacli Collator  :  capitulura  in  Dietkircbeii. 

Eis PatronusW  :  liber  baro  de  Deliren. 

Grossenholbacb Collator  :  archiepiscopiis  Trevirensis. 

c.  I  leintgen Collator  :  archiepiscopiis  Trevirensis. 

I  lasselbacli Collator  :  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

Iloiisaiigell Patronus  (''' :  cornes  de  Walderdorf. 

I.iinburg Collatores:  decaniis  et  capitulum  in  Limbui'g. 

Meudt Collator  :  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

I)  Nentersliausen Collatores  :  decaniis  et  capituliun  in  Dietkirclien. 

Niederbrcichen Coli.itor  :  archiepiscopiis  Trevirensis. 

Niedererbach Collator  :  archiepiscopiis  Trevirensis. 

Niederselters Collator  :  archiepiscopiis  Trevù'ensis. 

Oberbrechen Collator  :  abbas  Sancti  Mathiiu  prope  Treviros. 

K  Salz Collator  :  archiepiscopiis  Trevirensis. 

Sclionheig  el  liaaii Collator:  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

\V  iliiiar (^.ollator  :  abbas  Sancti  Matliia'  prope  Treviros. 

VVerschau Collalor:  nrclii('|)iscopus  Trevirensis. 

I\.     CAI'I  II  II  M    ISOI'l'AltDlKNSE. 

Bickeubach Collalor  :  aivhicpiscopus  Trevirensis. 

!•■  Boppard Collalof  :  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

Camp Collator:  archiepisco|)iis  Trevirensis  et  communitas,  iil  dicilur.  alternative. 

DainselieidI Collator:  pasior  ad  Sanclum  Martiiiuni  \esalia'. 

(^   /-  (  Adininislraluni  a  PP.  S.  .1.  Iiabcnlilius  couiuiissionem  regendi  ab  arcliiepi- 

I        s(i>|)(i  Tn-vircnsi. 

■"    l'alro:ius  a  pris  ici,  par  suite  ilune  ninvitioii  ,1a  plaor  iW  nillntor.  —  (''    l.e  muiuisirilporlail  original  r^iiieatcVr  Boos, 
le  Min  a  laqiiollc  on  a  siilistituc  ah  /■,'/(.•.     -     '•'''    Pationns  reniplaro  ici  la  leçon  |>riinili\e  rolliilnr. 


POIILI.K    DU    BAS    VRCHEVKCME,  \  K1\S    1700. 


17'.) 


l'ARKOCHIj;. 


A  Haizeiibach. 
llirschwieseii 

Hirtznach . 

Kestert.  .  . 

Kijsselspey 

B  Mederbiu-g 

Norath.  .  . 

(Jsterspey. 

Perscheid . 

l\hens.  .  .  . 
c  Salzig.  .  .  . 

Welmicli . 


Wesel. 


Collator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 

("oHator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 
\  Abl)as  Syburgensis  constitiiit  ibidem  pra'|)ositnni .  per  se  vei  per  substitutnin . 
(       administrantem  sacramenta. 

CoHator  :  ai'chiepiscopus  Trevirensis. 
i  Parochia  est  incorporata  collegio  canonicoruni  Wormatiœ  ad  Sanclum  Mar 
i       linum,  quod  constitiiit  vicarium  curatum. 

CoHator  :  pastor  ad  Sanctum  Martinuni  Wesaliae. 

Patronusi"'  :  cornes  a  Metternich. 

Patroniis  f"'  :  liber  baro  de  Boos. 

CioUator  :  decanus  et  capitulum  Wesaliensis. 

Gollatrix  :  abbatissa  ad  Sanctam  Ursulam  Coioniae. 

CoHator  :  arcliiepiscopus  Trevirensis. 

Collator  :  archiepiscopus  Trevirensis. 
.'  Decanatui  coiiegiatae  ibidem  annexa  parrochia  Superioris  Wesaliae;  hinc 
l  modo  confert  decanus,  et  capitulum  Sancti  Castoris  Confluentiœ,  ita 
'  tamen  ut,  si  de  gremio  quis  sit  capax,  hic  decanus  et  pastor  nominetur. 
I  Parocliia;  Inferioris  Wesalia? ,  dictas  Sancti  Martini ,  collator  est  archiepiscopus 
1       Trevirensis. 


'•'''  On  a  <lal>ord  écrit  collator 


EXTRAIT   Dl     HKGISTRE    I)K    VISITATION    l)L   DOYENNE  DE  DIETkIRCHEN, 

EN    1767. 


Prolocolliim  visilationis  archiepiscopalis  capiluli  nirali.s  UielkinliL'iisi;»,  de  aiino  lyliy- 

A  Hiindsannen.  —  Hundsangeii.  Joaniics  Slcingœsscr,  Moguiitia  oriimdiis,  in  secundiiin  aimum  paslor 
cxistit.  Jus  patroiiatus  coruj)ctit  fainiliae  de  WaldcrdorlT.  Adsunt  alUiria  tria  in  ecclesia  mati-ice;  in  filial! 
Pulzbach  altare  unum,  in  Wallineneich  [sic)  unum  '''  ,in  Frentz  '"^l  uniim  portatile.  Non  habent  specialem 
fundationem,  nisi  ex  redilibus  suœ  ecclesiœ,  excepto  altari  Béate  Mariœ  Virginis ,  cujus  beneficiatiis  re- 
fundilecclesiœ  matrici  imiimninlfonim  sillginis  ol  quatuor  capito lia.  Sacpllanus  est  Joannes  Mais.  Adsunt 

b  mille'  communicantes. 

lierod.  — Berod.  .loannes  (îeorgius  Braclit.ediitlueutiiuis.  j)rinius  pastor,qui  in  sextuin  aiuuim  eccle- 

siam  pai-ochialcm    Berodensem    cum  plenitudine  potestatis  archiepiscopalis,   die   2ô  januarii   1762, 

sepaiatani  a  matrice  sua  in  Hundsangen  et  in  novani  perlectaraque  matricem  erecLim  régit.  Pai-ochia 

complectitur  filiales  Wallmeroth  et  Buppach*-*'.  .lus  patronatus  rompetit  familiae  de  Walderdoff.  Âitaria 

c  tria.  Trecenti  fere  communicantes. 

Salz.  —  Salz.  Josephus  Oster,  ex  Dunckeniieim,  inannum  20  pastoi-.  Jus  pati'ouatus  competit  ;u-clii- 
episcopo  Trevirensi.  Quatuor  adsunt altaria  consecratji.  In  sacellis  ad  Sanctum  Leonardum  et  ad  Sauctum 
Joannem  Baptislam  in  Weldersburg ''■'  adsunt  lapides  consecrati  non  fracti.  Vicarius  Christianus  Wûsl. 
In  Molsbergl^',  in  asdibuscomitumdeWalderdorfTliabelur  sacellum  domesticum.  Missa  ibidem  auditur  a 
D  domesticis  illustrissimœ  t'aniilia;  et  ah  incolis  MoNlici^vr.  sed  siiic  |)ra>judicio  publici  oflicii  pastoralis. 
(^.irciter  1200  communicantes. 

Schoenbery.  —  Schoeneberg.  Matliias  Hannapel,  ex  Molsberg,  paroclius  in  seeundinn  auninn.  Collalor 
est  Kminentissimus.  Tria  sunt  altaria.  SaccUanus  est  Pelrus  Geist.  Filialis  llahu'*'es  variis  collectis  et 
benelactorum  contributionibus,  praîsertim  pie  deiuncti   domini  Malhi;v  Hartmann,  hic  quondam  pa- 
E  rochi  etdecani  ruralis  Hbera  munificentia ,  est  erecla.  In  MôUingen  e  regione  domus  parochialis  sacel- 
lum publicum  ex  munificentia  defuncti  pastoris  et  decani  Harlmann.  i()oo  communicantes. 

Weidcnhahn.  — ^Weydenlialiu.  Joannes  (ieorgius  Feigen.ex  Niderahr  prope  Meud,  inannum  sextum 
pastor.  Ilaîc  parochia  erat  olini  filialis  matricis  in  Meud,  et  lySo  est  separata,  et  ab  eodem  annojus 
coufereiuli  conipctil   pastori   iii    Meud.  Pranlecessores   erani    \\'i(lenhofrer.    Dilz,  Oster,    Urgermann. 

("   Piiclsclibacli,  Malnviicicli'.  <»1   Weltcrsburi;. 

W   Sti-iiiolreiiz.  '"   Molsl)eri;. 

'■'■    Waiimerod  et  Uii|>|iarli.  i'-'   Hnhii. 


VISITATION  DU   DOYENNÉ   DE   DIETIvIKCIIEN,   EN    1767.  181 

A  Henitz.  Duo  altaria  consecrata.  L'na  capella  exjstit  in  KoriihorenC',  ex  piorum  collectis  resuscitata. 
700  circitor  communicantes. 

Meiidt.  —  Meud.  Johannes  Jacobus  ScliùU,  in  .'53  annuia  jjaslor.  Colialor  aicliicpiscopus.  Tria  altaria. 
Vicarius  Cli.  Lannau.  In  page  Meud  existit  sacelluin  Sancli  Gangolphi.  Sunt  pra-terea  saceila  pubiica 
tria.  Adest  primissaria  ibidem  dicta,  cuj us  coilator  in  futurum  est  pastor  in  Meud.  Unica  existit  capella 
B  in  Langwicsen '-'.  Communicantes  1600. 

(iioss-llnlbacli.  —  Holbach.  Joannes  Aihaus ,  limburgensis ,  in  secundum  ainium  pastor.  Jus  palronatus 
in  Majore  Holbacli  competit  omni  mense  archiepiscopo  Trevirensi.  Post  possessionem  moderni  pastoris, 
inter  archiepiscopum  et  capitulura  Sancti  Fiorini  in  Confluentia  conventum  est  ut  dua'  parochi.-e  ma- 
trices in  Gros  Holbach  et  Heiligenroth*^)  in  futurum  sintunilae  et  collatio  sit  alternative.  Duo  sunt  altaria. 
c  Vicarius  seu  sacellanus  existit  in  Girod '''.  Antonius  Stahlhoven.  Inpai-ocliia  Grossen  Holbach,  excepta 
liliali  in  Girod,  existunt  communicantes  circiter  aôo. 

Neiitershausen.  — Nentershausen.  Christophorus  Hermès,  ex  ai'chidiœcesi  Trevirensi,  ab  anno  1762 
régit  parœciam.  Jus  patronatus  competit  coliegiatae  ad  Sanctum  Lubentium  in  Dietkirchen.  Altaria  tria 
consecrata.  Filiales  Nomborn  et  Berscheid(^).  Sacellum  unicum  fundatione   carens.   Communicantium 
I)  numerus  ad  800. 

Eh. —  Elz.  Cyrillus  Broetz,  in  hac  parœcia  natus,  in  annum  5o  pastor.  Residet  jus  patronatus 
pênes  dominos  de  Dehren.  Tria  existunt  altei'ia  consecrata.  Unura  sacellura  Sancti  Joannis  Baptist*  , 
extra  ojjpidum  Elz,  non  fundatum  et  a  parochianis  exslructum.  55o  communicantes. 

Nieder-Erbach.  — Nider-Erbach.  Nicolaus  Hartenfels,  monthaburanus,  29   annis  pastor.   Coilator: 
E  princeps  et  elector  Trevirensis.  Tria  altaria.  Filialis  existit  in  Gôrgeshausen  W  ;  nuUus  autem  ibi residet 
vicarius.  260  communicantes. 

Balduiiistein.  —  Balduinstein.  AdamusThome,  archidiœceseos  Trevirensis,  in  tertium  annum  pastor. 
Coilator  olim  liber  baro  de  Reiffenberg ,  modo  liber  baro  de  Elz  a  Rubenach.  Duo  altaria  consecrata. 
180  communicantes. 

V  Lindenhchltausen.  —  Lindenholzhausen.  Joannes  Georgius  Becker,  ex  Niederbrechen  archidiœceseos 
Trevirensis  inferioris,  parochiam  régit  in  16'"'"  annum.  Jus  patronatus  pertinet  ad  archiepiscopum 
Trevirensem.  Anno  1725  hœc  parochia  a  Dietkirchen  separata  est.  Tria  altaria-  Extat  adhuc  ecclesia 
antiquior  extra  oppidum  sancto  Albano  dedicata.  Item  adest  sacellum  Sancti  Wendelini  ex  oblatis  se 
sustentans.  48o  communicantes. 

G       Wcrschaii.  — Werschau.  Wilhelmus  Fritsch,  ex  Camp,  archidiœcesis  Trevirensis  inferioris,  régit 

"'   Ou  peul-clre  même  Knrnlwven.  ("   Ciirotl. 

'^'  Lang«icsen.  W  Nomborn  et  Heilberscheid. 

'''   Gross-Holbacli,  Heiligenrolh.  '"'   Goergsebausen. 


J82  DIOCKSK    l)K    IWVA  KS. 

A  pai-ochiain  in  aniiiiin  oclavuni.  Jus  j)ationaUis  prajiendit  quiclcin  cullegiata  ad  Sanclum  Georgium 
Limburgi,  asl,  post  dismembrationem  anle  56  annos  factam  a  Niderbrechen  ,  archiepiscopus  Trevi- 
rensis  providit.  Altaria  adsunt  tria.  Communicantes  circiter  200. 

V'illnmr.  —  Viilmaria.  Mailinus  Majer,  prolessus  ad  Sanctum  Mathiam  apostoluni.  mgit  parochiani 
in  annum  secundnm.  Collalor  :  abbas  ad  Sanclum  Matbiam.  Altaria  cxsl.tnl  Iria.  Filialis  est  Arfurth  '  . 
li  Sacellum  exslat  domosticuni.  Communicantes  ySo. 

Kainbeig.  —  Camberga.  Gasparus  Scbmilt,  cambergensis,  parœciam  régit  in  annum  decimum.  Ecclesix 
«ollcgiatae  Limburgi  parochia  ita  est  incorporata,  ut  per  vicarium  perpetuum  parœcia  providelur. 
Altaria  adsunt  tria,  summum  est  consecratum.  Modo  non  habet  sacellanum.  Paiœcia  complectitur 
fdiales  quinque,  nimiium  Wiirges,  Erbach,  Dumbach,  Schwickershausen  et  Oberselters '^'.  Sacellum 
«;  adest  Sanctae  Crucis,  perlinens  ad  familiam  ab  Hohenfeld.  Alia  sunt  bénéficia,  scilicet  :  altare  Sancta,- 
Catharina;  (conferunt  lil)cr  baro  de  Ilatslcin  et  comes  de  Lay,  alternis  vicibus),  altare  Beatœ  Nirginis 
incorporatum  primissariœ  (confert  piimissariam  judicium  sœculare  Camljei^ae),  c;ipella  domestica  in 
domo  ab  Hohenfeld.  Communicantes  1800. 

Uasselhach.  — Hasselbach.  Henricus  Joscphus  Bmreth,  cambergensis,  in  annum  (juailum  paioeciam 
1)  ngit.  Archiepiscopo  Trevirensi  competit  jus  patronatus.  Tria  altaria.  48o  communicantes. 

[Jaiittchen.  —  Haintgen.  Petrus  .iacobus  Brixius,   trevireiisis   patria',   régit  parœciam  in  annum  un- 
(lecimum.    VdsunI  tria  altaria.  270  c(minuuiicantes. 

Eisenhach.  —  Eisenbacli.  Conradus  Adam,  hadamariensis,  régit  parochiani  in  annum  undecimum. 
Collcgiata  ecclesia  in  Dietkirchen  jus  patronatus  habet.  Adsunt  tiia  altaria  consecrata.  Communicantes 
»;  ad  /j20. 

Nicdei-Selters.    —  Niedcrsciters.  iMelchiur  Baucb ,  nionthaluiraniis,    in  annum  Mcuiidnm  paixx;hus. 
\rcliiepiscopus  Trevirensis  jus  babct  coiifcrendi.  Sunt  tria  altaria  consecrata.  Communicantes  ad  4oo. 

Nieder-Biecheii.  —  Niederbrochen.  Joannes  Bender,  e\  \alle  Ehrenbreitsteiniana,  régit  ])arœciam  in 
;innum  16.  Collator  archiepiscopus  Trevirensis.  Altaria  adsunt  tria  consecrata ,  quorum  nnum  \irginis 
I'  BeatK.  Adest  primissaria  lundata  pro  familia  WolfTiana  in  quartani  generationem  tenuiter;  hanc  confert 
archiej)iscopus  Trevirensis.  Communicantes  (ioo. 

Ohi'i-lhechen.    -  Oberbreclitii.  Antonius  Fuchs,  limbni-gonsis,  régit  parœciam  ab  anno  lySS.  Jus 

patronatus  compelit  abbali  Sancti  Mathia' prope  Treviros.    Altaria,  prœler  summum,  habentur  duo, 

nnniia  consecrata,  (juornm  illud  Diva>  Vinginis.  Sacella  publica,  vulgo  •  helgeu  hâuser  •,  adsunt  plura, 

<ii  in   (pioriim  nentro  nnqnam  celebratur;  fundos  suos  liabent  ad  conservationem  necessarios.  Numeiiis 

(iimmniiicantinm  circiter  TiOo. 

"    Arl'in-l.  —    -'    \\  iliTsrs ,  l'.rliiuli ,    Donilmrli .  Scln\ir]kCi>li;inM'ii  .1  Ol.rr  S.U.T.. 


MSlïATION   DU   DOVENNE*  DE   DIETKIRCHEN,   E\    I7(i7.  I8;i 

\  Diethirchen.  —  Dietkirchen.  Joannes-Carolus  Klein,  e\  ducatu  Luxemburgensi  sed  archidiœccsos 
Trevirensis ,  in  46"  annum  pastor.  Jus  competit  archldiacono.  In  ecclesia  hac  et  pai'ochiali  existit  luii- 
cum  et  qiiidem  summum  altare  consecratuni.  Reliqua  aitaria,  tam  in  ecclesia  quani  in  capellis  adjacen- 
tibus,  haljent  lapides  integros  consecratos.  Vicarius  Joannes  Rick.  Filialis  capelia  publica  in  Deliren  C' 
exisfit,  fundata  et  semper  renovata  al)  illustri  familia  de  Dehreu.  Cierlcus  dominus  Georgius  Pétri,  bic 

Il  (juoque  vicarius,  officium  ibidem  peragit,  et  quot  annis  accipit  ab  altefata  familia  salarium  sunm 
cougruum.  Filialis  quoque  in  Escliovent-" ,  sine  vicario  specialiter  résidente.  Ecclesia  Lindenhol/- 
hausen  f^',  modo  matrix,  olim  filialis  erat.  Sacellum  collegii  sub  invocatione  Sanctissima>  Trinitatis. 
Communicantes  800. 

Limhurg.  —  Franciscus  Ludovicus  .laniiy,   aicbidiœceseos  Trevirensis,  régit  parœciam  ab  ano  1  7.)3. 

c  Jus  patronatus  competit  capitulo  insignis  ccclesiœ  collegiata;.  Multa  adsunt  aitaria  consecrata.  Adsuut 
duo  sacellaui,  quorum  unus,  vulgo  urbicus  dictus,  Antonius  Eisenkopp;  alter  parochialis  Joannes 
(".lu-ysostomus  Schell.  Adsunt  sacella  publica,  in  quibus  celebratur,  quorum  alternm  BeatiT  Maria* 
Mrgini  consecratum,  alterum  est  Sancta'  Cruels  extra  muros,  tertium  est  Sancti  Joannis  Baptistic, 
pertiiiensad  cellerariam  monasterii  Erbacensis  in  Ringavia.  Capelia  domestica  in  aiec  Kminenlissimi, 

i>  in  qua  publiée  celebratur.  Communicantium  numerus  ad  2  4oo  excurrit. 


Eiigers.  m  DECVNATU  ENGARIKNSI. 

\  alleiidar.  —  \ alleuder  (9  julii  1767).  Petrus  Marci,  ex  diœcesi  Treverensi  oriundus,  tredecim 
annis  régit  parrochiam.  Jus  patronatus  competit  archiepiscopo  Trevii-ensi  et  comitibus  de  Witgensteii» 
alternative.  Aitaria  sunt  novem,  quorum  sex  consecrata  et  octo  fundata.  Sacellanum  habet  pastor  unum. 
Vlicbaëlem  Tlieisen.  Parrochia  ûliales  haliet  Weidersburg,  Niderwert,  Malender  et  Hildscheid  C' . 
Annexas  ecclesiœ  sunt  in  Weidersburg  et  Ilildscheid.  Sacellum  publicum  est  in  der  Klausz,  in  monte 
Maller  et  in  Schonstat.  Sacellum  in  Klausz  solum  est  fundatum.  Communicantes  snnt  pr.-eter 
propter  2200. 

Engers.  —  Engers  (10  julii  1767 '.  Parochi  nomen  est  Nicolaus  Bernardy,  per  8  annos  regens  paro- 
chiam.  Jus  patronatus  competit  eminentissimo  electori  Trevirensi.  Altaiia  sunt  tria  consecrata.  Filialem 
habet  parochia,  Muilhoffenf^'.  Sacellum  publicum  Sancti  Sébastian!.  Communicanles  pra'ter  propter 
quincenti. 

Heimhacli.  —  Heymbag  (11  julii  1767).  Nomen  parochi  est  Rudolphus  Horst,  professas  in  Pxt)- 
mersdorlV  et  diœcesis  Trevirensis,  ordinis  Premonstratensis,  in  nonuni  annum  regens  parochiani.  Jus 
patronatus  competit  abbati  in  RomersdorfT.  Vltaria  sunt  tria  consecrata.  .Saci'lia  publica  sunt  duo  iu 
Wi'is  et  (iladbagl*.  Communicantes  sunt  pra'ter  propter  mille  trecenti. 

'    l)<>lini.  l»)   Weslerburg,   M.d.Muirlli .    \lall.-nclar  et  Hillsrlipitl. 

•■'  Eschhofeii.  '*'  Muehlliofcn. 

'    LiiicIcnhol/.liaiisiMi.  '■     Weis  et  (".ladliacli. 


184  DIOCESE  DE   TREVES. 

A  Ekrlich.  — Ehrlig  (12  julii  1767).  Parochi  nonien  est  Wilhelmus  Spurtzheim,  px  diœcesi  Tre\i- 
rensi  oriundus,  in  noniirn  annum  regens  parochiam.  Jus  |)atronatus  competit  archie|>isco{xj  Tre\irensi. 
Allaria  sunt  tria,  duo  coiisecrata.  (',oninninic.int('s  sunt  (juiiigenti. 

Leudesdorf.  —  Leudesdorff  (i3  julii  1767).^  Parochi  nomen  Joannes  Redderat,  ex  diocesi  Treve- 
rensi  oriundus,  in  annum  vigesimum  quintum  regens  parochiam.   Jus  patronatus  compelit  archicpi- 
B   scopo  Trevircnsi.  Altaria  sunt  quatuor,  non  consecrata.  Sacellanum  habet  pastor  Petrum  Sartor.  Com- 
municantes adsunt  ultra  nongenti. 

Ober-Hammerslein. —  Hammersstein  [i/i  julii  1767  ;.  Parochi  nomen  Joannes  I^urentius  Altenkii-ch, 
ex  diœcesi  Coioniensi  oriundus,  in  annum  vigesimum   secundum  regens   parochiam.   Jus  patronatus 
compelit  «'leclori  Trevirensi.  Altaria  sunt  tria  consecrata.  Adcst  una   filialis  ecclesia  in    Niderham- 
c  mersstein'''.  Communicantes  adsunt  ducenti  sexaginta. 

lîheinbrohi.  —  Reinhcrohl  '"^  (1 5  julii  1767  ).  Pastor  est  l'clrus  C.asimirus  \\  ahl ,  e  diœcesi  Trevirensi 
oriundus,  ab  anno  1729  regens  parochiam.  Jus  patronatus  compelit  abbatiae  ad  Sanctum  Thomam. 
Altaria  tria,  summum  est  consecratum.  Sacellum  ])iil)licuni  admiiiistratur  per  vicarium  Kônigs.  In 
cm  de  Hergenhellen '-)  reperitur  sacellum  domcsticum.  Communicantium  numerus  ascendit  ad  oclin- 

u  gentos. 

Ilocnniiujen. — Honiugen  (16  julii  1767).   Parochi   nomen  est  Joannes  Christophorus   Schreiner, 

tievirensis,  in  annum  decimum   sexlum  regens  parochiam.   Jus  patronatus  competit  collegiatae  ad 

Sanctum  Svmeonem  Treveris.  Altaiùa  suut  (piatuor  consecrata.  Sacellanum  habet  pastor  H.  HegenhoItT. 

Filialis   est  ArgendorfT'-'''.    Capclla  domestica  est  in  arce  comitis  de  Ley.  Communicantes  sunt  non- 

K  genti. 

V\'aldbriitbach.  —  \\ albreilbach  ^17  julii  1  767 ).  Nomen  parochi  est  Christianus  Vincentius  Essor, 
ex  diœcesi  Juliacensi,  in  annum  vigesimum  regens  parochiam.  Jus  patronatus  competit  dominis  Thcu- 
lonicis.  Altaria  sunt  tria  consecrata.  Publica  sacella  suntocto  :  ad  Sanctam  Crucem ,  in  Niderbrcitbach , 
in  Chursheid,  Versheid,  Siwenmorgen,  Breitscheidt ,  Rorbach  et  Reifert'*'.  Communicantes  1800. 

F  Neusludt.  —  Neuslatt  (18  juli  1767).  Parochi  nomen  est  Hieronymus  Clolden,  ordinis  Cistercieusis 
prolessus  in  Hcisterbach ,  ex  diœcesi  Trevirensi  oriundus.  in  annum  secundum  regens  ptarochiam. 
Jus  patronatus  competit  al)bati  Heislerbacensi.  Altaria  suut  quinque  consecrata.  Vicarius  est  Eugenius 
Orth.  Sacella  publica  suut  ijuinque.  Comnuuiicautes  itioo. 

Petersiahr.  —  Peterslahr  (19  julii  1767).  Parochi  nomen  est  Philippus  Meyer,  subprior  iu  Ehren- 
G   stein  ad  Sanctam  Crucem ,  c  diœcesi  Juliacensi  oriundus,  in  annum  vigesinuim  sextum  regens  paro- 

l")  Le  manuscrit  prête  à  lire  licincliroht. 

Cl  Niecler-Haiiimcrslcin.  —  '■  Arienkeller.  —  '''  Arieiirforf.  —  ■''  NieHer-Breilbacli,  Kurl*clioid,  Verscheid,  Sielwn- 
morurii,    Brcitsclii'id,    Holisasdi?  et  Ucilerl. 


MSIT\TIO\   DI     DOVKWK    l)K    Dl  K'I'K  IRC.riKN,    KX    1707.  185 

A  chiain.  Jus  |)alri)iiatiis  priori  iii  Ehrensteiii  coiujK'tit.  Altaiia  suiit  Iria,  imuiii  lonsccratuni.  (Commu- 
nicantes trpcenluni. 

Horhuusvn.   —   llorliauson   (ao  julii    i7()7).    Parorlii   iioincn    est    llarnianiis    llonuiaii,   c    diocesi 
Trevirensi  oriiindus,    per    cleccm   annos   regens   parocliiam.    Jus   j)atronalus  competit   collegiataj    ad 
Sanctiim  Florinum  Confluentiaî.  Vltaria  sunt  tria,  summum  consecratum.  Sacelium  publicum  adest 
B  luiuni.  Communicantes  pr;vter  propter  f|uingenli. 

Ar:ba(h.  —  Artzhach  (3  aprilis  i  768).  Parochi  nomen  est  Joannes  Jaco])us  Wassenich,  e  diœcesi 
Trevirensi  oriundus,  regens  parochiam  in  annum  vigesimum  tertium.  Jus  patronatus  competit  colie- 
giatae  ad  Sanctum  Florinum.  Altaria  sunt  tria,  summum  est  consecratum.  Sacellanus  Joaiuies  \\  inter. 
Sacelium  pu])licum  est  in  Neulieusel'').  Communicantes  sunt  circiter  octingenti. 

c  Hoehr.  —  Hoër  (  1 9  aprilis  i  768  ).  Parochi  nomen  est  Slephaïuis  Michels ,  e  diœcesi  Trevirensi  oriun- 
dus, in  sextum  annum  regens  parochiam.  Jus  patronatus  competit  archiepiseopo  Trevirensi.  Altaria 
sunt  tria  consecrata.  Communicantes  sunl  SP|)tingenti. 

Banshach. —  Ranshach   (20  aprilis    1768).  Nomen  parochi  est  Joannes  Ba|)tista  F ii rck,  e  diœcesi 
Trevirensi.  Jus  patronatus  competit  baroni  de  Buttlai".  AUaria  sunt  tria  consecrata.  Capelia  domestica 
D  est  in  villa  iwronis  de  Buttlar.  Communicantes  sunt  circiter  septingenti  et   viginti. 

Naiiort.  —  Nanert  (21  api'ilis  1768).  Parochi  nomen  est  Josephus  PeifTer,  syensis,  professus  in 
Sayn,  parochiam  regens  in  annum  decimum  octavum.  Jus  patronatus  competit  archiepiseopo  Trevi- 
rensi. Altaria  sunt  tria  :  summum  est  consecratum.  Coadjutorem  habet  parochus,  ordinis  sui  Prœ- 
monstracensis,  Petrum  Eic]d)orn.  Filialis  est  in  Grentzau  (-'.  Communicantes  sunl  seplinginti. 

E  Isenhurg. —  Isenburg  (22  aprilis  1768).  ^omcn  parochi  est  Philippus  Schoneberg.  e  diocesi  Trevi- 
rensi oriundus,  regens  parochiam  in  annum  vigesimum.  Jus  patronatus  competit  comiti  de  \A  alter- 
dorfl".  Altaria  sunt  tria  consecrata.  Sacelium  [)ul)li('tini  est  Rcatœ  \irginis  in  Ilauscnborn.  Commu- 
nicantes sunt  circiter  trecenti  quinquagenta. 

Gross-Maischeid.  — Gros  Meischeid  (23  aprilis  1  7(i8  j.  Parochi  nomen  est  Adamus^^"eber,  oriundus 
F  e  diœcesi  Trevirensi,  regens  parochiam  in  annum  decimum  quintum.  Jus  patronatus  competit  comiti 
de  WalterdorfF.  Altaria  sunt  tria  consecrata.  Sacelium  publicum  adest  l'undatum.  Communicantes  sunt 
septingenti. 

Breileuau.   —  Breidenau!"'  (2^  aprilis   1  768J.  Paroclii  nomen  est  Mathias  Flzeluis,  e  diœcesi  Tre- 
virensi oriundus,  in  annum  decimum  secundum  regens  parochiam.  Jus  patronatus  competit  coIlegiat;e 
G  in  Dietkirchen.  Altaria  sunt  tria,  summum  est  consecratum.  Sacellanus  est  W'ilhelmus  Ilorn.  Capelia 
domestica  adest  in  Adenroth'-*'.  Communicantes  sunt  circiter  quadringenti  et  sexaginta. 

■*'  Becidenauc. 

'"'   Neiihaeusel.  —  '*'  Grenzau.  —  '''  Atlenrolli. 

HISTOR.  DE  FRANCE.   —   POUILLÉS,   V.  2i 


186  DIOCKSK    DK   THKN  KS. 

A  Marieiirachdorf.  —  Mariae  Ilaclidorll' I  nf)  aprilis  1768;.  iNoinen  [)ari>chi  est  Chrisliaiius  Sturiii, 
e  dioecesi  Trevircnsi  oriiiiidus,  in  nuiumi  aiinuiii  n-^eiis  parocliiain.  Jus  patroiiatus  competit  archiepi- 
scopo  Trcvirciisi.  Altaria  sniU  tria;  duo  sunt  consecrata,  luilluiu  est  fimdatiim.  Sacoiiuiii  publicuiii 
est  in  .\laiialiaiisen''J  l'imdatuiii.  C.oinuiuiiicantes  sunt  circiter  septingenti. 

Ilersclibach.  —  Hersclihacli  (26  aprilis   1768).  Nomen  parochi  est  Georgius   Daniel  W  idenlioffen, 
Il  luidensis,  regens  parocliiain  in  annuni  vigesimum  nonum.  Jus  |)atronatus  competit  clectoriTrevireDsi. 
Altaria    sunt  tria,  nuliuni   et  consecratnm.  Saceilanum  lial)et    pastor  Joannem  Lagra\e.   Filiaiis  est 
Sclienckell)erg'-'.  Comminiicantes  sunt  quingenti. 

llurleiifeh.  —  Harlenfelt/.   (27  aprilis  i7()8  .  Parochi  nonien  (^st  Joaimes  Scliiiid.  e  diœcesi  Trevi- 
rensi,  regens  parochiam  in  annum  lertiiuu.   .lus  patronatus  competit  serenissimo  Trevirensi.  Altaria 
c  suni  tria,  non  consecrata.  C.oniiuunicanlrs  sunt  Irecenti  quiuquagintii. 

Ilelfcisliirclien. —  HeiHersclikirciicn  i>8  aprilis  1768J.  Parochi  nouien  est  Fridericus  Ferdinandus 
Waldorir,  e  diœcesi  Trevirensi  oritmdus,  regens  parochiam  in  annum  dccimum  secundum.  Jus  patro- 
natus competit  archicj)iscopo  Trevirensi.  Altaria  snni  tria;  summum  et  altare  Sanctaj  Crucis  sunt 
consecrata.  (lonnnnnicantes  sunt  circiter  trecenti. 

1)  Il  iryes.  —  Wirges  [-iç)  aprilis  1  7 G8.  Parochi  iiomeu  est  .loannes  Castor,  montaburanus.  regens 
pai'ochiam  in  secundum  annum.  Jus  patronatus  compatit  collegiataj  ad  Sanctum  Fiorinum.  Altaria  sunt 
tria  consecrata.  Saceilanum  liahel  pastor  Joannem  Midler.  Kcclesia  annexa  est  in  Derenhach  ".  Commu- 
nicantes sunt  circiter  mille  septingenti. 

Ili'iligenrolli.    —  lieiligenroth  (3(>  aprilis  1768^.  Parochi  nomen   est  Joaunes  Alliaud,  limburçensis, 
I-;  regens  parochiam  in  secundum  annum.  Jus  patronatus  competit  collegiata-  ad  Sanctum  Fiorinum.  Altare 
ununi  est  consecratnm.  Communicantes  sunt  ducenti  qninquaginta. 

Monlabanr.  —  Montabaur  (1  maii  1768).  Parochi  nomen  est  Rupertus  Ilollman.  montaburanus. 
perdecem  annos  regens  pai-ochiam.  Jus  pali'onatus  competit  canonicis  ad  Sanctum  Fiorinum  Conllueutiie. 
Altaria  sunt  octo  consecrata  et  l'undata.  Saceilanum  hal)et  pastor  JtKinnem  Goebel.  Anuesae  ecclesia- 
F  sunt  in  lloller,  Wittzenborn,  Ober-Klbert,  et  \\  elschneudortr'',  in  ([uo  ultimo  loco  residet  vicarius. 
Sacella  publica  sunt  tria  :  in  arce,  in  cœmiteno  et  ad  Sanctam  Crucem.  Pneter  enunciata  bénéficia 
ndhuc  adest  beneficium  erecluin  in  Montabaur,  in  subsidium  pastori.  Communicantes  sunt  praeler 
pnipler  Iria  miiiia. 

C'    Meiilciiliaiisiii.  w    [)er„|,ach. 

(«1   S(licnk,ll..M-.'.  W   H.illoi-,  WiiAiiil.c.in.  OIhtKIIhtI  cl  W  elM-hiieiulorl. 


EXTRAIT   D'UNE    NOTICE    SUR    L'ARCHIDIACONE   ])E    DIETKIRCHEN, 

PAR  L.  COHDEN  (1776). 


DE  FINIBIS   ARCHIDIACONATI  S   niRKIUCHENSIS   IN   SKX  CAPITLLA   Ul  HAI.IA   OLIM  DIVISI. 

A  Fines  erant  adeo  ampiiati,  ut  archidiacouatus  iioster  sex  in  capitula  niralia  seu  totidein  sedes  chris- 
tianitatuni  divideretur.  Prima  sedes  erat  capituluni  nostrum  Dikirchense,  secunda  sedes  Wetziaria, 
tertia  sedes  Kirberga,  quai'ta  sedes  Cunostein-Eugers ,  quinta  sedes  Maiienfels,  sexta  sedes  Heyger,  no- 
bile  oppidum  non  piocul  a  Dillenburgo  situra. 

Fuerunt  igitur  ceielierrimi  viciniae  totins  cis-rhenanae  pagi  Enrichone,  Longavia  superior,  Longavia 

B  inferior,  pars  major  Engersgaviae ,  pars  pagiHassia",  qui  jurisdictionem  ecciesiasticam  arcliidiaconi  nostri, 
consequenter  et  ordinarii  Trevirensis,  ab  initio  sa^culi  xii  ad  critica  reforniationis  sic  dictœ  tompora 
recognoscerenl. 

Auscultemus  nunc  numeruui  parocliiarum  siuguli  seorsim  capilidi  ruraiis,  et  amplissiinam  insiinul 
peripheriam  miral)undi  intuebimur.  Capituluni  Dikirchense  nostrum  -jS  numerabat  parochias,  et  pra-ter 

c  Limburgum,  Diezium  et  tractum  sylvaticum  vix  non  omuem  principatus  Nassovici  districtum  sibi 
incardinatuni  recensebat.  Capituluni  Wezlariense  in  Hassia»  meduHis  teniiinos  inquirebat,  et  64  numéro 
erant  parochi;e  matrices,  quœ  Wezlariam  christianitatis  sedem  suam  venerabantur.  Kirhergense  in 
tractu  aiireo,  totaque  quam  fluvius  Ahra  lavât  vicinia,  /lo  parochias  complectebatur.  Engariense  ex 
j)arte  superiori  Niederlanstein,  et  ex  inferiori  j)arte  Linzium   termiiiabant,  matertpie  erat  ^-j  paro- 

D  chiarum...  A  jNiedcrlanstein  ad  Cubain  Marienfelsense  capituium  sese  extendebat  et  per  Hassiam 
Uheinfeldensem,  totamque  antiqui  Enrichonis  viciniam  excurrendo,  de  3/i  parocbiis  jurisdictioni  sua^ 
subditis  gaudebat.  Heygerense  demum  omnes  parochias  in  confinibus  DiUenliurgi  iongo  ordine  suis  annu- 
merabat.  Fines  piofecto  ampHssimos,  fines  toti  diœcesi  comparandos. 

Et  quanquam  critica  religionis  per  Germaniam  valde  mutatœ  œtate,  quatuor  capitula  Wezlariense, 

E  Rirbergense,  Marienfelsense,  et  Heygerense,  excepta  sede  Wezlaria,  paucisque  aliis  ])arochiis  a  religione 
orthodoxa  deficerent,  atque  Calvini  et  Lutheri  doctrinam  profiterentur,  non  tamcn  extincta  est  his  in 
capitulis  archidiaconatus  nostri  jiirisdictio,  sod  dormit  duntaxat  et  suspensa  est,  exorituro  demum  his 
in  terris  vera  fidoi  sole,  suis  relaxaiula  \inculis  jurisdictio. 

DK  PAROCHIIS  ANTIQII  CAPITULI  DIKIRCHENSIS  ET   KIRBERGENSIS. 

Capituluni  Dikirchense  nostrum,  jirout  de  facto  subsistit,  ex  Dikircheusi  anticpio  et  Kirbergensi  co- 
t  aluit.  Siquidem  cum  plures  ab  utroque  parochia-  una  et  ipsa  Kirberga  capituli  Kirbergensis  sedes  ad 
Liitheri  et  Calvini  vexilla  abirent,  bina  capitula  in  unum  concreta  sedem  antiquissimam  christianitatis 
Dikirchensem,  ad  nostra  usque  tempera  coutinuarunt. 

Libet  nunc  ex  antiquis  archivi  arcbidiaconalis  documentis  catalogum  parocliiarum  pnememorali 
utrius(|uc  capiluli  in  médium  profiM-re.  Et  cpiidem  capituli  Dikircliensis   parocliia'  erant  se(|uçntes  : 


188 


DIOC.KSK    l)K    rilKN  KS. 


A  Dihirchen  seihs .  .  .  Huinhangcii  cimi  altari  B.  M.  «t  \icaiio  ibidnii .  .  .  Mude  ciiiii  NUMrio  ibidem.  .  . 
Lonrcum  vicario  il)i(lcni .  .  .  Sccken  cnm  vicario  ibidem.  .  .  jmrochia  in  Limburg .  .  .  Mons  S.  Pelri  in 
])ii:...  (iemiindeii ...  Ilurzberg  . . .  Nenler.ihausen  . . .  Eikbach...  Else  . . .  Munjjluiiu...  Iladentei... 
Zuilzhei...  Sahc...  C/cweècny,  id  est  Mous  S.  Blasii .. .  Wolmerodc . . .  Huh:chaliiie . . .  .\ùnkircheii . . . 
Aldendorjf...  Oppeinlnnle . . .   Schnppach  . . .   Ilnhhauseii . . .   Dijfenbach  . . .   Weyer...  Sicden  fl  Derni- . . . 

B  Hohlhach  !'). 

Capitiili  auk'iii  Kirbcnicnsis  .se(|ueiis  catalogus  extal.  hctteubarli  ciiiii  vicario  iijidi-m...  Flaiclit  cinu 
vicario  ibidem...  lierqfii  mm  vicario  ibidem...  Brechen  Iiiferior  ciim  \icario  il)idem...  Kaynburg ,  id 
est  Cainber"  ciim  vicario  iliidein  . . .  Dorslorff  cmn  vicario  ilûdein  . . .  Ilestericli ,  et  II  i rsdorj/' cum  vicario 
ilndem...    Bechtheini  cum  vicario  ibidem  .. .   coUeginm  In  Die:...    nionasteriuni  in  Dirstein...   ecclesia 

C  in  Engenstein,  id  est  Idstein...  ecclesia  in  llalinc...  Lift...  klingelbach . ..  Dobberen...  Streinze . . . 
Esche  . . .  Steinjîshach  . . .  Estershnisen  . . .  Super.  Schwalbach  . . .  Munster . . .  .Schonenborne  . . .  Freyen- 
dieze...  ecclesia  in  Majori  lilmar...  hirpurg...  Walsdor/f. . .  Isenbacli...  Hoenslœden  . . .  Mensfelden  . . . 
Scchwalbach  Inferior...  Ilastingcn  . . .  Ihcchen  Snperior . . .  U  inbach...  Langenbach  . . .  Dreisbach  . . . 
Bh'issinhach  . . .  IJffinqhin  . . .  Selibach  . . .  ecclesia  in  Minori  ]  ilniar. . .  Ecckershuisen  . . .  Nasen  . . .  Rode . . . 

D  Wilmiinstcr.. .   l'ancodc...    \  aclitingin  . . .   /îot/p  auf  der  Weil '-'. 

Scqueiites  autem  capilidi  Kiri)ergeii.sis  ■'  capellas  et  altaria  documenta  ad  iiotitiam  nostram  transcrip- 
serunt  :  capella  in  Klingelbacli .. .  in  Kirpurg  altare  B.  M.  \.,  ibidem  aitare  S.  Lcouardi...  in  Kamberg 
altare  S.  Gatliarin;e,  ibidem  aitare  S.  Leonardi,  il)idem  aitare  S.  M.  \  .,  ibidem  allare  SS.  Trinitatis.. .  in 
Keltenbach  aitare  . . .  ('/(  Heringen  allare  B.  M.  \  .  ibidem  secundar  [sic] . . .  in  lloensleden  altare . . .  in  \asen 

F,  allare...  ///  Vilmiir  altare  S.  C.rneis,  ibidem  priiiiissaria.  ibidem  allare  l  ndecim  Millium  Martyruni... 
(7(  Wiilmiinstcr  altare...  //(  Langenbach  altare  B.  M.  \  ...  in  Edigstein  altare  S.  Ci'ucis,  ibidem  altare 
S.  CatliariiKC,  ibidem  allare  B.  M.  V.,  ibidem  altare  S.  Vridiea...  in  Dieze  altare  S.  Cathariua^.  ibidem 
altiire  S.  Pelronelhe,  ibidem  S.  Joamiis  Baplist;e,  ibidem  altare  B.  M.  \. ,  ibidem  altare  S.  Nicolai, 
ibidem  [altare]  SS.  Trinitatis,  ibidem  altare  S.  Crucis,  ibidem  allare  .S.  Andreac,  ibidem  allare  S.  An- 

F  lonii,  ibidem  altare  Mari;e  Ma^dalena',  ihidciii  allare  S.  (jeorj^ii...  iMpi'll.i  in  Krawpurg .. .  ca[)ella //i 
Inferior  i  Selters  ('  . 


t')  Plusieurs  des  noms  (|ui  lii;unnl  ici  ont  rli'  |)lu-  un 
moins  altéiés  par  les  copistes  el  je  citerai ,  a  litre  d'exemples , 
ceux  qu'on  lit  Muiifflieim  et  OppemIroJc.  11  est  néanmoins 
aisé  d'identifier  la  totalité  des  noms  de  lieu  relevés  jinr 
Corden  et  que  nous  donnons  ici  sous  leur  graphie  moderne  : 
Dielkirclien ,  Ilundsangen,  Meudl,  Lalir,  Seck,  Limburg, 
Pctersberg  ])rès  Diez,  Gemuenden,  Hirscbbcrg,  Ncnters- 
liausen,  NiederErbacli,  EV/.,  OITIieim,  Niederlladarnar. 
Nieder-Zeu/lieim,  Sal/. ,  S.  Blasius-Kapellc,  A\  ilmenroil. 
Uol/.enbaliu,  Aeunkircben,  .MlendorlT,  Kppenrod,  Scliii|i- 
barli,  llerkliolzliauscn,  Ober-Tiel'enbarh,  Weyer,  Debrn, 
Gross-Holbacb. 

'^)  Parmi  les  noms  de  lieu  <ln  do\euné  de  kirlnrg  les 
plus  gravement  déligurés  par  les  enpisles,  signalons  llcs- 
Uricli.  Vifl ,  Eslcrsliuiscn  .  //«.«(iiii/in .  Ihcisbnch  el  Ecclurs- 
Imlseii.  Les  xocables  lopograpliiipies  relevés  par  C.orden 
dans   les  rôles  dn   iluMiiné   de   Ivirliirg   séerixenl   aujonr- 


d'Iuii  :  kelleubarli.  Flailit  ,  lic-rg,  Nieder-Brecben,  kam- 
berg, DoersdorI',  Heflricli,  Uoersdorl',  Berbtlieira,  Diei, 
Tliierstein ,  Idstein ,  Haintcben ,  Ober-AurotT,  Klingelbacb . 
Dauborn,  Slrin/.-Trinitalis,  Esch,  Sleinliscbbach,  Essers- 
liausen,  Ketlernscbwalbaeli,  VVeilmuensler,  Schoenborn. 
Freiendie/. ,  Villmar,  Kirberg ,  Walidorf,  Eisenbarb , 
IlabnslaeUen,  Mensfelden,  Burgscbwalbacb ,  Habensrheid  , 
Ober-Brerlien ,  Weinbacb,  Langenbarb,  Treisberg,  Bles- 
senbaeli,  Enlîngen,  Nieder-Soelbach,  Wenigen -Villmar, 
Elkerbrtiisen,  OberNcisen,  Bodau-Monl  ,  Weilmucnster. 
l'aurod,  Facbingen,  Ro<l-sur-la-\Voil. 

••'''   L'imprimé  porte  ici  Kiriienyensis. 

'*'  Les  localités  citées  en  cet  alinéa  s»'  nomment  ac- 
luellemenl  :  Klingelbacb,  Kirk'rg,  K.amU'rg,  ketlenbacli, 
lliringen,  Halmsiaelleu,  OK-rNeisen,  Villmar,  Weil- 
mucnster, Langonbacb,  Idsiein  .  01.;.  KranilH-rL-  .1  Nieder- 
.Sellcrs. 


NOTICE   SUR  L'\I\CHIDIACO\E   DE   DIETkII\(.HKN. 


189 


PRO  SUPPLEMENTO 


HISTORICO  EX  ANTIQUIS  REGISTRIS  ADDl'NTUI!  PAUOCIll.t: 
RELIQUORUM  CAPITULORUM. 


Parochia  et  sedes 
])resl)yteri  ornabatiir. 

Weilburg. 

Langiuise 

Poelgnuse. 

Lù/.elinden. 

Tiisdorir. 

Erde. 

Iliiclieliicheini. 

OhersdorfF   jiixta 

berg. 
Wez  Superior. 
Woz  Inferior. 
Liiiizl)ac]i. 
Darler. 
Alteiikirchcii   jiixta 

Brauiifcls. 
Koenigsberg. 
DiUicheim. 


Parochiœ  capituli  antù^ui  ruralis  in  Wezlart'^). 

christianitatis  \V<'zIaria,  cujus   decaïuis  ruralis   autiquitus  s|)(!ciali   tiliilo  arclii- 


Dilhausen. 
Rodelieim. 
BischofFskirclieii. 
RickelfFkirchen. 
Nentrodeii. 
Mengerskirchen. 
CrafTtsobiis. 
Ole-     Schwalhacb. 
Geisen. 

AltendorfTpropc  Linden. 
Leuii. 

Rechtenbacli  Superior. 
Hirnsheim. 
Burgsolms. 
Cleben  Superior. 
Clebeii  biferior. 
Bêle. 


Hulzhausen. 

Naijeren. 

Habichenbey. 

Hussen. 

RachdorlT  Superior. 

Gredelbach. 

Superior  Coenbach. 

Inferior  Coenbacli. 

Rlioetgen. 

Kelhausen. 

Mulheim. 

CrufRilbach. 

Follenkirchen. 

Ulmen. 

Waldorff. 

Cul)acli. 

Delsberg. 


Garbenbey. 

Banenboden. 

Cruuibacb. 

AUar. 

lleyavve  Inferius. 

Rolshauseii. 

Allonkirclifti  [irope  Koe- 
nigsberg. 

Alspach. 

Milte. 

Altenkircben   prope 
Hobensolnis. 

Nilvveren. 

Alpacli. 

Alteilsteteii. 

VoIprecliLshausen. 


Parochise  capituli  ruralis  in  Cunostein-Engers  ('). 

Engers,  sedes  christiani-    Vallendar  cuni    vicario     Bedendorlt' cum  vicario     Ncdeuberg  cuui  vicario 
tatis.  ibidem.  il)idem.  ibideui. 


'')   L'imprimé  porte  ici  supplenenlo. 

'^1  En  comparant  celte  liste  des  paroisses  du  doyenné 
de  Wet/.lar  avec  celles  qui  ont  été  reproduites  ci-dessus, 
et  malgré  les  lapsus  qui  déshonorent  plusieurs  des  noms 
qui  la  composent,  on  reconnaît  ici  les  lieux  appelés  main- 
tenant Weilburg,  Lang-Goens,  Pohl-Goens,  Luetzel-Iinden, 
Krofdorf,  Erda,  Hochelheim,  Brandoherndorf,  Obcr-Wetz, 
Nieder-Welz ,  Launsbach,  Dorlar,  Altenkircben,  Koenigs- 
berg, Dillheim,  Dillbausen,  Rodheim-sur-la-Bieber,  Bis- 
kircben,  Reiskirchen,  Nenderoth,  Mengerskirchen,  Krafl- 
solnis,  Schwalhacb,  Giessen,  Allendorf,  I>cini,  KleinUecli- 
tenbarb.    Hoernsbcim,    Burgsolms,    Obcrkieen,     Nieder 


Kleen,  Ober-Biel,  Muenchbol/liaiisLMi,  Nauborn,... 
Hausen,...  Griedelbacb,  Ober-Quembach,  Nieder-Quem- 
bacli,  Roedgen,  Koelschhausen ,  Hermannstein,  Kroeffel- 
hacli,  \  ollnkirchen,  Ulm,  Wallendorl",  Kubacb,  Edelshcrg, 
Garbenbeim,  Bonbaden,  Krumbacii,  Aslar,  Heimau,  Nie- 
dershausen  ou  Obershausen,  Altenkircben,...  Atzbach, 
Moettau,  Altenkircben,...  Albacli,  Gross- Allenstaedlen , 
Volpertshausen. 

'')  Malgré  la  fâcheuse  transcription  de  quelques-uns  <le 
ces  noms  de  paroisses,  on  peut  établir  ainsi  la  liste  des 
vocables  désignant  aujourd'hui  les  paroisses  de  l'ancien 
doyenné  :  Engers,   Vallendar,    BendorI'.    Niederherg,   Pu 


190 


DIOCESE   DE  TREVES. 


A       I'ii(lorl);i('li  ciiin  vicario 
il)i(lt'iii. 
Bi'veren     ciini     \icari() 

iljideiii. 
Ilegenstorir    niiii    \icn 
r.  rio  ihidi'iii. 

lloestL'iihachcuiii  vicario 

il)i(li'iii. 
Uockciirodc  cuiii  \icariu 
ibiclfiii. 
c       DitîrdorfV    ciiin    \ifano 
ibidem. 
iM'idkirchen  ciuii  vicario 
ibidem. 


lieimbacii    ciini 

il)idem. 
Hiinfeld     cum 

ibidem. 
I,in/.. 

AliiKM'sbacb. 
Irbacli. 
\Yiiideii. 
Ludesdorir. 
Ahrenberg. 
Marhaiisen. 
Laar. 
Dreis. 
Meysclieid. 


vicario     llacbdorll'. 

Rospacb. 
vicario     Ib-lperskirclien. 

\Vaeiil)ach. 

Noerthocffen. 

Briiel. 

Breitl)acb. 

Aiiisbaiisen. 

Niivvenstatt. 

Breidenaii. 

Hoeningen. 

Heindinstorfl'. 

Hainmerstein. 

Rainsbacb. 


\\i<'dl\]ieinl)acli. 
Rupacli     cum     vicario 

ibidem. 
Embs. 
Nassau. 
Daussenau. 
Niewenheim. 
Horcheim. 
FafTendorff. 
Niederlanstein  '. 


Se(|uunlur  altaria  cl  beuellcia  oapituli  ruralis  Cunoslein-Enji;aricnsis  (*'. 

//(  l'allé  Ehrenhrcitslein  aitare  S.  AIatbi;p.  il)idem  aitare  S.  Pétri. 
/(/  HoeiniHjen  aitare  S.  Calliarinn". 

/)(  ]  allcndcr  aitare  S.  .loannis  I$aptista?,  il)idem  aitare  S.  Catharin;»',  ibidem  aitare  S.  \iitonii,  ibidem 
dIareB.  M.  V. 

/;(  CiiiiosIcin-ErKjers  aitare  B.  AI.  \ . 

//(  daiistro  ibidem  aitare  S.  Micbaelis,  aitare  S.  Bai-barœ,  [aitare]  S.  Crucis.  [aitare]  S.  Nicolai. 
Iii.  Beselich  aitare  S.  Blasii,  ibidem  aitare  B.  M.  V. 

/;)  Ileimhach  aitare  Omnium  Sanctorum,  [aitai'e]  S.  Catharinai,  [aitare]  S.  Jacobi,  [aitare]  B.  M.  \. 
Capellaiiia  in  Ehleiiberg  aitare  B.  M.  \.  ibidem,  aitare  S.  Bartholom.Ti  ibidem. 
\ltare  iti  Dadi'iilHTÇj. 


<lorl)ach,  Nieder-Bieber,  llengsdorf,  Hoectislenbach ,  Rucc- 
kcrolli,  Dierdorf,  Fcltlkirclien,  Heimharli,  Nicdcr-Honnc- 
Md,  Liiiz,  AIsbacli,  Uibach,  Wind.ii,  Lciitesdcrl',  Aivn- 
lierg,  Horliaiisen,  01)er-Lalir,  OberDiles.  (iross-Maiscbeid, 
Marien-lîaclidoif,  Rossbacb,  Helferskii'cben,  Nicder-Wam- 
bacb,  NordboCi'ii,  Rheinbrobl,  Rlieinbroilbach,  Anliausen, 
\custadl,  Breitenau,  Iloenningcn,  Iloddesdorf,  Obci- 
llammcrstciii ,  Ransbarli,  Wicd,  Raubacb,  l'oins,  Nassau, 
Daiiscnaii,.  .  .  .  Horcblioim.  PltilTcniloir  et  NiederLalm- 
sloiii. 

'  Mirabar,  primo  inliillii ,  loi  paiocliias  ad  insigne  capi- 
lulnm  S.  Florin!  in  tractu  pra'serlim  s\lvalico  spcctantes, 
noslra-  matricnla-  archidiaconali  non  ossc  adscriplas;  scd 
diligenliiis   invcsligandi   inilii  occurrit,  jus  visilandi  a-que 


ac  investiendi  liis  in  parochiis  a  tenerabili  rapitulo  prt- 
scriplum.  Parocbia',  ipia"  bac  die  ad  capituluni  Engarien>e 
et  DIkircliense  noslrum  pertinent,  in  Schemalism.  Tre- 
\ii'.  legl  poteruut;  si  qua:  occurrunt  superius  non  notata', 
signum  est  tuni  lemporis  vel  [  non  '"'  ]  fuisse  matrices ,  vel 
per  vicarios  amovibiles,  uti  Ilônningen  provisas  (noie  de 
Corden). 

'''  Les  noms  modernes  des  localités  désignées  dons  ce 
paragraplie  sont  les  sui\ants  :  Elircnbn-itsfein ,  Hoenningen . 
Nallendar,  Engers,  BcsseJich,  Heimbacb,  Oldenl>erg, 
Dattcnberg,  Leubsdorf,  .\rikeini,  Dausenau,  Lini,  Nassau, 
Feldkircben,  Rheinbrobl  et  Hoenningen.  Quant  à  l'expri-s- 
sion  in  claustro ,  elle  se  rapporte  à  un  monasléiv  do  femmes 
situé  ])rès  de  Vullendar. 


"'  O- 


ajoutt' 


il'un 


<l,in«  IVi 


<1.-  W  i.slM<l.n. 


NOTICE   SI  r,    L'AUCniDI  \(.()\K    DE    DIETKlIlCflEN. 


191 


Altare  in  LiipxtorJJ. 

Ecclesia  in  Arzheint. 

Primissaria  in  Daiisenau,  altaïc  S.  Nicolai  ibidem. 

lu  Linz  altare  S.  Crucis. 

In  Ludesdorjf  altare  B.  M.  V  . . .  [altare]  S.  Catharina:,  [altare]  S.  Hedwi«;is. 

In  Bedvn iloijf  iihaiT  iioo  martyriim  . . .   [altare]  S.  \ntonii...  [altare]  B.  M.  V, 

//(  Nassauc  primissaria.  Hospitale  iliidem  . . .  altare  S.  Pétri  ibidem. 

//(  Feldixirchen  altare  B.  M.  \  . ..  [altare]  S.  Georgii. 

/;;  Broel  altare  S.  Nicolai. 

In  Hoeningen  vicaria  S.  Catharina'. 

l'arocliia'  capituli  riualis  in  Marienfels C' . 


Marienfels,  sedcs.  Superior  Dillenljacli.  Ascherbach. 

Didrot.  Singlioben.  Rettrode. 

Weiler.  Ziinn'.  Osterspey. 

Niewereu.  LaiilVensi'l.  Oberwallmelacli. 

Larscheid.  Meiiirigvn.  Schweickhausen. 

Fipporne  et  \\aldn)de.      Bachiieini.  Weissel. 

Braubach.  Didrot  in  Valle.  Robershoven. 

Burnich  et  Cube.  Holzhausen.  Oiierlanstein. 

Inferior  DifTenliacii.  Dornsholzhausen.  HvnicKoben. 


Enicht. 

Diedentliall. 

Obernliofl". 

Esten,  modo  llol/.appel 

Habenscheid. 

Nasstaetten. 

Schoenaii. 


Altaria  et  bénéficia  capituli  in  Marienfels'^'. 

//(   Marienfels  altare  S.  Spiritus.  Primissaria  ibidem,  capella  S.  Bartholonia'i  in  Castro  niinc  Casterl , 
K  ibidcui  altare  S.  Nicolai...  [altare]  S.  Catharinœ . . .  Hospitale  iliidem. 

Capella  in  Lanevh. 

In  Braubach  altare  S.  Nicolai .. .   [altare]  S.  Barbara-. 

Capella  in  Gerhardsiein. 

Capella  in  Dasxenhausen. 
1-        Altare  in  Holzhausen  auf  dcr  HeydI. 

(japella  in  Mehlen. 

Capella  in  Bechen. 


''  La  synonymie  des  noms  modernes  peut  être  établie  de 
la  sorte  :  Marienfels,  Altenberg,  Weyer,  Nievern,  Liers- 
diied,  Lipporn,  Weltcrod,  Braubach,  Bornicb,  Kaub. 
Niider-Tierenbach,  Ober-Tiefenbach,  Singhofen,  Zorn, 
Laufenselden ,  Nieder-Meilingen,  Nieder-Bacbheim,  Diet- 
liardt,  Holzliaiisen  surlaHaide,  Dornliolzhausen,  Acker- 
l.aHi,    Rrtteil,    Osici-Spai ,    Olu'rWallm.Miacl. ,    Scbweig- 


bauscn,  Weisel,  Ruppcrlsboft'eu ,  Ober-Lahiislcin ,  Hini 
migbofen,  Fruecht,  Dienotbal,  Obernhof,  Hol/appol, 
Habenscheid,  Nastaetten  et  Schociiau. 

''  Synonymie  moderne  pour  ce  paragraphe  :  Mariciil'els, 
Lahneck,  Braubach,  (îeroldstein?,  Dachsenhauseii ,  Hol/.- 
hansen-sur-ia-Haide,  Miellen,  Becheln.  Aflholdorbacb, 
DoiT^clicid.  Kaid),  Nasiaellen  il  Weisel. 


192 


DIOCESE   DE   TREVES. 


Altaie  in  Alffeishach    erat  monasterium  monialiumj. 

C.apella  in  Dttischeid. 

In  Cttha  ahare  S.  Michaelis...  [aJtare^  S.  Joannis  Baptistac . . .  [altare]  S.  Cnicis...  [altare]  S.  Ni- 
colai . . .  [altare"  S.  Georgii . . .  [altarel  SS.  Triiim  Regum . . .  Adanct.  S.  Georgii . . .  altare  SS.  Trinitatis. 
Oflicium  priinae  et  secundœ  missœ. 

Altare  in  Nasstaeten. 

Primissaria  in  Wesel. 

De  capitulo  rurali  in  Hevger. 

Pluribus  in  docnnientis  sedes  hnjus  christianitatis  annotatur;  sed  canonem  parochiarum  temporum 
injuria;  ]>erdidenint  t'^. 


•')  Celle  assertion  est  parfaileraent  justifiée  et ,  circonstance 
unique,  le  doven  de  Haiger,  représentant  à  lui  seul  la  cir- 
conscription ecclésiastique  à  laquelle  il  présidait,  figure 
dans  le  compte  de  décimes  du  srv'  siècle  pour  une  taxe 
globale  de  loo  Ib.  'voir,  plus  haut,  p.  4i  p).  C'est  en  vain 
que,  plus  tard,  on  chercherait  le  détail  du  dovenné  de 
Haiger  dans  les  procès-verbaux  de  \isitation  de  farcbi- 
diaconé  de  Dietkirchen  :  le  plus  ancien  est  de  iSô',   mais 


déjà  la  contrée  était  passée  au  protestantisme  et  dès  lors  il 
ne  pouvait  plus  en  être  question  Beyer,  Eltester  et  Goen . 
Urkundenbnch  zut  Geschichte  derjetzt  die  PretusUchen  Regie- 
rangsbezirlie  Coblenz  und  Trier  bildenden  milttlrheinitclier 
Territorien,  tome  H,  p.  Cl).  Néanmoins,  M.  W .  Fabriciiis 
est  récemment  parvenu  à  reconstituer,  dans  la  mesure  du 
possible,  la  composition  de  cette  division  territoriale 
[Trierisches  Archit .  8*  fascicule,  igoS,  p.  ôi-5ï). 


FOIILLÉ    DU    DOYENINÉ   DE    BOPPARD. 
(XVIir   SIÈCLE.) 


C0\S1'I-:CT1  s  PVROCHUIUIM   C\l'ITll,I   UUI!AI-IS   BOPPAliDIKNSIS. 


NOMEN    l'AROCHI  K.  TErBlTOEllL[S.  MjMEN  COLI.AÏdRIS.  \l)ME\    PAROCIII. 


1  Serenissimu 
A  Bacharach elector    Pala 


tinus. 


'!lden, jP.      I.andu]phusj        g^^        ,3^ 

f       (.apue ) 


368 


Bickenbacli.  .  ..\  ^^C'    •    '"''"•'"*'"'  !  ïdeni. , Michael  Bleuel.  5oo        300 

I       Irevirensis  .  .  \ 

Boppard i'^^C"'-    ''^':'^*°''!  Hem., Cliiistian  Sturm.        3,5oo        3on 

'^'^  /       Irevirensis .  .  ) 

/-.  i  Ser'""'        elector  l  Idem  et  coiiimu-  /  n  *       tu  r^  ■•„ 

Camp '      ,„      .        .         '         .  Petnis  Kuehn. .  ooo       .)0o 

'^  I       Irevirensis  .  .  (       nitas ) 

Caub *  ^^C    .  *^^^'^**""  1  Wein I.Petras Fischer.  5oo        200  3oo  // 

/       Palatinus.  •  •  •  ) 

;  o   ,a„..         1    i      \  Parochus   ad  S.  1 

B  Daiuschcid .  .  .  .   ;      L      .        ■'^       \       MartinumWe-  -  Pctnis  Ewert. .  .  /(5/i        200  i5o  2/1 

(       Irevirensis .  .  .. 

FUsen »  ^'C  .    '^':'*°''  !  ^T""!  ^l  ^'^'  î  "^^  J^os'^a'^^h ■  •  •  •  > 9^         -'lo  60         36 

;       Irevirensis  .  .  (       derdorl \ 

Halsenbach.  .  .  .  I  ^*=Î;7'    •    ''^''•'''°'' î  Idem lacobusHofman.  673        3i6  285  7 

1^      1  revirensis  .  .  ) 

u       u    ■  i  Ser"""       elector  î  ,  ,_^  (  Hen.      Josephus  )        -  .,  •.    r  r- 

Herschwiesen  .  .  :       „      ■        ■  Idem d  .  ''f^Q        20.)  000  la 

(       Trevirensis .  .  I  (       Bourret ) 

„.  ,  \^^C,    fï«'^*°''<^*  i  Abbatia       Sieg-  l  Nob.  lib.  baro  de  ) 

""•'•''"='^'' Palatinus     et         ,^^„.„ ^J       q,,.,,,^^ 270        ,60 

(       Trevirensis.  .  '  '  '        ^ 

c  Kesterl 

.Nastaetten 


I  Ser"'"        elector  1  jjp^^^ AntoniusBotsch.  6/,i         270  3^7  3 

l       l  revirensis  .  .  ) 

,  ,       ,         .      „  n  i  m     ■  1      i  Idem  laiidsraviiis  parocho  corapeten- 

Landsravius  Ko-  /  ,  ,  i  Pater      Piacidus  \         .  1      •    -^     i  j     ■ 

j        .  °  I  j  Idem '       (^   c   n  ''am  subimmstrat,  qnam  desigiiare 


tbenburg..  .  .  i  }       0.  S.  B 


ohibituni  est. 


Noratb. 


I  Cornes   do    Met-  j  j^^,,, j  Ludovicus  Clôt-  |        ,.^^^        ..3^^  ^,^^ 

I       ternicb (  (       tcn ) 

.  Parochus   ad    S.  \ 

»,.    ,    ,  i  Ser""'        elector  1       MartinumWe- (  rii -i  c  •  i  n  ,  >«/. 

iNiederbur".  .  .  .  "       ,„      .        .  ,.         ..  Phii.  r  iid.  nevor  a  u  10/1 

'^  I        I  icMionsis.  .  j       saii.e       .*>upe- i 


")  R  =  Reiclisllialer.  —   "1  .\  =  Allnis. 

lirSTOB.  DE  FRA>CE.  POl  ILI.És,   V. 


19'i  DIOC.KSK    1)1'.   TP.KVF.S, 


\OMEV   PAHOGIII  K.  TF.nr.iToiiut  is.  NOMKN  r.OI.I.ATORfS.  NOMKN  PAROOIII. 


(  c    m...  1     1    .  (  C(>llef,'iuin       ad  J 

;,  Ûlicr\M'scl  .  ...  !       ™      .        .         '       Sancluni  Cas- >  Ricli.l.atii-.  Bfrk.        i,9.oo        8oo  /|00 

/       1  revirensis .  .  /      .  \ 

...,         ,   .,.    ,        ,  c     ,,,„,  I     ,      ((iapitulumSancti  i   »    ,     •  \ 

()l)i'i-  ol  Niedcr-     Ser'""         eleclor  |      ', ,     ,.   .   ...       I  Antonius     .Ncii-  l        ^   ,.  ^.  ^ 

i       ,,,      .        ■  Martini   Wor-  •  ,        fi(it)        i8a  i»o 

spav /       1  revirensis.  .1  .  inann <  •' 

'    ■  f       iiiatiiT' ' 

(  Baro  dcWaldcn-  i  v     i        /•    i 

,,  ,  \       ,  o  ,         '  i>         1     u  I  .Nicolaus  Laden-  i        ^ 

()sto^s|)a^ !      bury     Sohon-     l)aro  uf  lions.  •  j       l     i  ■        ooo        loo  .no 

(       ckern ) 

,  c    mil.  1     L      1  Caiiituluin    VVe-  i  t       i  u   r 

n        1    ■  I  (  aer  elcctor  l       '  ,.  ,,  |  Jacobus        linl-  /        _  ,,, 

Pprschcid T      •        •  ^-ai'ii'       Supe- }  5'|S        27.)  1.11 

/       J  revirensis .  .   1         .     .  ri       manu \  ' 

^  [        lions 1 

,,   ■    I    II      ,1  i  Ser"'"'        eicctor  )  1  1  1  Peter  Pliil.    Be-  /        ..  ,, 

Piciiilxilcn'    .    .   !       T>  ,     .  'Idem '         ,  .)20         100  1 'iO 

(       Falatinus  .  .  .  \  I       ckor \ 

I  Q    „ui,  I     1      l  Capitulum  ad  S.  i  i  d     »■  » 

,,,    ■  ôpr  clcclor  I       l        ,  ^      f  Joannes  Baptista  /        c,  -  ■. 

Il  Mifins i       r  1     ■       ■  Lrsidam    Co- }       „..  .      ,'  ,        800        IDO  017 

/       LiOionionsis.  .   1       ,     .  [       lnirKcnnovPr.  \  ' 

loniii- 1 


Salzii;.  .  . 


(  c     mu.  I     4      l  Idem,  qua  pnv-  1 

l  Ser  elector  \  .   •     ,1.       I  r^        j     11 

■  rp      .        .         •       posilus    Wor-     (iPrardusHoegf;. 

I       1  revirensis.  .  i       '      .  (  " 

'  f         nmtia»  ' 


012  220 


^  ,  i  ÎVoii  est  propric  parocliia.  Catholiris  tantiiiii  in  \irinis  locis  sparsini  habitanlibus  sacramenta 

.Scliopiiau i  '',.'..  ' 

(       a  convcnluali  adiiimislraiitiu'. 

1         .       I,      ,  l  Ab  eodem   landj'ra\io   parocho  sub- 

andirravins  no-  )  1  ,  i       1       u  •  \  ...  .     ■.- 

.,  "^  ,  Idem Jacobus  Heimos.  ministialm-  competentia,  cm  ean- 

'^  \       deni  designare  inliinituin  est. 

Sanctus     Marti-  ] 

nusi)ropeWe- f  Ser"""        clcclor  )  1  ,  i  Melrhior  Bauiii- (        -p;„        „_r  --  ■{/ 

,.'     '„  T,      .        .  Idem .  J        :iDo       2a.>  td.)         6à 

saiiam    bupe-  (        I  revirensis.  .  )  /       fjarten ) 

riorem ; 

..         ,1    1  (Ser ~        l'iccldi- /  l.llu'r  baro  de  Si-  i  Josepluis    Sclia- )  -  c, 

(       Palallnll^.  \       ckiiiiien.  I       ack \ 

..    Il     '  I  i  Ser""'"        clcctor  )  1  ■  l  Miehael      Bien-  1 

(        Tn 

'''   Pcnl-âlie  Rlieinhav. 


II 

DIOCÈSE   DE    VIETZ. 

COMPTE   DE    PROCURATIONS    DE    130  1. 


Compolus  hubsidii  bienualis  civitatis  el  diocesis  Melensis. 

A  Ad  cujus  rxideutiam  in  prirais  esl  sciendiuu  (juod  domiiius  iioslcr  papa  imposuit  iu  Aleiuaiiiiia 
subsidium  biennale  procurationis  exigeade  a  persouis  ecclesiasticis,  pront  archidiacono  \isitanti  (jim 
ad  curata  l)enelicia  debentur  secuudum  tenorein  Bénédictine'^'  super  hoc  édile, ciim  moderaiiiine  tanien  . 
(piod  ecciesie  quaiuni  lacnltates  non  sulTicerenl  ad  solutiouem  integrani  ])rocuratiouis  predicte  pro 
snarum  niodnlo  dumtaxal  soivereni  facultatuni,  et  super  hoc  couscientiain  collectons  oneravit. 

B  Secundo  reverendus  pater  et  domiuus  dominus  [Ph.]  Cavalliceusis  episcopus  tunc*"^),  nunc  patriarcha 
Jherosolimitanus,  generalis  coHector  hujus  subsidii  in  tota  Aleiuanuia  deputatus,  in  civitate  et  diocesi 
Metensi  me  Johannem  de  Hoyo  primicerium  ecciesie  Metensis  predicti  subsidii  constituit  exactorem, 
cujus  commissionis  virtute  in  hujusmodi  negotio  procedens  recepi  de  hujusmodi  subsidio  sumnias 
infrascriptas. 

c  Et  est  ulteiiiis  altendendiini  qnod  in  hujusniodi  decretali  Bonedictina  couliiietur  bec  clausula  :  t  bi 
Alemaunie  quoque,  Anglie,  Ungarie,Boemie,  Polonie,Norvegic,  Dacie,  Scotie  et  Suecie  reguis  ac  certis 
provinciis  et  partibus  eisdem  adjaceiitibus .  .  .  archiepiscopi  et  episcopi  aliique  prelati  ac  persone  eccle- 
siastice  cum,  ut  premittitur,  persoualiter  \isitabunt  iidem  archiepiscopi  etiam  si  primates  existant,  a 
suis  vel  suffraganeorum  suorum  ecclesiis  cathedralibus  et  personis  earum  pro  procuratione  unius  diei 

D  sive  iu  victualibus  sive  a  volentibus  iu  pecunia  ultra  treceutorum  et  viginti,  a  monasteriis  vero  et  aliis 
ecclesiis  et  prioratibus  sccularibus  vel  regularibus  liabentibus  collegium  duodecim  vel  plurium  persona- 
inm  ultra  ducentorum  et  sexaginta,  ab  aliis  vero  monasteriis,  ecclesiis  seu  prioratibus  minus  collegium 
liabentibus  aliisque  ecclesiis,  prioratibus  et  locis  ultra  ducentorum  et  viginti;  episcopi  etiam  a  cathe- 
dralibus ecclesiis  ultra  ducentorum  et  viginti,  a  monasteriis  vero  et  aliis  ecclesiis  et  prioratibus  secula- 

E  ribus  et  regularibus  habentibus  collegium  duodecim  vel  plurium  persouarum  ultra  ccntum  et  octoginta, 
ail  habentibus  vero  minus  collegium  et  quibuslibet  aliis  ecclesiis,  prioratibus  atque  locis  tdtra  centuui 

"'  Le  texte  ici  visé  esl  une  décrélale  du  pape  Benoît  XII ,  '^^  Elu  évcque  de  CavalUoii  en  i334 ,  Philippo  de  C.abas- 

insérée  dans   le    Corpus  juris    miwnici,    Kvtrav.    comm.,         sole  devint  patriarclic  de  Jérusalem  en  i36i,  cardinal  en 
lib.  III,  lit.  \,  c.   11.  i3t)S  et  mourut  rvrque  de  Marseille  en   iS;?. 

^5, 


1%  DIOCESE  DE  METZ. 

A  et  qiiiuqiiaginla;  ahbales  iusuper  a  monasteriis  vel  prioratibus  seu  ecclesiis  hahentibus  coiiegium  duo- 
(locim  vol  plurium  personanim  ultra  ccntum,  ab  habentibus  vero  minus  coiiegium  ac  ecclesiis,  priora- 
lil)iis,  .iliis  locis  (piil)uslibet  ultra  octoginta;  archidiaconi  vero  ultra  quadraginta,  arcliipresbiteri  etiam 
ultra  deccm  turoiiensiiim  argenli  valorem  recipere  non  présumant. 

Item  alla  claiisnla  :  l'orro  liiioncnses  prcdictos   taies    fore  inlelligiimis,  ([uod    i  :>   ipsuriim  valeanl 

B  uniini  llorenuiu  boni  cl  piiri  ami  legalis  ponderis  et  cuni  florentiiii. 

Seqiiitur  coinpoliis  summalim  abbreviatus  et  postea  partn  iilaris  el  distinctus. 

In  primis  scienduin  est  ((iiod  in  civilatc  Metcnsi  sunt  episcopus  el  ca|)ituUnn  ecclesie  Metensis. 

Item,  tam  in  civitate  (piam  in  diocesi,  capilnla  talia  (|naiia  i  i. 

Item  al)bates  sive  monasleria  nionacbonim  iç). 

It(>m  abbatisse  y. 
c        Et  nna  domus  religiosa  nbi  csl  niagistra  cl  non  abbalissa''  . 

Item  prioratns  i  i. 

Item  parrochialcs  ecclesie  compelcules  ^Gi. 

Bene  vernm  est  quod  sunt  plures  alie  capellauie  el  panocbiales  ecclesie  tpie  sunt  uotorie  ita  pauperes 
el  exiles,  quod  nec  de  liiis  nec  de  aliis  f|nibus(nni(|iu'  snbsidiis  urdiiiaiiis  vel  extraordinariis  solvunt 
D  pictamP'  nec  aliquid  exigitur  ab  eisdem. 

Primo  dominns  episcopus  nichil  solvit.  Attende. 

Capitubun  ecclesie  Metensis  solvit  integiam  procuralionciu. 

I   (iorziensis  j 

.  1  Sancti  Arnnlphi  f       i  • 

Abbates    (  ,      .      .    }   sohernnt  mtegram  procnralionem. 

'  Sancti  Sympbonani    1 


Sancti  Vincentii  ] 

item  3  1  parrochialcs  ecclesie  et  non  plures  solverunt  iutegram  procurationem. 
Cetera  \ero  collegia,  monasleria  monacliorum  et  monialinm.  prioratns  el  parrociuales  ecclesie  non 
solvenmt  inlegram  procurationem  propter  snarnm  penuriam  facnltatum.  sed  solveri\nt  partem  quam 
|)ofnerinil,  pront  iulra  in  comjxilo  parliciilari  et  distincto  conlinetnr. 

I\ecollectis  igitur  summis  singulis  luijusmodi  snbsidii,  tam  |)ro  integris  (piam  pro  aliis  imjwsitis, 

ascendit  luijusmodi  subsidium  pro  aniio  ad  siiminam y  1 1  flor.  et  ~  gix)ss. 

De  (]ua  restant  solvcndi  pro  primo  anno i6  flor.  el  2  gross. 

Resta. 

Sic  recepi  pro  primo  amio Syâ  lier.  5  gross. 

Approltatar. 

De  secundo  anno  rcsiani --  jlnr.    8  gross.  cum  dimidio. 

Resta. 
.Sic  recc|)i  pro  secundo  anno 8,î.'<  llor.  i  o  gross.  cum  dimidio. 

[pprohntur. 

"   Le  monastère  de  Lîassol ,  (!.•  l'urdii-  de  Suiiil-Aiipiuslin .  !,,•  vhn  i'\ii;»>  piclam  .  et  il  faut  voir  en  ce  partage  une  allu- 

\oii'  ei-dessoiis,  |i.  S'i  n.  sioii  à  ta  |M>ilevine.  menne  monn-tie  cqiiixalanl  s  la  moitié 

'*'   M.  KIrseli  ,(|n'ii  Mii\i  \1.  I)i>i\;m\,  ini|iiinii'  ici  pi<<niii.  d'imr  obule. 


COMPTE   DE  PROCURATIONS   DE   1361.  197 

Siimma  reccpte  totius  biennii i>729  Hor.    S  gioss.cumdimidio. 

Apiiriihatar. 

Ex  liiis  assignavi  Camere i,Goo  flor. 

Apiirohniur. 
Viper  liliram  donnin  lleginuldi  coiulum  lezaararii  fecit  fideiu . 

Quibus  dediictis,  debeoex  rcceptis  penne  de  hujusmodi  subsidio.        1 29  llor.    3  gross.  curu  dimidio. 
(juos   129  florenos,  cum  3  grossis  cum  dimidio,  niaimaliter  solvit  videlicet  die  20"  novembris,  anno  61". 

Resta  solvendoruni  ex  totn  bieuiiio yS  ilor.  1  o  gross.  cum  dimidio. 

licsla  majnr. 

Sequitur  coiipolus  parlicularis  el  distinctus. 


NOMS    MODERNES. 


B  L'éijlife  cathédrale,  à  Met:  .     Ecciesia  Metensis,  pro  intégra 26  flor.  et  8  gross. 

Saint-Sauveur,  à  Metz Capitulum  Sancii  Salvatoris  Metensis,  pro  parte.  .  .  10  (loi-. 

„.„,.„,  (  Capitulum  Sancti  Theobaldi  extra  inuros  Metenses ,  )  ,1 

Samt-Thiébaud ^  ,  '10  llor. 

(       pro  parte ) 

N.-D. -la-Ronde  •••)>,  (  Canonici  Béate  Marie  Rotunde  Metensis 8  llor. 

Saint-Pierre j     '      ^'  (  Canonici  Sancti  Pétri  Metensis à  llor. 

c  Saint-Arnual Capitiduiu  Sancti  Arnualis 10  llor. 

Hondiourg Capitulum  de  Hombourg à  llor. 

Muenster Capitulum  de  Monasterio 4  llor. 

Marsal Capitulum  de  Marsallo -1  llor. 

Sarrcbourg Capitulum  de  Sarburgo 4  H"' '■ 

D   Vie Capitulum  de  Vico 3  llor. 

Hornback Capitidum  de  Hornl)acbo 3  llor. 

Summe  impositionum  de  calhedrali  et  coUegiatis  ecclesiis  civi-  |  90  llor.  cum  duabus  parti 

tatis  et  diocesis  Metensis ,  pro  primo  anno (  bus  unius  flor. 

Aj>prnhaiur. 

Gorzc Abbas  Gorziensis \  (  ^  '  "'" '•  •"*  ^  gross. 


Saint- Arnoul Abbas  Sancti  Arnidpiii.  .  .  .  f  ,   ^  1    Tantundem. 

'     .     .    \  Intègre 1 

Saint-Sympliorien. .  )  ,  (  Abbas  Sancti  Symphoriani .  i  •     lantundem. 

E  Saint-Vincent j  "        ''  |  Abbas  Sancti  Vincenlii.  ...  1  (     Tantundem. 

S.-Clénient.  faab.de  Metz.  .      Abbas  Sancti  Clementis 10  llor. 

Saint-Martindés-Metz Abbas  Sancti  Martini  antc  Meten[sem  urbem] ....  1  a  llor. 

Sainte  Croia: Abbas  Sancte  Crucis (i  llor. 

Jastemont Abbas  Justimontis i  llor 

F  Hornbach Abbas  de  Hornbacbo 10  Jlor. 

Longevilledés-Sainl-Avold .  .  .     Abbas  Sancti  Martini  (îlanderiensis 10  flor. 

Saint- Avold Abbas  Sancti  Naboris 10  llor. 

Boazonville Abbas  Bosonisville f)  llor. 

Villers- Betnach AJjbas  de  Viller\o ô  llor. 


198 


DKJCESK   I)K    METZ. 


NOMS    MODEBNtS. 


A   Woerschweilei- .\ljbas  de  W  ern[er]ivillerio 

Suint- Benott-en-Woévre  ....      Abbas  monasterii  .Sancti  Benedicli. 

Le  Pontiffroy,  à  Met: Abbas  Pontist^  ffridi 

Saint-Pierremont Abbas  Sancti  Petrimontis 

Salivai \bbas  Salinevallis 

Il  Staerzelbronn \bbas  de  Stulceboine 


6  flor. 

3  flor. 

3  flor. 

8  flor. 

8  flor. 

6  flor. 

Siitiiina  pro  monasteriis  inonachoruni uji  flor. 


et  8  gross. 
Ipprohatur. 


.\bbatissa  .Sanclc  Glodesindis  Metensis. 

Abbatissa  Sancte  Marie  Metensis 

Abbatissa  Sancti  Pétri  Metensis 


Suinle-Glossinde. .  .   . 
Sainte -Marie  ....  I  à  Metz. 
Saint -Pierre -aux-  [ 

Nonnains 1 

Verqaville Abbatissa  de  W  ergavilla lO  flor. 


Sflc 
5  fie 
3flo 


Hcsse ^Abbatissa  de  liesse 

Herbitzheîm Abbatissa  de  Hertzbotzheim .  . 

Craiifïhal Abbatissa  de  Crotaui 

Neamuenster Abbatissa  de  Novomonasterio. 

Freistroff,  en  uU.  Frii^dorf.  .  .\bbatissa  de  Frystorph 

Bassel Magistra  de  Bassela 


Sllor. 
4  flor. 
4  flor. 

3  flor. 

4  flor. 
3  flor. 


Suuuiia  pix)  monasteriis  nioniaituiu 4' 


Moire-Dame  (h's-Champs.  .  .  .  Prior  Béate  Marie  de  Campis 

Saiiil-Pieneaux-Champs  .  .  .  Prior  Sancti  Pétri  de  Campis 

Zellen Prior  de  Cella 

Thicuurl Prior  de  Teheicourt  '*' 

E   Viviers Prior  de  Viviers 

Insming Prior  de  Ensminga 

l  iV Prior  de  Vico 

Mottsson Prior  de  Monlione 

-4utf Prior  de  .\iba 

K  Saint-Quirin Prior  Sancti  Quirini 

Li  rheiiD-la- 1  ille Prior  de  Lukesheim 


Ipjn  obatur, 
3  flor.  et  4  gross. 
3  flor.  et  4  gross. 
3  flor. 
a  flor. 

2  flor. 

3  flor.  et  4  gi°oss. 
a  flor. 

a  flor. 
a  flor. 
6  flor. 
6  flor. 


Siuuma  pn)  prioratibus 3  'i  flor. 

ipprolHItttr. 

K\  quibus  rcsiani  solvcndi  per  priores  de  Ensminga  et  de  (leUa.  .'>  flor.  et  lertia  pars  uiiiii> 

p  rocurationisl. 
I<[esla]. 
Smiima    ouniiuni    premissonim   pro   collegiis,   monasteriis    et  \  363  flor.  et  4  gross. 

j)rioratil)Us /  Approhatur. 

Do  (piilms  \it  predicilnr  restant j  flor.  et  4  gross. 

Restant 358  flor. 

')   M.  kirscli  a  In    Fn-icmirl .  In-dii  que  seiiililo  jnstilior    l'eTistonco   du    prieiin''    de  Fricoiirl,   laiidis  qiu'    M.    Duriniiv 
i|irini('  Trhcicomt.  riinrornu'inciil  un  n<ni)nM-ril  iM  à  la  raison    cf..  pinsbns,  n.  îiyc). 


COMPTE   DE   PROCIR AXIONS  DE    1361. 


\99 


Met:. 


I.   iti:m  r\  akchipresiuteiwti   metensi  kcclesh;  i'ARrochiales 


NOMS    MODER^ES. 


A  S(niil-SimpUve.  .  .  . 

Saint -Murliit 

Saint-Gciigoul.  .  .  . 

Saint- Jacques 

S.-Ililaiir-leGraii(L 
B  Sainl-Eavaire  .  .  .  . 

Sainte-Civia' 

Saint-Amanil 

Saint-Mnximin .  .  . 

Saint-Marcel 

c  Saint-  Victor 

Sainte-Ségolènp  .  .  . 

Saint-Livier 

Saint-Georges  .  .  .  . 

Saiiit-Mèdard  .... 
D  Saint- Eusèhe 

Saiat-Fenoy 

Saint-Gor(jon 

Saint-Vit 

Saint-  Jean  -île-  la- 
Citadelle 

E  S.-Julien-Us-Metz. . 

Saint-Bénigne  .... 

Saint-Etienne 

S.Jean-uux-Champs 

S.-Hilaire-le-Petit. . 
V   Valliercs 


à  Metz. 


Sancti  Syiiiplicii.  ■  ■  ■  \ 

Sancti  Martini 

Sancti  Gengulphi.  .  .  j 

Sancti  Jacobi [ 

Sancti  llaiii  Majoris.      iiilof^re  ^' 
Sancti  Eukarii  .  .  . 
Sancte  Crucis.  .  .  . 
Sancti  Amancii  .  . 
Sancti  Maximini. .  .  . 

Sancti  Marcclli 

Sancti  Victoris .^  j  .  . . 

Sancte  Segolenc 

Sancti  Livarii.    

Sancti  Georgii 

Sancti  Medardi 

Sancti  t^uzebii 

Sancti  Femitii 

Sancti  Gorgonii 

Sancti  Viti 

Sancti  Joliannis  ad  :\()vunî  nionasteiiuii 


Sancti  Juliani 

Sancti  Benigni 

Sancti  Stephani  Lanlati 

Sancti  Joliannis  in  Sancto  Clémente. 

Sancti  llarii  xMinoris 

Ecclesia  de  Valleriis 


Siimma    inipositionuni    in    archipresbiteratu    Melcnsi. 


3  llor.  et  4  gross. 

Tantundeni. 

ïantundem. 

Tantundeni. 

Tantundem. 

Tantundem. 

Tantundem. 

Tantundem. 

3  (loi-,  et  ^  gross. 

2  llor. 

■i  11..1 . 

2   11,,,-. 

1  llor.  ciim  dimld. 
I  llor.  cum  dimid. 
1  flor.  cum  dimid. 
i  llor.  cum  dimid 
1  llor.  cum  dimid. 

1  flor.  cum  dimid. 

2  ll..r. 

I  llor.  cum  dimid. 

1  llor.  cum  dimid. 
8  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
6  gross. 

).")  llor.  et  2  gross. 
l/i/)ro/<«(iir. 


Sillecjny. 


11.     ITEM   l.\    AhCHIPRESBITElUTl    DE   SILIGNE\ 
KC.CI.ESIE   PARROCHIAl.ES  : 


CniTY De  Cuvre\ 

Ilozérieullrs De  Rozelluere 

Jussy. De  Ju\ey 

Ars-snr-Moselle De  Arcubus  supra  Mosellani. 


r  llor.  cum  dimid. 

2  llor.  cum  dimid. 

3  llor. 
a  llor. 


''■   Ce  t.M 


:lic]iinnl   que  les  liwil  ei;!!* 


enl   iirnonnition  entièn',  est  écrit  en  mars;e. 


200 


DIOCESE   DE   METZ. 


NOMS    MODERNES. 


BENEFICIA. 


Woippy De  W  appey.  —  Intef^ra''' 

.louy-uux- Arches De  Joiev 

Sillcgny De  Siilligno> 

iiiijny De  Awigney 

Saint-Maitin-lés-Metz De  Sancto  Martino  ante  Metim  . 

Moidins-lés-Melz De  Molendino 

Ancy-sur-Moselle De  Anceyo 

Marfy De  Maiieyo 

ScY De  Seiey 

Stiidny De  Saney  '"' 

.Siiinina  in  aichipiesbiteralu  de  Sullignev. .  . 


.  lier, 
rtor. 
Iloi-. 


'i  gross. 


19  llor. 


Noisscville. 


III.   rn:\i  i\  archipresbiteratu  de  nowesseviu.\ 

ECCI.ESIE  PAUROCHIAI.ES   : 


Noisseville ÎVowesseuilla. .  . 

Pontoy De  Pontoy .  .  .  . 

Colombey De  Columbario 

Orceval. De  OiTe>  alz.  .  . 

Courcelles-sar-Nied De  (lourcelles  . 

Fleury De  Fleiev  .  .  .  . 

Magny De  AFeijney  .  .  . 

Failly De  Kaillev 

lietonjéy De  Helonfay  .  . 

Méclenves De  Maclives.  .  . 

Vantoiij: De  \'antouz .  .  . 

Argaiic)' De  Arcancev  .  . 

Charly De  Chairloy .  .  . 

Pouilly De  Powilley.  .  . 

Sorbey De  Sorbcv .  .  .  . 

Suniina  In  aie 


l)iteratu  de  Nowesseuilla . 


Nomeny.  IV.     ITKM    I.\     VIÎCIIII'RKSBITERATI    DE    NOMEXEY 

ECCI.ESIE  PARROCHI.ALES  : 

F  Boiixières-sous-Froidmonl. .  .     De  Buxeiiis.  —  Integra'" 

Cheminot De  (Ihamineto'''' 

Coin De  Go>  ns 


llor. 
llor. 
llor. 
llor. 
llor. 
flor. 
lier, 
llor. 
llor. 
llor. 


(i  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
8  gross. 

cum  dimid. 

Approbatar, 


cum  diiuid. 
cuiii  dimid. 


1 9  llor. 


cum  dimid. 
cum  dimid. 
rum  dimid. 

()  gross. 
(j  gross. 

()  !,TOSS. 

(i  gross. 
6  gross. 

Appiohatur, 


3  llor.       '1  gross. 
I  flor.  cum  dimid. 
1  llor.  cuiii  dimid. 


'"'  Lanci  R.  —  '*")  n  porte  Clumneto  avec  un  signe  (rabrévialion  an-<lessus  «les  lettres  nn 
('•''  Cet  a<ljerlir  est  écrit  en  marge. 


COMPTE   DE   PROCURATIONS   DE    I3()l. 


'201 


NOMS    MODERNES.  I 

Sainl-Jare De  Sancto  Georgio. 

Sdilly De  Saileyo 

Baucourt De  Raucourt 

Nomeny De  Nomeney 

Port-siir-Seille De  Portu 

Liéhon De  Lyehon 

Clémerj De  Clemerey 

Morvillesiir-Seillc De  Morvilla 

Soigne De  Soignes 

Loniicjny De  Loveney 

Thézey De  Taixey 

Abaacoiirl De  Aboncourt .  .  .  . 

ManoncoKii De  Menoncourt .  .  . 

Tliimonvillc De  Thiemonvilla  .  . 

Senières De  Serieres 

Alémont De  Allemont 


Suinnia  in  archipresliiteiatii  de  Nomenev. 


9  llor. 


TAXATIO. 

1  2 

gross. 

8 

gross. 

riim 

dimid. 

8 

gross. 

/i 

gross. 

(j 

gross. 

6 

gross. 

(■) 

gross. 

6 

gross. 

1  2 

gi-oss. 

12 

gross. 

8 

gross. 

i-j 

gross. 

12 

gross. 

8 

gross. 

10 

gross. 

.,,,  .  -i,       .  I .  (Ex    hiis    restant   solvendi   20    grossi   qiios   debeni  ) 

I lumoiictlk ;  AIcmont 1  i    •     1    ti  ■  -ii      .   1  '  *ii  .  1 

ecclesie  de  lliimonvule  et  de  Alleinout \ 


Mousson. 


V.    ITEM  IN  ARCHIPRESBITERATU   DE  MONCfONE  » 
ECCLESIE  PARROCHIALES   : 


S.-Marlln ,  à  Pont-à-Moufson.  Ecclesia  Sancti  Martini  de  Pontemontionis  ' 

Comié,  auj.  Custincs De  Condey.  —  Integra''' 

Villean-Val De  Sancti  Pétri  [de]  Atrio 

K  Millery De  Miilerey 

Corny De  Croney 

Lorry-ilcvnnt-le-Pont De  Loreyo.  —  Integra'^' 

Atton De  Eston 

Serpagnc De  Xerpannes 

'■'  Mousson Dp  Montione'' 

Champey De  Champel/, 

Arry De  Aiiey 

Sainte-Geneviève De  Sancta  Genovefa 

Morey De  Morev 


.Suniina  in  archipresbiteratu  de  Montione  '■'''. 


2  llor. 

3  flor. 
2  llor. 
i  flor. 
2  llor. 
o  flor. 


18II0 


/(  gross. 

cum  dimid. 

4  gross. 
8  gross. 
()  gross. 
8  gross. 
8  gi'oss. 
()  gross. 
8  gross. 
6  gross. 

4  gross. 
lj)|)ioia(Hr. 


'*'  Montone  n.  —   '*''  Pontemoittonls  n.  —   M  ilfoiifone  R.  —  ''''  Montnne  it. 


"■'    L'adjectif  inlegra  est  écrit  en  marge. 

IIISTOR.  DE  FRANCE.  POl'lLI.ÉS,  V. 


)6 


202 


DIOCESE   DE   METZ. 


liomhns. 


VI.     ITKM   IN    \UCMIPItr:srîlTl.R\Tl     DE   ROMBACR 
ECCLESIE    l'.\RHOCHIALES  : 


NOMS    MODKRNES. 


A  Ricliemout ,  en  ail.  Reicheis- 
bcrg 

Hauconcouvl 

Vitry 

Moyeurre-Grande 

Malancourt 

D  Marantje 

Norroy-lc-Veneur 

Semécourl 

Briey 

MomUlunge 

C  Bombas 

Fameck 

Maizières-lés-Metz 

Talanyc 

Ennery 

ï>  Ay 

Trieitx 

Logne 

Rosselangc 

Mance 

K  Neuchef. 

Amnévillc 

Lommcrungc 

.Suiiiina  in 


De  Hichieniont. 


1  flur. 


De  Hawenconcourt 

I  )e  Vitrey 

De  Moiouvro'*' 

De  Malencourl 

De  Mairanges 

De  Nowprov 

De  Semeicourl 

De  Briey 

De  Mondelanges 

De  Uombairt 

De  Famacre.  —  Integra  ■' 

De  Maixieres 

Do  Talanges 

De  Encrey 

De  Aioy 

De  Trieiilz 

De  Loignes 

De  Houclielange.s 

De  Manco 

De  Nucschiel 

De  Amenn[p]villa 

De  LoniiTangps 

arclii|)ri'si)ytcralu  ile  I5oinhair 


Intou'rc''' 


a  flop. 

i  flor. 

1  flor. 

1  flor. 

ciini  (liinid. 

a  flor. 

1  flor. 

a  flor. 

a  flor. 

1  flor. 

1  flor. 

cuin  dimid. 

3  flor. 

Agross. 

6  gross. 

8  gross. 

3  flor. 

4  gross. 

3  flor. 

'i  gross. 

I  flor. 

cuni  dimid. 

8  gross. 

6  gross. 

8  gross. 

6  gross. 

4  gross. 

6  gross. 

33  flor. 

lo  gross. 

i 

fi^irn/mdii . 

Gorze. 


Vil.     ni.M   l.\   AUCUIPKESBITERATI     DE  GORZIA 
ECCLESIE  PARROCHIALES  : 


Saiitt-Julien-lés-Gor:e De  Sancto  Juliano 

Nenlan De  Neulant 

v  Onville De  Onvilla 

Tkiaucoiirt De  Tliiacuria  .... 

WaviUe De  V\  avilla 


<*'  H  priUi'  à  liri'  Moiruliri'. 

''•')  liitf(jra  csl  encore  lieril  en  maii;e. 


flor.  nini  dimid. 
flor.  runi  dimid. 
\  gn>ss. 
la  gross. 
6  gross. 


I 


NOMS    MODEIUiES. 


COMPTE  DE  PROCURATIONS  DE  1361. 

BENEFICIA. 


203 


Integr 


A  La  Chaussée De  Calcia.  .  .  . 

Arnavillc De  ^\rnavilla  . 

Hagéville De  Hagevilla. 

Rezonville De  Rixonvilla 

Hadonville-lcsla-Chaussée.  .  .  De  Hadonvilla 

1!   Cliamhlc'Y De  Chaml)ley 

Bouillonvillc De  Collonville 

Béney De  Berney 

Vundeluinvdlc De  \\  andelcnvilla 

BayomiUe De  Baionvilla 

<:  Biissières De  Busseriis 

Tuntelainvllle De  TantelenviUa 

Novéant De  Noviant 

Xainmcs De  Xainmes 

Pannes De  Pannes 

I)  Cliarrey De  Chairey 

Montsec De  Monsé  '"' 

Xivray De  Xevrey 

Suniiiia  in  archipresl)iteratu  de  Gorzia. 


Montsec;  Xivray. 


Ex  hiis  restant  solvendi  5  flor.  et  lo  gross.  quos 
debent  ecclesle  de  Monsé  ''''  et  de  Xevrey. 


6  gross. 
6  gross. 
^  gross. 
6  gross. 
1  2  gross. 

1 2  gross. 
6  gross. 
A  gross. 

/i  gross. 
8  gross. 

1 2  gross. 

I  2  gross. 

6  gross. 

2  flor.  cum  dimid. 

3  flor.       /i  gross. 

3o  tlor.     1  o  gross. 
Annrobattir. 


^  nor. 


3nor. 


3  llor. 


2  llor. 


Delme. 


Vin.    ITEM   IN  ARCHIPRESBITERATU  DE  DEMIS 
ECCLESIE  PARROCHUI.es  : 


.'Irraje De  Arée 

I-;  Craincoiiil De  Criencourl  .  . 

Faulx De  Faulz 

Tincry Do  Tinkerey  .  .  . 

Moivion De  Moiveron  .  .  . 

Fossieiix De  Foussieulz. .  . 

'•"  Bacourt De  Baucourt  .  .  . 

JJtriconrt De  Letrclcourt.  . 

Grémccey De  Gremecey. .  . 

î^moncoml De  Lemoncourt. 

Ij;yr De  Laiey  ''' 

'■   l'resnes-eii-Saulnois De  Fraines 

Salonne De  Sallonnes  ''''. . 


I  (lor.  cum  dimid. 

1  llor. 

2  flor. 
2  flor. 
2  flor. 

1  flor.  cum  dimid. 
1  llor. 
1  flor. 

1  flor.  cum  dimid. 

2  flor. 
2  llor. 
2  llor. 

A  gross. 


''•'''  Moitso  B.  —  '"'  Lareyo  R.  —   ''')  Sallonnez  R. 

'"'  Ici  encore,  l'adjectif  inle(jra  se  lit  en  marge  du  compte. 


96. 


204 


NOMS    MODERNES. 


DIOr.KSE   DE   METZ. 

BEXEFICIA. 


Amelécourt lie  Ameloicourt 

Villers  Ics-Moivron Do  \'illeirs 

Hioiicourt De  Byoncoiirl 

Chambicy De  Chaml)re\ 

Bev De  Beirs 

Donjeux De  Donjons'"' 

Suinina  in  arc)iipresb>lerafii  do  Demis. 


Mars  al. 


I\.    ITEM  I\  ARCHIPRESBITER.VTL   DE  MARSALLO 
ECCLESIE  PARROCHFALES  : 


1  lier,  ciirn  iliinid. 

5  jUTOSS. 

2  ilor.  rtiin  dimitl. 

'i  gross. 

6  gross. 
6  gross. 

iD  flor.    10  gross. 
Ap'j)robaJui . 


Manoiivillcr Do 

Aatrepierre De 

Anienoncoitrl De 

Surnéville De 

Embermênil De 

Leiiitrev Do 

Parroy De 

Riouville De 

Laneuveville-aux-liois Do 

Blanche-E(jlisc Do 

Sainl-Médard De 

Ilaraiicoiirl-sniSeiUc De 

Sailli-Martin De 

Domi'ire De 

Mulccy De 

Jnvelùc De 

Marsal De 

Herbéviller De 

Recourt De 

Chazelles De 

Gogiiey De 

Hénaménil De 

Repaix De 

Xoiisse De 

;  Rcilloil De 

Remoncoiirt De 

Lc.-rv Do 


Manonvilleirs i  Hor. 

Aultrepiere i  flor. 

Amenoncourt i  flor. 

Sornevilla i  flor. 

Embermeney i  flor. 

Lentrey i  flor. 

Perroya 2  flor. 

Ryovilla i  flor. 

Novavilla i  flor. 

Alba  Ecclesia i  flor. 

Sancto  Medardo i  flor. 

Heraucourt a  flor. 

Sancio  Martine  ante  Marsalluni a  flor. 

Domeivre i  flor. 

Milcey a  flor. 

Gcrvllize i  flor. 

Marsallo.  —  Integra  ''' 3  flor. 

Herbevilleirs 

Reicourt 

Chazelles 

Goingney  '•''' 

Hennameny 

Rappox 

Xousse 

Rellon' 

Renieicourt 

Lei/.ev 


cuni  cUniic 


ciuii  dimid. 
ciuu  dimid. 
cuin  dimid. 


.'i  gross. 
8  gi-oss. 
6  gross. 
8  gross. 
4  gross. 
6  gross. 
G  gi-oss. 
G  gross. 
8  gixiss. 
G  gross. 
1  çross. 


'•)  Donieiif  U.  —  '""'   (rOiiii;ncj  n.  —   ''    Rollnn  R. 

t'I  ('.('l   ailjrclif,   qui   s'a|>|iliqiu"  à   la   i>ioiiiralion,   est  icrit  en  marge. 


('.OMPTR   DK   PROCURATIONS  DE   I06I. 


■205 


NOMS    MODERNES. 

A  bezunge-hi-Petile De  Besengia  Parva 

Bezange-la-Grnnde De  Besengia  Magn; 

Moncourt De  Moncourt .  . 

DonnelaY De  Dunnerey .  . 

De  Monte 

li  Mantoncoiirt De  Matoncourt. 

Maizières De  Maixeires  .  . 

Aihicnville De  Attien ville  . 

Sumnia  in  archipresbiteratu  de  Mai 


ialio 


TAVATIO. 

6 

gross. 

6 

gross. 

8 

gross. 

12 

gross. 

8 

gross. 

8 

gross. 

1  nor. 

4 

gross. 

36  llor 

AftprobaUir. 

Ex  liiis  restât  solveudus  flor.  cuni  dimidio  quem  débet  ecclesia  de  Domeivre. 


Thionville. 


X.    ITEM  IN  ARCHIPRESBITEU.\TU  DE  THEONISYILLA 
ECCLESIE  PARROCHIALES   : 


Hussange 

Rodemacli 

c  Œtttrange 

Bertrange 

Thionville 

Basse ■  Yiitz ,  en  ail.  Nieder- 
Jenlz 

Roussyle-  Village 

I)  Kanfen 

Gnénungc 

Catlenom 

Zonfflgen 

Angevillers 

I    Uckunge 

Hayange 

Wollirangc 

Berg 

Florange 

!■■  Escherungc 

Manom 

FontoY 


De  Husinga 

De  Rodemacre.  .  . 
De  Oltranges  '''. .  . 
De  Bertranges''''. . 
De  Theonisvilla .  . 


Integra '' 


De  lulz 


De  Roucey 

De  Canthevenne. .  . 
De  Guinanges  .  .  .  . 
De  Retthenlieim  .  . 

De  Escovay 

De  Enchevilleir .  .  . 
De  Eukanges  '"'. .  .  . 
De  Haienges''"'.  .  .  . 
De  Walkeranges'"'. 

De  Bergue 

De  Fiorehanges.  .  . 
De  Euxeranges. .  .  . 
De  Monneheim  .  .  . 
De  l'^onlov 


3  llor.         'i  gross. 

ïantuntleni. 

Tantundem. 

Tanlundem. 

Tantundem. 

Tantundem. 

Tantundem. 
Tantundem. 
2  llor.  cuni  dimid. 
2  llor.  cum  dimid. 

1  tlor.  cum  dimid. 

2  llor. 

1  flor. 

2  flor. 

2  flor.  cum  dimid. 
2  flor.  cum  dimid . 
■>.  flor.  cum  dimid. 

1*2  gross. 

1 4  gross. 
6  gross. 


Summa  in  archipresbiteratu  de  Theonisvilla /18  llor.  à  gross. 

Approbaliir. 


■'1   Otlraïujez  R.  —  C'-   Bertrange-  R.   —     "    Enlterange:  R.   —   '^'   Haiemje:  R.   —   '''    If'alherange:  R. 
'''  Ici,  comme  plus  liaul,  l'adjectir  inlerfra  est  écrit  en  marge. 


206 


DIOCESK   DE  METZ. 


Varize. 


XI. 


ITEM  IN  ARCHIPRESBITERATU  DE  WERRISE 
ECCLESIE  PARROCHIALES   : 


NOMS    MODERNES. 

A  Berweiler 

Varize ,  en  ail.  Weibelskirchen. 

Rémilly 

Batimbiedcrsdoif 

Bionville? 

B  Longeville-lés-Saint-A  l'old  .  .  . 

Guenkirchen  ou  Gehnkirclten. 

SaintAvold 

Foiiligny 

Pange 

i;  OUonviUc,  en  ail.  OlicndorJ. . 

Merten 

Eschwiller 

Vittoncourt 

Giiinfjlangr 

D  Ilam-sous-Varsberg 

Boucheporn  ou  Buschborn. .  . 

Vavsbery 

Dentiiig 

Hinckanijc 

E  Dorvillers 

IIaiitc-Vi(jnealle 

l'iétrange 

^'WJ 

V  Maranye 

Béning-Us-Saint-Avold 

Trittelinfj 

lUersdorff 

Villing ,  en  (dl.  Willingen .  .  . 
V,  Bazoncoiirt 

Berlize 

Guerting .  en  ail.  Gerlingen.. 

Conde',  en  ail.  Contchen 

ChaussY 


BENEFICIA. 

De  Berwilre 

De  VVcrrise 

De  RemUley 

De  Banbenderslorf '"' 

De  Baninga 

De  Sancto  Marlino  Glanderiensi , 

De  Gucnkirchein 

De  Sancto  Nabore 

De  Fiillinguen 

De  Espenges^'"' 

De  Ottendorf. 

De  Morthena.  —  Integra''  .  .  .  . 

De  Exwilre 

De  Witoncourt 

De  Guenguelanges  ''' 

De  Han 

De  Bosperon 

De  Grusselanges 

De  Dentanges!''' 

De  Henkanges 

De  Wilre 

De  AUeville 

De  Sancti  Pétri  Monte 

De  Flutlcr;inges 

De  Luppey 

De  Menranges  >' ' 

De  Baningnen 

De  Trithinguen 

De  nitcslorf 

Do  Willinguen 

De  Bazoncourt 

De  Riulizo 

De  Guertangos'*' 

De  Condey  supra  Nydani 

De  ChauceY 


Siininia  in  arcliiprcsbitoratu  de  Wcrrise 


1  flor. 

1  flor. 

I  flor.  cuni  diinid. 

I  flor. 

1  flor. 

1  flor.  cum  diniid. 

1  flor. 

1  flor.  cum  diinid. 

1  flor. 

1  flor. 

2  flor. 

3  flor.  4  gross. 
1  flor.  ciun  dimid. 
1  flor. 

8  gross. 
4  gross. 
4  gross. 
6  gross. 
6  gross. 
4  gross. 

4  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
8  gross. 

5  gross. 
8  gross. 
8  gross. 

6  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
4  gross. 
4  gross. 


6  OTOSS. 


flov. 


<"'   BonbcndcrstorJ  B.  —   <')  Ki/iciii/f;   n.  —  '''  Guentjuclanijez  R.   —  ('')  Drnlamjes  H. 
tangcz  c. 

C   Ici,  encore,  imijeclif  intajia,  cnractérisanl  In  procuration,  est  écrit  en  mnrgi\ 


9  gross. 

Approhatnr. 
**'  Menrangt:   B.  — 


COMPTE   DE   PROCURATIONS   DE   1,161. 


207 


Morhange. 


\U.    ITEM  IX  AUCIIIPUESBITERVTU  DE  MORIIANGES 
ECCLESIE  PARROCIIIALES  : 


NOMS    MODERNES. 


A  lioiistrofj',  en  ail.  Baschdorf. . 

Vahl-Ebersincj 

Brelmiii 

BellaïKjc 

Gros-Tenqnin 

B   Vintrangc.cnall.  Wintringeii. 

Morhange 

Many 

Bénestroff,  en  ail.  Bensdorf. 

Munster  . 

c  Insminij 

Lesse 

Hellimer 

Léning ,  en  ail.  Leiningen  .  .  . 

Bruliinge,  en  ail.  Bruelingen. 
i>  Bistroff,  en  ail.  Bischdorf.  .  . 

Virming ,  en  ail.  Wirmingen . 

Muxsladt 

Pontpierre,  en  all.Steinbieders- 
dorf 

Fuiihjuemonl  on  Valkenherg. . 
B  Guéblange 

Lidrezing.  en  ail.  Liedersingen. 

Riche,  en  aU.Reich 

Altrippe. 

Pévange 

i,-  Bacrange 

Mainvillers,  en  ail.  Maiweiler. 

Haboudange 

Conikil 

Destry 

G  mhprich 

Thicourt ,  en  ail.  Diedersdorf. 

*«''•/ 


Bublestorf" 

Ebresanges 

De  Breheiai 

De  Billinguen 

De  Tenneyo 

De  Winteringueii. .  . 

De  Morhanges 

De  Mairney 

De  Bamieslorf 

De  Monasterio.  ... 

De  Amanges'"' 

De  Lesse 

De  Heyieraer 

De  Londinguen .  .  .  , 
De  Breulinguen.  .  . 

De  BysLorf. 

De  Wirminguen. .  . 
De  Mackestat 

De  Stenbenderslorl. 

De  Faukeiiiont.  .  .  . 
De  Guebeldingiien. 
De  Luderinguen . .  . 

De  Rey 

De  Altrcpen^"'.  ... 
De  Bejtinguen  .... 
De  Raqueringuen. . 

De  Maviileirs 

De  Hobedinga 

De  Contii 

De  Destrey 

De  Hulsperch 

De  Theheicourt .  .  . 
De  Solru 


2  llor. 
flor. 
flur. 
llor. 
llor. 
llor. 
nor. 
llor. 
llor. 
Iloi-. 
llor. 
llor. 
llor. 
Iloi-. 
llor. 
llor. 
llor. 


cum  dimid. 
cum  dimid. 


(limid. 


Lum  dimid. 


cum  dimid. 
cum  dimid. 


i  dimid. 


llor 

cum  dimid. 

llor 

flor 

cum  dimid. 

flor 

cuui  dimid. 

llor 

cuiu  dimid. 

8  gross. 

6  gross. 

6  gross. 

6  gross. 

6  gross. 

6  gross. 

A  gross. 

6  gross, 

8  gross. 

'*'   Ahcrjipcn  R. 

'''  .imanijcs  est  une  forme  régiiliiirt:,  en  français,  du 
nom  allemand  Ensmingen,  aujourd'liui  Insming;  mais  la 
méconnaissance  de  ce   fait  a   conduit,  au  .\vi°  siècle,   le 


reuianieur  du  pouillé  du  iliocèse  de  MeU.  à  distinguer  ,1c 
prieuré  d'jAmange»  du  prieuré  d'insming  [voir  plus  loui, 
p.  217  c  et  c). 


208 


DIOCESE  DE  METZ. 


NOMS    MODEHNES. 


BENEFICIA. 


A  Holving De  Halvinga 

Flocoiirt De  Flocourt 

Vahl Do  Walen 

^ébintj De  Ncbinguen 

Torclwiille De  Tonilleir 

B  Marcoiirl De  Macourt'"' 

Tétiiuj De  Tatinga 

BaronviUc,cn(iU.Bnvonive'der.     De  Barandorf. 

Béning De  Baningiien 

Leyweilcr De  Leywilre 

c  Burlioncoiirt De  Bnilloncourt 

Hamponl De  Haniponl 

Veitiijncrowl De  Vertigneicourt 

Summa  in  arrhipresbyteratu  de  Morhanges. 


TAXATIO. 

4  glOSS. 

Sgross. 

8  gioss. 

8  gross. 

6  gross. 

3  gross. 

8  gross. 

8  gi-oss. 

8  gi-oss. 

fi  gross. 

1  llor. 

3  gioss. 

1  llor. 

rnra  dimid. 

i8  llor. 

.5  gros^. 

Aiiprobatur. 

Hall 


XIII.    ITEM  IN  ARCHIPRESBITERATl   DF.  HATRIZE 
Er.CT.ESlE  l'ARROCIIIALES   : 


Intègre 


Jariiy Gerney 

Urcoiirt Eurecoiirt 

D  Luhcy De  Leubez 

Sainte-Marie-aux-Chènes  .  .  .  De  Beala  Maria  ad  Quercus 

Sainl-Ail De  Sancto  Stéphane 

Ville-sur-Iron De  Villa  super  Yron 

Mars-la-Tonr De  Martis  Tiirre 

E  Génaville De  Genavilla 

Monder De  Monaslerio 

Coinville De  Coinville 

Lahry De  Laibrie 

Halrizc De  Hestrize 

F  Jœiif. De  .Inef 

Joiiaville De  Howavilla 

AhhéviUc De  Abbatisvilla 


Summa  in  arcbipresbvtcratu  de  Ilatrize . 


3  flor.         4  gross. 

Tantundem. 

1  llor. 

1  flor.  cum  dimid. 

1  flor.  cum  dimid. 

1  flor. 

2  llor. 

1  flor. 

2  flor. 
a  llor. 

1  flor.  cum  (liniid. 

2  flor. 

1  flor.  cum  diuiiti. 

2  flor.  cum  ilimiil. 
1  flor.  cum  dimid. 

29  flor.        8  gross. 
Approhatur. 


'"'  AUicourl  H. 


>"  L'adjei'lif  iN(<>i/r(( ,  \isanl  la  piocnialion,  ixl  érril  en  inar<;e  ilti  comble. 


COMPTE   DE   PROCURATIONS   DE   13GI. 


■209 


Veriiavill)'. 


XIV.     ITEM  IN  ARCHIPRESBITERVTU  DE  WERG.WILI.A 
KCCLESIE  PARHOCHIALES  : 


NOMS    MODERNKS. 

Doinnoii,  en  ail.  Doinmenheiin 

Bispiiig 

Vergaville 

Ciitting,  en  till.  Kattingen.  . 


liBNEFICIii. 


De  Dompnelieim . 
De  Bispingiien.  .  . 
De  Wergavilla .  .  . 
De  Cutinsuen. .  .  . 


Dienze De  Doze 

u  Assenoncoiirl,  en  ail.  Essesdorf.  De  Esseloncourt i 

(ruébling  ou  Gneblingen.  ...  De  Guebedinguen 

Rohrbach De  Rorebach 

Azoudange De  Anseldinguen 

Lindre-Haulr De  Lindes 

<:  Molring De  Malringuen 

liédestrojf,  en  ail.  Beidcsdorf.  De  Bederstorf. 

Anqweiler De  Anwilre 

l'alloncourl De  Falloncourt 

Tarqnimpol De  Tcckempach 

Sumina  in  archipresbyteratu  de  Wergavilla i  ■. 


Kédange. 


XV.    ITEM   IN  ARCHIPRESBITERATU  DE  (JIEDANGES 
KCCLESIE  PARROCHIALES   : 


TA\ATIO. 

llor. 

ciini  iliiiiid. 

Ilor. 

llor. 

llor. 

llor. 

cuni  diinid. 

iS  gross. 

6  gross. 

()  gross. 

8  gross. 

(3  gross. 

8  gross. 

A  gross. 

0  gross. 

5  gross. 

llor. 

8  gross. 

l/i/irwindir. 

înghnge Enguelinguen. .  . 

Elzange De  Elzinguen.  .  . 

Hestroff.  en  «//.  llessdorf.  .  .  De  Herstorf .  .  .  . 

Wohnitenater De  Walmunstre. 

Vuudreching De  Wadrich.  .  .  . 

lieUange De  Bettinguen.  . 

kocnigsmacker De  Macre 

Filstroff  ou  Fihdorf De  Feilestorl' .  .  . 

Mensidrch Do  Mensekirche . 

Metzeresch De  Escli 

hUier.iwiller De  Avrenvilla. .  . 

kcmplich De  Kemputre. .  . 

kèdanrjc De  Qiiedinguen. 

Gomniclungc De  Gamelanges  . 

Diogny De  Drawney.  •  •  . 

licttlaini'ille De  BettelenviUa. 

/■'n'islvoff  ou  Frcisdoif De  Frystoil".  .  .  . 


1  llor. 
I  nor. 
I  flor. 
■>.  llor. 
1  llor. 
1  llor. 

1  llor. 

2  llor. 
I  llor. 


IIISTOn.  DE  FRANCE.  l'OUILLES ,   V. 


cum  dimid. 
cum  diinid. 


(J  gross. 
6  gross. 
8  gross. 

(j  gl'OSS. 

()  gross. 
(5  gross. 
8  gross. 
S  gross. 


210 


DIOCESE   DE  METZ. 


NOMS    MODERNES.                                                                             nENKFICIA.  H\.\TIO. 

A  Aboncoiirl De  Aboncoiirt 8  gross. 

Vigj De  Vigey 6  gross. 

Summa  in  archiprosbiteratu  de  Quedanges i-j  (lor.         8  gross. 

Apiirolintur. 

Sanebourg.  XVI.    ITEM  IN  ARCHIPRESBITERATi;  DE  SABBOURG 

ECCLESIE  PARBOCHIALES   : 


Sarreboarg 

Wellring 

Saint-Quirbi 

B  Hommaiiing 

Winterfbourg 

Réding 

HoJ- 

Bettliiig 

c   Wabchcid 

Réchiconrt-le-Cliâtean 

Hilheslieiin 

Saint-Remy 

//este 

D  Abreschwiller,  en  (dl.  Alber- 
schweiler 

liibcrkirch 

Lafrimbolle 

Lorqnhi 

Fraqaelfmg 

E  Hattigny 

Xoaaxange 

Herzing 

Fottlcrey 

Ibigiiy 

F  Réchicotirt-le-ChdIcaii 

Berg 


De  Sarbourg 

De  Welteringueii.  .  . 
De  Sancto  Quii-ino. . 
De  Hobertiiiguen.  .  , 
De  Wintesperch.  .  .  , 
De  Rudinguen .... 

De  Hove 

De  Bettelinguen. .  .  , 

De  Walscheit 

De  Ruckesinguen.  . 
De  Hilbecheini. .  .  .  , 
De  Sancto  Reniigio  . 
De  Hesse , 


De  Ebleswilre. 


Brouviller 


De  Bibera 

De  Lauffenburne .  . 

De  Lorchinga 

De  Frichelinga. .  .  . 
De  Huttinguen. .  .  . 
De  Sweckesinguen. 
De  Irgesinguen. .  .  . 
De  Folkeranges  .  .  . 
De  Ybinguen'''  .  .  . 
De  Ruk.esingncii. .  . 

De  Bergue 

De  Browili-e''"' 


Suiunia  in  arrliipiesbileratu  de  Sarbour; 


I  llor. 
1  Hor. 
1  flor. 
1  flor. 

1  flor. 
3  flor. 

2  flor. 

1  flor. 

2  Hor. 


.oll,' 


8  gross. 
6  g^oss. 
6  gross. 
6  gross. 

G  gross. 

6  gross. 
6  gross. 

4  gross. 
i  gioss. 

5  gross. 
4  gross. 
4  gross. 
8  gross. 
8  gross. 
8  gross. 

6  gross. 
4  gross. 

4  gross. 
Approbatur, 


1  Vintersboiirg  ;   SuinI  - Remy  ; 
Fraqnclfmij 


En  hils  deficiunt  unus  florenus  ot  lo  grossi,  qnos  dcbont  ecclesie  de  VVintespercI» , 
de  Sonclo  Heiuigio  et  de  Friciuelinga UesUi. 


'"'    ïhuvijitcn  R. 


Beruilir  n. 


COMPTE   DE   PROCURATIONS  DE   1361. 


211 


llornbach. 


XVIf.    ITEM   IN  ARCHIPRESBITERATU  DE  HORNBACH 
ECOLESIE  PARROCHULES  : 


NOMS    MODERNES. 


A   Walschbronn 

Schorbach 

Ernstweiler 

Beeden 

Pirmaseiis 

n  Gross-Biindcnhdcli 

Contwig 

Mimback 

Medehkeim 

Niienschtoeiler 

i;   Bedeborn 

Rohrhach 

Riesweiler 

Wattweilcr 

Ixheiin 

1)  Kirchheim 

LoittzwiUer 

Kirrherg 

Wolmucmler 

Altheini 

E  Roddlben 

Summa  in 


De  Walsburen 

De  Seorspach 

De  Erneswilre 

De  Beden 

De  Birmesensoin 

De  Bunthenbach 

De  Contwicli 

De  Mennembach 

De  Medelheim  '"' 

De  Neineswili-e''"' 

De  Bedenburen 

De  Rorebach 

De  Russewilrc 

De  Wackewilre 

De  Uckesheim 

De  Kircbeim 

De  Lùtzewilre 

De  Kirperch 

De  Walmustre 

De  Altheim 

De  Rotaiben  t"' 

archipresbyteratu  de  Hornbach. 


1  ilor. 
1  Hor. 

1  flor.  cum  dimid. 

2  flor. 
1  flor. 
a  Ilor. 

6  gl'OSS. 

6  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
6  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
6  gross. 
8  gross. 
6  gross. 
6  gross. 
6  gross. 
6  gross. 

I  (j  flor.        8  gross. 
Approbatur. 


Boiiqiienom. 


XVIII.    ITEM  IN  ARCHIPRESBITERATU  DE  BOUCKENKEIM 
ECOLESIE  PARROCHIALES   : 


Bouquenon De  Bouckenheim .  .  . 

Weyer De  Wiger 

Ober-StiiizelouNieder-Stinzel.  De  Stensel 

Surraliroff. De  Altorf 

Volkerskircken  ? De  Wolkeskircheim . 

Herbilzheim De  Herbotzheiin. .  .  . 

Domfessel De  Donevassele  .  .  .  . 

Gossclming De  Gosselinguen  .  .  . 

Hautchchcr  ou  Zitterdorff.  .  De  Syderstorf 


2  flor.  cum  dinild. 
1  flor.  cum  dimid. 

1  flor. 

2  flor. 
1  flor. 
•>.  flor. 
1  flor. 
1  flor. 

1  flor.  cum  dimid. 


>"'  Modelltfiin  R.  —    ''■  Xciiimesivilie  avec  l'un  des  deux  m  successifs  remplacé  par  une  ahrcvialion.  — ■  '°  Rolalliez  n 

27. 


212 


DiocKSK  1)1".  \ii:t/.. 


\OMS    MODERNES. 


Bellborn  .  .  .  . 
Harskirchen. . 
Hambacli. .  .  . 
Biershach .  .  . 
Wolfskirclieii. 

Daniel 

Dehlinyen. .  ■  . 


Rcxingeii 

Oltweilrr 

K'irhfvtj 

IMIeri„;i 

Lorrnzeu 

Ohei'StinzelouNic'deiStiiizrl. 
Poslroff,  en  ail.  Postdorf.  .  .  . 


D  DndiiKjen 
licrij .  .  .  . 


Diemerinijcn. . 

Buclteii 

Dolviiifi 

K  Schidhucli  .  .  . 
Ticif'enbach.  . 
Vnrllerdin(]en . 
Cadi'idinrn? .  . 


Bptl)nr 

Harskiiclieim.  .  .  , 

llainbach 

Birkensjiach.  ... 
Wolfeskircheim. . 

Sturdelden 

Delingiicn 

Reckesinguen .  .  . 

Odewilre 

Kirp[er]ch 

Helgueringueii .  .  , 
Sancto  Laurenlio  , 

Steinsel 

Polestori. 

Pruzil 

Druldinguen 

Bergue 

Dymeringa 

Budena  

Dolvinguen '■' .  .  .  . 

Xalkembach 

Diepacli 

Willderdinguen  .  . 
Codeniburen''''.  .  , 


Suinina  in  arcliipresbiteratu  de  Bouckenheiui. 


1  flor.  cuiii  tliniûl. 

3  flor. 

1  flor.  cuin  dimid. 

G  gross. 

/i  gross. 

/i  gross. 

6  gross. 

G  gross. 

6  gl'OSS. 

A  gioss. 
6  gross. 
8  gl'OSS. 
8  gross. 

5  gross. 
8  gross. 
(i  gross. 
G  gross. 
8  gi-oss. 
G  gioss. 

6  gross. 
i  gross. 
8  gross. 
G  gross. 
^î  !;ross. 

28  flor.         9  gross. 
Apjivohuttii'. 


Sainl'Arinial. 


MX.     ITEM   l\  .\RCHIPRESBITERATU  DE  .SANCTO  ARMiAI.I 
LCCLESir.  PARROCHIALES  : 


Welferding De  Sanclo  \\  alIVido. 

i-  Samdbc De  Albe 

Btiesmcngcn De  Mengiie 

Farschiveilcr De  \\  arswilrc 

Wittring De  VVinteringueii. .  . 

i\oitsscwiller-lc's-Pttllelangc.  .      De  Noswilre 

G  PiiltclaiHie  lés-Sarralbc De  Piillelanges  .... 

Rèmeriiuf De  Bvineringiieii.  .  . 

Gross-Bliedcrstroff De  Bliterstorph  .  .  .  . 

Folcklin;! De  Folkelinguen  .  .  . 


1  lier,  ciiiii  diniid. 

I  flor.  ctiin  dimiil. 

a  flor. 

a  flor.  ciini  ilimid. 

I  flor. 

1  flor. 

1  flor. 

a  flor. 

8  gross. 

8  gross. 


<*■  AI.    Kliscli  ini|irim<'   iri  A'/ini/iicii . 
Dvliiiiien  avec  alircvialioii  <iir  li'  Liroiini'  1 


iiic  ii-(lossiis.  i>.  i\x  B,  et  M.   Dorvauv  DeUiijucn:  mais  il  semlilo   «[n  il  >    i'it 
qui  |u-rnu'ltiait  de  liiv  Dc/i  im/nfii ,  pour  DoUinijufit.  —  ■''■  Codembiire:  ». 


COMI'IK   l)K    l'HOClRATIONS   DE    130  1. 


213 


NOUS    MODERNES.  IIENKFICIA. 

A   Boultling De  liuldiiif;iirii 

Gvoss-Rosseln De  Russcle 

Scelbach De  Seilbach 

Tentelirifj De  Tentelingiicn 

Hahhirclien De  Hapkircheiii 

Il   Wecklingen De  Weckelingiien 

Ommerslieim De  Omersheim 

Blickweiler De  Blicwilre 

Rttb'enheim De  Rùbenheim 

Bousbach De  Buspacli 

i;  Dudweiler De  Dudewilre 

Enslieim De  OneslieLm 

Saint-Ingbert De  Sancto  Iguelberto i  flor. 

Fronsbach De  Fromespacli 

Wittersheim Vie  Winterlieini 

D  Heckenransbach De  Ratispach 

Bliesranbach De  Ranspach  jiixta  Menge  ■"' 

DUesbrueckcn Do  Brucken 

Saiiit-Jean-Rohrbacli De  Rorebach 

lùnmersweiler De  Ejnuiewvilie 

E  Forbach De  Fourpacli i  lier. 

Suuinia  in  archipresliiteratu  de  Sancto  Arnuali 2  5  lier. 


TANiTIO. 

8  gross. 

()  gross. 

8  gross. 

lO  gross. 

A  gross. 

8  gross. 

G  gross. 

5  gross. 

8  gross. 

4  gross. 

()  gross. 

5  gioss. 

(i  gross. 

G  gross. 

4  gross. 

4  gross. 

4  gl'OSS. 

4  gross. 

4  gross. 

•  Newnnenster. 


XX.    ITKM  IN  ARCHIPRESBYTERATU  DK  NOVOMONASTEUIO 
ECCESIE  PARROCHIALES  : 


LinJcne'ûcT De  Lenwvilre 

Sainl-Wemlel De  Sancio  Wandelino.  —  Integra'''  . 

Wiebehkirchen De  Wilkescliircheini 

Limbach De  Limbach 

Xeumiienslcr De  Novomonasterio 

lUingen De  lidingnen 

Schiffireiler De  Cvffwilre 

Waîdmohr De  Mora 

Hattweiler,  auj.  Jaegersbiirg .      De  Ilaltw ilre 

I''iterlh De  Furtha  '' 

Mittel-Bexbach De  Beclensbacli 

Forbach De  Fourbacb 

Spiesim De  Sphisheim 

Suniina  in  archipresbiteratn  de  Novomonasterio. 


1  lier. 

3  (lor. 

4  gross 

■...  ilor. 

1  Ilor. 

ciim  diniid. 

I  rtor. 

8  gross. 

8  gross. 

8  gross. 

4  gross. 

4  gross. 

6  gross. 

6  gross. 

4  gross. 

2  Ilor. 

1  o  gross. 

Quieye ,  ou  plus  exactement  Qeije  avec  un  sigic  abréviatif  après  l'initiale ,  n. 
''1  f.omme   partout  ailleurs,   cet   adjectif  est    écrit   en  marge. 


''•   Funlui. 


214  niOCKSE   l)K   METZ. 


donclasio^^K 


A  Aiino  Doinini  inillesimo  Irecentesimo  sexagesimo  primo,  die  20'  mensis  novemhris,  compulavil  predictus 
receplor  coram  domino  Ehlone;  per  quod  compotum  et  conclusionem  apparuil  quod  procuraliones  liennales 
sive  subcidia  (sic)  hiennii  episcopntiis  Melensis  assendunt  (sic)  in  summa,  prout  de  singulis  snperius  dési- 
gnai, videlicet 1,823  Jlor.  2  gross. 

De  quihus  ussignavii  Camere  apostolice,  diversis  vicihm  et  per  diversus  nianas ,  uscjue  ad  diem  presentew , 

!■  videlicet 1,729  Jlor.  3  gross.  cum  dintidio. 

Quibus  exclusis  restant  ad  levandunt  pênes  debilore.s,  proul  supra  singiila  apparent,  videlicet  : 

93  Jlor.  10  gross.  cum  dimidio. 

"'  Ce  mol  el  les  lignes  suivantes  sont  écrits  d'une  autre  main. 


FOUILLE   DU  XIV=  SIECLE, 

REVISÉ  VERS  lô'iO. 


Polioiies  sive  usitata  répertoria  ac  nomina  canonicatiuim  et  prebendarum  monasterior unique  ac 
prioratuum,  necnon  coUatorum  et  collatricum  parrochialium civitatis  et  diocesis  Metensis ,  dudiim  per 
R.D.  archidiaconum  de  Vico,  unacum  episcopatus  Metensis  excessuum  promotore  et  duobus  curie 
Metensis  notariis  juratis  ibidem  nt  apparet  suscriptis,  solemniter  auctenticati ,  de  novo  recogniti,  appro- 
bati  et,  pro  majori  fide  et  oinnium  personarum  utilitate,  ex  thesauro  moaasterii  Sancti  Pétri  ad 
Moniales  Metensis  diligenter  deprumptiî"'  et,  ut  sequitur,  per  ordinem  in  scriptis  redactis  féliciter  in- 
cipiunt,  Deo  omnipotenti  et  Deipara  auspicibus. 

I 

KT  PRIMO  PREBENDARUM  ET  CWONICATUUM  INTRA  MUROS  METKNSES. 

NOMS  MODERNES.  BENEFICIA.  NOMS    MODERNES.  BENEFICIA. 


A  Saint -Etienne 

Saint -Saiiieiii 
S.-Thic'l>ault.  . 
N.  -  D.  -  la  - 

Ronde  .  .  .  .  , 
Saint  -  Pierre  - 

le  ■  Vieua- .  .  ' 
B  S.-  Pierre-sur - 

le-Cloître .  . 


à  Metz. 


I'  Ecclesia  catliedralis  Meten- 
sis. 
Sancti  Salvatoris. 
Sancti  Theobaldi. 
Béate  Marie  Rotunde. 

I  Sancti  Pétri  Veteris. 
,  Sancti    Pauli   supra     Claiis- 
trum. 


Saint-Pierre- 
aitx-Images 

S.-Reinelte.  .  . 

S.-Glossinde.  . 

S.-Pierre-aux- 
Nonnains  . .  ' 

Suinte-Marie. . 


I  Sancti  Peirl  ad   ImaginesC'' 

\  Sancte  lAeginete. 
à  Met:.  (  Sancte  Giodesindis. 

J  Sancii  l'etrl  ad  Moniales. 

l  Sancte  Marie  ad  Moniales. 


EXTRA  MUROS   METENSES. 


Saint-Anwal Sancti  Arnnalis. 

Ilombourg In  Humburgo  '"'. 

Marsal In  Marsallo. 

Fie In  Vico. 

<^  Sarrehourg De  Sarburgo''''. 


Neumuenster De  Novo  Monasterio. 

Hornbach De  Hornebaco  ■''. 

Briev De  Bryeio  ■''. 

Mars-la-Tour De  Marlis  Turre'*'. 

l'ènètramjc De  Feneslraiige  ''■'. 


NOMINA  MONASTERIORUM  VIRORUM   ET  MULIERUM  DIOCESIS  METENSIS. 
ET  PRIMO  IMRA   MUROS    METENSES. 


Saint -Vincent,  i  i  Sancti  Vinceiitii. 

Saint-SYinpho-  f  ,  ,,        '  Sancii  Siiuphoriani'  . 

..;.„  '  a  Metz.  ^ 

rien i  1 

Le  Pontiffroy..  ]  [  Béate  Marie  Pontisfrigidi 


S.-Glossinde.  . 

S.-Pierre-aax- 

Nonnains.  . 

Sainte-Marie. . 


à  Metz. 


!  Sancte  Giodesindis. 

1  Sancti  Peti-i  ad  Moniales. 


Sancte  Marie  ad  Moniales. 


'*'  deprumtk  avec  abréviation  suspensive  M.  —  C"*  Ymajines  M  ;  alias  Ima(jines.  —  <'l  El  non  llomburyo  comme  le  porte 
le  texte  imprimé  en  1902.  —  t'*'  Salbiir(jo  M;  alias  Sarburgo.  —  '*'  Ilorenbaco  M;  alias  Hornebaco.  —  <''  Alias  de  Biyelo 
se\i  Brach.  —  (s)  De  Martislarre  M.  —  ''"'  Fenetra'itie  m;  alias  Fenesiraïuje.  —  '''  Alias  Symphoriani. 


216 


DIOCKSK    1)1-    MKTZ. 


NOMS    MODEIWES. 


EXTRA  MUROS  MKIKVSES. 
RF.XEUOH.  >OMS    MODERXES. 


A  Sailli -Ariioiil , Sancti  Arniilplii. 

Saint-Clément Sancti  démentis. 

Suini-Martin-lcs-Melz. .      Sancti  Martini  ante  Metim. 

_  .     ,■    .  i  Sancte  Crucis, alias''  Sancti 

Sdtnt-bloi •       Tjr  •• 

(       Eligu. 

.S'oinJ-Gorr/oH,  à  Gorze.  Sancti  Gorgonii  de  Gorzia. 

B  Saint-Picrremont Sancti  Petrinaontis. 

Jiislemnnt Justimontis. 

Salivai Saline  VallisC». 

Villers-Bctnarh Vilariensis-''. 


SainlUdioll-en-Woëvre.  Sancti  Benodicti  in  \  epria  '■*'. 

]V  oerschweiler \Vaine\iUari'*'. 

Sluerzellnonn In  Sturzelbronnen"^. 

-  .„,■.,,     , ,  \  Sancti  Martini  Glanderien-  F 

LonijeciUe-les-S.-Avola .  ■  (J^ 

SnintArold Sancti  Naboris. 

Hornhacli In  Hornbacho  '' . 

Bouzonville In  Bosonvilla ''". 

Freislroff In  Friesiroff'''. 


MONASTERIA  MtILIERI  M    E\TR\  MUROS   MIOTKNSES. 

Verijavûk In  \\  argavilla  ^\ 

c.    Herbitzheim De  Herbetzeni  '  . 

Neumuensler De  Novo  Monasterio. 


Crauflhal De  Craufllal  ■"'. 

Hesse De  Hesse. 


PREBENDARII. 
Herhitzheiiii Qnatuor  in  Herl)etzeuj'° .         |    Sarretiueinincf Qiialunr  in  Geniuina'"'. 


Longei'ille-h's-S.-Aoold . 


CAMERARII. 

In  Sanctii  Martino  Glande-    1    Saint-Aiold In  Sancto  Nabore. 

'jpnsi-  Neawiller In  NovoviHari. 


Lu  Trinité.  .  . 

D   Le  S.-Ksprit. . 

Les  Clicvaliers 

Teutouinues  1    ,  ,, 

'         >  a  Metz. 


MONASTERIA   SIU    DOMIS  VIROIUM  IN   CIVITAÏK  METEXSI,   l  l/rHA  PREMISSA. 

SaintSicolas. .  \ 


S.  -  Jeun  -  en 
Chambre. . 


Les  Auffustins 


Domus  Sancte  Trinitatis. 
Donius  Sancti  Spiritus. 
1  Donius     Sancte     Elizabelh 

extra  ninros. 
Prioratus  Sancti  Nicolai  de 

Prato. 
Domus  S.  Johannis  de  Tba- 

lamis. 


/  Hospitaiis  Sancti  Nicolai  in  H 

I\      Novoburgo. 
àMetz.  l  Domus  Sancte  Kli/abelh. 
J 

ie  li'iiipie.  .  .  ;  (   l'cniplarii. 


MONASTERIA  MENDlCANTll  M. 


Auinistiuenses. 


E  Les  Jacobins. .  >  ùMctz.  <  Predicatores. 
Les  Carmes  .  .  )  1  Carmélite. 


Les  Cordelitn-s  \ 

Les  frères  lian-  \  à  Met:. 


Conligeri. 

Minores  de  Obsenaiitia. 


'*)  Alias  atque.  —  '""l  M  place  rc  nom  sur  la  même  ligne  que  le  précédent.  —  '')  Alias  Villarirnsis  in  lirlnack. —  '■'''■  Ali'a< 
f-Vepria.  —  '"'Alias  fFcrnei'i7/ari.  —  '')  Heur:clb(innen  M  ;  allas  Stut^elbron  on  Sturtzelborn.  —  '■  Ailleurs  on  ajoute  <i/ii«  (/<• 
Lontjavilla.  —  '*')  Alias  Hornebaco.  —  '''  Alias  Bouzonvilla  ou  Bazonisvilla.  —  <')  Alias  Frei.<!torff.  -  -  ''  .Mias  Vergarilta.  — 
'')  )lnrbot:em  M;  alias  Herbeizhem.  —  '"l  Crimsfstal  M;  alias  Cra/tel.  —  '°'  Horbetzem  M;  alias  Ilerhftzcin.  —  '"'  Brmintfa  V; 
le  nis.  D  lie  l'éililion  tlo  Nancv  porte  (lucmwi<l :  Cemuina  est  la  leçon  de  Godefrox   i  ? 


POUILT.E   REVISE    VERS    I5'iO. 


217 


NOMS   MODERNES. 


AI,IA   MONASTERIA  MULIERIM   IN   CIVITATE    METENSI. 
BENEKICU.  NOMS  MODERNES. 


A   Les  Pucclles  de   la    Vî-  \  Monasterium  ''■'     puellarum 

(jnotte,  à  Melz |       S.  Agnetis. 

Le  Petit-Clair-  \  i  Clarevallis. 

vaux /  à  Metz.  } 

S.-Marie-Ma-  i  [  Marie  Magdalene. 

deleinc.  .  .  .  ] 


Les      Pièclie- 
I  esses 

Les  Claristes. . 

;  aivieiz.  , 

iiiuros. 

Les  swurs  Co-  \  j  Sororum    Sancte   Clare    en 

letles '  '        Meiz''-"). 


à  Melz. 


Soroi'uin  Prodicatriciiiii. 
Soioruiii  Sancte  Clare  super 


PRIORATUS  EXTRA  iMUROS  MliTENSES. 


N.-D.-anx-Champs .  .  .  .  Béate  Marie  in  Campis. 

Sainl-Pierre-aax- Arènes.  Sancti  Pétri  ad  Arenas'' 

I'.  Saint-André Sancti  Andrée. 

Saint-Germain Sancti  Gerniani. 

N.-D.,  à  Sarralbe Béate  Mariç  de  Alba. 

Zellen Prioratus  in  Celle''''. 

Rozériealles De  Roserueidle '"'. 

c.  ■     r,  ,.  \  Divi    Benieni    prope    ( 

c  Saint-Belm .  °        ^    '^ 

(       ziam. 

Insming De  Ensminge  '''. 

Thicourt De  Thecuria'^'. 


Salone De  Saiona  ''"'. 

Viviers De  Vivaiiis. 

Saint-Chrisloplie ,  à   Vie-  )  ,^.  .  ^,    .        ,      .   ,    ,,. 

c  -II,  ,  Uivi  Lruistophon  de  Vico. 

Xiires De  Xure. 

Lixhciin-la-Ville De  Lukeshemî''. 

Saint-Qairin Sancti  Quirini. 

Graefenthal De  Gravcnthai  ' . 

De  Sepulchro  Changeio'''. 

.4Hi'/;iv De  Awigni''. 

Insming De  Aiiiango. 


IN  ECCLESIA  METENSI  SUKT  QUATUOR  ARCHIDIACONI ,  VIDKr.ICET  : 


Metz Archidiaconus  Metensis. 

Archidiaconus      de      Mar- 
sallo. 


MarsaL 


Vic-sur-Seille Archidiaconus  de  \'ico. 

\  Archidiaconus    de    Sarbur- 

)         ooC'). 


Savrebourfj. 


Metz.  IN   ARCHIDIACONATU  METENSI  SUNT  TRES  ARCIIII'RESBITERI ,  MDELICET   : 

D  Metz Archipresbiter  Metensis.  1    Noisscvillc Archipresbiter  de  Noesvilla.  ^ 

Le  Val-de-Metz .archipresbiter  de  Valle.  | 


Marsal. 


IN  ARCHIDIACONATU  DE    MARSALLO  SLNT  SEX  ARClIirRESUIlERI. 


Marsal Archipresbiter  de  MarsaUo. 

Archipresbiter   de  Morhan- 


Morliunge. 
Thioiiville. 


Archipresbiter  de  Theonis- 
viUa. 


„      ,  l  Archipresbiter  de    Roinba- 

^'""''«■' (       cho("). 

Kèdonrie Archipresbiter  de  Kedinga. 

.,,     .  l  Archipresbiter     de     Wari - 

W  anse ,         ■   L\ 

I       sia''. 


'*'  Monasterionim  ji  ;  le  mot  n'existe  pas  ailleurs.  —  (""l  Metzn;  alias3/e(:  ou  Meje.  —  ■'■'  de  .Irenns  m.  —  ''''  Alias  Zelte. 
—  '''  Alias  ItozerindU:  —  '''  Alias  Cafmmge. —  '^'  Alias  Thiecowt.  —  t'"'  Ailleurs  on  ajoute  prope  Vicam.  —  (''  Lutressliem  M  ; 
alias  Luireshem,  Tikeslwm  ou  Trcitesheim.  —  '')  GraiieiuUd  M;  alias  (iraventhal.  —  W  Alias  Sanijero.  —  '''  Albigni  M;  alias 
/luuçjny. —  ("'  Salburijo  M;  alias  Sarburijo. —  '"'  Alias  Rombaco.  —  '"'  Alias  Varizin. 

'"  Etabli  au  Orand-Meiss  en  i/i85,  ce  monastère  est  les  mss  M  et  N  de  l'édition  de  Nancy,  ainsi  que  dans  la 
dit  Snronmi   de  Ave  Maria,  alias  les  .Swurs  Collelles ,  dans  troisième  des  copies  Godefroy. 

UISTOR.  DE  FRANCE.  POCILLKS,   ^.  28 


218 


DIOCESE   DE   METZ. 


Vir-sur-Seille. 


NOMS    MODERNES. 


IN   AllClIfDIAr.ONAII     DK    VICO  SIM    QUNQIE  ARCIIIPBESBITERI. 
BENEFICIA.  >OMS    MODERNES. 


A  Delme Archipresbiter  de  Demis. 

(  Archipresbiter     de    Nome- 

^°™««.y (       neyo«. 

Mousson Archipresbiter  de  Montione. 


Gorze Archipresbiter  de  Gorzia'''. 

,,  i  Archipresbiter     de     Halri- 

HaUize i         ■   %, 

I       sia>'. 


Sarrehourg. 


>C, 


(  Archipresbiter       de      Sar  - 
■^'""'■'''"""■^ )       bureo'-. 


IN  AHCHIDIACONATU  DE  SARBUUGO'  '   Sl'NT  SEX  ARCilIPRESBITEBI 
}teHmueiisler  .... 


(  Archipresbiter     de     Sancto 
■^'""'-''^'■"""' I       ArnuaU. 

,,  l  Archipri 

"  Bomincnom j       ^^^^, 


Archipresbiter  de  Boucken- 


I  Archipresbiter  de  Novo  Mo- 

I       nasterio. 


l  Archipresbiter    de    Warga- 
^^'■3»""^' 1       vill'a. 

,,      ,     ,  (  Archipresi)iter     de     Horn- 

lloritbacli j       K  r    '' 


II 

Et  quia  sat